0:00:00.000,0:00:03.000
Bir çocuk müzesinde, altı ila sekiz yaşlarında

0:00:03.000,0:00:05.000
300 kadar çocuğa bir konuşma yapıyordum

0:00:05.000,0:00:09.000
ve beraberimde buradakilere benzer

0:00:09.000,0:00:11.000
bir torba dolusu bacak getirmiş,

0:00:11.000,0:00:13.000
çocuklar için hepsini bir masanın üzerine yaymıştım.

0:00:13.000,0:00:17.000
Ve, kendi deneyimimce, çocuklar bilmedikleri,

0:00:17.000,0:00:19.000
anlamadıkları veya onlara yabancı olan şeylere

0:00:19.000,0:00:21.000
doğal bir merak duyarlar.

0:00:21.000,0:00:23.000
Çocuklar bu türlü farklılıklardan ürkmeyi,

0:00:23.000,0:00:26.000
ancak bir yetişkin onlara kibarlık aşılama

0:00:26.000,0:00:29.000
amacıyla onların davranışlarını etkiler

0:00:29.000,0:00:32.000
ya da onların doğal meraklarını

0:00:32.000,0:00:34.000
sansürlerse öğrenirler.

0:00:34.000,0:00:38.000
Lobide bu afacan çocukların

0:00:38.000,0:00:41.000
karşına dikilip onlara "Ne yaparsanız yapın,

0:00:41.000,0:00:43.000
sakın bacaklarına bakmayın" diyen bir ilkokul oğretmeni hayal ediverdim.

0:00:43.000,0:00:45.000
Ama, tabii, zaten amaç o.

0:00:45.000,0:00:48.000
Ben onları bakıp keşfetmeye davet etmek için oradaydım.

0:00:48.000,0:00:52.000
Böylece yetişkinlerle bir anlaşma yaptım,

0:00:52.000,0:00:55.000
çocuklar, yanlarında erişkinler olmaksızın içeri gelip

0:00:55.000,0:00:57.000
kendi başlarına iki dakika geçirecekler.

0:00:57.000,0:01:01.000
Kapilar açıldı, çocuklar bacak dolu masaya yürüdüler,

0:01:01.000,0:01:04.000
ve itip dürtmeye, ayak parmaklarını oynatmaya,

0:01:04.000,0:01:06.000
ve ne olacağını görmek için

0:01:06.000,0:01:08.000
bütün ağırlıklarını koşu bacağına vermeye başladılar.

0:01:08.000,0:01:10.000
Ben de onlara "Çocuklar, çabuk cevap verin --

0:01:10.000,0:01:14.000
bu sabah uyandım ve bir evin üzerinden atlayabilmek istediğime karar verdim --

0:01:14.000,0:01:16.000
öyle çok büyük değil, iki üç katlı bir ev --

0:01:16.000,0:01:21.000
ama, şu an herhangi bir hayvanı, süper kahramanı, çizgi film kahramanını,

0:01:21.000,0:01:23.000
hayal edebileceğiniz herhangi bir şeyi düşünecek olsanız,

0:01:23.000,0:01:25.000
bana ne çeşit bir bacak yapardınız?"©

0:01:25.000,0:01:28.000
Ve oradan biri hemen "Kanguru!" diye bağırdı.

0:01:28.000,0:01:30.000
"Hayır, hayır, hayır! Kurbağa olması lazım!"

0:01:30.000,0:01:32.000
"Hayır. Lay Lay Lom Gadget olmalı!"

0:01:32.000,0:01:34.000
"Hayır. hayır. hayır! İnanılmaz Aile olmalı."

0:01:34.000,0:01:37.000
Ve aşina olmadığım başka şeyler söylediler.

0:01:37.000,0:01:39.000
Sonra, sekiz yaşında bir çocuk,

0:01:39.000,0:01:43.000
"Niye uçmak istemiyorsun ki?" dedi.

0:01:44.000,0:01:47.000
Ve ben dahil bütün oda "Evet" dedik.

0:01:47.000,0:01:49.000
(Kahkaha)

0:01:49.000,0:01:52.000
Ve o anda, bu çocukların engelli olarak görmeye alıştırıldığı

0:01:52.000,0:01:56.000
bir kadın olmaktan çıkıp, kendi vücutlarının henüz sahip olmadığı

0:01:56.000,0:02:01.000
potansiyellere sahip birine dönüştüm.

0:02:01.000,0:02:03.000
Hatta süper yeteneklere sahip olabilecek birine.

0:02:03.000,0:02:05.000
İlginç.

