1
00:00:01,111 --> 00:00:02,452
شێرپەنجە.

2
00:00:02,476 --> 00:00:06,977
نەخۆشیەکی وێرانکەرە، زیان بە
دەروون دەگەیەنێت.

3
00:00:07,317 --> 00:00:11,214
نەک تەنها نەخۆش، بەڵکو
خۆشەویستانی نەخۆشەکەش ئازار دەدات.

4
00:00:12,081 --> 00:00:16,382
دوژمنێکە بۆ ماوەی چەندین سەدەیە
ڕەگەزی مڕۆڤایەتی لە دژی جەنگاوە.

5
00:00:16,835 --> 00:00:19,668
لەگەڵ ئەو بەرەو پێش چوونەی
ئێمە بەدەستمان هیناوە،

6
00:00:19,692 --> 00:00:22,073
بەڵام تاکو ئێستا بەسەریدا زاڵ نەبووین.

7
00:00:23,033 --> 00:00:28,305
لە ئەمریکا لە ھەر پێنج کەس دوویان بە
توشی شێرپەنجە دەبن.

8
00:00:28,890 --> 00:00:33,817
٩٠ % ئەم نەخۆشانە، بەھۆی تەشەنە کردنی
نەخۆشیەکەیانەوە خۆیان بە دەستەوە دەدەن

9
00:00:34,554 --> 00:00:40,077
تەشەنەکردن بڵاوبوونەوەی نەخۆشی شێرپەنجەیە
بەھۆی سووڕی خوێن یان سیستەمی لیمفاوی،

10
00:00:40,101 --> 00:00:43,220
لە شوێنە سەرەکییەکە بۆ بەشێکی تری لەش.

11
00:00:43,879 --> 00:00:47,649
بۆ نموونە، ئافرەتێکی تووشبوو
بە شێرپەنجەی مەمک

12
00:00:47,673 --> 00:00:51,807
بەھۆی نەخۆشیەکەیەوە بە ئاسانی خۆی بە
دەستەوە نادات ئەگەر تەنھا لە مەمکیدا بێت.

13
00:00:52,228 --> 00:00:55,022
بەڵام خۆی بە دەستەوە دەدات
کاتێک نەخۆشییەکە

14
00:00:55,046 --> 00:00:59,500
بە سییەکان، جگەر، گرێی لیمفاویی،
مێشک، و ئێسک دا بڵاودەبێتەوە،

15
00:00:59,514 --> 00:01:02,712
لەو کاتەدا نە کۆنترۆل دەکرێت و
نە چارەسەری بۆ دەکرێت.

16
00:01:03,927 --> 00:01:06,776
تەشەنە کردنی نەخۆشی پرۆسەیەکی ئاڵۆزە.

17
00:01:06,800 --> 00:01:09,786
چەند ساڵێکە لێکۆڵینەوە
لەسەر ئەم بابەتە دەکەین.

18
00:01:09,879 --> 00:01:13,331
و من و تیمەکەم شتێکمان دۆزییەوە
ئەویش ئەوە بوو

19
00:01:13,355 --> 00:01:17,109
خانەکانەکانی شێرپەنجە توانای
ئەوەیان هەیە بە یەکتری بگەن

20
00:01:17,133 --> 00:01:19,276
و ڕێکخستنی جووڵەیان

21
00:01:19,300 --> 00:01:24,022
بەندە بە ئەو گورزەیەی لەو شوێنە
بچوکەی گرێکەوە دروست دەکەن.

22
00:01:24,887 --> 00:01:28,370
لە ڕێگەی ئاماژەی دوو
گەردیلەوە بە یەکتری دەگەن

23
00:01:28,394 --> 00:01:31,064
ئەم دوو گەردیلەیە ناو دەبڕین
بە ئینترلیوکینی ٦ و ٨.

24
00:01:31,839 --> 00:01:34,910
وەک ھەر شتێکیتر لە سروشت،

25
00:01:34,934 --> 00:01:39,577
کاتێک شتەکان توند بە یەکەوە لکێنران،
ئاماژەیە بۆ باشی و توندوتۆڵیەکەی،

26
00:01:39,601 --> 00:01:44,117
دەبێتە هۆی ئەوەی خانەکانی شێرپەنجە
بە خێرایی لە شوێنی خۆیان جووڵە بکەن

27
00:01:44,141 --> 00:01:46,386
و لە شوێنێکتر بڵاو بێتەوە.

