WEBVTT

00:00:00.760 --> 00:00:03.735
Cái gì làm cho chúng ta hạnh phúc và khỏe mạnh

00:00:03.760 --> 00:00:05.320
xuyên suốt cuộc đời?

00:00:06.520 --> 00:00:09.016
Nếu bạn đang định đầu tư ngay bây giờ

00:00:09.040 --> 00:00:11.096
vào tương lai

00:00:11.120 --> 00:00:14.080
bạn sẽ đặt thời gian và tâm sức ở đâu?

00:00:15.120 --> 00:00:17.536
Một cuộc khảo sát gần đây về thế hệ trẻ

00:00:17.560 --> 00:00:22.736
để hỏi mục tiêu quan trọng nhất trong đời là gì

00:00:22.760 --> 00:00:24.776
và hơn 80% nói rằng

00:00:24.800 --> 00:00:28.936
mục tiêu chính là làm giàu.

00:00:28.960 --> 00:00:33.296
Và 50% khác trong số 
những con người trẻ tuổi đó

00:00:33.320 --> 00:00:35.856
nói rằng một mục tiêu chính khác 
trong cuộc đời

00:00:35.880 --> 00:00:37.720
là trở nên nổi tiếng.

NOTE Paragraph

00:00:38.960 --> 00:00:40.176
(Cười)

NOTE Paragraph

00:00:40.200 --> 00:00:46.856
Và chúng ta liên tục được nhắc 
phải làm việc, phải cố hơn nữa

00:00:46.880 --> 00:00:48.936
và đạt được nhiều hơn nữa.

00:00:48.960 --> 00:00:52.616
Chúng ta thành ra ấn tượng rằng 
đó chính là những thứ cần theo đuổi

00:00:52.640 --> 00:00:54.456
để có một cuộc sống tốt.

00:00:54.480 --> 00:00:56.696
Bức tranh về cả cuộc đời,

00:00:56.720 --> 00:01:01.936
về lựa chọn của mọi người 
và những chọn lựa ấy 
tiến triển thế nào đối với họ

00:01:01.960 --> 00:01:04.840
những bức tranh gần như 
không thể đạt được.

00:01:06.080 --> 00:01:09.136
Đa số những gì ta biết về cuộc đời 
con người

00:01:09.160 --> 00:01:12.616
chúng ta biết được bằng cách hỏi 
mọi người về quá khứ

00:01:12.640 --> 00:01:17.416
và như chúng ta đã biết, 
nhớ lại thì sao có thể chính xác hoàn toàn được

00:01:17.440 --> 00:01:21.136
Chúng ta quên rất nhiều những gì 
đã xảy ra với chúng ta trong cuộc đời,

00:01:21.160 --> 00:01:24.040
và đôi khi trí nhớ là hoàn toàn
tự sáng tạo nên.

NOTE Paragraph

00:01:24.800 --> 00:01:29.176
Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta 
có thể xem cả cuộc đời

00:01:29.200 --> 00:01:32.056
tự hé mở trước mắt ta?

00:01:32.080 --> 00:01:36.056
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta 
có thể nghiên cứu con người 
từ khi họ mới là thanh thiếu niên

00:01:36.080 --> 00:01:38.816
đến cả lúc tuổi già

00:01:38.840 --> 00:01:42.200
để xem điều gì khiến mọi người 
hạnh phúc và khỏe mạnh?

NOTE Paragraph

00:01:43.560 --> 00:01:44.760
Chúng tôi đã làm được điều đó.

00:01:45.640 --> 00:01:47.856
Nghiên cứu về sự phát triển 
của người lớn của Đại học Harvard

00:01:47.880 --> 00:01:52.640
có lẽ là nghiên cứu lâu nhất từng làm
về cuộc đời của người lớn.

00:01:53.720 --> 00:01:59.840
Trong 75 năm chúng tôi đã theo dõi 
cuộc đời của 724 người đàn ông,

00:02:01.360 --> 00:02:05.856
năm này đến năm khác, 
hỏi về công việc của họ, 
cuộc sống gia đình của họ, sức khỏe của họ,

00:02:05.880 --> 00:02:10.256
và đương nhiên hỏi tất cả mà không biết
những câu chuyện về cuộc đời họ

00:02:10.280 --> 00:02:11.720
sẽ xảy ra như thế nào.

