0:00:00.730,0:00:03.820
Dit is een buitengewone eer voor me.

0:00:03.820,0:00:05.500
Ik breng de meeste tijd door

0:00:05.500,0:00:08.260
in gevangenissen en dodencellen.

0:00:08.260,0:00:11.410
Ik beweeg me doorgaans[br]in zeer arme gemeenschappen

0:00:11.410,0:00:14.710
in ghetto's en op plekken[br]waar veel hopeloosheid heerst.

0:00:14.710,0:00:16.000
Hier bij TED te zijn,

0:00:16.000,0:00:18.220
en het zien en horen van alle stimulans

0:00:18.220,0:00:20.000
heeft me veel energie gegeven.

0:00:20.000,0:00:23.390
Een van de dingen die[br]in deze korte tijd bij me daagden

0:00:23.390,0:00:25.850
is dat TED een identiteit heeft.

0:00:25.850,0:00:28.000
Je kan hier dingen zeggen

0:00:28.000,0:00:30.240
die invloed hebben in de hele wereld.

0:00:30.240,0:00:32.470
En soms, wanneer het via TED komt,

0:00:32.470,0:00:34.460
heeft het betekenis en kracht

0:00:34.460,0:00:37.110
die het ontbeert, als het van elders komt.

0:00:37.110,0:00:40.000
Ik zeg dit omdat ik denk[br]dat identiteit erg belangrijk is.

0:00:40.530,0:00:43.270
We hebben enkele[br]fantastische presentaties gezien.

0:00:43.270,0:00:45.000
Wat we volgens mij leerden,

0:00:45.000,0:00:48.020
is dat je woorden als leraar[br]betekenisvol kunnen zijn,

0:00:48.020,0:00:49.690
maar als leraar met compassie

0:00:49.690,0:00:51.620
kunnen ze extra betekenis hebben.

0:00:51.620,0:00:53.340
Als arts kun je goede dingen doen,

0:00:53.340,0:00:56.000
maar als je je hart erin legt,[br]kun je nog andere dingen doen.

0:00:56.480,0:00:59.290
Dus wil ik het hebben[br]over de kracht van identiteit.

0:00:59.680,0:01:01.510
Hierover heb ik niet geleerd

0:01:01.510,0:01:03.690
in het juridische werk dat ik doe.

0:01:03.690,0:01:06.270
Ik leerde dit van mijn grootmoeder.

0:01:06.270,0:01:07.520
Ik groeide op

0:01:07.520,0:01:10.440
in een traditioneel[br]Afrikaans-Amerikaans huishouden

0:01:10.440,0:01:12.300
gedomineerd door een matriarch.

0:01:12.300,0:01:14.650
Die matriarch was mijn grootmoeder.

0:01:14.650,0:01:17.240
Ze was hard, ze was sterk,

0:01:17.240,0:01:18.590
ze was krachtig.

0:01:19.000,0:01:22.520
Ze was het einde[br]van iedere ruzie in de familie.

0:01:23.000,0:01:26.230
Ze was het begín[br]van veel ruzies in de familie.

0:01:26.420,0:01:29.280
Ze was de dochter van mensen[br]die als slaaf gehouden werden.

0:01:29.280,0:01:32.480
Haar ouders werden in de jaren 1840[br]in Virginia als slaven geboren.

0:01:32.480,0:01:34.310
Zij werd in de jaren 1880 geboren

0:01:34.310,0:01:35.710
en de ervaring van slavernij

0:01:35.710,0:01:38.000
bepaalde in grote mate haar wereldbeeld.

0:01:38.000,0:01:40.650
Mijn oma was streng,[br]maar ze was ook liefdevol.

0:01:40.650,0:01:42.550
Wanneer ik haar zag als kleine jongen,

0:01:42.550,0:01:44.330
kwam ze naar me toe en knuffelde me.

0:01:44.330,0:01:46.710
Ze perste me zo hard[br]dat het me de adem benam

0:01:46.710,0:01:48.420
en dan liet ze me gaan.

0:01:48.700,0:01:51.636
Een uur of zo later,[br]kwam ze naar me toe en vroeg:

0:01:51.636,0:01:53.870
"Bryan, voel je nog steeds mijn knuffel?"

0:01:53.870,0:01:56.260
Als ik "nee" zei, belaagde ze me weer,

0:01:56.260,0:01:58.040
bij "ja" liet ze me met rust.

0:01:58.040,0:01:59.400
Ze had een bepaald iets

0:01:59.400,0:02:01.460
waardoor je altijd bij haar wilde zijn.

0:02:01.460,0:02:04.000
De enige uitdaging was[br]dat ze tien kinderen had.

0:02:04.000,0:02:06.000
Mijn moeder was de jongste van de tien.

0:02:06.000,0:02:07.610
Soms als ik naar haar toeging

0:02:07.610,0:02:10.240
was het moeilijk om haar tijd[br]en aandacht te krijgen.

0:02:10.240,0:02:12.160
Rondrennende neefjes en nichtjes.

0:02:12.160,0:02:15.000
Ik herinner me dat ik[br]acht of negen jaar was,

0:02:15.000,0:02:17.400
's ochtends wakker werd[br]en de woonkamer binnenliep

0:02:17.400,0:02:19.510
waar mijn neefjes en nichtjes rondrenden.

0:02:19.510,0:02:21.700
Mijn oma zat[br]aan de andere kant van de kamer

0:02:21.700,0:02:23.210
en staarde me aan.

0:02:23.210,0:02:25.890
Eerst dacht ik[br]dat we een spelletje speelden.

0:02:25.890,0:02:27.640
Ik keek haar lachend aan

0:02:27.640,0:02:29.430
maar zij was heel serieus.

0:02:29.430,0:02:31.050
Na zo'n 15 tot 20 minuten

0:02:31.050,0:02:34.000
stond ze op en kwam op me af

0:02:34.000,0:02:35.920
en nam mijn hand.

0:02:35.920,0:02:38.420
Ze zei: "Kom Bryan,[br]wij gaan even met elkaar praten."

0:02:38.420,0:02:42.000
Ik herinner het me alsof het gisteren was.

0:02:42.000,0:02:44.000
Ik zal het nooit vergeten.

0:02:44.000,0:02:47.380
Ze nam me mee naar buiten en zei:[br]"Bryan, ik ga je iets vertellen,

0:02:47.380,0:02:48.990
maar vertel het niet verder."

