WEBVTT

00:00:01.458 --> 00:00:04.250
Cando somos novos, 
somos valentes de forma inocente,

00:00:04.292 --> 00:00:07.809
e soñamos sen medo
sobre como serán as nosas vidas.

00:00:07.833 --> 00:00:11.351
Quizais queredes ser un astronauta
ou un enxeñeiro aeroespacial.

00:00:11.375 --> 00:00:15.143
Quizais soñabas 
con viaxar a cada continente.

00:00:15.167 --> 00:00:16.851
Dende que era moi nova,

00:00:16.875 --> 00:00:19.059
eu soñaba con traballar
para as Nacións Unidas

00:00:19.083 --> 00:00:22.059
nalgúns dos países 
con máis dificultades do mundo.

00:00:22.083 --> 00:00:24.393
E grazas a unha gran coraxe

00:00:24.417 --> 00:00:26.518
ese soño volveuse realidade.

NOTE Paragraph

00:00:26.542 --> 00:00:28.559
Pero hai que mencionar algo
sobre a coraxe:

00:00:28.583 --> 00:00:31.184
non aparece simplemente 
cando a necesitamos.

00:00:31.208 --> 00:00:34.518
É o resultado dun duro traballo
e de reflexión,

00:00:34.542 --> 00:00:39.018
que implica un equilibrio
entre medo e valentía.

00:00:39.042 --> 00:00:41.851
Sen medo fariamos estupideces.

00:00:41.875 --> 00:00:45.893
Sen valentía nunca sairiamos
da nosa zona de comfort.

00:00:45.917 --> 00:00:48.768
O equilibrio entre ambos é
onde reside a maxia,

00:00:48.792 --> 00:00:51.833
e é un equilibrio
co que tratamos cada día.

NOTE Paragraph

00:00:52.958 --> 00:00:55.393
Primeiro, unha verba sobre as miñas rodas.

00:00:55.417 --> 00:00:57.476
Non sempre estiven nunha cadeira de rodas.

00:00:57.500 --> 00:00:58.976
Crecín coma moitos de vós,

00:00:59.000 --> 00:01:01.184
correndo, choutando e bailando.

00:01:01.208 --> 00:01:04.059
Encántame bailar.

00:01:04.083 --> 00:01:06.351
Pero, aos vinte e pico

00:01:06.375 --> 00:01:10.476
comecei a caerme de forma inexplicable.

00:01:10.500 --> 00:01:11.809
E uns anos despois,

00:01:11.833 --> 00:01:15.184
diagnosticáronme unha enfermidade
xénetica recesiva

00:01:15.208 --> 00:01:18.851
chamada miopatía corporal 
de inclusión hereditaria

00:01:18.875 --> 00:01:21.393
ou tamén MCIH.

00:01:21.417 --> 00:01:24.226
É unha enfermidade dexenerativa 
dos músculos

00:01:24.250 --> 00:01:27.893
e afecta a todos
dende a cabeza ata os pés.

00:01:27.917 --> 00:01:30.059
MCIH é unha enfermidade rara.

00:01:30.083 --> 00:01:35.476
Nos Estados Unidos hai menos
de 200 persoas diagnosticadas.

00:01:35.500 --> 00:01:39.684
Ata hoxe, non hai tratamento 
probado ou cura,

00:01:39.708 --> 00:01:42.768
e entre 10 ou 15 anos dende o comezo,

00:01:42.792 --> 00:01:45.684
O MCIH leva a cuadriplexia,

00:01:45.708 --> 00:01:48.643
que é a razón pola que agora
utilizo unha cadeira de rodas.

NOTE Paragraph

00:01:48.667 --> 00:01:52.268
Cando mo diagnosticaron,
todo cambiou.

00:01:52.292 --> 00:01:54.268
Estaba moi asustada

00:01:54.292 --> 00:01:58.643
porque non tiña ningunha experiencia con 
enfermidades crónicas ou discapacidades.