NOTE Paragraph

00:02:13.280 --> 00:02:16.896
Những nghiên cứu như thế này rất hiếm.

00:02:16.920 --> 00:02:20.976
Hầu hết những dự án như thế này
đều sụp đổ trong khoảng một thập kỉ

00:02:21.000 --> 00:02:24.176
bởi vì quá nhiều người bỏ nghiên cứu,

00:02:24.200 --> 00:02:27.096
hoặc quỹ cho nghiên cứu cạn kiệt,

00:02:27.120 --> 00:02:29.376
hoặc những nhà nghiên cứu bị phân tâm,

00:02:29.400 --> 00:02:33.480
hoặc họ chết, và không ai 
tiếp tục nghiên cứu.

00:02:34.280 --> 00:02:36.536
Nhưng qua sự kết hợp của may mắn

00:02:36.560 --> 00:02:40.256
và sự bền bỉ của một vài thế hệ 
các nhà nghiên cứu,

00:02:40.280 --> 00:02:41.840
nghiên cứu này vẫn tồn tại.

00:02:42.520 --> 00:02:47.016
Khoảng 60 trong số 724 người ban đầu

00:02:47.040 --> 00:02:48.336
vẫn còn sống,

00:02:48.360 --> 00:02:50.536
và vẫn tham gia vào nghiên cứu này,

00:02:50.560 --> 00:02:52.600
hầu hết họ đã trên 90 tuổi.

00:02:53.560 --> 00:02:55.456
Và bây giờ chúng tôi đang 
bắt đầu nghiên cứu

00:02:55.480 --> 00:02:58.840
hơn 2000 đứa con
của những người đàn ông này.

00:02:59.680 --> 00:03:02.000
Tôi là người giám đốc thứ tư 
của nghiên cứu này.

NOTE Paragraph

00:03:03.400 --> 00:03:08.136
Từ năm 1938, chúng tôi đã theo dõi 
cuộc đời của 2 nhóm người.

00:03:08.160 --> 00:03:10.296
Nhóm đầu tiên bắt đầu cuộc nghiên cứu

00:03:10.320 --> 00:03:13.016
khi họ là sinh viên năm thứ 2
của đại học Harvard.

00:03:13.040 --> 00:03:15.856
Và sau khi học xong đại học 
trong chiến tranh thế giới thứ hai,

00:03:15.880 --> 00:03:18.320
đa số đã nhập ngũ.

00:03:19.280 --> 00:03:21.416
Và nhóm thứ hai mà chúng tôi theo dõi

00:03:21.440 --> 00:03:25.616
là nhóm những cậu bé đến từ 
những vùng lân cận nghèo nhất của Boston,

00:03:25.640 --> 00:03:27.656
những cậu bé được chọn cho cuộc nghiên cứu

00:03:27.680 --> 00:03:31.016
cụ thể hơn vì họ đến từ những 
gia đình khó khăn

00:03:31.040 --> 00:03:32.896
và thiệt thòi nhất

00:03:32.920 --> 00:03:35.656
của Boston vào những năm 1930.

00:03:35.680 --> 00:03:40.280
Đa số sống ở những khu tập thể, 
nhiều nơi thiếu cả nước lạnh 
và nước nóng.

NOTE Paragraph

00:03:42.520 --> 00:03:44.416
Khi họ tham gia nghiên cứu,

00:03:44.440 --> 00:03:47.376
tất cả những thanh thiếu niên này 
đều được phỏng vấn.

00:03:47.400 --> 00:03:49.616
Họ được khám sức khỏe.

00:03:49.640 --> 00:03:53.176
Chúng tôi đã đến nhà họ và phỏng vấn bố mẹ họ.

00:03:53.200 --> 00:03:55.576
Và sau đó những thanh thiếu niên này

00:03:55.600 --> 00:03:58.016
trưởng thành.

00:03:58.040 --> 00:04:04.136
Họ trở thành những công nhân nhà máy 
và luật sư, và thợ xây và bác sĩ,

00:04:04.160 --> 00:04:06.520
một trở thành Tổng thống Mĩ.

00:04:08.160 --> 00:04:12.400
Một số trở nên nghiện rượu.
Một vài người mắc bệnh tâm thần.

