1
00:00:00,820 --> 00:00:04,824
Nhiều bạn ở đây chắc đã từng xem 
bộ phim "Người trở về từ Sao Hỏa"

2
00:00:05,434 --> 00:00:08,957
Với những người chưa xem 
thì đây là bộ phim về phi hành gia

3
00:00:09,367 --> 00:00:13,027
người bị mắc kẹt ở Sao Hỏa,
và nỗ lực của anh ta để sống sót

4
00:00:13,027 --> 00:00:17,858
cho đến khi trái đất gửi nhiệm vụ giải cứu
mang anh ta về với Trái Đất

5
00:00:19,438 --> 00:00:22,178
May mắn là họ kết nối lại được liên lạc

6
00:00:22,628 --> 00:00:25,168
với nhân vật,
phi hành gia Watney, một lúc nào đó

7
00:00:25,168 --> 00:00:30,098
để anh ta không cảm thấy cô đơn
cho tới khi được giải cứu.

8
00:00:30,098 --> 00:00:33,498
Trong khi bạn đang xem phim,
hay thậm chí bạn chưa xem

9
00:00:33,758 --> 00:00:35,308
khi mà bạn nghĩ về sao Hỏa,

10
00:00:35,368 --> 00:00:39,878
Hầu như các bạn sẽ nghĩ về
sự xa xôi và khoảng cách là bao nhiêu.

11
00:00:39,878 --> 00:00:42,508
Và, với những thứ khó có thể
xảy ra với bạn là,

12
00:00:42,508 --> 00:00:46,335
những gì được hậu cần thực sự thích
làm việc trên một hành tinh khác --

13
00:00:46,335 --> 00:00:48,525
khi sống ở 2 hành tinh

14
00:00:48,525 --> 00:00:54,445
khi có người ở Trái Đất
và có robot tự hành trên Sao Hỏa?

15
00:00:54,445 --> 00:00:58,355
Vậy nghĩ tới khi bạn có bạn,
gia đình và đồng nghiệp

16
00:00:58,355 --> 00:01:01,775
ở California, trên bờ biển phía tây
hoặc ở những nơi khác trên thế giới

17
00:01:01,775 --> 00:01:04,115
Khi bạn đang cố 
liên lạc với họ

18
00:01:04,115 --> 00:01:06,585
một trong những điểu
bạn sẽ nghĩ tới đầu tiên là:

19
00:01:06,585 --> 00:01:08,925
chờ đã, bây giờ là mấy giờ ở California?

20
00:01:08,925 --> 00:01:11,585
Liệu tôi có đánh thức họ dậy?
Gọi điện có sao không?

21
00:01:11,585 --> 00:01:15,135
Ngay cả khi nếu như bạn đang trao đổi 
với đồng nghiệp ở Châu Âu,

22
00:01:15,135 --> 00:01:17,445
bạn có thể đang nghĩ ngay về:

23
00:01:17,445 --> 00:01:24,295
Làm thế nào để có thể đảm bảo
việc liên lạc khi mọi người ở xa nhau

24
00:01:24,295 --> 00:01:30,395
Lúc này, dù chúng ta không có người 
trên Sao Hỏa nhưng lại có robot tự hành.

25
00:01:30,395 --> 00:01:35,655
và ngay vào lúc này, trên Curiosity (robot
tự hành Sao Hỏa của Nasa) là 6:10 sáng.

26
00:01:35,655 --> 00:01:38,305
Đúng vậy, 6.10 sáng ở Sao Hỏa

27
00:01:38,305 --> 00:01:41,005
Chúng ta có 4 robot tự hành trên Sao Hỏa.

28
00:01:41,005 --> 00:01:44,995
Hoa kỳ đã đặt 4 robot tự hành
lên Sao Hoa từ giữa những năm 1990,

29
00:01:44,995 --> 00:01:48,785
và tôi đã rất may mắn được làm việc 
với 3 trong số chúng.

30
00:01:48,785 --> 00:01:53,135
Đúng vậy, Tôi là kỹ sư tàu vũ trụ,
một kỹ sư vận hành tàu vũ trụ,

31
00:01:53,135 --> 00:01:58,355
tại phòng thí nghiệm tên lửa đẩy (JPL)
của NASA tại Los Angeles, California.

