0:00:00.000,0:00:03.735
Hayatımız boyunca bizi sağlıklı

0:00:03.760,0:00:05.320
ve mutlu eden şeyler nedir?

0:00:06.520,0:00:09.016
Eğer, şimdiden geleceğiniz için

0:00:09.040,0:00:11.096
yatırım yapacak olsanız,

0:00:11.120,0:00:14.080
zamanınızı ve enerjinizi neye harcardınız?

0:00:15.120,0:00:16.120
Yakın zamanda,

0:00:16.120,0:00:17.560
Y nesline[br](1980-1999 arası doğanlara)

0:00:17.560,0:00:22.736
hayattaki en önemli hedeflerini[br]soran bir araştırma vardı.

0:00:22.760,0:00:24.776
%80'den fazlası,

0:00:24.800,0:00:28.936
hayattaki en önemli hedeflerinin [br]zengin olmak olduğunu söyledi.

0:00:28.960,0:00:33.296
Aynı genç yetişkinlerin %50'si,

0:00:33.320,0:00:35.856
hayattaki diğer bir önemli hedefin

0:00:35.880,0:00:37.720
meşhur olmak olduğunu söyledi.

0:00:38.960,0:00:40.176
(Gülüşmeler)

0:00:40.200,0:00:46.856
Daima, çalışmamız, çabalamamız

0:00:46.880,0:00:48.936
ve daha çok başarı elde etmemiz söylenir.

0:00:48.960,0:00:52.616
İyi bir yaşam sürmemiz için,[br]böyle şeyleri kovalamamız gerektiği

0:00:52.640,0:00:54.456
izlenimine kapılırız.

0:00:54.480,0:00:56.696
İnsanların tüm hayatlarını,

0:00:56.720,0:01:01.936
yaptığı seçimlerini ve bu seçimlerinin[br]onlara neler getireceğini anlamak

0:01:01.960,0:01:04.840
neredeyse imkansızdır.

0:01:06.080,0:01:09.136
İnsan yaşamına dair bilgimizin çoğunu

0:01:09.160,0:01:12.616
onlardan geçmişi hatırlamalarını[br]isteyerek öğreniriz

0:01:12.640,0:01:17.416
ve bildiğimiz gibi, tecrübeler[br]ancak yaşayarak edinilir.

0:01:17.440,0:01:21.136
Hayatta başımıza gelen şeylerin[br]büyük çoğunluğunu unuturuz

0:01:21.160,0:01:24.040
ve bazen de hafıza tamamıyla yaratıcıdır.

0:01:24.800,0:01:29.176
Peki bütün hayatımızı

0:01:29.200,0:01:32.056
zaman içerisinde geliştiği gibi[br]izleyebilsek nasıl olurdu?

0:01:32.080,0:01:36.056
Ergenlik dönemlerinden[br]yaşlılık dönemlerinin sonuna kadar,

0:01:36.080,0:01:38.816
insanları gerçekten mutlu [br]ve sağlıklı tutan şeyleri

0:01:38.840,0:01:42.200
görmek için incelesek nasıl olurdu?

0:01:43.560,0:01:44.760
Biz bunu yaptık.

0:01:45.640,0:01:47.856
"Harvard Yetişkin Gelişimi Çalışması"

0:01:47.880,0:01:52.640
belki de yetişkin hayatı üzerine yapılmış[br]en uzun süreli araştırmadır.

0:01:53.720,0:01:59.840
75 yıl boyunca, [br]724 erkeğin hayatını

0:02:01.360,0:02:05.856
yıldan yıla, [br]işlerini, ev yaşamlarını, sağlıklarını

0:02:05.880,0:02:11.026
ve tabii ki bütün bu süreç boyunca[br]hayat hikayelerinin

0:02:11.026,0:02:13.200
ne hale geleceğini bilmeden sorarak[br]izledik.

0:02:13.280,0:02:16.896
Bunun gibi araştırmalar[br]son derece nadirdir.

0:02:16.920,0:02:20.976
Bu tür projelerin neredeyse hepsi[br]on yıl içerisinde dağılır,

0:02:21.000,0:02:24.176
çünkü bir sürü insan [br]araştırmadan çekilir

0:02:24.200,0:02:27.096
ya da araştırma fonu kesilir

0:02:27.120,0:02:29.376
veyahut araştırmacıların dikkati dağılır

0:02:29.400,0:02:33.480
veya ölürler ve kimse de [br]topu hedefe koşturayım demez.

