1
00:00:06,898 --> 00:00:09,009
Sigara bizler için faydalı değil.

2
00:00:09,219 --> 00:00:13,865
Bu yeni bir şey değil, on yıllardır 
sigara içmenin tehlikelerini biliyoruz.

3
00:00:13,865 --> 00:00:16,610
Peki sigara bize tam olarak 
nasıl zarar verir?

4
00:00:16,860 --> 00:00:19,192
İçindeki maddeler vücudumuza girdiğinde

5
00:00:19,192 --> 00:00:21,991
neler olduğuna bakalım 
ve sigara içmeyi bırakırsak

6
00:00:21,991 --> 00:00:25,128
fiziksel faydaları nelerdir öğrenelim.

7
00:00:25,478 --> 00:00:27,358
Sigara, her solukla

8
00:00:27,358 --> 00:00:31,158
5.000'den fazla kimyasal maddeyi

9
00:00:31,158 --> 00:00:33,566
vücut dokularına nüfuz ettiriyor.

10
00:00:33,766 --> 00:00:37,444
Başından itibaren katran
-siyah, reçineli malzeme-

11
00:00:37,444 --> 00:00:39,825
dişleri ve diş etlerini 
kaplamaya başlıyor,

12
00:00:39,825 --> 00:00:43,378
diş minesine zarar veriyor 
ve sonunda çürüğe sebep oluyor.

13
00:00:43,708 --> 00:00:47,721
Sigara zamanla burundaki
sinir uçlarına da zarar vererek

14
00:00:47,721 --> 00:00:49,696
koku alma kaybına sebep oluyor.

15
00:00:50,006 --> 00:00:51,815
Solunum yolları ve ciğerlerdeki

16
00:00:51,815 --> 00:00:54,604
bronşit ve anfizem gibi
kronik hastalıkların yanı sıra

17
00:00:54,604 --> 00:00:58,547
enfeksiyonların riskini de artırıyor.

18
00:00:59,277 --> 00:01:04,287
Bunu sile -görevi solunum yollarını 
temiz tutmak olan küçük tüyümsü yapılar-

19
00:01:04,287 --> 00:01:07,067
zarar vererek gerçekleştiriyor.

20
00:01:07,067 --> 00:01:09,644
Sonra alveolleri
-kan ile akciğerler arasında oksijen

21
00:01:09,644 --> 00:01:13,654
ve karbondioksit değiş tokuşunu sağlayan 


22
00:01:13,654 --> 00:01:15,258
küçük hava keseleri- dolduruyor.

23
00:01:15,258 --> 00:01:19,641
Zehirli bir gaz olan karbonmonoksit 
zardan geçip kana karışıyor,

24
00:01:19,641 --> 00:01:21,658
hemoglobine tutunuyor

25
00:01:21,658 --> 00:01:24,241
ve normalde vücut boyunca 
taşınan oksijeni

26
00:01:24,241 --> 00:01:26,121
yerinden ediyor.

27
00:01:26,771 --> 00:01:30,380
Sigaranın oksijen yoksunluğu 
ve nefes darlığına yol açmasının

28
00:01:30,380 --> 00:01:32,284
sebeplerinden biri budur.

29
00:01:32,954 --> 00:01:35,121
Yaklaşık 10 dakika içinde

30
00:01:35,121 --> 00:01:38,897
kan akışı beyine, 
endorfin de dahil olmak üzere

31
00:01:38,897 --> 00:01:42,413
dopamin ve diğer nörotransmiterlerin
salgısını tetikleyerek,

32
00:01:42,413 --> 00:01:45,779
zevkli hisler oluşturup
sigarayı oldukça bağımlılık yapıcı kılan

33
00:01:45,779 --> 00:01:47,604
nikotin denilen bir uyarıcı taşıyor.

34
00:01:47,684 --> 00:01:50,043
Sigaradaki nikotin ve diğer kimyasallar

35
00:01:50,043 --> 00:01:53,006
eş zamanlı olarak kan damarlarında
daralmaya sebep oluyor,

36
00:01:53,006 --> 00:01:55,942
hassas endotelyal astarına zarar veriyor

37
00:01:55,942 --> 00:01:57,595
ve kan akışını kısıtlıyor.

38
00:01:57,675 --> 00:02:00,307
Bu damarsal etkiler 
kan damarı duvarlarında

39
00:02:00,307 --> 00:02:03,471
kalınlaşmaya yol açıyor 
ve trombosit yapışkanlığını artırıyor,

40
00:02:03,471 --> 00:02:06,055
sonra da pıhtı oluşma
ihtimalini yükselterek

41
00:02:06,055 --> 00:02:08,439
kalp krizini ve felci tetikliyor.

42
00:02:08,929 --> 00:02:12,689
Sigarada bulunan kimyasallardan çoğu, 
kanser oluşturabilecek

43
00:02:12,689 --> 00:02:15,665
tehlikeli DNA
mutasyonlarını tetikleyebilir.

44
00:02:15,965 --> 00:02:18,955
Ek olarak,
arsenik ve nikel gibi bileşenler

45
00:02:18,955 --> 00:02:21,524
DNA onarımı sürecini baltalayabilir,

46
00:02:21,524 --> 00:02:25,443
bu da vücudun birçok kanserle 
savaşma yeteneğini riske atar.

47
00:02:25,443 --> 00:02:29,175
Amerika'da her üç kanser
ölümünden birinin sebebi

48
00:02:29,175 --> 00:02:30,778
sigara içmek.

49
00:02:31,218 --> 00:02:33,571
Sadece akciğer kanseri de değil.