28
00:01:47,030 --> 00:01:52,925
ئەگەر ئێمە بە بەکارهێنانی دەرمانە
گیراوەکەی دروستمان کرد، ئاماژەکە نەهڵین،

29
00:01:52,925 --> 00:01:56,593
دەتوانین پەیوەندی لە نێوان
خانەکانی شێرپەنجە بپچرێنین

30
00:01:56,617 --> 00:01:59,299
بڵاو بوونەوەی شێرپەنجەش بەرەو نەمان دەچێت.

31
00:02:00,514 --> 00:02:02,276
ڕێگەم پێ بدەن بۆ چرکەیەک لێرە بوەستم

32
00:02:02,300 --> 00:02:07,101
باسی ئەو کاتە بکەم کاتێک هەموو ئەو
شتانەی لە ساڵی ٢٠١٠ دەستم پێ کردن،

33
00:02:07,125 --> 00:02:09,830
کاتێک خوێندکاری دووەم ساڵی کۆلێژ بووم

34
00:02:10,346 --> 00:02:13,752
لە تاقیگەی دکتۆر دانی وایرتز

35
00:02:13,776 --> 00:02:15,952
لە زانکۆی جۆنز ھۆپکینس
دەستم بە کار کردن کرد.

36
00:02:16,347 --> 00:02:21,672
و لەگەڵتان ڕاستگۆ بم، کچێکی گەنجی،
ساویلکەی، سری لانکی بوو،

37
00:02:21,696 --> 00:02:22,855
(پێکەنین)

38
00:02:22,879 --> 00:02:25,997
هیچ زانیاریم سەبارەت
بە توێژینەوە نەبوو.

39
00:02:26,537 --> 00:02:30,133
ئەرکی من ئەوە بوو تێبینی
جوڵەی خانەکانی شێرپەنجە

40
00:02:30,157 --> 00:02:32,815
لە ناو قاڵبە سێ ڕەهەندی

41
00:02:32,839 --> 00:02:35,228
لە تاقیگە دا بکەم،

42
00:02:35,252 --> 00:02:39,452
بەو مەرجەی خانەکانی شێرپەنجە
ناو جەستەمان پیشان بدرێن.

43
00:02:40,117 --> 00:02:41,903
بۆ من کارێکی نوێ و سەرسورهێنەر بوو،

44
00:02:41,927 --> 00:02:46,950
چونکە کاری پێشترم لە ناو قاپێکی پلاستیکی
دوو ڕەهەندی ئەنجام دا بوو،

45
00:02:46,974 --> 00:02:49,529
نواندنی خانەکانی شێرپەنجەی ناو جەستەمان

46
00:02:49,553 --> 00:02:53,220
بە ڕوونی دەرنەدەخست.

47
00:02:53,665 --> 00:02:55,951
دەبێ ئەم ڕاستیە قبوڵ بکەین،

48
00:02:55,975 --> 00:03:00,148
خانەکانی شێرپەنجەی جەستەمان
لە ناو قاپی پلاستیکی گیر نابن.

49
00:03:01,006 --> 00:03:04,283
ئەو کاتەی لە زانکۆی پریستن
بەشداریم لە سیمینارێک دا کرد

50
00:03:04,307 --> 00:03:08,347
لە لایەن دکتۆر بۆنی بەیسلەر پێشکەشکرا،

51
00:03:08,371 --> 00:03:13,037
ئەوەی خستەڕوو کە چۆن
خانەکانی بەکتریا لەسەر بنەمای،

52
00:03:13,061 --> 00:03:17,254
چڕی زۆری ژمارەیان و ئەنجامدانی
جوڵەی تایبەتییان بەیەک دەگەن.

