WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Недзе ў 95-м

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
я яшчэ студэнткай

00:00:05.000 --> 00:00:08.000
з сяброўкай вандравала на машыне

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
ад горада Провіданс, што ў штаце Род Айланд,

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
да горада Портланд, што ў Арэгоне (недзе 5000 км).

00:00:12.000 --> 00:00:15.000
Вы ж ведаеце, як яно ідзе, калі ты малады і беспрацоўны,–

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
мы не ехалі па магістралях,

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
збольшага паўз нацыянальныя паркі,

00:00:19.000 --> 00:00:22.000
нацыянальныя пушчы,

00:00:22.000 --> 00:00:25.000
карацей кажучы, самым доўгім шляхам.

00:00:26.000 --> 00:00:29.000
Недзе ў паўднёвай Дакоце (пасля 3000 км)

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
я павярнулася да сяброўкі

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
і запыталася пра тое,

00:00:34.000 --> 00:00:36.000
што бянтэжыла мяне

00:00:36.000 --> 00:00:39.000
ўжо недзе 3000км.

00:00:40.000 --> 00:00:44.000
“Што гэта за іерогліф, які паўсюль паўздоўж дарогі?”

00:00:47.000 --> 00:00:51.000
У яе вочы на лоб вылезлі.

00:00:51.000 --> 00:00:53.000
Спадар, што сядзіць у першым радзе

00:00:53.000 --> 00:00:56.000
вельмі дакладна зараз падае яе выраз твару.

00:00:56.000 --> 00:00:59.000
(Смех)

00:00:59.000 --> 00:01:01.000
Тут я ёй: “Ведаеш,

00:01:01.000 --> 00:01:03.000
тыя знакі ўздоўж дарогі,

00:01:03.000 --> 00:01:06.000
што з кітайскім іерогліфам.”

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
Яна зарыцца на мяне яшчэ некалькі момантаў,

00:01:10.000 --> 00:01:13.000
а пасля заліваецца смехам,

00:01:13.000 --> 00:01:15.000
таму што ўрэшце разумее,

00:01:15.000 --> 00:01:18.000
пра што гэта я.

00:01:18.000 --> 00:01:24.000
(Смех)

00:01:24.000 --> 00:01:28.000
Вось ён, гэты знакаміты іерогліф месца для пікніку.

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
(Смех)

00:01:30.000 --> 00:01:34.000
У апошнія 5 год

00:01:34.000 --> 00:01:36.000
я шмат раздумвала

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
пра менавіта такія сітуацыі –

00:01:39.000 --> 00:01:41.000
чаму мы часам няслушна разумеем

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
знакі навокал,

00:01:43.000 --> 00:01:46.000
і як мы сябе паводзім, калі непаразуменне здараецца,

00:01:46.000 --> 00:01:50.000
і што мы адсюль разумеем пра прыроду чалавека.

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
Па-іншаму кажучы,

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
я правяла апошнія 5 год

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
у разважаннях пра стан няслушнасці.

00:01:57.000 --> 00:02:00.000
Мой выбар кар’еры вам можа падацца нязвыклым,

00:02:00.000 --> 00:02:03.000
але ў ім вялікая перавага:

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
адсутнасць конкурса на працоўнае месца.

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
(Смех)

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
Насамрэч большасць з нас бы ад агню

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
бягуць ад думкі пра сваю няслушнасць,

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
ці хаця б стараюцца не думаць пра мажлівасць

00:02:15.000 --> 00:02:17.000
сваёй хібнасці.

00:02:17.000 --> 00:02:19.000
Абстрактыўна мы гэта разумеем.

00:02:19.000 --> 00:02:21.000
Мы разумеем, што часам кожны ў гэтым пакоі памыляецца.

00:02:22.000 --> 00:02:25.000
Мы – людзі, нам уласціва памыляцца. Добра, няхай.

00:02:26.000 --> 00:02:29.000
Але калі справа тычыцца мяне, у гэты момант,

00:02:29.000 --> 00:02:31.000
маіх перакананняў

00:02:31.000 --> 00:02:34.000
у гэты дадзены час,

00:02:34.000 --> 00:02:38.000
раптам усе абстрактныя погляды пра чалавечую хібнасць

00:02:38.000 --> 00:02:41.000
ляцяць прэч,

00:02:41.000 --> 00:02:44.000
і ўраз я не магу сабе ўявіць, што памыляюся.