0:02:49.410,0:02:50.530
Ik zei: "Oké, oma".

0:02:50.530,0:02:53.770
Ze zei: "Echt tegen niemand[br]vertellen, hè?" Ik zei: "Goed."

0:02:53.770,0:02:56.560
Ze liet me gaan zitten en keek me aan,

0:02:56.560,0:02:58.520
en zei toen: "Ik wil dat je weet,

0:02:58.520,0:03:00.240
dat ik op je gelet heb."

0:03:00.630,0:03:04.000
Ze zei: "Ik denk dat je bijzonder bent.

0:03:04.000,0:03:08.850
Ik denk dat je alles[br]kunt doen wat je maar wil."

0:03:08.850,0:03:10.390
Ik vergeet het nooit.

0:03:11.000,0:03:14.110
"Maar je moet me[br]drie dingen beloven, Bryan".

0:03:14.110,0:03:15.340
Ik zei: "Oké, oma."

0:03:15.340,0:03:17.420
Ze zei: "Het eerste[br]wat je me moet beloven,

0:03:17.420,0:03:20.000
is dat je altijd[br]van je moeder zal houden.

0:03:20.000,0:03:21.380
Dat is mijn kleine meisje,

0:03:21.380,0:03:24.140
en je moet me beloven[br]dat je altijd voor haar zal zorgen."

0:03:24.140,0:03:27.000
Ik was dol op mijn moeder,[br]dus ik zei: "Dat is goed, oma."

0:03:27.000,0:03:29.380
Toen zei ze: "Het tweede[br]wat je me moet beloven,

0:03:29.380,0:03:31.840
is dat je altijd het juiste zal doen,

0:03:31.840,0:03:34.440
ook al is het juiste het moeilijkste."

0:03:34.970,0:03:37.990
Ik dacht even na, en zei toen:[br]"Ja, oma. Dat doe ik."

0:03:38.450,0:03:40.000
Toen zei ze: "Het derde wat je me moet beloven,

0:03:40.000,0:03:43.810
is dat je nooit alcohol zult drinken."

0:03:43.810,0:03:45.250
(Gelach)

0:03:45.250,0:03:48.370
Ik was negen, dus ik zei:[br]"Ja, oma. Dat doe ik."

0:03:48.370,0:03:50.790
Ik groeide op in het zuiden[br]op het platteland,

0:03:50.790,0:03:53.560
met een één jaar oudere broer[br]en een één jaar jonger zusje.

0:03:53.560,0:03:54.710
Toen ik 14 of 15 was,

0:03:54.710,0:03:57.700
kwam mijn broer op een dag thuis[br]met zes blikjes bier.

0:03:57.700,0:03:59.500
Geen idee waar hij die vandaan had.

0:03:59.500,0:04:01.000
Hij nam mijn zusje[br]en mij mee naar het bos.

0:04:01.000,0:04:04.380
Daar deden we alle dingen[br]die we anders ook deden.

0:04:04.380,0:04:07.670
Hij nam een slok van het bier,[br]en gaf het aan mijn zusje en zij dronk,

0:04:07.670,0:04:09.590
en toen boden ze het mij aan.

0:04:09.590,0:04:12.280
Ik zei: "Nee, ga je gang.[br]Voor mij geen bier."

0:04:12.280,0:04:15.280
Mijn broer zei: "Kom op.[br]Je doet altijd met ons mee.

0:04:15.280,0:04:17.780
Ik dronk ervan,[br]je zus dronk ervan. Drink ook!"

0:04:17.780,0:04:19.900
Ik zei: "Nee, nee, liever niet."

0:04:19.900,0:04:21.760
Mijn broer zat me aan te staren.

0:04:21.760,0:04:24.100
Hij zei: "Wat heb jij?[br]Drink van het bier."

0:04:24.100,0:04:26.130
Toen keek hij me[br]onderzoekend aan en zei:

0:04:26.130,0:04:27.810
"O, ik hoop dat je niet inzit

0:04:27.810,0:04:30.140
over dat gesprek dat oma met je had."

0:04:30.140,0:04:32.000
(Gelach)

0:04:32.000,0:04:34.340
Ik zei: "Waar heb je het over?"

0:04:34.340,0:04:37.630
Hij zei: "O, oma vertelt[br]alle kleinkinderen dat ze bijzonder zijn."

0:04:37.630,0:04:40.000
(Gelach)

0:04:40.000,0:04:42.000
Ik was er kapot van.

0:04:42.000,0:04:44.000
(Gelach)

0:04:44.000,0:04:45.860
En ik zal je iets bekennen.

0:04:45.860,0:04:48.000
Dit is misschien[br]niet zo slim om te vertellen.

0:04:48.000,0:04:50.470
Ik weet dat dit wellicht[br]wijd verspreid gaat worden.

0:04:50.470,0:04:52.410
Maar ik ben 52 jaar,

0:04:52.410,0:04:54.000
en ik zal bekennen

0:04:54.000,0:04:57.000
dat ik nog nooit een druppel[br]alcohol heb gedronken.

0:04:57.000,0:04:59.000
(Applaus)

0:04:59.000,0:05:02.000
Ik zeg dat niet om heilig te doen.

0:05:02.000,0:05:06.000
Ik zeg dat omdat er[br]kracht schuilt in identiteit.

0:05:06.000,0:05:08.000
Als we de juiste identiteit creëren,

0:05:08.000,0:05:10.100
kunnen we dingen tegen de wereld zeggen

0:05:10.100,0:05:12.310
die de wereld als onzinnig ziet.

0:05:12.310,0:05:14.280
We kunnen mensen dingen laten doen

0:05:14.280,0:05:16.680
die ze voor onmogelijk hadden gehouden.

0:05:16.680,0:05:18.240
Natuurlijk vond mijn grootmoeder

0:05:18.240,0:05:20.570
dat al haar kleinkinderen bijzonder waren.

0:05:20.570,0:05:23.000
Mijn grootvader zat tijdens[br]de drooglegging in de gevangenis.

0:05:23.000,0:05:25.620
Mijn ooms stierven[br]aan alcohol-gerelateerde ziekten.

0:05:25.620,0:05:28.420
Dit waren de dingen[br]die zij voor ons belangrijk vond.

0:05:28.950,0:05:30.700
Ik heb geprobeerd iets te zeggen

0:05:30.700,0:05:32.480
over ons strafrechtelijk systeem.

0:05:32.480,0:05:34.860
Dit land is tegenwoordig heel anders

0:05:34.860,0:05:36.260
dan 40 jaar geleden.

