[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.04,0:00:03.09,Default,,0000,0000,0000,,Hallo, mijn naam is John Green, en dit is crash course: world history, en vandaag gaan we Dialogue: 0,0:00:03.09,0:00:05.05,Default,,0000,0000,0000,,praten over de val van Rome. Dialogue: 0,0:00:05.05,0:00:08.06,Default,,0000,0000,0000,,Meneer, Meneer, Meneer! Wie is die mooie mevrouw? Dialogue: 0,0:00:08.06,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Die mevrouw, ik-uit-het-verleden, is Keizer Justinian. Daar gaan we het over hebben in een moment. Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:14.39,Default,,0000,0000,0000,,muziek intro Dialogue: 0,0:00:14.39,0:00:15.08,Default,,0000,0000,0000,,muziek intro Dialogue: 0,0:00:15.08,0:00:17.02,Default,,0000,0000,0000,,muziek intro Dialogue: 0,0:00:17.02,0:00:18.06,Default,,0000,0000,0000,,muziek intro Dialogue: 0,0:00:18.06,0:00:19.09,Default,,0000,0000,0000,,muziek intro Dialogue: 0,0:00:19.09,0:00:21.03,Default,,0000,0000,0000,,muziek intro Dialogue: 0,0:00:21.03,0:00:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe en wanner Rome echt viel, wordt nog erg over gedebatteerd binnen de groep van geschiedkundigen. Dialogue: 0,0:00:25.00,0:00:28.95,Default,,0000,0000,0000,,maar vandaag ga ik vertellen dat Rome niet echt viel tot het midden Dialogue: 0,0:00:28.95,0:00:30.03,Default,,0000,0000,0000,,van de 15de eeuw. Dialogue: 0,0:00:30.03,0:00:33.02,Default,,0000,0000,0000,,Maar eerst, laat me jullie introduceren aan de Traditionele Visie. Dialogue: 0,0:00:33.02,0:00:35.32,Default,,0000,0000,0000,,Barbaren voor de Poort.\NOh, wat zie je er toch traditioneel uit. Dialogue: 0,0:00:35.32,0:00:37.31,Default,,0000,0000,0000,,Als je er erg technisch over wil doen, De stad Rome was Dialogue: 0,0:00:37.31,0:00:41.52,Default,,0000,0000,0000,,veroverd door bar bar bar barbaren in 476 na Christus. Dialogue: 0,0:00:41.52,0:00:45.20,Default,,0000,0000,0000,,Er was de laatste Romeinse Keizer Romulus Augustus, die het keizerrijk voor minder als een jaar bestuurde. Dialogue: 0,0:00:45.20,0:00:48.41,Default,,0000,0000,0000,,voordat deze werd afgezet en verbannen door Odoacar, Dialogue: 0,0:00:48.41,0:00:51.33,Default,,0000,0000,0000,,die een soort van barbaar was- we weten het niet zeker. Dialogue: 0,0:00:51.33,0:00:54.45,Default,,0000,0000,0000,,Ostrogoth, Hun, Visigoth, Vandalen;\Nze zagen er allemaal hetzelfde uit in de ogen van de Romeinen Dialogue: 0,0:00:54.45,0:00:59.43,Default,,0000,0000,0000,,Rome was al eerder geplunderd door barbaren, grootste van deze plunderingen was die van Alaric de Visigoth in 410- Dialogue: 0,0:00:59.43,0:01:02.08,Default,,0000,0000,0000,,is het Uh-lar-ick of Uh-lair-ick?\NHet woordenboek zeg Uh-lair-ick maar Dialogue: 0,0:01:02.08,0:01:06.05,Default,,0000,0000,0000,,De Vampire Dairies serie zegt Uh-lar-ick dus ik ga gewoon door met Uh-lar-ick. Dialogue: 0,0:01:06.05,0:01:11.98,Default,,0000,0000,0000,,maar dat terzijde, na 476, kwam er geen echte "Romeinse" keizer meer in Rome. Dialogue: 0,0:01:11.98,0:01:14.51,Default,,0000,0000,0000,,Er is nog wel een hipper anti-imperialistisch argument - Dialogue: 0,0:01:14.51,0:01:16.66,Default,,0000,0000,0000,,dat is leuk, maar als je echt helemaal hipster wilt gaan Dialogue: 0,0:01:16.66,0:01:19.01,Default,,0000,0000,0000,,moet je eigenlijk ook ontkennen dat je een hipst- Dialogue: 0,0:01:19.01,0:01:20.86,Default,,0000,0000,0000,,goed, precies -- en dat gaat als volgt: Dialogue: 0,0:01:20.86,0:01:23.51,Default,,0000,0000,0000,,Rome was gedoemd om te vallen zodra het zich verspreidde uit Italië Dialogue: 0,0:01:23.51,0:01:26.16,Default,,0000,0000,0000,,omdat hoe verder de landen van de hoofdstad zijn, Dialogue: 0,0:01:26.16,0:01:27.05,Default,,0000,0000,0000,,hoe moeilijker het wordt om ze te besturen. Dialogue: 