00:02:45.000 --> 00:02:48.000
Што цікава, дык тое, што мы жывем менавіта ў гэтым дадзеным часе.

00:02:48.000 --> 00:02:51.000
У ім мы ходзім на сустрэчы,

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
у ім жа ж едзем на вакацыі,

00:02:53.000 --> 00:02:57.000
у ім жа ж ідзем да ўрнаў і даем свой голас.

00:02:57.000 --> 00:03:00.000
На практыцы выдаецца, што мы ўсе рушым праз жыццё

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
у кокане веры,

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
што мы заўсёды маем рацыю.

00:03:06.000 --> 00:03:08.000
Гэта мне падаецца праблемай.

00:03:08.000 --> 00:03:11.000
На мой погляд, гэта праблема як і кожнага з нас,

00:03:11.000 --> 00:03:14.000
на асабістым ці прафесійным узроўні,

00:03:14.000 --> 00:03:17.000
так і нас усіх разам як грамадства.

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
Што я хачу давесці сёння -

00:03:19.000 --> 00:03:22.000
гэта па-першае падставу таму,

00:03:22.000 --> 00:03:24.000
што мы замыкаемся у пачуцці сваёй правільнасці.

00:03:24.000 --> 00:03:27.000
Па-другое, гэта – чаму такі падыход праблематычны.

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
І ўрэшце я хачу вас пераканаць,

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
што магчыма

00:03:31.000 --> 00:03:33.000
выйсці са шкарлупіны гэткага пачуцця,

00:03:33.000 --> 00:03:35.000
і калі вы гэта адолееце,

00:03:35.000 --> 00:03:37.000
то гэта найлепшы з усіх бакоў

00:03:37.000 --> 00:03:40.000
скок у маральнасць, разумнасць і творчасць, што вы можаце зрабіць.

00:03:42.000 --> 00:03:44.000
Чаму ж мы храснемся

00:03:44.000 --> 00:03:46.000
ў пачуцці сваёй слушнасці?

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
Адна падстава звязаная з пачуццём няслушнасці.

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
Дазвольце запытацца,

00:03:51.000 --> 00:03:55.000
можа Вас, бо Вы тут побач.

00:03:55.000 --> 00:03:58.000
Якія ўзнікаюць эмоцыі,

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
калі вы не правыя?

00:04:01.000 --> 00:04:04.000
Агіднасць. Непрынятасць.

00:04:04.000 --> 00:04:06.000
Збянтэжаннасць. Добра, файна, супер.

00:04:06.000 --> 00:04:08.000
Збянтэжанны, з непрыемным адчуваннем, з пачуццём агіднасці -

00:04:08.000 --> 00:04:11.000
дзякую, усе яны – файныя адказы,

00:04:11.000 --> 00:04:14.000
але яны адказваюць на другое пытанне.

00:04:14.000 --> 00:04:16.000
Вы адказваеце на пытанне:

00:04:16.000 --> 00:04:19.000
“Якое адчуванне вызывае паразуменне, што вы не правыя,”

00:04:19.000 --> 00:04:23.000
(Смех)

00:04:23.000 --> 00:04:26.000
Паразуменне сваей памылковасці прымушае сабе адчуваць, як было сказана, і яшчэ цэлы спектрум, не?

00:04:26.000 --> 00:04:29.000
Напрыклад, можа быць страшэннае адчуванне, ці то адчуванне паглыблення паразумення,

00:04:29.000 --> 00:04:31.000
ці нават вясёлае адчуванне,

00:04:31.000 --> 00:04:34.000
як з маім дурным кітайскім іерогліфам.

00:04:34.000 --> 00:04:37.000
Але сам стан няслушнасці

00:04:37.000 --> 00:04:39.000
не выклікае аніякіх эмоцыяў.

00:04:39.000 --> 00:04:42.000
Дзеля прыкладу вось аналогія.

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
Памятаеце мульцік кампаніі Луні Цюнс,

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
дзе такі мізэрны каёт

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
увес час гоніцца, але ніяк не даганяе бягучую зязюлю?