53
00:03:18,236 --> 00:03:23,185
ئەمە ئەو کاتە بوو کە گرێییە
لە سەرم دروست ببوو، بیرم کردەوە،

54
00:03:23,209 --> 00:03:26,741
واو، هەموو ڕۆژێک خانەکانی
شێرپەنجەی مێشکمم دەبینم"،

55
00:03:26,765 --> 00:03:28,479
چۆن دەست بە جوڵەی خۆیان دەکەن."

56
00:03:28,908 --> 00:03:31,590
بەم شێوەیە بیرۆکەی پڕۆژەکەم دەست پێ کرد.

57
00:03:32,307 --> 00:03:37,299
وامدانا خانەکانی شێرپەنجە
توانای بەیەک گەیشتنیان هەیە

58
00:03:37,323 --> 00:03:39,513
و ڕێکخستنی جووڵەیان،

59
00:03:39,537 --> 00:03:43,823
بەندە بە بەو گورزەیەی لەو شوێنە
بچووکەی گرێکەوە دروستی دەکەن.

60
00:03:45,220 --> 00:03:48,743
لەگەڵ ئەم گریمانەیە دوودڵ بووم.

61
00:03:49,243 --> 00:03:52,030
و خۆشبەختانە، کارم بۆ کەسێک دەکرد

62
00:03:52,054 --> 00:03:54,934
هاندەرم بوو کار لەسەر
بیرۆکە شێتانەکەم بکەم.

63
00:03:55,466 --> 00:03:58,124
بۆیە، خۆم بۆ ئەم پڕۆژەیە ئامادە کرد.

64
00:03:58,665 --> 00:04:01,521
هەرچەندە، بەتەنها
نەمدەتوانی ئەم کارە بکەم.

65
00:04:01,848 --> 00:04:03,128
پێویستیم بە یارمەتی بوو.

66
00:04:03,442 --> 00:04:05,053
بەڕاستی پێویستیم بە یارمەتی بوو.

67
00:04:05,593 --> 00:04:08,815
بۆیە ئێمە فێرخوازانی کۆلێژ، خوێندنی باڵا،

68
00:04:08,839 --> 00:04:11,434
پۆست دکتۆرا و پرۆفیسۆرەکان

69
00:04:11,458 --> 00:04:15,347
لە دامەزراوە جیاوازەکان و
لە پسپۆری هەمەچەشن

70
00:04:15,371 --> 00:04:18,485
ڕازیمان کردن یارمەتیمان بدەن و
لەگەڵماندا کار بۆ ئەم بیرۆکەیە بکەن

71
00:04:18,509 --> 00:04:21,442
بۆ ئەم گریمانەی وەک فێرخوازی
دووەم ساڵی کۆلێژ لام گەڵاڵە ببوو.

72
00:04:21,935 --> 00:04:25,238
پاش چەندین ساڵ لە ئەنجامدانی
تاقیکردنەوەی زانستی بەیەکەوە

73
00:04:25,262 --> 00:04:28,794
و تێکەڵ هەڵکیشکردنی
بیرۆکە جیاواز و بەرچاوەکان،

74
00:04:28,818 --> 00:04:32,141
ڕێگەیەکی نوێ بۆ ئاماژەکانمان دۆزییەوە

75
00:04:32,165 --> 00:04:37,260
تیایدا کۆنترۆڵی پەیوەندی خانەکانی
شێرپەنجە بە یەکتری دەکات و جووڵەیان،

76
00:04:37,284 --> 00:04:39,150
بەندە بە چارەنووسی خانەکە خۆی.

77
00:04:40,001 --> 00:04:42,085
هەندێک لە ئێوە لەوانەیە
گوێبیستی ئەمە بووبن،

78
00:04:42,085 --> 00:04:46,387
چونکە لە زۆربەی تۆرە کۆمەڵایەتییەکان
بە کاریگەریەکانی حەسینی ناوی دەرکردووە.

79
00:04:46,411 --> 00:04:49,229
(پێکەنین)

80
00:04:49,253 --> 00:04:55,434
(چەپڵەڕێزان)

81
00:04:56,280 --> 00:04:57,970
هێشتا کارمان تەواو نەببوو.

