1
00:00:00,936 --> 00:00:03,136
John, điều này có vẻ thật đáng sợ.

2
00:00:03,160 --> 00:00:03,975
Phải.

3
00:00:03,975 --> 00:00:06,023
Cảm giác rằng thế giới đang ở giai đoạn

4
00:00:06,023 --> 00:00:08,294
mà ta chưa chứng kiến một thời gian dài.

5
00:00:08,294 --> 00:00:12,725
Mọi người không chỉ bất đồng 
theo cách mà chúng ta quen thuộc,

6
00:00:12,725 --> 00:00:14,727
về sự phân chia tả-hữu trong chính trị.

7
00:00:14,727 --> 00:00:17,147
Những sự khác biệt sâu sắc hơn nhiều
đang diễn ra

8
00:00:17,147 --> 00:00:20,718
Điều gì đang xảy ra vậy, và làm thế nào
chúng ta lại rơi vào giai đoạn này?

9
00:00:20,718 --> 00:00:24,375
Đây là điều khác biệt.

10
00:00:24,375 --> 00:00:27,302
Có điều gì đó còn lớn hơn 
cảm giác ngày tận thế rất nhiều.

11
00:00:27,326 --> 00:00:30,092
Một khảo sát được thực hiện bởi 
Pew Research chỉ ra rằng:

12
00:00:30,092 --> 00:00:33,229
Mức độ mà chúng ta cảm thấy
về phía bên kia không chỉ --

13
00:00:33,229 --> 00:00:36,383
Chúng ta không chỉ không thích họ;
Chúng ta cực kỳ không thích họ,

14
00:00:36,407 --> 00:00:39,567
và chúng ta cho rằng 
họ là một mối đe dọa cho dân tộc.

15
00:00:39,567 --> 00:00:41,951
Số lượng người có suy nghĩ như vậy
ngày càng tăng,

16
00:00:41,951 --> 00:00:44,632
và bây giờ nó đã vượt quá 50%
ở cả hai bên.

17
00:00:44,656 --> 00:00:45,491
Mọi người sợ hãi,

18
00:00:45,491 --> 00:00:48,922
bởi vì có điều gì đó khác so với trước đây
nó nghiêm trọng hơn rất nhiều.

19
00:00:48,922 --> 00:00:52,336
Vào bất kì thời điểm nào khi tôi 
nhìn vào bất cứ sự sắp xếp xã hội nào,

20
00:00:52,336 --> 00:00:54,987
tôi luôn sử dụng ba nguyên lý cơ bản
của tâm lý đạo đức,

21
00:00:54,987 --> 00:00:57,271
tôi nghĩ là chúng sẽ có ích 
trong trường hợp này

22
00:00:57,271 --> 00:00:59,652
Điều đầu tiên mà bạn phải luôn luôn 
lưu tâm

23
00:00:59,652 --> 00:01:00,882
khi nghĩ về chính trị

24
00:01:00,882 --> 00:01:02,312
là chúng ta mang tính bộ lạc.

25
00:01:02,312 --> 00:01:04,566
Chúng ta đã phát triển 
theo chủ nghĩa bộ lạc.

26
00:01:04,566 --> 00:01:07,232
Một trong những nhìn nhận 
đơn giản và tuyệt vời nhất

27
00:01:07,232 --> 00:01:08,662
về xã hội loài người tự nhiên


28
00:01:08,662 --> 00:01:09,669
là thành ngữ Bedouin:

29
00:01:09,669 --> 00:01:11,125
"Tôi chống lại anh trai tôi;

30
00:01:11,125 --> 00:01:13,086
tôi và anh trai chống lại
anh chị em họ;

31
00:01:13,086 --> 00:01:16,384
tôi, anh trai và anh chị em họ 
chống lại những người lạ."

32
00:01:16,384 --> 00:01:19,584
Chủ nghĩa bộ lạc đó cho phép
chúng ta tạo ra những cộng đồng lớn

33
00:01:19,584 --> 00:01:22,616
và tìm lại với nhau
để cạnh tranh với những cộng đồng khác.

34
00:01:22,640 --> 00:01:26,321
Điều đó giúp chúng ta thoát khỏi rừng
và những nhóm nhỏ,

35
00:01:26,345 --> 00:01:28,302
nhưng nó lại đem đến
sự mâu thuẫn kéo dài.

36
00:01:28,302 --> 00:01:29,827
Câu hỏi mà bạn phải nghĩ đến là:

37
00:01:29,827 --> 00:01:33,041
Những khía cạnh nào của xã hội chúng ta
đang làm điều đó tồi tệ hơn.

38
00:01:33,041 --> 00:01:34,765
và điều gì gì làm chúng dịu xuống.

39
00:01:34,765 --> 00:01:36,840
Đây quả là một thành ngữ
không mấy tích cực.

40
00:01:36,840 --> 00:01:40,041
Anh nói rằng điều này thực sự đã
ăn sâu vào suy nghĩ của con người

41
00:01:40,041 --> 00:01:41,066
ở một mức độ nào đó?

42
00:01:41,066 --> 00:01:44,684
Ồ, chắc chắn rồi. Đây chỉ là một mặt 
cơ bản của nhận thức xã hội loài người.

43
00:01:44,684 --> 00:01:47,827
Nhưng chúng ta cũng có thể sống hòa bình
với nhau một cách thực sự.

44
00:01:47,827 --> 00:01:51,256
chúng ta đã nghĩ ra nhiều cách vui vẻ, 
như là những trận chiến trò chơi.

45
00:01:51,256 --> 00:01:52,732
Ý tôi là thể thao, chính trị --

46
00:01:52,732 --> 00:01:56,141
Đây là tất cả những cách mà chúng ta 
luyện tập cái bản chất bộ lạc này

47
00:01:56,141 --> 00:01:57,748
mà không thực sự làm ai bị thương

48
00:01:57,748 --> 00:02:01,691
Chúng ta cũng rất giỏi trong giao thương,
khám phá và gặp những người mới.

49
00:02:01,691 --> 00:02:05,350
Vì vậy mà chủ nghĩa bộ lạc của chúng ta
là một cái gì đó dao động lên xuống --

50
00:02:05,374 --> 00:02:08,226
Chúng ta không phải lúc nào cũng 
chống lại lẫn nhau,

51
00:02:08,250 --> 00:02:10,300
nhưng sẽ không bao giờ có
hòa bình thế giới.

52
00:02:10,980 --> 00:02:14,202
Kích cỡ của bộ lạc đó
có thể thu nhỏ hoặc mở rộng ra.

53
00:02:14,226 --> 00:02:15,377
Đúng vậy.

54
00:02:15,401 --> 00:02:17,388
Kích cỡ của cái được coi là "chúng ta"

55
00:02:17,412 --> 00:02:19,833
và của cái được coi là "bên kia" hay "họ"

56
00:02:19,857 --> 00:02:21,987
có thể thay đổi.