00:04:48.000 --> 00:04:51.000
Амаль што ў кожным эпізодзе з гэтай серыі

00:04:51.000 --> 00:04:53.000
здараецца, што каёт гоніцца за зязюляй

00:04:53.000 --> 00:04:55.000
і тая збягае з адвеснай скалы,

00:04:55.000 --> 00:04:58.000
што непраблемна, таму што зязюля – птушка, і ўмее лятаць.

00:04:58.000 --> 00:05:02.000
Але кожны раз каёт збягае са скалы зараз жа за зязюляй.

00:05:02.000 --> 00:05:04.000
Што смешна, асабліва

00:05:04.000 --> 00:05:06.000
калі вам толькі 6 год,

00:05:06.000 --> 00:05:08.000
дык тое, што для каёта гэта беспраблемна таксама.

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
Ён папросту працягвае бегчы,

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
пакуль не пагледзіць на дол

00:05:12.000 --> 00:05:15.000
і не зразумее, што вісіць у паветры.

00:05:15.000 --> 00:05:18.000
Вось тады ён пачынае падаць.

00:05:19.000 --> 00:05:21.000
Калі мы ў чымсьці памыляемся,

00:05:21.000 --> 00:05:24.000
не калі разумеем, што памыляемся, а да гэтага,

00:05:24.000 --> 00:05:27.000
мы падобныя да гэткага каёта,

00:05:27.000 --> 00:05:30.000
пасля скалы але да позірку долу.

00:05:31.000 --> 00:05:34.000
Разумееце, мы ўжо памыліліся,

00:05:34.000 --> 00:05:36.000
нам ужо давядзецца з гэтым разбірацца,

00:05:36.000 --> 00:05:39.000
але мы ўсё яшчэ адчуваем сябе ўпэўнена на зямлі.

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
Мне трэба трошкі пераправіць тое, што я кагадзе сказала.

00:05:43.000 --> 00:05:46.000
Ёсць адчуванне ў сваей няслушнасці –

00:05:46.000 --> 00:05:49.000
гэта адчуванне свае праваты.

00:05:49.000 --> 00:05:52.000
(Смех)

00:05:52.000 --> 00:05:55.000
З-за гэтай структурнай высновы

00:05:55.000 --> 00:05:57.000
мы калі-нікалі ўвязаем у пачуцці нашае праваты.

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
Я заву такую памылку слепатой.

00:05:59.000 --> 00:06:01.000
З большага,

00:06:01.000 --> 00:06:04.000
у нас няма ўсярэдзіне механізму,

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
які б падказваў, калі мы няправыя,

00:06:06.000 --> 00:06:09.000
пакуль не запозна.

00:06:09.000 --> 00:06:12.000
Ёсць яшчэ другая прычына, чаму мы чапляемся да гэтага пачуцця,

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
яна больш адносіцца да культуры.

00:06:15.000 --> 00:06:18.000
Уявіце сабе хуценька пачатковую школу.

00:06:18.000 --> 00:06:20.000
Вы сабе сядзіцё,

00:06:20.000 --> 00:06:23.000
а настаўніца вяртае кантрольныя.

00:06:23.000 --> 00:06:25.000
Адна з іх выглядае так.

00:06:25.000 --> 00:06:27.000
Дарэчы, гэта не мая.

00:06:27.000 --> 00:06:29.000
(Смех)

00:06:29.000 --> 00:06:32.000
Вось вы ў вашай школе

00:06:32.000 --> 00:06:34.000
і вы дакладна ведаеце, што думаць

00:06:34.000 --> 00:06:37.000
пра аднаклассніка, што атрымаў такую адзнаку.

00:06:37.000 --> 00:06:40.000
Ён дурны і шалёны,

00:06:40.000 --> 00:06:43.000
ён ніколі не робіць хатнія заданні.

00:06:43.000 --> 00:06:46.000
Такім чынам, яшчэ да 9-гадовага ўзросту

00:06:46.000 --> 00:06:48.000
вы даведаліся, што, па-першае,

00:06:48.000 --> 00:06:50.000
тыя, хто памыляюцца –

00:06:50.000 --> 00:06:53.000
лянівыя, безадказныя тупіцы,

00:06:53.000 --> 00:06:55.000
а па-другое –

00:06:55.000 --> 00:06:57.000
каб дасягнуць поспеху ў жыцці,

00:06:57.000 --> 00:07:00.000
нельга ніколі памыляцца.

00:07:01.000 --> 00:07:05.000
Мы вывучваем гэтыя нядобрыя ўрокі вельмі хораша.

