WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.735
Hayatımız boyunca bizi sağlıklı

00:00:03.760 --> 00:00:05.320
ve mutlu eden şeyler nedir?

00:00:06.520 --> 00:00:09.016
Eğer, şimdiden geleceğiniz için

00:00:09.040 --> 00:00:11.096
yatırım yapacak olsanız,

00:00:11.120 --> 00:00:14.080
zamanınızı ve enerjinizi neye harcardınız?

00:00:15.120 --> 00:00:16.120
Yakın zamanda,

00:00:16.120 --> 00:00:17.560
Y nesline
(1980-1999 arası doğanlara)

00:00:17.560 --> 00:00:22.736
hayattaki en önemli hedeflerini
soran bir araştırma vardı.

00:00:22.760 --> 00:00:24.776
%80'den fazlası,

00:00:24.800 --> 00:00:28.936
hayattaki en önemli hedeflerinin 
zengin olmak olduğunu söyledi.

00:00:28.960 --> 00:00:33.296
Aynı genç yetişkinlerin %50'si,

00:00:33.320 --> 00:00:35.856
hayattaki diğer bir önemli hedefin

00:00:35.880 --> 00:00:37.720
meşhur olmak olduğunu söyledi.

NOTE Paragraph

00:00:38.960 --> 00:00:40.176
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:00:40.200 --> 00:00:46.856
Daima, çalışmamız, çabalamamız

00:00:46.880 --> 00:00:48.936
ve daha çok başarı elde etmemiz söylenir.

00:00:48.960 --> 00:00:52.616
İyi bir yaşam sürmemiz için,
böyle şeyleri kovalamamız gerektiği

00:00:52.640 --> 00:00:54.456
izlenimine kapılırız.

00:00:54.480 --> 00:00:56.696
İnsanların tüm hayatlarını,

00:00:56.720 --> 00:01:01.936
yaptığı seçimlerini ve bu seçimlerinin
onlara neler getireceğini anlamak

00:01:01.960 --> 00:01:04.840
neredeyse imkansızdır.

00:01:06.080 --> 00:01:09.136
İnsan yaşamına dair bilgimizin çoğunu

00:01:09.160 --> 00:01:12.616
onlardan geçmişi hatırlamalarını
isteyerek öğreniriz

00:01:12.640 --> 00:01:17.416
ve bildiğimiz gibi, tecrübeler
ancak yaşayarak edinilir.

00:01:17.440 --> 00:01:21.136
Hayatta başımıza gelen şeylerin
büyük çoğunluğunu unuturuz

00:01:21.160 --> 00:01:24.040
ve bazen de hafıza tamamıyla yaratıcıdır.

NOTE Paragraph

00:01:24.800 --> 00:01:29.176
Peki bütün hayatımızı

00:01:29.200 --> 00:01:32.056
zaman içerisinde geliştiği gibi
izleyebilsek nasıl olurdu?

00:01:32.080 --> 00:01:36.056
Ergenlik dönemlerinden
yaşlılık dönemlerinin sonuna kadar,

00:01:36.080 --> 00:01:38.816
insanları gerçekten mutlu 
ve sağlıklı tutan şeyleri

00:01:38.840 --> 00:01:42.200
görmek için incelesek nasıl olurdu?

NOTE Paragraph

00:01:43.560 --> 00:01:44.760
Biz bunu yaptık.

00:01:45.640 --> 00:01:47.856
"Harvard Yetişkin Gelişimi Çalışması"

00:01:47.880 --> 00:01:52.640
belki de yetişkin hayatı üzerine yapılmış
en uzun süreli araştırmadır.

00:01:53.720 --> 00:01:59.840
75 yıl boyunca, 
724 erkeğin hayatını

00:02:01.360 --> 00:02:05.856
yıldan yıla, 
işlerini, ev yaşamlarını, sağlıklarını

00:02:05.880 --> 00:02:11.026
ve tabii ki bütün bu süreç boyunca
hayat hikayelerinin

00:02:11.026 --> 00:02:13.200
ne hale geleceğini bilmeden sorarak
izledik.

