WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Është viti 1995,

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
unë jam në kolegj,

00:00:05.000 --> 00:00:08.000
dhe bashkë me një mike shkojmë në një udhëtim

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
nga Providence, Rhode Island

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
në Portland, Oregon.

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
Dhe e dini, ne jemi të reja dhe të papuna,

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
dhe gjithë këtë udhëtim e bëjmë mespërmes

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
parqeve shtetërore

00:00:19.000 --> 00:00:22.000
dhe pyjeve nacionale --

00:00:22.000 --> 00:00:25.000
faktikisht bëjmë rrugën më të gjatë që mund ta merrnim.

00:00:26.000 --> 00:00:29.000
Dhe diku në mes të South Dakota,

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
kthehem nga shoqja ime

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
dhe i bëj një pyetje

00:00:34.000 --> 00:00:36.000
që po më bezdiste

00:00:36.000 --> 00:00:39.000
për 2000 milje (3219 km).

00:00:40.000 --> 00:00:44.000
"Si është puna me këtë shenjën kineze që vazhdoj ta shoh matanë rrugës?"

00:00:47.000 --> 00:00:51.000
Mikja ime më jep një vështrim krejtësisht të zbrazët.

00:00:51.000 --> 00:00:53.000
Një zotëri në rradhën e parë

00:00:53.000 --> 00:00:56.000
po bën një imitim perfekt të shikimit të saj.

00:00:56.000 --> 00:00:59.000
(Të qeshura)

00:00:59.000 --> 00:01:01.000
Dhe unë i them, "E di,

00:01:01.000 --> 00:01:03.000
të gjitha këto shenja që vazhdimisht po i shohim

00:01:03.000 --> 00:01:06.000
me symbol karakter kinez në to."

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
Ajo vetëm më shikon për disa momente,

00:01:10.000 --> 00:01:13.000
dhe pastaj ia plas të qeshurës

00:01:13.000 --> 00:01:15.000
sepse e kupton se për çfarë po flisja.

00:01:15.000 --> 00:01:18.000
Dhe për çfarë e kam fjalën është kjo.

00:01:18.000 --> 00:01:24.000
(Të qeshura)

00:01:24.000 --> 00:01:28.000
Simboli i famshmëm kinez për zona pikniku.

NOTE Paragraph

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:01:30.000 --> 00:01:34.000
Kam kaluar pesë vitet e fundit të jetës sime

00:01:34.000 --> 00:01:36.000
duke menduar për situata

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
pikërisht si kjo --

00:01:39.000 --> 00:01:41.000
pse ne ndonjëherë keqkuptojmë

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
shenjat rreth nesh,

00:01:43.000 --> 00:01:46.000
dhe si sillemi kur ndodh kjo,

00:01:46.000 --> 00:01:50.000
dhe çfarë e gjithë kjo na tregon për natyrën njerëzore.

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
Me fjalë të tjera, siç e dëgjuat Chris duke thënë,

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
kam kaluar pesë vitet e fundit

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
duke menduar për të qenit gabim.

00:01:57.000 --> 00:02:00.000
Kjo mund t’ju duket si një vendim i çuditshëm për karrierë,

00:02:00.000 --> 00:02:03.000
por kjo në fakt ka një avantazh të madh:

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
nuk ka konkurrencë të punës.

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
(Të qeshura)

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
Faktikisht, shumica prej nesh bëjmë gjithçka

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
që të mos mendojmë se jemi gabim,

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
ose të paktën shmangim të menduarit

00:02:15.000 --> 00:02:17.000
se mund të jemi gabim.

00:02:17.000 --> 00:02:19.000
Ne e marrim këtë në mënyrë abstrakte.

00:02:19.000 --> 00:02:21.000
Të gjithë e dimë se të gjithë në këtë dhomë bëjnë gabime.

00:02:22.000 --> 00:02:25.000
Qeniet njerëzore, në përgjithësi, janë të gabueshme - në rregull.

NOTE Paragraph

00:02:26.000 --> 00:02:29.000
Por tani kur vjen puna tek unë,

00:02:29.000 --> 00:02:31.000
për të gjitha besimet që kam,

00:02:31.000 --> 00:02:34.000
këtu në kohën e tashme,

00:02:34.000 --> 00:02:38.000
papritmas i gjithë ky vlerësim abstrakt i të qënit gabim

00:02:38.000 --> 00:02:41.000
del nga dritarja --

00:02:41.000 --> 00:02:44.000
dhe mua nuk më kujtohet asgjë për të cilën jam gabim.

