WEBVTT

00:00:00.830 --> 00:00:03.240
Burada dörd tərəfli fiqurumuz

00:00:03.240 --> 00:00:06.530
və ya dördbucaqlı var, onun iki tərəfi

00:00:06.530 --> 00:00:08.520
bir-birinə paraleldir.

00:00:08.520 --> 00:00:10.636
Bu trapesiyanın izahıdır.

00:00:14.530 --> 00:00:16.570
Bizim etmək istdəyimiz, verilmiş ölçülərə

00:00:16.570 --> 00:00:20.630
əsasən trapesiyanın sahəsini tapmaqdır.

00:00:20.630 --> 00:00:22.660
Gəlin bunu düşünək.

00:00:22.660 --> 00:00:26.250
Əgər gördüyünüz bu uzun oturacaq 6-nı

00:00:26.250 --> 00:00:28.670
hündürlük 3-ə vursaq neçə alınar?

00:00:28.670 --> 00:00:33.750
Əgər 6-nı 3-ə vursaq neçə alarıq?

00:00:33.750 --> 00:00:35.900
Bu eni 6 vahid və hündürlüyü 3 vahid olan

00:00:35.900 --> 00:00:39.790
düzbucaqlının sahəsi olacaq.

00:00:39.790 --> 00:00:42.530
Bu bizə gəlin çəhrayı rəngdə edək,

00:00:42.530 --> 00:00:44.980
fiqurun sahəsini verəcək.

00:00:44.980 --> 00:00:49.940
Gördüyümüz fiqurun sahəsi 6 dəfə 3-ə
bərabər olacaq.

00:00:49.940 --> 00:00:53.790
Bu bizə ümumi sahəni verəcək.

00:00:53.790 --> 00:00:55.760
İndi isə, trapesiyamız daha kiçikdir,

00:00:55.760 --> 00:00:58.770
amma gəlin təcrübəmizə əsasən davam edək.

00:00:58.770 --> 00:01:04.980
İndi, əgər 2-ni 3-ə vursaq necə olar?

00:01:04.980 --> 00:01:07.910
Beləcə biz eni 2 və hündürlüyü 3 olan

00:01:07.910 --> 00:01:10.260
düzbucaqlının sahəsini taparıq.

00:01:10.260 --> 00:01:14.810
Siz bunu buradakı düzbucaqlı kimi düşünə
bilərsiniz.

00:01:14.810 --> 00:01:18.240
Bu buradakı düzbucaqlıdır.

00:01:18.240 --> 00:01:22.130
Bu, 2 və 3 ölçüsündə olan düzbucaqlıdır.

00:01:22.130 --> 00:01:26.160
İndi isə, trapesiyanın sahəsi bu iki

00:01:26.160 --> 00:01:28.910
ədədin arasında olmalıdır.

00:01:28.910 --> 00:01:32.490
Bəlkə də tam da ikisinin ortasında olmalıdır,

00:01:32.490 --> 00:01:36.050
çünki, siz iki düzbucaqlı arasındakı sahə

00:01:36.050 --> 00:01:39.240
fərqinə baxırsınız, gəlin bunu rəngləyək.

00:01:39.240 --> 00:01:43.030
Deməli, bu sol tərəfdəki sahə fərqidir.

00:01:43.030 --> 00:01:48.980
Bu isə sağ tərəfdəki sahə fərqidir.

00:01:48.980 --> 00:01:51.090
Əgər trapesiyaya fokuslansaq, əgər

00:01:51.090 --> 00:01:56.480
sarı ilə başlasaq, daha kiçik olan düzbucaqlı

00:01:56.480 --> 00:01:59.610
sahənin yarısını göstərir,

00:01:59.610 --> 00:02:03.030
sol tərəfdəki kiçik düzbucaqlı ilə böyük

00:02:03.030 --> 00:02:05.240
düzbucaqlı arasındakı fərqi göstərir.

00:02:05.240 --> 00:02:07.920
Sol tərəfdə həqiqətən yarısı alınır.

00:02:07.920 --> 00:02:10.050
Sağ tərəfdə isə kiçik və böyük düzbucaqlı

00:02:10.050 --> 00:02:12.290
arasındakı fərqin yarısı alınır.

00:02:12.290 --> 00:02:17.260
Bu tamamilə trapesiyanın sahəsinə

00:02:17.260 --> 00:02:20.420
uyğundur, burada gördüyünüz ümumi sahə

00:02:20.420 --> 00:02:22.310
ortalama olmalıdır.

00:02:22.310 --> 00:02:25.420
Bu tamamilə kiçik və böyük düzbucaqlı arasındakı

00:02:25.420 --> 00:02:28.172
fərqin ortasında olmalıdır.

