Nhà văn George Elipt đã cảnh báo chúng ta rằng,
trong tất cả những loại sai lầm
sự tiên đoán là sai lầm vô nghĩa nhất
Người mà chúng ta có lẽ đều biết đến
như một bản sao của bà ở thế kỉ 20, Yogi Berra ,đồng ý thế
Ông ta nói rằng,"Thật khó mà tiên đoán
đặc biệt là về tương lai."
Tôi sẽ bỏ qua sự cẩn trọng của họ
và đưa ra một dự đoán rất cụ thể.
Trong thế giới
mà chúng ta đang tạo dựng một cách nhanh chóng,
chúng ta sẽ thấy ngày càng nhiều thứ
trông như khoa học viễn tưởng,
và thấy càng ngày ít những thứ giống như việc làm.
Xe của chúng ta sẽ sớm tự lái được thôi
có nghĩa là chúng ta sẽ cần ít tài xế xe tải hơn
Chúng ta sẽ hợp nhất 2 ứng dụng Siri và Watson
và dùng nó để tự động hoá nhiều công việc
mà đang được làm
bởi nhân viên dịch vụ chăm sóc khách hàng
những phần mềm dò lỗi và chuẩn đoán lỗi máy tính
và chúng ta đang sử dụng người máy R2D2
sơn nó màu cam và bắt nó làm việc
di chuyển tầng kệ giữa những kho hàng,
điều đó có nghĩa là chúng ta cần ít người hơn rất nhiều
đi lên đi xuống những dãy hành lang đó.
Và khoảng 200 năm qua
mọi người đang nói chính xác
những gì tôi đang nói với các bạn
thời đại của sự thất nghiệp
bởi công nghệ đang đến gần--
bắt đầu bởi những đoàn thợ bức xúc đập phá các khung dệt vải ở Anh
khoảng hai thế kỉ trước,
và họ đã sai.
Nền kinh tế của chúng ta trong thế giới phát triển này đã bám theo
một điều gì đó gần giống với việc làm
điều mang đến một câu hỏi chủ chốt:
nếu thật sự là vậy thì sao thời đại này nó lại khác?
Lý do nó khác biệt là chỉ trong những năm lại đây,
máy móc của chúng ta bắt đầu trình diễn những kĩ năng
mà chúng chưa hề có trước đây:
khả năng hiểu, nói , nghe, nhìn,
trả lời, viết, và chúng vẫn đang trau dồi những kĩ năng mới
Ví dụ như là nhưng con rô bốt hình người di động
vẫn còn rất nguyên thủy
nhưng đội ngũ nghiên cứu của bộ quốc phòng
vừa tổ chức một cuộc thi
khiến chúng làm những việc như thế này
và nếu đoạn phim được ghi lại này
mang bất kì hàm ý hướng dẫn nào
thì nó cũng chỉ ra rằng
cuộc thi này sẽ diễn ra thành công
Vậy nên khi nhìn xung quanh,
tôi nghĩ ngày đó sẽ không xa xôi
Khi mà chúng ta sẽ có những người máy
làm nhiều loại công việc
mà chúng ta đang làm hiện nay
Chúng ta đang tạo dựng một thế giới mà sẽ có
ngày càng nhiều công nghệ
và ngày càng ít công việc.
Đó là thế giới mà Erik Brynjolfsson và tôi gọi là
"Tân kỉ nguyên máy móc"
Nhưng nên nhớ một điều rằng
đây là tin hoàn toàn tuyệt vời.
Đây là tin về nền kinh tế tốt đẹp
trên hành tinh này hiện nay
Chứ không phải sẽ là rất nhiều sự cạnh tranh,
đúng không?
Đây là tin tốt nhất về kinh tế chúng ta có hiện nay
vì 2 lí do chính
Thứ nhất là, sự tiến bộ của công nghệ cho phép chúng ta
tiếp tục cuộc hành trình mà chúng ta thực hiện mới đây
Khi mà sản lượng tăng lên theo thời gian
cùng lúc đó, giá cả giảm xuống
khối lượng và chất lượng tiếp tục tăng lên
Ngày nay, một số người nhìn vào đây và bàn luận về
chủ nghĩa duy vật nông cạn
nhưng đó hoàn toàn sai lạc
khi quan sát nó theo cách đó
Đây là sự dư dật, Đó chính xác là
điều chúng ta mong muốn hệ thống kinh tế đem lại
Lí do thứ hai mà tân kỉ nguyên máy móc
là tin tốt lành đến như vậy là vì, một khi người máy
bắt đầu cáng đáng công việc, chúng ta không phải làm những việc đó nữa
chúng ta được giải phóng khỏi sự lao dịch
và công việc cực nhọc
Khi tôi nói chuyện này với những người bạn của mình
tại Cambridge và thung lũng Silicon. Họ nói
"Tuyệt vời. Không còn vất vả, không còn sự cực nhọc.