0,0:01:27.05,0:01:30.54,Default,,0000,0000,0000,,En zo heeft imperialisme zelf het begin van het einde voor Rome veroorzaakt. Dialogue: 0,0:01:30.54,0:01:33.68,Default,,0000,0000,0000,,Dit was het argument dat de Romeinse Historicus Tacitus naar voren bracht, Dialogue: 0,0:01:33.68,0:01:36.23,Default,,0000,0000,0000,,maar hij legde het in de mond van een Brits Stamhoofd Dialogue: 0,0:01:36.23,0:01:39.51,Default,,0000,0000,0000,,Dat klinkt vies, maar het is niet zo,\Nhier bij Crash Course draait alles om context: Dialogue: 0,0:01:39.51,0:01:44.06,Default,,0000,0000,0000,,"zij geven de naam keizerrijk aan diefstal, slachting en plunderingen; zij maken een woestijn Dialogue: 0,0:01:44.06,0:01:46.05,Default,,0000,0000,0000,,en noemen het vrede." Dialogue: 0,0:01:46.05,0:01:48.03,Default,,0000,0000,0000,,er zijn twee manieren om het probleem met het bestuur op te lossen: Dialogue: 0,0:01:48.03,0:01:51.30,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste, je regeert met de spreekwoordelijke topaze vuist. Dialogue: 0,0:01:51.30,0:01:56.05,Default,,0000,0000,0000,,dat is geen spreekwoord? Echt, Stan? Het is een ijzeren vuist? Maar topaas is veel harder Dialogue: 0,0:01:56.05,0:01:58.04,Default,,0000,0000,0000,,dan ijzer.\NKennen deze mensen hun Mohs gradatie niet Dialogue: 0,0:01:58.04,0:01:59.06,Default,,0000,0000,0000,,van minerale hardheid?.. Dialogue: 0,0:01:59.06,0:02:01.02,Default,,0000,0000,0000,,Maakt niet uit,\Nde Romeinen konden dit niet doen omdat hun Dialogue: 0,0:02:01.02,0:02:06.01,Default,,0000,0000,0000,,hele identiteit ging om gerechtelijkheid, waarbij schaamteloos geweld niet in voorkwam. Dialogue: 0,0:02:06.01,0:02:10.10,Default,,0000,0000,0000,,De andere strategie is om te proberen de veroverde bevolking te integreren in het keizerijk, of te wel: Dialogue: 0,0:02:10.10,0:02:13.02,Default,,0000,0000,0000,,In het geval van Rome,\NRomeinen van hen te maken. Dialogue: 0,0:02:13.02,0:02:15.03,Default,,0000,0000,0000,,Dit werkte erg goed in de begin dagen van de Republiek Dialogue: 0,0:02:15.03,0:02:19.05,Default,,0000,0000,0000,,en zelfs in het begin van het Keizerijk.\NMaar uiteindelijk leidde het tot Dialogue: 0,0:02:19.05,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Barbaren binnen de Poorten. Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:24.08,Default,,0000,0000,0000,,De afzwakking van de legioenen was al lang voordat Rome geplunderd was, begonnen. Dialogue: 0,0:02:24.08,0:02:30.85,Default,,0000,0000,0000,,Het begon eigenlijk met de extreem slechte beslissing om Germaanse krijgers te integreren Dialogue: 0,0:02:30.85,0:02:31.21,Default,,0000,0000,0000,,in het Romeinse Leger. Dialogue: 0,0:02:31.21,0:02:35.60,Default,,0000,0000,0000,,Rome had al een lange geschiedenis van het absorberen van mensen uit de uithoeken van het rijk in het management Dialogue: 0,0:02:35.60,0:02:39.01,Default,,0000,0000,0000,,door hen eerst bondgenoten te maken en later door hen volledige burger rechten Dialogue: 0,0:02:39.01,0:02:39.60,Default,,0000,0000,0000,,te geven. Dialogue: 0,0:02:39.60,0:02:42.08,Default,,0000,0000,0000,,Maar meestal wadden deze "buitenlandse" burgers al banden met Rome zelf gevormd; Dialogue: 0,0:02:42.08,0:02:46.02,Default,,0000,0000,0000,,ze hadden Latijns geleerd, ze waren al in het idee van een aristocratische republiek gegroeid. Dialogue: 0,0:02:46.02,0:02:49.21,Default,,0000,0000,0000,,Maar tijdens de 3de en 4de eeuw na Christus, werd het rijk gedwongen om Dialogue: 0,0:02:49.21,0:02:53.77,Default,,0000,0000,0000,,iedere pauper toe te laten in het leger, en zij gaven niks om het idee Dialogue: 0,0:02:53.77,0:02:56.02,Default,,0000,0000,0000,,van Rome zelf.