NOTE Paragraph

00:02:13.280 --> 00:02:16.896
Bunun gibi araştırmalar
son derece nadirdir.

00:02:16.920 --> 00:02:20.976
Bu tür projelerin neredeyse hepsi
on yıl içerisinde dağılır,

00:02:21.000 --> 00:02:24.176
çünkü bir sürü insan 
araştırmadan çekilir

00:02:24.200 --> 00:02:27.096
ya da araştırma fonu kesilir

00:02:27.120 --> 00:02:29.376
veyahut araştırmacıların dikkati dağılır

00:02:29.400 --> 00:02:33.480
veya ölürler ve kimse de 
topu hedefe koşturayım demez.

00:02:34.280 --> 00:02:36.536
Fakat, şansın

00:02:36.560 --> 00:02:40.256
ve birkaç araştırmacı neslin
kararlılığının birleşimi sayesinde

00:02:40.280 --> 00:02:41.840
bu araştırma devam etti.

00:02:42.520 --> 00:02:47.016
Başlangıçtaki 724 adamımızın 60'ı

00:02:47.040 --> 00:02:48.336
hâlâ yaşıyor,

00:02:48.360 --> 00:02:50.536
hâlâ araştırmaya katılıyor,

00:02:50.560 --> 00:02:52.600
çoğu 90'lı yaşlarındalar.

00:02:53.560 --> 00:02:55.456
Şimdi de bu adamların 


00:02:55.480 --> 00:02:58.840
2000'den fazla çocuğunu
incelemeye başlıyoruz.

00:02:59.680 --> 00:03:02.000
Ben de,
araştırmanın dördüncü yöneticisiyim.

NOTE Paragraph

00:03:03.400 --> 00:03:08.136
1938'den beri, 
iki grup adamın yaşamlarını izledik.

00:03:08.160 --> 00:03:10.296
İlk grup, araştırmaya başladığında

00:03:10.320 --> 00:03:13.016
Harvard College'da
ikinci sınıf öğrencisiydi.

00:03:13.040 --> 00:03:15.856
Hepsi, üniversiteyi
II. Dünya Savaşı sırasında bitirdi

00:03:15.880 --> 00:03:18.320
ve sonrasında çoğu görev almak üzere
savaşa katıldı.

00:03:19.280 --> 00:03:21.416
İzlediğimiz ikinci grup ise,

00:03:21.440 --> 00:03:25.616
Boston'ın en yoksul muhitlerinden,


00:03:25.640 --> 00:03:27.656
araştırmaya
1930'ların Boston'ındaki

00:03:27.680 --> 00:03:31.016
en sorunlu ve yoksul

00:03:31.040 --> 00:03:32.896
bazı ailelerinden oldukları için

00:03:32.920 --> 00:03:35.656
özellikle seçilen bir grup erkekti.

00:03:35.680 --> 00:03:40.280
Ekseri gecekondularda, birçoğu sıcak ve
soğuk musluk suyundan yoksun yaşıyordu.

NOTE Paragraph

00:03:42.520 --> 00:03:44.416
Araştırmaya katıldıklarında,

00:03:44.440 --> 00:03:47.376
bu gençlerin hepsiyle görüşme yapıldı.

00:03:47.400 --> 00:03:49.616
Muayeneden geçirildiler.

00:03:49.640 --> 00:03:53.176
Evlerine gidip anne-babalarıyla görüştük.

00:03:53.200 --> 00:03:55.576
Sonra bu gençler,


00:03:55.600 --> 00:03:58.016
her kesimden yetişkinler oldular.

00:03:58.040 --> 00:04:04.136
Fabrika sahibi, avukat, duvarcı
ve doktor oldular,

00:04:04.160 --> 00:04:06.520
biri de Birleşik Devletler Başkanı.