32
00:01:58,355 --> 00:02:02,855
Và những chú robot tự hành này
là những sứ giả robot của chúng ta.

33
00:02:02,855 --> 00:02:08,905
Vậy, chúng là tai mắt của chúng ta,
và chúng trông chừng hành cho chúng ta

34
00:02:08,905 --> 00:02:11,325
cho tới khi chúng ta có thể đưa người lên.

35
00:02:11,325 --> 00:02:16,245
qua đó chúng ta học cách hoạt động
trên hành tinh khác qua những robot này.

36
00:02:16,245 --> 00:02:20,565
trước khi đưa người, chúng ta đưa robots.

37
00:02:21,695 --> 00:02:25,225
Và lý do có sự lệch giờ trên Sao Hỏa
lúc này,

38
00:02:25,225 --> 00:02:26,475
so với giờ ở chỗ chúng ta

39
00:02:26,475 --> 00:02:30,865
là bởi vì ngày trên Sao Hỏa
dài hơn ngày trên Trái Đất

40
00:02:30,865 --> 00:02:33,825
Ngày trên Trái Đất dài 24 giờ,

41
00:02:33,825 --> 00:02:37,035
vì đó là khoảng thời gian Trái Đất quay,

42
00:02:37,035 --> 00:02:39,215
thời gian cần thiết để quay 1 vòng.

43
00:02:39,215 --> 00:02:40,885
Nên ngày của chúng ta dài 24 giờ.

44
00:02:40,885 --> 00:02:47,955
Sao Hỏa cần 24 giờ và khoảng 40 phút
để quay 1 vòng.

45
00:02:47,955 --> 00:02:55,334
Có nghĩa là ngày trên Sao Hỏa dài hơn
40 phút so với ngày trên Trái Đất.

46
00:02:55,334 --> 00:03:00,494
Do vậy, nhóm vận hành robot trên Sao Hỏa,
như nhóm này,

47
00:03:00,494 --> 00:03:05,824
Việc chúng tôi làm là sống trên Trái Đất,
nhưng làm việc trên Sao Hỏa.

48
00:03:05,834 --> 00:03:11,254
Nên chúng tôi phải nghĩ như là
chúng tôi đang ở Sao Hỏa cùng đám robot.

49
00:03:11,254 --> 00:03:15,204
Nhiệm vụ của chúng tôi, của nhóm,
mà tôi là một thành viên,

50
00:03:15,204 --> 00:03:20,894
là gửi mệnh lệnh tới robot
để chúng thực hiện vào ngày hôm sau.

51
00:03:20,894 --> 00:03:25,124
Để yêu cầu chúng di chuyển hoặc khoan
hoặc nói với cô ấy những gì cần làm.

52
00:03:25,124 --> 00:03:29,704
Nên trong lúc cô ấy ngủ --
đám robot thực sự ngủ ban đêm

53
00:03:29,704 --> 00:03:32,204
vì chúng cần sạc pin

54
00:03:32,214 --> 00:03:36,104
và chúng cần đối phó với cái lạnh
về đêm trên Sao Hỏa.

55
00:03:36,104 --> 00:03:37,664
Do vậy nên chúng cần ngủ.

56
00:03:37,664 --> 00:03:42,864
Trong lúc chúng ngủ, chúng tôi làm việc
cho chương trình ngày tiếp theo của chúng.

57
00:03:42,864 --> 00:03:45,644
Do vậy tôi làm ca đêm trên Sao Hỏa.

58
00:03:45,644 --> 00:03:47,834
(Cười)

59
00:03:47,834 --> 00:03:54,194
Để đảm bảo bạn đi làm trên Trái Đất
trùng với giờ mỗi ngày trên Sao Hỏa --

60
00:03:54,194 --> 00:03:56,584
ví dụ như tôi cần tới chỗ làm
vào lúc 5:00 chiều.,

61
00:03:56,584 --> 00:04:01,684
nhóm này cần có mặt ở chỗ làm
vào lúc 5:00 chiều. Giờ Sao Hỏa mỗi ngày,

62
00:04:01,684 --> 00:04:09,724
rồi chúng tôi phải tới chỗ làm
trên Trái Đất muộn hơn 40 phút mỗi ngày,

63
00:04:09,724 --> 00:04:12,434
để đảm bảo trùng giờ với Sao Hỏa.