0:02:05.000,0:02:10.000
Aslında bazılarınız beni 11 sene önce TED'de izledi,

0:02:10.000,0:02:14.000
ve bu konferansın hem konusmacılar, hem katılımcılar için ne kadar

0:02:14.000,0:02:18.000
hayat değiştirici olduğu defalarca söylendi, ve ben de bir istisna değilim.

0:02:18.000,0:02:24.000
TED hayat maceramın bir sonraki on yılına geçmemde adeta bir fırlatma rampası oldu.

0:02:24.000,0:02:29.000
O zamanlar, sunmakta olduğum bacaklar protezde çığır açmışlardı.

0:02:29.000,0:02:31.000
Karbon lifinden örülmüş koşu bacaklarım vardı,

0:02:31.000,0:02:33.000
çitaların arka bacaklarından esinlenilmiş,

0:02:33.000,0:02:35.000
belki dün sahnede görmüş olabilirsiniz.

0:02:35.000,0:02:41.000
Bir de gerçek gibi görünen, aslına uygun boyanmış silikon bacaklar.

0:02:41.000,0:02:45.000
Bu benim için bir seslenme firsatıydı,

0:02:45.000,0:02:49.000
geleneksel tıbbi protez camiasının dışından mucitlerin

0:02:49.000,0:02:53.000
yeteneklerini bacak imalat bilimine ve sanatına

0:02:53.000,0:02:55.000
getirmeleri için.

0:02:55.000,0:03:00.000
Formu, işlevi ve estetiği ayrı tutup, her birine

0:03:00.000,0:03:02.000
farklı değerler vermeyi bırakabilmek için.

0:03:02.000,0:03:06.000
Şanslıyım ki birçok insan bu çağrıma cevap verdi.

0:03:06.000,0:03:11.000
Ve komiktir ki, bütün bu macera, bir TED katılımcısı ile başladı --

0:03:11.000,0:03:14.000
bugün seyirciler arasında bir yerlerde olduğunu umduğum Chee Pearlman.

0:03:14.000,0:03:17.000
Kendisi o sıralar ID denen bir dergide editördü

0:03:17.000,0:03:20.000
ve beni dergiye kapak yaptı.

0:03:20.000,0:03:23.000
Ve böylece inanılmaz bir macera başlamış oldu.

0:03:23.000,0:03:25.000
O aralar, ilginç buluşmalar yaşıyordum;

0:03:25.000,0:03:28.000
dünyanın farklı köşelerinde çita bacaklarının tasarımıyla ilgili konuşma yapmam için

0:03:28.000,0:03:31.000
gelen birçok daveti kabul ediyordum.

0:03:31.000,0:03:34.000
İnsanlar konferansın sonunda, konuşmam bitince yanıma geliyorlardı,

0:03:34.000,0:03:36.000
kadınlı erkekli.

0:03:36.000,0:03:38.000
Ve muhabbetlerimiz şunun gibi oluyordu,

0:03:38.000,0:03:42.000
"Aimee, biliyor musun, çok çekicisin.

0:03:42.000,0:03:44.000
Engelli gibi görünmüyorsun."

0:03:44.000,0:03:45.000
(Kahkaha)

0:03:45.000,0:03:47.000
Ben de, "Öyle mi, çok güzel,

0:03:47.000,0:03:49.000
çünkü kendimi engelli gibi hissetmiyorum" diye düşünüyordum.

0:03:49.000,0:03:54.000
Bütün bunlar, güzellik konusunda konuşulup tartışılacak

0:03:54.000,0:03:56.000
çok şey olduğunu gösterdi bana.

0:03:56.000,0:03:59.000
Güzel bir kadının neye benzemesi lazım?

0:03:59.000,0:04:01.000
Seksi bir vücut nasıl olur?

0:04:01.000,0:04:03.000
Ve ilginç olarak, kimlik bakış açısından,

0:04:03.000,0:04:06.000
engelli olmak ne demektir?

0:04:06.000,0:04:09.000
Yani, bakın -- Pamela Anderson'ın vücudunda benden daha fazla protez var.

0:04:09.000,0:04:11.000
Kimse ona engelli demiyor.

0:04:11.000,0:04:16.000
(Kahkaha)

0:04:17.000,0:04:21.000
Grafik tasarımcı Peter Saville'in elinden çıkan dergi,

0:04:21.000,0:04:26.000
kendileri de bu konuları keşfetmekle ilgilenen

0:04:26.000,0:04:28.000
moda tasarımcısı Alexander McQueen ve fotoğrafcı Nick Knight'a gitti.

0:04:28.000,0:04:31.000
TED'den üç ay sonra, kendimi ilk moda çekimimi

0:04:31.000,0:04:36.000
yapmak üzere Londra'ya giderken buldum,

0:04:36.000,0:04:37.000
sonuç gördüğünüz bu kapak oldu--

0:04:37.000,0:04:40.000
Modaya uygun?

