Plum Village, Frankrijk, mei 2014 Zenmeester Thich Nhat Hanh beantwoordt vragen. Hoe kunnen we woede loslaten? Oprah Magazine vraagt: "Hoe kunnen we woede loslaten" "woede tegen familieleden of mensen die ons iets misdaan hebben?" "Woede kan ons makkelijk meeslepen. Hoe kunnen we eroverheen raken?" "Het is niet hetzelfde als vergeven en vergeten, maar echt woede loslaten." Oprah Magazine vraagt naar woede tegen familieleden of mensen die ons iets misdaan hebben in het verleden. Ze willen weten wat we kunnen doen om die woede om te vormen, om die woede los te laten. Vergeving lijkt onvoldoende. Dit is een heel belangrijke vraag. Het eerste dat we doen wanneer woede begint op te komen is terugkeren naar onze ademhaling en mindful inademen. Woede is als een storm. Er zijn symptomen als je woede voelt opkomen, van diep in je bewustzijn. We weten het, we voelen het, wanneer de storm op uitbarsten staat. Dus we moeten ons voorbereiden om met de storm om te kunnen gaan. Dus wanneer woede begint op te komen, dat kan twee of drie seconden duren, gaan we terug naar onze ademhaling en ademen in. En in plaats van ons te focussen op de woede, focussen we op onze adem. We zijn niet bang van woede, want we weten hoe ermee om te gaan. Eerst en vooral moeten we inademen en onze aandacht richten op onze adem. Als we dit doen, brengen we onze geest terug naar ons lichaam, zijn we aanwezig, en zijn we sterk genoeg om voor onszelf te zorgen. En dan kunnen we kijken naar de persoon die onze woede schijnt te veroorzaken. Is hij of zij een familielid? Of iemand die ons veel misdaan heeft? Door mindful adem te halen kunnen we de andere persoon bekijken, en zien dat er lijden in hem of haar is. Die persoon is ongelukkig. Hij heeft geweld in zich. Hij heeft verkeerde opvattingen in zich. Door mindful adem te halen en naar hem te kijken, kunnen we dat zien, kunnen we de verkeerde opvattingen, het lijden en het geweld in hem zien. We kunnen zien dat hij niet mooi is als hij gewelddadig en onvriendelijk is. Door zo te kijken, zien we ook dat we zo niet willen zijn. We willen geen slachtoffer zijn van woede en geweld. We willen enkel als een bloem zijn. Dus door naar hem te kijken, zien we het lijden en de lelijkheid. En als we naar onszelf kijken, weten we dat we zo niet willen zijn. We willen niet bezeten zijn door woede en misvattingen. We willen een bloem zijn, fris. Dus die ene aandachtige ademteug, kan ons al helpen helderder te zien. En als je de dingen helder ziet, kan woede je niet in zijn greep krijgen. Je wil iets vriendelijks doen of zeggen om zijn lijden te verlichten. Zo kweek je compassie. Compassie is een kracht waarmee we lijden meteen kunnen stoppen. Compassie is de nectar van vrede en geluk. Ze ontstaat wanneer je het lijden in de ander ziet en hem wil helpen. Iedereen is in staat om dat te doen. Stel dat we denken dat de ander ons niet leuk vindt, dat hij ons probeert pijn te doen. Dat kan een misvatting zijn. Misschien wil hij je geen pijn doen, maar jij denkt van wel. Als je zo redeneert, zul je boos worden. Je wil hem straffen en hem pijn doen voor hij jou kan pijn doen. Zo kan een misvatting iemand gewelddadig en boos maken. Een misvatting kan woede en angst doen ontstaan. Dat is het geval bij terroristen. Zij hebben veel misvattingen. Ze geloven dat anderen hen willen vernietigen als religie, als manier van leven, als cultuur, terwijl dat helemaal niet het geval is. Als je gelooft dat iemand je wil vernietigen als religie, als cultuur, dan word je heel boos en je wil hem vernietigen voor hij jou vernietigt. Dat is het geval bij veel terroristen. Als je het zo bekijkt, kan je voelen dat hij slachtoffer van misvattingen is. Hij is slachtoffer van geweld en woede. En dan wil je hem niet langer straffen. Je wil hem helpen de misvatting in hem te op te helderen. En dat kan door luisteren met compassie en spreken met liefde. Dat kan helpen iemands misvattingen weg te nemen. En dat is de beste manier om om te gaan met terrorisme. Je kan geen eind maken aan terrorisme met bommen en geweren. Je moet het oplossen met liefdevol spreken en aandachtig luisteren, om misvattingen weg te halen. Daarom moet je inademen en diep kijken. Dan zie je dat de ander slachtoffer is van misvattingen, geweld en lijden. Dat doet compassie ontstaan. En als compassie ontstaat, wordt woede omgevormd en verwijderd. Je lijdt niet, maar je wil de ander helpen, of hij nu een familielied is of iemand die je pijn heeft gedaan door zijn misvattingen en lijden. En op een paar dagen kunnen we dit. Terwijl we alleen zitten of wandelen, denken we aan hij die ons pijn deed. Door diep te kijken, zien we zijn pijn, zijn misvattingen. En als we dat zien, willen we proberen hem te helpen, zijn misvattingen, agressie en woede weghalen en zijn lijden verzachten. En als dat je bedoeling is, dan draag je al compassie in je hart. Als er compassie is, is er geen woede meer. Dit is mijn antwoord voor de lezers van Oprah Magazine. Is dat goed genoeg? Bedankt om de vraag te stellen.