00:02:45.000 --> 00:02:48.000
Dhe ideja është që, koha e tashme është ku ne jetojmë.

00:02:48.000 --> 00:02:51.000
Ne shkojmë në takime në kohën e tashme;

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
ne shkojmë për pushime me familjen në kohën e tashme;

00:02:53.000 --> 00:02:57.000
ne dalim në votime dhe votojnë në kohën e tashme.

00:02:57.000 --> 00:03:00.000
Dhe kështu ne përfundojmë duke udhëtuar nëpër jetë,

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
të bllokuar në një fluskë të vogël

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
duke u ndjerë se kemi të drejtë për çdo gjë.

NOTE Paragraph

00:03:06.000 --> 00:03:08.000
Unë mendoj se ky është një problem.

00:03:08.000 --> 00:03:11.000
Mendoj se ky është problem për secilin nga ne si individë,

00:03:11.000 --> 00:03:14.000
në jetën tonë personale dhe profesionale,

00:03:14.000 --> 00:03:17.000
dhe mendoj se është një problem për të gjithë ne së bashku si një kulturë.

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
Dhe ajo çfarë dua të bëj sot

00:03:19.000 --> 00:03:22.000
është, para së gjithash, të flas se pse ne mbërthehemi

00:03:22.000 --> 00:03:24.000
brenda ndjenjës se ne kemi të drejtë.

00:03:24.000 --> 00:03:27.000
Dhe së dyti, pse ky është një problem.

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
Dhe së fundi, dua t’ju bind

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
se është e mundur

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
që të bësh një hap jashtë asaj ndjenje,

00:03:33.000 --> 00:03:35.000
dhe se, në qoftë se ju mund ta bëni këtë,

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
është hapi i vetëm

00:03:37.000 --> 00:03:40.000
më moral, intelektual dhe më kreativ që ju mund të bëni.

NOTE Paragraph

00:03:42.000 --> 00:03:44.000
Pra, përse mbërthehemi

00:03:44.000 --> 00:03:46.000
në ndjenjën se ne kemi të drejtë?

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
Një arsye në fakt ka të bëjë me ndjenjën e të qenit gabim.

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
Më lejoni të kërkoj diçka nga ju --

00:03:51.000 --> 00:03:55.000
ose në fakt, më lejoni t’ju pyes diçka pasi ju jeni këtu:

00:03:55.000 --> 00:03:58.000
Si ju bën të ndiheni -- emocionalisht --

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
si ndiheni kur jeni gabim?

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
E tmerrshme. Humbje.

00:04:04.000 --> 00:04:06.000
E turpshme. Në rregull, mirë.

00:04:06.000 --> 00:04:08.000
E tmerrshme, humbje, e turpshme --

00:04:08.000 --> 00:04:11.000
faleminderit, këto janë përgjigje shumë të mira,

00:04:11.000 --> 00:04:14.000
por janë përgjigje për një pyetje tjetër.

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
Ju iu përgjigjët pyetjes:

00:04:16.000 --> 00:04:19.000
Si ndiheni kur e kuptoni se keni gabuar?

00:04:19.000 --> 00:04:23.000
(Të qeshura)

00:04:23.000 --> 00:04:26.000
Ta kuptoni se keni gabuar mund t’ju bëjë të ndjeni të gjitha këto e edhe më shumë, apo jo?

00:04:26.000 --> 00:04:29.000
Mund të jetë shpirtërisht shkatërruese, mund të jetë demaskuese,

00:04:29.000 --> 00:04:31.000
mund të jetë edhe qesharake,

00:04:31.000 --> 00:04:34.000
si gabimi im për simbolin kinez.

00:04:34.000 --> 00:04:37.000
Por, vetëm të jesh gabim

00:04:37.000 --> 00:04:39.000
nuk ju bën të ndjeni asgjë.

NOTE Paragraph

00:04:39.000 --> 00:04:42.000
Do t’ua jap një analogji.

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
A ju kujtohet filmi vizatimor Loony Tunes

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
ku një kojotë patetike

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
është gjithmonë në ndjekje të shpendit kalifornian (roadrunner) dhe asnjëherë nuk arrrin ta kapi?

00:04:48.000 --> 00:04:51.000
Gati në të gjitha episodet e këtij filmi vizatimor,

00:04:51.000 --> 00:04:53.000
ka një moment ku kojota e ndjek shpendin,

00:04:53.000 --> 00:04:55.000
i cili hidhet nga një lartësi,

00:04:55.000 --> 00:04:58.000
gjë që është në rregull sepse ai është zog dhe mund të fluturojë.