00:01:58.667 --> 00:02:03.059
E non tiña nin idea 
de como ía progresar a enfermidade.

00:02:03.083 --> 00:02:05.184
Pero o máis descorazonador

00:02:05.208 --> 00:02:08.351
foi escoitar a xente aconsellándome

00:02:08.375 --> 00:02:10.518
que limitase as miñas 
ambicións e soños,

00:02:10.542 --> 00:02:14.208
e que cambiase as miñas 
expectivas na vida.

00:02:15.208 --> 00:02:18.018
"Deberías abandonar
a túa carreira internacional."

00:02:18.042 --> 00:02:20.684
"Ningúen quererá casar contigo 
desta maneira."

00:02:20.708 --> 00:02:23.417
"Sería egoísta que tiveses fillos."

00:02:24.750 --> 00:02:26.976
O feito de que alguén ademáis de min

00:02:27.000 --> 00:02:29.851
puxese limitacións
aos meus soños e ambicións

00:02:29.875 --> 00:02:31.643
era irracional.

00:02:31.667 --> 00:02:33.292
E inaceptable.

00:02:34.875 --> 00:02:36.143
Así que os ignorei.

NOTE Paragraph

00:02:36.167 --> 00:02:42.684
(hurras e aplausos)

NOTE Paragraph

00:02:42.708 --> 00:02:44.351
Si que casei.

00:02:44.375 --> 00:02:48.184
E decidín por min mesma non ter fillos

00:02:48.208 --> 00:02:51.518
E seguín coa miña carreira
coas Nacións Unidas

00:02:51.542 --> 00:02:52.809
despois do diagnóstico,

00:02:52.833 --> 00:02:55.268
ir traballar durante dous anos a Angola,

00:02:55.292 --> 00:02:59.208
un país en recuperación
tras 27 anos de terrible guerra civil.

00:03:00.125 --> 00:03:02.059
Pero pasaron cinco anos máis

00:03:02.083 --> 00:03:05.893
ata que lle dixen ó meu xefe 
o meu diagnóstico.

00:03:05.917 --> 00:03:07.226
Porque tiña eu medo

00:03:07.250 --> 00:03:11.601
de que cuestionasen a miña capacidade
de xestión e perdería o meu traballo.

00:03:11.625 --> 00:03:14.851
Traballaba en países 
nos que o polio fora común,

00:03:14.875 --> 00:03:16.643
polo que cando oía a alguén dicir

00:03:16.667 --> 00:03:19.393
que pensaban
que eu sobrevivira á polio,

00:03:19.417 --> 00:03:22.018
Pensaba que o meu segredo estaba a salvo.

00:03:22.042 --> 00:03:24.351
Ninguén preguntaba por que coxeaba.

00:03:24.375 --> 00:03:26.559
Polo que eu non dicía ren.

NOTE Paragraph

00:03:26.583 --> 00:03:27.934
Levoume case unha década

00:03:27.958 --> 00:03:31.143
interiorizar a severidade do MCIH,

00:03:31.167 --> 00:03:35.809
incluso as tarefas cotiás
tornáronse cada vez máis difíciles.

00:03:35.833 --> 00:03:39.893
Pero, continuei co meu soño
de traballar por todo o mundo,

00:03:39.917 --> 00:03:42.309
e incluso fun nomeada coma contacto 
cos discapacitados

00:03:42.333 --> 00:03:44.226
por UNICEF en Haití,

00:03:44.250 --> 00:03:48.125
one traballei durante dous anos
tralo terremoto devastador de 2010.

00:03:49.000 --> 00:03:51.893
E logo o meu traballo levoume
aos Estados Unidos.

00:03:51.917 --> 00:03:54.684
E aínda que a enfermidade
progresaba de forma significativa

00:03:54.708 --> 00:03:57.726
e eu necesitaba reforzos nas pernas
e un andador,

00:03:57.750 --> 00:04:00.726
aínda desexaba vivir aventuras.