64
00:04:12,434 --> 00:04:15,220
Việc đó giống như là 
bạn đổi múi giờ hàng ngày.

65
00:04:15,220 --> 00:04:21,050
Vậy là ngày thứ nhất bạn tới lúc 8:00,
hôm sau muộn hơn 40 phút vào lúc 8:40,

66
00:04:21,050 --> 00:04:24,260
hôm sau muộn hơn 40 phút nữa vào lúc 9:20,

67
00:04:24,260 --> 00:04:25,550
ngày tiếp là 10:00.

68
00:04:25,550 --> 00:04:29,190
bạn cứ tiếp tục thêm vào 40 phút mỗi ngày,

69
00:04:29,190 --> 00:04:31,870
rất nhanh bạn sẽ đi làm vào lúc nửa đêm --


70
00:04:31,870 --> 00:04:33,960
nửa đêm theo giờ Trái Đất.

71
00:04:33,960 --> 00:04:37,570
Thấy chưa? Bạn có thể tưởng tượng
là nó rắc rối thế nào.

72
00:04:37,570 --> 00:04:39,870
và đây là chiếc đồng hồ Sao Hỏa.

73
00:04:39,870 --> 00:04:40,610
(Cười)

74
00:04:40,610 --> 00:04:44,430
Độ nặng của chiếc đồng hồ này
đã được điều chỉnh

75
00:04:44,430 --> 00:04:46,960
do đó nó sẽ chạy chậm hơn.

76
00:04:46,960 --> 00:04:48,860
Và chúng tôi chưa nghĩ ra

77
00:04:48,860 --> 00:04:51,230
Tôi có chiếc đồng hồ này năm 2004

78
00:04:51,230 --> 00:04:54,610
Vào thời điểm của Spirit và Opportunity,
những robot tự hành thời đó.

79
00:04:54,610 --> 00:04:56,450
Chúng tôi vẫn chưa nghĩ về việc

80
00:04:56,450 --> 00:04:58,310
chúng tôi sẽ cần đồng hồ Sao Hỏa.

81
00:04:58,310 --> 00:05:03,020
Chúng tôi nghĩ rằng, được rồi,
Chúng tôi đã có giờ trên máy tính

82
00:05:03,020 --> 00:05:06,480
và trên màn hình điều khiển,
và có lẽ thế là đủ.

83
00:05:06,480 --> 00:05:08,270
Vâng, không quá nhiều.

84
00:05:08,270 --> 00:05:11,180
Vì lúc đó chúng tôi không chỉ làm việc
theo giờ Sao Hỏa,

85
00:05:11,180 --> 00:05:13,890
chúng tôi thực ra đã sống 
theo giờ Sao Hỏa.

86
00:05:13,890 --> 00:05:18,230
Và chúng tôi đã ngay lập tức bị rối
về việc giờ là mấy giờ.

87
00:05:18,230 --> 00:05:22,350
Nên bạn thật sự sẽ cần thứ gì đó
ngay trên cổ tay để cho bạn biết:

88
00:05:22,350 --> 00:05:25,770
Giờ là mấy giờ trên Trái Đất?
Giờ là mấy giờ trên Sao Hỏa?

89
00:05:25,770 --> 00:05:31,710
Và không chỉ có mỗi giờ trên Sao Hỏa
là gây bối rối;

90
00:05:31,710 --> 00:05:37,490
chúng tôi cũng cần phải
nói được với nhau về nó.

91
00:05:37,490 --> 00:05:42,960
và một "sol" là 1 ngày Sao Hỏa --
một lần nữa, 24 giờ và 40 phút.

