1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Yıl 1995.

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
Üniversitedeyim,

3
00:00:05,000 --> 00:00:08,000
arkadaşın biriyle yolculuğa çıkmışız

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
Providence, Rhode Island'tan

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
Portland, Oregon'a gidiyoruz.

6
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
İşte, ikimiz de genç ve işsiziz,

7
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
bu yüzden arka yolları

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
şehir parklarını

9
00:00:19,000 --> 00:00:22,000
ve ulusal ormanları

10
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
yani gidebileceğimiz en uzun yolları tercih ediyoruz.

11
00:00:26,000 --> 00:00:29,000
Güney Dakota'nın ortalarında bi yerde

12
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
arkadaşıma dönüp

13
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
bir soru sordum

14
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
uzun zamandır kafamda olan bi soru,

15
00:00:36,000 --> 00:00:39,000
tam 3500 km'dir.

16
00:00:40,000 --> 00:00:44,000
"Bu yol kenarında görüp durduğum Çince yazı da neyin nesi?"

17
00:00:47,000 --> 00:00:51,000
Arkadaşım bana boş gözlerle baktı.

18
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
Ön koltuktaki beyefendi arkadaşımın bakışını

19
00:00:53,000 --> 00:00:56,000
mükemmel bir şekilde taklit etti doğrusu.

20
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
(Kahkahalar)

21
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
Ben de, "Ya işte,

22
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
gördüğümüz panoların hepsi,

23
00:01:03,000 --> 00:01:06,000
şu üstünde Çince bi yazı olan." falan dedim.

24
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
Bana bi kaç dakika bakakaldı,

25
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
sonra kahkahayı bastı,

26
00:01:13,000 --> 00:01:15,000
çünkü neden bahsettiğimi anlamıştı.

27
00:01:15,000 --> 00:01:18,000
Ve bahsettiğim şey şuydu.

28
00:01:18,000 --> 00:01:24,000
(Kahkahalar)

29
00:01:24,000 --> 00:01:28,000
Evet, piknik alanlarını gösteren ünlü Çince yazı.

30
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
(Kahkahalar)

31
00:01:30,000 --> 00:01:34,000
Hayatımın beş yılını

32
00:01:34,000 --> 00:01:36,000
buna benzer durumları

33
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
düşünerek geçirdim --

34
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
Bazen etrafımızdaki işaretleri

35
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
neden yanlış anlarız,

36
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
ve bu olduğunda nasıl davranırız,

37
00:01:46,000 --> 00:01:50,000
ve tüm bunlar bize insan doğası hakkında neler anlatır.

38
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
Diğer bir deyişle, Chris'in dediği gibi

39
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
Son beş yıldır

40
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
yanıldığımı düşünerek geçirdim.

41
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
Bu da sizi değişik bir kariyer yapmaya zorlayabilir,

42
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
ama aslında büyük de bir avantajı vardır:

43
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
iş rekabeti yok.

44
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
(Kahkahalar)

45
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
Aslında, çoğumuz yanıldığımızı

46
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
düşünmemek için herşeyi yaparız

47
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
en azından kendimizin yanılma ihtimali

48
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
olduğunu düşünmemek için.

49
00:02:17,000 --> 00:02:19,000
Soyut olarak anlıyoruz.

50
00:02:19,000 --> 00:02:21,000
Hepimiz biliyoruz ki bu odadaki herkes hatalar yapmıştır.

51
00:02:22,000 --> 00:02:25,000
İnsanoğlu, genel olarak, yanılabilir -- peki tamam.

52
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
Ama tam da şimdi sıra bana gelince

53
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
kafamdaki düşüncelerin tamamı

54
00:02:31,000 --> 00:02:34,000
burada şimdiki zamanda,

55
00:02:34,000 --> 00:02:38,000
birden yanılmanın soyut kabulü

56
00:02:38,000 --> 00:02:41,000
pencereden dışarı çıkıverir --

57
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
ve hakkında yanıldığım birşeyin olduğunu düşünemiyorum.