Điều này mang đến cho chúng ta cơ hội để tưởng tượng
một kiểu xã hội hoàn toàn khác,
nơi mà những nhà chế tạo và nhà khám phá
những người thực hiện và người cải tiến
ngồi lại cùng nhau cùng với những nhà bảo trợ và những nhà hỗ trợ tài chính
bàn luận về các vấn đề, trao đổi, làm rõ
khuyến khích lẫn nhau."
Đó là một xã hội thực sự rất giống với Hội Nghị TED
Thực sự có một lượng sự thật rất lớn tại đây
Chúng ta đang chứng kiến một sự khởi đầu phồn thịnh đầy kinh ngạc
Trong một thế giới mà việc tạo ra một vật thể
cũng dễ dàng như việc in ra một tài liệu
chúng ta có những khả năng mới đáng kinh ngạc
Những người từng là thợ thủ công
hay là người có tài lẻ
trở thành những ngườ chế tạo,
và họ là những người chịu trách nhiệm
cho hàng loạt những cải tiến trên diện rộng
Những nghệ sỹ từng bị giới hạn
nay có thể làm những điều mà chưa bao giờ khả thi
với họ như trước đây.
Đây là thời điểm cho sự thịnh vượng tuyệt vời
tôi quan sát xung quanh càng nhiều
thì càng bị thuyết phục
rằng, câu nói này, từ nhà vật lí học Freeman Dyson,
không cường điệu chút nào
Đây chỉ là sự trình bày ngay thẳng về sự thật.
Chúng ta đang ở ngay trong thời kì đầy sửng sốt.
[" Công nghệ là món quà từ Thượng Đế. Sau món quà sự sống thì có lẽ, nó là món quà tuyệt vời nhất từ Thượng Đế. Nó là mẹ đẻ của các nền văn minh, của nghệ thuật và khoa học,"--Freeman Dyson]
Điều này đưa đến một câu hỏi tuyệt vời khác:
Tân kỉ nguyên máy móc này có gì bất ổn?
Phải vầy không nhỉ? Tuyệt, treo lên đó, phát triển, rồi về nhà.
Chúng ta sẽ đối mặt với hai dạng thử thách gai góc
khi tiến vào sâu hơn cái tương lai
mà mình đang tạo dựng
Thử thách đầu tiên là nền kinh tế,
Chúng thực sự được tóm tắt rất mạch lạc
trong một câu chuyện về màn đấu khẩu qua lại
chưa được xác minh
giữa Henry Ford II và Walter Reuther,
Ngươi từng là đầu não
của công đoàn công nhân ngành xe hơi
Khi họ đang tham quan
một trong những nhà máy mới hiện đại
Ford quay về phía Reuther đùa giỡn nói rằng
"Này Walter, ông làm thế nào để mấy con rô bốt này
đóng góp công đoàn phí?"
Và Reuther đáp trả," này Henry,
Ông làm thế nào để khiến chúng mua xe hơi?"
Vấn đề của Reuther nằm trong giai thoại đó
là rất khó khăn để đưa công lao động vào nền kinh tế
đầy máy móc
Chúng ta thấy rõ những điều này
qua các số liệu thống kê.
Nếu như bạn xem xét về tỉ suất lợi nhuận trên giá thành
trong hai thập kỉ vừa qua
nói cách khác là lợi nhuận của công ty
chúng đang đi lên,
và hiện nay lúc nào chúng cũng ở mức cao.
Nếu chúng ta xem xét tỉ suất lợi nhuận trên công lao động
nói cách khác là
tổng tiền công trả ra trong nền kinh tế
Chúng lúc nào cũng ở mức thấp
đang tiến nhanh theo hướng ngược lại.
Đây rõ ràng là tin xấu cho Reuther.