0:04:40.000,0:04:44.000
Üç ay sonra, Alexander McQueen'in defilesine çıktım ilk kez,

0:04:44.000,0:04:49.000
dişbudak ağacından elle yontulmuş bir çift bacakla.

0:04:49.000,0:04:52.000
Kimsenin haberi yoktu -- herkes tahta çizme zannetti.

0:04:52.000,0:04:54.000
Aslinda, şu anda sahnede yanımdalar:

0:04:55.000,0:04:59.000
Asma, manolya, gerçekten çarpıcılar.

0:05:00.000,0:05:03.000
Şiirsellik önemli.

0:05:03.000,0:05:08.000
Şiirsellik banal ve boşlanmış konuları

0:05:08.000,0:05:10.000
sanat mertebesine yüceltiyor.

0:05:10.000,0:05:16.000
İnsanları korkutmuş olabilecek bir şeyi, bakmaya,

0:05:16.000,0:05:18.000
ve biraz daha bakmaya,

0:05:18.000,0:05:21.000
ve belki de anlamaya teşvik eden

0:05:21.000,0:05:23.000
bir şeye dönüştürebilir.

0:05:23.000,0:05:27.000
Bunu bir sonraki maceramda birinci elden yaşadım.

0:05:27.000,0:05:31.000
Sanatçı Matthew Barney'in film yapıtı "The Cremaster Cycle"da.

0:05:31.000,0:05:34.000
O zaman tam olarak farkına vardım ki --

0:05:34.000,0:05:36.000
bacaklarım giyilebilir heykeller olabilirdi.

0:05:36.000,0:05:43.000
O noktada, tek estetik amaç olarak insansılığı kopyalama ihtiyacından

0:05:43.000,0:05:45.000
uzaklaşmaya başladım.

0:05:45.000,0:05:49.000
Böylece insanların sevecen bir şekilde cam bacak diye hitap ettikleri

0:05:49.000,0:05:53.000
ve aslında saydam poliüretandan, nam-ı diğer

0:05:53.000,0:05:55.000
bovling topu malzemesinden yapılmış bacakları ürettik.

0:05:55.000,0:05:56.000
Ağır!

0:05:56.000,0:05:58.000
Sonra içinde patates köklerinin büyüdüğü, tepesinden pancar kökleri çıkan,

0:05:58.000,0:06:02.000
ve çok güzel pirinçten bir başparmağı olan

0:06:02.000,0:06:04.000
topraktan bacaklar yaptık.

0:06:04.000,0:06:06.000
Bacağın güzel bir yakın plan fotoğrafı.

0:06:06.000,0:06:08.000
Ve diğer bir karakter, yarı kadın, yarı çita --

0:06:08.000,0:06:10.000
benim atletlik yaşamıma ufak bir gönderme.

0:06:10.000,0:06:13.000
14 saat süren protez makyaj,

0:06:13.000,0:06:17.000
eklemli pençeleri ve

0:06:17.000,0:06:21.000
bir kertenkele gibi kırbaç gibi sallanan bir kuyruğu

0:06:21.000,0:06:23.000
olan bir yaratığa donüşebilmek için.

0:06:23.000,0:06:24.000
(Kahkaha)

0:06:25.000,0:06:29.000
Ve üzerinde birlikte çalıştığımız diğer bir çift bacak...

0:06:29.000,0:06:31.000
denizanasına benziyorlar.

0:06:31.000,0:06:33.000
Yine poliüretandan.

0:06:33.000,0:06:36.000
Ve bu bacakların, filmin konusu dışında

0:06:36.000,0:06:39.000
hizmet edecekleri tek amaç

0:06:39.000,0:06:42.000
duyularımızı kışkırtmak ve hayal gücümüzü ateşlemek olabilir.

0:06:42.000,0:06:45.000
Pek acayip işler.

0:06:45.000,0:06:51.000
Türlu insanların benim için yaptıgı bir düzineden fazla

0:06:51.000,0:06:53.000
protez bacağım var

0:06:53.000,0:06:57.000
ve onlar sayesinde ayaklarımın altındaki zeminle farklı ilişkiler kuruyorum.

0:06:57.000,0:06:59.000
Boyumu değiştirebiliyorum --

0:06:59.000,0:07:01.000
Beş farklı boy seçeneğim var.

0:07:01.000,0:07:03.000
(Kahkaha)

0:07:03.000,0:07:05.000
Bugün 1.85'im.