0:05:36.260,0:05:39.970
In 1972 zaten er 300.000 mensen[br]in de gevangenis.

0:05:39.970,0:05:43.540
Vandaag zijn dat er 2,3 miljoen.

0:05:44.290,0:05:46.810
De V.S. hebben[br]het hoogste detentie-percentage

0:05:46.810,0:05:48.180
in de wereld.

0:05:48.180,0:05:51.780
We hebben 7 miljoen mensen[br]op proeftijd en voorwaardelijk vrij.

0:05:51.780,0:05:54.360
Massa-opsluiting heeft, naar mijn mening,

0:05:54.360,0:05:56.980
onze wereld fundamenteel veranderd.

0:05:57.810,0:06:00.070
In arme gemeenschappen,[br]gekleurde gemeenschappen,

0:06:00.070,0:06:01.420
heerst een zekere wanhoop,

0:06:01.420,0:06:03.000
een zekere hopeloosheid

0:06:03.000,0:06:05.580
die gevormd wordt door deze feiten.

0:06:05.580,0:06:07.420
Eén op de drie zwarte mannen

0:06:07.420,0:06:09.000
tussen de 18 en 30 jaar

0:06:09.000,0:06:12.950
zit in de gevangenis, in hechtenis,[br]of is op proeftijd of voorwaardelijk vrij.

0:06:12.950,0:06:15.320
In stedelijke gemeenschappen[br]door het hele land --

0:06:15.320,0:06:17.590
Los Angeles, Philadelphia,[br]Baltimore, Washington --

0:06:17.590,0:06:20.840
zitten 50 tot 60% van alle[br]jonge gekleurde mannen

0:06:20.840,0:06:24.060
in de gevangenis, in hechtenis,[br]of zijn op proeftijd of voorwaardelijk vrij.

0:06:24.060,0:06:25.660
Ons systeem lijkt niet alleen

0:06:25.660,0:06:27.810
te worden scheefgetrokken rond ras,

0:06:27.810,0:06:29.820
maar ook vertekend door armoede.

0:06:29.820,0:06:32.500
We hebben in dit land een rechtssysteem

0:06:32.500,0:06:34.240
dat je veel beter behandelt

0:06:34.240,0:06:37.930
als je rijk en schuldig bent,[br]dan wanneer je arm en onschuldig bent.

0:06:37.930,0:06:40.190
Rijkdom, niet schuldigheid,

0:06:40.190,0:06:42.000
bepaalt resultaten.

0:06:42.690,0:06:45.630
Toch lijkt dat ons niet te deren.

0:06:46.090,0:06:48.090
De politiek van angst en woede

0:06:48.090,0:06:49.300
doet ons geloven

0:06:49.300,0:06:52.000
dat deze problemen niet de onze zijn.

0:06:52.000,0:06:54.000
We zijn onze verbinding kwijt.

0:06:54.000,0:06:56.000
Ik vind het interessant.

0:06:56.000,0:06:58.610
In ons werk zien we[br]zeer interessante ontwikkelingen.

0:06:58.610,0:07:00.000
In mijn staat, Alabama,

0:07:00.000,0:07:02.580
verlies je voorgoed je stemrecht

0:07:02.580,0:07:04.620
bij een criminele veroordeling.

0:07:04.620,0:07:06.090
In Alabama heeft momenteel

0:07:06.090,0:07:08.450
34% van de zwarte mannelijke bevolking

0:07:08.450,0:07:11.310
voorgoed het recht verloren om te stemmen.

0:07:11.310,0:07:13.020
Wij projecteren dat over 10 jaar

0:07:13.020,0:07:14.860
evenveel rechten ontnomen zullen zijn

0:07:14.860,0:07:16.170
als het geval was

0:07:16.170,0:07:18.680
vóór het aannemen van de Stemrecht-wet.

0:07:18.680,0:07:22.060
En er heerst een verbijsterende stilte.

0:07:22.960,0:07:24.490
Ik vertegenwoordig kinderen.

0:07:24.490,0:07:26.240
Veel van mijn cliënten zijn erg jong.

0:07:26.240,0:07:28.000
De Verenigde Staten zijn[br]het enige land ter wereld

0:07:28.000,0:07:30.510
waar 13-jarige kinderen veroordeeld worden

0:07:30.510,0:07:32.590
om in de gevangenis te sterven.

0:07:32.590,0:07:35.890
Levenslange opsluiting zonder[br]vervroegde vrijlating voor kinderen.

0:07:35.890,0:07:37.660
We voeren nu processen.

0:07:37.660,0:07:39.490
Het enige land ter wereld.

0:07:39.490,0:07:41.640
Ik vertegenwoordig[br]mensen in de dodencellen.

0:07:41.640,0:07:43.730
Interessant, die vraag van de doodstraf.

0:07:44.060,0:07:45.620
Er is ons geleerd te denken

0:07:45.620,0:07:47.530
dat de werkelijke vraag is:

0:07:47.530,0:07:50.780
verdienen mensen het[br]te sterven voor hun misdaden?

0:07:50.780,0:07:52.760
Dat is een heel zinnige vraag.

0:07:52.760,0:07:54.310
Maar er is een andere manier

0:07:54.310,0:07:56.520
om over onze identiteit na te denken.

0:07:56.520,0:07:58.000
Die andere denkwijze is

0:07:58.000,0:08:00.860
niet: verdienen mensen te sterven[br]voor begane misdaden,

0:08:00.860,0:08:03.250
maar: mogen wij doden?

0:08:03.250,0:08:04.680
Ik bedoel, het is fascinerend.

0:08:04.680,0:08:07.260
De doodstraf in Amerika[br]is getekend door fouten.

0:08:07.260,0:08:09.380
Voor iedere negen mensen[br]die geëxecuteerd zijn,

0:08:09.380,0:08:11.570
hebben we één onschuldige geïdentificeerd

0:08:11.570,0:08:14.950
die gezuiverd van blaam[br]vrijgelaten is uit de dodengang.

0:08:14.950,0:08:17.520
Een nogal verbijsterende foutmarge --

0:08:17.520,0:08:20.000
1 op 9 mensen onschuldig.

0:08:20.410,0:08:22.000
Ik bedoel, het is fascinerend.

0:08:22.000,0:08:25.080
In de luchtvaart; we zouden[br]mensen nooit laten vliegen

0:08:25.080,0:08:27.270
als van elke 9 vliegtuigen die opstijgen,

0:08:27.270,0:08:29.000
eentje zou neerstorten.