57
00:02:22,610 --> 00:02:28,200
Và một vài người tin rằng quá trình đó 
có thể tiếp diễn không thời hạn.

58
00:02:28,224 --> 00:02:29,416
Đúng vậy.

59
00:02:29,440 --> 00:02:32,646
Chúng ta đã thực sự mở rộng
ý nghĩa của bộ lạc được một lúc rồi.

60
00:02:32,670 --> 00:02:33,831
Tôi nghĩ là,

61
00:02:33,855 --> 00:02:37,210
nơi ta đang tìm thấy cái có thể 
được gọi là sự phân biệt tả-hữu mới.

62
00:02:37,234 --> 00:02:39,557
Sự phân biệt tả-hữu mà
chúng ta vẫn thửa hưởng

63
00:02:39,581 --> 00:02:42,420
xuất phát từ sự phân biệt giữa 
lao động với tư bản,


64
00:02:42,420 --> 00:02:44,819
và tầng lớp lao động, và Marx.

65
00:02:44,843 --> 00:02:47,202
Nhưng tôi nghĩ những gì chúng ta
đang chứng kiến, ngày càng tăng

66
00:02:47,202 --> 00:02:49,970
là sự chia rẽ trong tất cả 
chế độ dân chủ phương Tây

67
00:02:49,994 --> 00:02:53,701
giữa những người muốn dừng
ở mức độ quốc gia,

68
00:02:53,725 --> 00:02:55,475
những người có xu hướng địa phương--

69
00:02:55,499 --> 00:02:57,296
và tôi không có ý đó là điều xấu --

70
00:02:57,320 --> 00:03:00,120
những người mà có thiên hướng
về nguồn cội nhiều hơn,

71
00:03:00,144 --> 00:03:03,337
họ quan tâm về thành phố,
cộng đồng và dân tộc của họ.

72
00:03:03,824 --> 00:03:06,885
Với những người chống lại chủ nghĩa 
địa phương và người --

73
00:03:06,885 --> 00:03:10,449
bất cứ khi nào rối trí, tôi lại nghĩ tới
bài "Imagine" của John Lennon.

74
00:03:10,449 --> 00:03:14,418
"Hãy tưởng tượng không có các quốc gia
không phải giết chóc hay hy sinh vì nó."

75
00:03:14,418 --> 00:03:17,109
Đây là những người mong muốn
một chính phủ toàn cầu hơn,

76
00:03:17,109 --> 00:03:20,137
họ không thích các quốc gia độc lập,
họ không thích biên giới.

77
00:03:20,137 --> 00:03:22,272
Anh cũng có thể thấy điều này
ở khắp châu Âu.

78
00:03:22,272 --> 00:03:25,332
Có một người với những ẩn dụ tuyệt vời
thực ra, là Shakespeare--

79
00:03:25,332 --> 00:03:26,777
viết mười năm trước ở Anh.

80
00:03:26,801 --> 00:03:27,968
Tác giả có một ẩn dụ:

81
00:03:27,992 --> 00:03:31,265
"Chúng ta là người ở phía trên 
hay phía dưới cầu rút?"

82
00:03:31,289 --> 00:03:34,194
Và nước Anh bị chia rẽ
52-48 ở điểm đó.

83
00:03:34,218 --> 00:03:36,338
Và nước Mỹ cũng bị chia rẽ ở điểm đó.

84
00:03:37,379 --> 00:03:40,956
Những người trong số chúng ta
lớn lên với The Beatles

85
00:03:40,980 --> 00:03:44,554
và thứ đại loại như triết học hippie
mơ về một thế giới kết nối hơn --

86
00:03:44,578 --> 00:03:48,419
thật là lý tưởng và "làm sao mà 
người ta lại có thể nghĩ xấu về điều đó?"

87
00:03:48,736 --> 00:03:50,747
và những gì mà anh đang nói, 
thực sự là,

88
00:03:50,771 --> 00:03:55,073
hàng triệu người ngày nay
không chỉ thấy rằng đó là điều ngớ ngẩn;

89
00:03:55,097 --> 00:03:57,958
nó thực sự nguy hiểm và sai trái,
họ sợ nó.

90
00:03:57,982 --> 00:04:01,008
Tôi nghĩ vấn đề quan trọng là,
đặc biệt ở châu Âu nhưng cả ở đây

91
00:04:01,032 --> 00:04:02,399
là vấn đề nhập cư.

92
00:04:02,423 --> 00:04:05,492
Tôi nghĩ đây là điểm chúng ta
phải nhìn nhận một cách cẩn thận

93
00:04:05,516 --> 00:04:09,147
khoa học xã hội
về sự đa dạng và nhập cư.

94
00:04:09,171 --> 00:04:10,885
Một khi một vấn đề bị chính trị hóa

95
00:04:10,909 --> 00:04:13,467
một khi nó tạo nên sự chia rẽ tả-hữu

96
00:04:13,467 --> 00:04:17,058
thì ngay cả những nhà khoa học xã hội
cũng không thể nghĩ thấu đáo về nó.

97
00:04:17,082 --> 00:04:19,039
Sự đa dạng là tốt theo rất nhiều nghĩa.

98
00:04:19,063 --> 00:04:21,270
Nó rõ ràng tạo ra nhiều sự đổi mới hơn.

99
00:04:21,294 --> 00:04:23,485
Nền kinh tế Mỹ phát triển rất nhiều từ đó.

100
00:04:23,485 --> 00:04:25,681
Đa dạng và nhập cư mang lại
rất nhiều điều tốt.

101
00:04:25,681 --> 00:04:28,829
Nhưng, tôi nghĩ những gì mà 
các nhà toàn cầu hóa không nhìn thấy,

102
00:04:28,853 --> 00:04:30,360
điều mà họ không muốn nhìn thấy

103
00:04:30,384 --> 00:04:36,662
là sự đa dạng dân tộc
loại bỏ vốn xã hội và sự tin tưởng.


104
00:04:36,686 --> 00:04:39,022
Một nghiên cứu rất quan trọng
của Robert Putnam,

105
00:04:39,046 --> 00:04:40,902
tác giả của "Bowling một mình,"

106
00:04:40,926 --> 00:04:42,781
nhìn vào cơ sơ dữ liệu vốn xã hội.

107
00:04:42,805 --> 00:04:45,752
Một cách căn bản, càng nhiều người
thấy rằng họ như nhau,

108
00:04:45,776 --> 00:04:47,283
họ càng tin tưởng lẫn nhau,

109
00:04:47,307 --> 00:04:50,047
họ càng có thể có một nhà nước
phân chia lại phúc lợi.