00:02:28.172 --> 00:02:30.130
Deməli, gəlin həmin iki ədədin ədədi
ortasına baxaq.

00:02:30.130 --> 00:02:38.160
Bu (6 x 3 + 2 x 3)/2 olacaq.

00:02:38.160 --> 00:02:40.230
Trapesiyanın sahəsi haqqında düşündükdə,

00:02:40.230 --> 00:02:44.940
siz iki oturacağa uzun və qısa olanlarına
baxırsınız.

00:02:47.840 --> 00:02:50.410
Onların hər birini hündürlüyə vurun və

00:02:50.410 --> 00:02:51.720
daha sonra ədədi ortasını tapın.

00:02:51.720 --> 00:02:53.680
Bunu həmçinin 6 + 2

00:02:53.680 --> 00:02:57.440
kimi düşünə bilərsiniz.

00:02:57.440 --> 00:02:59.490
Burada sədəcə 3-ü mötərizə xaricinə çıxarıram.

00:02:59.490 --> 00:03:12.760
(6 + 2 x 3)/2, hansı ki,

00:03:12.760 --> 00:03:14.274
fərqli formada yazdığım ilə

00:03:14.274 --> 00:03:15.690
eynidir.

00:03:15.690 --> 00:03:17.690
Bunlar hamısı bunu etməyin müxtəlif yollarıdır,

00:03:17.690 --> 00:03:25.450
(6 + 2)/2 və daha sonra vurulsun 3.

00:03:25.450 --> 00:03:27.820
Siz buna kiçik və böyük düzbucaqlının

00:03:27.820 --> 00:03:30.560
ədədi ortası kimi baxa bilərsiniz.

00:03:30.560 --> 00:03:32.790
Deməli, siz hər dəfə oturacağı hündürlüyə

00:03:32.790 --> 00:03:34.180
vurub ədədi ortanı tapırsınız.

00:03:34.180 --> 00:03:37.540
Bunu belə düşünək, gəlin bu iki

00:03:37.540 --> 00:03:41.360
oturacağı toplayaq, hündürlüyə vuraq və 2-ə bölək.

00:03:41.360 --> 00:03:43.710
Ya da belə deyə bilərsiniz ki, ilk olaraq 
oturacaqların ədədi ortasını

00:03:43.710 --> 00:03:46.481
götürüb onu 3-ə vuraq.

00:03:46.481 --> 00:03:48.230
Bu sizə yeni düşünmə üsulu

00:03:48.230 --> 00:03:48.980
verir.

00:03:48.980 --> 00:03:52.850
Əgər bu iki uzunluğun ədədi ortasını götürsəniz,

00:03:52.850 --> 00:03:54.660
(6 + 2)/2 = 4 olar.

00:03:54.660 --> 00:03:57.770
Bu enə oxşayan bir şey olar,

00:03:57.770 --> 00:03:59.690
narıncı rəngdə etsək yaxşıdır.

00:03:59.690 --> 00:04:03.080
4 vahid en buna bənzəyir.

00:04:03.080 --> 00:04:05.000
4 vahid en buna bənzədiyi kimi

00:04:05.000 --> 00:04:07.050
onu hündürlüyə vurursunuz.

00:04:07.050 --> 00:04:11.440
Deməli, belə bir düzbucaqlı olacaq,

00:04:11.440 --> 00:04:14.190
bu həqiqətən kiçik və böyük düzbucaqlının

00:04:14.190 --> 00:04:16.089
yarısı qədərdir.

00:04:16.089 --> 00:04:18.420
Bunların hər biri bərabər ifadələrdir.

00:04:18.420 --> 00:04:20.010
Gəlin indi bunu hesablayaq.

00:04:20.010 --> 00:04:21.176
İstənilən birini edə bilərik.

00:04:21.176 --> 00:04:24.120
6 dəfə 3 18 edir.

00:04:24.120 --> 00:04:28.630
(18 + 6)/2.

00:04:28.630 --> 00:04:31.501
24/2 12-ə bərabərdir.

00:04:31.501 --> 00:04:32.750
Belə də edə bilərsiniz.

00:04:32.750 --> 00:04:38.090
6 + 2 = 8, 3-ə vuranda 24 edir, 2-ə bölsək,
12 alınır.

00:04:38.090 --> 00:04:42.430
(6 + 2)/2 = 4, 3-ə vurduqda 12 alınır.

00:04:42.430 --> 00:04:47.600
Hər iki halda trapesiyanın sahəsi
12 kvadrat vahiddir.