00:07:06.000 --> 00:07:08.000
Большасць з нас,

00:07:08.000 --> 00:07:12.000
і як я лічу, асабліва ў гэтай залі,

00:07:12.000 --> 00:07:14.000
ставяцца да такога вучэння

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
робячыся беззаганнымі выдатнікамі,

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
перфекцыяністамі, стаханаўцамі.

00:07:19.000 --> 00:07:21.000
Ці не,

00:07:21.000 --> 00:07:25.000
спадар выканаўчы дырэктар па фінансах,ён жа ж астрафізік, ён жа ж супер марафонец?

00:07:25.000 --> 00:07:32.000
(Смех)

00:07:32.000 --> 00:07:36.000
Як атрымоўваецца, дык вы ўсе такія дырэктары, астрафізікі і марафонцы.

00:07:36.000 --> 00:07:38.000
Хай будзе.

00:07:38.000 --> 00:07:41.000
Сітуацыя горшае толькі калі мы заводзімся,

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
што мы, мажліва, ў нечым памыліліся.

00:07:43.000 --> 00:07:46.000
Таму што думаючы ў гэтым напрамку,

00:07:46.000 --> 00:07:48.000
калі мы робім памылку мы вырашаем,

00:07:48.000 --> 00:07:51.000
што нешта не гэтак з намі.

00:07:51.000 --> 00:07:53.000
Таму мы настойваем на сваім,

00:07:53.000 --> 00:07:55.000
бо так мы адчуваем сабе разумнымі, адказнымі,

00:07:55.000 --> 00:07:58.000
дабрачыннымі і абароненымі.

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
Дазвольце расказаць вам пра выпадак.

00:08:01.000 --> 00:08:03.000
Некалькі год таму

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
у шпіталь імя Бэт Ізраель Дзіконэс прынялі жанчыну для аперацыі.

00:08:06.000 --> 00:08:08.000
Гэты шпіталь знаходзіцца ў Бостане.

00:08:08.000 --> 00:08:10.000
У гэтым шпіталі праходзяць практыку студэнты з Гарварду,

00:08:10.000 --> 00:08:12.000
ён – адзін з найлепшых у краіне.

00:08:12.000 --> 00:08:15.000
Гэтую жанчыну прынялі і завязлі ў аперацыйную залу.

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
Яе паклалі пад наркоз, хірург над ёй маніпулюе,

00:08:17.000 --> 00:08:20.000
пасля ён яе зашывае і яе адвозяць у пасляаперацыйную палату.

00:08:20.000 --> 00:08:23.000
Здэцца, аперацыя прайшла нармальна.

00:08:23.000 --> 00:08:26.000
Жанчына прачынаецца, аглядвае сябе і кажа:

00:08:26.000 --> 00:08:30.000
“Чаму я перавязаная не на тым баку?”

00:08:30.000 --> 00:08:33.000
А перавязана яна на тым баку,

00:08:33.000 --> 00:08:35.000
таму што хірург зрабіў сур'ёзную аперацыю

00:08:35.000 --> 00:08:38.000
на яе левай назе, а не на правай.

00:08:39.000 --> 00:08:42.000
Калі пра гэтае здарэнне казаў

00:08:42.000 --> 00:08:45.000
намеснік шпіталя па якасці працэдур,

00:08:45.000 --> 00:08:48.000
ён сказаў нешта вельмі цікавае.

00:08:48.000 --> 00:08:51.000
“Па невядомай прычыне

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
хірург папросту адчуваў,

00:08:53.000 --> 00:08:55.000
што ён працаваў на правільным баку.”

00:08:55.000 --> 00:08:58.000
(Смех)

00:09:00.000 --> 00:09:02.000
Чаму я пра гэта расказваю,

00:09:02.000 --> 00:09:05.000
дык таму, што верыць свайму пачуццю таго,

00:09:05.000 --> 00:09:08.000
што вы знаходзіцеся на правільным баку чагосьці,

00:09:08.000 --> 00:09:11.000
можа быць вельмі небяспечным.

00:09:11.000 --> 00:09:14.000
Гэтаму ўнутранаму пачуццю сваей слушнасці,

00:09:14.000 --> 00:09:16.000
якое мы ўсе часам адчуваем,

00:09:16.000 --> 00:09:18.000
нельга давяраць, як адзінаму павадыру таго,

00:09:18.000 --> 00:09:21.000
што насамрэч здараецца ў звонкавым свеце.