0:08:29.000,0:08:32.640
Maar we sluiten onszelf af[br]voor dít probleem.

0:08:32.640,0:08:34.700
Het is niet ons probleem.

0:08:34.700,0:08:36.070
Niet onze last.

0:08:36.070,0:08:38.000
Niet onze strijd.

0:08:38.000,0:08:40.000
Ik praat veel over deze thema's.

0:08:40.000,0:08:42.000
Ik praat over ras en de vraag

0:08:42.000,0:08:44.000
of we gerechtigd zijn te doden.

0:08:44.000,0:08:47.100
Als ik mijn studenten Zwarte[br]Amerikaanse geschiedenis onderwijs,

0:08:47.100,0:08:48.800
vertel ik ze over slavernij.

0:08:48.800,0:08:50.500
Ik vertel ze over terrorisme,

0:08:50.500,0:08:52.960
het tijdperk vanaf[br]het eind van de reconstructie

0:08:52.960,0:08:54.320
tot de Tweede Wereldoorlog.

0:08:54.320,0:08:55.920
We weten er niet zo veel van.

0:08:55.920,0:08:58.120
Maar voor zwarte Amerikanen in dit land

0:08:58.120,0:09:00.260
was deze periode getekend door terreur.

0:09:00.260,0:09:03.290
In veel gemeenschappen[br]werden mensen gelyncht.

0:09:03.290,0:09:05.110
Er werden bomaanslagen gepleegd.

0:09:05.110,0:09:06.920
De dreiging van terreur vormde hun levens.

0:09:06.920,0:09:08.820
Die oudere mensen komen nu naar me toe

0:09:08.820,0:09:11.700
en zeggen: "Meneer Stevenson,[br]u spreekt in het openbaar.

0:09:11.700,0:09:13.270
Zeg dat mensen moeten stoppen

0:09:13.270,0:09:15.920
met doen alsof we[br]na 11 september voor het eerst

0:09:15.920,0:09:17.860
met terrorisme te maken hebben.

0:09:18.440,0:09:21.640
Ze zeggen: "Vertel ze[br]dat wij ermee zijn opgegroeid."

0:09:21.640,0:09:23.740
Die tijd van terrorisme werd uiteraard

0:09:23.740,0:09:25.760
gevolgd door segregatie

0:09:25.760,0:09:27.830
en decennia van raciale onderwerping

0:09:27.830,0:09:29.390
en apartheid.

0:09:29.390,0:09:32.250
Toch hebben we in dit land een dynamiek

0:09:32.250,0:09:35.760
waarin we niet willen praten[br]over onze problemen.

0:09:35.760,0:09:38.140
We praten niet graag[br]over onze geschiedenis.

0:09:38.140,0:09:41.370
Om die reden hebben we niet echt begrepen

0:09:41.370,0:09:44.750
wat het betekende om de dingen[br]te doen die we gedaan hebben.

0:09:44.750,0:09:46.600
We lopen voortdurend tegen elkaar op.

0:09:46.600,0:09:49.040
We creëren voortdurend[br]spanningen en conflicten.

0:09:49.040,0:09:51.590
We praten met moeite over ras,

0:09:51.590,0:09:55.110
en volgens mij is dat[br]omdat we ons niet willen wagen

0:09:55.110,0:09:57.370
aan een waarheids- en verzoeningsproces.

0:09:57.370,0:09:59.680
In Zuid Afrika begrepen mensen

0:09:59.680,0:10:01.610
dat we apartheid niet konden overwinnen

0:10:01.610,0:10:04.090
zonder inzet voor[br]'waarheid en verzoening'.

0:10:04.090,0:10:07.060
In Rwanda, zelfs na de genocide,[br]bestond deze inzet ook,

0:10:07.060,0:10:08.910
maar in ons land hebben we dat nagelaten.

0:10:08.910,0:10:11.630
Ik gaf in Duitsland[br]lezingen over de doodstraf.

0:10:11.630,0:10:13.100
Het was fascinerend,

0:10:13.100,0:10:16.710
want een van de geleerden[br]stond op na de presentatie

0:10:16.710,0:10:18.710
en zei: "Het is zeer verontrustend

0:10:18.710,0:10:20.870
te horen waarover u spreekt."

0:10:20.870,0:10:23.000
Hij zei: "Wij hebben[br]in Duitsland geen doodstraf.

0:10:23.000,0:10:26.640
En uiteraard kunnen we in Duitsland[br]nooit een doodstraf hebben."

0:10:26.640,0:10:28.630
Het werd heel stil in de zaal.

0:10:28.630,0:10:30.040
Toen zei een vrouw:

0:10:30.040,0:10:33.710
"Het is onmogelijk, met onze geschiedenis,

0:10:33.710,0:10:35.920
dat we ooit op systematische wijze

0:10:35.920,0:10:38.230
andere mensen kunnen doden.

0:10:38.230,0:10:41.340
Het zou gewetenloos zijn, als wij

0:10:41.340,0:10:43.150
voorbedacht en bewust

0:10:43.150,0:10:45.720
mensen zouden executeren."

0:10:46.400,0:10:48.000
Ik dacht daarover na.

0:10:48.000,0:10:50.000
Hoe zou het voelen

0:10:50.000,0:10:52.000
om in een wereld te leven

0:10:52.000,0:10:55.000
waarin de Duitse Staat mensen executeerde,

0:10:55.000,0:10:57.190
vooral als die overwegend Joods waren?

0:10:57.190,0:10:58.990
Ik zou het ondraaglijk vinden.

0:10:59.420,0:11:01.270
Het zou gewetenloos zijn.

0:11:01.560,0:11:03.270
En toch, in dit land,

0:11:03.270,0:11:05.620
in de staten van het 'Oude Zuiden',

0:11:05.620,0:11:07.300
executeren we mensen --

0:11:07.300,0:11:09.110
krijg je 11 x eerder de doodstraf

0:11:09.110,0:11:11.660
als het slachtoffer blank is[br]dan wanneer die zwart is,

0:11:11.660,0:11:12.900
22 x meer kans daarop

0:11:12.900,0:11:15.720
als de verdachte zwart is[br]en het slachtoffer blank --

0:11:15.720,0:11:18.340
in diezelfde staten waar[br]de mensen die gelyncht werden

0:11:18.340,0:11:19.750
in de grond begraven liggen.