58
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
Olay şu ki, şimdiki zaman yaşadığımız yerdir.

59
00:02:48,000 --> 00:02:51,000
Toplantılara şimdiki zamanda gideriz;

60
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
ailecek tatillere şimdiki zamanda çıkarız;

61
00:02:53,000 --> 00:02:57,000
anketlere ve seçimlere şimdiki zamanda katılırız.

62
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Yani sonuçta her birimiz hayat boyu bir seyahatteyiz,

63
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
şu küçük baloncuğun içinde kapana kısılmış,

64
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
ama her konuda hep haklıyız.

65
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
İşte bu bir sorundur.

66
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
Bence, birey olarak hepimiz için,

67
00:03:11,000 --> 00:03:14,000
özel ve mesleki hayatlarımızda olduğu kadar,

68
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
toplumsal olarak tamamımızı etkileyen bir sorun.

69
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
Bu nedenle bugün burada

70
00:03:19,000 --> 00:03:22,000
ilk önce, haklı olma konusunda

71
00:03:22,000 --> 00:03:24,000
neden takılıp kaldığımızdan bahsedeceğim.

72
00:03:24,000 --> 00:03:27,000
Ve sonra, bunun neden bir problem olduğundan.

73
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Ve son olarak, bu duygudan

74
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
kurtulmanın mümkün olduğuna

75
00:03:31,000 --> 00:03:33,000
ve eğer kurtulabilirseniz,

76
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
bunun atabileceğiniz tek büyük

77
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
ahlaki, entellektüel ve

78
00:03:37,000 --> 00:03:40,000
yaratıcı adım olduğuna sizi ikna edeceğim.

79
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
Şimdi, bakalım neden haklı olma

80
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
konusuna takılıp kalıyormuşuz.

81
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
Nedenlerden biri aslında yanılmış olma duygusuyla alakalı.

82
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
Şimdi size bir sorum var --

83
00:03:51,000 --> 00:03:55,000
aslında tam da size, çünkü yakındasınız:

84
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
Duygusal olarak --

85
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
Yanıldığınızda nasıl hissedersiniz?

86
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
Korkunç. Berbat.

87
00:04:04,000 --> 00:04:06,000
Utanç verici. Tamam, iyi, güzel.

88
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
Korkunç, berbat, utanç verici --

89
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
teşekkürler, bunlar harika yanıtlar,

90
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
ama bunlar başka bir sorunun cevapları.

91
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
Cevap verdiğiniz soru tam olarak:

92
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
Yanıldığınızı farkettiğinizde nasıl hissedersiniz?

93
00:04:19,000 --> 00:04:23,000
(Kahkahalar)

94
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Yanıldığınızı farketmek tüm bunları, hatta daha fazlasını hissetiriyor, değil mi?

95
00:04:26,000 --> 00:04:29,000
Farketmek yıkıcı olabilir, açığa vurucu olabilir,

96
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
aslında, komik de olabilir,

97
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
tıpkı benim aptal Çince yazı hatam gibi.

98
00:04:34,000 --> 00:04:37,000
Ama sadece yanılmak

99
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
hiç birşey hissettirmez.

100
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
Size bir örnek vereyim.

101
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Şu çaresizce koşturup duran ama

102
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
çöldeki kuşu bir türlü yakalayamayan

103
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
çakalın olduğu Looney Tunes çizgi filmini hatırlıyormusunuz?

104
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
Bu çizgi filmin neredeyse her bölümünde,

105
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
çakalın kuşu kovaladığı ve kuşun uçurum kenarından

106
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
koşup gittiği bir an vardir,

107
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
tamam hoş, o bir kuş ve uçabilir.

108
00:04:58,000 --> 00:05:02,000
Ancak, çakal da kuşun ardından uçuruma koşar.

109
00:05:02,000 --> 00:05:04,000
Ve komik olan --

110
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
en azından 6 yaşındaysanız --

111
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
çakalın boşlukta sorunsuz koşmasıdır.

