1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Është viti 1995,

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
unë jam në kolegj,

3
00:00:05,000 --> 00:00:08,000
dhe bashkë me një mike shkojmë në një udhëtim

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
nga Providence, Rhode Island

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
në Portland, Oregon.

6
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
Dhe e dini, ne jemi të reja dhe të papuna,

7
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
dhe gjithë këtë udhëtim e bëjmë mespërmes

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
parqeve shtetërore

9
00:00:19,000 --> 00:00:22,000
dhe pyjeve nacionale --

10
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
faktikisht bëjmë rrugën më të gjatë që mund ta merrnim.

11
00:00:26,000 --> 00:00:29,000
Dhe diku në mes të South Dakota,

12
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
kthehem nga shoqja ime

13
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
dhe i bëj një pyetje

14
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
që po më bezdiste

15
00:00:36,000 --> 00:00:39,000
për 2000 milje (3219 km).

16
00:00:40,000 --> 00:00:44,000
"Si është puna me këtë shenjën kineze që vazhdoj ta shoh matanë rrugës?"

17
00:00:47,000 --> 00:00:51,000
Mikja ime më jep një vështrim krejtësisht të zbrazët.

18
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
Një zotëri në rradhën e parë

19
00:00:53,000 --> 00:00:56,000
po bën një imitim perfekt të shikimit të saj.

20
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
(Të qeshura)

21
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
Dhe unë i them, "E di,

22
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
të gjitha këto shenja që vazhdimisht po i shohim

23
00:01:03,000 --> 00:01:06,000
me symbol karakter kinez në to."

24
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
Ajo vetëm më shikon për disa momente,

25
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
dhe pastaj ia plas të qeshurës

26
00:01:13,000 --> 00:01:15,000
sepse e kupton se për çfarë po flisja.

27
00:01:15,000 --> 00:01:18,000
Dhe për çfarë e kam fjalën është kjo.

28
00:01:18,000 --> 00:01:24,000
(Të qeshura)

29
00:01:24,000 --> 00:01:28,000
Simboli i famshmëm kinez për zona pikniku.

30
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
(Të qeshura)

31
00:01:30,000 --> 00:01:34,000
Kam kaluar pesë vitet e fundit të jetës sime

32
00:01:34,000 --> 00:01:36,000
duke menduar për situata

33
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
pikërisht si kjo --

34
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
pse ne ndonjëherë keqkuptojmë

35
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
shenjat rreth nesh,

36
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
dhe si sillemi kur ndodh kjo,

37
00:01:46,000 --> 00:01:50,000
dhe çfarë e gjithë kjo na tregon për natyrën njerëzore.

38
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
Me fjalë të tjera, siç e dëgjuat Chris duke thënë,

39
00:01:52,000 --> 00:01:54,000
kam kaluar pesë vitet e fundit

40
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
duke menduar për të qenit gabim.

41
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
Kjo mund t’ju duket si një vendim i çuditshëm për karrierë,

42
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
por kjo në fakt ka një avantazh të madh:

43
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
nuk ka konkurrencë të punës.

44
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
(Të qeshura)

45
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
Faktikisht, shumica prej nesh bëjmë gjithçka

46
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
që të mos mendojmë se jemi gabim,

47
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
ose të paktën shmangim të menduarit

48
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
se mund të jemi gabim.

49
00:02:17,000 --> 00:02:19,000
Ne e marrim këtë në mënyrë abstrakte.

50
00:02:19,000 --> 00:02:21,000
Të gjithë e dimë se të gjithë në këtë dhomë bëjnë gabime.

51
00:02:22,000 --> 00:02:25,000
Qeniet njerëzore, në përgjithësi, janë të gabueshme - në rregull.

52
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
Por tani kur vjen puna tek unë,

53
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
për të gjitha besimet që kam,

54
00:02:31,000 --> 00:02:34,000
këtu në kohën e tashme,

55
00:02:34,000 --> 00:02:38,000
papritmas i gjithë ky vlerësim abstrakt i të qënit gabim

56
00:02:38,000 --> 00:02:41,000
del nga dritarja --

57
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
dhe mua nuk më kujtohet asgjë për të cilën jam gabim.

