[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.76,0:00:03.74,Default,,0000,0000,0000,,Que é o que nos mantén con saúde e felices Dialogue: 0,0:00:03.76,0:00:05.85,Default,,0000,0000,0000,,durante a vida? Dialogue: 0,0:00:06.52,0:00:09.02,Default,,0000,0000,0000,,Se tivésedes que investir agora Dialogue: 0,0:00:09.04,0:00:11.10,Default,,0000,0000,0000,,no voso mellor futuro, Dialogue: 0,0:00:11.12,0:00:14.50,Default,,0000,0000,0000,,onde poñeriades o voso tempo\Ne a vosa enerxía? Dialogue: 0,0:00:15.12,0:00:17.54,Default,,0000,0000,0000,,Unha enquisa recente \Ná xeración do milenio Dialogue: 0,0:00:17.56,0:00:22.74,Default,,0000,0000,0000,,preguntoulles cales eran as metas\Nmáis importantes na súa vida, Dialogue: 0,0:00:22.76,0:00:24.78,Default,,0000,0000,0000,,e máis do 80 % dixo Dialogue: 0,0:00:24.80,0:00:28.94,Default,,0000,0000,0000,,que unha meta importante\Nera facerse ricos. Dialogue: 0,0:00:28.96,0:00:33.30,Default,,0000,0000,0000,,E outro 50 % deses mesmos adultos novos Dialogue: 0,0:00:33.32,0:00:35.86,Default,,0000,0000,0000,,dixo que outra meta importante Dialogue: 0,0:00:35.88,0:00:38.39,Default,,0000,0000,0000,,era ser famosos. Dialogue: 0,0:00:38.96,0:00:40.18,Default,,0000,0000,0000,,(Risos) Dialogue: 0,0:00:40.20,0:00:46.86,Default,,0000,0000,0000,,E dísenos constantemente\Nque traballemos máis, que nos esforcemos Dialogue: 0,0:00:46.88,0:00:48.94,Default,,0000,0000,0000,,para acadar máis logros. Dialogue: 0,0:00:48.96,0:00:52.62,Default,,0000,0000,0000,,Dános a impresión de que\Ndebemos perseguir estas cousas Dialogue: 0,0:00:52.64,0:00:54.46,Default,,0000,0000,0000,,para ter unha boa vida. Dialogue: 0,0:00:54.48,0:00:56.70,Default,,0000,0000,0000,,As imaxes de vidas enteiras, Dialogue: 0,0:00:56.72,0:01:01.94,Default,,0000,0000,0000,,das decisións que toma a xente,\Ne o resultado desas decisións Dialogue: 0,0:01:01.96,0:01:05.41,Default,,0000,0000,0000,,son case imposibles de obter. Dialogue: 0,0:01:06.08,0:01:09.14,Default,,0000,0000,0000,,Gran parte do que sabemos da vida Dialogue: 0,0:01:09.16,0:01:12.62,Default,,0000,0000,0000,,sabémolo pedíndolle á xente\Nque lembre o seu pasado. Dialogue: 0,0:01:12.64,0:01:17.42,Default,,0000,0000,0000,,E, como sabemos, a retrospectiva\Né todo menos rigorosa. Dialogue: 0,0:01:17.44,0:01:21.14,Default,,0000,0000,0000,,Esquecemos grandes fragmentos\Ndo que nos ocorre na vida, Dialogue: 0,0:01:21.16,0:01:24.19,Default,,0000,0000,0000,,e, ás veces, a memoria\Né francamente creativa. Dialogue: 0,0:01:24.80,0:01:29.18,Default,,0000,0000,0000,,Pero, e se puidésemos ver vidas enteiras Dialogue: 0,0:01:29.20,0:01:32.06,Default,,0000,0000,0000,,conforme se desenvolven no tempo? Dialogue: 0,0:01:32.08,0:01:36.06,Default,,0000,0000,0000,,E se puidésemos estudar as persoas\Ndesde a adolescencia Dialogue: 0,0:01:36.08,0:01:38.82,Default,,0000,0000,0000,,ata a vellez Dialogue: 0,0:01:38.84,0:01:42.70,Default,,0000,0000,0000,,para ver que mantén a xente \Nfeliz e saudable? Dialogue: 0,0:01:43.56,0:01:44.76,Default,,0000,0000,0000,,Fixémolo. Dialogue: 0,0:01:45.64,0:01:47.86,Default,,0000,0000,0000,,O Estudo de Desenvolvemento \NAdulto de Harvard Dialogue: 0,0:01:47.88,0:01:52.64,Default,,0000,0000,0000,,pode que sexa o estudo máis longo \Nsobre a vida adulta na historia. Dialogue: 0,0:01:53.72,0:02:00.29,Default,,0000,0000,0000,,Durante 75 anos, rastrexamos\Na vida de 724 homes, Dialogue: 0,0:02:01.36,0:02:05.86,Default,,0000,0000,0000,,ano tras ano, preguntámoslles sobre\No seu traballo, a vida doméstica, a saúde, Dialogue: 0,0:02:05.88,0:02:09.58,Default,,0000,0000,0000,,e, claro, preguntando\Ntodo ese tempo sen saber Dialogue: 0,0:02:09.58,0:02:12.41,Default,,0000,0000,0000,,como resultarían\Nas súas historias de vida. Dialogue: 0,0:02:13.28,0:02:16.90,Default,,0000,0000,0000,,Estudos coma este son moi raros. Dialogue: 0,0:02:16.92,0:02:20.98,Default,,0000,0000,0000,,Case todos os proxectos deste tipo\Nvéñense abaixo nunha década Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:24.18,Default,,0000,0000,0000,,porque moitas persoas abandonan o estudo Dialogue: 0,0:02:24.20,0:02:27.10,Default,,0000,0000,0000,,ou os fondos da investigación rematan Dialogue: 0,0:02:27.12,0:02:29.38,Default,,0000,0000,0000,,ou os investigadores perden o interese Dialogue: 0,0:02:29.40,0:02:33.48,Default,,0000,0000,0000,,ou morren, e ninguén continúa\Na investigación. Dialogue: 0,0:02:34.28,0:02:36.54,Default,,0000,0000,0000,,Pero, grazas a unha combinación de sorte Dialogue: 0,0:02:36.56,0:02:40.26,Default,,0000,0000,0000,,e á perseveranza de varias\Nxeracións de investigadores, Dialogue: 0,0:02:40.28,0:02:42.21,Default,,0000,0000,0000,,este estudo sobreviviu. Dialogue: 0,0:02:42.52,0:02:47.02,Default,,0000,0000,0000,,Uns 60 dos 724 homes orixinais Dialogue: 0,0:02:47.04,0:02:48.34,Default,,0000,0000,0000,,aínda están vivos, Dialogue: 0,0:02:48.36,0:02:50.54,Default,,0000,0000,0000,,e aínda participan no estudo, Dialogue: 0,0:02:50.56,0:02:52.60,Default,,0000,0000,0000,,a maioría deles andan polos 90 anos. Dialogue: 0,0:02:53.56,0:02:55.46,Default,,0000,0000,0000,,E agora imos comezar a estudar Dialogue: 0,0:02:55.48,0:02:59.11,Default,,0000,0000,0000,,máis de 2000 fillos deses homes. Dialogue: 0,0:02:59.68,0:03:02.56,Default,,0000,0000,0000,,E eu son o cuarto director do estudo. Dialogue: 0,0:03:03.40,0:03:08.14,Default,,0000,0000,0000,,Desde 1938, rastrexamos as vidas\Nde dous grupos de homes. Dialogue: 0,0:03:08.16,0:03:10.30,Default,,0000,0000,0000,,O primeiro grupo comezou no estudo Dialogue: 0,0:03:10.32,0:03:13.02,Default,,0000,0000,0000,,sendo alumnos de segundo ano\Nna Universidade de Harvard. Dialogue: 0,0:03:13.04,0:03:15.86,Default,,0000,0000,0000,,Todos remataron a universidade\Ndurante a II Guerra Mundial Dialogue: 0,0:03:15.88,0:03:18.93,Default,,0000,0000,0000,,e, despois, a maioría\Nparticipou na Guerra. Dialogue: 0,0:03:19.28,0:03:21.42,Default,,0000,0000,0000,,O segundo grupo que seguimos Dialogue: 0,0:03:21.44,0:03:25.62,Default,,0000,0000,0000,,foi un grupo de rapaces\Ndos barrios máis pobres de Boston, Dialogue: 0,0:03:25.64,0:03:27.66,Default,,0000,0000,0000,,rapaces que se elixiron para o estudo Dialogue: 0,0:03:27.68,0:03:31.02,Default,,0000,0000,0000,,especificamente porque