112
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Öylece koşmaya devam eder --

113
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
ta ki aşağıya bakıp da havada olduğunu

114
00:05:12,000 --> 00:05:15,000
anladığı ana kadar.

115
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
Tam da o anda düşer.

116
00:05:19,000 --> 00:05:21,000
Bir konuda haksızsak --

117
00:05:21,000 --> 00:05:24,000
bu durumu farketmeden önce --

118
00:05:24,000 --> 00:05:27,000
uçuruma doğru koşan

119
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
ve aşağıya henüz bakmamış olan çakal gibiyizdir.

120
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
Yani, zaten haksızız ve

121
00:05:34,000 --> 00:05:36,000
çoktan sorunun içine girmişiz,

122
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
ama hala sağlam zeminde olduğumuzu sanırız.

123
00:05:40,000 --> 00:05:43,000
Burada, az önce söylediğim birşeyi düzeltmem gerek.

124
00:05:43,000 --> 00:05:46,000
Yanılmak aslında bir şey hissettirir;

125
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
haklıymışız gibi hissettirir.

126
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
(Kahkahalar)

127
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
İşte bu da haklı olma hissine takılıp kalmamız

128
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
için yapısal bir neden.

129
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Ben buna hata körlüğü diyorum.

130
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
Çoğu zaman,

131
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
bir konuda yanıldığımızı farkettirecek

132
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
hiç bir içsel ipucumuz olmaz,

133
00:06:06,000 --> 00:06:09,000
iş işten geçene kadar.

134
00:06:09,000 --> 00:06:12,000
Bu hisse takılıp kalmamız için ikinci bir neden daha var --

135
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
ve bu kültürel bir şey.

136
00:06:15,000 --> 00:06:18,000
Bir an için ilkokul yıllarınızı düşünün.

137
00:06:18,000 --> 00:06:20,000
Orada, sıranızda oturuyorsunuz,

138
00:06:20,000 --> 00:06:23,000
hocanız da okuduğu yazılı kağıtlarını dağıtıyor,

139
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
işte onlardan biri şuna benziyor.

140
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
Bu arada, bu benim kağıdım değil.

141
00:06:27,000 --> 00:06:29,000
(Kahkahalar)

142
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
İşte orda, ilkokuldasınız,

143
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
ve bu kağıdı alan öğrenci hakkında

144
00:06:34,000 --> 00:06:37,000
ne düşüneceğinizi biliyorsunuz.

145
00:06:37,000 --> 00:06:40,000
Aptal olan çocuk o, sorun yaratıcı,

146
00:06:40,000 --> 00:06:43,000
ve asla ev ödevlerini yapmayan çocuk.

147
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
Ve dokuz yaşına vardığınızda,

148
00:06:46,000 --> 00:06:48,000
en başta, işleri yanlış yapan insanların

149
00:06:48,000 --> 00:06:50,000
tembel, sorumsuz aptallar olduğunu --

150
00:06:50,000 --> 00:06:53,000
ve ikinci olarak,

151
00:06:53,000 --> 00:06:55,000
hayatta başarmanın yolunun

152
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
hatalar yapmamaktan geçtiğini

153
00:06:57,000 --> 00:07:00,000
çoktan öğrenmiş olursunuz.

154
00:07:01,000 --> 00:07:05,000
Böylesine kötü dersleri gerçekten iyi öğreniyoruz.

155
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
Ve çoğumuz --

156
00:07:08,000 --> 00:07:12,000
ve sanırım ki, özellikle bu odadakilerin çoğu --

157
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
böyle şeylerle başetmek için

158
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
küçük birer pekiyilik öğrenci,

159
00:07:16,000 --> 00:07:19,000
mükemmeliyetçi, yüksek hedefçiler oluruz.

160
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
Öyle değil mi,

161
00:07:21,000 --> 00:07:25,000
Bay Mali İşler Yöneticisi, astrofizikçi, süpermaratoncu?