00:04:13.320 --> 00:04:15.616
Một số người leo lên nấc thang xã hội

00:04:15.640 --> 00:04:18.856
từ tận cùng đến trên cao nhất,

00:04:18.880 --> 00:04:22.160
và một số người thì đi hướng ngược lại.

NOTE Paragraph

00:04:23.520 --> 00:04:26.456
Những người lập nên nghiên cứu này

00:04:26.480 --> 00:04:28.496
chưa bao giờ trong giấc mơ của mình

00:04:28.520 --> 00:04:33.056
tưởng tượng được rằng 
tôi đang đứng ở đây, 75 năm sau,

00:04:33.080 --> 00:04:36.160
kể cho các bạn nghe rằng 
nghiên cứu này vẫn đang tiếp tục.

00:04:37.280 --> 00:04:40.896
Cứ 2 năm, bệnh nhân của chúng tôi 
và những nhân viên nghiên cứu tận tâm

00:04:40.920 --> 00:04:43.976
lại gọi những người đàn ông kia và hỏi chúng 
tôi có thể gửi họ

00:04:44.000 --> 00:04:47.120
một nhóm câu hỏi nữa về cuộc sống của họ.

NOTE Paragraph

00:04:48.040 --> 00:04:51.616
Một số người sống ở Boston hỏi chúng tôi,

00:04:51.640 --> 00:04:55.520
"Tại sao các ông vẫn muốn nghiên cứu tôi?
Cuộc đời tôi đâu có thú vị như vậy."

00:04:56.600 --> 00:04:58.976
Những người Harvard không bao giờ 
hỏi câu hỏi đó.

NOTE Paragraph

00:04:59.000 --> 00:05:04.200
(Cười)

NOTE Paragraph

00:05:08.920 --> 00:05:11.776
Để thấy được bức tranh rõ nét nhất 
về cuộc đời những con người này,

00:05:11.800 --> 00:05:14.736
chúng tôi không chỉ gửi họ 
những bản điều tra thăm hỏi ý kiến

00:05:14.760 --> 00:05:17.216
Chúng tôi phỏng vấn họ
tại phòng khách của họ.

00:05:17.240 --> 00:05:20.176
Chúng tôi nhận kết quả khám sức khỏe từ bác sĩ của họ.

00:05:20.200 --> 00:05:22.696
Chúng tôi trích máu của họ,
chúng tôi scan não của họ,

00:05:22.720 --> 00:05:24.416
chúng tôi nói chuyện với con họ.

00:05:24.440 --> 00:05:29.696
Chúng tôi quay phim họ nói chuyện với vợ 
về những nỗi lo sâu thẳm nhất của họ.

00:05:29.720 --> 00:05:33.256
Và khi, khoảng một thập kỉ trước, 
chúng tôi cuối cùng cũng hỏi những người vợ

00:05:33.280 --> 00:05:35.656
nếu họ muốn tham gia cùng chúng tôi 
với vai trò là thành viên của cuộc nghiên cứu,

00:05:35.680 --> 00:05:38.376
nhiều người phụ nữ trong số đó đã nói,
"Cũng đến lúc rồi đó."

NOTE Paragraph

00:05:38.400 --> 00:05:39.456
(Cười)

NOTE Paragraph

00:05:39.480 --> 00:05:41.176
Vậy chúng ta đã học được những gì?

00:05:41.200 --> 00:05:46.416
Những bài học rút ra được từ 
hàng chục trong cả nghìn trang

00:05:46.440 --> 00:05:49.496
thông tin mà chúng tôi nghiên cứu được

00:05:49.520 --> 00:05:50.720
về cuộc sống những con người này là gì?

00:05:51.720 --> 00:05:57.320
Những bài học ấy không phải 
về sức khỏe hay sự nổi tiếng 
hay làm việc cật lực hơn và hơn nữa.

00:05:58.520 --> 00:06:04.816
Thông điệp rõ nhất mà chúng ta nhận được 
qua cuộc nghiên cứu 75 năm này là:

00:06:04.840 --> 00:06:10.040
Những mối quan hệ tốt giúp chúng ta 
hạnh phúc hơn và khỏe mạnh hơn. Chấm hết.