proviñan \Ndalgunhas das familias Dialogue: 0,0:03:31.04,0:03:32.90,Default,,0000,0000,0000,,máis problemáticas e desfavorecidas Dialogue: 0,0:03:32.92,0:03:35.66,Default,,0000,0000,0000,,do Boston dos anos 30. Dialogue: 0,0:03:35.68,0:03:40.93,Default,,0000,0000,0000,,A maioría vivía en barracas,\Nmoitos sen auga corrente. Dialogue: 0,0:03:42.52,0:03:44.42,Default,,0000,0000,0000,,Cando comezaron o estudo, Dialogue: 0,0:03:44.44,0:03:47.38,Default,,0000,0000,0000,,todos estes adolescentes\Nforon entrevistados. Dialogue: 0,0:03:47.40,0:03:49.62,Default,,0000,0000,0000,,Fixéronlles exames médicos. Dialogue: 0,0:03:49.64,0:03:53.18,Default,,0000,0000,0000,,Fomos ás súas casas\Ne entrevistamos os seus pais. Dialogue: 0,0:03:53.20,0:03:55.58,Default,,0000,0000,0000,,Despois estes adolescentes\Nchegaron a ser adultos Dialogue: 0,0:03:55.60,0:03:58.02,Default,,0000,0000,0000,,que seguiron camiños diversos na vida. Dialogue: 0,0:03:58.04,0:04:04.14,Default,,0000,0000,0000,,Foron operarios de fábrica,\Navogados, albaneis, médicos, Dialogue: 0,0:04:04.16,0:04:06.52,Default,,0000,0000,0000,,un foi presidente de EE.UU. Dialogue: 0,0:04:08.16,0:04:12.40,Default,,0000,0000,0000,,Algúns sufriron alcoholismo.\NOutros poucos sufriron esquizofrenia. Dialogue: 0,0:04:13.32,0:04:15.62,Default,,0000,0000,0000,,Algúns subiron na escala social Dialogue: 0,0:04:15.64,0:04:18.86,Default,,0000,0000,0000,,desde a base ata o cumio, Dialogue: 0,0:04:18.88,0:04:22.50,Default,,0000,0000,0000,,e outros foron en sentido contrario. Dialogue: 0,0:04:23.52,0:04:26.46,Default,,0000,0000,0000,,Os fundadores deste estudo Dialogue: 0,0:04:26.48,0:04:28.50,Default,,0000,0000,0000,,nin nas súas fantasías máis tolas Dialogue: 0,0:04:28.52,0:04:33.06,Default,,0000,0000,0000,,imaxinarían que eu estaría hoxe aquí,\N75 anos despois, Dialogue: 0,0:04:33.08,0:04:36.66,Default,,0000,0000,0000,,contándovos que o estudo continúa. Dialogue: 0,0:04:37.28,0:04:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Cada dous anos, o noso entregado\Ne paciente persoal de investigación Dialogue: 0,0:04:40.92,0:04:43.98,Default,,0000,0000,0000,,chama estes homes e pregúntalles\Nse podemos enviarlles Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:47.39,Default,,0000,0000,0000,,outra serie de preguntas\Nsobre as súas vidas. Dialogue: 0,0:04:48.04,0:04:51.62,Default,,0000,0000,0000,,Moitos dos homes de Boston\Npregúntannos: Dialogue: 0,0:04:51.64,0:04:55.52,Default,,0000,0000,0000,,"Por que queren seguir estudándome? \NA miña vida xa non é interesante." Dialogue: 0,0:04:56.60,0:04:58.98,Default,,0000,0000,0000,,Os homes de Harvard \Nnunca fan esta pregunta. Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:00.91,Default,,0000,0000,0000,,(Risos) Dialogue: 0,0:05:08.92,0:05:11.78,Default,,0000,0000,0000,,Para obter a imaxe máis clara\Ndestas vidas, Dialogue: 0,0:05:11.80,0:05:14.74,Default,,0000,0000,0000,,non só lles enviamos cuestionarios. Dialogue: 0,0:05:14.76,0:05:17.22,Default,,0000,0000,0000,,Entrevistámolos nos seus salóns. Dialogue: 0,0:05:17.24,0:05:20.18,Default,,0000,0000,0000,,Conseguimos as súas historias