WEBVTT

00:00:07.176 --> 00:00:12.117
In 1985 begonnen drie onderzoekers
die op een dolfijnenexpeditie waren

00:00:12.117 --> 00:00:13.662
zich een beetje te vervelen.

00:00:13.662 --> 00:00:16.913
Om de boel wat op te vrolijken
deed een van hen of hij Poseidon was,

00:00:16.913 --> 00:00:21.565
zette een slinger van zeewier op
en gooide hem in de oceaan.

00:00:21.565 --> 00:00:27.193
Even later dook een dolfijn op met
een krans van zeewier op haar hoofd.

00:00:27.193 --> 00:00:29.274
Ok, dit kon natuurlijk toeval zijn,

00:00:29.274 --> 00:00:35.255
maar het is ook goed mogelijk dat
de dolfijn de wetenschapper nadeed.

00:00:35.255 --> 00:00:39.940
Dat komt omdat dolfijnen een van de
slimste diersoorten op aarde zijn.

00:00:39.940 --> 00:00:42.990
Hoe slim zijn ze nu eigenlijk?

00:00:42.990 --> 00:00:45.108
Net als walvissen en bruinvissen

00:00:45.108 --> 00:00:47.709
behoren dolfijnen tot de groep van
zeezoogdieren,

00:00:47.709 --> 00:00:52.540
ook wel walvisachtigen genaamd,
die 86 verschillende soorten omvatten

00:00:52.540 --> 00:00:57.104
en verwant zijn aan ungulata
oftewel hoefdieren.

00:00:57.104 --> 00:00:59.500
Van oorsprong landzoogdieren,

00:00:59.500 --> 00:01:04.160
gingen de eerste walvisachtigen 
55 miljoen jaar geleden het water in

00:01:04.198 --> 00:01:06.791
als grote roofdieren met scherpe tanden.

00:01:06.791 --> 00:01:11.550
Een verandering in de oceaantemperaturen
zo'n 35 miljoen jaar geleden

00:01:11.550 --> 00:01:14.568
deed de beschikbare prooien afnemen.

00:01:14.568 --> 00:01:17.686
Eén groep walvisachtigen 
overleefde deze verstoring:

00:01:17.686 --> 00:01:22.103
de odontoceti, een kleinere soort
met minder scherpe tanden,

00:01:22.103 --> 00:01:25.538
en met grotere, complexere hersenen

00:01:25.538 --> 00:01:28.238
zodat ze complexe sociale relaties 
konden aangaan

00:01:28.238 --> 00:01:31.893
en echolocatiebepaling gebruiken om
te navigeren en communiceren.

00:01:31.893 --> 00:01:33.466
En vandaag:

00:01:33.466 --> 00:01:38.227
het encefalisatiequotiënt
van de grote hersenen van dolfijnen,

00:01:38.227 --> 00:01:41.566
oftewel hun hersengrootte vergeleken met
hun gemiddelde lichaamsgrootte,

00:01:41.566 --> 00:01:43.855
komt meteen na dat van de mens.

00:01:43.855 --> 00:01:46.603
Dolfijnen zijn geëvolueerd om te overleven

00:01:46.603 --> 00:01:49.844
omdat zij complexe sociale netwerken
kunnen vormen

00:01:49.844 --> 00:01:54.021
die samen jagen, rivalen afweren en
nakomelingen grootbrengen.

00:01:54.021 --> 00:01:56.728
Eén groep dolfijnen uit Florida

00:01:56.728 --> 00:02:01.023
houdt er een geavanceerde vorm van
samenwerking op na om op vis te jagen.

00:02:01.023 --> 00:02:04.785
Een dolfijn die aangewezen is als
'nettenmaker' woelt modder om

00:02:04.785 --> 00:02:06.647
terwijl een ander het signaal geeft

00:02:06.647 --> 00:02:12.075
zodat de overige dolfijnen zich tegelijk
opstellen en de ontsnappende vis vangen.

00:02:12.075 --> 00:02:16.223
Om dit doel te bereiken zijn 
doordachte planning en samenwerking nodig,

00:02:16.223 --> 00:02:20.521
die weer een vorm van 
opzettelijke communicatie vereisen.

00:02:20.521 --> 00:02:24.025
Dolfijnen geven hun communicatiemethoden
en andere vaardigheden door

00:02:24.025 --> 00:02:26.046
van generatie op generatie.