00:04:08.160 --> 00:04:12.400
Bazıları alkol bağımlısı oldu.
Birkaçında şizofreni ortaya çıktı.

00:04:13.320 --> 00:04:15.616
Kimi sınıf atladı;

00:04:15.640 --> 00:04:18.856
en alttan mümkün olduğu kadar en üste

00:04:18.880 --> 00:04:22.160
ve kimisi bu yolculuğu aksi yönde yaptı.

NOTE Paragraph

00:04:23.520 --> 00:04:26.456
Bu araştırmanın kurucuları

00:04:26.480 --> 00:04:28.496
hiçbir suretle
benim bugün burada durup

00:04:28.520 --> 00:04:33.056
75 yıl sonra, size bu araştırmanın
hâlâ sürdüğünü söyleyeceğimin

00:04:33.080 --> 00:04:36.160
hayalini bile kurmamışlardır.

00:04:37.280 --> 00:04:40.896
Her iki yılda bir, sabırlı ve kendilerini
bu işe adamış araştırma grubumuz

00:04:40.920 --> 00:04:43.976
deneklerimizi arar ve onlara tekrar

00:04:44.000 --> 00:04:47.120
yaşamlarına dair bir takım sorular 
yöneltebilir miyiz diye sorar.

NOTE Paragraph

00:04:48.040 --> 00:04:51.616
Boston'ın yoksul kesiminden birçok erkek

00:04:51.640 --> 00:04:55.780
"Neden hala beni incelemek istiyorsunuz? 
Hayatım hiç de ilginç değil." diye sorar.

00:04:56.600 --> 00:04:58.976
Harvard erkekleri bu soruyu asla sormaz.

NOTE Paragraph

00:04:59.000 --> 00:05:04.200
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:05:08.920 --> 00:05:11.776
Bu hayatları iyice anlayabilmek için,

00:05:11.800 --> 00:05:14.736
onlara sadece anketler yapmıyoruz.

00:05:14.760 --> 00:05:17.216
Onlarla yaşadıkları yerde görüşürüz.

00:05:17.240 --> 00:05:20.176
Doktorlarından 
hastalık geçmişlerini alırız.

00:05:20.200 --> 00:05:22.696
Kan testi, beyin taraması yaparız,

00:05:22.720 --> 00:05:24.416
çocuklarıyla konuşuruz.

00:05:24.440 --> 00:05:29.696
Eşleriyle en derin meselelerini konuşurken
videolarını çekeriz.

00:05:29.720 --> 00:05:32.970
Yaklaşık on yıl önce, en sonunda eşlere,


00:05:32.970 --> 00:05:36.046
araştırmanın üyeleri olarak
bize katılırlar mı diye sorduğumuzda,

00:05:36.046 --> 00:05:38.376
kadınların çoğu "Anlaşılan zamanı geldi." 
dedi.

NOTE Paragraph

00:05:38.400 --> 00:05:39.456
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:05:39.480 --> 00:05:41.176
Peki neler öğrendik?

00:05:41.200 --> 00:05:46.416
Bu hayatlardan ortaya çıkardığımız

00:05:46.440 --> 00:05:49.496
on binlerce sayfalık bilgiden 
alınan dersler

00:05:49.520 --> 00:05:50.720
neler?

00:05:51.720 --> 00:05:57.320
Zenginlik, şöhret ya da 
çok çalışmakla ilgili değiller.

00:05:58.520 --> 00:06:04.816
Bu 75 yıllık araştırmadan aldığımız
en net mesaj şudur:

00:06:04.840 --> 00:06:10.040
İyi ilişkiler bizi daha mutlu
ve daha sağlıklı tutar. Bu kadar.

NOTE Paragraph

00:06:11.000 --> 00:06:14.816
İlişkilerle ilgili üç büyük ders aldık.

00:06:14.840 --> 00:06:18.936
Birincisi, sosyal ilişkilerin
gerçekten yararlı olduğudur

00:06:18.960 --> 00:06:21.456
ve yalnızlıksa öldürür.