58
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
Dhe ideja është që, koha e tashme është ku ne jetojmë.

59
00:02:48,000 --> 00:02:51,000
Ne shkojmë në takime në kohën e tashme;

60
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
ne shkojmë për pushime me familjen në kohën e tashme;

61
00:02:53,000 --> 00:02:57,000
ne dalim në votime dhe votojnë në kohën e tashme.

62
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Dhe kështu ne përfundojmë duke udhëtuar nëpër jetë,

63
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
të bllokuar në një fluskë të vogël

64
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
duke u ndjerë se kemi të drejtë për çdo gjë.

65
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
Unë mendoj se ky është një problem.

66
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
Mendoj se ky është problem për secilin nga ne si individë,

67
00:03:11,000 --> 00:03:14,000
në jetën tonë personale dhe profesionale,

68
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
dhe mendoj se është një problem për të gjithë ne së bashku si një kulturë.

69
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
Dhe ajo çfarë dua të bëj sot

70
00:03:19,000 --> 00:03:22,000
është, para së gjithash, të flas se pse ne mbërthehemi

71
00:03:22,000 --> 00:03:24,000
brenda ndjenjës se ne kemi të drejtë.

72
00:03:24,000 --> 00:03:27,000
Dhe së dyti, pse ky është një problem.

73
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Dhe së fundi, dua t’ju bind

74
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
se është e mundur

75
00:03:31,000 --> 00:03:33,000
që të bësh një hap jashtë asaj ndjenje,

76
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
dhe se, në qoftë se ju mund ta bëni këtë,

77
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
është hapi i vetëm

78
00:03:37,000 --> 00:03:40,000
më moral, intelektual dhe më kreativ që ju mund të bëni.

79
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
Pra, përse mbërthehemi

80
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
në ndjenjën se ne kemi të drejtë?

81
00:03:46,000 --> 00:03:49,000
Një arsye në fakt ka të bëjë me ndjenjën e të qenit gabim.

82
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
Më lejoni të kërkoj diçka nga ju --

83
00:03:51,000 --> 00:03:55,000
ose në fakt, më lejoni t’ju pyes diçka pasi ju jeni këtu:

84
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
Si ju bën të ndiheni -- emocionalisht --

85
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
si ndiheni kur jeni gabim?

86
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
E tmerrshme. Humbje.

87
00:04:04,000 --> 00:04:06,000
E turpshme. Në rregull, mirë.

88
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
E tmerrshme, humbje, e turpshme --

89
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
faleminderit, këto janë përgjigje shumë të mira,

90
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
por janë përgjigje për një pyetje tjetër.

91
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
Ju iu përgjigjët pyetjes:

92
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
Si ndiheni kur e kuptoni se keni gabuar?

93
00:04:19,000 --> 00:04:23,000
(Të qeshura)

94
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Ta kuptoni se keni gabuar mund t’ju bëjë të ndjeni të gjitha këto e edhe më shumë, apo jo?

95
00:04:26,000 --> 00:04:29,000
Mund të jetë shpirtërisht shkatërruese, mund të jetë demaskuese,

96
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
mund të jetë edhe qesharake,

97
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
si gabimi im për simbolin kinez.

98
00:04:34,000 --> 00:04:37,000
Por, vetëm të jesh gabim

99
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
nuk ju bën të ndjeni asgjë.

100
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
Do t’ua jap një analogji.

101
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
A ju kujtohet filmi vizatimor Loony Tunes

102
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
ku një kojotë patetike

103
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
është gjithmonë në ndjekje të shpendit kalifornian (roadrunner) dhe asnjëherë nuk arrrin ta kapi?

104
00:04:48,000 --> 00:04:51,000
Gati në të gjitha episodet e këtij filmi vizatimor,

105
00:04:51,000 --> 00:04:53,000
ka një moment ku kojota e ndjek shpendin,

106
00:04:53,000 --> 00:04:55,000
i cili hidhet nga një lartësi,

107
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
gjë që është në rregull sepse ai është zog dhe mund të fluturojë.

