1
00:00:01,093 --> 00:00:02,243
Ի՞նչ է պատմությունը:

2
00:00:03,438 --> 00:00:05,960
Մի բան, որ գրում են հաղթողները:

3
00:00:08,203 --> 00:00:12,951
Մի կարծրատիպ կա, ըստ որի, պատմությունը 
պիտի կենտրոնանա իշխողների վրա,

4
00:00:12,975 --> 00:00:14,671
ինչպիսիք են Լենինը կամ Տրոցկին:

5
00:00:15,445 --> 00:00:18,765
Հետևաբար` մարդիկ շատ երկրներում, 
ինչպես իմ երկրում` Ռուսաստանում,

6
00:00:19,932 --> 00:00:23,409
պատմությանը նայում են որպես մի երևույթի,
որը կանխորոշել

7
00:00:23,433 --> 00:00:25,162
կամ որոշել են առաջնորդները,

8
00:00:26,075 --> 00:00:28,737
իսկ հասարակ մարդիկ դրա վրա 
ազդեցություն չեն ունեցել:

9
00:00:29,585 --> 00:00:33,165
Այսօր շատ ռուսներ չեն հավատում, 
որ Ռուսաստանը երբևէ կարող էր

10
00:00:33,189 --> 00:00:36,002
կամ կկարողանա իսկական ժողովրդավարական 
երկիր լինել,

11
00:00:36,026 --> 00:00:38,987
և սա այն բանի պատճառով, 
թե ինչպես է պատմությունը ներկայացվել

12
00:00:39,011 --> 00:00:40,582
Ռուսաստանի քազաքացիներին:

13
00:00:40,606 --> 00:00:42,184
Եվ սա ճիշտ չէ:

14
00:00:43,011 --> 00:00:48,772
Ապացուցելու համար ծախսեցի կյանքիցս 2 տարի
փորձելով գնալ 100 տարի հետ`

15
00:00:48,796 --> 00:00:51,138
դեպի 1917 թվական,

16
00:00:51,162 --> 00:00:53,615
ռուսական հեղափոխության տարիներ:

17
00:00:53,639 --> 00:00:59,345
Ինձ հարցրի`ի՞նչ կլիներ,եթե համացանցն 
ու Ֆեյսբուքը լինեին 100 տարի առաջ:

18
00:01:00,155 --> 00:01:05,446
Անցած տարի մի սոցիալական ցանց ստեղծեցինք 
մահացած մարդկանց համար,

19
00:01:05,470 --> 00:01:07,858
որ կոչվում էր Project1917.com:

20
00:01:10,111 --> 00:01:12,683
Ես և թիմս ստեղծեցինք մեր ծրագիրը,

21
00:01:12,707 --> 00:01:17,987
թվայնացրինք և ներբեռնեցինք բոլոր հնարավոր 
իրական օրագրերն ու նամակները,

22
00:01:18,011 --> 00:01:21,113
որ գրվել էին ավելի քան 3000 մարդու կողմից

23
00:01:21,137 --> 00:01:22,669
100 տարի առաջ:

24
00:01:22,693 --> 00:01:26,435
Այսպես, մեր կայքի կամ ծրագրի 
ցանկացած օգտագործող

25
00:01:26,459 --> 00:01:30,460
կարող է հետևել 1917-ի 
ամեն օրվա նորություններին

26
00:01:30,484 --> 00:01:34,605
և կարդալ,թե Ստրավինսկու կամ Տրոցկու,

27
00:01:34,629 --> 00:01:38,176
Լենինի կամ Պավլովայի նման մարդիկ 
ինչ էին մտածում և զգում:

28
00:01:38,931 --> 00:01:43,636
Մենք նայում ենք նրանց`
որպես ինձ և ձեզ նման հասարակ մարդկանց,

29
00:01:43,660 --> 00:01:45,572
ոչ կիսաստվածների,

30
00:01:45,596 --> 00:01:52,580
և տեսնում ենք`պատմությունը կազմված է 
նրանց սխալներից,վախերից և թուլությոններից,

31
00:01:52,604 --> 00:01:55,357
ոչ թե միայն «հանճարեղ մտքերից»:

32
00:01:56,643 --> 00:01:58,842
Մեր ծրագիրը շոկ էր շատ ռուսների համար,

33
00:01:58,866 --> 00:02:04,467
որոնք կարծում էին,որ մեր երկիրը 
միշտ բռնակալական կայսրություն է եղել,

34
00:02:04,491 --> 00:02:07,904
և ազատության ու ժողովրդավարության 
գաղափարները երբեք չեն գերիշխել,

35
00:02:07,928 --> 00:02:10,578
որովհետև ժողովրդավարությունը 
մեր ճակատագիրը չի եղել:

36
00:02:11,514 --> 00:02:13,442
Բայց եթե խորանանք,

37
00:02:14,291 --> 00:02:15,879
դա այդքան էլ պարզ չէ:

38
00:02:17,771 --> 00:02:22,474
Այո, 1917-ը հանգեցրեց 70 տարվա 
կոմունիստական դիկտատուրայի:

39
00:02:23,584 --> 00:02:28,233
Բայց այս ծրագրով տեսնում ենք,որ Ռուսաստանը
կարող էր ունենալ այլ պատմություն

40
00:02:28,257 --> 00:02:32,297
և ժողովրդավար ապագա, 
ինչպես ցանկացած ուրիշ երկիր:

41
00:02:33,249 --> 00:02:37,066
Կարդալով 1917-ի հրապարակումները`

42
00:02:37,090 --> 00:02:40,057
իմանում ենք, որ Ռուսաստանն 
աշխարհում առաջին երկիրն է,

43
00:02:40,081 --> 00:02:42,017
որ արգելել է մահապատիժը,

44
00:02:42,041 --> 00:02:46,215
կամ առաջիններից է, որ կանանց 
ընտրելու իրավունք է տվել:

45
00:02:47,334 --> 00:02:53,559
Պատմությունն իմանալը և հասկանալը,թե ինչպես
կարող են հասարակ մարդիկ ազդել դրա վրա,

46
00:02:53,583 --> 00:02:55,441
կարող է օգնել`կերտելու ավելի լավ ապագա,

47
00:02:55,465 --> 00:02:59,209
որովհետև պատմությունը կրկնությունն է 
այն ամենի, ինչ լինում է հիմա:

48
00:03:00,500 --> 00:03:03,413
Մեզ պետք են պատմությունը պատմելու նոր ձևեր

49
00:03:03,437 --> 00:03:05,008
և,օրինակ, այս տարի

50
00:03:05,032 --> 00:03:10,873
մենք ստեղծեցինք մի նոր առցանց ծրագիր,
որը կոչվում է 1968Digital.com,

51
00:03:11,681 --> 00:03:16,506
սա առցանց փաստագրական շարք է

52
00:03:16,530 --> 00:03:20,474
որը ստեղծում է մի տպավորություն, 
ասես 1968 թվականն է,

53
00:03:20,498 --> 00:03:24,037
տարի՝ նշանավոր համաշխարհային 
սոցիալական փոփոխությամբ,

54
00:03:24,061 --> 00:03:27,771
որը տարբեր առումներով աշխարհը դարձրեց 
այնպիսին, ինչպիսին տեսնում ենք հիմա:

55
00:03:28,327 --> 00:03:31,437
Բայց մենք կենդանացնում ենք 
այդ պատմությունը`

56
00:03:31,461 --> 00:03:36,000
երևակայելով`ինչ կլիներ,եթե բոլոր գլխավոր 
կերպարները բջջային հեռախոս օգտագործեին...

57
00:03:37,299 --> 00:03:38,449
հենց այդպե՞ս:

58
00:03:39,906 --> 00:03:44,207
Ու տեսնում ենք, որ բազմաթիվ անհատներ

59
00:03:45,477 --> 00:03:50,725
առնչվում էին նույն մարտահրավերներին և 
կռվում էին նույն արժեքների համար,

60
00:03:50,749 --> 00:03:55,146
կապ չունի`նրանք ԱՄՆ-ում էին ապրում, 
թե ԽՍՀՄ-ում,

61
00:03:55,170 --> 00:03:58,091
Ֆրանսիայում թե Չինաստանում 
կամ Չեխոսլովակիայում:

62
00:03:59,345 --> 00:04:02,187
Բացահայտելեվ պատմությունն այսպիսի 
ժաղովրդավարական եղանակով`

63
00:04:02,211 --> 00:04:03,604
սոցիալական մեդիայի միջոցով,

64
00:04:04,762 --> 00:04:09,984
ցույց ենք տալիս հզորություն ունեցողներին, 
և ոչ թե միայն որոշում ընդունողներին:

65
00:04:10,596 --> 00:04:14,334
Դա գտագործողներին պատմությունը 
վերականգնելու հնարավորություն է տալիս:

66
00:04:15,191 --> 00:04:16,445
Հասարակ մարդիկ կարևոր են:

67
00:04:17,096 --> 00:04:18,350
Նրանք ազդեցություն ունեն:

68
00:04:19,476 --> 00:04:20,627
Գաղափարները կարևոր են:

69
00:04:21,471 --> 00:04:25,827
Լրագրողները, գիտնականները, փիլիսոփաները 
նշանակալից դեր ունեն:

70
00:04:26,222 --> 00:04:28,505
Մենք ենք ձևավորում
հասարակությունը:

71
00:04:28,789 --> 00:04:30,523
Մենք ենք կերտում պատմությունը:

72
00:04:31,436 --> 00:04:32,587
Շնորհակալություն:

73
00:04:32,611 --> 00:04:36,380
(Ծափահարություն)