WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
सन् १९९५ तिर हो,

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
म कलेज पढ्थे,

00:00:05.000 --> 00:00:08.000
म र मेरी एउटी साथी घुम्न निस्कियौँ

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
प्रोभिडेन्स, रोड आइल्यान्ड बाट

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
पोर्टल्यान्ड, ओरेगनसम्म।

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
अनि छ नि, हामी ठिटै थियौँ र बेरोजगार पनि

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
त्यही भएर हामी पछाडि पछाडिको बाटो मात्र गयौँ

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
राष्ट्रिय निकुन्ज

00:00:19.000 --> 00:00:22.000
र जङ्गल भएर--

00:00:22.000 --> 00:00:25.000
खासमा सबभन्दा लामो बाटो जानुथियो।

00:00:26.000 --> 00:00:29.000
अनि साउथ डकोटाको बिचतिर कतै ,

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
म उ तिर फर्के

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
र एउटा प्रश्न सोधेँ

00:00:34.000 --> 00:00:36.000
जसले मलाइ पिरोलिरहेको थियो

00:00:36.000 --> 00:00:39.000
२००० माइलसम्म।

00:00:40.000 --> 00:00:44.000
र मैले यस्तै,"के भने यो सबै चिह्न हामीले देखिराछौ नि सबैमा चाइनिज अक्षर छ"

00:00:47.000 --> 00:00:51.000
उसले फर्केर एकछिन मलाई हेरी,

00:00:51.000 --> 00:00:53.000
अगाडिको लहरमा एक जना सज्जन हुनुहुन्छ

00:00:53.000 --> 00:00:56.000
जसले उसको हेराइको दुरुस्तै नक्कल पार्नुभो।

00:00:56.000 --> 00:00:59.000
हाँसो

00:00:59.000 --> 00:01:01.000
र मैले यस्तै,

00:01:01.000 --> 00:01:03.000
"के भने यो सबै चिह्न हामीले देखिराछौ नि

00:01:03.000 --> 00:01:06.000
सबैमा चाइनिज अक्षर छ"

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
उसले फर्केर एकछिन मलाई हेरी,

00:01:10.000 --> 00:01:13.000
अनी मुर्च्छा परेर हाँसी,

00:01:13.000 --> 00:01:15.000
किन्भने उसले भर्खर बुझेकी थिइ मैले के बारे कुरा गर्दै छु।

00:01:15.000 --> 00:01:18.000
मैले कुरा गरेको चिज चाँही यो हो।

00:01:18.000 --> 00:01:24.000
(हाँसो)

00:01:24.000 --> 00:01:28.000
ल हेर्नुस्, पिक्निक एरियाको लागि चाइनिज अक्षर।

NOTE Paragraph

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
(हाँसो)

NOTE Paragraph

00:01:30.000 --> 00:01:34.000
मेरो जीवनका गएका ५ बर्ष बिते

00:01:34.000 --> 00:01:36.000
सोचेर परिस्थिति बारे

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
जुन ठ्याक्कै यस्तै हुन्छन--

00:01:39.000 --> 00:01:41.000
किन हामी कहिलेकाँही हाम्रै वरिपरिका सङ्केतहरु बुझ्न सक्दैनौ,

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
सङ्केतहरु बुझ्न सक्दैनौ,

00:01:43.000 --> 00:01:46.000
अनी त्यस्तो बेलामा कसो गर्छौ

00:01:46.000 --> 00:01:50.000
र यो सबले मानव प्रब्रितिका बारे के बताउँछ त?

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
अर्को शब्दमा, क्रिस भन्छ कि,

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
मैले बितेका पाँच बर्ष

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
गलत हुने बारेमै सोचेर बसेँ।

00:01:57.000 --> 00:02:00.000
तपाईंहरुलाई यो कस्तो जागिर हो'रछ भन्ने लाग्ला

00:02:00.000 --> 00:02:03.000
तर यसको पनि एउटा फाईदा छ:

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
जागिर पाउन प्रतिस्पर्धा गर्नै परेन।

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
(हाँसो )

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
वास्तवमा, हामी सबैजसो सक्नेजती गर्न पछी पर्दैनौ,

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
गलत भएको नसोचियोस भनेर

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
अझ कम्तिमा त्यस्तो त सोच्दै सोच्दैनौँ

00:02:15.000 --> 00:02:17.000
जहाँ आँफै गलत देखियोस।

00:02:17.000 --> 00:02:19.000
हामीमा यो जरैदेखी छ

00:02:19.000 --> 00:02:21.000
जबकी हामी भन्न सक्छौ यो कोठामा भएका सबै गल्ती गर्न सक्छन।

00:02:22.000 --> 00:02:25.000
मानव जातिनै, समग्रमा,गल्तीरहित छैन, ठीक छ?