110
00:04:50,071 --> 00:04:52,042
Các quốc gia Scandinavia rất tuyệt vời

111
00:04:52,066 --> 00:04:55,415
bởi vì họ có gia tài là các quốc gia nhỏ,
đồng chủng tộc.

112
00:04:55,439 --> 00:04:59,156
và điều này dẫn tới một 
nhà nước phúc lợi cấp tiến,

113
00:04:59,180 --> 00:05:01,983
một tập hợp những giá trị 
tả khuynh nói rằng,

114
00:05:02,007 --> 00:05:05,008
"Hãy hạ cầu rút xuống!
Thế giới là một nơi tuyệt vời.

115
00:05:05,032 --> 00:05:08,064
Những người ở Syria đang chịu đựng--
chúng ta phải chào đón họ."

116
00:05:08,088 --> 00:05:09,465
Và đó là một điều tốt đẹp.

117
00:05:09,934 --> 00:05:12,517
Nhưng nếu, và tôi đã ở Thụy Điển
mùa hè này,

118
00:05:12,541 --> 00:05:15,568
nếu sự bàn luận ở Thụy Điển
tương đối chính xác về chính trị

119
00:05:15,568 --> 00:05:17,719
và họ không thể nói về những mặt tiêu cực,

120
00:05:17,719 --> 00:05:19,996
bạn sẽ kết thúc ở chỗ 
mang rất nhiều người vào.

121
00:05:20,020 --> 00:05:21,712
Điều đó sẽ loại bỏ vốn xã hội,

122
00:05:21,736 --> 00:05:23,675
làm khó có thể có một nhà nước phúc lợi.

123
00:05:23,675 --> 00:05:26,261
và họ có thể sẽ kết thúc
giống như những gì ta có ở Mỹ,

124
00:05:26,285 --> 00:05:29,898
với một xã hội chia rẽ chủng tộc
một cách rõ ràng.

125
00:05:29,922 --> 00:05:32,182
Rất không thoải mái khi nói về 
những điều này.

126
00:05:32,206 --> 00:05:35,451
Nhưng tôi nghĩ đây là điều, 
ở châu Âu và cũng như ở Mỹ,

127
00:05:35,475 --> 00:05:36,668
chúng ta cần phải chú ý.

128
00:05:36,692 --> 00:05:38,252
Anh nói rằng những người lý trí,

129
00:05:38,252 --> 00:05:41,740
những người tự cho rằng họ không phải
là những kẻ phân biệt chủng tộc,

130
00:05:41,740 --> 00:05:43,041
mà là những người đứng đắn,

131
00:05:43,065 --> 00:05:46,011
có những lý lẽ cho rằng 
chỉ là con người quá khác biệt;

132
00:05:46,035 --> 00:05:51,474
rằng chúng ta có nguy cơ bị quá tải 
nhận thức về những gì mà con người có khả năng

133
00:05:51,498 --> 00:05:53,988
bằng cách trộn lẫn những người
quá khác biệt.

134
00:05:54,012 --> 00:05:57,552
Vâng, nhưng sẽ dễ chịu hơn

135
00:05:57,576 --> 00:06:00,374
nếu nói rằng đó không nhất thiết
phải là về chủng tộc.

136
00:06:00,819 --> 00:06:02,086
Đó là về văn hóa.

137
00:06:02,110 --> 00:06:06,283
Có một công trình tuyệt vời của 
nhà khoa học chính trị Karen Stenner,

138
00:06:06,307 --> 00:06:09,534
chỉ ra rằng 
khi mà con người cho rằng

139
00:06:09,558 --> 00:06:11,793
chúng ta là một,
chúng ta đều như nhau,

140
00:06:11,817 --> 00:06:15,067
có nhiều người có khuynh hướng
độc tài chủ nghĩa.

141
00:06:15,091 --> 00:06:17,133
Họ không đặc biệt phân biệt chủng tộc

142
00:06:17,157 --> 00:06:19,324
khi họ cảm thấy 
không có mối đe dọa nào

143
00:06:19,348 --> 00:06:21,047
cho xã hội và trật tự đạo đức.

144
00:06:21,071 --> 00:06:23,104
Nhưng nếu giả sử chúng ta kích hoạt họ

145
00:06:23,128 --> 00:06:26,260
bởi ý nghĩ chúng ta sẽ chia rẽ,
mọi người đang khác biệt hơn,

146
00:06:26,284 --> 00:06:30,057
thì họ sẽ phân biệt chủng tộc, đồng tính
hơn, họ muốn tống khứ những kẻ dị biệt.

147
00:06:30,057 --> 00:06:32,738
Đây là lúc mà bạn sẽ thấy 
sự phản ứng độc tài.

148
00:06:32,762 --> 00:06:35,129
Bên tả, theo đến cùng 
những lời của John Lennon

149
00:06:36,193 --> 00:06:38,556
làm những điều tạo nên
phản ứng độc tài.

150
00:06:38,556 --> 00:06:41,711
Chúng ta chắc chắc thấy điều này
ở Mỹ với phong trào Cánh hữu khác.

151
00:06:41,711 --> 00:06:44,267
Ta thấy nó ở Anh,
và ở khắp châu Âu.

152
00:06:44,291 --> 00:06:46,873
Nhưng mặt tích cực hơn của việc này

153
00:06:46,897 --> 00:06:51,194
tôi nghĩ là các nhà địa phương hay
dân tộc chủ nghĩa, họ thực sự đúng --

154
00:06:51,218 --> 00:06:55,005
nếu bạn nhấn mạnh sự 
tương đồng văn hóa của chúng ta,

155
00:06:55,029 --> 00:06:57,130
thì chủng tộc không là vấn đề.

156
00:06:57,140 --> 00:06:59,802
Vậy sự đồng hóa
tiếp cận sự nhập cư

157
00:06:59,802 --> 00:07:01,469
loại bỏ rất nhiều những vấn đề này.

158
00:07:01,469 --> 00:07:04,370
Và nếu bạn coi trọng việc có một
nhà nước phúc lợi hào phóng,

159
00:07:04,370 --> 00:07:06,847
bạn phải nhấn mạnh rằng
tất cả chúng ta là như nhau.

160
00:07:06,847 --> 00:07:09,934
Vậy là nhập cư gia tăng và
nỗi sợ điều đó

161
00:07:09,958 --> 00:07:13,125
là một trong những nguyên nhân
của sự chia rẽ gần đây.

162
00:07:13,149 --> 00:07:14,862
Vậy những nguyên nhân khác là gì?

163
00:07:14,886 --> 00:07:16,907
Nguyên lý tiếp theo của tâm lý học đạo đức

164
00:07:16,931 --> 00:07:20,734
là trực giác đi trước
lý luận chiến lược theo sau.

165
00:07:20,758 --> 00:07:23,238
Bạn có thể đã nghe thấy 
cụm từ "lý luận động cơ"

166
00:07:23,262 --> 00:07:24,869
hay "thiên kiến xác nhận."