\NZe waren alleen loyaal aan hun commandanten Dialogue: 0,0:02:56.02,0:02:58.88,Default,,0000,0000,0000,,-- en zoals je zonder twijfel wel weet uit de historische voorbeelden van Dialogue: 0,0:02:58.88,0:03:04.33,Default,,0000,0000,0000,,Caesar, Pompey, Marius, hedendaags Afghanistan --\Ndit pakt niet altijd fijn uit. Dialogue: 0,0:03:04.33,0:03:07.02,Default,,0000,0000,0000,,Dus hier is Rome,\Nze zitten vast aan een heleboel dure en bloederige Dialogue: 0,0:03:07.02,0:03:11.19,Default,,0000,0000,0000,,oorlogen tegen de Germaanse volkeren die heel goed waren in vechten Dialogue: 0,0:03:11.19,0:03:14.09,Default,,0000,0000,0000,,en toen hadden ze een geweldig idee:\NWaarom vechten we niet samen met deze mensen? Dialogue: 0,0:03:14.09,0:03:18.08,Default,,0000,0000,0000,,Dus ze begonnen eigenlijk met Germanen te huren\Nen snel zaten de Romeinse Legioenen vol met Dialogue: 0,0:03:18.08,0:03:21.04,Default,,0000,0000,0000,,deze huurlingen\Ndie vooral loyaal waren aan goud, Dialogue: 0,0:03:21.04,0:03:24.33,Default,,0000,0000,0000,,daarna aan hun commandanten,\Nen helemaal niet aan Rome Dialogue: 0,0:03:24.33,0:03:27.32,Default,,0000,0000,0000,,Wat een plek was die erg weinig van hen überhaupt gezien hadden. Dialogue: 0,0:03:27.32,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik bedoel maar, waarom zouden maar een drol geven om de gezondheid en welzijn van het keizerrijk? Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:32.47,Default,,0000,0000,0000,,Mag ik drol zeggen, Stan?\NTop. Dialogue: 0,0:03:32.47,0:03:36.08,Default,,0000,0000,0000,,Dit alles leidde natuurlijk tot burgeroorlog,\Nen dat is precies wat er gebeurde met generaal Dialogue: 0,0:03:36.08,0:03:40.44,Default,,0000,0000,0000,,na generaal na generaal\Ndie zichzelf Keizer van Rome verklaarde. Dialogue: 0,0:03:40.44,0:03:41.97,Default,,0000,0000,0000,,Er was dus in het Westen erg weinig stabiliteit. Dialogue: 0,0:03:41.97,0:03:48.96,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld, tussen 235 en 284 na Christus, waren er 41 verschillende mensen die keizer waren of de titel Dialogue: 0,0:03:48.96,0:03:48.99,Default,,0000,0000,0000,,keizer opeisten. Dialogue: 0,0:03:48.99,0:03:51.72,Default,,0000,0000,0000,,En na het jaar 200,\Nveel generalen waren machtig genoeg Dialogue: 0,0:03:51.72,0:03:54.03,Default,,0000,0000,0000,,om zichzelf keizer te noemen, vele waren niet eens Romeins. Dialogue: 0,0:03:54.03,0:03:56.61,Default,,0000,0000,0000,,Het ging zelfs zo ver dat veel van hen geen eens Latijns sprak. Dialogue: 0,0:03:56.61,0:04:00.72,Default,,0000,0000,0000,,Gek genoeg, een van de beste symbolen van het nieuwe Romeinse rijk was kledingkundig. Dialogue: 0,0:04:00.72,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,In plaats van de traditionele tuniek en toga uit de glorie dagen van de Senaat, Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:09.32,Default,,0000,0000,0000,,droegen veel van de generaal-keizers de meest praktische en barbaarse vorm van kleding. Dialogue: 0,0:04:09.32,0:04:09.10,Default,,0000,0000,0000,,een broek. Dialogue: 0,0:04:09.10,0:04:14.21,Default,,0000,0000,0000,,Oh, dat herinnerd me er aan,\Nhet is tijd voor de Open Brief. Dialogue: 0,0:04:14.21,0:04:20.03,Default,,0000,0000,0000,,Een Open Brief aan Broeken: Dialogue: 0,0:04:20.03,0:04:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Beste Broeken, Dialogue: 0,0:04:26.00,0:04:28.10,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel jullie uiteindelijk een symbool werden voor patriarchale onderdrukking, Dialogue: 0,0:04:28.10,0:04:32.02,Default,,0000,0000,0000,,in de begin dagen, werden jullie gedragen door zowel mannen als vrouwen. Dialogue: 0,0:04:32.02,0:04:34.01,Default,,0000,0000,0000,,En in de tijd van de Romeinse Republiek, werd je gehaat. Dialogue: 0,0:04:34.01,0:04:38.06,Default,,0000,0000,0000,,Ze dachten dat jullie barbaars waren.