00:04:00.750 --> 00:04:02.018
Neste momento,

00:04:02.042 --> 00:04:05.434
comecei a soñar
cunha gran aventura ao aire libre.

00:04:05.458 --> 00:04:08.917
E, que é máis grande ca O Gran Canón?

NOTE Paragraph

00:04:09.875 --> 00:04:14.268
Sabiades que por cada cinco millóns
de persoas que visitan o Rim

00:04:14.292 --> 00:04:17.542
só unha porcentaxe baixa
ata o fondo do canón?

00:04:18.417 --> 00:04:21.393
Eu quería ser parte 
dese un por cento.

00:04:21.417 --> 00:04:22.934
O único problema é --

NOTE Paragraph

00:04:22.958 --> 00:04:27.309
(Aplausos)

NOTE Paragraph

00:04:27.333 --> 00:04:31.726
O único problema é que o Gran Canón
non é moi accesible.

00:04:31.750 --> 00:04:33.476
Necesitaría axuda

00:04:33.500 --> 00:04:38.434
para baixar cinco mil pés 
de descenso vertical en terreo solto.

00:04:38.458 --> 00:04:40.018
Cando me enfronto ós obstáculos,

00:04:40.042 --> 00:04:43.809
o medo non chega de súpeto

00:04:43.833 --> 00:04:46.643
porque sei que 
dunha forma ou doutra,

00:04:46.667 --> 00:04:48.226
conseguireino

00:04:48.250 --> 00:04:50.476
Neste caso, o meu pensamento foi

00:04:50.500 --> 00:04:52.643
que se non podo baixar camiñando.

00:04:52.667 --> 00:04:54.851
Podería aprender a montar a cabalo.

00:04:54.875 --> 00:04:56.809
E iso foi o que fixen.

NOTE Paragraph

00:04:56.833 --> 00:04:58.643
E con esa decisión pouco acertada

00:04:58.667 --> 00:05:00.643
comezou un compromiso de catro anos,

00:05:00.667 --> 00:05:03.726
entre o medo e a valentía

00:05:03.750 --> 00:05:06.476
para levar a cabo unha expedición
de 12 días.

00:05:06.500 --> 00:05:09.726
Catro días e cabalo para cruzar 
o Gran Canón de cabo a rabo,

00:05:09.750 --> 00:05:13.768
e oito días facendo
150 millas do río Colorado,

00:05:13.792 --> 00:05:15.726
cun equipo de rodaxe.

00:05:15.750 --> 00:05:18.059
Spoiler -- conseguímolo.

00:05:18.083 --> 00:05:20.893
Pero non sen ensinarme
como o maior medo

00:05:20.917 --> 00:05:25.768
pode manifestarse
como unha resposta de igual valentía.

00:05:25.792 --> 00:05:28.976
O 13 de abril de 2018,

00:05:29.000 --> 00:05:30.726
a oito pés do chan,

00:05:30.750 --> 00:05:32.976
montada sobre un cabalo chamado Sheriff,

00:05:33.000 --> 00:05:35.268
a miña primeira impresión do Gran Canón

00:05:35.292 --> 00:05:38.184
foi de horror e medo.

00:05:38.208 --> 00:05:41.018
Quen podería saber 
que tiña medo ás alturas.

NOTE Paragraph

00:05:41.042 --> 00:05:42.309
(Risas)

NOTE Paragraph

00:05:42.333 --> 00:05:44.851
Pero non podía renderme agora.

00:05:44.875 --> 00:05:48.601
Recollín toda a valentía que tiña

00:05:48.625 --> 00:05:52.101
e non deixei que o medo 
se apoderase de min.

00:05:52.125 --> 00:05:53.934
Comezamos polo sur,

00:05:53.958 --> 00:05:56.684
todo o que podía facer
para controlar o medo

00:05:56.708 --> 00:06:00.351
era respirar profundamente
e mirar as nubes

00:06:00.375 --> 00:06:03.893
e concentrarme nas voces do meu equipo.