00:06:21.480 --> 00:06:25.136
Sonunda,
aileye, arkadaşlara, topluma

00:06:25.160 --> 00:06:28.256
daha sosyal bir şekilde 
bağlı olan insanların,

00:06:28.280 --> 00:06:32.976
daha mutlu, bedensel olarak daha sağlıklı
olduğu ve çevresi daha sınırlı kişilerden

00:06:33.000 --> 00:06:36.376
daha uzun yaşadığı anlaşıldı.

00:06:36.400 --> 00:06:39.816
Ayrıca yalnız yaşamanın
zararlı olduğu ortaya çıktı.

00:06:39.840 --> 00:06:44.976
Diğerlerinden daha yalnız olan insanlar,

00:06:45.000 --> 00:06:48.216
daha mutsuz olduklarını,

00:06:48.240 --> 00:06:51.176
sağlıklarının 
orta yaşların başlarında bozulduğunu,

00:06:51.200 --> 00:06:53.416
beyin fonksiyonlarının
daha erken gerilediğini

00:06:53.440 --> 00:06:57.000
ve yalnız olmayanlardan
daha kısa yaşadıklarını anlar.

00:06:58.040 --> 00:07:01.256
Üzücü gerçek şudur ki;
ileride

00:07:01.280 --> 00:07:05.880
her beş Amerikalıdan en az biri
yalnız olduğundan şikayet edecek.

NOTE Paragraph

00:07:07.040 --> 00:07:09.696
Kalabalıkta da yalnız olabildiğinizi


00:07:09.720 --> 00:07:12.376
ve evliyken yalnız olabileceğinizi
biliyoruz,

00:07:12.400 --> 00:07:14.536
dolayısıyla aldığımız ikinci büyük ders;

00:07:14.560 --> 00:07:17.656
sadece sahip olduğunuz
arkadaşlarınızın sayısı

00:07:17.680 --> 00:07:21.176
ve karşılıklı saygıya dayalı ilişki içinde
olup olmadığınız değil,

00:07:21.200 --> 00:07:25.840
önemli olan,
yakın ilişkilerinizin mahiyetidir.

00:07:26.560 --> 00:07:28.360
Anlaşmazlıkların ortasında yaşamanın 


00:07:28.360 --> 00:07:31.360
sağlığımıza zararlı olduğu
ortaya çıktı.

00:07:31.360 --> 00:07:35.336
Örneğin, şiddetli geçimsizliğin olduğu,
muhabbetin olmadığı evliliklerin

00:07:35.360 --> 00:07:41.136
sağlığımıza zararlı olduğu, belki de 
boşanmaktan daha kötü olduğu anlaşıldı.

00:07:41.160 --> 00:07:45.936
Ayrıca güzel, sıcak ilişkiler yaşamak 
koruyucudur.

NOTE Paragraph

00:07:45.960 --> 00:07:48.460
Deneklerimizi
80'li yaşları boyunca izlediğimizden,

00:07:49.080 --> 00:07:52.096
geçmişe dönüp onların orta yaşlı
hallerine bakmak,

00:07:52.120 --> 00:07:53.696
ve kimlerin

00:07:53.720 --> 00:07:57.696
mutlu, sağlıklı seksenlikler olup
kimlerin olmayacağını

00:07:57.720 --> 00:07:59.640
tahmin edebileceğimizi görmek istedik.

00:07:59.690 --> 00:08:03.896
50 yaşlarında olduğu zamanlar
hakkında bildiğimiz her şeyi

00:08:03.920 --> 00:08:05.280
bir araya getirdiğimizde,

00:08:06.080 --> 00:08:08.616
nasıl yaşlanacaklarını gösteren

00:08:08.640 --> 00:08:11.536
orta yaş kolesterol düzeyleri değildi.

00:08:11.560 --> 00:08:15.016
İlişkilerinden
ne kadar memnuniyet duyduklarıydı.