NOTE Paragraph

00:02:26.000 --> 00:02:29.000
तर यही कुरा जब म माथि आइपुग्छ,

00:02:29.000 --> 00:02:31.000
मेरा विश्वास माथि,

00:02:31.000 --> 00:02:34.000
अहिलेनै तत्काल,

00:02:34.000 --> 00:02:38.000
क्षणभरमा "गल्ती सबैबाट हुन्छ" भन्ने आदर्श

00:02:38.000 --> 00:02:41.000
झ्यालबाट कुलेलम ठोक्छ--

00:02:41.000 --> 00:02:44.000
अनी म केही पनि सोच्न सक्दिन जहाँ म गलत हुन्छु।

00:02:45.000 --> 00:02:48.000
र कुरा के भने हामी जिउने नै वर्तमानमा हो।

00:02:48.000 --> 00:02:51.000
हामी वर्तमानमा नै बैठकमा जान्छौँ

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
छुट्टी मनाउछौँ वर्तमानमा,

00:02:53.000 --> 00:02:57.000
हामी चुनावमा गएर भोट हाल्छौँ वर्तमानमा ।

00:02:57.000 --> 00:03:00.000
खासमा, हाम्रो जीवनयात्रा यसरी टुङ्गिन्छ कि,

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
एउटा सानो पानीफोकाजस्तोमा फँसेर

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
जहाँ हरकुरा सही हो जस्तो लाग्छ।

NOTE Paragraph

00:03:06.000 --> 00:03:08.000
मेरो विचारमा यही नै समस्या हो।

00:03:08.000 --> 00:03:11.000
मलाई लाग्छ, यो हामी हरेक व्यक्तीको समस्या हो,

00:03:11.000 --> 00:03:14.000
व्यक्तिगत र व्यवसायिक दुवैतिर,

00:03:14.000 --> 00:03:17.000
र यो सबैको सामुहिक समस्या हो जो सन्स्क्रिती जस्तो बन्दैछ।

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
त्यसैले आज म के गर्न चाहन्छु भने,

00:03:19.000 --> 00:03:22.000
सबैभन्दा पहिले, केही कुरा गर्छु किन यो आँफै

00:03:22.000 --> 00:03:24.000
ठीक भन्ने भावना भित्रैबाट बिकास हुन्छ त ।

00:03:24.000 --> 00:03:27.000
अनी दोस्रो कुरा यो कसरी समस्या हो।

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
अन्त्यमा म विश्वास दिलाउन चाहन्छु,

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
यो भ्रमबाट उम्किन सकिन्छ,

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
उम्किन सकिन्छ,

00:03:33.000 --> 00:03:35.000
र यदी तपाईं यसमा सफल हुनुभयो भने

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
यो एउटा ठुलो

00:03:37.000 --> 00:03:40.000
नैतीक, बौद्धिक र रचनात्मक छलाङ हुनेछ जीवनकै।

NOTE Paragraph

00:03:42.000 --> 00:03:44.000
त हामी किन यो

00:03:44.000 --> 00:03:46.000
आफु ठीक भन्ने भ्रममा परीरहन्छौँ?

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
एउटा कारण त गलत भइयो कि भन्नेसँग सम्बन्धित छ

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
ल म तपाईंहरुलाई सोध्छु है त --

00:03:51.000 --> 00:03:55.000
ल ल म सोध्दै छु किनकी तपाईंहरु यहाँ हुनुहुन्छ:

00:03:55.000 --> 00:03:58.000
कस्तो अनुभव हुन्छ भित्रैदेखी भन्न्नुस् है

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
आफु गलत भएको पाउँदा ?

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
खत्तम, मरेकै जुनी, थम्ब्स डाउन

00:04:04.000 --> 00:04:06.000
लाजमर्दो। ल, राम्रो, अती राम्रो।

00:04:06.000 --> 00:04:08.000
खत्तम, लाजमर्दो थम्ब्सडाउन--

00:04:08.000 --> 00:04:11.000
धन्यबाद उत्क्रिष्ठ जवाफको लागि।

00:04:11.000 --> 00:04:14.000
तर यिनिहरु त अर्कै प्रश्नका उत्तर हुन नि।

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
तपाईंहरुले दिएको जवाफ त यस्तो प्रश्नको हो:

00:04:16.000 --> 00:04:19.000
आफु गलत भएको थाहा पाउँदा कस्तो महसुस हुन्छ?

00:04:19.000 --> 00:04:23.000
(हाँसो)

00:04:23.000 --> 00:04:26.000
आफु गलत भएको थाहा पाउँदा त्यस्तै वा त्यो भन्दा पनि अझै नराम्रो लाग्छ नि है।

00:04:26.000 --> 00:04:29.000
मलाई त लाग्छ यो विध्वंसक पनि हुन सक्छ या लुकेका कुराहरु बाहिर ल्याउने,

00:04:29.000 --> 00:04:31.000
यो रमाइलो पनि हुन सक्छ,

00:04:31.000 --> 00:04:34.000
जस्तै मेरो चाइनिज अक्षरको बुझाई।

00:04:34.000 --> 00:04:37.000
तर गलत हुँदैमा

00:04:37.000 --> 00:04:39.000
केही भईहाल्ने होइन

NOTE Paragraph

00:04:39.000 --> 00:04:42.000
म तपाईंलाई तुलना गरेर देखाउँछु।

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
तपाईंहरु लुनी टुन(Loony tune) भन्ने कार्टून सम्झिनुहुन्छ नि

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
त्यहाँ एउटा दयालाग्दो कायोटी(ब्वाँसो जस्तो जनावर)हुन्छ

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
जसले रोडरनर चरा खेदिरहन्छ तर भेट्दैन।