\NZe dachten dat mensen die jullie droegen Dialogue: 0,0:04:38.06,0:04:42.02,Default,,0000,0000,0000,,juist de definitie waren van mensen zonder beschaving. Dialogue: 0,0:04:42.02,0:04:45.06,Default,,0000,0000,0000,,Zij gingen naar het noorden, en toen voelden ze de wind door hun togas blazen Dialogue: 0,0:04:45.06,0:04:48.06,Default,,0000,0000,0000,,en kijk eens aan, ze adopteerde broeken. Dialogue: 0,0:04:48.06,0:04:52.04,Default,,0000,0000,0000,,En zit daar een geschiedenis les in, broeken, zo is het zo dat als mensen moeten kiezen tussen Dialogue: 0,0:04:52.04,0:04:56.04,Default,,0000,0000,0000,,beschaafdheid en warme geslachtsdelen, \Ndan kiezen ze warme geslachtsdelen. Dialogue: 0,0:04:56.04,0:04:57.08,Default,,0000,0000,0000,,Beste wensen,\NJohn Green Dialogue: 0,0:04:57.08,0:05:00.06,Default,,0000,0000,0000,,En nu een brief van onze sponsor:\NDeze aflevering van crash course wordt gesponsord door Dialogue: 0,0:05:00.06,0:05:03.03,Default,,0000,0000,0000,,the hele nieuwe Oldsmobile Byzantium, Dialogue: 0,0:05:03.03,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Macht mengend met luxe soort van -\NEcht? Oldsmobile is geen bedrijf meer? Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.02,Default,,0000,0000,0000,,En Byzantium is een plek?\NWeet je het zeker? Dialogue: 0,0:05:10.02,0:05:12.10,Default,,0000,0000,0000,,Dus, herinner je je nog wat ik zei over dat het Romeinse rijk bleef bestaan tot de 15e eeuw? Dialogue: 0,0:05:12.10,0:05:17.07,Default,,0000,0000,0000,,Nou dat was het Oostelijk Romeinse Rijk, ook wel bekent als het Byzantijnse Rijk Dialogue: 0,0:05:17.07,0:05:21.07,Default,,0000,0000,0000,,(hoewel dit niet werd erkend door mensen die er woonden, die zichzelf Romeinen noemden). Dialogue: 0,0:05:21.07,0:05:23.09,Default,,0000,0000,0000,,Dus terwijl het Westelijke rijk in chaos opging, Dialogue: 0,0:05:23.09,0:05:27.05,Default,,0000,0000,0000,,had het oostelijke deel van het rijk haar hoofdstad in Byzantium, Dialogue: 0,0:05:27.05,0:05:32.05,Default,,0000,0000,0000,,een stad bij de Bosporus straat, die Constantijn later Constantinopel zou noemen, Dialogue: 0,0:05:32.05,0:05:35.09,Default,,0000,0000,0000,,en zo de weg vrij gemaakt voor\Nde enige hit van They Might Be Giants. Dialogue: 0,0:05:35.09,0:05:43.08,Default,,0000,0000,0000,,Constantijn had verschillende redenen om de hoofdstad te verplaatsen. Dialogue: 0,0:05:43.08,0:05:48.08,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste was hij geboren in hedendaags Kroatië, dus hij sprak waarschijnlijk beter Grieks als Latijns, Dialogue: 0,0:05:48.08,0:05:52.09,Default,,0000,0000,0000,,daarbij waren de oostelijke provincies een stuk rijker als de westelijke provincies, en Dialogue: 0,0:05:52.09,0:05:56.02,Default,,0000,0000,0000,,vanuit een plunder oogpunt,\Nvanaf daar was je veel dichter bij het gebied waar Dialogue: 0,0:05:56.02,0:05:57.02,Default,,0000,0000,0000,,er goed oorlog gevoerd werd. Dialogue: 0,0:05:57.02,0:06:00.06,Default,,0000,0000,0000,,De vijanden in het Oosten, zoals de Perzen Parthen en de Perzische Sassaniden, Dialogue: 0,0:06:00.06,0:06:03.04,Default,,0000,0000,0000,,waren echte keizerrijken,\Ngeen kleine groepjes krijgers. Dialogue: 0,0:06:03.04,0:06:07.08,Default,,0000,0000,0000,,En het maakt niet uit wie je was in wereld geschiedenis,\Nals je een naam voor jezelf wilde maken Dialogue: 0,0:06:07.08,0:06:11.05,Default,,0000,0000,0000,,in oorlog,\Nmoest je echt de Perzen als vijand hebben. Dialogue: 0,0:06:11.05,0:06:12.07,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs als je -\Neven wachten - Dialogue: 0,0:06:12.07,0:06:13.07,Default,,0000,0000,0000,,de Mongolen was. Dialogue: 0,0:06:13.07,0:06:16.10,Default,,0000,0000,0000,,Niet deze keer vrienden. Dialogue: 0,0:06:16.10,0:06:19.04,Default,,0000,0000,0000,,Doordat het politieke centrum van het Romeinse rijk naar het oosten verschoof, Dialogue: 0,0:06:19.04,0:06:23.05,Default,,0000,0000,0000,,Constantijn