00:04:58.000 --> 00:05:02.000
Por, kojota vrapon pas tij dhe po ashtu hidhet nga lartësia.

00:05:02.000 --> 00:05:04.000
Dhe çfarë është qesharake --

00:05:04.000 --> 00:05:06.000
të paktën kur je gjashtë vjeç --

00:05:06.000 --> 00:05:08.000
është se kojota është në rregull me këtë.

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
Ai vazhdon të vrapojë --

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
deri në momentin kur shikon poshtë

00:05:12.000 --> 00:05:15.000
dhe kupton se është në mes të ajrit.

00:05:15.000 --> 00:05:18.000
Dhe pastaj ai bie.

00:05:19.000 --> 00:05:21.000
Kur jemi gabim për diçka --

00:05:21.000 --> 00:05:24.000
por jo kur e kuptojmë atë, por para se ta kuptojmë --

00:05:24.000 --> 00:05:27.000
ne jemi sikur ajo kojota

00:05:27.000 --> 00:05:30.000
pasi është hedhur nga lartësia dhe para se të shikonte poshtë.

00:05:31.000 --> 00:05:34.000
Ju e dini, tashmë kemi gabuar,

00:05:34.000 --> 00:05:36.000
tashmë jemi në telashe

00:05:36.000 --> 00:05:39.000
por ndjehemi sikur jemi në tokë të fortë.

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
Kështu që unë realisht duhet të korrektoj diçka që e thashë më parë.

00:05:43.000 --> 00:05:46.000
Të jesh gabim të bën të ndjesh diçka;

00:05:46.000 --> 00:05:49.000
të bën të ndjesh se ke të drejtë.

NOTE Paragraph

00:05:49.000 --> 00:05:52.000
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:05:52.000 --> 00:05:55.000
Pra, kjo është një arsye, një arsye strukturore,

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
pse ne mbërthehemi brenda ndjenjës se kemi të drejtë.

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
Unë e quaj këtë verbim error.

00:05:59.000 --> 00:06:01.000
Shumicën e herëve,

00:06:01.000 --> 00:06:04.000
ne nuk ndjejmë asnjë zë të brendshëm

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
që na tregon se jemi gabim për diçka,

00:06:06.000 --> 00:06:09.000
deri sa është tepër vonë.

00:06:09.000 --> 00:06:12.000
Por ka një arsye të dytë përse ne mbërthehemi brenda kësaj ndjenje --

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
dhe kjo është kulturore.

00:06:15.000 --> 00:06:18.000
Kujtoni kohën e shkollës fillore.

00:06:18.000 --> 00:06:20.000
Jeni të ulur në klasë,

00:06:20.000 --> 00:06:23.000
dhe mësuesi ua kthen provimet,

00:06:23.000 --> 00:06:25.000
dhe një prej tyre duket si kjo.

00:06:25.000 --> 00:06:27.000
Por kjo nuk është e imja.

00:06:27.000 --> 00:06:29.000
(Të qeshura)

00:06:29.000 --> 00:06:32.000
Ja ku jeni në shkollë fillore,

00:06:32.000 --> 00:06:34.000
dhe e dini saktësisht çfarë të mendoni

00:06:34.000 --> 00:06:37.000
për fëmijën i cili mori këtë kuiz.

00:06:37.000 --> 00:06:40.000
Është një fëmijë i paaftë, ngatërrestar,

00:06:40.000 --> 00:06:43.000
i vetmi që kurrë nuk bën detyrat e shtëpisë.

00:06:43.000 --> 00:06:46.000
Kështu që derisa bëheni nëntë vjeç,

00:06:46.000 --> 00:06:48.000
ju keni mësuar, para së gjithash,

00:06:48.000 --> 00:06:50.000
se njerëzit që gabojnë

00:06:50.000 --> 00:06:53.000
janë dembelë, budallenjë të papërgjegjshëm --

00:06:53.000 --> 00:06:55.000
dhe të së dyti,

00:06:55.000 --> 00:06:57.000
të kesh sukses në jetë

00:06:57.000 --> 00:07:00.000
do të thotë të mos gabosh kurrë.

NOTE Paragraph

00:07:01.000 --> 00:07:05.000
Ne i mësojmë këto mësime të këqija shumë mirë.