82
00:04:57,994 --> 00:05:02,018
پاشان بڕیارماندا کە دەمانەوێت
ئەم ئاماژانە ڕابگرین

83
00:05:02,042 --> 00:05:05,002
و ئەگەر بمانتوانیبا ڕێگە لە
بڵاو بوونەوەی شێرپەنجە بگرین.

84
00:05:05,217 --> 00:05:08,148
وەک ئەوەی کارەی بۆ ئاژەڵان پێش
دەرکەوتنی نەخۆشییەکەیان کردمان.

85
00:05:08,358 --> 00:05:12,393
گیراوەی دەرمانێکمان دۆزییەوە کە
پێک دێت لە تۆسیلیزوماب،

86
00:05:12,393 --> 00:05:15,578
پێشتر بۆ چارەسەری نەخۆشی هەوکردنی
جومگەکان (ڕۆمانتیزم) بەکار هاتووە،

87
00:05:15,578 --> 00:05:20,440
هەروەها ڕێپەڕێکسین دژی شێرپەنجەی
مەمک بەکار هاتووە.

88
00:05:21,061 --> 00:05:25,998
ئەوەی گیراوەیە دەرمانەی کە دۆزیمانەوە

89
00:05:26,022 --> 00:05:28,600
هیچ کاریگەری لەسەر گەشەی گرێکان نەبوو،

90
00:05:28,624 --> 00:05:31,227
ڕاستەوخۆ دەچوو بۆ
خانەکان.

91
00:05:31,982 --> 00:05:34,760
ئەمەش دۆزەرەوەیەکی گرنگ بوو،

92
00:05:34,784 --> 00:05:39,053
چونکە ئێستا، هیچ دەرمانێک لە لایەن
دەزگای خۆڕاک و دەرمانی ئەمریکی

93
00:05:39,077 --> 00:05:41,696
بە ئامانجی ڕێگە گرتن بێت لە
بڵاوبوونەوەی شێرپەنجە نییە.

94
00:05:42,149 --> 00:05:45,636
لە ڕاستییدا، بڵاوبوونەوە یاخود،
تەشەنەکردنی شێرپەنجە،

95
00:05:45,660 --> 00:05:48,763
بەرهەمی لاوەکی گەشەی گڕێکانە.

96
00:05:49,168 --> 00:05:52,962
گریمان، ئەگەر بتوانین
گرێکان لە گەشەکردن بوەستێنین،

97
00:05:52,986 --> 00:05:55,720
ئەو کاتە دەتوانین ڕێگە لە
بڵاوبوونەوەشیان بگرین.

98
00:05:55,744 --> 00:05:59,870
زۆربەمان دەزانین ئەمە لە ڕاسییەوە دوورە.

99
00:06:00,776 --> 00:06:04,482
لە لایەکی ترەوە، ئەم دەرمانە
گیراوەکەی دۆزیمانەوە

100
00:06:04,506 --> 00:06:08,585
ئامانجی ڕاگرتنی تەشەنەکردنە
نەک ڕێگەگرتن لە گەشەی گڕێکە،

101
00:06:08,609 --> 00:06:12,276
بەڵام لە ئامانجی ئامێری
ئەو میکانیزمەی کە کۆنتڕۆڵیان دەکات،

102
00:06:12,300 --> 00:06:15,447
بەڕێگەی ئامانجی کاریگەرییەکانی حەسینی.

103
00:06:15,471 --> 00:06:16,621
(پێکەنین)

104
00:06:17,244 --> 00:06:21,515
ئەم کارە لە گۆڤاری زانستی
"نەیچەر کەمیونیکێشنس" بڵاوبویەوە،

105
00:06:21,539 --> 00:06:26,539
من و تیمەکەم کاردانەوەیەکی یەکجار زۆر
لە سەرانسەری جیهان پێمان گەیشت.

106
00:06:26,950 --> 00:06:30,910
هیچ کەسێک لە تیمەکەم پێشبینی
ئەم جۆرە لە کاردانەوەی نەکردبوو.

107
00:06:30,934 --> 00:06:33,267
پێمان وابوو ڕووبەرووی
کاردانەوەیەکی بیزارکەر بین.