probeerde ook om zijn eigen religie naar het oosten te brengen, christendom, Dialogue: 0,0:06:23.05,0:06:26.09,Default,,0000,0000,0000,,zo werd de eerste kerkelijke vergadering in Nicaea gehouden in 325. Dialogue: 0,0:06:26.09,0:06:29.05,Default,,0000,0000,0000,,Het idee was om alle Christenen hetzelfde te laten geloven - Dialogue: 0,0:06:29.05,0:06:31.09,Default,,0000,0000,0000,,het werkte -\Nmaar het markeerde wel het begin van een tijd waarbij de keizer Dialogue: 0,0:06:31.09,0:06:34.06,Default,,0000,0000,0000,,meer controle had over de kerk. Dialogue: 0,0:06:34.06,0:06:38.04,Default,,0000,0000,0000,,Die hype zou later natuurlijk leiden tot spanningen tussen de kerk in Constantinopel Dialogue: 0,0:06:38.04,0:06:41.03,Default,,0000,0000,0000,,en de kerk in Rome.\Nmaar, daar dadelijk meer over Dialogue: 0,0:06:41.03,0:06:42.09,Default,,0000,0000,0000,,Om je te laten zien hoe dramatisch deze verschuiving was, Dialogue: 0,0:06:42.09,0:06:46.01,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de 4de eeuw na Christus, was de populatie van Constantinopel enorm gestegen Dialogue: 0,0:06:46.01,0:06:49.06,Default,,0000,0000,0000,,terwijl die van Rome gedaald was van 500.000 naar 80.000 Dialogue: 0,0:06:49.06,0:06:53.05,Default,,0000,0000,0000,,En hoewel de Byzantijnen Grieks spraken en niet Latijns, rekenden zij zichzelf wel als Romeinen Dialogue: 0,0:06:53.05,0:06:57.05,Default,,0000,0000,0000,,en als zij dat deden zouden wij dat ook moeten doen.\NLaten we naar de Gedachte Bel gaan. Dialogue: 0,0:06:57.05,0:07:00.03,Default,,0000,0000,0000,,Er was een grote continuïteit tussen het oude, West Romeinse Keizerrijk, Dialogue: 0,0:07:00.03,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,en het nieuwe, Oosterse.\NPolitiek gezien, werden ze beiden geleid door een Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:07.03,Default,,0000,0000,0000,,(soms twee, en een moment zelfs 4 - maar laten we hen even vergeten Dialogue: 0,0:07:07.03,0:07:10.04,Default,,0000,0000,0000,,voor nu)\Ndie absolute militaire macht hadden Dialogue: 0,0:07:10.04,0:07:14.04,Default,,0000,0000,0000,,Oorlog was er eigenlijk constant, aangezien de Byzantijnen vochten met het Perzische Sassanidische Keizerrijk Dialogue: 0,0:07:14.04,0:07:16.01,Default,,0000,0000,0000,,en daarna nog met verschillende Islamitische Keizerrijken. Dialogue: 0,0:07:16.01,0:07:19.05,Default,,0000,0000,0000,,Handel en rijke landbouw grond die veel belasting op brachten betekende voor het Byzantijnse Dialogue: 0,0:07:19.05,0:07:23.06,Default,,0000,0000,0000,,Rijk zowel als het Westerse Romeinse Rijk, erg rijk was, Dialogue: 0,0:07:23.06,0:07:28.04,Default,,0000,0000,0000,,en het was een stuk compacter in gebeid als zijn voorganger en veel stedelijker Dialogue: 0,0:07:28.04,0:07:32.03,Default,,0000,0000,0000,,aangezien het al die eens onafhankelijke Griekse stad-staten bevatte, Dialogue: 0,0:07:32.03,0:07:34.03,Default,,0000,0000,0000,,wat het makkelijker maakte om te besturen. Dialogue: 0,0:07:34.03,0:07:38.08,Default,,0000,0000,0000,,En net als hun Westerse tegenhangers, hielden de Byzantijnen ook van spektakel en sport. Dialogue: 0,0:07:38.08,0:07:43.03,Default,,0000,0000,0000,,Wagen races in Constantinopel waren enorm, met duizenden die naar de Hippodrome toe gingen Dialogue: 0,0:07:43.03,0:07:44.07,Default,,0000,0000,0000,,om voor hun favorieten te juichen. Dialogue: 0,0:07:44.07,0:07:47.05,Default,,0000,0000,0000,,Grote weddenschappen werden geplaatst en er was een enorme rivaliteit, niet alleen over sport, Dialogue: 0,0:07:47.05,0:07:50.06,Default,,0000,0000,0000,,maar ook over politieke belangen tussen de twee belangrijkste teams, Dialogue: 0,0:07:50.06,0:07:53.09,Default,,0000,0000,0000,,de Blauwen en de Groenen-\NDankjewel dat je ons bij de Groenen stopt, Gedachte Dialogue: 0,0:07:53.09,0:07:56.07,Default,,0000,0000,0000,,Ballon.