clínicas. Dialogue: 0,0:05:20.20,0:05:22.70,Default,,0000,0000,0000,,Extraémoslles sangue,\Nescaneamos os seus cerebros, Dialogue: 0,0:05:22.72,0:05:24.42,Default,,0000,0000,0000,,falamos cos seus fillos. Dialogue: 0,0:05:24.44,0:05:29.70,Default,,0000,0000,0000,,Gravamos as conversas coas súas esposas\Nsobre as súas preocupacións. Dialogue: 0,0:05:29.72,0:05:33.26,Default,,0000,0000,0000,,E cando, hai unha década,\Nlles preguntamos ás esposas Dialogue: 0,0:05:33.28,0:05:35.66,Default,,0000,0000,0000,,se querían sumarse como membros do estudo, Dialogue: 0,0:05:35.68,0:05:38.38,Default,,0000,0000,0000,,moitas mulleres dixeron:\N"Vaia, xa era hora". Dialogue: 0,0:05:38.40,0:05:39.46,Default,,0000,0000,0000,,(Risos) Dialogue: 0,0:05:39.48,0:05:41.18,Default,,0000,0000,0000,,Que aprendemos? Dialogue: 0,0:05:41.20,0:05:46.42,Default,,0000,0000,0000,,Que leccións xorden\Ndas decenas de miles de páxinas Dialogue: 0,0:05:46.44,0:05:49.50,Default,,0000,0000,0000,,de información que xeramos Dialogue: 0,0:05:49.52,0:05:50.72,Default,,0000,0000,0000,,sobre estas vidas? Dialogue: 0,0:05:51.72,0:05:57.72,Default,,0000,0000,0000,,Ben, as leccións non teñen que ver\Ncon riqueza, fama nin con traballar moito. Dialogue: 0,0:05:58.52,0:06:04.82,Default,,0000,0000,0000,,A mensaxe máis clara destes 75 \Nanos de estudo é esta: Dialogue: 0,0:06:04.84,0:06:10.04,Default,,0000,0000,0000,,As boas relacións fannos\Nmáis felices e saudables. Punto. Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:14.82,Default,,0000,0000,0000,,Aprendemos tres cousas sobre as relacións. Dialogue: 0,0:06:14.84,0:06:18.94,Default,,0000,0000,0000,,A primeira é que\Nas conexións sociais fannos ben, Dialogue: 0,0:06:18.96,0:06:21.46,Default,,0000,0000,0000,,e que a soidade mata. Dialogue: 0,0:06:21.48,0:06:25.14,Default,,0000,0000,0000,,Resulta que as persoas\Ncon máis vínculos sociais Dialogue: 0,0:06:25.16,0:06:28.26,Default,,0000,0000,0000,,coa familia, os amigos, a comunidade, Dialogue: 0,0:06:28.28,0:06:32.98,Default,,0000,0000,0000,,son máis felices, máis sas e viven máis Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:36.38,Default,,0000,0000,0000,,que as persoas que teñen menos vínculos. Dialogue: 0,0:06:36.40,0:06:39.82,Default,,0000,0000,0000,,E experimentar soidade resulta ser tóxico. Dialogue: 0,0:06:39.84,0:06:44.98,Default,,0000,0000,0000,,As persoas que están máis illadas\Ndo que quererían doutras persoas Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:48.22,Default,,0000,0000,0000,,atópanse menos felices, Dialogue: 0,0:06:48.24,0:06:51.18,Default,,0000,0000,0000,,a súa saúde empeora antes \Nna mediana idade, Dialogue: 0,0:06:51.20,0:06:53.42,Default,,0000,0000,0000,,as súas funcións cerebrais\Ndecaen máis axiña Dialogue: 0,0:06:53.44,0:06:57.57,Default,,0000,0000,0000,,e viven menos que as persoas\Nque non están soas. Dialogue: 0,0:06:58.04,0:07:01.26,Default,,0000,0000,0000,,E o triste é que, en calquera momento, Dialogue: 0,0:07:01.28,0:07:06.19,Default,,0000,0000,0000,,máis dun de cada cinco estadounidenses\Ninformarán de que están sós. Dialogue: 0,0:07:07.04,0:07:09.70,Default,,0000,0000,0000,,E