108
00:06:33,267 --> 00:06:38,773
من سوپاسگوزارم بەم وەڵامە ئەرێنییەی،

109
00:06:38,797 --> 00:06:41,861
نەک تەنها وەک ئەکادیمیایەک،
بەڵکو وەک نەخۆشێکیش پێمگەیشت،

110
00:06:41,885 --> 00:06:45,817
و ئەم نەخۆشییە ترسناکە کاریگەری لەسەر
خەڵک لە سەرانسەری جیهان هەبوو.

111
00:06:46,807 --> 00:06:51,903
کاتێک بیر لەم سەرکەوتنەی بەهۆی
پرۆژەی کاریگەرییەکانی حەسینی دەکەمەوە،

112
00:06:51,927 --> 00:06:56,643
بەهۆی ئەو کەسانەی خۆشبەخت
بووم کارم لەگەڵ کردن.

113
00:06:57,678 --> 00:06:59,314
فێرخوارە کانی کۆلێژ

114
00:06:59,338 --> 00:07:04,444
بە گڕوتینێکی زۆر و پابەندبوونیان
بە کارەکەوە خۆیان نیشانداوە.

115
00:07:04,886 --> 00:07:08,236
فێرخوازانی خوێندنی باڵا و پۆست دکتۆراش

116
00:07:08,260 --> 00:07:11,808
ئەوانەی تەکنینکی نۆییان فێرکردم

117
00:07:11,832 --> 00:07:14,432
و دڵنیایان بۆ مانەوەم لەسەر
ئەم ڕێچکەیە پێ بەخشیم .

118
00:07:14,960 --> 00:07:19,270
پڕۆفیسۆرەکان، یۆداس و و ئۆبی-وان کینۆبیس،

119
00:07:19,284 --> 00:07:24,420
شارەزای خۆیان لە بەدیهێنانی ئەم
کارەی کە ئەمڕۆ بەردەستە بەکارهێنا.

120
00:07:25,371 --> 00:07:28,569
ستافی پاڵپشتی، هاوڕێکانم و خێزانەکەم،

121
00:07:28,593 --> 00:07:31,133
ئەو کەسانەی ورەیان بەرز کردینەوە،

122
00:07:31,157 --> 00:07:34,690
وایان لێ کردین هەرگیز واز لە
هەوڵ و تێکەشانمان نەهێنین.

123
00:07:35,196 --> 00:07:38,347
باشترین جۆری هاوڕێییە کە
توانیبێتمان بە دوایدا بگەڕێین.

124
00:07:38,966 --> 00:07:42,033
هەوڵیکی زۆر بۆ لێکولینەوە لە
بواری تەشەنەکردن پێویستە.

125
00:07:42,347 --> 00:07:46,060
باوەرم پێ بکەن، بەبێ هەوڵدانم،
من لێرە خۆم نەدەدیتەوە.

126
00:07:47,205 --> 00:07:49,649
ئێستا تیمەکەمان بەڕەو پێش چووە،

127
00:07:49,673 --> 00:07:54,331
و بیرۆکەکانی پرۆژەکەم بۆ بەرەو پێش بردنی
چارەسەرە تێکەڵەکان بەکار دەهێنین

128
00:07:54,355 --> 00:07:58,434
ئامانجمان ڕێگە لە گەشەی
گریکان و تەشەنەکردنیان بگرن.

129
00:07:58,458 --> 00:08:01,823
ئێمە هەوڵی دۆزینەوەی چارەسەرێکی
نۆی دژی شێرپەنجە دەدەین،

130
00:08:01,847 --> 00:08:05,482
بۆ ئەوەی ژەهراویەتی سنوردار بکات
و بەرگری دەرمان کەم بکەینەوە.

131
00:08:05,958 --> 00:08:09,260
و سیستەمەکانی داهێنان بەرەو پێش دەبەین

132
00:08:09,284 --> 00:08:13,534
یارمەتی لە بەرەو پێش بردنی
تاقیکردنەوەکانی مرۆڤایەتى دەدەین.