00:07:06.000 --> 00:07:08.000
Dhe shumë prej nesh --

00:07:08.000 --> 00:07:12.000
dhe dyshoj, sidomos shumë prej nesh në këtë sallë --

00:07:12.000 --> 00:07:14.000
kanë të bëjnë me këto duke u bërë

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
nxënës të vegjël perfektë,

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
perfeksionistë, super të suksesshëm.

00:07:19.000 --> 00:07:21.000
Apo jo,

00:07:21.000 --> 00:07:25.000
z. CFO, astrofizikant, ultra-maratonist?

00:07:25.000 --> 00:07:32.000
(Të qeshura)

00:07:32.000 --> 00:07:36.000
Si duket ju të gjithë jeni CFO, astrofizikantë, ultra-maratonistë.

00:07:36.000 --> 00:07:38.000
Mirë, në rregull.

00:07:38.000 --> 00:07:41.000
Përveç se atëherë ne na kap paniku

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
nga mundësia që kemi gabuar diku.

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
Sepse sipas kësaj,

00:07:46.000 --> 00:07:48.000
të gabojmë diku

00:07:48.000 --> 00:07:51.000
tregon se diçka nuk është në rregull me ne.

00:07:51.000 --> 00:07:53.000
Kështu ne insistojmë se kemi të drejtë,

00:07:53.000 --> 00:07:55.000
sepse na bën të ndihemi të mençur dhe të përgjegjshëm

00:07:55.000 --> 00:07:58.000
dhe të sinqertë dhe të sigurtë.

NOTE Paragraph

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
Më lejoni t'ju tregoj një histori.

00:08:01.000 --> 00:08:03.000
Nja dy vjet më parë,

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
një grua vjen në qendrën mjekësore Beth Izrael Deaconess për një operacion kirurgjikal.

00:08:06.000 --> 00:08:08.000
Beth Izrael është në Boston.

00:08:08.000 --> 00:08:10.000
Ky është një spital për mësimdhënie për Harvardin --

00:08:10.000 --> 00:08:12.000
një nga spitalet më të mira në vend.

00:08:12.000 --> 00:08:15.000
Pra kjo grua pranohet në spital dhe dërgonet në dhomën për operim.

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
I japin anestezine, kirurgu e operon --

00:08:17.000 --> 00:08:20.000
pastaj e qep përsëri dhe e dërgon në dhomë.

00:08:20.000 --> 00:08:23.000
Çdo gjë duket se kishte shkuar mirë.

00:08:23.000 --> 00:08:26.000
Dhe ajo zgjohet, dhe shikon poshtë vetes,

00:08:26.000 --> 00:08:30.000
dhe thotë: "Pse është me fasho ana e gabuar e trupit tim ?"

00:08:30.000 --> 00:08:33.000
Ana e gabuar e trupit të saj ishte me fasho

00:08:33.000 --> 00:08:35.000
sepse kirurgu kishte kryer një operacion të rëndësishëm

00:08:35.000 --> 00:08:38.000
në këmbën e saj të majtë në vend të këmbës së djathtë.

00:08:39.000 --> 00:08:42.000
Kur nën-presidenti për cilësine e kujdesit shëndetësor në Beth Izrael

00:08:42.000 --> 00:08:45.000
foli në lidhje me këtë incident,

00:08:45.000 --> 00:08:48.000
ai tha diçka shumë interesante.

00:08:48.000 --> 00:08:51.000
Ai tha, "Për çfarëdo arsye,

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
kirurgu thjesht mendonte

00:08:53.000 --> 00:08:55.000
se ai ishte në anën e duhur të pacientit."

00:08:55.000 --> 00:08:58.000
(Të qeshura)

00:09:00.000 --> 00:09:02.000
Qëllimi i kësaj historie

00:09:02.000 --> 00:09:05.000
është se të kesh shumë besim në ndjenjën

00:09:05.000 --> 00:09:08.000
se ke të drejtë për cfarëdo,

00:09:08.000 --> 00:09:11.000
mund të jetë shumë e rrezikshme.

NOTE Paragraph

00:09:11.000 --> 00:09:14.000
Kjo ndjenjë e brendshme se kemi të drejtë

00:09:14.000 --> 00:09:16.000
dhe që e ndjejmë aq shpesh

00:09:16.000 --> 00:09:18.000
nuk është një udhëzues i besueshëm

00:09:18.000 --> 00:09:21.000
për realitetin e botës së jashtme.