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
І калі мы ў сваіх паводзінах

00:09:23.000 --> 00:09:27.000
накіроўваемся толькі на такога павадыра і нават не думаем пра мажлівасць свае памылковасці,

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
мы робім глупствы накшталт

00:09:29.000 --> 00:09:33.000
вылівання 760 мільёнаў літраў нафты ў заліў Мексіка,

00:09:33.000 --> 00:09:36.000
ці нейтралізацыі глабальнай эканомікі.

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
Гэта гіганцкая праблема для практыкі.

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
Але гэта яшчэ і гіганцкая праблема для грамадства.

00:09:43.000 --> 00:09:47.000
Задумайцеся на хвілінку, што значыць пачуццё свае праваты.

00:09:47.000 --> 00:09:49.000
Гэта значыць, што вашыя вераванні

00:09:49.000 --> 00:09:52.000
слушна адлюстроўваюць рэальнасць.

00:09:52.000 --> 00:09:54.000
З такім пачуццём

00:09:54.000 --> 00:09:56.000
узнікае праблема –

00:09:56.000 --> 00:09:58.000
якое тлумачэнне ўсім тым людзям,

00:09:58.000 --> 00:10:01.000
што з вамі нязгодныя.

00:10:01.000 --> 00:10:04.000
Выявілася, што большасць з нас тлумачыць для сябе людзей з іншымі поглядамі

00:10:04.000 --> 00:10:07.000
карыстаючыся шэрагам няўдалых меркаванняў.

00:10:08.000 --> 00:10:11.000
Першае, што мы звычайна думаем, калі нехта з намі нязгодны,-

00:10:11.000 --> 00:10:14.000
гэта дапускаем, што яны не дасведчаныя ў дадзеным пытанні.

00:10:14.000 --> 00:10:16.000
У іх папросту няма доступу да той інфармацыі, што ёсць у вас,

00:10:16.000 --> 00:10:19.000
і калі вы шчодра гэтай інфармацыяй з імі падзеліцеся,

00:10:19.000 --> 00:10:22.000
да іх дойдзе, і яны пяройдуць у ваш лагер.

00:10:22.000 --> 00:10:25.000
Калі гэта не здараецца,

00:10:25.000 --> 00:10:27.000
калі мы даведваемся, што яны валодаюць аднолькавымі з намі фактамі,

00:10:27.000 --> 00:10:29.000
але працягваюць з намі не згаджацца,

00:10:29.000 --> 00:10:31.000
мы рухаемся ў бок другога меркавання -

00:10:31.000 --> 00:10:33.000
менавіта, што яны – ідыёты.

00:10:33.000 --> 00:10:35.000
(Смех)

00:10:35.000 --> 00:10:37.000
Перад імі ўсе патрэбныя кавалкі складанкі,

00:10:37.000 --> 00:10:40.000
а яны, ёлупы, не могуць яе хораша сабраць.

00:10:40.000 --> 00:10:42.000
А калі і гэта не працуе,

00:10:42.000 --> 00:10:45.000
калі мы разумеем, што людзі, што з намі не згаджаюцца,

00:10:45.000 --> 00:10:47.000
валодаюць тымі ж самымі фактамі

00:10:47.000 --> 00:10:50.000
і да таго ж яны даволі разумныя,

00:10:50.000 --> 00:10:53.000
мы пераходзім да трэцяга меркавання –

00:10:53.000 --> 00:10:56.000
яны ведаюць праўду,

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
але для сваіх зласлівых мэтаў

00:10:58.000 --> 00:11:01.000
знарок гэтую праўду перайначваюць.

00:11:02.000 --> 00:11:04.000
Гэта – катастрофа.

00:11:04.000 --> 00:11:07.000
Гэткая нашая перавага да адчування свае правільнасці

00:11:07.000 --> 00:11:09.000
не дае нам прадухіляць памылкі,

00:11:09.000 --> 00:11:11.000
асабліва, калі гэта абавязкова,

00:11:11.000 --> 00:11:14.000
і вымушае нас дрэнна адно да аднога ставіцца.

