WEBVTT

00:00:07.080 --> 00:00:09.974
Ανάμεσα σε σπουδαίους ποιητές
στην ιστορία της λογοτεχνίας,

00:00:09.974 --> 00:00:11.264
ονόματα όπως ο Όμηρος,

00:00:11.264 --> 00:00:12.062
ο Σαίξπηρ,

00:00:12.062 --> 00:00:12.928
ο Μίλτον,

00:00:12.928 --> 00:00:15.133
και ο Ουίτμαν είναι άμεσα αναγνωρίσιμα.

00:00:15.223 --> 00:00:17.889
Όμως υπάρχει ένας σπουδαίος
Γάλλος ποιητής του 20ου αιώνα

00:00:17.889 --> 00:00:20.022
του οποίου το όνομα
πιθανόν να μην γνωρίζετε:

00:00:20.022 --> 00:00:21.743
Γκιγιώμ Απολλιναίρ.

00:00:21.743 --> 00:00:24.709
Ήταν στενός φίλος και συνεργάτης
καλλιτεχνών όπως ο Πικάσο,

00:00:24.709 --> 00:00:25.550
ο Ρουσώ,

00:00:25.550 --> 00:00:26.770
και ο Σαγκάλ.

00:00:27.290 --> 00:00:29.046
Επινόησε τον όρο σουρεαλισμός,

00:00:29.046 --> 00:00:32.911
και υπάρχει η υποψία
ότι έκλεψε τη Μόνα Λίζα το 1911.

00:00:33.431 --> 00:00:35.048
Στη σύντομη ζωή του,

00:00:35.048 --> 00:00:37.457
συνέθεσε ποίηση
που συνδύαζε κείμενο και εικόνα

00:00:37.457 --> 00:00:41.192
με τρόπο που φαινομενικώς προέβλεπε
μια επερχόμενη καλλιτεχνική επανάσταση.

00:00:41.642 --> 00:00:44.414
Στα τέλη του 19ου 
και στις αρχές του 20ου αιώνα,

00:00:44.414 --> 00:00:47.377
οι φτηνές γειτονιές της Μονμάρτης
και του Μονπαρνάς στο Παρίσι,

00:00:47.377 --> 00:00:49.822
ήταν το σπίτι όλων των φτωχών καλλιτεχνών.

00:00:49.822 --> 00:00:51.625
Μόνο για εκεί τους έφταναν τα λεφτά.

00:00:51.645 --> 00:00:53.993
Αυτοί οι ζωγράφοι,
συγγραφείς και διανοούμενοι,

00:00:53.993 --> 00:00:57.673
ενωμένοι από το καλλιτεχνικό πάθος
και τις αντικομφορμιστικές ιδέες τους

00:00:57.699 --> 00:00:59.757
αποτελούσαν τη γαλλική μποέμ υποκουλτούρα.

00:00:59.757 --> 00:01:02.495
Τα καλλιτεχνικά, λογοτεχνικά,
και πνευματικά έργα τους

00:01:02.495 --> 00:01:04.135
θα συντάραζαν τον κόσμο.

00:01:04.845 --> 00:01:06.620
Στην αρχή του 20ου αιώνα,

00:01:06.620 --> 00:01:08.067
σ' αυτό το δυναμικό σκηνικό,

00:01:08.067 --> 00:01:11.065
ο κριτικός, ποιητής,
και υποστηρικτής της Αβάν-γκαρντ,

00:01:11.065 --> 00:01:13.854
ο Γκιγιώμ Απολλιναίρ
ήταν ένα γνωστό σημείο αναφοράς.

00:01:13.874 --> 00:01:16.342
Ως κριτικός τέχνης,
ο Απολλιναίρ εξήγησε στον κόσμο

00:01:16.342 --> 00:01:18.699
τα κινήματα του κυβισμού
και του σουρεαλισμού,

00:01:18.699 --> 00:01:21.270
και υπερασπίστηκε
πολλούς νέους καλλιτέχνες,

00:01:21.270 --> 00:01:25.045
από το συχνά ξενοφοβικό
και στενόμυαλο κοινό.

00:01:25.485 --> 00:01:28.671
Ως ποιητής, ο Απολλιναίρ
είχε πάθος με όλα τα είδη της τέχνης,

00:01:28.671 --> 00:01:30.956
και ήταν γνώστης
της μεσαιωνικής λογοτεχνίας,

00:01:30.956 --> 00:01:34.417
ειδικά της καλλιγραφίας
και των διακοσμημένων πρωτογραμμάτων.

00:01:34.627 --> 00:01:38.745
Ως οραματιστής διέκρινε ένα κενό
ανάμεσα σε δύο καλλιτεχνικούς θεσμούς.

00:01:38.745 --> 00:01:42.960
Από τη μία, οι δημοφιλείς, επικροτούμενες
παραδοσιακές μορφές τέχνης.

00:01:42.960 --> 00:01:45.212
Από την άλλη, οι μορφές
καλλιτεχνικής έκφρασης

00:01:45.212 --> 00:01:47.797
που έγιναν εφικτές μέσω
του σουρεαλισμού, του κυβισμού,

00:01:47.797 --> 00:01:51.074
και νέων εφευρέσεων, όπως
ο κινηματογράφος και ο φωνογράφος.

00:01:51.269 --> 00:01:52.731
Μέσα σ' αυτόν τον διαχωρισμό,

00:01:52.731 --> 00:01:55.638
με τη δημιουργία της πιο σημαντικής
συμβολής του στην ποίηση,

00:01:55.638 --> 00:01:56.962
το καλλιγράφημα,

00:01:56.962 --> 00:01:58.889
ο Απολλιναίρ έχτισε μια γέφυρα.