\NDie rivaliteit was zo verhit dat opstanden vaak Dialogue: 0,0:07:56.07,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,tussen hen uitbraken.\NIn een van deze opstanden, werden 30.000 mensen Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:01.07,Default,,0000,0000,0000,,gedood. Dialogue: 0,0:08:01.07,0:08:05.01,Default,,0000,0000,0000,,Dankjewel Gedachte Ballon.\NMaar misschien het meest terugkomende Romeinse aspect Dialogue: 0,0:08:05.01,0:08:08.05,Default,,0000,0000,0000,,van Byzantijnse samenleving was dat ze de Romeinse wet volgden Dialogue: 0,0:08:08.05,0:08:11.01,Default,,0000,0000,0000,,The Romeinen waren altijd trots op het feit dat ze bestuurd werden door wetten, Dialogue: 0,0:08:11.01,0:08:13.01,Default,,0000,0000,0000,,en niet door mensen,\Nen hoewel dat eigenlijk niet meer zo was Dialogue: 0,0:08:13.01,0:08:17.08,Default,,0000,0000,0000,,na de 2de eeuw na Christus,\Ner was geen vraag over dat het Oost Romeines Dialogue: 0,0:08:17.08,0:08:20.09,Default,,0000,0000,0000,,Rijk volging van Romeinse wetten\Neen van haar grootste prestaties was. Dialogue: 0,0:08:20.09,0:08:24.02,Default,,0000,0000,0000,,En degene die we daar voor het meeste kunnen aankijken is de meest beroemde Byzantijnse Keizer, Dialogue: 0,0:08:24.02,0:08:26.08,Default,,0000,0000,0000,,nou ja, na Constantijn,\NJustinian. Dialogue: 0,0:08:26.08,0:08:28.09,Default,,0000,0000,0000,,Ik vind uw brooch mooi, meneer Dialogue: 0,0:08:28.09,0:08:36.82,Default,,0000,0000,0000,,in 533 bracht Justinian de Digest uit, een 800,000 woorden lange samenstelling van 1,528 Latijnse wet Dialogue: 0,0:08:36.82,0:08:37.01,Default,,0000,0000,0000,,boeken. Dialogue: 0,0:08:37.01,0:08:39.59,Default,,0000,0000,0000,,En daarnaast nog bracht hij de Instituten uit, Dialogue: 0,0:08:39.59,0:08:43.77,Default,,0000,0000,0000,,wat in een feite een curriculum was voor de Romeinse wet scholen die er waren op verschillende plekken in het rijk. Dialogue: 0,0:08:43.77,0:08:47.52,Default,,0000,0000,0000,,Justinian, was daar door, de geweldigste van de Byzantijnse Keizers. Dialogue: 0,0:08:47.52,0:08:49.06,Default,,0000,0000,0000,,Hij was een soort van David Tennant tussen Doctoren. Dialogue: 0,0:08:49.06,0:08:54.40,Default,,0000,0000,0000,,hij werd geboren als boer ergens in de Balkan en werd toen keizer in 527. Dialogue: 0,0:08:54.40,0:08:58.15,Default,,0000,0000,0000,,hij regeerde voor bijna 30 jaar en los van het bij elkaar brengen van de Romeinse wet, Dialogue: 0,0:08:58.15,0:09:01.94,Default,,0000,0000,0000,,deed hij ook veel om de glorie van het Romeinse rijk te herstellen. Dialogue: 0,0:09:01.94,0:09:04.88,Default,,0000,0000,0000,,Hij nam Carthago weer in,\Nen zelfs Rome van de Gothen, Dialogue: 0,0:09:04.88,0:09:05.94,Default,,0000,0000,0000,,hoewel niet voor erg lang. Dialogue: 0,0:09:05.94,0:09:09.04,Default,,0000,0000,0000,,En hij is verantwoordelijk voor het bouwen van een de grootste kerken van altijd- Dialogue: 0,0:09:09.04,0:09:13.04,Default,,0000,0000,0000,,wat nu een moskee is-\Nde Hagia Sophia of de Kerk van Sint Wijsheid. Dialogue: 0,0:09:13.04,0:09:16.01,Default,,0000,0000,0000,,Nadat de vorige kerk bij een sport opstand vernietigd was, Dialogue: 0,0:09:16.01,0:09:19.06,Default,,0000,0000,0000,,bouwde hij did,\Nwat met zijn enorme gewelf een symbol werd Dialogue: 0,0:09:19.06,0:09:22.01,Default,,0000,0000,0000,,voor de welvaart en weelde van zijn rijk. Dialogue: 0,0:09:22.01,0:09:25.09,Default,,0000,0000,0000,,de Romeinen waren erg goede bouwlieden en ingenieurs\Nen de Hagia Sophia is geen uitzondering op de regel Dialogue: 0,0:09:25.09,0:09:29.40,Default,,0000,0000,0000,,een gewelf dat kon tippen aan deze werd nog in geen 500 jaar gebouwd Dialogue: 0,0:09:29.40,0:09:31.33,Default,,0000,0000,0000,,Maar je zou het niet kunnen verwarren met een Romeinse