00:04:48.000 --> 00:04:51.000
यो कार्टूनको हरेकजसो भागमा,

00:04:51.000 --> 00:04:53.000
जब कायोटीले रोडरनर चरा लखेटिरहन्छ एउटा यस्तो बेला आउँछ

00:04:53.000 --> 00:04:55.000
चरा भिरमा दौडिन्छ

00:04:55.000 --> 00:04:58.000
यो त ठिकै छ,चरा हो उड्छ।

00:04:58.000 --> 00:05:02.000
तर कुरा के भने कायोटी पनि पछी लागेर भिरमा दौडिन जान्छ।

00:05:02.000 --> 00:05:04.000
रमाइलो कुरा --

00:05:04.000 --> 00:05:06.000
हामी छ वर्षको बच्चा हुँदा--

00:05:06.000 --> 00:05:08.000
कायोटिले जे गर्यो ठिकै गर्यो।

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
उ दौडिरह्यो

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
तर जब उसले यसो हेर्छ त आफु त हावामा।

00:05:12.000 --> 00:05:15.000
बल्ल थाहा हुन्छ की आफु त हावामा

00:05:15.000 --> 00:05:18.000
अनी त उ खस्छ।

00:05:19.000 --> 00:05:21.000
हामी पनि जब कुनै कुरामा भ्रमित हुन्छौँ--

00:05:21.000 --> 00:05:24.000
वास्तविकताथाहा हुनु भन्दा पहिला --

00:05:24.000 --> 00:05:27.000
हाम्रो हाल पनि कायोटीको जस्तै हो

00:05:27.000 --> 00:05:30.000
जुन भिरबाट खसिसकेको हुन्छ तर तल हेरेको हुँदैन।

00:05:31.000 --> 00:05:34.000
हामी पहिले नै गलत(भ्रमित) भईसकेका हुन्छौँ,

00:05:34.000 --> 00:05:36.000
समस्या परीसक्छ

00:05:36.000 --> 00:05:39.000
तैपनी आफुलाई त आफ्नो आधार मजबुत नै छ जस्तो लाग्छ।

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
त्यसैले मैले केही छिन अघी गरेको कुरा सच्याउन चाहन्छु।

00:05:43.000 --> 00:05:46.000
आफु गलत(भ्रमित) भएको खासमा

00:05:46.000 --> 00:05:49.000
एकदम सही भएजस्तो पो लाग्दोरैछ।

NOTE Paragraph

00:05:49.000 --> 00:05:52.000
(हाँसो)

NOTE Paragraph

00:05:52.000 --> 00:05:55.000
त्यसैले यो एउटा कारण हो, संरचनात्मक कारण

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
किन हामी भित्रैदेखी यस्तो सच्चाइ बोक्छौ भन्ने।

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
मैले यसलाई गल्तीद्रिष्टीदोष(error blindness) भन्छु.

00:05:59.000 --> 00:06:01.000
धेरैजसो समय

00:06:01.000 --> 00:06:04.000
हामीमा यस्तो आन्तरिक क्षमताको कमी हुन्छ

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
जसले हामी कुनै कुराबारे भ्रमित छौ भनोस

00:06:06.000 --> 00:06:09.000
जब धेरै ढिलो भईसकेको हुँदैन।

00:06:09.000 --> 00:06:12.000
एउटा अर्को कारण पनि छ जसले गर्दा यस्तो सोचाइ हुन्छ--

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
जुन साँस्कृतिक हो.

00:06:15.000 --> 00:06:18.000
प्राथमिक स्कुलको कुरा सोचौँ

00:06:18.000 --> 00:06:20.000
तपाईं क्लासमा बसिरहनुभएको छ

00:06:20.000 --> 00:06:23.000
अनी शिक्षकले प्रश्नोत्तर कपी फिर्ता गर्दै हुनुहुन्छ

00:06:23.000 --> 00:06:25.000
कसैको चाँही यस्तो रहेछ रे।

00:06:25.000 --> 00:06:27.000
मेरो होइन है यो।

00:06:27.000 --> 00:06:29.000
(हाँसो)

00:06:29.000 --> 00:06:32.000
र तपाईं ग्र्याजुएट स्कुलमा(क्याम्पस)मा हुँदा,

00:06:32.000 --> 00:06:34.000
तपाईंलाई थाहा हुन्छ यो कस्तो बच्चाको कपी हो भनेर।

00:06:34.000 --> 00:06:37.000
बच्चाको कपी हो भनेर।

00:06:37.000 --> 00:06:40.000
यो पक्कै मुर्ख स्वाँठ हुनुपर्छ, दु:खमात्र दिने,

00:06:40.000 --> 00:06:43.000
जुन होमवोर्क गर्दैन।

00:06:43.000 --> 00:06:46.000
अनी तपाईं ९ बर्षको हुँदा,

00:06:46.000 --> 00:06:48.000
तपाईंलाई थाहा भईसक्छ पहिलो--

00:06:48.000 --> 00:06:50.000
जो कामकुरा राम्ररी सक्दैनन

00:06:50.000 --> 00:06:53.000
तिनिहरु अल्छी,गैरजिम्मेवार वा मन्दबुद्धी हुन

00:06:53.000 --> 00:06:55.000
र दोस्रो,

00:06:55.000 --> 00:06:57.000
जीवनमा सफल हुनको लागि

00:06:57.000 --> 00:07:00.000
कहिले गल्ती गर्नु हुँदैन।

NOTE Paragraph

00:07:01.000 --> 00:07:05.000
हामीले यि नमिठा पाठ्हरु मज्जाले सिक्छौँ ।

00:07:06.000 --> 00:07:08.000
अनी हामीमध्ये धेरै--

00:07:08.000 --> 00:07:12.000
अनुमान गरौँ, विशेषत यहाँ भएका धेरै--

00:07:12.000 --> 00:07:14.000
यि कुरालाई व्यवहारमा लान्छौँ

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
एउटा पुरा पहिलो वर्गको(A-grade) विध्यार्थी भएर