167
00:07:24,893 --> 00:07:26,810
Có một vài nghiên cứu rất thú vị

168
00:07:26,834 --> 00:07:29,911
về trí thông minh và những
khả năng bằng lời của chúng ta

169
00:07:29,935 --> 00:07:32,961
có thể đã không tiến hóa
để giúp chúng ta tìm ra sự thật,

170
00:07:32,961 --> 00:07:36,133
mà là giúp chúng ta thao túng lẫn nhau,
bảo vệ danh dự của chúng ta

171
00:07:36,157 --> 00:07:39,123
Chúng ta rất, rất tốt trong việc
biện hộ cho bản thân mình.

172
00:07:39,147 --> 00:07:41,514
Và khi chúng ta tính đến
những lợi ích nhóm,

173
00:07:41,538 --> 00:07:44,275
thì không chỉ tôi,
mà là đội của tôi với đội của bạn,

174
00:07:44,299 --> 00:07:47,216
ngay cả khi bạn đang đáng giá bằng chứng
cho rằng bên bạn sai,

175
00:07:47,216 --> 00:07:49,193
chúng ta chỉ không thể chấp nhận điều đó.

176
00:07:49,193 --> 00:07:52,664
Đây là lý do vì sao mà bạn không thể thắng
một cuộc tranh luận chính trị.

177
00:07:52,664 --> 00:07:54,401
Nếu bạn đang tranh luận một điều gì,

178
00:07:54,401 --> 00:07:57,372
bạn không thể thuyết phục người khác 
bằng lý lẽ và bằng chứng,

179
00:07:57,372 --> 00:07:59,581
vì đó không phải là cách mà 
lý luận hoạt động.

180
00:07:59,581 --> 00:08:02,030
Vậy bây giờ, hãy đưa cho chúng ta,
internet, Google"

181
00:08:02,522 --> 00:08:05,252
"Tôi nghe thấy rằng Barack Obama
được sinh ra ở Kenya.

182
00:08:05,276 --> 00:08:09,224
Để tôi Google -- ôi trời ơi!
10 triệu tìm kiếm! Xem này, đúng rồi!"

183
00:08:09,248 --> 00:08:12,388
Đây trở thành một ngạc nhiên 
không mấy dễ chịu với nhiều người.

184
00:08:12,412 --> 00:08:15,260
Truyền thông xã hội thường được định hình
bởi những kẻ lạc quan vào công nghệ

185
00:08:15,284 --> 00:08:20,531
như đây là một nguồn lực kết nối tuyệt vời
giúp mang mọi người lại gần nhau hơn.

186
00:08:20,555 --> 00:08:24,477
Nhưng lại có những phản tác dụng 
không mong muốn.

187
00:08:24,922 --> 00:08:26,073
Đúng vậy.

188
00:08:26,097 --> 00:08:28,478
Đó là lý do vì sao tôi rất thích
quan điểm âm-dương.

189
00:08:28,502 --> 00:08:30,120
về bản chất con người, về tả hữu

190
00:08:30,144 --> 00:08:32,610
mỗi bên đúng về một số điều nhất định,

191
00:08:32,634 --> 00:08:34,755
nhưng lại mù quáng về những điều khác.

192
00:08:34,779 --> 00:08:37,301
Bên tả nhìn chung tin rằng
bản chất con người là đúng:

193
00:08:37,301 --> 00:08:40,760
mang mọi người lại gần nhau, phá hủy 
các rào cản và mọi thứ sẽ tốt đẹp.

194
00:08:40,760 --> 00:08:44,278
Bên hữu -- những người bảo thủ xã hội,
không phải những nhà tự do chủ nghĩa

195
00:08:44,278 --> 00:08:47,805
những người bảo thủ xã hội nhìn chung
tin con người có thể tham lam,

196
00:08:47,829 --> 00:08:49,211
nhục dục và ích kỷ,

197
00:08:49,235 --> 00:08:51,655
và chúng ta cần có luật lệ,
cần có những cấm đoán,

198
00:08:51,764 --> 00:08:54,160
Vì thế, nếu bạn phá vỡ các bức tường,

199
00:08:54,160 --> 00:08:56,393
cho phép mọi người giao tiếp
trên khắp thế giới,

200
00:08:56,393 --> 00:08:59,511
bạn sẽ có rất nhiều những thứ đồi trụy
và sự phân biệt chủng tộc

201
00:08:59,511 --> 00:09:00,446
Anh hãy làm rõ hơn.

202
00:09:00,446 --> 00:09:05,812
Những nguyên lý này về bản chất con người
theo chúng ta mãi mãi.

203
00:09:06,918 --> 00:09:11,692
Điều gì đã thay đổi, đào sâu hơn cảm giác
về sự chia rẽ này?

204
00:09:12,360 --> 00:09:17,016
Bạn phải thấy sáu đến mười
ý khác nhau cùng một lúc

205
00:09:17,373 --> 00:09:19,066
Tôi sẽ chỉ liệt kê một vài.

206
00:09:19,398 --> 00:09:23,530
Ở Mỹ, một trong những --
thực ra, Mỹ và châu Âu --

207
00:09:23,530 --> 00:09:25,537
một trong những ý lớn nhất
là Thế Chiến II.

208
00:09:25,537 --> 00:09:28,480
Có một nghiên cứu thú vị của
Joe Henrich và những người khác

209
00:09:28,504 --> 00:09:30,751
cho rằng nếu đất nước của bạn 
gặp chiến tranh,

210
00:09:30,751 --> 00:09:32,172
đặc biệt là khi bạn còn trẻ,

211
00:09:32,172 --> 00:09:35,626
rồi tôi sẽ kiểm tra bạn 30 năm sau đó
trong một tình thế khó xử phổ biến

212
00:09:35,650 --> 00:09:37,459
hoặc tình thế khó xử của một tù nhân,

213
00:09:37,459 --> 00:09:38,294
bạn hợp tác hơn.

214
00:09:38,983 --> 00:09:41,856
Bởi vì bản chất bộ lạc của bạn, 
nếu bạn là --

215
00:09:41,880 --> 00:09:44,797
bố mẹ tôi là thiếu niên
trong Thế Chiến II,

216
00:09:44,821 --> 00:09:47,166
và họ có thể ra ngoài
tìm kiếm nhôm phế liệu

217
00:09:47,166 --> 00:09:48,489
để giúp nỗ lực tham chiến.

218
00:09:48,489 --> 00:09:50,917
Ý tôi là, mọi người được kéo lại 
gần nhau hơn.

219
00:09:50,917 --> 00:09:52,350
Và những người này tiếp tục,

220
00:09:52,374 --> 00:09:54,772
họ khá lên nhờ kinh doanh 
và chính phủ,

221
00:09:54,796 --> 00:09:56,427
họ giữ những vị trí lãnh đạo.