Nhưng dường như lại là tin tốt lành cho Ford,
nhưng thực tế không phải vậy. Nếu bạn muốn bán
với số lượng lớn món hàng đắt tiền nào đó
cho mọi người
thì bạn thực sự mong muốn có một
tầng lớp trung lưu lớn, ổn định và phát đạt
Chúng ta đã có một trong những tầng lớp đó tại Mỹ
nhưng chỉ trong suốt thời kì hậu chiến thôi.
Nhưng tầng lớp trung lưu rõ ràng
đang bị đe doạ nghiêm trọng
Chúng ta đều biết nhiều về số liệu thống kê,
nhưng hãy chỉ nhắc lại một trong số đó
thu nhập trung bình tại Mỹ thực sự đang giảm xuống
trong vòng 15 năm qua,
Chúng ta đang có nguy cơ bị mắc bẫy
trong cái vòng luẩn quẩn khắc nghiệt
khi mà sự bất bình đẳng và trạng thái phân cực
tiếp tục tăng lên theo thời gian
Những thách thức xã hội mà đi cùng với
sự bất bình đẳng xã hội đó
xứng đáng có được sự lưu tâm của mọi người
Có một tập hợp những dạng thách thức xã hội
mà tôi thực sự không lo lắng,
chúng được thu thập bằng hình ảnh như thế này.
Đây không phải là một dạng vấn đề xã hội
mà tôi lo ngại.
Không có những khiếm khuyết
của những tầm nhìn sai lạc
về điều xảy đến khi máy móc trở lên tự nhận thức,
chúng quyết định nổi dậy và hợp tác với nhau tấn công chúng ta.
TÔi sẽ lo lắng đến những điều đó
nếu có ngày cái máy tính của tôi nhận ra được cái máy in
(Cười) (Vỗ tay)
Đây không phải là tập hợp những thách thức mà
chúng ta phải thực sự lo lắng
Để nói với các bạn về những dạng thách thức xã hội
sẽ xảy đến trong Tân kỉ nguyên máy móc,
Tôi muốn kể với các bạn một câu chuyện về
hai dạng lao động Mỹ khuôn mẫu
và để khiến họ trông thực sự như khuôn mẫu
hãy chọn hai anh chàng da trắng.
Anh chàng thứ nhất tốt nghiệp cao đẳng
chuyên nghiệp, mẫu ngừơi sáng tạo, là giám đốc
kỹ sư, bác sỹ, luật sư, những dạng lao động này.
Hãy gọi anh ta là "Ted"
Anh ta thuộc hạng trên cùng trong tầng lớp trung lưu.
ngừơi đối lập với anh ta không tốt nghiệp cao đẳng
làm việc như người làm công, như một thư kí
làm những công việc văn phòng
vặt vãnh trong nền kinh tế
Chúng ta sẽ gọi anh ta là "Bill"
Nếu bạn quay ngược lại 50 năm trước,
Bill and Ted có cuộc sống rất giống nhau.
Ví dụ, tại năm 1960
họ đều có khả năng làm công việc giống nhau
làm việc toàn thời gian, ít nhất 40 giờ một tuần
Theo những gì nhà nghiên cứu xã hội Charles Murray đã thu thập được
khi chúng ta tự động hoá nền kinh tế,
trong năm 1960 máy tính sắp bắt đầu
được sử dụng trong các ngành kinh doanh
khi chúng ta bắt đầu dần dần
đưa công nghệ
sự tự động hoá và kỹ thuật số vào nền kinh tế,
Vận may của Bill & Ted phân rẽ rất lớn.
Theo thời gian, Ted tiếp tục
giữ được công việc toàn thời gian.
Trong nhiều trường hợp
Bill đã hoàn toàn rời khỏi nền kinh tế
Ted thì rất hiếm khi bị vậy.
Theo thời gian,
cuộc hôn nhân của Ted vẫn hạnh phúc
Nhưng của Bill thì không.
Và con của Ted được trưởng thành trong một gia đình đầy đủ bố mẹ
Trong khi con của Bill thì không được vậy
Trong những trường hợp khác,
có lẽ nào Bill bị đánh bật ra khỏi xã hội?
Anh ta thôi không đi bầu cử Tổng Thống nữa
và bắt đầu bị vào tù thường xuyên hơn.