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
निपुण र उच्चकोटिको।

00:07:19.000 --> 00:07:21.000
हो?

00:07:21.000 --> 00:07:25.000
श्री अर्थ प्रशासक, अन्तरिक्षविज्ञ, द्रुतम्यारथनधावक आदी।

00:07:25.000 --> 00:07:32.000
(हाँसो)

00:07:32.000 --> 00:07:36.000
तपाईंहरु सबै अर्थ प्रशासक, अन्तरिक्षविज्ञ द्रुतम्यारथनधावक बन्नुहुन्छ, यो त देखिहालिन्छ नि हैन त।

00:07:36.000 --> 00:07:38.000
ल ठीक छ ।

00:07:38.000 --> 00:07:41.000
त्यो जेसुकै भए पनि रिसउठ्दो के हुन्छ भने

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
कतै हामी गलत वा भ्रमित भईरहेको त छैनौँ भन्ने सम्भावना।

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
यो कुराको अनुसार

00:07:46.000 --> 00:07:48.000
त कतै गलत देखिनुमा

00:07:48.000 --> 00:07:51.000
हामीमा नै केही गडबड छ भन्छ

00:07:51.000 --> 00:07:53.000
त्यसैले त हामी आफु सही भएकोमा जोडमात्र दिन्छौँ,

00:07:53.000 --> 00:07:55.000
जसले आफुलाई तिक्ष्ण र समझदार

00:07:55.000 --> 00:07:58.000
अनी नैतीक र सुरक्षित देखाओस।

NOTE Paragraph

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
अब म एउटा कथा सुनाउँछु.

00:08:01.000 --> 00:08:03.000
२-३ बर्ष जती पहिले

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
एउटी महिला बेथ इजरायल डिकोनेस मेडिकल सेन्टरमा सर्जरी गराउन आइन।

00:08:06.000 --> 00:08:08.000
बेथ इज्रायल बोस्टोनमा पर्छ।

00:08:08.000 --> 00:08:10.000
यो हावर्डको शिक्षण अस्पताल हो--

00:08:10.000 --> 00:08:12.000
देशको एउटा राम्रो अस्पताल।

00:08:12.000 --> 00:08:15.000
अँ, उनी आइन अनी उनलाई अपरेसन कोठामा लगियो।

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
बेहोस पारीयो अनी डाक्टरले आफ्नो काम गरे--

00:08:17.000 --> 00:08:20.000
पुन घाऊ बन्द गरेर आराम गर्न पठाइयो।

00:08:20.000 --> 00:08:23.000
अहिलेसम्म सबै ठिकै जस्तै थियो।

00:08:23.000 --> 00:08:26.000
तर जब उनी बिउँझेर यसो हेर्छिन त

00:08:26.000 --> 00:08:30.000
"लौ किन यो गलत भागमा पट्टी बाँधेको?" उनी कराइन।

00:08:30.000 --> 00:08:33.000
उनको गलत अंगको सर्जरी भएको थियो।

00:08:33.000 --> 00:08:35.000
डाक्टरले त ठुलो अपरेसन

00:08:35.000 --> 00:08:38.000
देब्रे गोडामा गरेछन जबकी समस्या दाहिनेमा थियो।

00:08:39.000 --> 00:08:42.000
बेथ इजरायलका स्वास्थ्यसेवा गुणस्तरका उपप्रमुखले

00:08:42.000 --> 00:08:45.000
यो घटनालाई व्यक्त गर्दा केही

00:08:45.000 --> 00:08:48.000
रोचक बनाएर भने।

00:08:48.000 --> 00:08:51.000
उनले भने' जे कारणले भएपनी,

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
डाक्टरलाई लाग्यो कि,

00:08:53.000 --> 00:08:55.000
उनी बिरामीको सही साइडमा छन।"

00:08:55.000 --> 00:08:58.000
(हाँसो)

00:09:00.000 --> 00:09:02.000
यो कथाको मुख्य सार

00:09:02.000 --> 00:09:05.000
के भने बढी विश्वास त्यस्तो सोचाइमा

00:09:05.000 --> 00:09:08.000
जुनले आफु सही भन्छ

00:09:08.000 --> 00:09:11.000
घातक पनि हुन सक्छ।

NOTE Paragraph

00:09:11.000 --> 00:09:14.000
यस्तो सच्चाइको जुन भित्री अनुभव

00:09:14.000 --> 00:09:16.000
हामीले धेरैजसो गर्छौँ,

00:09:16.000 --> 00:09:18.000
जो भरपर्दो पथप्रदर्शक बन्ने कमै

00:09:18.000 --> 00:09:21.000
सम्भावना हुन्छ बाहिरी दुनिँयाको।

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
जब हामी यस्तै गर्दै जान्छौ,