00:11:15.000 --> 00:11:17.000
Што мяне больш за ўсё ставіць станьгом,

00:11:17.000 --> 00:11:20.000
я лічу гэта трагічным,

00:11:20.000 --> 00:11:24.000
што такое становішча абсалютна разыходзіцца з нашай чалавечай сутнасцю.

00:11:24.000 --> 00:11:26.000
Быццам, мы хочам верыць,

00:11:26.000 --> 00:11:29.000
што нашыя розумы – гэткія беззаганныя празрыстыя вокны,

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
што мы цераз іх можам назіраць

00:11:31.000 --> 00:11:34.000
і дакладна апісваць навакольны свет.

00:11:34.000 --> 00:11:36.000
І мы хочам, каб усе назіралі за светам праз тое самае шкло,

00:11:36.000 --> 00:11:38.000
і бачылі дакладна тое самае.

00:11:38.000 --> 00:11:40.000
Гэта ж няпраўда,

00:11:40.000 --> 00:11:43.000
а калі б і была, то свет быў бы неверагодна нудным.

00:11:43.000 --> 00:11:46.000
Цуд нашага розуму не ў тым,

00:11:46.000 --> 00:11:49.000
што мы можам бачыць свет якім ён ёсць.

00:11:50.000 --> 00:11:53.000
Ён у тым, што мы можам бачыць свет не такім, як ёсць.

00:11:54.000 --> 00:11:56.000
Мы можам мець успаміны пра былое,

00:11:56.000 --> 00:11:59.000
разважанні пра будучыню,

00:11:59.000 --> 00:12:01.000
і мы можам сабе ўявіць,

00:12:01.000 --> 00:12:04.000
быццам мы – іншыя людзі ў іншых месцах.

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
Менавіта таму, што кожны бачыць трошкі інакш,

00:12:06.000 --> 00:12:08.000
мы можам назіраць за тым самым кавалкам начнога неба

00:12:08.000 --> 00:12:10.000
і бачыць гэта,

00:12:10.000 --> 00:12:12.000
і гэта,

00:12:12.000 --> 00:12:15.000
і гэта.

00:12:15.000 --> 00:12:18.000
Менавіта таму ж мы і памыляемся.

00:12:19.000 --> 00:12:21.000
За 1200 год да таго, як Дэкарт вымавіў свае славутыя словы

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
“я думаю і значыцца існую”,

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
спадар з іммм Святы Аўгусцін напісаў

00:12:25.000 --> 00:12:28.000
“fallor ergo sum”–

00:12:28.000 --> 00:12:32.000
“я памыляюся і значыцца існую”.

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
Аўгусцін зразумеў,

00:12:34.000 --> 00:12:36.000
што факт нашае мажлівасці памыляцца --

00:12:36.000 --> 00:12:38.000
гэта не нязручны дэфект

00:12:38.000 --> 00:12:40.000
чалавечае сістэмы,

00:12:40.000 --> 00:12:43.000
не штосьці для перакрочання ці знішчэння.

00:12:43.000 --> 00:12:46.000
Гэта – аснова нашае чалавечасці.

00:12:46.000 --> 00:12:48.000
Таму што мы не бог,

00:12:48.000 --> 00:12:51.000
мы не вельмі ведаем, што ў гэтым свеце робіцца.

00:12:51.000 --> 00:12:54.000
У адрозненніе ад іншых жывёлаў,

00:12:54.000 --> 00:12:58.000
мы бясконца стараемся гэты свет ўцяміць.

00:12:58.000 --> 00:13:00.000
Я лічу, што гэта бясконцая адданасць –

00:13:00.000 --> 00:13:02.000
гэта корань і выток

00:13:02.000 --> 00:13:05.000
усяе нашае прадуктыўнасці і творчае фантазіі.

00:13:05.000 --> 00:13:08.000
Летась, па розных прычынах,

00:13:08.000 --> 00:13:10.000
я пачала слухаць шмат выпускаў

00:13:10.000 --> 00:13:12.000
праграмы “Гэтае амерыканскае жыццё” на грамадскім радыё.

00:13:12.000 --> 00:13:15.000
Слухала я, слухала,

00:13:15.000 --> 00:13:18.000
і паціху пачала адчуваць,

00:13:18.000 --> 00:13:21.000
што ўсе расповеды – пра нечыю няслушнасць.

00:13:22.000 --> 00:13:24.000
Спачатку я падумала:

00:13:24.000 --> 00:13:26.000
“Дакацілася.

