1
00:00:06,903 --> 00:00:12,628
M.Ö. 426 Atina drama festivalinde,
Genç şair Aristophanes tarafından yazılmış

2
00:00:12,628 --> 00:00:18,979
"Kömürcüler" adlı komedi oyunu,
birincilik ödülünü aldı.

3
00:00:18,979 --> 00:00:26,292
Oyunda, Peleponez Savaşı zamanlarında
Atina'nın tasviri öyle tartışmalıydı ki

4
00:00:26,292 --> 00:00:28,588
Politikacı Kleon, Aristophanes'i


5
00:00:28,588 --> 00:00:34,979
"Yabancıların karşısında Atinalılara
iftira atmaktan" mahkemeye çıkardı.

6
00:00:34,979 --> 00:00:40,329
Aristophanes, 2 yıl sonra 
"Atlılar" oyunuyla geri dönüş yaptı.

7
00:00:40,329 --> 00:00:42,994
Bu oyunda, açıkça Kleon ile alay etti.

8
00:00:42,994 --> 00:00:46,194
Kleon'u canlandıran karakteri,
şehrin çıkışında bir sosis satıcısı

9
00:00:46,194 --> 00:00:48,861
olarak betimledi.

10
00:00:48,861 --> 00:00:55,631
Hicvin bu tarzı, 5. yüzyıl Atinasının
sınırsız demokrasisinin bir sonucuydu.

11
00:00:55,631 --> 00:00:58,463
Şimdilerde buna "Eski Komedi" diyoruz.

12
00:00:58,463 --> 00:01:00,213
Aristophanes'in oyunları,

13
00:01:00,213 --> 00:01:03,628
günümüze kadar ulaşabilmiş
en eski komedi dramalarıdır.

14
00:01:03,628 --> 00:01:05,954
Bu oyunlar
taklitler, şarkılar, cinsel espriler

15
00:01:05,954 --> 00:01:08,800
ve sürreal fantezilerle doludur.

16
00:01:08,800 --> 00:01:14,150
Sıklıkla, gübre böceğinin üzerinde
cennete uçan bir kahraman

17
00:01:14,150 --> 00:01:19,381
ya da, sahibini içeride tutmak için
etrafına ağ atılmış bir ev gibi

18
00:01:19,381 --> 00:01:23,086
izleyicinin beklentisini alt üst etmek 
için, vahşi durumlara yer verilmiştir.

19
00:01:23,086 --> 00:01:24,794
Bütün bunlar, o günden bu yana


20
00:01:24,794 --> 00:01:27,459
komedinin nasıl 
yazılıp oynanılacağını şekillendirdi.

21
00:01:27,459 --> 00:01:31,084
"Komedi" kelimesi, Antik Yunan kökenli

22
00:01:31,084 --> 00:01:33,826
"Komos" yani "zevk almak"
ve "Oide" , "şarkı söylemek"

23
00:01:33,826 --> 00:01:35,906
kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

24
00:01:35,906 --> 00:01:39,728
Bir benzeri olan "trajedi" 'den,
aslında birçok yönüyle ayrılır.

25
00:01:39,728 --> 00:01:45,089
Antik Atina trajedilerinde,
büyüklerin muazzam düşüşü konu alınırken,

26
00:01:45,089 --> 00:01:47,817
komedilerde genellikle
mutlu son oluyordu.

27
00:01:47,817 --> 00:01:51,403
Trajedi, neredeyse her zaman
efsanelerden esinlenirken

28
00:01:51,403 --> 00:01:54,027
komedi dönemin olayları ile ilgileniyordu.

29
00:01:54,027 --> 00:01:57,031
Aristophanes'in komedileri,
sıradan insanları kutlarken

30
00:01:57,031 --> 00:01:58,838
güçlü olanlara saldırır.

31
00:01:58,838 --> 00:02:00,718
Onun hedefleri
kibirli politikacılar,

32
00:02:00,718 --> 00:02:05,332
savaş yanlısı generaller ve 
kendini beğenmiş entelektüeller gibi

33
00:02:05,332 --> 00:02:10,698
herkesin tepkilerini görebileceği,
en ön sırada oturanlardı.

34
00:02:10,698 --> 00:02:12,172
Bunun sonucunda,
bu insanlara

35
00:02:12,172 --> 00:02:14,617
"komedide alaya alınanlar" anlamına gelen

36
00:02:14,617 --> 00:02:19,143
"Komoidoumenoi" denildi.

37
00:02:19,143 --> 00:02:24,053
Aristophanes'in ahlaksız ve çoğu zaman 
müstehcen olan hicvi,

38
00:02:24,053 --> 00:02:26,210
liderlerin şehre olan
bağlılığını ölçüyordu.

39
00:02:26,210 --> 00:02:29,930
Atina ve Spartalılar arasındaki
Peleponez Savaşı,

40
00:02:29,930 --> 00:02:35,100
Aristophanes'in çalışmalarından
esinlenilmiştir.