222
00:09:56,451 --> 00:09:59,702
Họ rất giỏi trong việc thỏa hiệp 
và hợp tác.

223
00:09:59,726 --> 00:10:01,661
Tất cả họ về hưu trong những năm 90.

224
00:10:01,685 --> 00:10:05,376
Chỉ còn những người sinh ra ở giai đoạn 
bùng nổ dân số cuối những năm 90.

225
00:10:05,376 --> 00:10:08,977
Và tuổi trẻ của họ được dùng để 
chống lại lẫn nhau trong mỗi nước,

226
00:10:09,001 --> 00:10:10,648
vào năm 1968 và sau đó.

227
00:10:10,672 --> 00:10:14,666
Sự mất mát thế hệ của Thế Chiến II,
"Thế hệ tuyệt vời nhất,"

228
00:10:14,690 --> 00:10:15,974
là vô cùng lớn.

229
00:10:16,567 --> 00:10:17,742
Vậy đó là một ý.

230
00:10:18,440 --> 00:10:21,563
Một ý khác, ở Mỹ
là sự thanh lọc ở cả hai đảng.

231
00:10:21,749 --> 00:10:24,996
Đã từng có những người cộng hòa tự do
và những người dân chủ bảo thủ.

232
00:10:25,020 --> 00:10:28,187
Vậy nước Mỹ đã có một sự lưỡng đảng
thực sự giữa thế kỷ 20.

233
00:10:28,211 --> 00:10:32,668
Nhưng vì một loạt các yếu tố khác nhau 
bắt đầu xuất hiện vào những năm 90

234
00:10:32,668 --> 00:10:35,714
chúng ta đã có một đảng tự do 
và đảng bảo thủ được thanh lọc.

235
00:10:35,714 --> 00:10:38,403
Vì vậy bây giờ, người của hai đảng này
thực sự khác nhau,

236
00:10:38,403 --> 00:10:41,156
và chúng ta thực sự không muốn
con cái chúng ta cưới họ,

237
00:10:41,156 --> 00:10:43,558
điều mà, vào những năm 60,
không có vấn đề gì lắm

238
00:10:43,558 --> 00:10:45,089
Vậy, sự thanh lọc của các đảng.

239
00:10:45,113 --> 00:10:47,359
Thứ ba là internet, như tôi đã nói,

240
00:10:47,359 --> 00:10:52,292
nó chỉ là chất kích thích kinh ngạc nhất 
cho lập luận và sự phỉ báng diễn ra sau.

241
00:10:52,316 --> 00:10:57,108
Lối diễn đạt về những gì đang diễn ra trên
internet bây giờ khá đáng lo ngại.

242
00:10:57,132 --> 00:10:59,979
Tôi mới chỉ tìm kiếm nhanh trên Twitter
về cuộc bầu cử

243
00:11:00,003 --> 00:11:02,923
và nhìn thấy hai tweets cạnh nhau.

244
00:11:03,335 --> 00:11:07,547
Một cái, phản đói lại bức graffiti
phân biệt chủng tộc:

245
00:11:08,007 --> 00:11:09,640
"Thật là kinh tởm!

246
00:11:09,664 --> 00:11:12,834
Sự xấu xí ở đất nước này,
là do #Trump mang lại."

247
00:11:13,424 --> 00:11:14,806
Và cái tiếp theo là:

248
00:11:15,339 --> 00:11:18,642
"Trang đề tặng Hillary Dối Trá. Kinh tởm!"

249
00:11:19,176 --> 00:11:23,287
Ý tưởng "kinh tởm" đang khiến tôi lo ngại.

250
00:11:23,287 --> 00:11:26,642
Bởi vì bạn có một sự bất đồng
hay sự không đồng ý về một vấn đề nào đó,

251
00:11:26,666 --> 00:11:28,227
bạn có thể nổi giận với ai đó.

252
00:11:29,114 --> 00:11:32,687
Kinh tởm, như tôi nghe thấy anh nói,
làm mọi thứ trầm trọng hơn nhiều.

253
00:11:32,687 --> 00:11:34,362
Đúng vậy. Kinh tởm rất khác.

254
00:11:34,362 --> 00:11:36,595
Tức giận -- bạn biết đấy, 
tôi có những đứa con.

255
00:11:36,609 --> 00:11:38,359
Chúng cãi nhau 10 lần mỗi ngày,

256
00:11:38,383 --> 00:11:40,350
và chúng thương yêu nhau 30 lần mỗi ngày.

257
00:11:40,374 --> 00:11:43,188
Bạn chỉ đi tới đi lui:
bạn tức giận, bạn không tức giận;

258
00:11:43,188 --> 00:11:44,831
bạn tức giận, bạn không tức giận.

259
00:11:44,855 --> 00:11:46,165
Nhưng kinh tởm khác.

260
00:11:46,189 --> 00:11:50,662
Kinh tởm vẽ nên một người
chưa phải là người, quái dị,

261
00:11:50,686 --> 00:11:52,495
bị bóp méo, biến dạng về mặt đạo đức.

262
00:11:52,519 --> 00:11:54,943
Kinh tởm giống như mực không xóa được.

263
00:11:55,768 --> 00:11:59,283
Một nghiên cứu của John Gottman 
về liệu pháp hôn nhân.

264
00:11:59,307 --> 00:12:04,432
Nhìn vào những khuôn mặt này. Nếu một 
người trong cặp đôi thể hiện sự kinh tởm

265
00:12:04,456 --> 00:12:07,196
hay coi thường, 
điều đó dự báo rằng họ sẽ ly dị sớm thôi,

266
00:12:07,196 --> 00:12:10,499
trong khi đó, nếu họ thể hiện sự tức giận,
điều đó chả dự báo được gì,

267
00:12:10,499 --> 00:12:13,308
bởi nếu bạn có thể xử lý cơn giận tốt,
điều đó thực sự tốt.

268
00:12:13,308 --> 00:12:14,684
Vậy cuộc bầu cử này là khác.

269
00:12:14,708 --> 00:12:18,176
Cá nhân Donald Trump sử dụng
từ "kinh tởm" rất nhiều.