00:06:03.917 --> 00:06:08.476
Pero na primeira hora ocurreu un desastre.

00:06:08.500 --> 00:06:10.851
Non podía manterme na montura do cabalo,

00:06:10.875 --> 00:06:12.851
baixando a un paso longo,

00:06:12.875 --> 00:06:17.393
lanceime cara diante 
e golpeei a cara coa cabeza do cabalo.

00:06:17.417 --> 00:06:18.684
Houbo pánico,

00:06:18.708 --> 00:06:20.268
doíame a cabeza,

00:06:20.292 --> 00:06:23.976
pero o camiño era demaisado estreito
como para desmontar.

00:06:24.000 --> 00:06:26.809
Na metade do camiño a 2300 pés,

00:06:26.833 --> 00:06:29.059
cando quedaban algo máis de
dúas horas de descenso,

00:06:29.083 --> 00:06:31.184
paramos e quitáronme o casco

00:06:31.208 --> 00:06:35.143
para ver o pote xigantesco 
que me saíra na testa

00:06:35.167 --> 00:06:37.226
Con tanta planificación,

00:06:37.250 --> 00:06:40.059
como é que non tiñamos 
unha bolsa de xeo?

NOTE Paragraph

00:06:40.083 --> 00:06:41.101
(Risas)

NOTE Paragraph

00:06:41.125 --> 00:06:44.018
Por sorte para nós,
a inchazón descendeu

00:06:44.042 --> 00:06:48.059
e deu lugar a dous ollos 
ennegrecidos

00:06:48.083 --> 00:06:51.143
unha imaxe ideal para 
aparecer nun documental.

NOTE Paragraph

00:06:51.167 --> 00:06:53.226
(Risas)

NOTE Paragraph

00:06:53.250 --> 00:06:58.309
(Hurras e aplausos)

NOTE Paragraph

00:06:58.333 --> 00:07:00.476
Non foi unha viaxe fácil e sinxela,

00:07:00.500 --> 00:07:02.559
pero esa era a cuestión.

00:07:02.583 --> 00:07:05.184
Aínda que tiña medo
de caer da sela,

00:07:05.208 --> 00:07:06.559
Volvín subir a ela.

00:07:06.583 --> 00:07:08.934
O descenso ata o chan do cañón

00:07:08.958 --> 00:07:10.851
levounos un total de 10 horas

00:07:10.875 --> 00:07:13.768
E era só o primeiro día de catro 
montando a cabalo

NOTE Paragraph

00:07:13.792 --> 00:07:15.851
O próximo foron os rápidos.

00:07:15.875 --> 00:07:17.851
O río Colorado no Gran Canón

00:07:17.875 --> 00:07:20.768
ten algún dos saltos de auga
máis altos do país.

00:07:20.792 --> 00:07:23.643
E para estar preparados
ante cada peligro,

00:07:23.667 --> 00:07:26.476
practicara nadando
nun rápido pequeno.

00:07:26.500 --> 00:07:29.184
É pode dicirse que non foi nada glamuroso.

NOTE Paragraph

00:07:29.208 --> 00:07:30.268
(Risas)

NOTE Paragraph

00:07:30.292 --> 00:07:32.809
Collín aire cando 
tiña enriba a auga,

00:07:32.833 --> 00:07:34.268
afoguei coa auga do río

00:07:34.292 --> 00:07:36.809
e non era capaz de guiarme.

00:07:36.833 --> 00:07:38.393
Sí, daba medo,

00:07:38.417 --> 00:07:40.809
pero tamén foi fantástico.

00:07:40.833 --> 00:07:42.976
Fervenzas, canóns escorregadizos

00:07:43.000 --> 00:07:44.934
e billóns de anos de sedimentos

00:07:44.958 --> 00:07:47.434
que parecían cambiar de cor durante o día.