00:13:26.000 --> 00:13:28.000
Зараз я заўсёды, як вар’ятка, бачу няслушнасць.

00:13:28.000 --> 00:13:30.000
Яна мне здаецца паўсюль.”

00:13:30.000 --> 00:13:32.000
Гэткія здарэнні былі.

00:13:32.000 --> 00:13:34.000
Але праз колькі месяцаў

00:13:34.000 --> 00:13:36.000
у мяне з’явілася мажлівасць узяць інтэрв’ю ў карэспандэнта праграмы Айра Глас.

00:13:36.000 --> 00:13:38.000
Я падзялілася гэтым меркаваннем з ім,

00:13:38.000 --> 00:13:41.000
а ён мне: ”Гэта насамрэч гэтак.”

00:13:41.000 --> 00:13:43.000
Ён дадаў, што стваральнікі праграмы

00:13:43.000 --> 00:13:45.000
нават жартуюць,

00:13:45.000 --> 00:13:47.000
што ў кожным выпуску –

00:13:47.000 --> 00:13:50.000
тая самая тэма-шыфр.

00:13:50.000 --> 00:13:52.000
Яна вядзецца недзе так:

00:13:52.000 --> 00:13:55.000
“Я думаў гэтае нешта атрымаецца гэтак,

00:13:55.000 --> 00:13:58.000
а насамрэч здарылася інакш.”

00:13:58.000 --> 00:14:01.000
“Што цікава,” – дадаў Айра Глас, -- “дык тое, што нам такая інфармацыя патрэбна.

00:14:01.000 --> 00:14:03.000
Нам патрэбны такія моманты неспадзёўкі

00:14:03.000 --> 00:14:05.000
і перамены няслушнасці,

00:14:05.000 --> 00:14:07.000
каб ажывіць гэтыя расказы.”

00:14:07.000 --> 00:14:09.000
Што тычыцца нас усіх, аўдыторыі,

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
у якасці слухачоў ці чытальнікаў

00:14:12.000 --> 00:14:14.000
нам такія расказы даспадобы.

00:14:14.000 --> 00:14:17.000
Нам падабаюцца перамены сюжэту,

00:14:17.000 --> 00:14:20.000
прытворныя крокі і неспадзяваныя канцоўкі.

00:14:20.000 --> 00:14:23.000
Што тычыцца нашых расказаў,

00:14:23.000 --> 00:14:26.000
то нам да спадобы памыляцца.

00:14:26.000 --> 00:14:28.000
Але ж вы ведаеце, што нашыя расказы такія,

00:14:28.000 --> 00:14:31.000
бо нашае жыццё такое.

00:14:31.000 --> 00:14:34.000
Мы думаем, што будзе так,

00:14:34.000 --> 00:14:37.000
а насамрэч здараецца інакш.

00:14:37.000 --> 00:14:39.000
Джордж Буш думаў, што атакуе Ірак,

00:14:39.000 --> 00:14:41.000
знойдзе там зброю масавага знішчэння,

00:14:41.000 --> 00:14:44.000
вызваліць людзей і падорыць дэмакратыю Бліжняму Усходу.

00:14:45.000 --> 00:14:47.000
А насамрэч здарылася інакш.

00:14:48.000 --> 00:14:50.000
Таксама ж і Хосні Мубарак

00:14:50.000 --> 00:14:52.000
думаў, што будзе дыктатарам Егіпту да канца свайго жыцця,

00:14:52.000 --> 00:14:54.000
пакуль не састарыцца і расхварэецца,

00:14:54.000 --> 00:14:57.000
і тады зможа перадаць уладу свайму сыну.

00:14:57.000 --> 00:15:00.000
А насамрэч здарылася інакш.

00:15:01.000 --> 00:15:03.000
Мажліва і вы калісьці думалі,

00:15:03.000 --> 00:15:05.000
што пасталееце і ажэніцеся з каханым са школы,

00:15:05.000 --> 00:15:08.000
вернецеся ў родны горад і выгадуеце колькі дзетак разам.

00:15:09.000 --> 00:15:12.000
А насамрэч здарылася інакш.