tempel; Dialogue: 0,0:09:31.33,0:09:35.04,Default,,0000,0000,0000,,het heeft niet de strengheid of de nadruk op architectuur dat je ziet bij bijvoorbeeld Dialogue: 0,0:09:35.04,0:09:36.33,Default,,0000,0000,0000,,het Colosseum Dialogue: 0,0:09:36.33,0:09:39.04,Default,,0000,0000,0000,,En dit gebouw staat op verschillende manieren als symbool voor de manier dat Dialogue: 0,0:09:39.04,0:09:42.02,Default,,0000,0000,0000,,het Oost Romeinse rijk, zowel Romeins was, als niet. Dialogue: 0,0:09:42.02,0:09:44.05,Default,,0000,0000,0000,,Maar misschien het meest interessant ding was Justinian ooit deed was Dialogue: 0,0:09:44.05,0:09:47.96,Default,,0000,0000,0000,,trouwen met een controversieel Theather Persoon als vrouw, Dialogue: 0,0:09:47.96,0:09:50.09,Default,,0000,0000,0000,,Theodora.\NHey Danica, kunnen we Theodora hier krijgen? Dialogue: 0,0:09:50.09,0:09:53.06,Default,,0000,0000,0000,,Wow perfect.\NHet is grappig hoe getrouwde stellen altijd Dialogue: 0,0:09:53.06,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,op elkaar lijken. Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:58.05,Default,,0000,0000,0000,,Theodora begon haar carrière als een actrice, danseres, en misschien zelf prostituee voordat ze Keizerin werd. Dialogue: 0,0:09:58.05,0:10:03.08,Default,,0000,0000,0000,,En het kan zijn dat ze het bewind van haar man gered heeft door hem ervan te overtuigen niet uit te stad te vluchten tijdens Dialogue: 0,0:10:03.08,0:10:05.50,Default,,0000,0000,0000,,rellen tussen de Blauwen en de Groenen. Dialogue: 0,0:10:05.50,0:10:08.09,Default,,0000,0000,0000,,Ze was ook de mentor van een eunuch\Ndie later een ongelofelijk belangrijke generaal - Dialogue: 0,0:10:08.09,0:10:11.90,Default,,0000,0000,0000,,een eunuch's mentor zijn klinkt als een eufemisme,\Nmaar dat is het niet. Dialogue: 0,0:10:11.90,0:10:14.10,Default,,0000,0000,0000,,En zij vocht voor het vrouwen recht in scheidingen en het houden van bezittingen, Dialogue: 0,0:10:14.10,0:10:17.05,Default,,0000,0000,0000,,er kwam zelfs een wet door die zei dat Dialogue: 0,0:10:17.05,0:10:20.59,Default,,0000,0000,0000,,vreemdgaande vrouwen niet geëxecuteerd moesten worden Dialogue: 0,0:10:20.59,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,dus, in het kort,\Nde Byzantijnen gingen door met het Romeinse nalatenschap Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:27.09,Default,,0000,0000,0000,,van het keizerrijk en oorlog en wetten \Nvoor bijna 1000 jaar na Romulus Augustus Dialogue: 0,0:10:27.09,0:10:28.90,Default,,0000,0000,0000,,uit Rome gedreven werd. Dialogue: 0,0:10:28.90,0:10:32.71,Default,,0000,0000,0000,,De Byzantijnen spraken misschien geen Latijns, en maar een paar van hun keizers kwamen uit Rome, Dialogue: 0,0:10:32.71,0:10:38.03,Default,,0000,0000,0000,,maar in bijna alle belangrijke manieren waren het Romeinen. Op misschien een heel belangrijke manier na. Dialogue: 0,0:10:38.03,0:10:40.65,Default,,0000,0000,0000,,De Byzantijnen volgden een andere tak van Christendom, Dialogue: 0,0:10:40.65,0:10:43.96,Default,,0000,0000,0000,,een tak die we nu Oosters of soms Grieks Orthodox noemen. Dialogue: 0,0:10:43.96,0:10:47.25,Default,,0000,0000,0000,,Hoe er een splitsing kwam tussen de Katholieke en Orthodoxe tradities is ingewikkeld- Dialogue: 0,0:10:47.25,0:10:48.96,Default,,0000,0000,0000,,je kan misschien zelfs Byzantijns zeggen. Dialogue: 0,0:10:48.96,0:10:51.33,Default,,0000,0000,0000,,Wat voor ons uit maakt is het verschil tussen de kerken, Dialogue: 0,0:10:51.33,0:10:53.26,Default,,0000,0000,0000,,de belangrijkste doctrine was die over de datum van Pasen, Dialogue: 0,0:10:53.26,0:10:57.02,Default,,0000,0000,0000,,en de belangrijkste politieke reden was over wie er heerst over wie. Dialogue: 0,0:10:57.02,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Had ik mijn wie goed daar, Stan?