50
00:02:33,571 --> 00:02:36,598
Sigara, görme bozukluğu

51
00:02:36,598 --> 00:02:38,335
ve zayıf kemiklerin yanı sıra

52
00:02:38,335 --> 00:02:40,901
birçok doku ve organda da
kansere sebep olabilir.

53
00:02:40,901 --> 00:02:43,110
Kadınlarda gebe kalmayı zorlaştırır.

54
00:02:43,110 --> 00:02:46,088
Erkeklerde ereksiyon
bozukluğuna sebep olur.

55
00:02:46,088 --> 00:02:47,785
Ama sigarayı bırakanlar için

56
00:02:47,785 --> 00:02:50,823
neredeyse anında ve uzun süreli
fiziksel fayda sağlayan

57
00:02:50,823 --> 00:02:53,028
çok büyük artıları var.

58
00:02:53,328 --> 00:02:57,010
Tiryakinin son sigarasından
hemen 20 dk. sonra

59
00:02:57,010 --> 00:03:00,681
kalp atışları ve kan basıncı 
normale dönmeye başlar.

60
00:03:00,841 --> 00:03:04,259
On iki saat sonra karbonmonoksit
seviyesi dengelenerek

61
00:03:04,259 --> 00:03:06,813
kanın oksijen taşıma
kapasitesini artırır.

62
00:03:07,023 --> 00:03:08,540
Bıraktıktan bir gün sonra

63
00:03:08,540 --> 00:03:13,894
kan basıncı ve kalp atışı normalleştikçe
kalp krizi riski azalmaya başlar.

64
00:03:13,894 --> 00:03:15,170
İki gün sonra

65
00:03:15,170 --> 00:03:19,794
koku ve tat almakla görevli
sinir uçları iyileşmeye başlar.

66
00:03:20,094 --> 00:03:23,520
Daha az öksürük
ve nefes yetmezliği ile akciğerler,

67
00:03:23,520 --> 00:03:25,705
bir ay içinde daha sağlıklı hale gelir.

68
00:03:25,875 --> 00:03:28,999
Solunum yollarındaki ve akciğerlerdeki 
hassas tüyümsü siller

69
00:03:28,999 --> 00:03:31,077
haftalar içinde iyileşmeye başlar

70
00:03:31,077 --> 00:03:35,250
ve 9 ay içinde onarılıp
enfeksiyonlara dayanıklılık geliştirir.

71
00:03:35,340 --> 00:03:37,717
Bırakmanın birinci yıl dönümünde

72
00:03:37,717 --> 00:03:42,761
kan damarlarının işlevini geliştirmesiyle 
kalp hastalıkları riski yarıya düşer.

73
00:03:42,761 --> 00:03:44,025
Beş yıl içinde

74
00:03:44,025 --> 00:03:46,845
pıhtı oluşma ihtimali 
önemli derecede azalır

75
00:03:46,845 --> 00:03:49,591
ve felç riski azalmaya devam eder.

76
00:03:49,751 --> 00:03:53,352
On seneden sonra
ölümcül akciğer kanseri oluşma riski

77
00:03:53,352 --> 00:03:57,068
muhtemelen vücut DNA onarma
yeteneğine tekrar kavuştuğu için

78
00:03:57,068 --> 00:04:00,069
%50 azalır.

79
00:04:00,169 --> 00:04:04,008
15 sene içerisinde, 
kroner kalp hastalığına yakalanma riski

80
00:04:04,008 --> 00:04:07,382
sigara içmeyen bir kişininki ile
aynı seviyede olur.

81
00:04:07,522 --> 00:04:10,818
Başarması çok kolaymış gibi
davranmanın lüzumu yok.

82
00:04:10,818 --> 00:04:13,640
Sigarayı bırakmak, 
nikotin yoksunluğundan dolayı

83
00:04:13,640 --> 00:04:15,582
endişeye ve depresyona yol açabilir.

84
00:04:15,582 --> 00:04:19,292
Neyse ki bu etkiler genellikle geçicidir.

85
00:04:19,292 --> 00:04:23,830
Giderek artan araçlar sayesinde de 
sigarayı bırakmak kolaylaşmaktadır.

86
00:04:23,980 --> 00:04:25,176
Sakız, nikotin bandı,

87
00:04:25,176 --> 00:04:26,265
pastil

88
00:04:26,265 --> 00:04:27,289
ve spreyler

89
00:04:27,289 --> 00:04:29,762
ile nikotin yerine 
alternatif oluşturan terapiler

90
00:04:29,782 --> 00:04:32,195
tiryakileri sigaradan soğutmaya 
yardımcı olabilir.

91
00:04:32,345 --> 00:04:35,458
Beyindeki nikotin reseptörlerini uyararak

92
00:04:35,458 --> 00:04:37,850
başka zararlı kimyasal maddeler 
işe karışmadan

93
00:04:37,850 --> 00:04:40,398
yoksunluk belirtilerinin önüne geçiyorlar.

94
00:04:40,758 --> 00:04:42,470
Danışmanlık ve destek grupları,

95
00:04:42,470 --> 00:04:44,413
bilişsel davranışçı terapi

96
00:04:44,413 --> 00:04:46,606
ve makul yoğunlukta egzersiz yapmak da

97
00:04:46,606 --> 00:04:49,751
tiryakilerin sigarasız kalmasına 
yardımcı olur.

98
00:04:50,061 --> 00:04:52,418
Sigarayı bırakmak sizi ve vücudunuzu

99
00:04:52,418 --> 00:04:56,256
sağlıklı yaşam yoluna 
tekrar ilettiği için, bu iyi haber.