1
00:00:00,594 --> 00:00:03,133
Koliko vas je danas
proverilo svoj imejl?

2
00:00:03,133 --> 00:00:05,029
Hajde,
podignite ruke.

3
00:00:05,029 --> 00:00:07,160
Koliko vas ga proverava
ovog trenutka?

4
00:00:07,160 --> 00:00:08,718
(Smeh)

5
00:00:08,718 --> 00:00:11,218
A novac?
Je li to neko danas proveravao?

6
00:00:11,218 --> 00:00:13,706
Kreditna kartica,
račun za ulaganja?

7
00:00:13,706 --> 00:00:17,659
A ove nedelje?

8
00:00:17,659 --> 00:00:20,776
A šta je sa potrošnjom energije
u vašem domaćinstvu?

9
00:00:20,776 --> 00:00:22,714
Da li je danas
neko to proveravao?

10
00:00:22,714 --> 00:00:26,866
Ove nedelje?
Prošle nedelje?

11
00:00:26,866 --> 00:00:29,994
Par zaluđenika za energiju
u ovoj prostoriji.

12
00:00:29,994 --> 00:00:32,563
Drago mi je da vas vidim.

13
00:00:32,563 --> 00:00:35,798
Ali mi ostali -
ovo je prostorija puna ljudi

14
00:00:35,798 --> 00:00:38,780
kojima je stalo
do budućnosti ove planete,

15
00:00:38,780 --> 00:00:40,611
a čak ni mi
ne vodimo računa

16
00:00:40,611 --> 00:00:43,571
o upotrebi energije
koja upravlja klimatskim promenama.

17
00:00:43,571 --> 00:00:46,226
Žena pored mene
na ovoj fotografiji je Harijet.

18
00:00:46,226 --> 00:00:48,763
Upoznali smo je
na prvom porodičnom odmoru.

19
00:00:48,763 --> 00:00:51,125
Harijet vodi računa
o svojoj upotrebi energije,

20
00:00:51,125 --> 00:00:53,985
a sasvim sigurno nije
zaluđenik za energiju.

21
00:00:53,985 --> 00:00:59,224
Ovo je priča o tome kako je Harijet
počela da vodi računa.

22
00:00:59,224 --> 00:01:01,253
Ovo je ugalj,

23
00:01:01,253 --> 00:01:04,610
najrasprostranjeniji izvor struje
na svetu

24
00:01:04,610 --> 00:01:07,834
i postoji dovoljno energije
u ovoliko uglja

25
00:01:07,834 --> 00:01:11,786
da bi ova sijalica svetlela
više od godinu dana.

26
00:01:11,786 --> 00:01:13,857
Nažalost,
odavde dovde

27
00:01:13,857 --> 00:01:15,289
veći deo energije se izgubi

28
00:01:15,289 --> 00:01:18,174
zbog gubitka u prenosu
ili toplote.

29
00:01:18,174 --> 00:01:21,753
Zapravo samo 10 odsto
završi kao svetlost.

30
00:01:21,753 --> 00:01:25,761
Dakle, ova količina uglja će trajati
nešto više od mesec dana.

31
00:01:25,761 --> 00:01:28,370
Kada biste hteli da ova sijalica
svetli godinu dana,

32
00:01:28,370 --> 00:01:33,408
trebalo bi vam
ovoliko uglja.

33
00:01:33,408 --> 00:01:36,452
Loša vest je da za svaku jedinicu energije
koju iskoristimo

34
00:01:36,452 --> 00:01:38,525
izgubimo devet.

35
00:01:38,525 --> 00:01:40,156
Što znači
da ima i dobrih vesti,

36
00:01:40,156 --> 00:01:42,739
jer za svaku jedinicu energije
koju sačuvamo,

37
00:01:42,739 --> 00:01:46,004
sačuvamo
i ostalih devet.

38
00:01:46,004 --> 00:01:51,285
Pitanje je kako navesti
ljude u ovoj prostoriji

39
00:01:51,300 --> 00:01:54,266
i drugim delovima sveta
da počnu da vode računa

40
00:01:54,266 --> 00:01:56,352
o energiji
koju koristimo

41
00:01:56,352 --> 00:01:59,328
i počnu je manje rasipati?

42
00:01:59,328 --> 00:02:01,715
Odgovor se nalazi
u bihejviorističkom eksperimentu

43
00:02:01,715 --> 00:02:05,096
sprovedenom jednog toplog leta,
pre 10 godina,

44
00:02:05,096 --> 00:02:07,232
i na samo 150 kilometara
odavde,

45
00:02:07,232 --> 00:02:10,608
u San Markosu
u Kaliforniji.