41
00:02:35,100 --> 00:02:37,945
M.Ö. 421 yılında yazılmış,
"Barış" adlı oyununda

42
00:02:37,945 --> 00:02:40,921
orta yaşlı bir Atinalı
"politikacıları vurgunlamaktan"

43
00:02:40,921 --> 00:02:46,941
sürgün edilen "Barış" 'ı 
mağaradan çıkararak özgür bırakır.

44
00:02:46,941 --> 00:02:51,112
Denizcilik bozgunun akıbetinde,

45
00:02:51,112 --> 00:02:53,540
M.Ö. 411'de, Aristophanes

46
00:02:53,540 --> 00:02:55,556
"Lysistrata-Kadınlar Savaşı" 'nı yazdı.

47
00:02:55,556 --> 00:03:00,123
Oyunda, Atina kadınları savaştan sıkılmış,
eşleri barış ilan edinceye kadar


48
00:03:00,123 --> 00:03:03,363
seks grevine girmişlerdir.

49
00:03:03,363 --> 00:03:05,771
"Bulutlar" adlı oyununda olduğu gibi,

50
00:03:05,771 --> 00:03:08,761
moda olan felsefik düşünceyi hicvettiği
fantastik senaryolarla

51
00:03:08,761 --> 00:03:10,778
tartışmalı durumlara dikkat çeker.

52
00:03:10,778 --> 00:03:13,803
"Bulutlar" 'da, kahraman Strepsiades


53
00:03:13,803 --> 00:03:19,089
yanlışın doğru olduğunu nasıl 
kanıtlayacağını ve borcun, borç olmadığını

54
00:03:19,089 --> 00:03:24,743
öğrendiği, Sokrates'in
yeni felsefe okuluna kaydolur.

55
00:03:24,743 --> 00:03:26,583
Bu oyunlar, her ne kadar tuhaf olsa da

56
00:03:26,583 --> 00:03:30,978
kahramanlar sonunda her zaman üstün gelir.

57
00:03:30,978 --> 00:03:34,056
Aristophanes, aynı zamanda "Parabasis" 'in

58
00:03:34,056 --> 00:03:36,739
yani "aktörlerin doğrudan izleyicelere
hitap ettiği,

59
00:03:36,739 --> 00:03:40,602
çoğu zaman oyun yazarını övdüğü ya da
tartışmalı yorumlar ve şakalar yaptığı

60
00:03:40,602 --> 00:03:43,191
bir komedi tekniğinin ustası 
hâline de gelmiştir.

61
00:03:43,191 --> 00:03:47,917
Mesela, "Birds" adlı oyunda, korolar 
farklı kuşlardan oluşur

62
00:03:47,917 --> 00:03:51,270
ve Atinalı hakimleri, eğer oyunları
birincilik ödülünü almazsa

63
00:03:51,270 --> 00:03:55,474
onları şehirde yürürlerken pisletmek ile
tehdit ederler.

64
00:03:55,474 --> 00:04:00,596
Muhtemelen, hakimler oyunu izlediklerinde
bu şakaya müteşekkir olmamışlardı.

65
00:04:00,596 --> 00:04:04,973
Yeni fikirler keşfederek,
Atina halkını özeleştiriye teşvik ederek

66
00:04:04,973 --> 00:04:08,834
Aristophanes sadece 
vatandaşlarıyla alay etmemiş,

67
00:04:08,834 --> 00:04:12,260
komedinin doğasını da şekillendirmiştir.

68
00:04:12,260 --> 00:04:15,435
Bazı bilgeler tarafından
"Komedinin Babası" olarak takdir edilmiş,

69
00:04:15,435 --> 00:04:18,328
parmak izleri komedi tekniklerinin

70
00:04:18,328 --> 00:04:22,123
şakşakçılıktan, iki kişilik gösteriye,


71
00:04:22,123 --> 00:04:24,057
canlandırmalardan, politik hicve kadar

72
00:04:24,057 --> 00:04:26,410
her yerinde görülür.

73
00:04:26,410 --> 00:04:29,060
Serbest konuşma özgürlüğünün övülmesiyle

74
00:04:29,060 --> 00:04:31,458
ve sıradan kahramanları kutlamasıyla

75
00:04:31,458 --> 00:04:34,385
oyunları, izleyiciyi
güldürürken düşündürmüştür.

76
00:04:34,385 --> 00:04:36,773
M.Ö. 425'te, Kleon'a karşılık verdiği
cevabında,

77
00:04:36,773 --> 00:04:38,477
hâlâ bugüne yankı yapar;

78
00:04:38,477 --> 00:04:40,118
"Ben bir komedyenim.

79
00:04:40,118 --> 00:04:42,411
Bu yüzden adalet hakkında konuşacağım.

80
00:04:42,411 --> 00:04:43,656
Kulaklarına işitmesi

81
00:04:43,656 --> 00:04:44,766
ne denli zor gelse de."