sabemos que podemos estar\Nsós na multitude Dialogue: 0,0:07:09.72,0:07:12.38,Default,,0000,0000,0000,,e podemos estar sós nun matrimonio, Dialogue: 0,0:07:12.40,0:07:14.54,Default,,0000,0000,0000,,por iso a segunda gran lección\Nque aprendemos Dialogue: 0,0:07:14.56,0:07:17.66,Default,,0000,0000,0000,,é que non ten que ver\Ncoa cantidade de amigos que temos, Dialogue: 0,0:07:17.68,0:07:21.18,Default,,0000,0000,0000,,tampouco con que esteamos nunha relación, Dialogue: 0,0:07:21.20,0:07:25.84,Default,,0000,0000,0000,,o que importa é a calidade \Ndas relacións máis próximas. Dialogue: 0,0:07:26.56,0:07:31.34,Default,,0000,0000,0000,,Resulta que vivir no medio de conflitos\Né moi malo para a saúde. Dialogue: 0,0:07:31.36,0:07:35.34,Default,,0000,0000,0000,,Os matrimonios moi conflitivos,\Npor exemplo, sen moito afecto, Dialogue: 0,0:07:35.36,0:07:41.14,Default,,0000,0000,0000,,resultan ser moi malos para a saúde,\Nquizais peores que o divorcio. Dialogue: 0,0:07:41.16,0:07:45.94,Default,,0000,0000,0000,,E vivir en medio de relacións boas\Ne cálidas protéxenos. Dialogue: 0,0:07:45.96,0:07:49.06,Default,,0000,0000,0000,,Cando os nosos homes\Nchegaron aos oitenta e tantos, Dialogue: 0,0:07:49.08,0:07:52.10,Default,,0000,0000,0000,,quixemos analizar\Ncomo foi a súa mediana idade Dialogue: 0,0:07:52.12,0:07:53.70,Default,,0000,0000,0000,,para ver se podiamos predicir Dialogue: 0,0:07:53.72,0:07:57.70,Default,,0000,0000,0000,,quen se convertería\Nnun octoxenario feliz e saudable Dialogue: 0,0:07:57.72,0:07:58.92,Default,,0000,0000,0000,,e quen non. Dialogue: 0,0:07:59.68,0:08:03.90,Default,,0000,0000,0000,,E cando recollemos\Ntodo o que non sabiamos deles Dialogue: 0,0:08:03.92,0:08:05.28,Default,,0000,0000,0000,,aos seus 50 anos, Dialogue: 0,0:08:06.08,0:08:08.62,Default,,0000,0000,0000,,non foron os niveis de colesterol\Nda mediana idade Dialogue: 0,0:08:08.64,0:08:11.54,Default,,0000,0000,0000,,os que predixeron como envellecerían. Dialogue: 0,0:08:11.56,0:08:15.02,Default,,0000,0000,0000,,Foi o grao de satisfacción \Nque tiñan nas súas relacións. Dialogue: 0,0:08:15.04,0:08:19.94,Default,,0000,0000,0000,,As persoas máis satisfeitas \Ncoas súas relacións aos 50 anos Dialogue: 0,0:08:19.96,0:08:23.13,Default,,0000,0000,0000,,foron as máis saudables aos 80 anos. Dialogue: 0,0:08:23.68,0:08:26.86,Default,,0000,0000,0000,,E as boas relacións próximas\Nparecen suavizar Dialogue: 0,0:08:26.88,0:08:30.21,Default,,0000,0000,0000,,algúns dos achaques da vellez. Dialogue: 0,0:08:30.48,0:08:34.46,Default,,0000,0000,0000,,Os nosos homes e mulleres \Nen parella máis felices Dialogue: 0,0:08:34.48,0:08:36.54,Default,,0000,0000,0000,,informaron, aos seus oitenta e tantos, Dialogue: 0,0:08:36.56,0:08:39.50,Default,,0000,0000,0000,,de que cando sentían máis dor física Dialogue: 0,0:08:39.52,0:08:41.82,Default,,0000,0000,0000,,seguían sendo igual de felices. Dialogue: 0,0:08:42.40,0:08:45.66,Default,,0000,0000,0000,,Pero as persoas que estaban \Nen relacións infelices, Dialogue: 0,0:08:45.68,0:08:48.62,Default,,0000,0000,0000,,nos días que informaban\Nde teren máis dor física, Dialogue: 