NOTE Paragraph

00:06:11.000 --> 00:06:14.816
Chúng ta học được 3 bài học lớn 
về những mối quan hệ.

00:06:14.840 --> 00:06:18.936
Bài học thứ nhất là những mối quan hệ 
xã hội rất tốt đối với chúng ta,

00:06:18.960 --> 00:06:21.456
và sự cô đơn thì giết ta.

00:06:21.480 --> 00:06:25.136
Thật ra là những người kết nối

00:06:25.160 --> 00:06:28.256
với gia đình, với bạn bè, với cộng đồng 
nhiều hơn

00:06:28.280 --> 00:06:32.976
sẽ hạnh phúc hơn, họ sẽ khỏe mạnh hơn 
về thể chất và sống lâu hơn

00:06:33.000 --> 00:06:36.376
những người ít kết nối.

00:06:36.400 --> 00:06:39.816
Và những lần cô đơn thì lại trở nên
độc hại.

00:06:39.840 --> 00:06:44.976
Những người hay xa lánh người khác hơn

00:06:45.000 --> 00:06:48.216
thường cảm thấy họ ít hạnh phúc hơn,

00:06:48.240 --> 00:06:51.176
sức khỏe của họ sút giảm sớm hơn 
trong thời trung niên,

00:06:51.200 --> 00:06:53.416
Chức năng não của họ cũng sút giảm sớm hơn

00:06:53.440 --> 00:06:57.000
và họ sống cuộc đời ngắn ngủi hơn 
những người không cô đơn.

00:06:58.040 --> 00:07:01.256
Và sự thật đáng buồn là 
ở bất kì thời điểm nào,

00:07:01.280 --> 00:07:05.880
hơn một người trong số năm người 
bảo rằng họ đang cô đơn.

NOTE Paragraph

00:07:07.040 --> 00:07:09.696
Và chúng tôi biết rằng bạn có thể 
cảm thấy cô đơn trong một đám đông

00:07:09.720 --> 00:07:12.376
và bạn có thể cảm thấy cô đơn
trong một cuộc hôn nhân,

00:07:12.400 --> 00:07:14.536
vậy bài học lớn thứ hai mà chúng ta 
học được

00:07:14.560 --> 00:07:17.656
là không phải là số lượng bạn bè bạn có,

00:07:17.680 --> 00:07:21.176
và cũng không phải việc bạn có 
ở trong một mối quan hệ tận tâm hay không,

00:07:21.200 --> 00:07:25.840
mà chính là chất lượng của mối quan hệ
gần gũi của bạn mới đáng quan trọng.

00:07:26.560 --> 00:07:31.336
Hóa ra là sống ở giữa xung đột 
rất có hại cho sức khỏe chúng ta.

00:07:31.360 --> 00:07:35.336
Những cuộc hôn nhân hay xảy ra xung đột, ví dụ như thiếu thốn tình cảm

00:07:35.360 --> 00:07:41.136
hóa ra lại rất có hại cho sức khỏe, thậm chí có thể còn tệ hơn việc li dị.

00:07:41.160 --> 00:07:45.936
Và việc sống giữa những mối quan hệ
tốt đẹp, ấm áp sẽ bảo vệ chúng ta.

NOTE Paragraph

00:07:45.960 --> 00:07:49.056
Một khi chúng tôi đã theo dõi những người
đàn ông kia đến khi họ trên 80 tuổi,

00:07:49.080 --> 00:07:52.096
chúng tôi muốn nhìn lại họ trong 
thời trung niên

00:07:52.120 --> 00:07:53.696
và để xem rằng chúng tôi có thể 
phỏng đoán được

00:07:53.720 --> 00:07:57.696
ai sẽ trở thành những ông lão 80 
hạnh phúc, khỏe mạnh

00:07:57.720 --> 00:07:58.920
và ai sẽ không.

00:07:59.680 --> 00:08:03.896
Và khi chúng tôi tập hợp lại những gì 
chúng tôi biết về họ

00:08:03.920 --> 00:08:05.280
ở độ tuổi 50,

00:08:06.080 --> 00:08:08.616
không phải là lượng cholesterol 
tuổi trung niên của họ

00:08:08.640 --> 00:08:11.536
phán đoán được họ sẽ già đi như thế nào.