162
00:07:25,000 --> 00:07:32,000
(Kahkahalar)

163
00:07:32,000 --> 00:07:36,000
Bakıyorum da hepiniz bir üst yönetici, astrofizikçi, süpermaratoncu çıktınız.

164
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
Pekala o zaman.

165
00:07:38,000 --> 00:07:41,000
Birşeyleri yanlış yaptığımız ihtimalinde

166
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
çıldıracak duruma geliyor olmamızın haricinde tabi.

167
00:07:43,000 --> 00:07:46,000
Çünkü buna göre,

168
00:07:46,000 --> 00:07:48,000
birşeyleri yanlış yapmak

169
00:07:48,000 --> 00:07:51,000
bizde birşeylerin yanlış olduğu anlamına gelir.

170
00:07:51,000 --> 00:07:53,000
Bu yüzden haklı olduğumuz konusunda ısrar ederiz,

171
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
çünkü bu bizim sorumluluk sahibi, zeki

172
00:07:55,000 --> 00:07:58,000
erdemli ve güvende hisetmemizi sağlar.

173
00:07:59,000 --> 00:08:01,000
Size bit öykü anlatayım.

174
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
Bi kaç yıl önce,

175
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
bir kadın ameliyat için Beth Israel Deaconess tıp merkezine gelir.

176
00:08:06,000 --> 00:08:08,000
Beth Israel Boston'da.

177
00:08:08,000 --> 00:08:10,000
Harvard'ın eğitim hastanesi--

178
00:08:10,000 --> 00:08:12,000
bölgenin en iyi hastanelerinden biri.

179
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
Bu kadın gelir ve ameliyat odasına alınır.

180
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
Anestezi uygulanır, cerrah işine yapar --

181
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
dikişleri atıldıkktan sonra, kadın odasına yollanır.

182
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
Herşey yolunda gibi görünür.

183
00:08:23,000 --> 00:08:26,000
Sonra kadın uyanır ve kendisine bakar,

184
00:08:26,000 --> 00:08:30,000
ve şöyle der: "Neden vücudumun yanlış tarafı bandajlı?"

185
00:08:30,000 --> 00:08:33,000
Gerçekten de kadının yanlış yeri bandajlar içindedir

186
00:08:33,000 --> 00:08:35,000
çünkü cerrah çok mühim bir operasyonu

187
00:08:35,000 --> 00:08:38,000
kadının sağ yerine sol bacağına uygulamıştır.

188
00:08:39,000 --> 00:08:42,000
Sağlık bakanı Beth Israel hakkında konuştuğu zaman

189
00:08:42,000 --> 00:08:45,000
bu olaydan bahsetti,

190
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
ve çok ilginç birşey söyledi:

191
00:08:48,000 --> 00:08:51,000
"Bir şekilde,

192
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
cerrah açıkça hastanın

193
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
doğru tarafına müdahale ettiğini düşündü."

194
00:08:55,000 --> 00:08:58,000
(Kahkalar)

195
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
Bu öyküdeki mesaj şudur:

196
00:09:02,000 --> 00:09:05,000
Doğru tarafta olduğunuz hissine

197
00:09:05,000 --> 00:09:08,000
fazla güven duymak

198
00:09:08,000 --> 00:09:11,000
çok tehlikeli olabilir.

199
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
Bu içsel haklılık hissi

200
00:09:14,000 --> 00:09:16,000
ki hepimiz sıklıkla duyarız

201
00:09:16,000 --> 00:09:18,000
dış dünyada neler

202
00:09:18,000 --> 00:09:21,000
olup bittiğine dair güvenilir bir rehber değildir.

203
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
Ve bu şekilde davrandığımızda,

204
00:09:23,000 --> 00:09:27,000
yanıldığımız ihtimalinyle eğlenmeyi bıraktığımızda, kendimizi

205
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
200 milyon galon petrolü Meksika körfezine dökmek

206
00:09:29,000 --> 00:09:33,000
ya da global ekonomiyi bombalamak gibi

207
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
işler yaparken buluruz.