00:07:47.458 --> 00:07:50.351
O Gran Canón é verdadeira natureza

00:07:50.375 --> 00:07:53.059
e merecedor de todos os eloxios.

NOTE Paragraph

00:07:53.083 --> 00:07:56.792
(Aplausos)

NOTE Paragraph

00:08:00.833 --> 00:08:02.226
A expedición,

00:08:02.250 --> 00:08:05.184
toda esa planificación e a propia viaxe,

00:08:05.208 --> 00:08:10.226
mostroume un nivel de medo
que nunca experimentara antes.

00:08:10.250 --> 00:08:11.643
Pero o que é máis importante,

00:08:11.667 --> 00:08:16.059
aprendeume o ousada 
que pode ser a afouteza.

00:08:16.083 --> 00:08:18.351
A miña viaxe polo Gran Canón 
non foi doada.

00:08:18.375 --> 00:08:21.018
Non era unha visión dunha amazona

00:08:21.042 --> 00:08:24.559
viaxando sen esforzos
por unha paisaxe épica.

00:08:24.583 --> 00:08:26.268
Fíxome chorar,

00:08:26.292 --> 00:08:30.184
esgotada e mazada 
con dous ollos ennegrecidos.

00:08:30.208 --> 00:08:31.601
Tiven medo,

00:08:31.625 --> 00:08:33.601
estiven estresada,

00:08:33.625 --> 00:08:35.917
foi esgotador.

NOTE Paragraph

00:08:37.000 --> 00:08:38.268
Agora que a viaxe terminou,

00:08:38.292 --> 00:08:41.809
é fácil parecer aburrida 
tras todo o que conseguimos.

00:08:41.833 --> 00:08:44.351
Sei que quero descender o río outra vez.

00:08:44.375 --> 00:08:47.768
Esta vez, todas as 277 millas.

NOTE Paragraph

00:08:47.792 --> 00:08:51.226
(Aplauso)

NOTE Paragraph

00:08:51.250 --> 00:08:54.601
Pero tamén sei que non repetiría 
a parte montada a cabalo.

NOTE Paragraph

00:08:54.625 --> 00:08:56.268
(Risas)

NOTE Paragraph

00:08:56.292 --> 00:08:58.851
Era demasiado perigoso.

00:08:58.875 --> 00:09:00.518
E esa era a intención.

00:09:00.542 --> 00:09:03.434
Non estou aquí para 
amosar o documental.

00:09:03.458 --> 00:09:05.476
Estou aquí para lembrarnos a todos

00:09:05.500 --> 00:09:07.726
que a vida é unha lección

00:09:07.750 --> 00:09:10.809
de procura do equilibrio
entre o medo e a coraxe.

00:09:10.833 --> 00:09:15.643
Entender o que é ou non 
é unha boa idea.

NOTE Paragraph

00:09:15.667 --> 00:09:16.893
(Risas)

NOTE Paragraph

00:09:16.917 --> 00:09:18.643
A vida xa dá medo,

00:09:18.667 --> 00:09:22.393
e para cumprir os nosos soños,
temos que ser valentes.

00:09:22.417 --> 00:09:23.768
Ó enfrontarme ós meus medos

00:09:23.792 --> 00:09:26.393
e encontrar a afouteza
para loitar contra eles,

00:09:26.417 --> 00:09:30.101
xuro que a miña vida foi extraordinaria.

00:09:30.125 --> 00:09:31.559
Así que vive
plenamente

00:09:31.583 --> 00:09:34.518
e intenta que a túa coraxe
sexa maior có teu medo.

00:09:34.542 --> 00:09:37.476
Nunca saberás onde te pode levar.

NOTE Paragraph

00:09:37.500 --> 00:09:38.768
Grazas.

NOTE Paragraph

00:09:38.792 --> 00:09:42.250
(Aplausos e hurras)