46
00:02:10,608 --> 00:02:13,289
Postdiplomci su okačili oznake
na sva vrata u komšiluku

47
00:02:13,289 --> 00:02:16,110
i zamolili ljude
da isključe klima uređaje,

48
00:02:16,110 --> 00:02:18,320
a uključe ventilatore.

49
00:02:18,320 --> 00:02:20,608
Jedna četvrtina domova
dobila je poruku koja je glasila:

50
00:02:20,608 --> 00:02:22,926
"Da li ste znali da možete uštedeti
54 dolara mesečno ovog leta?

51
00:02:22,926 --> 00:02:24,744
Isključite vaš klima uređaj,
uključite ventilatore."

52
00:02:24,744 --> 00:02:26,578
Druga grupa je primila
ekološku poruku.

53
00:02:26,578 --> 00:02:28,667
Dok je treća grupa
dobila poruku o tome

54
00:02:28,667 --> 00:02:31,347
kako da budu dobri građani,
da sprečavaju nestanke struje.

55
00:02:31,347 --> 00:02:35,064
Većina bi pretpostavila da bi se poruka
o štednji novca pokazala najbolje.

56
00:02:35,064 --> 00:02:37,677
Zapravo, nijedna od ovih poruka
nije upalila.

57
00:02:37,677 --> 00:02:40,533
Nisu imale nikakav uticaj
na potrošnju energije.

58
00:02:40,533 --> 00:02:44,654
Kao da se postdiplomci
uopšte nisu ni pojavili.

59
00:02:44,654 --> 00:02:46,474
Ali postojala je
četvrta poruka,

60
00:02:46,474 --> 00:02:48,597
koja je jednostavno glasila:

61
00:02:48,597 --> 00:02:52,507
"Kada upitani,
77 posto vaših komšija

62
00:02:52,507 --> 00:02:54,997
izjavilo je da su isključili klima uređaje
i uključili ventilatore.

63
00:02:54,997 --> 00:02:56,802
Pridružite im se.
Isključite svoje klima uređaje

64
00:02:56,802 --> 00:02:58,063
i uključite svoje ventilatore."

65
00:02:58,063 --> 00:03:00,760
I zamislite,
to su i uradili.

66
00:03:00,760 --> 00:03:02,714
Kod osoba koje su primile
ovu poruku

67
00:03:02,714 --> 00:03:05,236
primećeno je izrazito smanjenje
potrošnje energije

68
00:03:05,236 --> 00:03:08,647
jer im je rečeno
šta rade njihove komšije.

69
00:03:08,647 --> 00:03:10,347
Šta nam to govori?

70
00:03:10,347 --> 00:03:12,564
Ako nam nešto
ne odgovara,

71
00:03:12,564 --> 00:03:14,553
čak iako verujemo u to,

72
00:03:14,553 --> 00:03:18,431
moralno ubeđivanje, novčani podsticaji,
ne čine mnogo da nas pokrenu,

73
00:03:18,431 --> 00:03:22,101
ali društveni pritisak,
to je moćna stvar.

74
00:03:22,101 --> 00:03:25,719
A dobro iskorišćen,
može biti snažna sila za dobro.

75
00:03:25,719 --> 00:03:27,884
Zapravo, već jeste.

76
00:03:27,884 --> 00:03:30,516
Inspirisani ovim saznanjem,
moj prijatelj Den Jejts i ja

77
00:03:30,516 --> 00:03:32,692
smo pokrenuli kompaniju
nazvanu Opower.

78
00:03:32,692 --> 00:03:35,161
Napravili smo softver i uortačili se
sa komunalnim kompanijama

79
00:03:35,161 --> 00:03:37,964
koje su želele da pomognu svojim 
potrošačima u štednji energije.

80
00:03:37,964 --> 00:03:41,030
Dostavljamo domaćinstvima personalizovane
izveštaje o energiji

81
00:03:41,030 --> 00:03:42,748
koji ljudima pokazuju
njihovu potrošnju

82
00:03:42,748 --> 00:03:45,620
u poređenju sa komšijama
u kućama slične veličine.

83
00:03:45,620 --> 00:03:47,860
Kao sa onim delotvornim porukama,

84
00:03:47,860 --> 00:03:50,324
uz našu pomoć
ljudi se porede s komšijama,

85
00:03:50,324 --> 00:03:52,840
a onda svima dajemo
preporučene ciljeve

86
00:03:52,840 --> 00:03:54,490
da bismo im pomogli
da štede.