208
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
Yani bu, devasa bir fiili problemdir.

209
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
ama aynı zamanda, sosyal da bir problemdir

210
00:09:43,000 --> 00:09:47,000
Bir an için haklı olmanın nasıl olduğunu düşünün.

211
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
İnanışlarınızın mükkemmel bir şekilde gerçeği

212
00:09:49,000 --> 00:09:52,000
yansıttığını düşünmenizi sağlar.

213
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
Ve böyle düşündüğünüzde,

214
00:09:54,000 --> 00:09:56,000
çözecek bir probleminiz var demektir,

215
00:09:56,000 --> 00:09:58,000
bu kadar insanın sizinle aynı fikirde

216
00:09:58,000 --> 00:10:01,000
olmayışını açıklamanızı gerektiren bir problem.

217
00:10:01,000 --> 00:10:04,000
Anlaşılıyor ki, çoğumuz bu insanları aynı şekilde açıklıyoruz,

218
00:10:04,000 --> 00:10:07,000
birkaç talihsiz varsayıma dayandırarak.

219
00:10:08,000 --> 00:10:11,000
Birileri bizimle fikir anlaşmazlığı yaşadığında ilk olarak

220
00:10:11,000 --> 00:10:14,000
onların cahil olduğunu varsayıyoruz.

221
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
O zavallıların bizim ulaştığımız bilgiden haberi yoktur,

222
00:10:16,000 --> 00:10:19,000
ve biz bu bilgiyi cömertçe paylaşır, onların

223
00:10:19,000 --> 00:10:22,000
ışığı görerek takımımıza gelmesini bekleriz.

224
00:10:22,000 --> 00:10:25,000
Plan işe yaramadığında,

225
00:10:25,000 --> 00:10:27,000
o insanların da bizimle aynı bilgilere sahip olduğu ve buna rağmen

226
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
bizimle aynı fikirde olmadığı ortaya çıktığında,

227
00:10:29,000 --> 00:10:31,000
bir başka varsayıma sığınırız:

228
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
onların ahmak olduğu varsayımı.

229
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
(Kahkahalar)

230
00:10:35,000 --> 00:10:37,000
Bulmacanın bütün doğru parçaları ellerinde,

231
00:10:37,000 --> 00:10:40,000
ama bunları bir araya koyamayacak kadar gerizekalılar.

232
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
Bu varsayım da işlemediğinde,

233
00:10:42,000 --> 00:10:45,000
bizimle aynı fikirde olmayanların

234
00:10:45,000 --> 00:10:47,000
bildiklerimizi bildiği

235
00:10:47,000 --> 00:10:50,000
ve oldukça zeki olduğu ortaya çıkınca,

236
00:10:50,000 --> 00:10:53,000
üçüncü bir varsayımda bulunuruz:

237
00:10:53,000 --> 00:10:56,000
gerçeği biliyorlar,

238
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
bilerek çarpıtıyorlar,

239
00:10:58,000 --> 00:11:01,000
tamamen kötü niyetle.

240
00:11:02,000 --> 00:11:04,000
Tam bir felaket.

241
00:11:04,000 --> 00:11:07,000
Kendi haklılığımıza olan bu bağlılık

242
00:11:07,000 --> 00:11:09,000
hatalardan sakınmamızı engeller,

243
00:11:09,000 --> 00:11:11,000
tam da ihtiyacımız olduğunda.

244
00:11:11,000 --> 00:11:14,000
Ve birbirimize berbat davranmamıza sebep olur.

245
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
Ancak bana göre, bu konuda

246
00:11:17,000 --> 00:11:20,000
en şaşırtıcı ve trajik olan şey

247
00:11:20,000 --> 00:11:24,000
bizi insan olmanın anlamından uzaklaştırması.

