WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:03.000 Miałam kiedyś udzielić wykładu grupie 300 dzieci, 00:00:03.000 --> 00:00:05.000 w wieku 6-8 lat. 00:00:05.000 --> 00:00:09.000 Przyniosłam worek nóg, 00:00:09.000 --> 00:00:11.000 takich jak te za mną. 00:00:11.000 --> 00:00:13.000 Dzieci mogły je sobie pooglądać. 00:00:13.000 --> 00:00:17.000 Z doświadczenia wiem, że dzieci mają wrodzoną ciekawość 00:00:17.000 --> 00:00:19.000 tego, co dla nich nieznane, 00:00:19.000 --> 00:00:21.000 niezrozumiałe, czy obce. 00:00:21.000 --> 00:00:23.000 Odmienności boją się dopiero, 00:00:23.000 --> 00:00:26.000 kiedy nauczą ich tego dorośli, 00:00:26.000 --> 00:00:29.000 poskromią naturalną ciekawość, 00:00:29.000 --> 00:00:32.000 powstrzymają pytania, 00:00:32.000 --> 00:00:34.000 żeby wychować "grzeczne dzieci". 00:00:34.000 --> 00:00:38.000 Wyobrażałam sobie, jak nauczyciel 00:00:38.000 --> 00:00:41.000 szepcze do nich na korytarzu: 00:00:41.000 --> 00:00:43.000 "Tylko nie gapcie się jej na nogi!" NOTE Paragraph 00:00:43.000 --> 00:00:45.000 Ale w moim wykładzie chodziło o to, 00:00:45.000 --> 00:00:48.000 żeby dzieci mogły same zbadać sprawę. 00:00:48.000 --> 00:00:52.000 Dlatego poprosiłam dorosłych, 00:00:52.000 --> 00:00:55.000 żeby na dwie minuty pozwolili dzieciom 00:00:55.000 --> 00:00:57.000 pobyć ze mną sam na sam. 00:00:57.000 --> 00:01:01.000 Dzieciaki podbiegły do stołu z nogami, 00:01:01.000 --> 00:01:04.000 dotykały, poruszały palcami u stóp, 00:01:04.000 --> 00:01:06.000 sprawdzały, czy noga biegowa ich utrzyma. 00:01:06.000 --> 00:01:08.000 Eksperymentowały. 00:01:08.000 --> 00:01:10.000 A ja zapytałam: 00:01:10.000 --> 00:01:14.000 "Słuchajcie, mam ochotę przeskoczyć dom. 00:01:14.000 --> 00:01:16.000 Nie za wysoki, dwa - trzy piętra. 00:01:16.000 --> 00:01:21.000 Podpowiedzcie mi jakieś zwierzę, superbohatera, 00:01:21.000 --> 00:01:23.000 postać z bajki, cokolwiek chcecie - 00:01:23.000 --> 00:01:25.000 jakie nogi byście mi zbudowali?" NOTE Paragraph 00:01:25.000 --> 00:01:28.000 I ktoś krzyknął: "Kangura!" 00:01:28.000 --> 00:01:30.000 "Nie, lepiej żaby!" 00:01:30.000 --> 00:01:32.000 "Nie, Inspektora Gadżeta!" 00:01:32.000 --> 00:01:34.000 "Nie, z Iniemamocnych!" 00:01:34.000 --> 00:01:37.000 Było wiele innych pomysłów. 00:01:37.000 --> 00:01:39.000 W końcu pewien ośmiolatek zapytał: 00:01:39.000 --> 00:01:43.000 "A czemu nie chciałaby pani też umieć latać?" 00:01:44.000 --> 00:01:47.000 I wszyscy, włącznie ze mną, krzyknęli "JASNE!" 00:01:47.000 --> 00:01:49.000 (Śmiech) 00:01:49.000 --> 00:01:52.000 I tak przeistoczyłam się z kobiety, 00:01:52.000 --> 00:01:56.000 którą dzieci nauczono by postrzegać jako niepełnosprawną, 00:01:56.000 --> 00:02:01.000 w osobę z potencjałem, którego jeszcze brakowało ich ciałom. 00:02:01.000 --> 00:02:03.000 Może nawet kogoś nad-sprawnego. 00:02:03.000 --> 00:02:05.000 Ciekawe. NOTE Paragraph 00:02:05.000 --> 00:02:10.000 Niektórzy widzieli mój wykład na konferencji TED, 00:02:10.000 --> 00:02:14.000 którego udzieliłam jedenaście lat temu. 00:02:14.000 --> 00:02:18.000 TED odmienia życie wielu uczestników, ja nie jestem tu wyjątkiem. 