00:09:23.000 --> 00:09:27.000
आफु गलत हुनसक्ने सम्भावना पनि बिर्सिदिन्छौँ,

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
अनि यस्ता काम गर्छौँ

00:09:29.000 --> 00:09:33.000
जस्तै २०० मिलिअन ग्यालन तेल मेक्सिको खाडीमा पोख्ने

00:09:33.000 --> 00:09:36.000
अथवा विश्व अर्थतन्त्र ध्वस्त पार्ने।

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
त्यसैले त यो ठुलो व्यवहारिक समस्या हो।

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
तर यो ठुलो सामाजिक समस्या पनि हो।

NOTE Paragraph

00:09:43.000 --> 00:09:47.000
एक छिन सोचौँ त सही हुनु भनेको के हो।

00:09:47.000 --> 00:09:49.000
यो भनेको जे तपाईँ विश्वास गर्नुहुन्छ

00:09:49.000 --> 00:09:52.000
त्यो नै पुर्ण सच्चाइ हो।

00:09:52.000 --> 00:09:54.000
अनि जहिले तपाईँ त्यसरी सोच्नुहुन्छ,

00:09:54.000 --> 00:09:56.000
तपाईँमाथि समस्या आइलाग्छ,

00:09:56.000 --> 00:09:58.000
के भने, तपाईँले ती सबैलाइ के भन्ने

00:09:58.000 --> 00:10:01.000
जो तपाईँले भन्ने कुरामा सहमत छैनन्।

00:10:01.000 --> 00:10:04.000
यस्तो देखिन्छ कि, हामीमध्ये धेरै त्यही एउटै तरिकाले भन्न खोज्छौँ,

00:10:04.000 --> 00:10:07.000
श्रीङ्खलाका श्रीङ्खला तिनै बासी,अभागी मान्यताहरु पेलेर।

00:10:08.000 --> 00:10:11.000
कसैले हाम्रो कुरा नपत्याए पहिले हामी के गर्छौँ भने,

00:10:11.000 --> 00:10:14.000
हामी तिनीहरुलाइ बेमतलबी ठान्छौँ।

00:10:14.000 --> 00:10:16.000
तिनिहरुसँग त्यो सुचना पहुँच छैन जो हामीसँग छ,

00:10:16.000 --> 00:10:19.000
हामीले उनिहरुलाई त्यो सुचना दया गरेर दिन्छौ,

00:10:19.000 --> 00:10:22.000
अब त उनिहरु पनि ज्ञानले प्रदिप्त भइहाले अनी हाम्रै टिम।

00:10:22.000 --> 00:10:25.000
जब काम यसरी पनि बन्दैन

00:10:25.000 --> 00:10:27.000
तिनीहरुसँग ती सबै तथ्य छन जुन हामीसँग छन्

00:10:27.000 --> 00:10:29.000
र पनि हामीसँग असहमत हुन्छन,

00:10:29.000 --> 00:10:31.000
अब हाम्रो दोस्रो मान्यता आउँछ,

00:10:31.000 --> 00:10:33.000
तिनिहरु मुर्ख छन।

00:10:33.000 --> 00:10:35.000
(हाँसो)

00:10:35.000 --> 00:10:37.000
तिनिहरु पहेली(पजल)का सबै टुक्रा छन,

00:10:37.000 --> 00:10:40.000
त्यैपनी तिनिहरु यती मुर्ख छनकी मिलाएर राख्न पनि सक्दैनन।

00:10:40.000 --> 00:10:42.000
यो तरिकाले पनि काम नगरेपछी,

00:10:42.000 --> 00:10:45.000
हामीसँग असहमतहरुसँग यस्ता निस्किन्छन कि

00:10:45.000 --> 00:10:47.000
तिनिहरु हामीले जानेजती सबै तथ्यसँग परीचित छन,

00:10:47.000 --> 00:10:50.000
अनी वास्तवमै चलाख छन,

00:10:50.000 --> 00:10:53.000
अब तेस्रो मान्यताको पालो:

00:10:53.000 --> 00:10:56.000
तिनिहरु सत्य जान्दछन्,

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
र तिनिहरुले जानिजानि यसलाइ बङ्गयाइरहेछन