0:11:19.750,0:11:22.470
En toch is er die ongeraaktheid.

0:11:23.620,0:11:27.000
Maar ik geloof dat onze identiteit gevaar loopt.

0:11:27.800,0:11:30.830
Dat als deze moeilijke dingen

0:11:30.830,0:11:32.830
ons niet raken,

0:11:33.670,0:11:35.590
de positieve en mooie dingen

0:11:35.590,0:11:37.480
daaronder te lijden hebben.

0:11:38.540,0:11:40.370
We houden van innovatie.

0:11:40.370,0:11:43.100
We houden van technologie en creativiteit.

0:11:43.100,0:11:45.210
We houden van amusement.

0:11:46.290,0:11:47.660
Maar uiteindelijk

0:11:47.660,0:11:49.430
worden deze realiteiten

0:11:49.430,0:11:52.000
overschaduwd door lijden,

0:11:52.000,0:11:55.130
misstanden, degradatie,

0:11:55.130,0:11:56.580
marginalisatie.

0:11:57.110,0:11:58.710
Ik vind het noodzakelijk

0:11:58.710,0:12:00.470
deze twee te integreren.

0:12:00.890,0:12:02.840
Uiteindelijk hebben we het

0:12:02.840,0:12:05.280
over de behoefte om hoopvoller te zijn

0:12:05.280,0:12:07.180
en meer toegewijd aan de

0:12:07.180,0:12:10.710
fundamentele uitdagingen[br]van een complexe wereld.

0:12:10.710,0:12:13.000
Voor mij betekent dat

0:12:13.000,0:12:15.000
denken en praten over

0:12:15.000,0:12:18.000
de armen, de achtergestelden,

0:12:18.000,0:12:20.560
zij die nooit een TED zullen bijwonen.

0:12:20.560,0:12:22.520
Maar aan ze denken op een wijze

0:12:22.520,0:12:24.810
die geïntegreerd is in onze eigen levens.

0:12:24.810,0:12:29.250
Uiteindelijk moeten we allemaal[br]dingen geloven zonder ze gezien te hebben.

0:12:29.250,0:12:32.000
Zo rationeel als we zijn,[br]zo toegewijd aan het intellect...

0:12:32.000,0:12:34.000
Innovatie, creativiteit,

0:12:34.000,0:12:35.880
ontwikkeling komen

0:12:35.880,0:12:38.610
niet alleen van de ideeën in ons brein.

0:12:38.610,0:12:41.160
Ze komen van de ideeën in ons brein

0:12:41.160,0:12:42.990
die tevens gevoed worden

0:12:42.990,0:12:45.120
door een overtuiging in ons hart.

0:12:45.120,0:12:47.000
Het is deze geest-hartverbinding

0:12:47.000,0:12:49.500
die ons volgens mij ertoe zet

0:12:49.500,0:12:51.620
niet slechts te letten

0:12:51.620,0:12:54.700
op alle stralende, fonkelende dingen,

0:12:54.700,0:12:57.510
maar ook de donkere en moeilijke dingen.

0:12:57.510,0:13:00.310
Vaclav Havel, de grote[br]Tsjechische leider, sprak hierover.

0:13:00.310,0:13:03.950
Hij zei: "Toen wij in Oost-Europa[br]te maken hadden met onderdrukking,

0:13:03.950,0:13:05.320
wilden we allerlei dingen,

0:13:05.320,0:13:07.640
maar wat we vooral nodig hadden was hoop,

0:13:07.640,0:13:09.380
een oriëntatie van de geest,

0:13:09.380,0:13:11.800
een bereidheid om soms op hopeloze plaatsen

0:13:11.800,0:13:13.090
getuige te zijn."

0:13:13.090,0:13:15.360
Die gerichtheid van geest is

0:13:15.360,0:13:18.580
de kern van hetgeen waar volgens mij

0:13:18.580,0:13:20.680
zelfs TED-gemeenschappen

0:13:20.680,0:13:22.540
betrokken moeten zijn.

0:13:22.990,0:13:24.690
Er is geen onthechting

0:13:24.690,0:13:27.000
rondom technologie en design

0:13:27.000,0:13:29.540
die ons toestaat volledig menselijk te zijn

0:13:29.540,0:13:32.150
totdat we aandacht besteden aan lijden,

0:13:32.150,0:13:35.820
armoede, uitsluiting en ongerechtigheid.

0:13:35.820,0:13:37.320
Nou moet ik je waarschuwen

0:13:37.320,0:13:39.160
dat dit soort identiteit

0:13:39.160,0:13:41.940
een veel uitdagender soort identiteit is

0:13:41.940,0:13:44.860
dan een die daar[br]geen aandacht aan besteedt.

0:13:45.070,0:13:46.330
Het vreet aan je.

0:13:46.330,0:13:49.870
Als jonge advocaat had ik het voorrecht[br]om Rosa Parks te ontmoeten.

0:13:49.870,0:13:52.570
Mevrouw Parks kwam[br]zo nu en dan terug naar Montgomery,

0:13:52.570,0:13:55.210
en kwam dan bijeen[br]met twee van haar beste vriendinnen,

0:13:55.210,0:13:56.380
twee oudere vrouwen:

0:13:56.380,0:14:00.390
Johnnie Carr, die de Montgomery[br]bus-boycot organiseerde --

0:14:00.390,0:14:02.210
verbazingwekkende zwarte vrouw --

0:14:02.210,0:14:03.960
en Virginia Durr, een blanke vrouw

0:14:03.960,0:14:06.730
wiens echtgenoot, Clifford Durr,[br]advocaat was van Dr. King.

0:14:06.730,0:14:09.000
Deze vrouwen kwamen samen[br]en praatten alleen maar.

0:14:09.000,0:14:11.000
Zo nu en dan belde Mevrouw Carr me op

0:14:11.000,0:14:14.560
en zei: "Bryan, Mevr. Parks komt hierheen.[br]We komen samen om wat te praten.

0:14:14.560,0:14:16.600
Wil je hierheen komen om te luisteren?"

0:14:16.600,0:14:18.560
En dan zei ik: "Ja mevrouw, graag."

0:14:18.560,0:14:20.470
"Wat ga je doen als je hier bent?"

0:14:20.470,0:14:22.000
Ik zei: "Ik ga luisteren."

0:14:22.000,0:14:23.710
En dat deed ik: luisteren.