92
00:05:42,960 --> 00:05:46,050
Khi chúng tôi trao đổi về thứ gì đó
đang diễn ra trên Trái Đất,

93
00:05:46,050 --> 00:05:48,030
chúng tôi sẽ nói, "hôm nay".

94
00:05:48,030 --> 00:05:50,860
và đối với Sao Hỏa, chúng tôi nói "tosol".

95
00:05:50,860 --> 00:05:53,420
(Cười)

96
00:05:53,420 --> 00:05:57,420
Yesterday (hôm qua) trở thành "Yestersol" 
trên Sao Hỏa.

97
00:05:57,420 --> 00:06:03,400
Một lần nữa, chúng tôi đã không nghĩ ra là
"Ồ, hãy tạo ra một ngôn ngữ".

98
00:06:03,400 --> 00:06:04,800
Vô cùng rắc rối.

99
00:06:04,800 --> 00:06:06,670
Tôi nhớ ai đó đi tới chỗ tôi và nói,

100
00:06:06,670 --> 00:06:09,340
"Tôi muốn làm việc này ngày mai,
trên con robot tự hành".

101
00:06:09,340 --> 00:06:15,660
Và tôi nói, "Ngày mai, ngày mai, hay là,
ngày mai trên Sao Hỏa?"

102
00:06:15,660 --> 00:06:21,220
Chúng tôi đã bắt đầu dùng thuật ngữ này vì
chúng tôi cần một cách để nói với nhau.

103
00:06:21,220 --> 00:06:22,030
(Cười)

104
00:06:22,030 --> 00:06:26,350
"Tomorrow" (ngày mai) trở thành 
"nextersol" hay là "solorrow".

105
00:06:26,350 --> 00:06:30,410
Vì mỗi người thích cách dùng từ khác nhau.

106
00:06:30,410 --> 00:06:34,130
Vài người có thể nói "soda"
và một vài người thì có thể nói "pop".

107
00:06:34,130 --> 00:06:38,250
Nên chúng tôi có người nói là "Nextersol"
có người lại nói "Solorrow".

108
00:06:38,250 --> 00:06:43,320
Và rồi có vài thứ tôi nhận ra
sau vài năm làm những nhiệm vụ này,

109
00:06:43,320 --> 00:06:47,840
là những người làm việc với robot tự hành,
chúng tôi dùng từ "tosol".

110
00:06:47,840 --> 00:06:51,760
Những người làm việc với nhiệm vụ hạ cánh
mà thiết bị không phải di chuyển,

111
00:06:51,760 --> 00:06:53,900
họ dùng từ "tosoul".

112
00:06:53,900 --> 00:06:58,700
Nên tôi có thể chỉ được bạn làm nhiệm vụ
nào dựa vào giọng Sao Hỏa của bạn.

113
00:06:58,700 --> 00:07:02,090
(Cười)

114
00:07:02,090 --> 00:07:05,600
Vậy là chúng tôi có đồng hồ và ngôn ngữ,
bạn nhận ra chủ đề, phải chứ?

115
00:07:05,600 --> 00:07:08,200
Đó là cách giúp chúng tôi không bị rối.

116
00:07:08,200 --> 00:07:12,570
Ngay cả ánh sáng ban ngày trên Trái Đất
cũng có thể làm chúng tôi bị rối lên.

117
00:07:12,570 --> 00:07:15,140
Nếu bạn nghĩ ngay lúc này, bạn tới chỗ làm

118
00:07:15,140 --> 00:07:17,190
và lúc này là nửa đêm của Sao Hỏa

119
00:07:17,190 --> 00:07:20,080
và có ánh sáng lọt vào từ cửa sổ

120
00:07:20,080 --> 00:07:22,470
cũng có thể gây nhầm lẫn.

121
00:07:22,470 --> 00:07:25,320
Các bạn có thể thấy bức ảnh 
chụp phòng điều khiển này

122
00:07:25,320 --> 00:07:27,680
cho thấy tất cả các tấm rèm được hạ xuống.

123
00:07:27,680 --> 00:07:30,950
Vậy là sẽ không có ánh sáng 
có thể làm chúng tôi phân tâm.