248
00:11:24,000 --> 00:11:26,000
Tek istediğimiz, zihinlerimizin

249
00:11:26,000 --> 00:11:29,000
şu mükemmel saydam pencerelerden olduğunu hayal etmek

250
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
ve onlardan dışarıyı izlemek

251
00:11:31,000 --> 00:11:34,000
ve dünyayı göründüğü gibi tanımlamak.

252
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
Diğer herkesten de aynı pencereden dışarı bakmasını

253
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
ve aynı şeyi görmesin bekliyoruz.

254
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
Bu doğru değil,

255
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
öyle olsaydı bile, hayat çok sıkıcı olurdu.

256
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
Aklınızın mucizesi

257
00:11:46,000 --> 00:11:49,000
dünyayı olduğu gibi görmesi değildir.

258
00:11:50,000 --> 00:11:53,000
Dünyayı olmadığı gibi görmesidir.

259
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
Geçmişi hatırlayabilir,

260
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
gelecekten bahsedebilir,

261
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
ve başka bir yerlerde başka bir insan

262
00:12:01,000 --> 00:12:04,000
olmanın nasıl hissettirdiğini hayal edebiliriz.

263
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
Ve tüm bunları değişik şekillerde yapabiliriz,

264
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
gece aynı semaya bakıp da farklı şeyler görmemizin nedeni de budur.

265
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
aynı gökyüzünde bunu

266
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
ve bunu

267
00:12:12,000 --> 00:12:15,000
hatta bunu görebiliriz.

268
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
Ve evet, bazı şeyleri yanlış anlamamızın nedeni de budur.

269
00:12:19,000 --> 00:12:21,000
Dekart'ın ünlü sözü "Düşünüyorum öyleyse varım."dan

270
00:12:21,000 --> 00:12:23,000
1200 yıl önce

271
00:12:23,000 --> 00:12:25,000
St Augustine oturup

272
00:12:25,000 --> 00:12:28,000
şunu yazmış: "Fallor ergo sum" --

273
00:12:28,000 --> 00:12:32,000
"Hata yapıyorum, öyleyse varım."

274
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
Augustine, işlerimizi

275
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
elimize yüzümüze bulaştırma kapasitemizin

276
00:12:36,000 --> 00:12:38,000
insanlık sisteminde bir çeşit utanç kaynağı

277
00:12:38,000 --> 00:12:40,000
olmadığını, ancak yok edebileceğimiz

278
00:12:40,000 --> 00:12:43,000
ve üstesinden gelebileceğimiz birşey olduğunu görmüş.

279
00:12:43,000 --> 00:12:46,000
Kim olduğumuzun temelinde bu yatar.

280
00:12:46,000 --> 00:12:48,000
Çünkü, tanrıdan farklı olarak,

281
00:12:48,000 --> 00:12:51,000
dışarıda neler olup bittiğini gerçekten bilemeyiz.

282
00:12:51,000 --> 00:12:54,000
Ve diğer hayvanlardan farklı olarak,

283
00:12:54,000 --> 00:12:58,000
anlamaya çalışmakta biraz takıntılıyız.

284
00:12:58,000 --> 00:13:00,000
Bence, bu takıntı

285
00:13:00,000 --> 00:13:02,000
yaratıcılığımızın ve üreticiliğimizin

286
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
kaynağı ve kökenidir.

287
00:13:05,000 --> 00:13:08,000
Geçen yıl, birçok nedenden dolayı,

288
00:13:08,000 --> 00:13:10,000
Public Radio'nun Amerika Hayatı adlı yayınının

289
00:13:10,000 --> 00:13:12,000
bölümlerini dinlerken buldum kendimi.

290
00:13:12,000 --> 00:13:15,000
Dinledin ve dinledim

291
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
ve bir noktada, tüm hikayelerin

292
00:13:18,000 --> 00:13:21,000
yanılmak üzerine olduğunu farkettim.

293
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
İlk düşündüğüm şey şuydu:

294
00:13:24,000 --> 00:13:26,000
"Kafayı yedim,

295
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
sonunda, yanılma hanımefendisi olup çıktım.