270
00:12:18,176 --> 00:12:21,333
Ông ta rất dị ứng với vi trùng,
vì vậy kinh tởm thành vấn đề --

271
00:12:21,333 --> 00:12:25,177
rất nhiều đối với ông ấy,
đấy là điều gì độc nhất với ông ta --

272
00:12:25,201 --> 00:12:28,104
nhưng vì chúng ta phỉ báng lẫn nhau 
nhiều hơn,

273
00:12:28,128 --> 00:12:31,411
và lần nữa, thông qua
thế giới quan Manichaean,

274
00:12:31,411 --> 00:12:34,291
ý tưởng cho rằng thế giới là 
một trận chiến giữa thiện và ác

275
00:12:34,315 --> 00:12:35,662
khi việc này đang leo dốc,

276
00:12:35,686 --> 00:12:39,012
chúng ta có nhiều khả năng không chỉ nói
họ sai hay ta không thích họ,

277
00:12:39,036 --> 00:12:41,572
mà chúng ta nói họ độc ác, quỷ quái,

278
00:12:41,596 --> 00:12:43,517
kinh tởm, ghê tởm.

279
00:12:43,541 --> 00:12:46,116
Và rồi chúng ta không muốn 
dính dáng tới họ.

280
00:12:46,116 --> 00:12:49,827
Và đó là lý do tại sao chúng ta đang 
thấy nó, ví dụ, ở khuôn viên trường học

281
00:12:49,827 --> 00:12:53,107
Chúng ta thấy nhiều hơn sự thúc giục
để giữ mọi người khỏi khuôn viên

282
00:12:53,107 --> 00:12:54,926
làm họ im lặng, xua đuổi họ.

283
00:12:54,950 --> 00:12:57,545
Tôi e rằng cả một thế hệ thanh niên này,

284
00:12:57,569 --> 00:13:01,362
nếu sự giới thiệu họ với chính trị
có quá nhiều kinh tởm,

285
00:13:01,386 --> 00:13:05,091
họ sẽ không muốn dính líu đến
chính trị khi họ lớn tuổi hơn.

286
00:13:05,396 --> 00:13:07,346
Vậy làm thế nào để giải quyết vấn đề đó?

287
00:13:07,370 --> 00:13:11,850
Kinh tởm. 
Làm thế nào để làm dịu kinh tởm?

288
00:13:12,874 --> 00:13:14,822
Bạn không thế làm điều đó bởi lý lẽ.

289
00:13:15,312 --> 00:13:16,503
Tôi nghĩ...

290
00:13:18,187 --> 00:13:21,474
Tôi đã tìm hiểu kinh tởm nhiều năm,
và tôi nghĩ về cảm xúc rất nhiều.

291
00:13:21,498 --> 00:13:25,023
Tôi nghĩ rằng ngược lại với kinh tởm
thực sự là tình yêu.


292
00:13:25,764 --> 00:13:28,855
Tình yêu là tất cả về, giống như..

293
00:13:29,239 --> 00:13:31,810
Kinh tởm là đóng cửa, là biên giới.

294
00:13:31,834 --> 00:13:34,379
Tình yêu là phá hủy những bức tường.

295
00:13:35,074 --> 00:13:37,554
Vì thế những mối quan hệ cá nhân,
Tôi nghĩ,

296
00:13:37,578 --> 00:13:40,337
có thể là những phương tiện quyền lực nhất
mà chúng ta có.

297
00:13:41,291 --> 00:13:43,988
Bạn có thể bị một nhóm người ghê tởm,

298
00:13:44,012 --> 00:13:45,930
rồi bạn gặp một người nào khác

299
00:13:45,954 --> 00:13:48,730
và bạn thực sự thấy rằng họ là
một người thú vị.

300
00:13:48,754 --> 00:13:53,050
Và rồi dần dần nó sẽ làm yếu đi
hoặc thay đổi hạng của bạn.

301
00:13:54,016 --> 00:13:59,993
Bi kịch là, người Mỹ đã từng bị pha trộn
hơn nhiều ở các thành phố của họ

302
00:14:00,017 --> 00:14:02,151
bởi tả-hữu hay chính trị.

303
00:14:02,175 --> 00:14:04,380
Và giờ nó trở thành sự chia rẽ 
về đạo đức lớn,

304
00:14:04,380 --> 00:14:07,673
có rất nhiều bằng chứng cho thấy chúng ta 
đang tiến gần hơn đến người

305
00:14:07,697 --> 00:14:09,579
giống chúng ta về quan điểm chính trị.

306
00:14:09,579 --> 00:14:11,763
Tìm ai đó ở phe bên kia sẽ khó hơn.

307
00:14:11,787 --> 00:14:14,077
Vì thế, họ đang ở đó, đang ở rất xa.

308
00:14:14,101 --> 00:14:15,671
Sẽ khó hơn để hiểu họ.

309
00:14:15,695 --> 00:14:19,919
Anh sẽ nói gì với ai đó hay với 
những người Mỹ,

310
00:14:19,943 --> 00:14:21,101
mọi người nói chung,

311
00:14:21,125 --> 00:14:23,734
về cái mà chúng ta nên hiểu về nhau

312
00:14:23,758 --> 00:14:27,233
để có thể giúp chúng ta 
suy nghĩ lại một chút

313
00:14:27,257 --> 00:14:29,460
bản năng "kinh tởm" này?

314
00:14:30,086 --> 00:14:31,238
Vâng.

315
00:14:31,262 --> 00:14:33,415
Một điều thực sự quan trọng để lưu tâm --

316
00:14:33,439 --> 00:14:38,155
có một nghiên cứu bởi nhà khoa học 
chính trị Alan Abramowitz,

317
00:14:38,179 --> 00:14:42,172
cho thấy nền dân chủ Mỹ ngày càng
bị chi phối

318
00:14:42,196 --> 00:14:44,439
bởi cái gọi là "tính đảng phái tiêu cực."

319
00:14:44,685 --> 00:14:47,596
Đó có nghĩa là,
được, vậy là có một ứng cử viên,

320
00:14:47,596 --> 00:14:49,950
họ thích ứng cử viên đó,
họ bầu cho anh ta.

321
00:14:49,950 --> 00:14:53,139
Nhưng với sự gia tăng của 
quảng cáo tiêu cực, truyền thông xã hội

322
00:14:53,139 --> 00:14:54,397
và các loại xu hướng khác,


323
00:14:54,397 --> 00:14:56,812
ngày càng tăng, cái cách
mà các cuộc bầu cử diễn ra

324
00:14:56,836 --> 00:15:00,817
rằng mỗi bên sẽ cố gắng làm cho bên kia
thật kinh khủng, thật khủng khiếp,

325
00:15:00,841 --> 00:15:03,012
rằng bạn sẽ bầu cho gã của tôi
theo mặc định.

326
00:15:03,259 --> 00:15:06,303
và như vậy chúng ta ngày càng bỏ phiếu
chống lại bên kia

327
00:15:06,303 --> 00:15:07,804
và không phải cho bên chúng ta,

328
00:15:07,804 --> 00:15:12,979
bạn phải lưu ý rằng
nếu họ là người cánh tả,

329
00:15:12,979 --> 00:15:15,909
họ sẽ nghĩ, "Ồ, tôi đã từng nghĩ 
những người Cộng hòa rất tệ,

330
00:15:15,909 --> 00:15:18,066
nhưng giờ Donald Trump đã 
chứng minh điều đó.