0:02:34.280,0:02:36.536
Fakat, şansın

0:02:36.560,0:02:40.256
ve birkaç araştırmacı neslin[br]kararlılığının birleşimi sayesinde

0:02:40.280,0:02:41.840
bu araştırma devam etti.

0:02:42.520,0:02:47.016
Başlangıçtaki 724 adamımızın 60'ı

0:02:47.040,0:02:48.336
hâlâ yaşıyor,

0:02:48.360,0:02:50.536
hâlâ araştırmaya katılıyor,

0:02:50.560,0:02:52.600
çoğu 90'lı yaşlarındalar.

0:02:53.560,0:02:55.456
Şimdi de bu adamların [br]

0:02:55.480,0:02:58.840
2000'den fazla çocuğunu[br]incelemeye başlıyoruz.

0:02:59.680,0:03:02.000
Ben de,[br]araştırmanın dördüncü yöneticisiyim.

0:03:03.400,0:03:08.136
1938'den beri, [br]iki grup adamın yaşamlarını izledik.

0:03:08.160,0:03:10.296
İlk grup, araştırmaya başladığında

0:03:10.320,0:03:13.016
Harvard College'da[br]ikinci sınıf öğrencisiydi.

0:03:13.040,0:03:15.856
Hepsi, üniversiteyi[br]II. Dünya Savaşı sırasında bitirdi

0:03:15.880,0:03:18.320
ve sonrasında çoğu görev almak üzere[br]savaşa katıldı.

0:03:19.280,0:03:21.416
İzlediğimiz ikinci grup ise,

0:03:21.440,0:03:25.616
Boston'ın en yoksul muhitlerinden,[br]

0:03:25.640,0:03:27.656
araştırmaya[br]1930'ların Boston'ındaki

0:03:27.680,0:03:31.016
en sorunlu ve yolsul

0:03:31.040,0:03:32.896
bazı ailelerinden oldukları için

0:03:32.920,0:03:35.656
özellikle seçilen bir grup erkekti.

0:03:35.680,0:03:40.280
Ekseri gecekondularda, birçoğu sıcak ve[br]soğuk musluk suyundan yoksun yaşıyordu.

0:03:42.520,0:03:44.416
Araştırmaya katıldıklarında,

0:03:44.440,0:03:47.376
bu gençlerin hepsiyle görüşme yapıldı.

0:03:47.400,0:03:49.616
Muayeneden geçirildiler.

0:03:49.640,0:03:53.176
Evlerine gidip anne-babalarıyla görüştük.

0:03:53.200,0:03:55.576
Sonra bu gençler,[br]

0:03:55.600,0:03:58.016
her kesimden yetişkinler oldular.

0:03:58.040,0:04:04.136
Fabrika sahibi, avukat, duvarcı[br]ve doktor oldular,

0:04:04.160,0:04:06.520
biri de Birleşik Devletler Başkanı.

0:04:08.160,0:04:12.400
Bazıları alkol bağımlısı oldu.[br]Birkaçında şizofreni ortaya çıktı.

0:04:13.320,0:04:15.616
Kimi sınıf atladı;

0:04:15.640,0:04:18.856
en alttan mümkün olduğu kadar en üste

0:04:18.880,0:04:22.160
ve kimisi bu yolculuğu aksi yönde yaptı.

0:04:23.520,0:04:26.456
Bu araştırmanın kurucuları

0:04:26.480,0:04:28.496
hiçbir suretle[br]benim bugün burada durup,

0:04:28.520,0:04:33.056
75 yıl sonra, size bu araştırmanın[br]hâlâ sürdüğünü söyleyeceğimin

0:04:33.080,0:04:36.160
hayalini bile kurmamışlardır.

0:04:37.280,0:04:40.896
Her iki yılda bir, sabırlı ve kendilerini[br]bu işe adamış araştırma grubumuz

0:04:40.920,0:04:43.976
deneklerimizi arar ve onlara tekrar

0:04:44.000,0:04:47.120
yaşamlarına dair bir takım sorular [br]yöneltebilir miyiz diye sorar.

0:04:48.040,0:04:51.616
Boston'ın yoksul kesiminden birçok erkek

0:04:51.640,0:04:55.780
"Neden hala beni incelemek istiyorsunuz? [br]Hayatım hiç de ilginç değil." diye sorar.

0:04:56.600,0:04:58.976
Harvard erkekleri bu soruyu asla sormaz.