108
00:04:58,000 --> 00:05:02,000
Por, kojota vrapon pas tij dhe po ashtu hidhet nga lartësia.

109
00:05:02,000 --> 00:05:04,000
Dhe çfarë është qesharake --

110
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
të paktën kur je gjashtë vjeç --

111
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
është se kojota është në rregull me këtë.

112
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Ai vazhdon të vrapojë --

113
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
deri në momentin kur shikon poshtë

114
00:05:12,000 --> 00:05:15,000
dhe kupton se është në mes të ajrit.

115
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
Dhe pastaj ai bie.

116
00:05:19,000 --> 00:05:21,000
Kur jemi gabim për diçka --

117
00:05:21,000 --> 00:05:24,000
por jo kur e kuptojmë atë, por para se ta kuptojmë --

118
00:05:24,000 --> 00:05:27,000
ne jemi sikur ajo kojota

119
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
pasi është hedhur nga lartësia dhe para se të shikonte poshtë.

120
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
Ju e dini, tashmë kemi gabuar,

121
00:05:34,000 --> 00:05:36,000
tashmë jemi në telashe

122
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
por ndjehemi sikur jemi në tokë të fortë.

123
00:05:40,000 --> 00:05:43,000
Kështu që unë realisht duhet të korrektoj diçka që e thashë më parë.

124
00:05:43,000 --> 00:05:46,000
Të jesh gabim të bën të ndjesh diçka;

125
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
të bën të ndjesh se ke të drejtë.

126
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
(Të qeshura)

127
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
Pra, kjo është një arsye, një arsye strukturore,

128
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
pse ne mbërthehemi brenda ndjenjës se kemi të drejtë.

129
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Unë e quaj këtë verbim error.

130
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
Shumicën e herëve,

131
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
ne nuk ndjejmë asnjë zë të brendshëm

132
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
që na tregon se jemi gabim për diçka,

133
00:06:06,000 --> 00:06:09,000
deri sa është tepër vonë.

134
00:06:09,000 --> 00:06:12,000
Por ka një arsye të dytë përse ne mbërthehemi brenda kësaj ndjenje --

135
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
dhe kjo është kulturore.

136
00:06:15,000 --> 00:06:18,000
Kujtoni kohën e shkollës fillore.

137
00:06:18,000 --> 00:06:20,000
Jeni të ulur në klasë,

138
00:06:20,000 --> 00:06:23,000
dhe mësuesi ua kthen provimet,

139
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
dhe një prej tyre duket si kjo.

140
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
Por kjo nuk është e imja.

141
00:06:27,000 --> 00:06:29,000
(Të qeshura)

142
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
Ja ku jeni në shkollë fillore,

143
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
dhe e dini saktësisht çfarë të mendoni

144
00:06:34,000 --> 00:06:37,000
për fëmijën i cili mori këtë kuiz.

145
00:06:37,000 --> 00:06:40,000
Është një fëmijë i paaftë, ngatërrestar,

146
00:06:40,000 --> 00:06:43,000
i vetmi që kurrë nuk bën detyrat e shtëpisë.

147
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
Kështu që derisa bëheni nëntë vjeç,

148
00:06:46,000 --> 00:06:48,000
ju keni mësuar, para së gjithash,

149
00:06:48,000 --> 00:06:50,000
se njerëzit që gabojnë

150
00:06:50,000 --> 00:06:53,000
janë dembelë, budallenjë të papërgjegjshëm --

151
00:06:53,000 --> 00:06:55,000
dhe të së dyti,

152
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
të kesh sukses në jetë

153
00:06:57,000 --> 00:07:00,000
do të thotë të mos gabosh kurrë.

154
00:07:01,000 --> 00:07:05,000
Ne i mësojmë këto mësime të këqija shumë mirë.

155
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
Dhe shumë prej nesh --

156
00:07:08,000 --> 00:07:12,000
dhe dyshoj, sidomos shumë prej nesh në këtë sallë --

157
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
kanë të bëjnë me këto duke u bërë

158
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
nxënës të vegjël perfektë,

159
00:07:16,000 --> 00:07:19,000
perfeksionistë, super të suksesshëm.