0:14:23.710,0:14:26.310
Het was zo stimulerend[br]en gaf zoveel kracht.

0:14:26.310,0:14:28.710
Ik zat een keer[br]naar deze vrouwen te luisteren

0:14:28.710,0:14:31.250
en na enkele uren[br]draaide Mevrouw Parks zich naar mij:

0:14:31.250,0:14:34.380
"Bryan, vertel me eens[br]wat het Equal Justice Initiative is.

0:14:34.380,0:14:36.490
Vertel eens wat jullie proberen te doen."

0:14:36.490,0:14:37.860
En ik stak van wal.

0:14:37.860,0:14:40.660
Ik zei: "Wij proberen[br]ongerechtigheid aan de kaak te stellen.

0:14:40.660,0:14:42.910
We proberen[br]onterecht veroordeelden te helpen.

0:14:42.910,0:14:45.250
We proberen[br]vooringenomenheid en discriminatie

0:14:45.250,0:14:46.830
in het strafrechtelijke systeem[br]aan te kaarten.

0:14:46.830,0:14:50.020
... een einde aan[br]levenslange opsluiting van kinderen.

0:14:50.020,0:14:51.760
... iets te doen aan de doodstraf.

0:14:51.760,0:14:53.640
... het aantal gevangenen te reduceren.

0:14:53.640,0:14:55.460
... massa-detentie te beëindigen."

0:14:55.460,0:14:57.930
Toen ik klaar was[br]met mijn verhaal keek ze me aan

0:14:57.930,0:15:00.000
en zei: "Mmm mmm mmm."

0:15:00.000,0:15:03.730
Ze zei: "Daarvan word je moe, moe, moe..."

0:15:03.730,0:15:04.970
(Gelach)

0:15:04.970,0:15:08.270
Toen leunde Mevr. Carr voorover,[br]legde haar vinger op mijn gezicht,

0:15:08.270,0:15:13.000
en zei: "Daarom moet je[br]dapper, dapper, dapper zijn."

0:15:13.690,0:15:16.350
Ik ben ervan overtuigd[br]dat de TED-gemeenschap

0:15:16.350,0:15:18.260
dapperder moet zijn.

0:15:19.090,0:15:20.430
We moeten manieren vinden

0:15:20.430,0:15:22.570
om deze uitdagingen aan te gaan,

0:15:22.570,0:15:24.670
deze problemen, het lijden.

0:15:24.670,0:15:27.610
Uiteindelijk hangt onze[br]menselijkheid namelijk af

0:15:27.610,0:15:29.340
van ieders menselijkheid.

0:15:29.340,0:15:31.750
Ik heb heel simpele dingen[br]geleerd in mijn werk.

0:15:31.750,0:15:33.560
Het heeft me simpele dingen geleerd.

0:15:33.560,0:15:36.630
Ik ben gaan begrijpen, en geloven,

0:15:36.630,0:15:38.050
dat ieder van ons

0:15:38.050,0:15:40.660
méér is dan het ergste[br]dat we ooit gedaan hebben.

0:15:40.660,0:15:43.740
Dat geloof ik voor iedere[br]persoon op onze planeet.

0:15:43.740,0:15:46.890
Als iemand liegt,[br]is hij niet alléén een leugenaar.

0:15:46.890,0:15:48.720
Als iemand iets ontvreemdt,

0:15:48.720,0:15:50.500
is hij niet alléén een dief.

0:15:50.500,0:15:53.910
Zelfs als je iemand vermoordt,[br]ben je niet alléén maar een moordenaar.

0:15:53.910,0:15:56.790
Daarom is er een fundamentele[br]menselijke waardigheid

0:15:56.790,0:15:58.930
die wettelijk gerespecteerd moet worden.

0:15:59.120,0:16:00.460
Ook geloof ik

0:16:00.460,0:16:02.470
dat in vele delen van dit land,

0:16:02.470,0:16:06.320
en zeker in andere delen op deze planeet,

0:16:06.320,0:16:08.870
het tegenovergestelde[br]van armoede niet rijkdom is.

0:16:09.730,0:16:11.000
Dat geloof ik niet.

0:16:11.000,0:16:13.000
Ik denk dat op teveel plaatsen,

0:16:13.000,0:16:16.550
het tegenovergestelde van armoede,[br]gerechtigheid is.

0:16:17.090,0:16:19.280
Als laatste geloof ik

0:16:19.280,0:16:22.430
dat, ondanks dat het zo dramatisch

0:16:22.430,0:16:24.610
en mooi en inspirerend is,

0:16:24.610,0:16:26.000
en zo stimulerend,

0:16:26.000,0:16:30.010
we uiteindelijk niet beoordeeld[br]zullen worden op onze technologie,

0:16:30.010,0:16:32.000
niet op ons design,

0:16:32.000,0:16:35.000
niet op ons intellect en onze ratio.

0:16:35.000,0:16:38.000
Uiteindelijk beoordeel je[br]het karakter van een maatschappij

0:16:38.000,0:16:41.360
niet op hoe zij haar rijken[br]en bevoordeelden behandelt,

0:16:41.360,0:16:43.550
maar op hoe ze haar armen behandelt,

0:16:43.550,0:16:45.910
de verdoemden, de opgeslotenen.

0:16:45.910,0:16:47.540
Want het is in die nexus

0:16:47.540,0:16:51.090
dat we diepgaande dingen beginnen te begrijpen

0:16:51.090,0:16:53.280
over wie we zijn.

0:16:54.000,0:16:56.770
Soms raak ik uit balans.[br]Ik zal eindigen met dit verhaal.

0:16:56.770,0:16:58.160
Ik duw soms te hard.

0:16:58.160,0:17:00.510
Ik raak vermoeid, zoals ieder van ons.

0:17:00.510,0:17:03.090
Soms draven die ideeën een beetje door,

0:17:03.090,0:17:05.320
op manieren die belangrijk zijn.

0:17:05.830,0:17:07.340
Ik vertegenwoordig kinderen

0:17:07.340,0:17:09.800
die veroordeeld zijn[br]tot zeer zware straffen.

0:17:09.800,0:17:12.760
In het huis van bewaring[br]zie ik dan mijn cliënt van 13 of 14,

0:17:12.760,0:17:15.430
die is aangemerkt om[br]terecht te staan als een volwassene.

0:17:15.430,0:17:17.270
Ik denk dan: tjonge, hoe kan dat?

0:17:17.270,0:17:19.500
Hoe kan een rechter je veranderen in iets

0:17:19.500,0:17:21.000
dat je niet bent?