Vậy nên tôi không thể kể một câu chuyện có hậu
về những khuynh hướng xã hội này
Chúng không có một dấu hiệu nào về việc tự đảo chiều
Chúng cũng đúng trong trường hợp là
Không kể đến nhóm dân tộc
hay nhóm nhân khẩu nào chúng ta xem xét
chúng thực sự ngày càng thêm nghiêm trọng
chúng đang có nguy cơ bị lấn áp
bất kể đến những tiến bộ đáng kinh ngạc về Phong Trào Quyền Công Dân chúng ta đã đạt được
Và điều mà những người bạn của tôi ở Thung lũng Silicon
và Cambridge đang xem nhẹ đó là: Họ chính là Ted.
Họ đang sống cuộc sống cực kì bận rộn và hữu ích
Họ đạt được những phúc lợi để chứng minh điều đó
trong khi Bill đang sống một suộc đời rất khác
Họ thực sự là hai bằng chứng cho việc Voltaire đã
đúng như thế nào
khi ông nói về những phúc lợi của công việc
Thực tế là nó bảo vệ chúng ta không những khỏi 1 nhưng là 3 điều xấu
["CÔng việc bảo vệ con người khỏi 3 điều xấu: Chán nản, Tật xấu và đòi hỏi."--Voltaire]
Vậy chúng ta phải làm gì với những thách thức này đây?
Cuốn sách chiến lược kinh tế
rõ ràng một cách đầy bất ngờ,
rất minh bạch, trên phương diện ngắn hạn
Những người máy sẽ không thế hết công việc của chúng ta trong một vài năm tới
vậy nên cuốn sách chiến lược kinh tế 101 sẽ vẫn có hiệu lực:
Khuyến khích kinh doanh,
giàm gấp đôi về cơ sở hạ tầng
và đảm bảo tạo ra những người lao động
bước ra từ hệ thống giáo dục
với những kỹ năng phù hợp.
Nhưng về lâu dài,
nếu chúng ta huớng theo một nền kinh tế
nặng về công nghệ và sử dụng ít lao động,
thì lúc đó chúng ta phải cân nhắc
về những sự can thiệp triệt để,
như thu nhập tối thiểu được đảm bảo chẳng hạn
Điều này có lẽ khiến
một số bạn ngồi trong phòng này khó chịu
vì ý tưởng đó liên quan đến phe cánh tả cực đoan
với những kế hoạch khá triệt để
về tái phân bố sự giàu có
Tôi đã làm một cuộc nghiên cứu nhỏ
về khái niệm này
nó có thể làm dịu một số bạn khi biết được rằng
cái ý tưởng về thu nhập tối thiểu thực được đảm bảo
đã chiến thắng
bởi những người theo chủ nghĩa xã hội to mồm
Friedrich Hayek, Richard Nixon và Milton Friedman.
Nếu bạn cảm thấy lo lắng
điều gì đó như một thu nhập được đảm bảo
sẽ dập tắt động lực tiến tới thành công của chúng ta
khiến chúng ta trở nên tự mãn,
bạn sẽ rất hứng khởi khi biết rằng
sự vận động của xã hội,
một trong những điều
chúng ta đặt niềm tự hào tại nước Mỹ
hiện tại đang ở mức thấp hơn
so với những quốc gia ở Bắc Âu
mà có nền an sinh xã hội rất hào phóng
Vậy nên cuốn sách chiến lược kinh tế
thực sự rất minh bạch
nhưng về mặt xã hội lại
mang tính thách thức hơn rất nhiều
Tôi không biết phải có một cuốn sách chiến lược
như thế nào
để giữ Bill tồn tại trong nền kinh tế này
Nhưng tôi biết rằng
giáo dục đóng vai trò to lớn tại đây.
Tôi đã chứng kiến điều này đầu tiên.
Tôi là đứa trẻ đựơc giáo dục theo phương pháp Montessori trong những năm đầu đi học
Điều mà phương pháp giáo dục đó dạy tôi là
thế giới là một nơi thú vị
công việc của tôi là ra đi và khám phá nó
Trường học ngừng khi tôi học lớp 3
và tôi theo học hệ thống trừơng công
cảm thấy như mình đã bị gửi đến Gulag.
Với lợi ích của sự nhận thức muộn.
Tôi biết điều này là để
chuẩn bị cho tôi một cuộc sống giống
của một thư kí hay lao động phổ thông
nhưng cùng lúc tôi cũng cảm thấy điều này như thể
luồn tôi vào một sự quy phục
những gì xảy ra xung quanh
Chúng ta phải làm tốt hơn thế này.