124
00:07:30,950 --> 00:07:35,240
Những tấm rèm được hạ xuống cả tòa nhà
khoảng một tuần trước khi hạ cánh,

125
00:07:35,240 --> 00:07:38,490
và chúng không được mở lên tới khi
chúng tôi rời khỏi giờ Sao Hỏa.

126
00:07:38,490 --> 00:07:42,520
Và cũng phải như vậy ở nhà.

127
00:07:42,520 --> 00:07:44,570
Tôi làm việc giờ Sao Hỏa ba lần,
chồng tôi,

128
00:07:44,570 --> 00:07:46,730
được rồi, cả nhà đã sẵn sàng 
cho giờ Sao Hỏa.

129
00:07:46,730 --> 00:07:53,070
Và rồi anh ấy sẽ che các cửa sổ
và sử dụng rèm tối

130
00:07:53,070 --> 00:07:56,170
vì nó cũng sẽ ảnh hưởng
tới cả gia đình bạn.

131
00:07:56,170 --> 00:08:01,130
Và ở đây tôi đã sống trong môi trường
bóng tối, và anh ấy cũng vậy.

132
00:08:01,130 --> 00:08:03,100
Và anh ấy đã quen với việc đó.

133
00:08:03,100 --> 00:08:07,110
Nhưng khi tôi nhận những email rên rỉ
từ anh ấy khi anh ở chỗ làm.

134
00:08:07,110 --> 00:08:10,570
Anh có nên về nhà không? Em đã dậy chưa?

135
00:08:10,570 --> 00:08:13,500
Giờ là mấy giờ trên Sao Hỏa?

136
00:08:13,500 --> 00:08:16,160
Và tôi quyết định,
anh ấy cần một cái đồng hồ Sao Hỏa.

137
00:08:16,160 --> 00:08:17,880
(Cười)

138
00:08:17,880 --> 00:08:22,440
Nhưng đương nhiên, giờ là 2016,
nên có một cái ứng dụng cho việc này.

139
00:08:22,440 --> 00:08:23,300
(Cười)

140
00:08:23,300 --> 00:08:28,500
Nên giờ thay vì đồng hồ,
chúng tôi có thể dùng điện thoại.

141
00:08:28,500 --> 00:08:30,740
Nhưng sự ảnh hưởng dính tới gia đình;

142
00:08:30,740 --> 00:08:36,530
không chỉ với chúng tôi
những người làm việc với robot tự hành

143
00:08:36,530 --> 00:08:38,760
mà cả với gia đình của chúng tôi nữa.

144
00:08:38,760 --> 00:08:41,290
Đây là David Oh,
một trong những giám đốc chuyến bay,

145
00:08:41,295 --> 00:08:45,675
anh ấy đang ở bờ biển Los Angeles
với gia đình anh vào lúc 1:00 sáng.

146
00:08:45,675 --> 00:08:46,795
(Cười)

147
00:08:46,795 --> 00:08:49,805
vì chúng tôi hạ cánh trong tháng 8
(hạ cánh robot trên Sao Hỏa)

148
00:08:49,805 --> 00:08:54,545
và các con anh không phải
tới trường cho tới tháng 9,

149
00:08:54,545 --> 00:08:59,480
nên chúng có thể sinh hoạt giờ Sao Hỏa
cùng anh trong vòng 1 tháng.

150
00:08:59,480 --> 00:09:04,180
Họ thức dậy muộn 40 phút mỗi ngày.

151
00:09:04,180 --> 00:09:06,400
Và chúng sinh hoạt
cùng lịch làm việc của bố.

152
00:09:06,400 --> 00:09:10,480
Họ sống với giờ Sao Hỏa trong 1 tháng
và đã có nhứng chuyến phiêu lưu tuyệt vời,

153
00:09:10,480 --> 00:09:12,180
như là chơi bowling vào nửa đêm

154
00:09:12,180 --> 00:09:13,645
hoặc là tới bãi biển,

155
00:09:13,645 --> 00:09:17,275
Và một trong những thứ
mà tất cả chúng tôi đã khám phá ra

156
00:09:17,275 --> 00:09:21,555
là bạn có thể tới bất kỳ đâu ở Los Angeles

157
00:09:21,555 --> 00:09:25,425
vào lúc 3:00 sáng lúc không có tắc đường.