00:08:11.560 --> 00:08:15.016
Mà đó chính là việc họ hài lòng 
như thế nào trong các mối quan hệ của họ.

00:08:15.040 --> 00:08:19.936
Những người hài lòng nhất về 
những mối quan hệ của họ ở tuổi 50

00:08:19.960 --> 00:08:22.360
chính là những người khỏe mạnh nhất 
ở tuổi 80

00:08:23.680 --> 00:08:26.856
Và những mối quan hệ tốt, gần gũi 
dường như giúp ta giảm đi

00:08:26.880 --> 00:08:29.640
những tác hại của tuổi già.

00:08:30.480 --> 00:08:34.456
Những cặp đôi hạnh phúc nhất của chúng tôi

00:08:34.480 --> 00:08:36.535
bảo rằng, khi họ bước vào tuổi 80,

00:08:36.559 --> 00:08:39.496
vào những ngày họ đau về thể xác,

00:08:39.520 --> 00:08:41.480
họ vẫn cảm thấy hạnh phúc.

00:08:42.400 --> 00:08:45.656
Nhưng những người trong những 
mối quan hệ không hạnh phúc,

00:08:45.680 --> 00:08:48.616
vào những ngày họ đau về thể xác,

00:08:48.640 --> 00:08:51.680
nỗi đau tinh thần họ càng lớn hơn.

00:08:52.360 --> 00:08:56.736
Và bài học lớn thứ ba chúng ta học 
về những mối quan hệ và sức khỏe chúng ta

00:08:56.760 --> 00:09:00.016
là những mối quan hệ tốt đẹp 
không chỉ bảo vệ cơ thể ta,

00:09:00.040 --> 00:09:01.520
mà còn bảo vệ não của ta nữa.

00:09:02.440 --> 00:09:07.096
Hóa ra thì việc ở trong một mối quan hệ 
bền chặt

00:09:07.120 --> 00:09:11.016
với một người khác cũng trong tuổi 80 
như bạn sẽ giúp bảo vệ bạn,

00:09:11.040 --> 00:09:13.016
những người ở trong mối quan hệ

00:09:13.040 --> 00:09:17.176
mà họ cảm thấy có thể tin cậy được
đối phương khi cần

00:09:17.200 --> 00:09:20.896
trí nhớ của họ sẽ lâu hơn.

00:09:20.920 --> 00:09:22.416
Và những người ở trong mối quan hệ

00:09:22.440 --> 00:09:25.576
mà họ không tin tưởng được người khác,

00:09:25.600 --> 00:09:29.480
họ là những người bị giảm trí nhớ sớm.

00:09:30.520 --> 00:09:33.976
Và những mối quan hệ tốt đó, chúng 
không nhất thiết phải luôn luôn trơn tru.

00:09:34.000 --> 00:09:37.576
Một số cặp 80 tuổi có thể cãi nhau vặt với nhau

00:09:37.600 --> 00:09:39.336
ngày này qua ngày khác,

00:09:39.360 --> 00:09:42.536
nhưng chừng nào họ còn cảm thấy tin tưởng được đối phương

00:09:42.560 --> 00:09:44.376
khi gặp khó khăn

00:09:44.400 --> 00:09:48.000
thì những cuộc cãi nhau đó không hề
ảnh hưởng xấu đến trí nhớ của họ.

NOTE Paragraph

00:09:49.600 --> 00:09:52.336
Vậy thông điệp này,

00:09:52.360 --> 00:09:58.056
rằng những mối quan hệ gần gũi tốt đẹp rất
tốt cho sức khỏe và sự hạnh phúc của ta

00:09:58.080 --> 00:10:01.016
đây là lẽ phải rất lâu đời.

00:10:01.040 --> 00:10:04.880
Tại sao đây là việc khó đạt được và 
dễ bị lờ phớt đi?

00:10:05.560 --> 00:10:07.016
Chúng ta là con người.

00:10:07.040 --> 00:10:09.856
Những gì chúng ta muốn là 
giải pháp nhanh chóng,

00:10:09.880 --> 00:10:11.576
những gì chúng ta có thể đạt được

00:10:11.600 --> 00:10:14.360
mà khiến cho cuộc sống ta trở nên tốt đẹp
và giữ nó tốt đẹp như vậy.