160
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
Apo jo,

161
00:07:21,000 --> 00:07:25,000
z. CFO, astrofizikant, ultra-maratonist?

162
00:07:25,000 --> 00:07:32,000
(Të qeshura)

163
00:07:32,000 --> 00:07:36,000
Si duket ju të gjithë jeni CFO, astrofizikantë, ultra-maratonistë.

164
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
Mirë, në rregull.

165
00:07:38,000 --> 00:07:41,000
Përveç se atëherë ne na kap paniku

166
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
nga mundësia që kemi gabuar diku.

167
00:07:43,000 --> 00:07:46,000
Sepse sipas kësaj,

168
00:07:46,000 --> 00:07:48,000
të gabojmë diku

169
00:07:48,000 --> 00:07:51,000
tregon se diçka nuk është në rregull me ne.

170
00:07:51,000 --> 00:07:53,000
Kështu ne insistojmë se kemi të drejtë,

171
00:07:53,000 --> 00:07:55,000
sepse na bën të ndihemi të mençur dhe të përgjegjshëm

172
00:07:55,000 --> 00:07:58,000
dhe të sinqertë dhe të sigurtë.

173
00:07:59,000 --> 00:08:01,000
Më lejoni t'ju tregoj një histori.

174
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
Nja dy vjet më parë,

175
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
një grua vjen në qendrën mjekësore Beth Izrael Deaconess për një operacion kirurgjikal.

176
00:08:06,000 --> 00:08:08,000
Beth Izrael është në Boston.

177
00:08:08,000 --> 00:08:10,000
Ky është një spital për mësimdhënie për Harvardin --

178
00:08:10,000 --> 00:08:12,000
një nga spitalet më të mira në vend.

179
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
Pra kjo grua pranohet në spital dhe dërgonet në dhomën për operim.

180
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
I japin anestezine, kirurgu e operon --

181
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
pastaj e qep përsëri dhe e dërgon në dhomë.

182
00:08:20,000 --> 00:08:23,000
Çdo gjë duket se kishte shkuar mirë.

183
00:08:23,000 --> 00:08:26,000
Dhe ajo zgjohet, dhe shikon poshtë vetes,

184
00:08:26,000 --> 00:08:30,000
dhe thotë: "Pse është me fasho ana e gabuar e trupit tim ?"

185
00:08:30,000 --> 00:08:33,000
Ana e gabuar e trupit të saj ishte me fasho

186
00:08:33,000 --> 00:08:35,000
sepse kirurgu kishte kryer një operacion të rëndësishëm

187
00:08:35,000 --> 00:08:38,000
në këmbën e saj të majtë në vend të këmbës së djathtë.

188
00:08:39,000 --> 00:08:42,000
Kur nën-presidenti për cilësine e kujdesit shëndetësor në Beth Izrael

189
00:08:42,000 --> 00:08:45,000
foli në lidhje me këtë incident,

190
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
ai tha diçka shumë interesante.

191
00:08:48,000 --> 00:08:51,000
Ai tha, "Për çfarëdo arsye,

192
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
kirurgu thjesht mendonte

193
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
se ai ishte në anën e duhur të pacientit."

194
00:08:55,000 --> 00:08:58,000
(Të qeshura)

195
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
Qëllimi i kësaj historie

196
00:09:02,000 --> 00:09:05,000
është se të kesh shumë besim në ndjenjën

197
00:09:05,000 --> 00:09:08,000
se ke të drejtë për cfarëdo,

198
00:09:08,000 --> 00:09:11,000
mund të jetë shumë e rrezikshme.

199
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
Kjo ndjenjë e brendshme se kemi të drejtë

200
00:09:14,000 --> 00:09:16,000
dhe që e ndjejmë aq shpesh

201
00:09:16,000 --> 00:09:18,000
nuk është një udhëzues i besueshëm

202
00:09:18,000 --> 00:09:21,000
për realitetin e botës së jashtme.