00:02:26.046 --> 00:02:30.157
Verschillende dolfijnpopulaties vertonen
variaties in begroeting,

00:02:30.157 --> 00:02:33.237
jachtstrategieën en andere gedragingen.

00:02:33.237 --> 00:02:37.510
Deze vorm van culturele overdracht heeft
zich uitgebreid tot gereedschapsgebruik.

00:02:37.510 --> 00:02:41.303
Een groep langbektuimelaars
voor de Australische kust,

00:02:41.303 --> 00:02:43.514
bijgenaamd de Dolfijnen Sponzen Club,

00:02:43.514 --> 00:02:49.073
heeft geleerd hun bek met spons
te bedekken als zij in koraal wroeten

00:02:49.073 --> 00:02:51.859
en geven die kennis door
van moeder op dochter.

00:02:51.859 --> 00:02:54.954
Dolfijnen hebben zelfs laten zien
taal te begrijpen.

00:02:54.954 --> 00:02:58.068
Ze leerden een taal door middel van
fluiten en handgebaren

00:02:58.068 --> 00:03:00.544
en begrepen niet alleen
wat de gebaren betekenden,

00:03:00.544 --> 00:03:02.849
maar ook dat de volgorde betekenis had:

00:03:02.849 --> 00:03:05.353
het verschil tussen de bal
naar de hoepel brengen

00:03:05.353 --> 00:03:07.633
en de hoepel naar de bal.

00:03:07.633 --> 00:03:11.974
Ze konden dus twee van 
de hoofdkenmerken van taal begrijpen:

00:03:11.974 --> 00:03:14.571
symbolen die staan voor
objecten en handelingen,

00:03:14.571 --> 00:03:18.556
en de syntaxis die bepaalt
hoe zij gestructureerd zijn.

00:03:18.556 --> 00:03:22.772
Dolfijnen zijn een van de weinige soorten
die slagen voor de spiegeltest.

00:03:22.772 --> 00:03:27.719
Door zichzelf in spiegels te herkennen
geven zij lichamelijk zelfbewustzijn aan

00:03:27.719 --> 00:03:31.786
en onderzoek toont aan dat zij niet alleen
hun lichaam kunnen herkennen

00:03:31.786 --> 00:03:36.956
maar ook hun gedachten,
een eigenschap die metacognitie heet.

00:03:36.956 --> 00:03:39.653
In een onderzoek konden dolfijnen
die geluiden vergeleken

00:03:39.653 --> 00:03:44.371
eenzelfde, een verschillende
of een onzekere respons aangeven.

00:03:44.371 --> 00:03:45.625
Net als mensen

00:03:45.625 --> 00:03:49.384
gaven zij vaker aan onzeker te zijn
bij moeilijke onderzoeken.

00:03:49.384 --> 00:03:51.572
Ze zijn zich bewust
van wat ze weten

00:03:51.572 --> 00:03:54.557
en zijn vol vertrouwen
over die kennis.

00:03:54.557 --> 00:03:57.443
Maar het meest verbazingwekkende
van dolfijnen is


00:03:57.443 --> 00:04:01.172
hun gevoel voor empathie, altruïsme
en verbondenheid.

00:04:01.172 --> 00:04:05.982
Hun gewoonte om gewonde personen
te helpen, reikt verder dan hun grenzen,

00:04:05.982 --> 00:04:07.817
wat vele verhalen bewijzen

00:04:07.817 --> 00:04:11.476
waarin dolfijnen mensen aan de oppervlakte
brengen om te kunnen ademhalen.

00:04:11.476 --> 00:04:14.142
Zoals wij rouwen dolfijnen om hun doden.

00:04:14.142 --> 00:04:16.353
Als we al dit bewijs evalueren,

00:04:16.353 --> 00:04:19.669
kunnen we ons afvragen 
waarom wij nog steeds op dolfijnen jagen,

00:04:19.669 --> 00:04:22.176
hen in gevaar brengen door bevissing
en vervuiling

00:04:22.176 --> 00:04:25.028
of ze gevangen nemen om trucjes te doen.

00:04:25.028 --> 00:04:28.534
De echte vraag is niet
of dolfijnen intelligent zijn

00:04:28.534 --> 00:04:30.424
en complexe wezens

00:04:30.424 --> 00:04:34.601
maar of mensen genoeg empathie hebben
voor hun veiligheid en vrijheid.