87
00:03:54,490 --> 00:03:56,796
Počeli smo sa papirom,
prešli smo na aplikaciju za mobilne telefone,

88
00:03:56,796 --> 00:03:59,725
internet, sada čak i
termostat sa upravljanjem,

89
00:03:59,725 --> 00:04:01,742
i u poslednjih pet godina
sprovodimo

90
00:04:01,742 --> 00:04:06,145
najveći bihejvioristički eksperiment
na svetu.

91
00:04:06,145 --> 00:04:07,809
I to funkcioniše.

92
00:04:07,809 --> 00:04:09,906
Vlasnici kuća i podstanari
su uštedeli

93
00:04:09,906 --> 00:04:13,046
više od 250 miliona dolara
na računima za struju,

94
00:04:13,046 --> 00:04:14,559
a ovo je samo početak.

95
00:04:14,559 --> 00:04:17,819
Samo ove godine,
kroz saradnju sa više od 80 preduzeća

96
00:04:17,819 --> 00:04:20,073
u šest zemalja, stvorićemo

97
00:04:20,073 --> 00:04:23,225
još dva teravat-časa
uštede struje.

98
00:04:23,225 --> 00:04:25,266
Zaluđenici za energiju u ovoj prostoriji
znaju šta su dva teravat-časa,

99
00:04:25,266 --> 00:04:27,305
ali za ostale,
dva teravat-časa

100
00:04:27,305 --> 00:04:30,644
je više nego dovoljno energije
da se obezbedi struja za svaku kuću

101
00:04:30,644 --> 00:04:33,938
u Sent Luisu
i Solt Lejk Sitiju zajedno

102
00:04:33,938 --> 00:04:35,506
na više od godinu dana.

103
00:04:35,506 --> 00:04:37,472
Dva teravat-časa
su otprilike polovina

104
00:04:37,472 --> 00:04:40,058
prošlogodišnje proizvodnje američke 
solarne industrije.

105
00:04:40,058 --> 00:04:43,649
A dva teravat-časa?
Kada je reč o uglju,

106
00:04:43,649 --> 00:04:46,806
morali bismo da sagorimo
34 ovakvih kolica

107
00:04:46,806 --> 00:04:50,802
svakog minuta u toku svakog dana 
tokom cele godine

108
00:04:50,802 --> 00:04:52,906
da bismo dobili
dva teravat-časa struje.

109
00:04:52,906 --> 00:04:54,223
A mi ništa ne sagorevamo.

110
00:04:54,223 --> 00:04:55,951
Samo motivišemo ljude
da vode računa

111
00:04:55,951 --> 00:04:58,964
i promene ponašanje.

112
00:04:58,964 --> 00:05:01,254
Ali mi smo samo jedna kompanija,
i ovo je

113
00:05:01,254 --> 00:05:03,391
tek početak priče.

114
00:05:03,391 --> 00:05:06,956
Dvadeset posto struje u kućama
se rasipa,

115
00:05:06,956 --> 00:05:08,960
a pod rasipa, ne mislim na to
da ljudi imaju

116
00:05:08,960 --> 00:05:12,313
neefikasne sijalice.
Možda ih imaju.

117
00:05:12,313 --> 00:05:15,457
Mislim na to
da nam svetlo gori u praznim sobama,

118
00:05:15,457 --> 00:05:18,487
da nam klima uređaji rade
kada nema nikoga kod kuće.

119
00:05:18,487 --> 00:05:21,571
To je gubitak od 40 milijardi
dolara godišnje

120
00:05:21,571 --> 00:05:24,820
na struju koja ne doprinosi
našem blagostanju,

121
00:05:24,820 --> 00:05:27,467
ali doprinosi
klimatskim promenama.

122
00:05:27,467 --> 00:05:29,587
40 milijardi - ne miliona -

123
00:05:29,587 --> 00:05:31,870
svake godine,
samo u SAD.

124
00:05:31,870 --> 00:05:35,235
To je polovina
naših potreba uglja.

125
00:05:35,235 --> 00:05:38,007
Na sreću, neki od najboljih svetskih
naučnika za materijale

126
00:05:38,007 --> 00:05:41,513
pokušavaju da zamene ugalj
održivim izvorima

127
00:05:41,513 --> 00:05:42,651
poput ovih,

128
00:05:42,651 --> 00:05:46,149
što je i odlično
i veoma značajno.

129
00:05:46,149 --> 00:05:48,187
Ali resurs koji najviše zanemarujemo
u obezbeđivanju

130
00:05:48,187 --> 00:05:51,733
održive energetske budućnosti
nije na ovom slajdu.

131
00:05:51,733 --> 00:05:56,389
U ovoj je prostoriji.
To smo vi i ja.