133
00:08:14,474 --> 00:08:18,879
ئەمەش وام لێ دەکات
بیرم لای هەموو ئەمانە بێت،

134
00:08:18,903 --> 00:08:21,658
پیشەیەکی باوەر پێنەکڕاو
بە دوای دا دەگەڕێم--

135
00:08:21,682 --> 00:08:24,833
هۆکاری ئەوەی من ئەمڕۆ
لێرەم، و قسەتان بۆ دەکەم

136
00:08:24,857 --> 00:08:28,024
بەهۆی ئەم بیرۆکە بچووکەوەیەوە

137
00:08:28,048 --> 00:08:31,008
لەو کاتەی لە سیمینارەکەدا
لە دواوە دانیشتبووم بۆم هات

138
00:08:31,032 --> 00:08:32,965
کاتێک تەمەن بیست ساڵان بوو.

139
00:08:34,325 --> 00:08:38,714
ئێستا بۆم دەردەکەوێت،
من لەسەر ئەم ڕیچکەیەم

140
00:08:38,738 --> 00:08:42,998
کە ڕێگەم پێدەدات بە شوێن ئەو
کارەدا کە شێتانە حەزم لێیەتی بگەڕێم،

141
00:08:43,022 --> 00:08:47,005
و هەموو ڕۆژێک شتێک
دەخەمە نێو فەرهەنگی زانیاریەکانم.

142
00:08:47,879 --> 00:08:52,978
پێویستە بڵێم، کارە دڵخوازەکەی
من لە نێو هەموو ئەم کارانە--

143
00:08:53,002 --> 00:08:56,009
بوونم لێرە و قسە کردنە بۆ ئێوە--

144
00:08:56,033 --> 00:09:00,966
من کار لەگەڵ کۆمەڵە
کەسانێکی هەمەچەشن کار دەکەم،

145
00:09:00,990 --> 00:09:06,902
کارەکەم بەهێزتر، باشتر و خۆشتر دەکەن.

146
00:09:07,694 --> 00:09:10,392
هەر لەبەر ئەمەش، پێویستە بڵێم

147
00:09:10,416 --> 00:09:14,098
هاوکاری توانای دڵخوازی منە.

148
00:09:14,940 --> 00:09:19,391
ئەوەی وایلێکردم کە ئەم توانایەم
خۆشبوێت ئەوەیە بۆ من شاز نییە.

149
00:09:19,415 --> 00:09:21,049
ئەمە لە نێو ناخی هەمووماندایە.

150
00:09:21,700 --> 00:09:24,923
کارەکەم ئەوە دەردەخات
خانەکانی شێرپەنجەش

151
00:09:24,947 --> 00:09:29,248
پشت بە هاریکاری بۆ داگیر کردنی
جەستەمان و بڵاوبوونەوەیان دەبەستن.

152
00:09:29,958 --> 00:09:35,156
بۆ ئێمە، ئەمە توانایەکی لە ڕادەبەدەرە
ئەم دۆزەرەوە بێ هاوتایەمان

153
00:09:35,180 --> 00:09:37,580
لە بواری پزیشکی و زانستیدا بەرهەم هێناوە.

154
00:09:37,958 --> 00:09:41,363
و ئەو تونا بێ هاوتایە وامان
لێ دەکات پەنا ببەینە بەر

155
00:09:41,387 --> 00:09:45,077
دروستکردنی شتێک کە لە خۆمان گەورەتر بێت،

156
00:09:45,101 --> 00:09:48,168
یارمەتیدەرە بۆ ئەوەی جیهان
ببێتە شوێنێکی باشتر.

157
00:09:48,531 --> 00:09:54,150
هاریکاری توانایەکی بێ هاوتایە، یارمەتیم
دەدات بەڕەنگاری شێرپەنجە ببمەوە.

158
00:09:54,710 --> 00:09:58,662
و باوڕم وایە بە هاریکاریەکی ڕاستگۆیانە،

159
00:09:58,686 --> 00:10:01,020
ئێمە ڕووبەرووی ئەم
نەخۆشییە ترسناکە دەبینەوە.

160
00:10:01,678 --> 00:10:02,829
سوپاس

161
00:10:02,853 --> 00:10:06,277
(چەثڵەڕێزان)