00:02:18.000 --> 00:02:24.000 TED uruchomiło następną dekadę moich życiowych poszukiwań. 00:02:24.000 --> 00:02:29.000 Nogi, które pokazywałam, były przełomem w dziedzinie protetyki. 00:02:29.000 --> 00:02:31.000 Nogi biegowe z włókna węglowego, 00:02:31.000 --> 00:02:33.000 stworzone na wzór nogi geparda, 00:02:33.000 --> 00:02:35.000 które mogliście oglądać wczoraj na scenie, 00:02:35.000 --> 00:02:41.000 a także bardzo realistyczne nogi silikonowe. NOTE Paragraph 00:02:41.000 --> 00:02:45.000 W swoim wystąpieniu chciałam dotrzeć do innowatorów 00:02:45.000 --> 00:02:49.000 działających poza sektorem protez medycznych, 00:02:49.000 --> 00:02:53.000 zachęcić, by wykorzystali swój talent i wiedzę naukową 00:02:53.000 --> 00:02:55.000 w sztuce tworzenia nóg. 00:02:55.000 --> 00:03:00.000 Chciałam zakończyć podziały między formą, funkcją i estetyką 00:03:00.000 --> 00:03:02.000 i różne ich wartościowanie. 00:03:02.000 --> 00:03:06.000 Miałam szczęście - mój apel dotarł do wielu. 00:03:06.000 --> 00:03:11.000 Moja podróż zaczęła się dzięki uczestniczce konferencji TED, 00:03:11.000 --> 00:03:14.000 Chee Perlman, która może jest tu dzisiaj z nami. 00:03:14.000 --> 00:03:17.000 Była redaktorem czasopisma "ID"... 00:03:17.000 --> 00:03:20.000 i poświęciła mi obszerny artykuł. NOTE Paragraph 00:03:20.000 --> 00:03:23.000 Był to początek niezwykłej podróży. 00:03:23.000 --> 00:03:25.000 Wielu ciekawych spotkań. 00:03:25.000 --> 00:03:28.000 Udzielałam wielu wykładów 00:03:28.000 --> 00:03:31.000 na temat biegowych nóg "gepardzich". 00:03:31.000 --> 00:03:34.000 Ludzie podchodzili do mnie po prezentacji, 00:03:34.000 --> 00:03:36.000 mężczyźni i kobiety... 00:03:36.000 --> 00:03:38.000 A rozmowa brzmiała mniej więcej tak: 00:03:38.000 --> 00:03:42.000 "Wiesz co, Aimee, jesteś taka ładna. 00:03:42.000 --> 00:03:44.000 Nie wyglądasz na inwalidkę." 00:03:44.000 --> 00:03:45.000 (Śmiech) 00:03:45.000 --> 00:03:47.000 Myślałam wtedy "A to ciekawe, 00:03:47.000 --> 00:03:49.000 bo nie czuję się niepełnosprawna." 00:03:49.000 --> 00:03:54.000 I to otworzyło mi oczy na potrzebę dialogu 00:03:54.000 --> 00:03:56.000 na temat piękna. 00:03:56.000 --> 00:03:59.000 Jak ma wyglądać piękna kobieta? 00:03:59.000 --> 00:04:01.000 Jakie ciało jest pociągające? 00:04:01.000 --> 00:04:03.000 I co w kontekście tożsamości 00:04:03.000 --> 00:04:06.000 oznacza "być niepełnosprawnym"? 00:04:06.000 --> 00:04:09.000 Taka Pamela Anderson ma więcej protez w ciele, niż ja. 00:04:09.000 --> 00:04:11.000 A nikt nie nazywa jej niepełnosprawną. 00:04:11.000 --> 00:04:16.000 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:04:17.000 --> 00:04:21.000 Czasopismo, dzięki grafikowi i projektantowi, Peterowi Saville'mu, 00:04:21.000 --> 00:04:26.000 trafiło do projektanta mody, Alexandra McQueena i do fotografa, Nicka Knighta. 00:04:26.000 --> 00:04:28.000 Obydwu zainteresował ten dialog. 00:04:28.000 --> 00:04:31.000 Trzy miesiące po konferencji TED, 00:04:31.000 --> 00:04:36.000 wzięłam udział w pierwszej sesji fotograficznej, w Londynie. 00:04:36.000 --> 00:04:37.000 Oto efekt. 00:04:37.000 --> 00:04:40.000 "Sprawna modelka" 00:04:40.000 --> 00:04:44.000 Trzy miesiące później był pierwszy pokaz mody 00:04:44.000 --> 00:04:49.000 dla Alexandra McQueena, w ręcznie rzeźbionych nogach z jesionu. 