00:01:59.409 --> 00:02:01.955
Δημιούργησε το καλλιγράφημα
σαν ένα οπτικό ποίημα,

00:02:01.955 --> 00:02:03.112
ένα γραπτό πορτρέτο,

00:02:03.112 --> 00:02:04.333
ένα σκίτσο σκέψεων,

00:02:04.333 --> 00:02:06.795
και το χρησιμοποίησε
για να εκφράσει τον μοντερνισμό

00:02:06.795 --> 00:02:10.331
και την επιθυμία του να ωθήσει την ποίηση
πέρα από τα όρια του στίχου

00:02:10.331 --> 00:02:12.479
στον 20ο αιώνα.

00:02:12.879 --> 00:02:15.019
Κάποια από τα καλλιγραφήματά του
είναι αστεία,

00:02:15.019 --> 00:02:16.584
όπως ο «Ωκεανός της Γης».

00:02:16.584 --> 00:02:19.160
Άλλα είναι αφιερωμένα
σε νεαρούς, νεκρούς φίλους,

00:02:19.160 --> 00:02:21.818
όπως το «La Colombe Poignardée 
et le jet d'eau».

00:02:21.818 --> 00:02:24.423
Κάποια εκφράζουν
μια συναισθηματική στιγμή,

00:02:24.423 --> 00:02:27.175
όπως το «Il Pleut»:

00:02:27.625 --> 00:02:30.065
«Βρέχει φωνές γυναικών
σα να ήταν πεθαμένες

00:02:30.065 --> 00:02:31.951
ακόμα και μες στην ανάμνηση,

00:02:31.951 --> 00:02:35.726
και βρέχει κι εσάς,
εξαίσιες συναντήσεις της ζωής μου,

00:02:35.726 --> 00:02:37.065
ω, σταγονίτσες.

00:02:37.215 --> 00:02:38.805
Αυτά τα αφηνιασμένα σύννεφα

00:02:38.805 --> 00:02:40.903
χλιμιντρίζουν 
ένα σύμπαν αυτηκόων πολιτειών

00:02:40.903 --> 00:02:43.433
άκου αν βρέχει
καθώς η λύπη και η περιφρόνηση

00:02:43.433 --> 00:02:45.673
θρηνούν υπό τους ήχους
μιας αρχαίας μουσικής.

00:02:45.863 --> 00:02:49.933
Άκου που πέφτουν οι δεσμοί
που σε κρατούν ψηλά και χαμηλά».

00:02:50.243 --> 00:02:52.973
Κάθε καλλιγράφημα σκοπεύει
να επιτρέψει στους αναγνώστες

00:02:52.973 --> 00:02:56.070
να αποδεσμευτούν από
τη συνηθισμένη εμπειρία της ποίησης,

00:02:56.070 --> 00:02:58.579
και να νοιώσουν και να δουν
κάτι καινούργιο.

00:02:59.259 --> 00:03:02.489
Ο «Ωκεανός της γης» είναι μια εικόνα
που πρέπει κανείς πρώτα να δει,

00:03:02.499 --> 00:03:03.905
πριν διαβαστούν οι λέξεις.

00:03:03.905 --> 00:03:06.910
Στοιχεία κειμένου συνδυάζονται
με λέξεις σε σχήματα.

00:03:06.910 --> 00:03:10.020
Δύο κυκλικά σχήματα,
το ένα εγγεγραμμένο σ' ένα τετράγωνο,

00:03:10.020 --> 00:03:13.013
το άλλο βγαίνει απ' τη σελίδα
σε μορφή σπιράλ.

00:03:13.153 --> 00:03:16.814
Μαζί δημιουργούν μια εικόνα
με στοιχεία κυβισμού.

00:03:17.048 --> 00:03:19.461
Μετά, διαβάζοντας κανείς
το κείμενο πιο προσεκτικά,

00:03:19.461 --> 00:03:21.401
οι περιγραφικές λέξεις υποδηλώνουν

00:03:21.401 --> 00:03:23.540
μια εναέρια άποψη του πύργου του Άιφελ.

00:03:23.940 --> 00:03:27.011
Αποτίουν φόρο τιμής στα ηλεκτρομαγνητικά
κύματα του τηλέγραφου,

00:03:27.011 --> 00:03:29.324
μια νέα μορφή επικοινωνίας της εποχής.

00:03:30.183 --> 00:03:34.373
Αναμφίβολα, οι καλλιτεχνικές εκφράσεις
στα καλλιγραφήματα του Απολλιναίρ

00:03:34.373 --> 00:03:36.954
δεν αποδεικνύουν απλώς
την ποιητική δεινότητα,

00:03:36.954 --> 00:03:38.827
ενός μαέστρου αυτής της τέχνης.

00:03:38.827 --> 00:03:42.244
Κάθε καλλιγράφημα από μόνο του
αποτελεί επίσης ένα στιγμιότυπο,

00:03:42.244 --> 00:03:43.729
που εμπεριέχει το πάθος,

00:03:43.729 --> 00:03:44.952
τον ενθουσιασμό,

00:03:44.952 --> 00:03:47.902
και την προσμονή όλων
των Παριζιάνων μποέμ καλλιτεχνών,

00:03:47.902 --> 00:03:49.472
ανάμεσα τους και του Απολλιναίρ,

00:03:49.472 --> 00:03:52.611
οι περισσότεροι εκ των οποίων
ήταν μπροστά από την εποχή τους,

00:03:52.611 --> 00:03:55.692
και το καινοτόμο έργο τους
λαχταρούσε για το μέλλον.