0:04:59.000,0:05:04.200
(Gülüşmeler)

0:05:08.920,0:05:11.776
Bu hayatları iyice anlayabilmek için,

0:05:11.800,0:05:14.736
onlara sadece anketler yapmıyoruz.

0:05:14.760,0:05:17.216
Onlarla yaşadıkları yerde görüşürüz.

0:05:17.240,0:05:20.176
Doktorlarından [br]hastalık geçmişlerini alırız.

0:05:20.200,0:05:22.696
Kan testi, beyin taraması yaparız,

0:05:22.720,0:05:24.416
çocuklarıyla konuşuruz.

0:05:24.440,0:05:29.696
Eşleriyle en derin meselelerini konuşurken[br]videolarını çekeriz.

0:05:29.720,0:05:32.970
Yaklaşık on yıl önce, en sonunda eşlere,[br]

0:05:32.970,0:05:36.046
araştırmanın üyeleri olarak[br]bize katılırlar mı diye sorduğumuzda,

0:05:36.046,0:05:38.376
kadınların çoğu "Anlaşılan zamanı geldi." [br]dedi.

0:05:38.400,0:05:39.456
(Gülüşmeler)

0:05:39.480,0:05:41.176
Peki neler öğrendik?

0:05:41.200,0:05:46.416
Bu hayatlardan ortaya çıkardığımız

0:05:46.440,0:05:49.496
on binlerce sayfalık bilgiden [br]alınan dersler

0:05:49.520,0:05:50.720
neler?

0:05:51.720,0:05:57.320
Zenginlik, şöhret ya da [br]çok çalışmakla ilgili değiller.

0:05:58.520,0:06:04.816
Bu 75 yıllık araştırmadan aldığımız[br]en net mesaj şudur:

0:06:04.840,0:06:10.040
İyi ilişkiler bizi daha mutlu[br]ve daha sağlıklı tutar. Bu kadar.

0:06:11.000,0:06:14.816
İlişkilerle ilgili üç büyük ders aldık.

0:06:14.840,0:06:18.936
Birincisi, sosyal ilişkilerin[br]gerçekten yararlı olduğudur

0:06:18.960,0:06:21.456
ve yalnızlıksa öldürür.

0:06:21.480,0:06:25.136
Sonunda,[br]aileye, arkadaşlara, topluma

0:06:25.160,0:06:28.256
daha sosyal bir şekilde [br]bağlı olan insanların,

0:06:28.280,0:06:32.976
daha mutlu, bedensel olarak daha sağlıklı[br]olduğu ve çevresi daha sınırlı kişilerden

0:06:33.000,0:06:36.376
daha uzun yaşadığı anlaşıldı.

0:06:36.400,0:06:39.816
Ayrıca yalnız yaşamanın[br]zararlı olduğu ortaya çıktı.

0:06:39.840,0:06:44.976
Diğerlerinden daha yalnız olan insanlar,

0:06:45.000,0:06:48.216
daha mutsuz olduklarını,

0:06:48.240,0:06:51.176
sağlıklarının [br]orta yaşların başlarında bozulduğunu,

0:06:51.200,0:06:53.416
beyin fonksiyonlarının[br]daha erken gerilediğini

0:06:53.440,0:06:57.000
ve yalnız olmayanlardan[br]daha kısa yaşadıklarını anlar.

0:06:58.040,0:07:01.256
Üzücü gerçek şudur ki;[br]ileride

0:07:01.280,0:07:05.880
her beş Amerikalı'dan en az biri[br]yalnız olduğundan şikayet edecek.

0:07:07.040,0:07:09.696
Kalabalıkta da yalnız olabildiğinizi[br]

0:07:09.720,0:07:12.376
ve evliyken yalnız olabileceğinizi[br]biliyoruz,

0:07:12.400,0:07:14.536
dolayısıyla aldığımız ikinci büyük ders;

0:07:14.560,0:07:17.656
sadece sahip olduğunuz[br]arkadaşlarınızın sayısı

0:07:17.680,0:07:21.176
ve karşılıklı saygıya dayalı ilişki içinde[br]olup olmadığınız değil,

0:07:21.200,0:07:25.840
önemli olan,[br]yakın ilişkilerinizin mahiyetidir.

0:07:26.560,0:07:28.360
Anlaşmazlıkların ortasında yaşamanın [br]

0:07:28.360,0:07:31.360
sağlığımıza zararlı olduğu[br]ortaya çıktı.