00:08:15.040 --> 00:08:19.936
50 yaşında, 
en tatminkar ilişkileri olan insanlar,

00:08:19.960 --> 00:08:22.360
80 yaşında en sağlıklı olanlardı.

00:08:23.680 --> 00:08:26.856
İyi, samimi ilişkilerin bizi

00:08:26.880 --> 00:08:29.640
yaşlılığın bazı sonuçlarından koruduğu
görünüyor.

00:08:30.480 --> 00:08:34.456
Eşlik ettiğimiz 
en mutlu erkekler ve kadınlar

00:08:34.480 --> 00:08:36.535
80'li yaşlarında,

00:08:36.559 --> 00:08:39.496
bedenen daha çok acıları olduğu günler

00:08:39.520 --> 00:08:41.480
ruhen mutlu olduklarını belirtti.

00:08:42.400 --> 00:08:45.656
Fakat, mutsuz ilişkileri olan insanlar

00:08:45.680 --> 00:08:48.616
bedenen daha çok acıları olduğunu
söyledikleri günler

00:08:48.640 --> 00:08:51.680
bunun daha fazla duygusal acıyla
arttığını bildirdi.

NOTE Paragraph

00:08:52.360 --> 00:08:56.736
İlişkiler ve sağlığa dair çıkardığımız 
üçüncü büyük ders,

00:08:56.760 --> 00:09:00.016
iyi ilişkilerin sadece vücudumuzu değil

00:09:00.040 --> 00:09:01.520
beynimizi de koruduğudur.

00:09:02.440 --> 00:09:07.096
80'li yaşlarınızda,
diğer kişiye

00:09:07.120 --> 00:09:11.016
güvenle bağlanmış ilişki içinde olmanın
koruyucu olduğu anlaşıldı,

00:09:11.040 --> 00:09:13.016
öyle ki, ihtiyaç duyduklarında


00:09:13.040 --> 00:09:17.176
diğerine gerçekten güvenebileceklerini
hissettikleri ilişkileri olan insanlar,

00:09:17.200 --> 00:09:20.896
hafızaları daha uzun süre
kuvvetli kalan insanlardır.

00:09:20.920 --> 00:09:22.416
Partnerine tam olarak

00:09:22.440 --> 00:09:25.576
güvenebileceğini hissedemediği
ilişkileri olanlar,

00:09:25.600 --> 00:09:29.480
erken hafıza zayıflığı çeken insanlardır.

00:09:30.520 --> 00:09:33.976
İyi ilişkiler de
her zaman sorunsuz olacak değil.

00:09:34.000 --> 00:09:37.576
Seksenlerindeki çiftlerimizden bazıları
birbirleriyle münakaşa ediyor,

00:09:37.600 --> 00:09:39.336
her gün,

00:09:39.360 --> 00:09:42.536
fakat diğerine gerçekten
güvenebileceklerini hissettikleri sürece

00:09:42.560 --> 00:09:44.376
zor zamanlarında,

00:09:44.400 --> 00:09:48.000
bu kavgalar hafızalarını
olumsuz etkilemiyor.

NOTE Paragraph

00:09:49.600 --> 00:09:52.336
Demem o ki,

00:09:52.360 --> 00:09:58.056
iyi, samimi ilişkiler sağlığımıza ve
mutluluğumuza yararlıdır mesajı,

00:09:58.080 --> 00:10:01.016
çok eski bir bilgeliktir.

00:10:01.040 --> 00:10:04.880
Neden bunu anlaması bu kadar zor ve
kulak ardı etmesi bu kadar kolay?

00:10:05.560 --> 00:10:07.016
İnsan olduğumuz için.

00:10:07.040 --> 00:10:09.856
İstediğimiz şey anlık bir çözüm,

00:10:09.880 --> 00:10:11.576
hayatlarımızı güzelleştirecek

00:10:11.600 --> 00:10:14.360
ve bu şekilde tutacak
elde edebileceğimiz bir şey.