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
Dhe, kur ne veprojmë sikurse është,

00:09:23.000 --> 00:09:27.000
dhe nuk mendojmë se jemi gabim,

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
atëherë përfundojmë duke bërë gjëra

00:09:29.000 --> 00:09:33.000
të tilla si hedhja e 200 milionë gallonëve (757 milionë litra) naftë në Gjirin e Meksikës,

00:09:33.000 --> 00:09:36.000
ose shkatërrimi i ekonomisë globale.

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
Pra, ky është një problem i madh praktik.

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
Por është gjithashtu një problem i madh social.

NOTE Paragraph

00:09:43.000 --> 00:09:47.000
Mendoni për një moment se çfarë do të thotë të ndjesh se ke të drejtë.

00:09:47.000 --> 00:09:49.000
Kjo do të thotë që mendoni se besimet tuaja

00:09:49.000 --> 00:09:52.000
në mënyrë të përkryer pasqyrojnë realitetin.

00:09:52.000 --> 00:09:54.000
Dhe kur ju ndjeheni ashtu,

00:09:54.000 --> 00:09:56.000
atëherë keni një problem për të zgjidhur,

00:09:56.000 --> 00:09:58.000
që është, se si do t’ia sqarosh

00:09:58.000 --> 00:10:01.000
këtë të gjithë njerëzve që nuk pajtohen me ty?

00:10:01.000 --> 00:10:04.000
Rezulton, se shumica prej nesh ua sqarojmë në të njëjtën mënyrë,

00:10:04.000 --> 00:10:07.000
duke përdorur një seri supozimesh jo të mira.

00:10:08.000 --> 00:10:11.000
Gjëja e parë që ne zakonisht bëjmë kur dikush nuk pajtohet me ne

00:10:11.000 --> 00:10:14.000
është të supozojmë se ata janë thjeshtë injorantë.

00:10:14.000 --> 00:10:16.000
Ata nuk kanë qasje në informatat e njëjta që kemi ne,

00:10:16.000 --> 00:10:19.000
dhe në momentin kur ne e ndajmë këtë informacion me ta,

00:10:19.000 --> 00:10:22.000
ata do ta shohin dritën dhe do t’i bashkangjiiten grupit tonë.

00:10:22.000 --> 00:10:25.000
Kur kjo nuk funksionon,

00:10:25.000 --> 00:10:27.000
dhe del se ata njerëz kanë të gjitha faktet e njëjta që kemi ne,

00:10:27.000 --> 00:10:29.000
dhe prapë nuk pajtohen me ne,

00:10:29.000 --> 00:10:31.000
atëherë ne kalojnë tek supozimi i dytë,

00:10:31.000 --> 00:10:33.000
që është se ata janë idiotë.

00:10:33.000 --> 00:10:35.000
(Të qeshura)

00:10:35.000 --> 00:10:37.000
Ata kanë të gjitha pjesët e duhura të enigmës,

00:10:37.000 --> 00:10:40.000
dhe janë shumë budallenj për t’i bashkuar si duhet.

00:10:40.000 --> 00:10:42.000
Dhe kur kjo nuk funksionon,

00:10:42.000 --> 00:10:45.000
kur del se njerëzit të cilët nuk pajtohen me ne

00:10:45.000 --> 00:10:47.000
kanë të gjitha faktet që kemi edhe ne,

00:10:47.000 --> 00:10:50.000
dhe janë mjaft të zgjuar,

00:10:50.000 --> 00:10:53.000
atëherë ne kalojmë tek supozimi i tretë:

00:10:53.000 --> 00:10:56.000
ata e dinë të vërtetën,

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
dhe me qëllim po e ndryshojnë atë

00:10:58.000 --> 00:11:01.000
për qëllimet e tyre keqdashëse.

00:11:02.000 --> 00:11:04.000
Dhe, kjo është një katastrofë.

NOTE Paragraph

00:11:04.000 --> 00:11:07.000
Kjo që ia bashkojmë ndjenjës tonë se kemi të drejtë

00:11:07.000 --> 00:11:09.000
na stopon të parandalojmë gabimet

00:11:09.000 --> 00:11:11.000
kur absolutisht kemi nevojë

00:11:11.000 --> 00:11:14.000
dhe kjo na bën ta trajtojmë njëri-tjetrin shumë keq.

00:11:15.000 --> 00:11:17.000
Por për mua, çfarë është më së shumti enigmatike

00:11:17.000 --> 00:11:20.000
dhe tragjike në lidhje me këtë,

00:11:20.000 --> 00:11:24.000
është se kjo nuk është ajo çfarë na bën njerëz.

