1
00:00:07,006 --> 00:00:08,756
Pençeleri bir düşünün.

2
00:00:08,756 --> 00:00:12,486
Tüm dünyada çoğunlukla 
dört uzuvlu hayvanlarda bulunur,

3
00:00:12,486 --> 00:00:15,566
doğanın en çok yönlü aletlerinden biri.

4
00:00:15,566 --> 00:00:18,888
Ayılar pençelerini hem kazmak için
hem de savunma için kullanırlar.

5
00:00:18,888 --> 00:00:23,648
Bir kartalın iğne uçlu pençeleri,
avının kafatasını delip geçebilir.

6
00:00:23,648 --> 00:00:27,567
Aslanlar devasa pençelerini avlanmak için
ani bir şekilde hareket ettirmeden önce

7
00:00:27,567 --> 00:00:29,940
kolay hareket etmek için
onları geri çekebilir.

8
00:00:29,940 --> 00:00:35,405
Primatların ataları bile pençeleri
evrim geçirip tırnaklara dönüşene dek

9
00:00:35,405 --> 00:00:39,785
bu etkileyici uzuvları
ustalıkla kullanırlardı.

10
00:00:39,785 --> 00:00:44,867
Peki evrimsel geçmişimizde
bu manikürlü adaptasyona neden olan ne?

11
00:00:44,867 --> 00:00:49,740
Tırnaklar daha keskin kuzenlerinin 
yapamadığı neyi yapabilirler?

12
00:00:49,740 --> 00:00:55,570
Tırnaklar fosil kalıntılarında
yaklaşık 55,8 milyon yıl önce

13
00:00:55,570 --> 00:01:00,349
ilk kez ortaya çıktığında
pençeler çoktan 260 milyon yıldan fazladır

14
00:01:00,349 --> 00:01:03,548
memelilerin ve sürüngenlerin
atalarında bulunuyordu.

15
00:01:03,548 --> 00:01:06,540
Ama ortaya çıkışları arasındaki
zaman uçurumuna rağmen

16
00:01:06,540 --> 00:01:10,811
bu adaptasyonlar aynı evrimsel
hikâyenin parçalarını oluşturuyorlar.

17
00:01:10,821 --> 00:01:14,683
Hem tırnaklar hem pençeler
keratinden oluşur, keratin ayrıca

18
00:01:14,693 --> 00:01:20,926
boynuzlarda, balık pullarında, toynaklarda
ve saçta bulunan sert ve ipliksi protein.

19
00:01:20,926 --> 00:01:25,956
Bu protein keratin matris denen 
bir sürü dokudan üretilir.

20
00:01:25,956 --> 00:01:28,275
Kan damarlarında ve besinlerde zengin olan

21
00:01:28,275 --> 00:01:32,665
bu protein fabrikası 
sonsuz bir keratin akımı üretir,

22
00:01:32,665 --> 00:01:36,711
keratinosid denen hücrelere
sıkı sıkı sıkıştırılmış durumdadırlar.

23
00:01:36,711 --> 00:01:42,241
Yüksek yoğunluklu hücreler tırnak
ve pençeye kendine has sertliği verir.

24
00:01:42,241 --> 00:01:44,627
Tırnaklar pençelerden 
evrildiklerinden dolayı

25
00:01:44,627 --> 00:01:48,588
her iki adaptasyon da 
keratinosidi aynı şekilde üretir.

26
00:01:48,588 --> 00:01:50,788
Hücreler matristen büyürler,

27
00:01:50,788 --> 00:01:56,297
öldükleri deriden ortaya çıkıp su geçirmez
bir kılıf şeklinde sertleşirler.

28
00:01:56,297 --> 00:01:59,637
İki keratin kaplama arasındaki ana fark

29
00:01:59,637 --> 00:02:01,278
aslında sadece şekilleri,

30
00:02:01,278 --> 00:02:06,228
bu şekilleri de hayvanların parmaklarının
ucundaki kemiğin şekline bağlıdır.

31
00:02:06,228 --> 00:02:11,417
Pençelerde keratinosidlerin yatağı
dar bir parmak kemiğine uyar,

32
00:02:11,417 --> 00:02:14,583
parmak ucunun etrafını sarmalar

33
00:02:14,603 --> 00:02:17,517
ve koni şekilli bir yapı
oluşturmak için dışarı doğru yayılır.

34
00:02:17,537 --> 00:02:21,501
Öte yandan, tırnakları olan hayvanların
çok daha geniş parmakları bulunur

35
00:02:21,501 --> 00:02:26,591
ve keratinosidler geniş kemiklerinin 
sadece üst yüzeyini kaplar.

36
00:02:26,611 --> 00:02:30,079
Tırnaklar, muhtemelen
primatların fazla evrimleşip

37
00:02:30,089 --> 00:02:33,886
becerikli parmaklara sahip olmalarının
bir yan etkisi olarak soylarını sürdürdü.