00:10:15.320 --> 00:10:18.656
İlişkiler, darmadağın ve karmaşıklar

00:10:18.680 --> 00:10:22.496
ve aileye ve arkadaşlara 
yönelmenin zorluğu

00:10:22.520 --> 00:10:25.176
çekici ve büyüleyici olmamasıdır.

00:10:25.200 --> 00:10:28.536
Ayrıca ömür boyu olmasıdır. Asla bitmez.

00:10:28.560 --> 00:10:33.616
75 yıllık araştırmamızda, 
emekliliğinde en mutlu olan insanlar,

00:10:33.640 --> 00:10:39.456
iş arkadaşları yerine bilfiil yeni
oyun arkadaşları koymaya çalışanlardı.

00:10:39.480 --> 00:10:42.456
Tıpkı bu yeni araştırmadaki
Y nesli gibi,

00:10:42.480 --> 00:10:46.096
deneklerimizin birçoğu 
genç yetişkinler olarak yola çıktıklarında

00:10:46.120 --> 00:10:50.136
şöhret ve zenginliğin ve yüksek başarının,
iyi bir hayata sahip olmak için

00:10:50.160 --> 00:10:54.096
kovalamaları gereken şeyler olduğuna
gerçekten inanıyordu.

00:10:54.120 --> 00:10:58.296
Fakat tekraren, bu 75 yılın üzerine,
araştırmamız

00:10:58.320 --> 00:11:03.976
en başarılı olan insanların
aile, arkadaşlar ve toplumla

00:11:04.000 --> 00:11:07.240
ilişkilere eğilenler olduğunu gösterdi.

NOTE Paragraph

00:11:09.080 --> 00:11:11.056
Peki ya siz?

00:11:11.080 --> 00:11:14.840
25 yaşındasınız diyelim,
ya da 40 veya 60 yaşında.

00:11:15.800 --> 00:11:18.760
İlişkilere önem vermek
acaba nasıl görünüyor?

NOTE Paragraph

00:11:19.760 --> 00:11:22.880
Neredeyse sonsuz ihtimal var.

00:11:23.600 --> 00:11:29.696
Filmin süresini insanlara zaman ayırmakla
değiştirmek kadar basit bir şey olabilir

00:11:29.720 --> 00:11:34.176
ya da bitkin bir ilişkiyi, birlikte
yeni bir şeyler yaparak canlandırmak,

00:11:34.200 --> 00:11:36.400
uzun yürüyüşler veya gece buluşmaları...

00:11:37.360 --> 00:11:42.216
ya da senelerdir konuşmadığınız
aile ferdine ulaşmak olabilir,

00:11:42.240 --> 00:11:45.736
çünkü şu pek bilindik aile kavgaları

00:11:45.760 --> 00:11:47.976
kin tutan insanları

00:11:48.000 --> 00:11:50.080
olumsuz anlamda etkiler.

NOTE Paragraph

00:11:52.000 --> 00:11:55.920
Konuşmamı Mark Twain'in bir sözüyle
kapatmak istiyorum.

00:11:57.280 --> 00:11:59.656
Yüzyıldan fazla bir süre önce,

00:11:59.680 --> 00:12:02.296
geri dönüp hayatına bakmış

00:12:02.320 --> 00:12:03.600
ve şunu yazmıştı:

00:12:04.840 --> 00:12:08.536
"Hayat öyle kısa ki;

00:12:08.560 --> 00:12:13.720
tartışmalara, özür dilemelere
kıskançlıklara, hesap sormalara zaman yok.

00:12:14.720 --> 00:12:17.536
Sadece sevmek için zaman var

00:12:17.560 --> 00:12:21.280
ve bunun için, tabiri caizse sadece
'bir an' var."

NOTE Paragraph

00:12:22.760 --> 00:12:27.136
Sağlıklı bir hayat,
iyi ilişkilerle inşa edilir.

NOTE Paragraph

00:12:27.160 --> 00:12:28.376
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:12:28.400 --> 00:12:33.840
(Alkışlar)