0:07:05.000,0:07:08.000
Bu bacakları, İngiltere'deki Dorset Ortopedik'te

0:07:08.000,0:07:10.000
yaptıralı bir seneden biraz fazla oldu,

0:07:10.000,0:07:12.000
ve onları Manhattan'a geri getirdiğimde,

0:07:12.000,0:07:14.000
gece ilk dışarı çıkışımda, çok gösterişli bir partiye gittim.

0:07:14.000,0:07:17.000
Orada beni senelerdir normal boyumda

0:07:17.000,0:07:19.000
1.72 olarak tanıyan bir kız vardı.

0:07:19.000,0:07:21.000
Beni görünce ağzı açık kaldı ve

0:07:21.000,0:07:24.000
"Ama ne kadar uzunsun!" dedi.

0:07:24.000,0:07:26.000
Ben de, "Biliyorum. Çok eğlenceli değil mi?" dedim.

0:07:26.000,0:07:28.000
Yani biraz sırık üzerine sırıkla binmek gibi bir şey,

0:07:28.000,0:07:31.000
ama artık kapı çerçeveleriyle, daha önce hiç olmasını

0:07:31.000,0:07:33.000
beklemediğim türden bir ilişkim var.

0:07:33.000,0:07:36.000
Ve bununla kendimi eğlendiriyordum.

0:07:36.000,0:07:38.000
Bana baktı,

0:07:38.000,0:07:40.000
ve, "Ama Aimee, bu haksızlık" dedi.

0:07:40.000,0:07:43.000
(Kahkaha)

0:07:43.000,0:07:45.000
(Alkış)

0:07:45.000,0:07:49.000
Şaşırtıcı olan, bunu içten gelerek söylemiş olmasıydı.

0:07:49.000,0:07:51.000
İstediğin gibi boyunu değiştirebilmen

0:07:51.000,0:07:53.000
haksızlık.

0:07:53.000,0:07:55.000
Ve işte o zaman anladım --

0:07:55.000,0:07:58.000
o zaman anladım ki toplumla olan diyalog

0:07:58.000,0:08:00.000
bu son on yılda

0:08:00.000,0:08:02.000
derinden değişmiş.

0:08:02.000,0:08:07.000
Artık bir yetersizliği yenmek üzerine değil.

0:08:07.000,0:08:09.000
Fazladan ekleme yapmak üzerine konuşuyoruz.

0:08:09.000,0:08:13.000
Potansiyeller üzerine konuşuyoruz.

0:08:13.000,0:08:18.000
Bir protez uzuv, artık kayıbı yerine koyma ihtiyacını temsil etmiyor.

0:08:18.000,0:08:21.000
Protezi takanın, o boşlukta ne isterse onu yaratma

0:08:21.000,0:08:24.000
gücünün olduğunun bir sembolü

0:08:24.000,0:08:26.000
yerine geçebilir.

0:08:26.000,0:08:29.000
Toplumun bir zamanlar engelli olarak gördüğü insanlar,

0:08:29.000,0:08:34.000
artık kendi vücutlarını tasarlayabilmenin getirdiği güçle

0:08:34.000,0:08:36.000
kendi kimliklerinin mimarlarına dönüşüp

0:08:36.000,0:08:38.000
bu kimliklerini şekillendirmeye

0:08:38.000,0:08:41.000
devam edebilirler.

0:08:41.000,0:08:46.000
Beni çok heyecanlandıran bir şey

0:08:46.000,0:08:50.000
en ileri teknolojiyi --

0:08:50.000,0:08:52.000
robotbilimi, biyonik bilimi --

0:08:52.000,0:08:54.000
eskilerin şiiriyle birleştirerek

0:08:54.000,0:09:00.000
insanlığımızı anlamaya bir adım daha yaklaşıyor olmamız.

0:09:00.000,0:09:05.000
Bence eğer insanlığımızın tam potansiyelini

0:09:05.000,0:09:07.000
keşfetmek istiyorsak,

0:09:07.000,0:09:11.000
hepimizin sahip olduğu yürek parçalayıcı dirençleri

0:09:11.000,0:09:14.000
ve ihtişamlı engellerini kutlamamız gerekiyor.

0:09:14.000,0:09:17.000
Shakespeare'in Shylock'unu düsünüyorum:

0:09:17.000,0:09:21.000
"Bizi delerseniz, kan akıtmaz mıyız,

0:09:21.000,0:09:24.000
ve bizi gıdıklarsanız, gülmez miyiz?"

0:09:24.000,0:09:27.000
Bizleri güzel kılan,

0:09:27.000,0:09:29.000
insanlığımız ve onunla gelen

0:09:29.000,0:09:32.000
tüm potansiyelimizdir.

0:09:32.000,0:09:33.000
Teşekkür ederim.

0:09:33.000,0:09:40.000
(Alkış)