0,0:08:48.64,0:08:51.68,Default,,0000,0000,0000,,esta magnificábase \Npola dor emocional. Dialogue: 0,0:08:52.36,0:08:56.74,Default,,0000,0000,0000,,E a terceira gran lección que aprendemos\Nsobre as relacións e a saúde Dialogue: 0,0:08:56.76,0:09:00.02,Default,,0000,0000,0000,,é que as boas relacións \Nnon só protexen o corpo, Dialogue: 0,0:09:00.04,0:09:02.01,Default,,0000,0000,0000,,senón tamén o cerebro. Dialogue: 0,0:09:02.44,0:09:07.10,Default,,0000,0000,0000,,Resulta que ter\Nunha relación segura de apego Dialogue: 0,0:09:07.12,0:09:11.02,Default,,0000,0000,0000,,con outra persoa\Naos 80 e tantos dá protección, Dialogue: 0,0:09:11.04,0:09:13.02,Default,,0000,0000,0000,,que as persoas que teñen relacións Dialogue: 0,0:09:13.04,0:09:17.18,Default,,0000,0000,0000,,en que senten que poden contar \Ncoa outra persoa se o precisan, Dialogue: 0,0:09:17.20,0:09:20.90,Default,,0000,0000,0000,,teñen lembranzas máis nítidas\Nque permanecen máis tempo. Dialogue: 0,0:09:20.92,0:09:22.46,Default,,0000,0000,0000,,E as persoas que teñen relacións Dialogue: 0,0:09:22.49,0:09:25.58,Default,,0000,0000,0000,,en que senten que non poden contar\Ncoa outra persoa, Dialogue: 0,0:09:25.60,0:09:29.97,Default,,0000,0000,0000,,son persoas que perden antes a memoria. Dialogue: 0,0:09:30.52,0:09:33.98,Default,,0000,0000,0000,,Pero as boas relacións poden\Nnon ser harmoniosas todo o tempo. Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:37.58,Default,,0000,0000,0000,,Algunhas das nosas parellas\Noctoxenarias podían pelexar Dialogue: 0,0:09:37.60,0:09:39.34,Default,,0000,0000,0000,,de cando en vez, Dialogue: 0,0:09:39.36,0:09:42.54,Default,,0000,0000,0000,,pero mentres sentisen\Nque podían contar co outro Dialogue: 0,0:09:42.56,0:09:44.38,Default,,0000,0000,0000,,cando as cousas ían mal Dialogue: 0,0:09:44.40,0:09:48.70,Default,,0000,0000,0000,,esas pelexas non tiñan repercusións\Nnas lembranzas. Dialogue: 0,0:09:49.60,0:09:52.34,Default,,0000,0000,0000,,Pero esta mensaxe, Dialogue: 0,0:09:52.36,0:09:58.06,Default,,0000,0000,0000,,de que as relacións boas e estreitas\Nson boas para a saúde e o benestar, Dialogue: 0,0:09:58.08,0:10:01.02,Default,,0000,0000,0000,,é unha sabedoría vella coma o tempo. Dialogue: 0,0:10:01.04,0:10:04.88,Default,,0000,0000,0000,,Por que é tan difícil de entender \Ne tan fácil de ignorar? Dialogue: 0,0:10:05.56,0:10:07.02,Default,,0000,0000,0000,,Ben, somos humanos. Dialogue: 0,0:10:07.04,0:10:09.86,Default,,0000,0000,0000,,O que nos gustaría sería un apaño rápido, Dialogue: 0,0:10:09.88,0:10:11.58,Default,,0000,0000,0000,,algo que poidamos facer Dialogue: 0,0:10:11.60,0:10:14.79,Default,,0000,0000,0000,,que nos mellore a vida e a manteña así. Dialogue: 0,0:10:15.32,0:10:18.66,Default,,0000,0000,0000,,As relacións son unha lea,\Nson complicadas, Dialogue: 0,0:10:18.68,0:10:22.50,Default,,0000,0000,0000,,e coidar a familia e as amizades Dialogue: 0,0:10:22.52,0:10:25.18,Default,,0000,0000,0000,,non é atractivo nin glamuroso. Dialogue: 0,0:10:25.20,0:10:28.54,Default,,0000,0000,0000,,Dura toda a vida. Nunca remata. Dialogue: 0,0:10:28.56,0:10:33.62,Default,,0000,0000,0000,,No