0:17:21.000,0:17:24.320
De rechter heeft hem aangemerkt[br]als volwassene, maar ik zie een kind.

0:17:24.320,0:17:26.000
Het was 's avonds laat en ik dacht:

0:17:26.000,0:17:29.350
tjonge, als je de rechter je[br]kan veranderen in iets wat je niet bent,

0:17:29.350,0:17:31.600
moet die rechter magische krachten hebben.

0:17:31.600,0:17:33.250
Ja, Bryan, magische krachten!

0:17:33.250,0:17:35.340
Je zou er een portie van moeten vragen.

0:17:35.340,0:17:37.750
En omdat het laat was,[br]en ik niet helder nadacht,

0:17:37.750,0:17:39.530
begon ik te werken aan een motie.

0:17:39.530,0:17:42.170
Ik had een cliënt van 14 jaar,[br]een arm zwart jochie.

0:17:42.170,0:17:44.180
En ik begon die motie te schrijven,

0:17:44.180,0:17:46.410
met als titel: "Motie om mijn arme,

0:17:46.410,0:17:48.520
14-jarige zwarte mannelijke cliënt

0:17:48.520,0:17:50.650
te berechten als bevoorrechte, blanke

0:17:50.650,0:17:52.530
75-jarige zakenman."

0:17:52.530,0:17:57.000
(Applaus)

0:17:57.000,0:17:59.000
Ik schreef in mijn motie

0:17:59.000,0:18:02.000
over procedurele fouten en wangedrag van de politie en gerechtelijk wangedrag.

0:18:02.000,0:18:05.370
Nog een absurde zin over[br]het ontbreken van enig gedrag in dit land:

0:18:05.370,0:18:06.560
allemaal wangedrag.

0:18:06.560,0:18:09.720
De volgende ochtend dacht ik:[br]droomde ik die waanzinnige motie,

0:18:09.720,0:18:11.330
of heb ik die echt geschreven?

0:18:11.330,0:18:13.960
Tot mijn afgrijzen had ik ze[br]niet alleen geschreven,

0:18:13.960,0:18:15.920
maar tevens naar de rechtbank gestuurd.

0:18:15.920,0:18:18.000
(Applaus)

0:18:18.000,0:18:20.690
Enkele maanden later

0:18:20.690,0:18:23.300
was ik het alweer allemaal vergeten.

0:18:23.300,0:18:25.380
Toen daagde het bij me,

0:18:25.380,0:18:28.070
o hemel, ik moet naar[br]de rechtbank voor deze zaak.

0:18:28.070,0:18:29.380
Ik stapte in mijn auto --

0:18:29.380,0:18:31.640
en ik voelde me[br]echt overweldigd... overweldigd --

0:18:31.640,0:18:34.180
Ik stapte in mijn auto[br]en op weg naar deze rechtbank

0:18:34.180,0:18:36.990
zat ik te denken:[br]"Dit wordt zo moeilijk, zo pijnlijk".

0:18:36.990,0:18:39.580
Ik stapte uit en liep op de rechtbank af,

0:18:39.580,0:18:41.690
en terwijl ik de trappen[br]van de rechtbank opliep,

0:18:41.690,0:18:45.160
was daar een oudere zwarte man[br]die de conciërge was van de rechtbank.

0:18:45.160,0:18:47.200
Deze man zag me, kwam naar me toe

0:18:47.200,0:18:48.560
en vroeg: "Wie bent u?"

0:18:48.560,0:18:51.780
Ik zei: "Ik ben advocaat."[br]Hij vroeg: "Advocaat?" Ik zei: "Ja meneer".

0:18:51.780,0:18:53.480
En die man kwam op me af

0:18:53.480,0:18:54.910
en omarmde me.

0:18:54.910,0:18:56.790
Hij fluisterde in m'n oor.

0:18:56.790,0:18:59.550
Hij zei: "Ik ben zó trots op je".

0:19:00.060,0:19:01.200
Ik moet je zeggen,

0:19:01.200,0:19:03.000
dat gaf me kracht.

0:19:03.000,0:19:05.820
Het verbond me met iets diep binnenin me

0:19:05.820,0:19:07.140
over identiteit,

0:19:07.140,0:19:10.000
over het vermogen van[br]elke persoon om bij te dragen

0:19:10.000,0:19:13.200
aan een gemeenschap,[br]aan een hoopvol perspectief.

0:19:13.200,0:19:14.770
Ik ging de rechtszaal binnen.

0:19:14.770,0:19:16.540
De rechter zag me en vroeg:

0:19:16.540,0:19:19.450
"Meneer Stevenson, hebt u[br]die krankzinnige motie geschreven?"

0:19:19.450,0:19:21.810
Ik zei: "Ja, edelachtbare".[br]Er ontstond een discussie.

0:19:21.810,0:19:24.370
Mensen kwamen binnenstromen[br]omdat ze woedend waren

0:19:24.370,0:19:26.150
dat ik die dingen had geschreven.

0:19:26.150,0:19:27.470
Politiemensen kwamen binnen

0:19:27.470,0:19:29.260
en assistent-aanklagers en griffiers.

0:19:29.260,0:19:31.670
Voor ik het wist stond[br]de rechtszaal vol met mensen

0:19:31.670,0:19:33.620
die boos waren dat we over ras praatten,

0:19:33.620,0:19:35.230
dat we over armoede praatten,

0:19:35.230,0:19:37.460
dat we over ongelijkheid praatten.

0:19:37.460,0:19:40.950
Uit mijn ooghoeken zag ik[br]die conciërge heen en weer lopen.

0:19:40.950,0:19:42.670
Hij bleef maar door het raam kijken.

0:19:42.670,0:19:44.110
en hoorde het geruzie.

0:19:44.110,0:19:47.750
Uiteindelijk kwam hij naar binnen[br]met een bezorgde blik

0:19:47.750,0:19:50.100
en ging achter me zitten,

0:19:50.100,0:19:52.000
bijna in het verdedigingsbankje.

0:19:52.390,0:19:55.210
Zo'n 10 minuten later[br]zei de rechter dat we gingen pauzeren.

0:19:55.210,0:19:57.430
In de pauze was er[br]een hulpsherrif beledigd

0:19:57.430,0:19:59.550
dat de conciërge in de rechtszaal zat.

0:19:59.550,0:20:01.850
De hulpsherrif sprong op[br]en rende naar de oudere zwarte man.