296
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
Heryerde bunu görüyorum"

297
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
gerçekten de öyleydi.

298
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
Ama bir kaç ay sonra,

299
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
yayının yaratıcısı Ira Glass'la bir röportaj yapma fırsatını yakaladım.

300
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
Ve hissettiklerimden ona bahsettim,

301
00:13:38,000 --> 00:13:41,000
ve bana söylediği "Hayır, aslında haklısınız." oldu.

302
00:13:41,000 --> 00:13:43,000
"Doğrusu," dedi

303
00:13:43,000 --> 00:13:45,000
"takım olarak, hep

304
00:13:45,000 --> 00:13:47,000
yayınımızın her bir bölümünün

305
00:13:47,000 --> 00:13:50,000
aynı şifreli teması olduğuyla eğleniyoruz.

306
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
Ve bu şifreli tema:

307
00:13:52,000 --> 00:13:55,000
'Bu şey olacak sandım ama bunun yerine

308
00:13:55,000 --> 00:13:58,000
başka bir şey oldu'

309
00:13:58,000 --> 00:14:01,000
Ve aslolan" dedi Ira Glass "buna ihtiyacımız olduğudur.

310
00:14:01,000 --> 00:14:03,000
Böyle anlara ihtiyacımız var,

311
00:14:03,000 --> 00:14:05,000
şaşkınlık, ani değişiklik ve yanılgı anları

312
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
sayesinde hikayelerimiz dinleniyor."

313
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
Ve geri kalan herkes, dinleyiciler,

314
00:14:09,000 --> 00:14:12,000
seyirciler, okuyucular olarak

315
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
tüm bunları yutuyoruz.

316
00:14:14,000 --> 00:14:17,000
Karmaşık hikayeleri, saptırılmış konuları,

317
00:14:17,000 --> 00:14:20,000
ve sürpriz sonları seviyoruz.

318
00:14:20,000 --> 00:14:23,000
Kendi hikayelerimize gelince,

319
00:14:23,000 --> 00:14:26,000
yanılmayı seviyoruz.

320
00:14:26,000 --> 00:14:28,000
Biliyorsunuz ki bizim hikayelerimiz böyle

321
00:14:28,000 --> 00:14:31,000
çünkü hayatlarımız böyle.

322
00:14:31,000 --> 00:14:34,000
Belli birşey olacak zannediyoruz ve

323
00:14:34,000 --> 00:14:37,000
bunun yerine başka birşey oluveriyor.

324
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
George Bush Irak'a saldırdığında

325
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
kitle imha silahları bulacağını, halkı

326
00:14:41,000 --> 00:14:44,000
özgürleştireceğini ve Orta Doğuya demokrasi götüreceğini sandı.

327
00:14:45,000 --> 00:14:47,000
Ve bunun yerine başka birşey oldu.

328
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
Ve Hüsnü Mübarek

329
00:14:50,000 --> 00:14:52,000
hayatının sonuna kadar Mısır'da diktatörlük yapabileceğini,

330
00:14:52,000 --> 00:14:54,000
hastalandığında ya da yaşlandığında

331
00:14:54,000 --> 00:14:57,000
saltanatını oğluna bırakabileceğini sandı.

332
00:14:57,000 --> 00:15:00,000
Bunun yerine başka birşey oldu.

333
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
Ve siz de belki,

334
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
büyüdüğünüzde lise aşkınızla evlenebileceğinizi,

335
00:15:05,000 --> 00:15:08,000
memleketinize dönüp bir sürü çocuk yetiştirebileceğinizi sandınız.

336
00:15:09,000 --> 00:15:12,000
Bunun yerine başka birşey oldu.

337
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
Ve itiraf etmem gerek,

338
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
ben de asla gerçek olmayacak bir okuyucu kitlesi için

339
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
herkesin nefret ettiği bir konuda

340
00:15:18,000 --> 00:15:21,000
inanılmaz derece inekçe bir kitap yazacağımı sandım.