00:04:49.000 --> 00:04:52.000 Nikt nie zauważył - myśleli, że to drewniane kozaczki. 00:04:52.000 --> 00:04:54.000 Mam je tutaj. 00:04:55.000 --> 00:04:59.000 Winorośl, magnolie - piękne. 00:05:00.000 --> 00:05:03.000 Poezja się liczy. 00:05:03.000 --> 00:05:08.000 Poezja przeistacza obiekt banalny i zaniedbany... 00:05:08.000 --> 00:05:10.000 w sztukę. 00:05:10.000 --> 00:05:16.000 Ma zdolność przemiany czegoś, co powodowało strach, 00:05:16.000 --> 00:05:18.000 w coś, czemu człowiek chce się przyglądnąć, 00:05:18.000 --> 00:05:21.000 przyjrzeć dokładniej, 00:05:21.000 --> 00:05:23.000 a może nawet pojąć. NOTE Paragraph 00:05:23.000 --> 00:05:27.000 Uświadomiła mi to moja następna przygoda. 00:05:27.000 --> 00:05:31.000 Był to film Matthew Barneya, zatytułowany "The Cremaster Cycle". 00:05:31.000 --> 00:05:34.000 Wtedy nareszcie to do mnie dotarło - 00:05:34.000 --> 00:05:36.000 moje nogi mogą być rzeźbą. 00:05:36.000 --> 00:05:43.000 Już wtedy zaczęłam dystansować się od potrzeby odtworzenia człowieczeństwa 00:05:43.000 --> 00:05:45.000 jako jedynego ideału estetycznego. 00:05:45.000 --> 00:05:49.000 Stworzyliśmy więc nogi, które niektórzy zwą szklanymi, 00:05:49.000 --> 00:05:53.000 jednak ten materiał to przejrzysty poliuretan. 00:05:53.000 --> 00:05:55.000 Jak w kulach do kręgli. 00:05:55.000 --> 00:05:56.000 Ciężkie! 00:05:56.000 --> 00:05:58.000 Potem nogi zawierające glebę, 00:05:58.000 --> 00:06:02.000 w których rośnie kłącze ziemniaczane, a na górze buraki... 00:06:02.000 --> 00:06:04.000 Mają piękny palec z brązu. 00:06:04.000 --> 00:06:06.000 Tu mamy dobre zbliżenie. 00:06:06.000 --> 00:06:08.000 Inna postać, kobieta-gepard - 00:06:08.000 --> 00:06:10.000 taki hołd dla mojej kariery sportowej. 00:06:10.000 --> 00:06:13.000 14 godzin charakteryzacji 00:06:13.000 --> 00:06:17.000 przemieniło mnie w stworzenie z realistycznymi łapami, 00:06:17.000 --> 00:06:21.000 szponami i bijącym wokół ogonem, 00:06:21.000 --> 00:06:23.000 jak u gekona. 00:06:23.000 --> 00:06:24.000 (Śmiech) 00:06:25.000 --> 00:06:29.000 Oto następny wynik naszej współpracy. 00:06:29.000 --> 00:06:31.000 Jak nogi meduzy. 00:06:31.000 --> 00:06:33.000 Także z poliuretanu. 00:06:33.000 --> 00:06:36.000 Jedyne, czemu mogą służyć te nogi, 00:06:36.000 --> 00:06:39.000 poza środowiskiem filmu, 00:06:39.000 --> 00:06:42.000 to prowokowanie zmysłów i rozpalanie wyobraźni. 00:06:42.000 --> 00:06:45.000 Więc wymyślność się liczy. NOTE Paragraph 00:06:45.000 --> 00:06:51.000 Dzisiaj mam ponad dwanaście par protez nóg, 00:06:51.000 --> 00:06:53.000 stworzonych przez różne osoby. 00:06:53.000 --> 00:06:57.000 Każda oznacza inny rodzaj negocjacji terenu pod stopami. 00:06:57.000 --> 00:06:59.000 Mogę też zmieniać swój wzrost - 00:06:59.000 --> 00:07:01.000 mam pięć wzrostów do wyboru. 00:07:01.000 --> 00:07:03.000 (Śmiech) 00:07:03.000 --> 00:07:05.000 Dzisiaj mam 185,5 cm. 00:07:05.000 --> 00:07:08.000 A te nogi zrobiono dla mnie ponad rok temu 00:07:08.000 --> 00:07:10.000 w angielskiej firmie Dorset Orthopaedic. 00:07:10.000 --> 00:07:12.000 Kiedy wróciłam z nimi na Manhattan, 00:07:12.000 --> 00:07:14.000 poszłam na ekskluzywne przyjęcie. 