203
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
Dhe, kur ne veprojmë sikurse është,

204
00:09:23,000 --> 00:09:27,000
dhe nuk mendojmë se jemi gabim,

205
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
atëherë përfundojmë duke bërë gjëra

206
00:09:29,000 --> 00:09:33,000
të tilla si hedhja e 200 milionë gallonëve (757 milionë litra) naftë në Gjirin e Meksikës,

207
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
ose shkatërrimi i ekonomisë globale.

208
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
Pra, ky është një problem i madh praktik.

209
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
Por është gjithashtu një problem i madh social.

210
00:09:43,000 --> 00:09:47,000
Mendoni për një moment se çfarë do të thotë të ndjesh se ke të drejtë.

211
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
Kjo do të thotë që mendoni se besimet tuaja

212
00:09:49,000 --> 00:09:52,000
në mënyrë të përkryer pasqyrojnë realitetin.

213
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
Dhe kur ju ndjeheni ashtu,

214
00:09:54,000 --> 00:09:56,000
atëherë keni një problem për të zgjidhur,

215
00:09:56,000 --> 00:09:58,000
që është, se si do t’ia sqarosh

216
00:09:58,000 --> 00:10:01,000
këtë të gjithë njerëzve që nuk pajtohen me ty?

217
00:10:01,000 --> 00:10:04,000
Rezulton, se shumica prej nesh ua sqarojmë në të njëjtën mënyrë,

218
00:10:04,000 --> 00:10:07,000
duke përdorur një seri supozimesh jo të mira.

219
00:10:08,000 --> 00:10:11,000
Gjëja e parë që ne zakonisht bëjmë kur dikush nuk pajtohet me ne

220
00:10:11,000 --> 00:10:14,000
është të supozojmë se ata janë thjeshtë injorantë.

221
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
Ata nuk kanë qasje në informatat e njëjta që kemi ne,

222
00:10:16,000 --> 00:10:19,000
dhe në momentin kur ne e ndajmë këtë informacion me ta,

223
00:10:19,000 --> 00:10:22,000
ata do ta shohin dritën dhe do t’i bashkangjiiten grupit tonë.

224
00:10:22,000 --> 00:10:25,000
Kur kjo nuk funksionon,

225
00:10:25,000 --> 00:10:27,000
dhe del se ata njerëz kanë të gjitha faktet e njëjta që kemi ne,

226
00:10:27,000 --> 00:10:29,000
dhe prapë nuk pajtohen me ne,

227
00:10:29,000 --> 00:10:31,000
atëherë ne kalojnë tek supozimi i dytë,

228
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
që është se ata janë idiotë.

229
00:10:33,000 --> 00:10:35,000
(Të qeshura)

230
00:10:35,000 --> 00:10:37,000
Ata kanë të gjitha pjesët e duhura të enigmës,

231
00:10:37,000 --> 00:10:40,000
dhe janë shumë budallenj për t’i bashkuar si duhet.

232
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
Dhe kur kjo nuk funksionon,

233
00:10:42,000 --> 00:10:45,000
kur del se njerëzit të cilët nuk pajtohen me ne

234
00:10:45,000 --> 00:10:47,000
kanë të gjitha faktet që kemi edhe ne,

235
00:10:47,000 --> 00:10:50,000
dhe janë mjaft të zgjuar,

236
00:10:50,000 --> 00:10:53,000
atëherë ne kalojmë tek supozimi i tretë:

237
00:10:53,000 --> 00:10:56,000
ata e dinë të vërtetën,

238
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
dhe me qëllim po e ndryshojnë atë

239
00:10:58,000 --> 00:11:01,000
për qëllimet e tyre keqdashëse.

240
00:11:02,000 --> 00:11:04,000
Dhe, kjo është një katastrofë.

241
00:11:04,000 --> 00:11:07,000
Kjo që ia bashkojmë ndjenjës tonë se kemi të drejtë

242
00:11:07,000 --> 00:11:09,000
na stopon të parandalojmë gabimet

243
00:11:09,000 --> 00:11:11,000
kur absolutisht kemi nevojë

244
00:11:11,000 --> 00:11:14,000
dhe kjo na bën ta trajtojmë njëri-tjetrin shumë keq.

