[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil beginnen met een gedachtenexperiment.
Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Stel je voor dat het over 4000 jaar is, in de toekomst.
Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Onze beschaving van nu
Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:11.00,Default,,0000,0000,0000,,bestaat niet meer.
Dialogue: 0,0:00:11.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Geen boeken,
Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,geen elektronische apparaten,
Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,geen Facebook of Twitter.
Dialogue: 0,0:00:19.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Alle kennis van de Engelse taal en het Engelse alfabet
Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,is verloren gegaan.
Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan zijn er archeologen
Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,die in de ruïnes van een van onze steden graven.
Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat zouden ze vinden?
Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien wat rechthoekige stukjes plastic
Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:36.00,Default,,0000,0000,0000,,met vreemde symbolen erop.
Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien wat cirkelvormige stukjes metaal.
Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien wat cylindervormige houders
Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,met wat symbolen erop.
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,En misschien wordt een van de archeologen wel wereldberoemd
Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:48.00,Default,,0000,0000,0000,,door haar ontdekking,
Dialogue: 0,0:00:48.00,0:00:50.00,Default,,0000,0000,0000,,ergens in de heuvels van Noord-Amerika,
Dialogue: 0,0:00:50.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,van enorme versies van diezelfde symbolen.
Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we ons eens afvragen
Dialogue: 0,0:00:57.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,wat dat soort voorwerpen over ons vertellen
Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:03.00,Default,,0000,0000,0000,,aan mensen die over 4000 jaar leven.
Dialogue: 0,0:01:03.00,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is geen hypothetische vraag.
Dialogue: 0,0:01:05.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is zelfs precies de soort vraag die we hebben
Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,als we proberen de beschaving van de Indusvallei te begrijpen
Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:13.00,Default,,0000,0000,0000,,die 4000 jaar geleden bestond.
Dialogue: 0,0:01:13.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,De Indusbeschaving viel ongeveer samen
Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,met de beter bekende Egyptische en Mesopotamische beschavingen,
Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,maar was veel groter dan elk van die twee beschavingen.
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Het ging om een gebied
Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,van ongeveer een miljoen vierkante kilometer
Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,op de plaats van het huidige Pakistan,
Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Noordwest-India,
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,en delen van Afghanistan en Iran.
Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Omdat het zo'n grote beschaving was,
Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,zou je misschien sterke leiders verwachten, koningen,
Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,en enorme monumenten ter ere van die sterke koningen.
Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,In werkelijkheid
Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,hebben archeologen niets van dat alles gevonden.
Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze hebben kleine voorwerpen gevonden, zoals deze.
Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een voorbeeld van zo'n voorwerp.
Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is natuurlijk een replica.
Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar wie is dit?
Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Een koning? Een god?
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Een priester?
Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Of misschien gewoon iemand
Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,zoals jij of ik?
Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten het niet.
Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar het Indusvolk heeft ook voorwerpen achtergelaten waarop is geschreven.
Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Geen stukjes plastic,
Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,maar stenen zegels, koperen tabletten,
Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,aardewerk en, heel verrassend,
Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,één groot bord
Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,dat in de grond bij de poort van een stad is gevonden.
Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten niet of er Hollywood op staat
Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,of misschien zelfs Bollywood.
Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten niet eens
Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,wat er op al deze voorwerpen staat.
Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat komt doordat het Indusschrift niet is ontcijferd.
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten niet wat deze symbolen betekenen.
Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,De symbolen komen vooral voor op zegels.
Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Hier zie je zo'n voorwerp.
Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Het vierkante ding met het eenhoornachtige dier erop.
Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een mooi stukje kunst.
Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe groot denk je dat het is?
Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo groot misschien?
Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Of misschien zo groot?
Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga het laten zien.
Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een replica van een van de zegels.
Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is ongeveer 2,5 centimeter in het vierkant,
Dialogue: 0,0:02:57.00,0:02:59.00,Default,,0000,0000,0000,,behoorlijk klein.
Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Waar werden ze voor gebruikt?
Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat ze werken gebruikt voor het stempelen van kleitabletjes
Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,die aan bundels goederen werden bevestigd die naar een andere plaats werden gestuurd.
Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ken je de verzendbrieven die bij pakketjes van de koerier zitten?
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze dingen werden gebruikt voor dat soort verzendbrieven.
Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Je vraagt je misschien af wat er op die voorwerpen staat
Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,wat betreft de tekst.
Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien is het de naam van de afzender
Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,of informatie over de goederen
Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,die naar een andere plaats worden verzonden. We weten het niet.
Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,We moeten het schrift ontcijferen om die vraag te beantwoorden.
Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Het ontcijferen van het schrift
Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,is niet zomaar een intellectuele puzzel.
Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is een vraag geworden
Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,die nauw verbonden is geraakt
Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,met de politiek en de culturele geschiedenis van Zuid-Azië.
Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Het schrift is een soort strijdtoneel geworden
Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,tussen drie verschillende groepen mensen.
Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Allereerst is er een groep mensen
Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,die gepassioneerd geloven
Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,dat het Indusschrift
Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,helemaal geen taal vertegenwoordigt.
Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze mensen geloven dat de symbolen
Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,lijken op het soort symbolen dat je op verkeersborden ziet
Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,of de emblemen op wapens.
Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan is er een tweede groep mensen
Dialogue: 0,0:04:01.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,die geloven dat het Indusschrift een Indo-Europese taal vertegenwoordigt.
Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je kijkt naar een kaart van het huidige India
Dialogue: 0,0:04:06.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,zie je dat de meeste talen die in Noord-India worden gesproken
Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:12.00,Default,,0000,0000,0000,,bij de Indo-Europese taalfamilie horen.
Dialogue: 0,0:04:12.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus sommige mensen geloven dat het Indusscript
Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,een oude Indo-Europese taal zoals Sanskriet vertegenwoordigt.
Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten slotte is er een groep mensen
Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,die geloven dat het Indusvolk
Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,de voorouders waren van mensen die tegenwoordig in Zuid-India wonen.
Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Die mensen geloven dat het Indusscript
Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,een oude vorm vertegenwoordigt
Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Dravidische taalfamilie
Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,de taalfamilie die nu in een groot deel van Zuid-India wordt gesproken.
Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,De voorstanders van deze theorie
Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,wijzen naar dat kleine gebied in het Noorden waar Dravidisch wordt gesproken
Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,in de buurt van Afghanistan
Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,en ze zeggen dat misschien ooit vroeger
Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,overal in India Dravidische talen werden gesproken
Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat het dus mogelijk is
Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de Indusbeschaving misschien ook Dravidisch is.
Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Welk van deze hypotheses kan kloppen?
Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten het niet, maar als je het schrift ontcijfert,
Dialogue: 0,0:04:57.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,kun je die vraag misschien beantwoorden.
Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar het ontcijferen van het schrift is een enorme uitdaging.
Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste is er geen Steen van Rosetta.
Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb het niet over de software
Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,maar over een oud voorwerp
Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,waarop dezelfde tekst staat
Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,in een bekende taal en een onbekende taal.
Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo'n voorwerp hebben we niet voor het Indusschrift.
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien weten we niet eens welke taal ze spraken.
Dialogue: 0,0:05:18.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,En om het nog erger te maken,
Dialogue: 0,0:05:20.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn de meeste teksten die we hebben heel kort.
Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik liet al zien dat ze meestal op deze zegels staan,
Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,die heel erg klein zijn.
Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Met deze flinke hindernissen
Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:30.00,Default,,0000,0000,0000,,kun je je afvragen
Dialogue: 0,0:05:30.00,0:05:33.00,Default,,0000,0000,0000,,of het ons ooit zal lukken om het Indusschrift te ontcijferen.
Dialogue: 0,0:05:33.00,0:05:35.00,Default,,0000,0000,0000,,In de rest van mijn voordracht
Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,wil ik jullie vertellen waarom ik me daar nu geen zorgen meer over maak
Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,en ik van de uitdaging van het Indusscript ben gaan houden.
Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben al gefascineerd door het Indusscript
Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:44.00,Default,,0000,0000,0000,,sinds ik er op school in een lesboek over las.
Dialogue: 0,0:05:44.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Waarom vond ik het zo fascinerend?
Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is het laatste belangrijke niet-ontcijferde schrift uit de oudheid.
Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben uiteindelijk computer-neurowetenschapper geworden,
Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,dus in mijn gewone baan
Dialogue: 0,0:05:55.00,0:05:57.00,Default,,0000,0000,0000,,maak ik computermodellen van de hersenen
Dialogue: 0,0:05:57.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,om te leren begrijpen hoe de hersenen voorspellingen doen,
Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe de hersenen beslissingen nemen,
Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe de hersenen leren, enzovoort.
Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar in 2007 kruiste het Indusschrift mijn pad weer.
Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik was toen in India
Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:11.00,Default,,0000,0000,0000,,en kreeg de prachtige kans
Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:13.00,Default,,0000,0000,0000,,om een aantal Indiase wetenschappers te ontmoeten
Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,die het schrift probeerden te analyseren met computermodellen.
Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen realiseerde ik me
Dialogue: 0,0:06:18.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ik de mogelijkheid had om met die wetenschappers samen te werken.
Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik greep die kans meteen aan.
Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil wat van onze resultaten beschrijven.
Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Of nog beter: laten we samen gaan ontcijferen.
Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Zijn jullie er klaar voor?
Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Het eerste wat je moet doen met een niet-ontcijferd schrift
Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,is uitzoeken wat de schrijfrichting is.
Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn twee teksten met wat symbolen erin.
Dialogue: 0,0:06:38.00,0:06:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Kan je me vertellen
Dialogue: 0,0:06:40.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,of de schrijfrichting van rechts naar links of van links naar rechts is?
Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Je krijgt een paar seconden.
Dialogue: 0,0:06:46.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Oke. Hoeveel denken van rechts naar links?
Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Oke. Van links naar rechts?
Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is bijna 50/50.
Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Het antwoord is:
Dialogue: 0,0:06:55.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je naar de linkerkant van de twee teksten kijkt,
Dialogue: 0,0:06:57.00,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,zie je dat de tekens dichter bij elkaar staan.
Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Het lijkt erop dat 4000 jaar geleden,
Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,toen de schrijver van rechts naar links schreef,
Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:06.00,Default,,0000,0000,0000,,er niet genoeg ruimte was.
Dialogue: 0,0:07:06.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Het teken werd erbij gepropt.
Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Een van de tekens staat ook onder de tekst aan de bovenkant.
Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Het lijkt er dus op dat de schrijfrichting
Dialogue: 0,0:07:12.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,waarschijnlijk van rechts naar links was.
Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een van de eerste dingen die we weten,
Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,dat richting een belangrijk aspect is van linguïstisch schrift.
Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Het Indusschrift heeft dus
Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,deze bepaalde eigenschap.
Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Welke eigenschappen van taal zouden we kunnen zien?
Dialogue: 0,0:07:25.00,0:07:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Talen bevatten patronen.
Dialogue: 0,0:07:27.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Als ik je de letter Q geef
Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,en je vraag te voorspellen wat de volgende letter is, wat denk je dan?
Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,De meesten zeiden U, en dat klopt.
Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Als ik je ook de volgende letter zou vragen,
Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:38.00,Default,,0000,0000,0000,,welke zou dat dan zijn, denk je?
Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn verschillende mogelijkheden. E, of I. Misschien A.
Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar zeker niet B, C of D, of wel?
Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Het Indusschrift heeft net zulke patronen.
Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn veel teksten die beginnen met dit ruitvormige symbool.
Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,En dat wordt op zijn beurt vaak gevolgd
Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,door dit symbool dat lijkt op aanhalingstekens.
Dialogue: 0,0:07:54.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Net zoals het voorbeeld van de Q en de U.
Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit symbool kan weer worden gevolgd
Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,door deze visachtige symbolen en wat andere tekens,
Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,maar nooit door die tekens onderaan.
Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarnaast zijn er wat tekens
Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,die bij voorkeur aan het eind van teksten staan,
Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,zoals dit komvormige teken.
Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit teken is trouwens
Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,het meest voorkomende teken in het schrift.
Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Door deze patronen kregen we een idee.
Dialogue: 0,0:08:16.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Het idee was om een computer te gebruiken
Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,om die patronen te leren.
Dialogue: 0,0:08:20.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,We gaven de computer de bestaande teksten.
Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,En de computer leerde een statistisch model
Dialogue: 0,0:08:25.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,van welke symbolen meestal samen voorkomen
Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,en welke symbolen meestal op elkaar volgen.
Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we het computermodel hebben,
Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,kunnen we het model testen door het te ondervragen.
Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen met opzet wat symbolen wissen
Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,en het model vragen de ontbrekende symbolen te voorspellen.
Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Hier zijn wat voorbeelden.
Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Je kan dit zien
Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:49.00,Default,,0000,0000,0000,,als misschien wel de oudste versie
Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:52.00,Default,,0000,0000,0000,,van het Rad van Fortuin.
Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,We ontdekten
Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,dat het de computer in 75 procent van de gevallen lukte
Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,om het juiste symbool te voorspellen.
Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,In de rest van de gevallen
Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,was meestal de tweede of derde suggestie het goede antwoord.
Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Er is ook een praktisch nut
Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,voor deze procedure.
Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Veel teksten zijn beschadigd.
Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een voorbeeld van zo'n tekst.
Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Met het computermodel kunnen we proberen deze tekst aan te vullen
Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:17.00,Default,,0000,0000,0000,,met een zo goed mogelijke voorspelling.
Dialogue: 0,0:09:17.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een voorbeeld van een symbool dat is voorspeld.
Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit kan erg nuttig zijn als we het schrift proberen te ontcijferen.
Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen meer gegevens genereren om te analyseren.
Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:28.00,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen nog iets anders doen met het computermodel.
Dialogue: 0,0:09:28.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Stel je een aap voor
Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,die achter een toetsenbord zit.
Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan krijg je een willekeurige mix van letters die er zo uitziet.
Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Van zo'n willekeurige mix van letters
Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,wordt gezegd dat deze een zeer hoge entropie heeft.
Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een term uit de natuurkunde en informatietheorie.
Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar het is gewoon een zeer willekeurige mix van letters.
Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie heeft er wel eens koffie op een toetsenbord geknoeid?
Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan hebt u misschien wel eens last gehad van een vastzittend toetsenbord.
Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Hetzelfde symbool wordt dan steeds weer herhaald.
Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo'n soort reeks heeft een heel lage entropie
Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat er helemaal geen variatie is.
Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Taal heeft daarentegen een gemiddeld entropieniveau,
Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,niet heel rigide
Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,maar ook niet te willekeurig.
Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe zit het met het Indusschrift?
Dialogue: 0,0:10:07.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een grafiek met de entropieën van een heleboel reeksen.
Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Helemaal bovenaan staat de volledig willekeurige reeks
Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,die een willekeurige mix van letters is.
Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat interessant is, is dat daar ook
Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,de DNA-volgorde van het menselijke genoom en instrumentale muziek staan.
Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Die zijn allebei heel erg flexibel
Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:24.00,Default,,0000,0000,0000,,en dus hebben ze een zeer grote variatie.
Dialogue: 0,0:10:24.00,0:10:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Helemaal onder aan de schaal
Dialogue: 0,0:10:26.00,0:10:28.00,Default,,0000,0000,0000,,zie je een rigide reeks, een reeks met alleen A's.
Dialogue: 0,0:10:28.00,0:10:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar staat ook een computerprogramma,
Dialogue: 0,0:10:30.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,in dit geval in de taal Fortran,
Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,waarvoor zeer strikte regels gelden.
Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Linguïstisch schrift
Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,zit in het middelste bereik.
Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe zit het met het Indusschrift?
Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:42.00,Default,,0000,0000,0000,,We ontdekten dat het Indusschrift
Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,binnen het bereik van linguïstisch schrift valt.
Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen dit resultaat voor het eerst werd gepubliceerd,
Dialogue: 0,0:10:46.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,was het zeer controversieel.
Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Sommige mensen schreeuwden het haast uit.
Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat waren de mensen die geloofden
Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,dat het Indusschrift geen taal vertegenwoordigt.
Dialogue: 0,0:10:57.00,0:10:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik kreeg zelfs haatmails.
Dialogue: 0,0:10:59.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Mijn studenten vonden
Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ik erover moest denken om me te laten beveiligen.
Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie had ooit gedacht
Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ontcijferen zo'n gevaarlijk beroep zou zijn?
Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat betekent dit resultaat nu eigenlijk?
Dialogue: 0,0:11:10.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Het betekent dat het Indusschrift
Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:14.00,Default,,0000,0000,0000,,een belangrijke eigenschap van taal deelt.
Dialogue: 0,0:11:14.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Zoals in het bekende gezegde
Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,'als het eruit ziet als een linguïstisch schrift,
Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,en het zich gedraagt als een linguïstisch schrift,
Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,dan hebben we misschien een linguïstisch schrift te pakken.'
Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat is er nog meer voor bewijs
Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,dat het schrift een taal zou kunnen coderen?
Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Linguïstisch schrift kan meerdere talen coderen.
Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Hier staat bijvoorbeeld een zin die in het Engels is geschreven
Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:35.00,Default,,0000,0000,0000,,en dezelfde zin die in het Nederlands is geschreven
Dialogue: 0,0:11:35.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,met dezelfde letters van het alfabet.
Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je geen Nederlands spreekt en alleen maar Engels,
Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:42.00,Default,,0000,0000,0000,,en ik je wat Nederlandse woorden laat zien,
Dialogue: 0,0:11:42.00,0:11:44.00,Default,,0000,0000,0000,,zul je zeggen dat er in die woorden
Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,ongebruikelijke patronen zitten.
Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Sommige dingen kloppen niet
Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,en je zult zeggen dat het waarschijnlijk geen Engelse woorden zijn.
Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Hetzelfde gebeurt bij het Indusschrift.
Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:55.00,Default,,0000,0000,0000,,De computer heeft verschillende teksten gevonden --
Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,dit zijn twee voorbeelden --
Dialogue: 0,0:11:57.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,met zeer ongebruikelijke patronen.
Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Neem bijvoorbeeld de eerste tekst.
Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarin wordt het komvormige teken verdubbeld.
Dialogue: 0,0:12:04.00,0:12:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat teken is het meest voorkomende teken
Dialogue: 0,0:12:06.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,in het Indusschrift,
Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,en alleen in deze tekst
Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:12.00,Default,,0000,0000,0000,,komt het voor als een dubbel paar.
Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Waarom is dat zo?
Dialogue: 0,0:12:14.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,We gingen kijken waar deze teksten zijn gevonden
Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en het blijkt dat ze zijn gevonden
Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ergens heel ver weg van de Indusvallei.
Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn gevonden in het huidige Irak en Iran.
Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Waarom zijn ze daar gevonden?
Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Er is iets wat ik nog niet heb verteld.
Dialogue: 0,0:12:28.00,0:12:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Het Indusvolk was heel ondernemend.
Dialogue: 0,0:12:30.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze handelden met mensen die behoorlijk ver weg leefden.
Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,In dit geval reisden ze over zee,
Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,helemaal naar Mesopotamië, het huidige Irak.
Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,En het lijkt erop dat daar
Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,de Indushandelaren, de kooplieden,
Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,dit schrift gebruikten om een vreemde taal op te schrijven.
Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Net zoals ons voorbeeld met Engels en Nederlands.
Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat zou deze vreemde patronen verklaren
Dialogue: 0,0:12:51.00,0:12:54.00,Default,,0000,0000,0000,,die erg afwijken van het soort patronen in de teksten
Dialogue: 0,0:12:54.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,die zijn gevonden in de Indusvallei.
Dialogue: 0,0:12:57.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Het lijkt er dus op dat hetzelfde schrift, het Indusschrift,
Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,kon worden gebruikt om verschillende talen op te schrijven.
Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,De resultaten tot nu toe lijken op de conclusie te wijzen
Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:08.00,Default,,0000,0000,0000,,dat het Indusscript waarschijnlijk inderdaad taal vertegenwoordigt.
Dialogue: 0,0:13:08.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus als het taal vertegenwoordigt,
Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:12.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe moeten we de symbolen dan lezen?
Dialogue: 0,0:13:12.00,0:13:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is de volgende grote uitdaging.
Dialogue: 0,0:13:14.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet dat veel van de symbolen
Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,lijken op plaatjes van mensen, van insecten,
Dialogue: 0,0:13:18.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,van vissen, van vogels.
Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:23.00,Default,,0000,0000,0000,,De meeste oude schriften
Dialogue: 0,0:13:23.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,gebruiken het rebusprincipe.
Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Er worden plaatjes gebruikt om woorden te vertegenwoordigen.
Dialogue: 0,0:13:28.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Hier is bijvoorbeeld een woord.
Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Kan je dat met plaatjes schrijven?
Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik geef je een paar seconden.
Dialogue: 0,0:13:35.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Heb je het?
Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Oke. Geweldig.
Dialogue: 0,0:13:39.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is mijn oplossing.
Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Een plaatje van een bij gevolgd door een plaatje van een blad
Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,vormen in het Engels 'belief'.
Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn andere oplossingen mogelijk.
Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,In het geval van het Indusschrift
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:51.00,Default,,0000,0000,0000,,is het probleem omgekeerd.
Dialogue: 0,0:13:51.00,0:13:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Je moet de geluiden van elk van deze plaatjes ontdekken
Dialogue: 0,0:13:54.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat de hele reeks betekenis krijgt.
Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Het lijkt op een kruiswoordpuzzel,
Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,alleen is het de moeder van alle kruiswoordpuzzels,
Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:06.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat er zoveel van afhangt als je hem oplost.
Dialogue: 0,0:14:06.00,0:14:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Mijn collega's Iravatham Mahadevan en Asko Parpola
Dialogue: 0,0:14:09.00,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn al een eindje op weg met dit probleem.
Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik geef een kort voorbeeld van Parpola's werk.
Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een heel korte tekst.
Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij bevat zeven vertikale strepen gevolgd door een visachtig teken.
Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik moet zeggen dat deze zegels werden gebruikt
Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,voor het stempelen van kleitabletjes
Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,die werden bevestigd aan bundels goederen.
Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is dus goed mogelijk dat in elk geval sommige ervan
Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,namen van kooplieden bevatten.
Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:31.00,Default,,0000,0000,0000,,En het blijkt dat er in India
Dialogue: 0,0:14:31.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,een lange traditie is
Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,om namen te baseren op horoscopen
Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,en constellaties op het moment van de geboorte.
Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,In Dravidische talen
Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,is het woord voor vis 'meen'
Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat klinkt precies als het woord voor ster.
Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Zeven sterren
Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,staat dus voor 'elu meen'
Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is het Dravidische woord
Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,voor het sterrenbeeld de Grote Beer.
Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo is er een andere reeks van zes sterren,
Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,wat vertaald 'aru meen' is,
Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is de oude Dravidische naam
Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:02.00,Default,,0000,0000,0000,,voor het sterrenbeeld de Plejaden.
Dialogue: 0,0:15:02.00,0:15:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten slotte zijn er andere combinaties
Dialogue: 0,0:15:05.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,zoals dit visteken met iets dat lijkt op een dakje er bovenop.
Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat kan worden vertaald als 'mey meen'
Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is de oude Dravidische naam voor de planeet Saturnus.
Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat was behoorlijk spannend.
Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Het lijkt erop dat we goed op weg zijn.
Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar bewijst dit
Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,dat deze zegels Dravidische namen bevatten
Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:24.00,Default,,0000,0000,0000,,die zijn gebaseerd op planeten en sterrenbeelden?
Dialogue: 0,0:15:24.00,0:15:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Nog niet.
Dialogue: 0,0:15:26.00,0:15:28.00,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen niet controleren
Dialogue: 0,0:15:28.00,0:15:30.00,Default,,0000,0000,0000,,of deze lezingen kloppen.
Dialogue: 0,0:15:30.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar als steeds meer lezingen betekenis lijken te hebben,
Dialogue: 0,0:15:33.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,en als steeds langere reeksen
Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,lijken te kloppen,
Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,weten we dat we op het goede spoor zitten.
Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Tegenwoordig
Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kunnen we een woord zoals TED schrijven
Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,in Egyptische hiërogliefen en in spijkerschrift,
Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,want die zijn allebei ontcijferd
Dialogue: 0,0:15:49.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,in de negentiende eeuw.
Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Door de ontcijfering van deze twee schriften
Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,kunnen deze beschavingen weer rechtstreeks tot ons spreken.
Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,De Maya's
Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:00.00,Default,,0000,0000,0000,,begonnen in de twintigste eeuw tegen ons te spreken,
Dialogue: 0,0:16:00.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,maar de Indusbeschaving is nog stil.
Dialogue: 0,0:16:03.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Waarom moet ons dat iets kunnen schelen?
Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,De Indusbeschaving is niet alleen
Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:09.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Zuid-Indiase of de Noord-Indiase bevolking
Dialogue: 0,0:16:09.00,0:16:11.00,Default,,0000,0000,0000,,of van de Pakistani.
Dialogue: 0,0:16:11.00,0:16:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze is van ons allemaal.
Dialogue: 0,0:16:13.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn onze voorouders,
Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,van jou en van mij.
Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Hen is het zwijgen opgelegd
Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,door een ongelukkige historische gebeurtenis.
Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we het schrift ontcijferen,
Dialogue: 0,0:16:23.00,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,kunnen we ze weer tot ons laten spreken.
Dialogue: 0,0:16:25.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat zouden ze ons vertellen?
Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat zouden we over ze ontdekken? En over ons?
Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben heel benieuwd.
Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Bedankt.
Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)