00:15:12.000 --> 00:15:14.000
Я павінна прызнацца,

00:15:14.000 --> 00:15:16.000
што я лічыла, што пішу найнуднейшую кнігу

00:15:16.000 --> 00:15:18.000
пра нешта, да чаго нікому няма справы,

00:15:18.000 --> 00:15:21.000
для чытачоў, якіх ніколі не будзе.

00:15:21.000 --> 00:15:23.000
А насамрэч здарылася інакш.

00:15:23.000 --> 00:15:25.000
(Смех)

00:15:25.000 --> 00:15:27.000
Такое ж жыццё.

00:15:27.000 --> 00:15:29.000
Мы выпрацоўваем неверагодныя ідэі

00:15:29.000 --> 00:15:32.000
пра навакольны свет,

00:15:32.000 --> 00:15:34.000
калісьці гэта –- да лепшага вядзе, калісьці –- не.

00:15:34.000 --> 00:15:37.000
А свет пераварочваецца і ўражвае нас.

00:15:40.000 --> 00:15:43.000
Не крыўдуйце, але ўся гэтая канферэнцыя

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
існуе як помнік

00:15:45.000 --> 00:15:47.000
нашай мажлівасці памыляцца.

00:15:47.000 --> 00:15:49.000
Мы кагадзе прысвяцілі цэлы тыдзень

00:15:49.000 --> 00:15:51.000
размовам пра інавацыі, паляпшэнні

00:15:51.000 --> 00:15:53.000
і перапрацоўкі.

00:15:53.000 --> 00:15:56.000
Але вы ведаеце чаму нам патрэбныя гэтыя інавацыі,

00:15:56.000 --> 00:15:58.000
паляпшэнні і перапрацоўкі?

00:15:58.000 --> 00:16:00.000
Таму што палова ідэй,

00:16:00.000 --> 00:16:03.000
што былі вар’яцкі цікавымі і мелі магчымасць змяніць свет --

00:16:03.000 --> 00:16:05.000
гляньце на TED у 1998-м,

00:16:05.000 --> 00:16:07.000
чаго ж там –

00:16:07.000 --> 00:16:11.000
(Смех)

00:16:11.000 --> 00:16:13.000
не спрацавалі, ці не гэтак?

00:16:13.000 --> 00:16:15.000
(Смех)

00:16:15.000 --> 00:16:18.000
Дзе мой паскаральны касцюм, Крыс?

00:16:18.000 --> 00:16:22.000
(Смех)

00:16:22.000 --> 00:16:27.000
(Воплескі)

00:16:27.000 --> 00:16:30.000
А мы ізноў тут.

00:16:30.000 --> 00:16:32.000
І так будзе працягвацца.

00:16:32.000 --> 00:16:34.000
Мы вынаходзім яшчэ адну ідэю.

00:16:34.000 --> 00:16:37.000
Мы распавядаем яшчэ адну гісторыю.

00:16:37.000 --> 00:16:40.000
Мы ўдзельнічаем у яшчэ адной канферэнцыі.

00:16:40.000 --> 00:16:42.000
Тэма сённяшняй,

00:16:42.000 --> 00:16:44.000
як вы ўжо чулі 7 мільёнаў разоў,--

00:16:44.000 --> 00:16:46.000
як вынайсці цудоўнасць наноў.

00:16:46.000 --> 00:16:48.000
Па мне,

00:16:48.000 --> 00:16:51.000
дык калі вы насамрэч хочаце наноў вынайсці цудоўнасць,

00:16:51.000 --> 00:16:53.000
то выйдзіце па-за межы

00:16:53.000 --> 00:16:59.000
гэтай маленечкай і баязлівай прасторы сваёй праваты

00:16:59.000 --> 00:17:02.000
і гляньце адно на аднаго.

00:17:02.000 --> 00:17:05.000
Таксама гляньце на непамернасць,

00:17:05.000 --> 00:17:08.000
комплеснасць і загадку

00:17:08.000 --> 00:17:11.000
сусвету

00:17:11.000 --> 00:17:14.000
і дазвольце сабе сказаць:

00:17:14.000 --> 00:17:18.000
“А я ж і не ведаю.

00:17:18.000 --> 00:17:20.000
Можа я памыляюся.”

00:17:20.000 --> 00:17:22.000
Дзякую.

00:17:22.000 --> 00:17:25.000
(Воплескі)

00:17:25.000 --> 00:17:27.000
Усім падзяка.

00:17:27.000 --> 00:17:30.000
(Воплескі)