331
00:15:18,066 --> 00:15:21,021
Và giờ mọi người Cộng hòa,
tôi có thể hình dung tất cả mọi điều

332
00:15:21,021 --> 00:15:21,927
tôi nghĩ về Trump."

333
00:15:21,927 --> 00:15:23,574
Điều đó không cần thiết phải thật.

334
00:15:23,574 --> 00:15:26,230
Họ nhìn chung không hài lòng với
ứng cử viên của họ.

335
00:15:26,254 --> 00:15:30,970
Đây là cuộc bầu cử mang tính đảng phái
tiêu cực nhất trong lịch sử Mỹ.

336
00:15:31,860 --> 00:15:35,223
Vậy đầu tiên bạn phải tách biệt cảm giác 
của bạn về ứng cử viên

337
00:15:35,247 --> 00:15:38,184
với cảm giác về người
được trao sự lựa chọn.

338
00:15:38,208 --> 00:15:40,691
Và rồi bạn phải thấy rằng,

339
00:15:40,796 --> 00:15:43,666
vì chúng ta đều sống
trong một thế giới đạo đức riêng biệt --

340
00:15:43,714 --> 00:15:47,525
phép ẩn dụ mà tôi dùng trong cuốn sách
là chúng ta đều bị mắc bẫy trong "Ma Trận"

341
00:15:47,525 --> 00:15:50,689
hay mỗi cộng đồng đạo đức là một ma trận,
một ảo giác đồng thuận.

342
00:15:50,713 --> 00:15:52,956
Và vì vậy nếu bạn ở trong 
ma trận màu xanh,

343
00:15:52,980 --> 00:15:56,174
mọi thứ sẽ hoàn toàn thuyết phục rằng
phía bên kia --

344
00:15:56,198 --> 00:15:59,889
họ thật cổ lỗ, họ phân biệt chủng tộc
họ là những người tệ nhất trên thế giới,

345
00:15:59,889 --> 00:16:01,957
và bạn có tất cả cơ sở
để ủng hộ điều đó.

346
00:16:01,981 --> 00:16:04,256
Nhưng ai đó ở gần nhà bạn

347
00:16:04,280 --> 00:16:06,313
đang sống trong một ma trận đạo đức khác.

348
00:16:06,337 --> 00:16:08,284
Họ sống trong một trò chơi điện tử khác,

349
00:16:08,308 --> 00:16:10,686
và họ thấy một thực tế hoàn toàn khác.

350
00:16:10,710 --> 00:16:13,706
Và mỗi người nhìn thấy những mối đe dọa 
khác nhau cho đất nước.

351
00:16:13,706 --> 00:16:15,500
Và điều mà tôi thấy khi đứng ở giữa

352
00:16:15,524 --> 00:16:18,451
và cố gắng hiểu cả hai bên là:
cả hai bên đều đúng.

353
00:16:18,475 --> 00:16:20,595
Có rất nhiều mối đe dọa
cho đất nước này,

354
00:16:20,619 --> 00:16:24,104
và mỗi bên, một cách không tránh khỏi
không thể thấy tất cả chúng.

355
00:16:24,963 --> 00:16:31,136
Vậy, anh cho rằng chúng ta cần
một dạng đồng cảm mới?

356
00:16:31,136 --> 00:16:32,720
Đồng cảm vẫn được định hình là:

357
00:16:32,720 --> 00:16:36,391
"Ồ, tôi cảm thấy nỗi đau của bạn.
Tôi có thể đặt tôi vào hoàn cảnh của bạn."

358
00:16:36,415 --> 00:16:39,814
Và chúng ta áp dụng nó với người nghèo,
người thiếu thốn, người đau khổ.

359
00:16:40,023 --> 00:16:43,846
Chúng ta thường không dùng nó với người 
mà chúng ta cảm thấy khác

360
00:16:43,870 --> 00:16:45,335
hay ta thấy ghê tởm.

361
00:16:45,359 --> 00:16:46,510
Đúng vậy.

362
00:16:46,534 --> 00:16:51,364
Nó sẽ như thế nào nếu chúng ta
xây dựng loại đồng cảm đó?

363
00:16:52,268 --> 00:16:53,506
Thực ra, tôi nghĩ...

364
00:16:53,645 --> 00:16:56,650
Đồng cảm là một chủ để rất, rất được
quan tâm trong tâm lý học,

365
00:16:56,650 --> 00:16:59,132
và đó là một từ rất phổ biến
đặc biệt là với cánh tả.

366
00:16:59,156 --> 00:17:03,156
Đồng cảm là một điều tốt, và đồng cảm
được ưu tiên dành cho các nạn nhân.

367
00:17:03,180 --> 00:17:05,053
Vì vậy rất quan trọng để nhấn mạnh rằng

368
00:17:05,053 --> 00:17:08,111
với những nhóm mà chúng ta bên cánh tả
nghĩ rằng rất quan trọng.

369
00:17:08,111 --> 00:17:10,036
Thì thật dễ để đồng cảm,
vì bạn hiểu

370
00:17:10,442 --> 00:17:14,091
Nhưng đồng cảm thực sự có ý nghĩa
nếu bạn làm nó khi mà nó khó thực hiện.

371
00:17:14,513 --> 00:17:16,267
Và, tôi nghĩ ...

372
00:17:16,291 --> 00:17:21,379
Bạn biết đấy, chúng ta đã có 50 năm dài
đối phó với những vấn đề sắc tộc

373
00:17:21,403 --> 00:17:23,152
và phân biệt đối xử trong pháp luật,

374
00:17:23,152 --> 00:17:26,249
và đó đã là ưu tiên hàng đầu của chúng ta
trong một thời gian dài

375
00:17:26,249 --> 00:17:27,273
và nó vẫn quan trọng.

376
00:17:27,273 --> 00:17:28,696
Nhưng tôi nghĩ năm nay,

377
00:17:28,720 --> 00:17:31,124
Tôi mong nó sẽ làm mọi người thấy rằng

378
00:17:31,148 --> 00:17:33,943
chúng ta có một đe dọa hiện hữu
trong tay chúng ta

379
00:17:33,967 --> 00:17:36,098
Sự phân chia tả-hữu của chúng ta, 
Tôi tin

380
00:17:36,098 --> 00:17:38,818
đây là sự chia rẽ quan trọng nhất mà 
chúng ta đối mặt.

381
00:17:38,842 --> 00:17:41,873
Chúng ta vẫn có những vấn đề về
chủng tộc, giới và LGBT,

382
00:17:41,897 --> 00:17:45,268
nhưng đây là vấn đề nguy cấp
của 50 năm tới,

383
00:17:45,292 --> 00:17:47,703
và mọi thứ sẽ không tự chúng tốt đẹp hơn.