00:10:58.000 --> 00:11:01.000
किनकि यसले तिनिहरुको तुच्छ स्वार्थ पुरा हुन्छ।

00:11:02.000 --> 00:11:04.000
यो नै दु्र्घटना हो।

NOTE Paragraph

00:11:04.000 --> 00:11:07.000
यो आफ्नो सच्चाइ प्रतिको लगावले

00:11:07.000 --> 00:11:09.000
हामीलाइ गल्ती गर्नबाट बचाउँछ

00:11:09.000 --> 00:11:11.000
जब हामीलाइ आवश्यक हुन्छ

00:11:11.000 --> 00:11:14.000
र एकापसमा नराम्रो ल्याइदिन्छ।

00:11:15.000 --> 00:11:17.000
तर मेरोलागि, सबभन्दा अनौठो

00:11:17.000 --> 00:11:20.000
र दुखलाग्दो कुरा यो बारे के भने

00:11:20.000 --> 00:11:24.000
यसरी त मान्छे हुनुको जुन सार छ नि त्यो नै हराउँछ।

00:11:24.000 --> 00:11:26.000
यो यस्तो सोचाइ हो कि

00:11:26.000 --> 00:11:29.000
हाम्रो मस्तिष्क पुरा पारदर्शी झ्याल जस्तो हो

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
अनि हामी त्यसबाट हेर्छौँ

00:11:31.000 --> 00:11:34.000
र भन्छौ संसार त यस्तो छ।

00:11:34.000 --> 00:11:36.000
हामी चाहन्छौ सबैजना त्यही एउटै झ्यालबाट हेरुन्

00:11:36.000 --> 00:11:38.000
अनि ठ्याक्कै त्यस्तै देखुन् ।

00:11:38.000 --> 00:11:40.000
यो ठिक होइन,

00:11:40.000 --> 00:11:43.000
र यदि यस्तै भइहाले, जिन्दगी अति दिक्कलाग्दो हुन्छ।

00:11:43.000 --> 00:11:46.000
मस्तिष्कको शक्त्ति यो होइन कि

00:11:46.000 --> 00:11:49.000
तपाईँ संसार यो जस्तो छ त्यस्तै देख्ने।

00:11:50.000 --> 00:11:53.000
यो त तपाईँले यस्तो संसार देख्नु हो जुन छैन।

00:11:54.000 --> 00:11:56.000
हामी विगत सम्झिन सक्छौँ,

00:11:56.000 --> 00:11:59.000
र भविष्य सोच्न पनि,

00:11:59.000 --> 00:12:01.000
अनि यस्तो पनि सोच्न सक्छौ आफु

00:12:01.000 --> 00:12:04.000
कुनै अर्कै ठाउँमा अर्कै मानिस भएको।

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
हामी सबै यस्तो गर्छौँ अलिअलि फरक होला,

00:12:06.000 --> 00:12:08.000
किनभने हामी सबैले राति एउटै आकाश देख्छौँ,

00:12:08.000 --> 00:12:10.000
यो देख्छौँ,

00:12:10.000 --> 00:12:12.000
त्यो देख्छौँ,

00:12:12.000 --> 00:12:15.000
अरु के के देख्छौँ।

00:12:15.000 --> 00:12:18.000
अनि, यस्तरी नै हामी गलत पनि हुन्छौँ।

NOTE Paragraph

00:12:19.000 --> 00:12:21.000
१२०० वर्ष पहिले डेस्कार्टसले एउटा प्रख्यात कुरा भने

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
"मैले सोच्छु र त म छु।"

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
यी व्यक्ति, सन्त अगस्तिन, बसे

00:12:25.000 --> 00:12:28.000
र लेखे "फेलर इर्गो सम (Fallor ergo sum) --

00:12:28.000 --> 00:12:32.000
"म गल्ति गर्छु र म भएको छु।"

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
अगस्तिनले बुझे

00:12:34.000 --> 00:12:36.000
हाम्रो यो गडबड गर्ने क्षमता,

00:12:36.000 --> 00:12:38.000
कुनै डराउनुपर्ने रोग या दोष होइन

00:12:38.000 --> 00:12:40.000
मानविय प्रणालीको,

00:12:40.000 --> 00:12:43.000
यसलाइ त हामीले हटाउन या जित्न सक्छौँ।

00:12:43.000 --> 00:12:46.000
यो त हामी आफु मान्छे हुनुको आधारभुत कुरा हो।

00:12:46.000 --> 00:12:48.000
किनभने, भगवान जस्तो,

00:12:48.000 --> 00:12:51.000
हामीलाइ कुनबेला के हुन्छ भन्ने थाहा हुदैँन।

00:12:51.000 --> 00:12:54.000
अनि फेरि अरु जनावर जस्तो नभइ,

00:12:54.000 --> 00:12:58.000
हामी त यस्तै कुरा थाहा पाउन लागिपर्छौँ।

00:12:58.000 --> 00:13:00.000
मेरो लागि, यो नशा

00:13:00.000 --> 00:13:02.000
नै स्रोत र मुल हो जस्तो लाग्छ

00:13:02.000 --> 00:13:05.000
हाम्रो उत्पादकत्व र रचनात्मक खुबिको।

NOTE Paragraph

00:13:05.000 --> 00:13:08.000
गत वर्ष, विभिन्न कारणले गर्दा

00:13:08.000 --> 00:13:10.000
मैले धेरै भागहरु सुन्न पुगेँ

00:13:10.000 --> 00:13:12.000
"यो अमेरिकी जिवन (This Americal Life)" भन्ने रेडियो कार्यक्रमको।