0:07:31.360,0:07:35.336
Örneğin, şiddetli geçimsizliğin olduğu,[br]muhabbetin olmadığı evliliklerin

0:07:35.360,0:07:41.136
sağlığımıza zararlı olduğu, belki de [br]boşanmaktan daha kötü olduğu anlaşıldı.

0:07:41.160,0:07:45.936
Ayrıca güzel, sıcak ilişkiler yaşamak [br]koruyucudur.

0:07:45.960,0:07:48.460
Deneklerimizi[br]80'li yaşları boyunca izlediğimizden,

0:07:49.080,0:07:52.096
geçmişe dönüp onların orta yaşlı[br]hallerine bakmak,

0:07:52.120,0:07:53.696
ve kimlerin

0:07:53.720,0:07:57.696
mutlu, sağlıklı seksenlikler olup[br]kimlerin olmayacağını

0:07:57.720,0:07:59.640
tahmin edebileceğimizi görmek istedik.

0:07:59.690,0:08:03.896
50 yaşlarında olduğu zamanlar[br]hakkında bildiğimiz her şeyi

0:08:03.920,0:08:05.280
bir araya getirdiğimizde,

0:08:06.080,0:08:08.616
nasıl yaşlanacaklarını gösteren

0:08:08.640,0:08:11.536
orta yaş kolesterol düzeyleri değildi.

0:08:11.560,0:08:15.016
İlişkilerinden[br]ne kadar memnuniyet duyduklarıydı.

0:08:15.040,0:08:19.936
50 yaşında, [br]en tatminkar ilişkileri olan insanlar,

0:08:19.960,0:08:22.360
80 yaşında en sağlıklı olanlardı.

0:08:23.680,0:08:26.856
İyi, samimi ilişkilerin bizi

0:08:26.880,0:08:29.640
yaşlılığın bazı sonuçlarından koruduğu[br]görünüyor.

0:08:30.480,0:08:34.456
Eşlik ettiğimiz [br]en mutlu erkekler ve kadınlar

0:08:34.480,0:08:36.535
80'li yaşlarında,

0:08:36.559,0:08:39.496
bedenen daha çok acıları olduğu günler

0:08:39.520,0:08:41.480
ruhen mutlu olduklarını belirtti.

0:08:42.400,0:08:45.656
Fakat, mutsuz ilişkileri olan insanlar

0:08:45.680,0:08:48.616
bedenen daha çok acıları olduğunu[br]söyledikleri günler

0:08:48.640,0:08:51.680
bunun daha fazla duygusal acıyla[br]arttığını bildirdi.

0:08:52.360,0:08:56.736
İlişkiler ve sağlığa dair çıkardığımız [br]üçüncü büyük ders,

0:08:56.760,0:09:00.016
iyi ilişkilerin sadece vücudumuzu değil

0:09:00.040,0:09:01.520
beynimizi de koruduğudur.

0:09:02.440,0:09:07.096
80'li yaşlarınızda,[br]diğer kişiye

0:09:07.120,0:09:11.016
güvenle bağlanmış ilişki içinde olmanın[br]koruyucu olduğu anlaşıldı,

0:09:11.040,0:09:13.016
öyle ki, ihtiyaç duyduklarında[br]

0:09:13.040,0:09:17.176
diğerine gerçekten güvenebileceklerini[br]hissettikleri ilişkileri olan insanlar,

0:09:17.200,0:09:20.896
hafızaları daha uzun süre[br]kuvvetli kalan insanlardır.

0:09:20.920,0:09:22.416
Partnerine tam olarak

0:09:22.440,0:09:25.576
güvenebileceğini hissedemediği[br]ilişkileri olanlar,

0:09:25.600,0:09:29.480
erken hafıza zayıflığı çeken insanlardır.

0:09:30.520,0:09:33.976
İyi ilişkiler de[br]her zaman sorunsuz olacak değil.

0:09:34.000,0:09:37.576
Seksenlerindeki çiftlerimizden bazıları[br]birbirleriyle münakaşa ediyor,

0:09:37.600,0:09:39.336
her gün,

0:09:39.360,0:09:42.536
fakat diğerine gerçekten[br]güvenebileceklerini hissettikleri sürece

0:09:42.560,0:09:44.376
zor zamanlarında,

0:09:44.400,0:09:48.000
bu kavgalar hafızalarını[br]olumsuz etkilemiyor.