384
00:17:48,413 --> 00:17:51,360
Vì thế chúng ta sẽ cần rất nhiều
các cuộc cải cách thể chế,

385
00:17:51,360 --> 00:17:53,043
và chúng ta có thể nói về điều đó,

386
00:17:53,043 --> 00:17:55,893
nhưng đó sẽ là cả một cuộc trò chuyện 
dài, không chắc chắn.

387
00:17:55,893 --> 00:17:59,513
Nhưng tôi nghĩ nó bắt đầu bằng việc
mọi người nhận ra đây là một bước ngoặt.

388
00:17:59,537 --> 00:18:02,346
Và đúng, chúng ta cần 
một kiểu đồng cảm mới.

389
00:18:02,370 --> 00:18:03,649
Chúng ta cần phải nhận ra:

390
00:18:03,649 --> 00:18:05,441
đây là điều mà đất nước chúng ta cần,

391
00:18:05,465 --> 00:18:07,819
và đây là điều mà bạn cần
nếu bạn không muốn --

392
00:18:07,843 --> 00:18:10,538
Hãy giơ tay nếu bạn muốn sống 
bốn năm tới

393
00:18:10,562 --> 00:18:13,972
giận giữ và lo lắng như bốn năm
trước -- hãy giơ tay.

394
00:18:13,972 --> 00:18:15,827
Vậy nếu bạn muốn thoát khỏi điều này,

395
00:18:15,827 --> 00:18:17,952
hãy đọc Phật, đọc Jesus,
đọc Marcus Aurelius.

396
00:18:17,976 --> 00:18:23,038
Họ có mọi loại lời khuyên tuyệt vời
về làm thế nào để từ bỏ sợ hãi,

397
00:18:23,062 --> 00:18:24,240
điều chỉnh lại mọi thứ,

398
00:18:24,264 --> 00:18:26,347
hãy ngừng việc nhìn người khác như kẻ thù.

399
00:18:26,371 --> 00:18:29,678
Có rất nhiều chỉ dẫn trong những
trí tuệ cổ xưa về loại đồng cảm này.

400
00:18:29,702 --> 00:18:31,319
Đây là câu hỏi cuối cùng của tôi.

401
00:18:31,319 --> 00:18:35,438
Cá nhân mỗi người có thể làm gì
đê giúp hàn gắn?

402
00:18:35,462 --> 00:18:39,519
Vâng, rất khó để chỉ quyết định vượt qua
những định kiến sâu sắc nhất của bạn.

403
00:18:39,519 --> 00:18:41,110
Và có một nghiên cứu chỉ ra rằng

404
00:18:41,110 --> 00:18:45,403
những định kiến chính trị sâu sắc và 
mạng mẽ hơn những định kiến về chủng tộc

405
00:18:45,427 --> 00:18:46,867
tại đất nước chúng ta bây giờ.

406
00:18:47,395 --> 00:18:50,827
Vì thế tôi nghĩ bạn phải nỗ lực -- 
đó là yếu tố chính.

407
00:18:50,851 --> 00:18:52,855
Hãy nỗ lực để thực sự gặp một ai đó.

408
00:18:52,879 --> 00:18:55,089
Mọi người đều có một anh chị em họ,
một anh rể,

409
00:18:55,113 --> 00:18:56,982
một người ở phe kia.

410
00:18:57,006 --> 00:18:58,802
Vậy, sau cuộc bầu cử này --

411
00:18:58,802 --> 00:19:00,077
hãy đợi một hoặc hai tuần,

412
00:19:00,077 --> 00:19:02,983
vì có thể một trong hai người
sẽ cảm thấy thật khủng khiếp --

413
00:19:02,983 --> 00:19:06,273
nhưng đợi một vài tuần, rồi tiếp cận
và nói rằng bạn muốn nói chuyện.

414
00:19:06,273 --> 00:19:07,871
Và trước khi bạn làm nó,

415
00:19:07,871 --> 00:19:10,850
hãy đọc "Đắc Nhâm Tâm" của Dale Carnegie.

416
00:19:10,850 --> 00:19:12,349
(Tiếng cười)

417
00:19:12,349 --> 00:19:13,564
Tôi hoàn toàn nghiêm túc.

418
00:19:13,564 --> 00:19:16,334
Bạn sẽ học những kỹ thuật.
nếu bắt đầu bằng việc công nhận,

419
00:19:16,334 --> 00:19:17,559
nếu bắt đầu bằng lời nói,

420
00:19:17,559 --> 00:19:20,243
Chú biết đấy, chúng ta không đồng ý 
với nhau rất nhiều,

421
00:19:20,243 --> 00:19:22,975
nhưng một điều mà cháu thực sự 
tôn trọng ở chú, chú Bob,"

422
00:19:22,975 --> 00:19:25,212
hay "...về những người bảo thủ các chú,
là..."

423
00:19:25,212 --> 00:19:26,686
Và bạn có thể thấy điều gì đó.

424
00:19:26,686 --> 00:19:29,633
Nếu bạn bắt đầu với việc đánh giá cao, 
nó giống như phép màu.

425
00:19:29,633 --> 00:19:31,881
Đây là một trong những điều tôi học được

426
00:19:31,881 --> 00:19:34,088
để ứng dụng vào các mối quan hệ 
với mọi người.

427
00:19:34,088 --> 00:19:36,232
Tôi vẫn mắc rất nhiều những sai lầm
ngớ ngẩn,

428
00:19:36,232 --> 00:19:38,142
nhưng bây giờ tôi cực kỳ giỏi xin lỗi,

429
00:19:38,142 --> 00:19:39,913
và công nhận cái mà người khác đúng.

430
00:19:39,913 --> 00:19:41,041
Và nếu bạn làm điều đó,

431
00:19:41,041 --> 00:19:44,159
thì cuộc hội thoại sẽ diễn ra rất tốt đẹp,
và thực sự rất vui vẻ.

432
00:19:44,717 --> 00:19:47,362
Jon, nói chuyện với anh thực sự
rất hấp dẫn.

433
00:19:47,386 --> 00:19:51,144
Thực sự rằng mặt đất mà chúng ta 
đang sống

434
00:19:51,168 --> 00:19:56,035
đầy những câu hỏi sâu sắc về đạo đức
và bản chất con người.

435
00:19:56,366 --> 00:19:58,790
Sự thông thái của anh 
không thể liên quan hơn.

436
00:19:58,814 --> 00:20:01,109
Cảm ơn anh rất nhiều
vì đã giành thời gian.

437
00:20:00,174 --> 00:20:02,306
Cảm ơn, Chris.

438
00:20:02,306 --> 00:20:03,476
Cảm ơn các bạn.

439
00:20:03,476 --> 00:20:04,196
(Vỗ tay)