0:20:01.850,0:20:04.360
Hij zei: "Jimmy, wat doe je[br]in deze rechtszaal?"

0:20:04.360,0:20:06.220
En die oudere zwarte man stond op

0:20:06.220,0:20:08.830
en keek de hulpsherrif aan en keek mij aan

0:20:08.830,0:20:11.790
en hij zei: "Ik ben[br]deze rechtszaal binnengekomen

0:20:11.790,0:20:13.660
om deze jongeman te zeggen:

0:20:13.660,0:20:16.480
houd je blik[br]op de prijs gericht, hou vol."

0:20:17.230,0:20:18.560
Ik ben naar TED gekomen

0:20:18.560,0:20:21.020
omdat ik denk dat[br]velen van jullie begrijpen

0:20:21.020,0:20:23.180
dat de morele boog[br]van het universum lang is,

0:20:23.180,0:20:24.890
maar hij buigt naar gerechtigheid.

0:20:24.890,0:20:27.360
Dat we geen volwaardige mensen kunnen zijn

0:20:27.360,0:20:30.580
totdat we geven om mensenrechten[br]en fundamentele waardigheid.

0:20:30.580,0:20:31.960
Dat al ons overleven

0:20:31.960,0:20:34.160
gebonden is aan[br]het overleven van iedereen.

0:20:34.160,0:20:36.870
Dat onze visies van technologie en design

0:20:36.870,0:20:38.560
en amusement en creativiteit

0:20:38.560,0:20:40.470
moeten samengaan met visies

0:20:40.470,0:20:43.830
van humaniteit, compassie[br]en gerechtigheid.

0:20:43.830,0:20:45.150
En meest van al:

0:20:45.150,0:20:47.360
degenen van jullie die dat delen,

0:20:47.360,0:20:49.440
kom ik simpelweg vertellen

0:20:49.440,0:20:51.920
om je ogen op de prijs[br]gericht te houden, niet opgeven.

0:20:51.920,0:20:53.500
Mijn hartelijke dank.

0:20:53.500,0:21:00.540
(Applaus) (Gejoel)

0:21:13.300,0:21:16.000
Chris Anderson: Je hoorde en zag

0:21:16.000,0:21:19.000
een klaarblijkelijk verlangen[br]in dit publiek, deze gemeenschap,

0:21:19.000,0:21:22.420
om je op je weg te helpen[br]en iets aan dit thema te doen.

0:21:22.420,0:21:24.670
Behalve het uitschrijven van een check --

0:21:24.670,0:21:27.280
wat kunnen we doen?

0:21:27.280,0:21:29.020
BS: Er zijn overal mogelijkheden.

0:21:29.020,0:21:31.460
Als je in de staat Californië[br]woont, bijvoorbeeld,

0:21:31.460,0:21:33.580
is er een referendum de komende lente

0:21:33.580,0:21:35.620
dat gaat trachten om iets van het geld

0:21:35.620,0:21:38.900
dat we aan de politiek van bestraffing[br]uitgeven, anders te besteden.

0:21:38.900,0:21:40.070
Hier in Californië

0:21:40.070,0:21:42.000
gaan we een miljard dollar uitgeven

0:21:42.000,0:21:44.590
aan de doodstraf in de komende vijf jaar.

0:21:44.590,0:21:46.720
...een miljard dollar.

0:21:46.720,0:21:49.000
Terwijl 46% van alle moordzaken

0:21:49.000,0:21:51.000
niet tot een aanhouding leiden.

0:21:51.000,0:21:53.450
56% van verkrachtingszaken ook niet.

0:21:53.450,0:21:55.550
Dus hier is een kans om dat te veranderen.

0:21:55.550,0:21:57.580
Dit referendum wil deze dollars aan

0:21:57.580,0:22:00.490
rechtshandhaving en veiligheid besteden.

0:22:00.490,0:22:02.780
Genoeg mogelijkheden, denk ik.

0:22:02.780,0:22:04.730
CA: Er is een grote afname geweest

0:22:04.730,0:22:07.950
in criminaliteit in Amerika[br]over de laatste drie decennia.

0:22:07.950,0:22:10.680
Daarbij wordt soms gesteld dat dit komt

0:22:10.680,0:22:13.510
dankzij de toegenomen detentie-aantallen.

0:22:13.510,0:22:15.880
Wat zou je zeggen[br]tegen iemand die dat gelooft?

0:22:15.880,0:22:17.960
BS: In feite is het aantal geweldsdelicten

0:22:17.960,0:22:19.420
relatief stabiel gebleven.

0:22:19.420,0:22:21.660
De grote toename in massadetentie in dit land

0:22:21.660,0:22:24.000
was niet in de categorie geweldsdelicten.

0:22:24.000,0:22:26.390
Het was die foute 'oorlog tegen drugs'.

0:22:26.390,0:22:28.470
Daarvandaan komt die dramatische toename

0:22:28.470,0:22:31.000
in onze gevangenispopulatie. (Applaus)

0:22:31.000,0:22:34.230
En we zijn doorgedraafd[br]in onze bestraffingsretoriek.

0:22:34.230,0:22:36.240
We hebben 'driemaal, scheepsrecht'-wetten

0:22:36.240,0:22:38.430
waarbij mensen voorgoed opgesloten worden

0:22:38.430,0:22:41.290
vanwege de diefstal van een fiets,[br]voor kleine vermogensdelicten,

0:22:41.290,0:22:43.590
in plaats van ze deze dingen[br]terug te laten geven

0:22:43.590,0:22:45.220
aan de mensen die de dupe waren.

0:22:45.220,0:22:47.790
Ik geloof dat we meer[br]moeten doen voor de gedupeerden,

0:22:47.790,0:22:49.000
niet minder.

0:22:49.000,0:22:51.740
Ik denk dat onze[br]huidige bestraffingsfilosofie

0:22:51.740,0:22:53.570
niets doet voor wie dan ook.

0:22:53.570,0:22:55.600
Die oriëntatie moeten we veranderen.

0:22:55.600,0:22:57.460
(Applaus)

0:22:57.460,0:23:00.420
CA: Bryan, je hebt hier[br]een gigantische snaar geraakt.

0:23:00.420,0:23:02.290
Je bent een inspirerende persoon.

0:23:02.290,0:23:04.650
Dank je wel dat je naar TED kwam. Dank je.

0:23:04.650,0:23:06.790
(Applaus en gejoel)