00:10:15.320 --> 00:10:18.656
Những mối quan hệ rất rối ren 
và chúng rất phức tạp

00:10:18.680 --> 00:10:22.496
và việc dành sức lực quan tâm 
đến gia đình và bạn bè,

00:10:22.520 --> 00:10:25.176
nó không quyến rũ hay hấp dẫn.

00:10:25.200 --> 00:10:28.536
Nó cũng kéo dài. Nó không bao giờ chấm dứt.

00:10:28.560 --> 00:10:33.616
Những người trong cuộc nghiên cứu 75 năm 
mà cảm thấy hạnh phúc nhất khi nghỉ hưu

00:10:33.640 --> 00:10:39.456
là những người đã làm việc năng động thay
thế những người đồng nghiệp thành bạn bè mới.

00:10:39.480 --> 00:10:42.456
Cũng giống như những thế hệ trẻ trong cuộc
khảo sát gần đây,

00:10:42.480 --> 00:10:46.096
rất nhiều người trong số những người đàn
ông của chúng tôi bắt đầu là những thanh niên

00:10:46.120 --> 00:10:50.136
đã từng tin rằng danh vọng và của cải và
thành tích cao

00:10:50.160 --> 00:10:54.096
là những gì họ cần theo đuổi để có cuộc 
sống tốt.

00:10:54.120 --> 00:10:58.296
Nhưng quay đi quay lại, trong hơn 75 năm 
này, nghiên cứu của chúng tôi đã cho thấy

00:10:58.320 --> 00:11:03.976
rằng những người hạnh phúc nhất là những
người quan tâm đến những mối quan hệ,

00:11:04.000 --> 00:11:07.240
với gia đình, bạn bè, cộng đồng.

NOTE Paragraph

00:11:09.080 --> 00:11:11.056
Còn bạn thì như thế nào?

00:11:11.080 --> 00:11:14.840
Cứ cho rằng bạn 25, hoặc 40, hoặc 60 tuổi.

00:11:15.800 --> 00:11:18.760
Việc quan tâm đến những mối quan hệ trông như thế nào?

NOTE Paragraph

00:11:19.760 --> 00:11:22.880
Có rất nhiều cách.

00:11:23.600 --> 00:11:29.696
Đó có thể là thứ đơn giản như

00:11:29.720 --> 00:11:34.176
hoặc làm sôi động hơn những mối quan hệ
cứng nhắc bằng cách làm những điều mới
mẻ chung với nhau,

00:11:34.200 --> 00:11:36.400
những cuộc đi bộ dài hay những buổi hẹn
đêm

00:11:37.360 --> 00:11:42.216
hoặc liên hệ với những thành viên trong gia
đình mà bạn chưa nói chuyện trong nhiều năm

00:11:42.240 --> 00:11:45.736
bởi những mối hận thù gia đình thường gặp
ấy

00:11:45.760 --> 00:11:47.976
có thể làm hại

00:11:48.000 --> 00:11:50.080
đối với những người hay thù hận.

NOTE Paragraph

00:11:52.000 --> 00:11:55.920
Tôi muốn khép lại bằng một câu 
danh ngôn từ Mark Twain.

00:11:57.280 --> 00:11:59.656
Hơn một thế kỉ trước

00:11:59.680 --> 00:12:02.296
ông ta nhìn lại cuộc sống của mình

00:12:02.320 --> 00:12:03.600
và ông ấy viết:

00:12:04.840 --> 00:12:08.536
"Không có thời gian, cuộc sống 
quá ngắn ngủi

00:12:08.560 --> 00:12:13.720
cho những cuộc cãi nhau vặt, những lời 
xin lỗi, những lời tổn thương trái tim.

00:12:14.720 --> 00:12:17.536
Chỉ có thời gian dành cho sự yêu thương,

00:12:17.560 --> 00:12:21.280
và một lúc thôi, nhấn mạnh hơn,
để dành cho điều đó."

NOTE Paragraph

00:12:22.760 --> 00:12:27.136
Cuộc sống tốt được xây dựng 
từ những mối quan hệ tốt.

NOTE Paragraph

00:12:27.160 --> 00:12:28.376
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:12:28.400 --> 00:12:33.840
(Vỗ tay)