00:13:12.000 --> 00:13:15.000
मेैले सुन्दै जाँदा,सुन्दै जाँदा,

00:13:15.000 --> 00:13:18.000
एउटा विन्दुमा पुगेपछि, मलाई के लाग्यो भने

00:13:18.000 --> 00:13:21.000
सबैजसो कथाहरु त गलत वा भ्रमित हुने बारे नै थिए।

00:13:22.000 --> 00:13:24.000
अनि मैले पहिले के सोचेँ भने,

00:13:24.000 --> 00:13:26.000
म गएँ, हराएँ।

00:13:26.000 --> 00:13:28.000
म सनकी गलत गलत भन्ने भएँ।

00:13:28.000 --> 00:13:30.000
मैले जता पनि यहि देख्न थाले।

00:13:30.000 --> 00:13:32.000
र जुन भयो।

00:13:32.000 --> 00:13:34.000
केही महिना पछि

00:13:34.000 --> 00:13:36.000
मलाइ इरा ग्लासको अन्तरवार्ता लिने मौका मिल्यो, जसले त्यो कार्यक्रम चलाउँथे।

00:13:36.000 --> 00:13:38.000
मैले यो कुरा उनलाइ राखेँ,

00:13:38.000 --> 00:13:41.000
अनि उनले भने, " कुरा यस्तो होइन।

00:13:41.000 --> 00:13:43.000
वास्तवमा के भने

00:13:43.000 --> 00:13:45.000
हामी स्टाफले के मजाक गर्थ्यौ भने

00:13:45.000 --> 00:13:47.000
हाम्रो कार्यक्रमको हरेक भागमा

00:13:47.000 --> 00:13:50.000
एउटैजस्तो मुख्य कुरा हुन्छ।

00:13:50.000 --> 00:13:52.000
त्यो के भने:

00:13:52.000 --> 00:13:55.000
'मैले यस्तो होला भनेर सोचेको थिएँ

00:13:55.000 --> 00:13:58.000
तर अर्कै पो भइदियो।'

00:13:58.000 --> 00:14:01.000
र कुरा के भने," इरा ग्लासले भने," तर चाहेको त पहिलेकै हो।

00:14:01.000 --> 00:14:03.000
हामी ती क्षणहरु चाहन्छौँ

00:14:03.000 --> 00:14:05.000
जुन आश्चर्य र पुनरावृत्ति र गलती

00:14:05.000 --> 00:14:07.000
र यस्तै कुराहरुले कथा बन्छन।"

00:14:07.000 --> 00:14:09.000
रह्यो बाँकी कुरा,दर्शकहरु,

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
श्रोताहरु, पाठकहरु,

00:14:12.000 --> 00:14:14.000
समग्रमा हामी सबैले यस्ता कथा मज्जाले पचाइदिन्छौँ।

00:14:14.000 --> 00:14:17.000
हामीलाई कथावस्तुमा नयाँनयाँ मोड भएको मन पर्छ

00:14:17.000 --> 00:14:20.000
अनि रेड हेरिङ(महत्वपुर्ण कुराबाट ध्यान मोड्ने साहित्यिक कला) र चमत्कारिक अन्त्य।

00:14:20.000 --> 00:14:23.000
अब हाम्रो कथामा आइपुग्दा,

00:14:23.000 --> 00:14:26.000
हामी गल्ती भए पनि हुन्छ।

NOTE Paragraph

00:14:26.000 --> 00:14:28.000
तर, के छ भने, हाम्रा कथा पनि यस्तै हुन्छन

00:14:28.000 --> 00:14:31.000
किनभने हामी त्यसरी नै जिउँछौँ।

00:14:31.000 --> 00:14:34.000
हामीले एकथरी कुरा होला भनेर सोच्यो

00:14:34.000 --> 00:14:37.000
अर्कैअर्कै भइदिन्छ।

00:14:37.000 --> 00:14:39.000
जर्ज बुसले सोच्थे होला इराकमा आक्रमण गरेपछि

00:14:39.000 --> 00:14:41.000
आम विध्वंशक हतियारहरु भेटिन्छन,

00:14:41.000 --> 00:14:44.000
जनता मुक्त हुनेछन र मध्यपुर्वमा प्रजातन्त्र आउनेछ।

00:14:45.000 --> 00:14:47.000
कुरा भइदियो अर्कै।

00:14:48.000 --> 00:14:50.000
अनि होस्नी मुबारकले

00:14:50.000 --> 00:14:52.000
पनि सोच्थे होला बाचुँन्जेल इजिप्टको शासन आफ्नै कब्जामा हु्न्छ,

00:14:52.000 --> 00:14:54.000
बिरामी भए वा अति बुढो भएदेखि

00:14:54.000 --> 00:14:57.000
छोराहरुलाई सत्तामा लैजाउँला।

00:14:57.000 --> 00:15:00.000
फेरि कुरा भइदियो अर्कै।

00:15:01.000 --> 00:15:03.000
कहिलेकँही तपाईँ पनि सोच्नुहुन्छ होला

00:15:03.000 --> 00:15:05.000
युवा भएपछि हाइस्कुलकै मायालुसँग बिहे गरेर

00:15:05.000 --> 00:15:08.000
आफ्नै सहरमा फर्केर केटाकेटी हुर्काउँछु भनेर।

00:15:09.000 --> 00:15:12.000
र हुन्छ अरु नै केहि।

00:15:12.000 --> 00:15:14.000
अनि मैले भन्नु पर्ने हुन्छ

00:15:14.000 --> 00:15:16.000
मेरो यस्तो सोचाइ थियो कि एउटा अति दिक्कलाग्दो किताब लेख्ने