00:11:24.000 --> 00:11:26.000
Është sikurse ne duam të imagjinojmë

00:11:26.000 --> 00:11:29.000
se mendjet tona janë dritare të përkryera të tejdukshme

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
dhe ne vetëm hedhim shikimin jashtë

00:11:31.000 --> 00:11:34.000
dhe mund ta përshkruajmë botën gjersa shpaloset para nesh.

00:11:34.000 --> 00:11:36.000
Dhe ne duam që të gjithë të tjerët të shikojnë nga e njejta dritare

00:11:36.000 --> 00:11:38.000
dhe të shohin të njëjtën gjë.

00:11:38.000 --> 00:11:40.000
Kjo nuk është e vërtetë,

00:11:40.000 --> 00:11:43.000
dhe nëse do të ishte, jeta do të jetë shumë e mërzitshme.

00:11:43.000 --> 00:11:46.000
Mrekullia e mendjes tënde

00:11:46.000 --> 00:11:49.000
nuk është se mund ta shohësh botën ashtu siç është.

00:11:50.000 --> 00:11:53.000
Është se mund ta shohësh botën ashtu siç nuk është.

00:11:54.000 --> 00:11:56.000
Ne mund ta kujtojmë të kaluarën,

00:11:56.000 --> 00:11:59.000
dhe mund të mendojmë për të ardhmen,

00:11:59.000 --> 00:12:01.000
dhe mund ta imagjinojmë se si është

00:12:01.000 --> 00:12:04.000
të jesh një person tjetër në një vend tjetër.

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
Dhe ne të gjithë e bëjmë këtë në mënyra pak të ndryshme,

00:12:06.000 --> 00:12:08.000
e cila është edhe arsyeja pse ne të gjithë mund të shikojmë qiellin e njejtë natën

00:12:08.000 --> 00:12:10.000
dhe ta shohim këtë

00:12:10.000 --> 00:12:12.000
edhe këtë

00:12:12.000 --> 00:12:15.000
e edhe këtë.

00:12:15.000 --> 00:12:18.000
Dhe po, është edhe arsyeja pse ne bëjmë gabime.

NOTE Paragraph

00:12:19.000 --> 00:12:21.000
1200 vjet para se Dekarti të thoshte të famshmen

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
“Unë mendoj, prandaj jam”,

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
një njeri tjetër, Shën Augustini, u ul

00:12:25.000 --> 00:12:28.000
dhe shkroi "Fallor ergo sum” --

00:12:28.000 --> 00:12:32.000
"Unë gaboj, prandaj jam."

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
Augustini kishte kuptuar

00:12:34.000 --> 00:12:36.000
se kapaciteti ynë për të gabuar,

00:12:36.000 --> 00:12:38.000
nuk është ndonjë defekt i turpshëm

00:12:38.000 --> 00:12:40.000
në sistemin e njerëzimit,

00:12:40.000 --> 00:12:43.000
diçka që ne mund ta mënjanojmë apo tejkalojmë.

00:12:43.000 --> 00:12:46.000
Është krejtësisht thelbësore e asaj se kush jemi.

00:12:46.000 --> 00:12:48.000
Sepse, në dallim nga Zoti,

00:12:48.000 --> 00:12:51.000
ne vërtet nuk e dijmë se çfarë po ndodh rreth nesh

00:12:51.000 --> 00:12:54.000
Dhe ndryshe nga të gjitha kafshët e tjera,

00:12:54.000 --> 00:12:58.000
ne jemi të fiksuar pas përpjekjes për ta kuptuar atë.

00:12:58.000 --> 00:13:00.000
Për mua, ky obsesion

00:13:00.000 --> 00:13:02.000
është burimi dhe rrënja

00:13:02.000 --> 00:13:05.000
e gjithë produktivitetit dhe kreativitetit tonë.

NOTE Paragraph

00:13:05.000 --> 00:13:08.000
Vitin e kaluar, për arsye të ndryshme,

00:13:08.000 --> 00:13:10.000
kam dëgjuar shumë episode

00:13:10.000 --> 00:13:12.000
në radion publike të emisionit Kjo Jetë Amerikane.

00:13:12.000 --> 00:13:15.000
Dhe kështu po dëgjoja dhe po dëgjoja,

00:13:15.000 --> 00:13:18.000
dhe në një moment, fillova të mendoj

00:13:18.000 --> 00:13:21.000
se të gjitha historitë kishin të bënin me të qenit gabim.