158
00:09:25,425 --> 00:09:26,715
(Cười)

159
00:09:26,715 --> 00:09:27,795
Chúng tôi rời chỗ làm,

160
00:09:27,795 --> 00:09:30,865
và không muốn về nhà và làm phiền
các thành viên trong gia đình,

161
00:09:30,865 --> 00:09:34,225
và chúng tôi đói, 
nên thay vì kiếm gì ăn ở gần đấy,

162
00:09:34,225 --> 00:09:37,705
chúng tôi quyết định, "Này, có một hàng
mở cả đêm rất ngon ở Long Beach,

163
00:09:37,705 --> 00:09:39,695
chúng ta có thể tới đó trong 10 phút!"

164
00:09:39,695 --> 00:09:42,615
Chúng tôi chạy xe đi -- cứ như
những năm 60, đường vắng tanh.

165
00:09:42,615 --> 00:09:46,315
Chúng tôi tới đó,
và chủ cửa hàng ngạc nhiên,

166
00:09:46,315 --> 00:09:49,285
"Các người là ai vậy?

167
00:09:49,285 --> 00:09:53,145
Và tại sao lại tới quán tôi 
lúc 3 giờ sáng?"

168
00:09:53,145 --> 00:09:59,135
Và họ nhận ra là
có nhiều nhóm người Sao Hỏa,

169
00:09:59,135 --> 00:10:04,715
lượn lờ trên đường cao tốc ở LA
vào giữa đêm --

170
00:10:04,715 --> 00:10:07,225
vào giữa đêm của Trái Đất.

171
00:10:07,225 --> 00:10:12,835
Và chúng tôi bắt đầu gọi 
chính mình là người Sao Hỏa.

172
00:10:12,835 --> 00:10:17,945
nên những ai làm việc với giờ Sao Hỏa
sẽ coi nhau là người Sao Hỏa,

173
00:10:17,945 --> 00:10:21,305
và tất cả những người còn lại
là "Earthlings".

174
00:10:21,305 --> 00:10:22,645
(Cười)

175
00:10:22,645 --> 00:10:27,745
Và bởi vì bạn đổi múi giờ hàng ngày,

176
00:10:27,745 --> 00:10:33,595
bạn bắt đầu thực sự cảm thấy
là bạn tách biệt khỏi mọi người.

177
00:10:33,595 --> 00:10:38,865
Bạn ở trong thế giới của riêng mình.

178
00:10:38,865 --> 00:10:45,875
Nên tôi có cái huy hiệu này trên đó nói
"Tôi đã sống theo giờ Sao Hỏa. Sol 0-90."

179
00:10:45,875 --> 00:10:48,615
Và có một bức ảnh của nó
trên màn hình.

180
00:10:48,615 --> 00:10:53,655
Và lý do chúng tôi có cái huy hiệu này
là vì chúng tôi làm việc theo giờ Sao Hỏa

181
00:10:53,655 --> 00:10:59,315
để có được hiệu quả cao nhất
với đám robot tự hành trên Sao Hỏa,

182
00:10:59,315 --> 00:11:01,515
để tận dụng tối đa 
thời gian của chúng tôi.

183
00:11:01,515 --> 00:11:05,165
Nhưng chúng tôi không duy trì giờ Sao Hỏa
quá ba hay bốn tháng.

184
00:11:05,165 --> 00:11:09,355
Cuối cùng, chúng tôi sẽ chuyển tới
giờ Sao Hỏa đã được chỉnh sửa.

185
00:11:09,355 --> 00:11:15,095
Bởi vì sẽ rất ảnh hưởng
cơ thể và gia đình bạn.

186
00:11:15,095 --> 00:11:19,415
Trên thực tế, có những chuyên gia giấc ngủ
tiến hành các nghiên cứu trên chúng tôi

187
00:11:19,415 --> 00:11:25,255
vì rất là không bình thường với con người
khi kéo dài ngày của họ.