0:09:49.600,0:09:52.336
Demem o ki,

0:09:52.360,0:09:58.056
iyi, samimi ilişkiler sağlığımıza ve[br]mutluluğumuza yararlıdır mesajı,

0:09:58.080,0:10:01.016
çok eski bir bilgeliktir.

0:10:01.040,0:10:04.880
Neden bunu anlaması bu kadar zor ve[br]kulak ardı etmesi bu kadar kolay?

0:10:05.560,0:10:07.016
İnsan olduğumuz için.

0:10:07.040,0:10:09.856
İstediğimiz şey anlık bir çözüm,

0:10:09.880,0:10:11.576
hayatlarımızı güzelleştirecek

0:10:11.600,0:10:14.360
ve bu şekilde tutacak[br]elde edebileceğimiz bir şey.

0:10:15.320,0:10:18.656
İlişkiler, darmadağın ve karmaşıklar

0:10:18.680,0:10:22.496
ve aileye ve arkadaşlara [br]yönelmenin zorluğu

0:10:22.520,0:10:25.176
çekici ve büyüleyici olmamasıdır.

0:10:25.200,0:10:28.536
Ayrıca ömür boyu olmasıdır. Asla bitmez.

0:10:28.560,0:10:33.616
75 yıllık araştırmamızda, [br]emekliliğinde en mutlu olan insanlar,

0:10:33.640,0:10:39.456
iş arkadaşları yerine bilfiil yeni[br]oyun arkadaşları koymaya çalışanlardı.

0:10:39.480,0:10:42.456
Tıpkı bu yeni araştırmadaki[br]Y nesli gibi,

0:10:42.480,0:10:46.096
deneklerimizin birçoğu [br]genç yetişkinler olarak yola çıktıklarında

0:10:46.120,0:10:50.136
şöhret ve zenginliğin ve yüksek başarının,[br]iyi bir hayata sahip olmak için

0:10:50.160,0:10:54.096
kovalamaları gereken şeyler olduğuna[br]gerçekten inanıyordu.

0:10:54.120,0:10:58.296
Fakat tekraren, bu 75 yılın üzerine,[br]araştırmamız

0:10:58.320,0:11:03.976
en başarılı olan insanların[br]aile, arkadaşlar ve toplumla

0:11:04.000,0:11:07.240
ilişkilere eğilenler olduğunu gösterdi.

0:11:09.080,0:11:11.056
Peki ya siz?

0:11:11.080,0:11:14.840
25 yaşındasınız diyelim,[br]ya da 40 veya 60 yaşında.

0:11:15.800,0:11:18.760
İlişkilere önem vermek[br]acaba nasıl görünüyor?

0:11:19.760,0:11:22.880
Neredeyse sonsuz ihtimal var.

0:11:23.600,0:11:29.696
Filmin süresini insanlara zaman ayırmakla[br]değiştirmek kadar basit bir şey olabilir

0:11:29.720,0:11:34.176
ya da bitkin bir ilişkiyi, birlikte[br]yeni bir şeyler yaparak canlandırmak,

0:11:34.200,0:11:36.400
uzun yürüyüşler veya gece buluşmaları...

0:11:37.360,0:11:42.216
ya da senelerdir konuşmadığınız[br]aile ferdine ulaşmak olabilir,

0:11:42.240,0:11:45.736
çünkü şu pek bilindik aile kavgaları

0:11:45.760,0:11:47.976
kin tutan insanları

0:11:48.000,0:11:50.080
olumsuz anlamda etkiler.

0:11:52.000,0:11:55.920
Konuşmamı Mark Twain'in bir sözüyle[br]kapatmak istiyorum.

0:11:57.280,0:11:59.656
Yüzyıldan fazla bir süre önce,

0:11:59.680,0:12:02.296
geri dönüp hayatına bakmış

0:12:02.320,0:12:03.600
ve şunu yazmıştı:

0:12:04.840,0:12:08.536
"Hayat öyle kısa ki;

0:12:08.560,0:12:13.720
tartışmalara, özür dilemelere[br]kıskançlıklara, hesap sormalara zaman yok.

0:12:14.720,0:12:17.536
Sadece sevmek için zaman var

0:12:17.560,0:12:21.280
ve bunun için, tabiri caizse sadece[br]'bir an' var."

0:12:22.760,0:12:27.136
Sağlıklı bir hayat,[br]iyi ilişkilerle inşa edilir.

0:12:27.160,0:12:28.376
Teşekkür ederim.

0:12:28.400,0:12:33.840
(Alkışlar)