245
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
Por për mua, çfarë është më së shumti enigmatike

246
00:11:17,000 --> 00:11:20,000
dhe tragjike në lidhje me këtë,

247
00:11:20,000 --> 00:11:24,000
është se kjo nuk është ajo çfarë na bën njerëz.

248
00:11:24,000 --> 00:11:26,000
Është sikurse ne duam të imagjinojmë

249
00:11:26,000 --> 00:11:29,000
se mendjet tona janë dritare të përkryera të tejdukshme

250
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
dhe ne vetëm hedhim shikimin jashtë

251
00:11:31,000 --> 00:11:34,000
dhe mund ta përshkruajmë botën gjersa shpaloset para nesh.

252
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
Dhe ne duam që të gjithë të tjerët të shikojnë nga e njejta dritare

253
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
dhe të shohin të njëjtën gjë.

254
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
Kjo nuk është e vërtetë,

255
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
dhe nëse do të ishte, jeta do të jetë shumë e mërzitshme.

256
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
Mrekullia e mendjes tënde

257
00:11:46,000 --> 00:11:49,000
nuk është se mund ta shohësh botën ashtu siç është.

258
00:11:50,000 --> 00:11:53,000
Është se mund ta shohësh botën ashtu siç nuk është.

259
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
Ne mund ta kujtojmë të kaluarën,

260
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
dhe mund të mendojmë për të ardhmen,

261
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
dhe mund ta imagjinojmë se si është

262
00:12:01,000 --> 00:12:04,000
të jesh një person tjetër në një vend tjetër.

263
00:12:04,000 --> 00:12:06,000
Dhe ne të gjithë e bëjmë këtë në mënyra pak të ndryshme,

264
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
e cila është edhe arsyeja pse ne të gjithë mund të shikojmë qiellin e njejtë natën

265
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
dhe ta shohim këtë

266
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
edhe këtë

267
00:12:12,000 --> 00:12:15,000
e edhe këtë.

268
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
Dhe po, është edhe arsyeja pse ne bëjmë gabime.

269
00:12:19,000 --> 00:12:21,000
1200 vjet para se Dekarti të thoshte të famshmen

270
00:12:21,000 --> 00:12:23,000
“Unë mendoj, prandaj jam”,

271
00:12:23,000 --> 00:12:25,000
një njeri tjetër, Shën Augustini, u ul

272
00:12:25,000 --> 00:12:28,000
dhe shkroi "Fallor ergo sum” --

273
00:12:28,000 --> 00:12:32,000
"Unë gaboj, prandaj jam."

274
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
Augustini kishte kuptuar

275
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
se kapaciteti ynë për të gabuar,

276
00:12:36,000 --> 00:12:38,000
nuk është ndonjë defekt i turpshëm

277
00:12:38,000 --> 00:12:40,000
në sistemin e njerëzimit,

278
00:12:40,000 --> 00:12:43,000
diçka që ne mund ta mënjanojmë apo tejkalojmë.

279
00:12:43,000 --> 00:12:46,000
Është krejtësisht thelbësore e asaj se kush jemi.

280
00:12:46,000 --> 00:12:48,000
Sepse, në dallim nga Zoti,

281
00:12:48,000 --> 00:12:51,000
ne vërtet nuk e dijmë se çfarë po ndodh rreth nesh

282
00:12:51,000 --> 00:12:54,000
Dhe ndryshe nga të gjitha kafshët e tjera,

283
00:12:54,000 --> 00:12:58,000
ne jemi të fiksuar pas përpjekjes për ta kuptuar atë.

284
00:12:58,000 --> 00:13:00,000
Për mua, ky obsesion

285
00:13:00,000 --> 00:13:02,000
është burimi dhe rrënja

286
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
e gjithë produktivitetit dhe kreativitetit tonë.

287
00:13:05,000 --> 00:13:08,000
Vitin e kaluar, për arsye të ndryshme,

288
00:13:08,000 --> 00:13:10,000
kam dëgjuar shumë episode

289
00:13:10,000 --> 00:13:12,000
në radion publike të emisionit Kjo Jetë Amerikane.