00:13:22.000 --> 00:13:24.000
Dhe mendimi im i parë ishte,

00:13:24.000 --> 00:13:26.000
"E kam humbur.

00:13:26.000 --> 00:13:28.000
Jam bërë një zonjë e çmendur e gabuar.

00:13:28.000 --> 00:13:30.000
Dhe po e imagjinoja kudo,"

00:13:30.000 --> 00:13:32.000
që kishte ndodhur.

00:13:32.000 --> 00:13:34.000
Por disa muaj më vonë,

00:13:34.000 --> 00:13:36.000
pata rastin ta intervistoja Ira Glass, prezentuesin e emisionit.

00:13:36.000 --> 00:13:38.000
Dhe ia përmenda këtë atij,

00:13:38.000 --> 00:13:41.000
dhe më tha, "Në të vërtetë, ashtu është.

00:13:41.000 --> 00:13:43.000
Në fakt," thotë ai,

00:13:43.000 --> 00:13:45.000
si staf, ne gjithmonë bëjmë shaka

00:13:45.000 --> 00:13:47.000
me atë se si çdo episod i këtij emisioni

00:13:47.000 --> 00:13:50.000
ka të njejtën tematikë.

00:13:50.000 --> 00:13:52.000
Dhe kjo tematikë është:

00:13:52.000 --> 00:13:55.000
"kam menduar se do të ndodhte një gjë,

00:13:55.000 --> 00:13:58.000
por ndodhi dicka tjetër."

00:13:58.000 --> 00:14:01.000
Dhe puna është se," thotë Ira Glass, "ne kemi nevojë për këtë.

00:14:01.000 --> 00:14:03.000
Ne kemi nevojë për këto momente

00:14:03.000 --> 00:14:05.000
të papritura dhe ndryshime dhe gabime

00:14:05.000 --> 00:14:07.000
në mënyrë që këto histori të kenë sukses.

00:14:07.000 --> 00:14:09.000
"Dhe për të gjithë ne të tjerët, pjesëtarë të audiencës,

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
si dëgjues, si lexues,

00:14:12.000 --> 00:14:14.000
ne i pranojmë këto gjëra.

00:14:14.000 --> 00:14:17.000
Ne i duam historitë me komplote,

00:14:17.000 --> 00:14:20.000
dhelpëri, dhe mbarime befasuese.

00:14:20.000 --> 00:14:23.000
Kur është fjala për historitë tona,

00:14:23.000 --> 00:14:26.000
ne na pëlqen të jemi gabim.

NOTE Paragraph

00:14:26.000 --> 00:14:28.000
Por, ju e dini, historitë tona janë si kjo

00:14:28.000 --> 00:14:31.000
për shkak se jetët tona janë si kjo.

00:14:31.000 --> 00:14:34.000
Ne mendojmë se një gjë do të ndodhë

00:14:34.000 --> 00:14:37.000
por pastaj ndodh diçka tjetër.

00:14:37.000 --> 00:14:39.000
George Bush mendonte se do ta pushtonte Irakun,

00:14:39.000 --> 00:14:41.000
do të gjente ca armë për shkatërrim masiv,

00:14:41.000 --> 00:14:44.000
do të çlironte popullatën dhe do të sillte demokracinë në Lindjen e Mesme.

00:14:45.000 --> 00:14:47.000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

00:14:48.000 --> 00:14:50.000
Dhe Hosni Mubarak

00:14:50.000 --> 00:14:52.000
mendonte se do të ishte diktator i Egjiptit deri në fund të jetës së tij,

00:14:52.000 --> 00:14:54.000
derisa do të plakej apo do të sëmurej

00:14:54.000 --> 00:14:57.000
dhe ta do kalonte pushtetin tek djali i tij.

00:14:57.000 --> 00:15:00.000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

00:15:01.000 --> 00:15:03.000
Dhe ndoshta ju keni menduar

00:15:03.000 --> 00:15:05.000
se do të rriteni dhe do të martoheni me dashurinë e shkollës së mesme

00:15:05.000 --> 00:15:08.000
dhe do të ktheheni në vendin e lindjes për të rritur fëmijët tuaj së bashku.