noso estudo de 75 anos as persoas\Nmáis felices na xubilación foron Dialogue: 0,0:10:33.64,0:10:39.46,Default,,0000,0000,0000,,as que fixeron por substituír compañeiros\Nde traballo por novos compañeiros de xogo. Dialogue: 0,0:10:39.48,0:10:42.46,Default,,0000,0000,0000,,Como os da xeración do milenio,\Nnaquela enquisa recente, Dialogue: 0,0:10:42.48,0:10:46.10,Default,,0000,0000,0000,,moitos dos nosos homes\Ncando eran adultos novos Dialogue: 0,0:10:46.12,0:10:50.14,Default,,0000,0000,0000,,pensaban que a fama, a riqueza e os logros Dialogue: 0,0:10:50.16,0:10:54.10,Default,,0000,0000,0000,,eran o que precisaban acadar\Npara ter unha boa vida. Dialogue: 0,0:10:54.12,0:10:58.30,Default,,0000,0000,0000,,Pero unha e outra vez, nestes 75 anos,\No estudo amosou Dialogue: 0,0:10:58.32,0:11:03.98,Default,,0000,0000,0000,,que a xente á que lle foi mellor\Nfoi aquela que se apoiou nas relacións, Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:07.74,Default,,0000,0000,0000,,coa familia, con amizades, coa comunidade. Dialogue: 0,0:11:09.08,0:11:11.06,Default,,0000,0000,0000,,Que hai de vós? Dialogue: 0,0:11:11.08,0:11:14.84,Default,,0000,0000,0000,,Digamos que tedes 25 ou 40 ou 60 anos. Dialogue: 0,0:11:15.80,0:11:19.24,Default,,0000,0000,0000,,Que implica entregarse ás relacións? Dialogue: 0,0:11:19.76,0:11:22.88,Default,,0000,0000,0000,,Ben, as posibilidades son ilimitadas. Dialogue: 0,0:11:23.60,0:11:29.70,Default,,0000,0000,0000,,Podería ser tan simple como pasar\Nmáis tempo con persoas que con pantallas Dialogue: 0,0:11:29.72,0:11:34.18,Default,,0000,0000,0000,,ou renovar unha relación esgotada\Nfacendo algo novo xuntos, Dialogue: 0,0:11:34.20,0:11:36.86,Default,,0000,0000,0000,,camiñadas longas ou citas nocturnas, Dialogue: 0,0:11:37.36,0:11:42.22,Default,,0000,0000,0000,,ou achegarse a ese familiar\Nque non vimos en anos, Dialogue: 0,0:11:42.24,0:11:45.74,Default,,0000,0000,0000,,porque esas liortas familiares tan comúns Dialogue: 0,0:11:45.76,0:11:47.98,Default,,0000,0000,0000,,teñen repercusións terribles Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,nas persoas que gardan rancores. Dialogue: 0,0:11:52.00,0:11:56.41,Default,,0000,0000,0000,,Gustaríame rematar\Ncunha cita de Mark Twain. Dialogue: 0,0:11:57.28,0:11:59.66,Default,,0000,0000,0000,,Hai máis dun século, Dialogue: 0,0:11:59.68,0:12:02.30,Default,,0000,0000,0000,,el estaba mirando cara a atrás a súa vida, Dialogue: 0,0:12:02.32,0:12:04.03,Default,,0000,0000,0000,,e escribiu isto: Dialogue: 0,0:12:04.84,0:12:08.54,Default,,0000,0000,0000,,"Non hai tempo, tan breve é a vida, Dialogue: 0,0:12:08.56,0:12:14.16,Default,,0000,0000,0000,,para liortas, desculpas,\Nxenreiras, peticións de contas. Dialogue: 0,0:12:14.72,0:12:17.54,Default,,0000,0000,0000,,Só hai tempo para amar, Dialogue: 0,0:12:17.56,0:12:22.15,Default,,0000,0000,0000,,e, mesmo para iso, só hai un instante." Dialogue: 0,0:12:22.76,0:12:27.14,Default,,0000,0000,0000,,A boa vida constrúese con boas relacións. Dialogue: 0,0:12:28.18,0:12:29.13,Default,,0000,0000,0000,,Grazas. Dialogue: 0,0:12:29.65,0:12:30.93,Default,,0000,0000,0000,,(Aplausos)