00:07:14.000 --> 00:07:17.000 Była tam dziewczyna, która znała mnie przez lata... 00:07:17.000 --> 00:07:19.000 kiedy miałam 172,5 cm. 00:07:19.000 --> 00:07:21.000 Opadła jej szczęka. 00:07:21.000 --> 00:07:24.000 Wyrzuciła z siebie "Jakaś ty wysoka!" 00:07:24.000 --> 00:07:26.000 Odpowiedziałam: "Wiem - fajnie, nie?" 00:07:26.000 --> 00:07:28.000 To trochę jak podwójne szczudła, 00:07:28.000 --> 00:07:31.000 ale dzięki nim mam 00:07:31.000 --> 00:07:33.000 całkowicie nowy stostunek do niskich framug. 00:07:33.000 --> 00:07:36.000 I świetnie się bawię. 00:07:36.000 --> 00:07:38.000 Koleżanka gapiła się na mnie, 00:07:38.000 --> 00:07:40.000 aż wykrztusiła: "Ale Aimee, to nie fair." 00:07:40.000 --> 00:07:43.000 (Śmiech) 00:07:43.000 --> 00:07:45.000 (Brawa) 00:07:45.000 --> 00:07:49.000 Najciekawsze było to, że ona naprawdę tak uważała. 00:07:49.000 --> 00:07:51.000 To nie fair, że można zmieniać wzrost, 00:07:51.000 --> 00:07:53.000 jak tylko się podoba. NOTE Paragraph 00:07:53.000 --> 00:07:55.000 I wtedy zrozumiałam... 00:07:55.000 --> 00:07:58.000 Uświadomiłam sobie, że dialog ze społeczeństwem 00:07:58.000 --> 00:08:00.000 zmienił się głęboko 00:08:00.000 --> 00:08:02.000 w ciągu ostatniej dekady. 00:08:02.000 --> 00:08:07.000 Nie jest to już rozmowa o przezwyciężaniu braków. 00:08:07.000 --> 00:08:09.000 To rozmowa o ulepszeniach. 00:08:09.000 --> 00:08:13.000 O możliwościach. 00:08:13.000 --> 00:08:18.000 Proteza nie symbolizuje już potrzeby "uzupełnienia strat". 00:08:18.000 --> 00:08:21.000 Może oznaczać, że osoba, która jej używa, 00:08:21.000 --> 00:08:24.000 posiada moc stworzenia w tym konkretnym miejscu 00:08:24.000 --> 00:08:26.000 czegokolwiek zapragnie. 00:08:26.000 --> 00:08:29.000 Osoby niegdyś uważane za niepełnosprawne, 00:08:29.000 --> 00:08:34.000 mogą teraz stać się architektami własnej tożsamości, 00:08:34.000 --> 00:08:36.000 i nie ustawać w przeistaczaniu jej 00:08:36.000 --> 00:08:38.000 poprzez projektowanie swoich ciał 00:08:38.000 --> 00:08:41.000 kierowane poczuciem własnej mocy. 00:08:41.000 --> 00:08:46.000 I najbardziej ekscytuje mnie to, 00:08:46.000 --> 00:08:50.000 że obecnie, dzięki łączeniu przełomowych technologii: 00:08:50.000 --> 00:08:52.000 robotyki, bioniki... 00:08:52.000 --> 00:08:54.000 z odwieczną poezją, 00:08:54.000 --> 00:09:00.000 jesteśmy bliżsi zrozumienia naszego wspólnego człowieczeństwa. 00:09:00.000 --> 00:09:05.000 Wierzę, że jeśli mamy odkryć pełen potencjał 00:09:05.000 --> 00:09:07.000 naszego człowieczeństwa, 00:09:07.000 --> 00:09:11.000 musimy uhonorować okropne siły... 00:09:11.000 --> 00:09:14.000 i wspaniałe niepełnosprawności wszystkich z nas. 00:09:14.000 --> 00:09:17.000 Przypomina mi się Szajlok z "Kupca weneckiego": 00:09:17.000 --> 00:09:21.000 "Nie płynież z nas krew, jak nas zakłujecie? 00:09:21.000 --> 00:09:24.000 Nieśmiejemyż się, jak nas załaskoczecie?" 00:09:24.000 --> 00:09:27.000 To nasze człowieczeństwo 00:09:27.000 --> 00:09:29.000 i cały jego potencjał 00:09:29.000 --> 00:09:32.000 czynią nas pięknymi. 00:09:32.000 --> 00:09:33.000 Dziękuję. 00:09:33.000 --> 00:09:40.000 (Brawa)