341
00:15:21,000 --> 00:15:23,000
Bunu yerine başka birşey oldu.

342
00:15:23,000 --> 00:15:25,000
(Kahkahalar)

343
00:15:25,000 --> 00:15:27,000
Demek istediğim, hayat bu.

344
00:15:27,000 --> 00:15:29,000
İyilikte ve kötülükte,

345
00:15:29,000 --> 00:15:32,000
etrafımızdaki dünyayla ilgili

346
00:15:32,000 --> 00:15:34,000
inanılmaz hikayeler üretiyoruz,

347
00:15:34,000 --> 00:15:37,000
sonra dünya dönüyor ve bizi şaşırtıyor.

348
00:15:40,000 --> 00:15:43,000
Alınmak yok, ama bu konferansın tamamı

349
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
birşeyleri yanlış anlama kapasitemiz için

350
00:15:45,000 --> 00:15:47,000
inanılmaz bir anıt oldu.

351
00:15:47,000 --> 00:15:49,000
Koca bir haftayı

352
00:15:49,000 --> 00:15:51,000
yenilikler, gelişmeler ve ilerlemeler hakkında

353
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
konuşarak geçirdik,

354
00:15:53,000 --> 00:15:56,000
ama bu yenilik, gelişme ve ilerlemeler neden gerekli

355
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
biliyor musunuz?

356
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
Çünkü kafa karıştırıcı

357
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
ve dünya değiştirici şeylerin yarısı --

358
00:16:03,000 --> 00:16:05,000
TED 1998 --

359
00:16:05,000 --> 00:16:07,000
eh.

360
00:16:07,000 --> 00:16:11,000
(Kahkahalar)

361
00:16:11,000 --> 00:16:13,000
Bu şekilde olmadı, değil mi?

362
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
(Kahkahalar)

363
00:16:15,000 --> 00:16:18,000
Nerede benim uçuş çantam, Chris?

364
00:16:18,000 --> 00:16:22,000
(Kahkahalar)

365
00:16:22,000 --> 00:16:27,000
(Alkışlar)

366
00:16:27,000 --> 00:16:30,000
İşte yeniden buradayız.

367
00:16:30,000 --> 00:16:32,000
Bu böyle devam eder.

368
00:16:32,000 --> 00:16:34,000
Başka bir fikirle geliriz.

369
00:16:34,000 --> 00:16:37,000
Başka bir hikaye anlatırız.

370
00:16:37,000 --> 00:16:40,000
Başka bir konferans düzenleriz.

371
00:16:40,000 --> 00:16:42,000
Bunun teması,

372
00:16:42,000 --> 00:16:44,000
şimdiden yedi milyon defa duyduğunuz gibi,

373
00:16:44,000 --> 00:16:46,000
merakın yeniden keşfi.

374
00:16:46,000 --> 00:16:48,000
Ve bana göre,

375
00:16:48,000 --> 00:16:51,000
merakı yeniden keşfetmek istiyorsanız,

376
00:16:51,000 --> 00:16:53,000
haklılığın küçük korkmuş alanından

377
00:16:53,000 --> 00:16:59,000
dışarı bir adım atmanız gereklidir.

378
00:16:59,000 --> 00:17:02,000
Birbirinize bakmanız

379
00:17:02,000 --> 00:17:05,000
ve evrenin sonsuzluğuyla

380
00:17:05,000 --> 00:17:08,000
gizemini görmeniz

381
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
gerekir.

382
00:17:11,000 --> 00:17:14,000
Ve "Vay be, bilmiyorum,

383
00:17:14,000 --> 00:17:18,000
belki de yanılıyorumdur."

384
00:17:18,000 --> 00:17:20,000
diyebilmelisiniz.

385
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
Teşekkürler.

386
00:17:22,000 --> 00:17:25,000
(Alkışlar)

387
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
Teşekkürler millet.

388
00:17:27,000 --> 00:17:30,000
(Alkışlar)