132
00:05:56,389 --> 00:05:59,073
A ovaj resurs možemo
iskoristiti

133
00:05:59,073 --> 00:06:00,910
bez nove nauke
o materijalima,

134
00:06:00,910 --> 00:06:04,102
prostom primenom
bihejviorističke nauke.

135
00:06:04,102 --> 00:06:06,186
Možemo to danas uraditi,
znamo da funkcioniše

136
00:06:06,186 --> 00:06:09,914
i da ćemo odmah uštedeti novac.

137
00:06:09,914 --> 00:06:12,665
Dakle, šta čekamo?

138
00:06:12,665 --> 00:06:15,392
U većini naselja
upravljanje komunalnim preduzećima

139
00:06:15,392 --> 00:06:19,708
nije se bitno promenilo
od Tomasa Edisona.

140
00:06:19,708 --> 00:06:22,638
Preduzeća se nagrađuju
kada njihovi potrošači

141
00:06:22,638 --> 00:06:24,202
rasipaju energiju.

142
00:06:24,202 --> 00:06:28,005
Trebalo bi ih nagrađivati
za pomaganje potrošačima da je uštede.

143
00:06:28,005 --> 00:06:31,411
Međutim, ovo je mnogo složenije
od upotrebe energije u domaćinstvu.

144
00:06:31,411 --> 00:06:33,473
Pogledajte Prius.

145
00:06:33,473 --> 00:06:36,495
Efikasan je ne samo zato što je Tojota
ulagala novac u nove materijale,

146
00:06:36,495 --> 00:06:38,970
već i zato što je ulagala
u bihejviorističku nauku.

147
00:06:38,970 --> 00:06:41,110
Komandna tabla koja pokazuje vozaču
koliko energije

148
00:06:41,110 --> 00:06:43,074
štedi u realnom vremenu

149
00:06:43,074 --> 00:06:44,589
čini da nekadašnji trkači

150
00:06:44,589 --> 00:06:47,342
voze poput opreznih baka.

151
00:06:47,342 --> 00:06:49,906
To nas vraća nazad na Harijet.

152
00:06:49,906 --> 00:06:52,094
Upoznali smo je
na prvom porodičnom odmoru.

153
00:06:52,094 --> 00:06:54,281
Prišla je da upozna
moju malu ćerku,

154
00:06:54,281 --> 00:06:56,452
i obradovala se
što se i moja ćerka

155
00:06:56,452 --> 00:06:58,506
zove Harijet.

156
00:06:58,506 --> 00:06:59,931
Pitala me je čime se bavim,

157
00:06:59,931 --> 00:07:01,476
a ja sam joj rekao
da se bavim komunalnim uslugama

158
00:07:01,476 --> 00:07:03,352
kako bih pomogao ljudima
da štede energiju.

159
00:07:03,352 --> 00:07:05,578
Tada su joj oči zasijale.

160
00:07:05,578 --> 00:07:07,510
Pogledala me je
i rekla:

161
00:07:07,510 --> 00:07:09,738
"Baš sa nekim poput vas
treba da razgovaram.

162
00:07:09,738 --> 00:07:11,921
Pre dve nedelje,
suprug i ja smo dobili pismo

163
00:07:11,921 --> 00:07:14,241
od elektrodistribucije.

164
00:07:14,241 --> 00:07:17,439
Rekli su nam da koristimo duplo više
energije od naših komšija."

165
00:07:17,439 --> 00:07:20,869
(Smeh)

166
00:07:20,869 --> 00:07:23,689
"I poslednje dve nedelje,
sve o čemu razmišljamo,

167
00:07:23,689 --> 00:07:25,977
razgovaramo
i svađamo se

168
00:07:25,977 --> 00:07:27,697
jeste kako da uštedimo energiju.

169
00:07:27,697 --> 00:07:30,562
Uradili smo sve
što nam je u pismu rečeno,

170
00:07:30,562 --> 00:07:33,364
ali sigurna sam
da ima još nešto.

171
00:07:33,364 --> 00:07:35,042
Evo me sada
sa pravim stručnjakom.

172
00:07:35,042 --> 00:07:39,801
Recite mi.
Kako da uštedim energiju?"

173
00:07:39,801 --> 00:07:43,853
Mnogo stručnjaka može odgovoriti
na Harijetino pitanje.

174
00:07:43,853 --> 00:07:45,915
Meni je cilj da se postaram

175
00:07:45,915 --> 00:07:48,213
da ga svi postavimo.

176
00:07:48,213 --> 00:07:49,571
Hvala vam.

177
00:07:49,571 --> 00:07:54,174
(Apalauz)