290
00:13:12,000 --> 00:13:15,000
Dhe kështu po dëgjoja dhe po dëgjoja,

291
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
dhe në një moment, fillova të mendoj

292
00:13:18,000 --> 00:13:21,000
se të gjitha historitë kishin të bënin me të qenit gabim.

293
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
Dhe mendimi im i parë ishte,

294
00:13:24,000 --> 00:13:26,000
"E kam humbur.

295
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
Jam bërë një zonjë e çmendur e gabuar.

296
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
Dhe po e imagjinoja kudo,"

297
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
që kishte ndodhur.

298
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
Por disa muaj më vonë,

299
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
pata rastin ta intervistoja Ira Glass, prezentuesin e emisionit.

300
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
Dhe ia përmenda këtë atij,

301
00:13:38,000 --> 00:13:41,000
dhe më tha, "Në të vërtetë, ashtu është.

302
00:13:41,000 --> 00:13:43,000
Në fakt," thotë ai,

303
00:13:43,000 --> 00:13:45,000
si staf, ne gjithmonë bëjmë shaka

304
00:13:45,000 --> 00:13:47,000
me atë se si çdo episod i këtij emisioni

305
00:13:47,000 --> 00:13:50,000
ka të njejtën tematikë.

306
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
Dhe kjo tematikë është:

307
00:13:52,000 --> 00:13:55,000
"kam menduar se do të ndodhte një gjë,

308
00:13:55,000 --> 00:13:58,000
por ndodhi dicka tjetër."

309
00:13:58,000 --> 00:14:01,000
Dhe puna është se," thotë Ira Glass, "ne kemi nevojë për këtë.

310
00:14:01,000 --> 00:14:03,000
Ne kemi nevojë për këto momente

311
00:14:03,000 --> 00:14:05,000
të papritura dhe ndryshime dhe gabime

312
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
në mënyrë që këto histori të kenë sukses.

313
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
"Dhe për të gjithë ne të tjerët, pjesëtarë të audiencës,

314
00:14:09,000 --> 00:14:12,000
si dëgjues, si lexues,

315
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
ne i pranojmë këto gjëra.

316
00:14:14,000 --> 00:14:17,000
Ne i duam historitë me komplote,

317
00:14:17,000 --> 00:14:20,000
dhelpëri, dhe mbarime befasuese.

318
00:14:20,000 --> 00:14:23,000
Kur është fjala për historitë tona,

319
00:14:23,000 --> 00:14:26,000
ne na pëlqen të jemi gabim.

320
00:14:26,000 --> 00:14:28,000
Por, ju e dini, historitë tona janë si kjo

321
00:14:28,000 --> 00:14:31,000
për shkak se jetët tona janë si kjo.

322
00:14:31,000 --> 00:14:34,000
Ne mendojmë se një gjë do të ndodhë

323
00:14:34,000 --> 00:14:37,000
por pastaj ndodh diçka tjetër.

324
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
George Bush mendonte se do ta pushtonte Irakun,

325
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
do të gjente ca armë për shkatërrim masiv,

326
00:14:41,000 --> 00:14:44,000
do të çlironte popullatën dhe do të sillte demokracinë në Lindjen e Mesme.

327
00:14:45,000 --> 00:14:47,000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

328
00:14:48,000 --> 00:14:50,000
Dhe Hosni Mubarak

329
00:14:50,000 --> 00:14:52,000
mendonte se do të ishte diktator i Egjiptit deri në fund të jetës së tij,

330
00:14:52,000 --> 00:14:54,000
derisa do të plakej apo do të sëmurej

331
00:14:54,000 --> 00:14:57,000
dhe ta do kalonte pushtetin tek djali i tij.

332
00:14:57,000 --> 00:15:00,000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

333
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
Dhe ndoshta ju keni menduar

334
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
se do të rriteni dhe do të martoheni me dashurinë e shkollës së mesme

335
00:15:05,000 --> 00:15:08,000
dhe do të ktheheni në vendin e lindjes për të rritur fëmijët tuaj së bashku.

336
00:15:09,000 --> 00:15:12,000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

337
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
Dhe duhet t’ju them

338
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
se unë mendova se po shkruaja një libër

339
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
me një temë të cilën të gjithë e urrejnë

340
00:15:18,000 --> 00:15:21,000
dhe për një audiencë që kurrë nuk do të materializohej.