00:15:16.000 --> 00:15:18.000
त्यो पनि कसैलाइ मन नपर्ने विषयमा

00:15:18.000 --> 00:15:21.000
यस्ता व्यक्त्तिको लागि जसलाइ भेट्नै मुस्किल छ।

00:15:21.000 --> 00:15:23.000
यहाँ पनि भइदियो अर्कै।

NOTE Paragraph

00:15:23.000 --> 00:15:25.000
हाँसो

NOTE Paragraph

00:15:25.000 --> 00:15:27.000
मेरो मतलब, यो मेरो जिन्दगि।

00:15:27.000 --> 00:15:29.000
असल र खराब दुबैको लागि,

00:15:29.000 --> 00:15:32.000
हामीले यस्तै ठुला कथा बनाइदिन्छौँ

00:15:32.000 --> 00:15:34.000
हाम्रै वरिपरिको संसारकै बारेमा,

00:15:34.000 --> 00:15:37.000
अनि के हुन्छ त भन्दा संसार उल्टो गइदिन्छ सबैलाई अचम्म पारेर।

00:15:40.000 --> 00:15:43.000
नराम्रो नमान्नुहोला, यो पुरै सभा

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
एउटा स्मारक जस्तो हुनेछ

00:15:45.000 --> 00:15:47.000
जसले हाम्रो गल्ती गर्ने खुबी सम्झाउँछ।

00:15:47.000 --> 00:15:49.000
हामी हप्तौँ बिताउछौँ

00:15:49.000 --> 00:15:51.000
कुरा गरेर आविष्कारहरु, प्रगति

00:15:51.000 --> 00:15:53.000
र सुधारहरुबारे,

00:15:53.000 --> 00:15:56.000
तर तपाईँलाई थाहा छ हामीलाई यी सबै आविष्कारहरु

00:15:56.000 --> 00:15:58.000
विकास र सुधारहरु किन चाहियो त?

00:15:58.000 --> 00:16:00.000
किनभन्दा आधाभन्दा

00:16:00.000 --> 00:16:03.000
बढिजसो यस्ता सनसनिपुर्ण र संसार हल्लाउने--

00:16:03.000 --> 00:16:05.000
TED १९९८--

00:16:05.000 --> 00:16:07.000
ल

00:16:07.000 --> 00:16:11.000
हाँसो

00:16:11.000 --> 00:16:13.000
कुराहरुले ठ्याक्क भनेजसरी काम गर्दैनन्।

00:16:13.000 --> 00:16:15.000
हाँसो

00:16:15.000 --> 00:16:18.000
मेरो जेटप्याक कहाँ छ, क्रिस?

NOTE Paragraph

00:16:18.000 --> 00:16:22.000
हाँसो

NOTE Paragraph

00:16:22.000 --> 00:16:27.000
ताली

NOTE Paragraph

00:16:27.000 --> 00:16:30.000
र हामी फेरि यहाँ छौँ।

00:16:30.000 --> 00:16:32.000
र यसरी नै चल्दैजान्छ।

00:16:32.000 --> 00:16:34.000
हामी नयाँनयाँ सोच लिएर आउँछौ।

00:16:34.000 --> 00:16:37.000
हामी अर्को कथा भन्छौँ।

00:16:37.000 --> 00:16:40.000
अर्को सम्मेलन गर्छौँ।

00:16:40.000 --> 00:16:42.000
अनि यसको मुल कुरा यो हुन्छ,

00:16:42.000 --> 00:16:44.000
तपाईहरुले ७०लाख पटक सुनिसक्नु भाको छ,

00:16:44.000 --> 00:16:46.000
आश्चर्यहरु फेरि फेरि भेटिइरहन्छन।

00:16:46.000 --> 00:16:48.000
अनि मेरो लागि

00:16:48.000 --> 00:16:51.000
यदि तपाईँहरु पनि यसरी नै आश्चर्य खोजि गर्न चाहनुहुन्छ भने,

00:16:51.000 --> 00:16:53.000
तपाईँ बाहिर निस्कनुपर्ने हुन्छ

00:16:53.000 --> 00:16:59.000
त्यो सानो, डरलाग्दो आफनो सत्यताको घेरोबाट

00:16:59.000 --> 00:17:02.000
र हेर्नुपर्छ वरिपरि एकआपसमा

00:17:02.000 --> 00:17:05.000
र हेर्नुपर्छ त्यो बृहतता

00:17:05.000 --> 00:17:08.000
जटिलता र तिलस्मिपन

00:17:08.000 --> 00:17:11.000
ब्रह्मान्डको

00:17:11.000 --> 00:17:14.000
अनि भन्न सक्नुपर्छ,

00:17:14.000 --> 00:17:18.000
"ओहो, मलाई पनि नआउन सक्छ।

00:17:18.000 --> 00:17:20.000
म पनि गलत हुन सक्छु।"

NOTE Paragraph

00:17:20.000 --> 00:17:22.000
धन्यवाद।

NOTE Paragraph

00:17:22.000 --> 00:17:25.000
ताली

NOTE Paragraph

00:17:25.000 --> 00:17:27.000
धन्यवाद तपाईँहरुलाई।

NOTE Paragraph

00:17:27.000 --> 00:17:30.000
ताली