Chúng ta không thể nào cứ thế trở thành Bill
Chúng ta đang thấy một vài chồi non, dấu hiệu là chúng ta đang ngày một tốt hơn
Chúng ta thấy công nghệ
ảnh hưởng sâu vào giáo dục
và lôi kéo mọi người, từ những người học trẻ nhất
đến những ngừơi lớn tuổi nhất.
Chúng ta thấy có những tiếng nói xuất chúng
trong nền kinh doanh bảo rằng
Chúng ta phải tái suy ngẫm về những thứ
mà mình đã ưu ái duy trì trong thời gian qua
Chúng ta thấy những nỗ lực nghiêm túc, lâu dài
những nỗ lực thống kê số liệu để hiểu
làm thế nào can thiệp vào những cộng đồng
phức tạp nhất chúng ta hiện có
Dấu hiệu chồi non vẫn hiện hữu
Tôi không muốn giả vờ dù trong một phút chốc
rằng những gì chúng ta hiện có là đủ.
Chúng ta đang đối mặt với những thách thức cam go.
Lấy một thí dụ, Có khoảng 5 triệu Ngừơi Mỹ
đã bị thất nghiệp ít nhất 6 tháng.
Chúng ta không thể giải quyết vấn đề của họ
bằng cách đưa họ về với
phương pháp giáo dục Montessori
Mối lo lắng lớn nhất của tôi là
chúng ta đang tạo ra một thế giới
mà chúng ta sẽ có những công nghệ rực rỡ
được lồng vào một xã hội tồi tàn
và được chống đỡ bởi một nền kinh tế
mà chỉ sản sinh ra sự bất bình đẳng
thay vì cơ hội.
Nhưng tôi thực sự không nghĩ rằng
chúng ta sắp làm như thế
Tôi nghĩ chúng ta sẽ làm điều gì đó tốt hơn thế
vì một lí do rất dễ hiểu
Sự thực đang được phơi bày
Thực tại của Tân kỉ nguyên máy móc này
và sự thay đổi của nền kinh tế
đang trở nên đựơc biết đến rộng rãi
Nếu chúng ta muốn tăng tốc quá trình đó, chúng ta có thể làm những việc như
để cho những nhà kinh tế
và những người lập chính sách
chơi trò "Nguy Cơ" chống lại Watson.
Chúng ta sẽ mời Quốc Hội ngồi lên chuyến xe tự lái
Nếu chúng ta nỗ lực làm đủ những việc này
sự nhận thức mà sẽ bị chìm trong những thứ đó
sẽ trở lên rất khác biệt
Sau đó chúng ta bắt đầu cho những cuộc đua
vì tôi không tin dù chỉ trong một giây
rằng chúng ta đã quên đi cách giải quyết
những thách thức cam go
hoặc rằng chúng ta đã trở nên quá thờ ơ
hay vô tâm để thậm chí cố gắng
Tôi bắt đầu bài nói chuyện của mình với những trích dẫn từ những bậc thầy hùng biện
những người ở bên kia đại dương hay từ thế kỉ trước
Hãy để tôi kết thúc bài nói chuyện
bằng câ nói của những nhà chính trị
những người cũng xa cách tương tự
Winston Churchill đến nhà tôi tại MIT trong năm 1949,
và nói, "Nếu chúng ta có ý định đặt mọi người khắp nơi
trên khắp các vùng đất vào chiếc bàn của sự sung túc,
thì đó chỉ có thể thực hiện được
bởi sự cải tiến không ngừng
trong tất cả mọi phương thức về công nghệ sản xuất."
Abraham Lincoln nhận ra có một công thức khác
Ông nói,
"Tôi là người tin tưởng vững chắc vào con người
với sự thật là họ có thể được tin tưởng
để giải quyết bất cứ cuộc khủng hoảng quốc gia nào.
Điểm quan trọng nhất
là cung cấp cho họ những sự thật minh bạch
Vậy nên, sự lưu ý tích cực và điểm quan trọng
mà tôi muốn đưa ra cho các bạn đó là
những sự thật minh bạch của
Tân kỉ nguyên máy móc ngày càng trở lên rõ ràng
và tôi có đủ tự tin để nói rằng
chúng ta sẽ sử dụng chúng
để vẽ một lược đồ phát triển trong nền kinh tế
đầy thách thức và dư dật
mà chúng ta đang tạo dựng.
Cám ơn rất nhiều
(Vỗ Tay)