\NJA! Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:03.02,Default,,0000,0000,0000,,In het Westen was er een Paus en in het Oosten was er een Patriarch Dialogue: 0,0:11:03.02,0:11:05.39,Default,,0000,0000,0000,,De Paus is het hoofd van de Roomse Katholieke Kerk. Dialogue: 0,0:11:05.39,0:11:09.02,Default,,0000,0000,0000,,He is soort van de regent van god op aarde en hoeft niet te luisteren naar elke andere wereldlijke leider. Dialogue: 0,0:11:09.02,0:11:12.71,Default,,0000,0000,0000,,En sinds de val Rome,\Nis er erg veel spanning geweest in West Dialogue: 0,0:11:12.71,0:11:16.84,Default,,0000,0000,0000,,Europa tussen de Pauzen en Koningen\Nover wie de echte macht moet hebben. Dialogue: 0,0:11:16.84,0:11:18.08,Default,,0000,0000,0000,,Maar bij de Orthodoxe kerk hadden ze dat probleem niet Dialogue: 0,0:11:18.08,0:11:22.06,Default,,0000,0000,0000,,omdat de Patriarch altijd benoemd werd door de Keizer. Dialogue: 0,0:11:22.06,0:11:24.52,Default,,0000,0000,0000,,Dus het was erg duidelijk wie er de controle over de kerk had, Dialogue: 0,0:11:24.52,0:11:29.78,Default,,0000,0000,0000,,zo erg dat ze er zelfs een woord voor hadden-ceasaropapisme: Ceasar boven Paus. Dialogue: 0,0:11:29.78,0:11:33.82,Default,,0000,0000,0000,,Maar het feit dat in Rome er geen keizer was na 476 betekende dat er niemand was om de macht van de Dialogue: 0,0:11:33.82,0:11:36.05,Default,,0000,0000,0000,,Paus te rivaliseren,\Nwat de geschiedenis van Europa erg tekende Dialogue: 0,0:11:36.05,0:11:38.88,Default,,0000,0000,0000,,voor de ongeveer de komende, 1200 jaar. Dialogue: 0,0:11:38.88,0:11:42.57,Default,,0000,0000,0000,,Dus ik zou zeggen dat op belangrijke manieren,\Nhet Romeinse rijk overleefde voor nog 100 jaar Dialogue: 0,0:11:42.57,0:11:46.00,Default,,0000,0000,0000,,nadat het Rome verliet,\Nmaar in sommige manieren leeft het nog steeds. Dialogue: 0,0:11:46.00,0:11:49.19,Default,,0000,0000,0000,,Het overleefd in onze fantasie wanneer we denken aan dit als oost Dialogue: 0,0:11:49.19,0:11:50.63,Default,,0000,0000,0000,,en dit als west; Dialogue: 0,0:11:50.63,0:11:53.10,Default,,0000,0000,0000,,Het overleefd in voetbal rivaliteit, wat zijn wortelen heeft in religieuze conflicten; Dialogue: 0,0:11:53.10,0:11:56.96,Default,,0000,0000,0000,,en het overleefd in het Justiniaanse wetten boek \Nwat nog steeds Dialogue: 0,0:11:56.96,0:11:59.51,Default,,0000,0000,0000,,de basis is voor de meeste burgerlijke wetten in Europa. Dialogue: 0,0:11:59.51,0:12:01.10,Default,,0000,0000,0000,,Volgende week gaan we praten over het opkomen van de Islam op deze plek... Dialogue: 0,0:12:01.10,0:12:06.03,Default,,0000,0000,0000,,Hoe heb ik het gedaan, Stan?\NNouja, je kan ze niet allemaal winnen. Dialogue: 0,0:12:06.03,0:12:07.59,Default,,0000,0000,0000,,Dankjewel voor het kijken. Dialogue: 0,0:12:07.59,0:12:09.44,Default,,0000,0000,0000,,Crash Course is geproduceerd en geregisseerd door Stan Muller, Dialogue: 0,0:12:09.44,0:12:12.94,Default,,0000,0000,0000,,onze supervisor wat betreft het script is Danica Johnson,\NDe show is geschreven door mijn middelbare school leraar Dialogue: 0,0:12:12.94,0:12:16.04,Default,,0000,0000,0000,,geschiedenis Raoul Meyer en ikzelf en\Nons graphische team heet Thought Bubble. Dialogue: 0,0:12:16.04,0:12:18.02,Default,,0000,0000,0000,,De spreuk van vorige week was \N"Aristotelische logica". Dialogue: 0,0:12:18.02,0:12:21.01,Default,,0000,0000,0000,,Je kan de spreuk van deze week raden of nieuwe suggereren in de Reacties, Dialogue: 0,0:12:21.01,0:12:25.04,Default,,0000,0000,0000,,daar kan je ook vragen stellen die ons team van geschiedkundigen zullen proberen te beantwoorden. Dialogue: 0,0:12:25.04,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,Bedankt voor het kijken, en zoals we zeggen in mijn geboortestad,\NVergeet niet om geweldig te zijn.