38
00:02:33,886 --> 00:02:37,953
Ama primat atalarımızın doğal ortamları
hakkında bildiklerimiz göz önüne alınırsa

39
00:02:37,963 --> 00:02:43,373
tırnakların kendi güçlü avantajlarıyla
ortaya çıktıkları daha muhtemel.

40
00:02:43,373 --> 00:02:46,503
Orman örtüsünde yaşayan
yüksek sayıdaki bu primatların

41
00:02:46,503 --> 00:02:50,607
geniş parmak kemikleri
ve devasa parmak tabanları

42
00:02:50,607 --> 00:02:52,744
ince dalları yakalamak için uygundu.

43
00:02:52,744 --> 00:02:56,367
Tırnaklar da bu tutuşu daha da geliştirdi.

44
00:02:56,367 --> 00:02:59,749
Bastırmak için sert bir zemin bularak

45
00:02:59,749 --> 00:03:05,361
primatlar ağaçlara daha fazla ulaşabilmek
adına ayak tabanlarını açabilirdi.

46
00:03:05,361 --> 00:03:09,416
Ayrıca, tırnaklar tırmanma sırasındaki
basınç değişikliklerini saptamak için

47
00:03:09,436 --> 00:03:14,226
ekstra zemin alanı sağlayarak
parmaklarının hassasiyetini geliştirdi.

48
00:03:14,226 --> 00:03:17,748
Hassasiyet ile el becerisinin kombinasyonu

49
00:03:17,748 --> 00:03:22,658
atalarımıza böcekleri, böğürtlenleri
ve tohumları yakalamak için

50
00:03:22,658 --> 00:03:27,827
hassas motor becerisi ile ince dalları
sımsıkı kavramalarını sağladı.

51
00:03:27,827 --> 00:03:33,794
Tırnakların evrimi ile karşı konulabilir
baş parmak ve ayak parmakları

52
00:03:33,794 --> 00:03:35,749
birbirleriyle yakından bağlantılı.

53
00:03:35,749 --> 00:03:38,602
Atalarımız ağaçlardan indikleri zaman

54
00:03:38,602 --> 00:03:44,580
bu esnek beceri karmaşık araçlar yaratıp
onları ustalıkla kullanmalarını sağladı.

55
00:03:44,580 --> 00:03:48,138
Geniş parmakların, pençeleri
taşıması muhtemel olsa bile

56
00:03:48,138 --> 00:03:50,830
sivri uçları primatların sıradan işleriyle

57
00:03:50,830 --> 00:03:53,369
çakışmış olabilir.

58
00:03:53,369 --> 00:03:56,978
Pençeler bir şeyi delmek için,
patlatmak için ve tutmak için uygun

59
00:03:56,978 --> 00:04:01,938
ama pençelerin uçları yakalamayı
zorlaştırıyor ve tehlikeli olabilir.

60
00:04:01,938 --> 00:04:07,092
Yine de hem pençeler hem de tırnaklar
bazı beklenmedik şekillerde kullanırlar.

61
00:04:07,102 --> 00:04:10,267
Deniz inekleri yiyeceklerini
kavramak için tırnaklarını kullanırlar

62
00:04:10,267 --> 00:04:13,852
ve araştırmacılar, fillerin duymasına
yardımcı olması için

63
00:04:13,862 --> 00:04:16,812
ayak tırnaklarının zemindeki titreşimi
hissettiği görüşündeler.

64
00:04:16,812 --> 00:04:20,408
Bu arada, Madagaskar'daki
aye-aye maymunları gibi bazı primatların

65
00:04:20,428 --> 00:04:23,764
tekrar edindikleri pençeleri var,
çok uzun olan bu uzantıları

66
00:04:23,774 --> 00:04:27,029
ağaç dallarına ve gövdelerine
hafifçe vurmak için kullanırlar,

67
00:04:27,029 --> 00:04:31,355
o sırada da yarasalara benzeyen
kulaklarıyla ağaç kovuklarını dinlerler.

68
00:04:31,355 --> 00:04:34,050
Bir aralık olduğunu anlarlarsa
ağaca oyuk açarlar

69
00:04:34,050 --> 00:04:38,830
ve iğne gibi olan orta
parmaklarıyla ağacı eşelerler.

70
00:04:38,830 --> 00:04:43,788
Hayvanlar aleminde kullanılan
tüm tırnaklar ve pençelerin

71
00:04:43,788 --> 00:04:46,463
inanılmaz biçimlerini
sadece yüzeysel olarak ele aldık.

72
00:04:46,463 --> 00:04:49,534
Fakat bu adaptasyonlardan
hangisi daha iyi?

73
00:04:49,554 --> 00:04:53,084
Bunun cevabını kesin olarak hiçbir zaman
açıklığa kavuşturamayabiliriz.