341
00:15:21,000 --> 00:15:23,000
Dhe diçka tjetër ndodhi.

342
00:15:23,000 --> 00:15:25,000
(Të qeshura)

343
00:15:25,000 --> 00:15:27,000
Dua të them, kjo është jeta.

344
00:15:27,000 --> 00:15:29,000
Për të mirë dhe për keq,

345
00:15:29,000 --> 00:15:32,000
ne gjenerojmë histori të jashtëzakonshme

346
00:15:32,000 --> 00:15:34,000
për botën rreth nesh,

347
00:15:34,000 --> 00:15:37,000
dhe pastaj bota kthehet dhe na mahnit.

348
00:15:40,000 --> 00:15:43,000
Pa ofendime, por e tërë kjo konferencë

349
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
është një monument i jashtëzakonshëm

350
00:15:45,000 --> 00:15:47,000
për kapacitetin tonë për të bërë gabime.

351
00:15:47,000 --> 00:15:49,000
Ne sapo kemi kaluar një javë të tërë

352
00:15:49,000 --> 00:15:51,000
duke folur për inovacione, avancime

353
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
dhe përmirësime,

354
00:15:53,000 --> 00:15:56,000
por a e dini përse kemi nevojë për të gjitha këto inovacione,

355
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
avancime, dhe përmirësime?

356
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
Sepse gjysma e gjërave

357
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
që janë marramendëse dhe e ndryshojnë botën

358
00:16:03,000 --> 00:16:05,000
TED 1998 --

359
00:16:05,000 --> 00:16:07,000
eh

360
00:16:07,000 --> 00:16:11,000
(Të qeshura)

361
00:16:11,000 --> 00:16:13,000
Nuk ndodhi ashtu siç ishte menduar, apo jo.

362
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
(Të qeshura)

363
00:16:15,000 --> 00:16:18,000
Ku është rraketa ime e nga rripi, Chris?

364
00:16:18,000 --> 00:16:22,000
(Të qeshura)

365
00:16:22,000 --> 00:16:27,000
(Duartrokitje)

366
00:16:27,000 --> 00:16:30,000
Dhe ja ku jemi përsëri.

367
00:16:30,000 --> 00:16:32,000
Kjo është se si shkon.

368
00:16:32,000 --> 00:16:34,000
Ne vijmë me një ide tjetër.

369
00:16:34,000 --> 00:16:37,000
E tregojmë një histori tjetër.

370
00:16:37,000 --> 00:16:40,000
E mbajmë një konferencë tjetër.

371
00:16:40,000 --> 00:16:42,000
Tematika e kësaj,

372
00:16:42,000 --> 00:16:44,000
siç e keni dëgjuar shtatë milion herë,

373
00:16:44,000 --> 00:16:46,000
është rizbulimi i një mrekullie.

374
00:16:46,000 --> 00:16:48,000
Dhe për mua,

375
00:16:48,000 --> 00:16:51,000
në qoftë se ju vërtet doni të rizbuloni një mrekulli,

376
00:16:51,000 --> 00:16:53,000
ju duhet të bëni një hap jashtë

377
00:16:53,000 --> 00:16:59,000
asaj hapësire të vogël, të tmerrshme e të qenit githmonë drejtë,

378
00:16:59,000 --> 00:17:02,000
dhe të shikoni njëri-tjetrin

379
00:17:02,000 --> 00:17:05,000
dhe të shikoni pafundësinë,

380
00:17:05,000 --> 00:17:08,000
kompleksitetin dhe misterin

381
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
e universit,

382
00:17:11,000 --> 00:17:14,000
dhe të jeni në gjendje të thoni,

383
00:17:14,000 --> 00:17:18,000
"Wow, nuk e di.

384
00:17:18,000 --> 00:17:20,000
Ndoshta unë jam gabim."

385
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
Faleminderit.

386
00:17:22,000 --> 00:17:25,000
(Duartrokitje)

387
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
Ju faleminderit.

388
00:17:27,000 --> 00:17:30,000
(Duartrokitje)