00:15:09.000 --> 00:15:12.000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

00:15:12.000 --> 00:15:14.000
Dhe duhet t’ju them

00:15:14.000 --> 00:15:16.000
se unë mendova se po shkruaja një libër

00:15:16.000 --> 00:15:18.000
me një temë të cilën të gjithë e urrejnë

00:15:18.000 --> 00:15:21.000
dhe për një audiencë që kurrë nuk do të materializohej.

00:15:21.000 --> 00:15:23.000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

NOTE Paragraph

00:15:23.000 --> 00:15:25.000
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:15:25.000 --> 00:15:27.000
Dua të them, kjo është jeta.

00:15:27.000 --> 00:15:29.000
Për të mirë dhe për keq,

00:15:29.000 --> 00:15:32.000
ne gjenerojmë histori të jashtëzakonshme

00:15:32.000 --> 00:15:34.000
për botën rreth nesh,

00:15:34.000 --> 00:15:37.000
dhe pastaj bota kthehet dhe na mahnit.

00:15:40.000 --> 00:15:43.000
Pa ofendime, por e tërë kjo konferencë

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
është një monument i jashtëzakonshëm

00:15:45.000 --> 00:15:47.000
për kapacitetin tonë për të bërë gabime.

00:15:47.000 --> 00:15:49.000
Ne sapo kemi kaluar një javë të tërë

00:15:49.000 --> 00:15:51.000
duke folur për inovacione, avancime

00:15:51.000 --> 00:15:53.000
dhe përmirësime,

00:15:53.000 --> 00:15:56.000
por a e dini përse kemi nevojë për të gjitha këto inovacione,

00:15:56.000 --> 00:15:58.000
avancime, dhe përmirësime?

00:15:58.000 --> 00:16:00.000
Sepse gjysma e gjërave

00:16:00.000 --> 00:16:03.000
që janë marramendëse dhe e ndryshojnë botën

00:16:03.000 --> 00:16:05.000
TED 1998 --

00:16:05.000 --> 00:16:07.000
eh

00:16:07.000 --> 00:16:11.000
(Të qeshura)

00:16:11.000 --> 00:16:13.000
Nuk ndodhi ashtu siç ishte menduar, apo jo.

00:16:13.000 --> 00:16:15.000
(Të qeshura)

00:16:15.000 --> 00:16:18.000
Ku është rraketa ime e nga rripi, Chris?

NOTE Paragraph

00:16:18.000 --> 00:16:22.000
(Të qeshura)

NOTE Paragraph

00:16:22.000 --> 00:16:27.000
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:16:27.000 --> 00:16:30.000
Dhe ja ku jemi përsëri.

00:16:30.000 --> 00:16:32.000
Kjo është se si shkon.

00:16:32.000 --> 00:16:34.000
Ne vijmë me një ide tjetër.

00:16:34.000 --> 00:16:37.000
E tregojmë një histori tjetër.

00:16:37.000 --> 00:16:40.000
E mbajmë një konferencë tjetër.

00:16:40.000 --> 00:16:42.000
Tematika e kësaj,

00:16:42.000 --> 00:16:44.000
siç e keni dëgjuar shtatë milion herë,

00:16:44.000 --> 00:16:46.000
është rizbulimi i një mrekullie.

00:16:46.000 --> 00:16:48.000
Dhe për mua,

00:16:48.000 --> 00:16:51.000
në qoftë se ju vërtet doni të rizbuloni një mrekulli,

00:16:51.000 --> 00:16:53.000
ju duhet të bëni një hap jashtë

00:16:53.000 --> 00:16:59.000
asaj hapësire të vogël, të tmerrshme e të qenit githmonë drejtë,

00:16:59.000 --> 00:17:02.000
dhe të shikoni njëri-tjetrin

00:17:02.000 --> 00:17:05.000
dhe të shikoni pafundësinë,

00:17:05.000 --> 00:17:08.000
kompleksitetin dhe misterin

00:17:08.000 --> 00:17:11.000
e universit,

00:17:11.000 --> 00:17:14.000
dhe të jeni në gjendje të thoni,

00:17:14.000 --> 00:17:18.000
"Wow, nuk e di.

00:17:18.000 --> 00:17:20.000
Ndoshta unë jam gabim."

NOTE Paragraph

00:17:20.000 --> 00:17:22.000
Faleminderit.

NOTE Paragraph

00:17:22.000 --> 00:17:25.000
(Duartrokitje)

NOTE Paragraph

00:17:25.000 --> 00:17:27.000
Ju faleminderit.

NOTE Paragraph

00:17:27.000 --> 00:17:30.000
(Duartrokitje)