188
00:11:25,255 --> 00:11:26,535
Có khoảng 30 người

189
00:11:26,535 --> 00:11:30,405
mà họ có thể làm 
thử nghiệm về thiếu hụt giấc ngủ

190
00:11:30,405 --> 00:11:33,665
Tôi có thể tới làm bài kiểm tra
rồi lại ngủ thiếp đi mỗi lần.

191
00:11:33,665 --> 00:11:40,645
Và đó là bởi vì, một lần nữa,
nó ảnh hưởng rất nhiều tới cơ thể.

192
00:11:40,645 --> 00:11:43,525
Dù chỉ là thoáng qua.

193
00:11:43,525 --> 00:11:48,115
Nó thật sự là một trải nghiệm gắn bó
sâu sắc với các thành viên khác trong nhóm

194
00:11:48,115 --> 00:11:51,355
nhưng không hề dễ để duy trì.

195
00:11:51,355 --> 00:11:58,475
Những chú robot tự hành là
những bước đầu tiến ra hệ mặt trời.

196
00:11:58,475 --> 00:12:03,535
Chúng ta đang học cách để sống
trên nhiều hơn một hành tinh.

197
00:12:03,535 --> 00:12:08,865
Chúng ta đang thay đổi quan điểm
để có cái nhìn đa-hành-tinh

198
00:12:08,865 --> 00:12:11,665
Do vậy lần tới bạn xem phim 
chiến tranh giữa các vì sao,

199
00:12:11,665 --> 00:12:15,175
và có người di chuyển
từ hệ Dagobah đến Tatoonie,

200
00:12:15,175 --> 00:12:20,745
hãy nghĩ về ý nghĩa thực sự 
của việc có người vươn xa tới vậy.

201
00:12:20,745 --> 00:12:24,005
Ý nghĩa của khái niệm
khoảng cách giữa họ,

202
00:12:24,005 --> 00:12:27,635
họ sẽ cảm thấy tách biệt
với người khác như nào

203
00:12:27,635 --> 00:12:30,945
và ngay cả các vấn đề 
hậu cần về thời gian.

204
00:12:30,945 --> 00:12:36,300
Chúng ta vẫn chưa đưa người tới Sao Hỏa,
nhưng chúng ta hi vọng làm thế.

205
00:12:36,300 --> 00:12:40,490
Và giữa những đơn vị như SpaceX hay NASA

206
00:12:40,490 --> 00:12:43,770
và tất cả những tổ chức 
về vũ trụ quốc tế trên thế giới,

207
00:12:43,770 --> 00:12:47,570
chúng tôi hi vọng có thể làm thế
trong vòng vài thập kỷ tới.

208
00:12:47,570 --> 00:12:53,610
Chúng ta sẽ có người trên Sao Hỏa rất sớm,
và sẽ thực sự sống xuyên hành tinh.

209
00:12:53,610 --> 00:12:56,445
Và những bạn nam bạn nữ trẻ tuổi

210
00:12:56,445 --> 00:13:03,845
những người sẽ tới Sao Hỏa có thể
là khán giả hoặc thính giả hôm nay.

211
00:13:03,845 --> 00:13:09,315
Tôi đã muốn làm việc tại JPL
với những nhiệm vụ này từ khi 14 tuổi

212
00:13:09,315 --> 00:13:12,285
tôi được đặc cách là một viên trong đó.

213
00:13:12,285 --> 00:13:16,195
Và đây là khoảng thời gian đáng nhớ
trong chương trình vũ trụ,

214
00:13:16,195 --> 00:13:19,075
và tất cả chúng ta ở trong 
hành trình này cùng nhau.

215
00:13:19,075 --> 00:13:24,105
Vậy nên lần tới bạn nghĩ
bạn không đủ thời gian trong 1 ngày,

216
00:13:24,105 --> 00:13:29,555
hãy nhớ rằng, nó chỉ là vấn đề
về giờ của bạn trên Trái Đất.

217
00:13:29,555 --> 00:13:31,175
Cám ơn.

218
00:13:31,175 --> 00:13:32,885
(Vỗ tay)