WEBVTT

00:00:06.898 --> 00:00:09.219
Papierosy szkodzą zdrowiu.

00:00:09.219 --> 00:00:13.865
Wiemy o negatywnych
skutkach palenia od dekad.

00:00:13.865 --> 00:00:16.860
Jak właściwie papierosy nam szkodzą?

00:00:16.860 --> 00:00:19.622
Zobaczmy, co się dzieje,
kiedy substancje w nich zawarte

00:00:19.622 --> 00:00:20.851
dostają się do organizmu

00:00:20.851 --> 00:00:25.048
i jakie korzyści zdrowotne
przyniesie rzucenie nałogu.

NOTE Paragraph

00:00:25.478 --> 00:00:27.358
Z każdym wdechem

00:00:27.358 --> 00:00:31.158
ponad 5000 substancji chemicznych

00:00:31.158 --> 00:00:33.766
wchodzi w reakcje z tkankami organizmu.

00:00:33.766 --> 00:00:37.444
Substancje smoliste,
czyli czarna, żywiczna masa,

00:00:37.444 --> 00:00:39.825
osadza się na zębach i dziąsłach,

00:00:39.825 --> 00:00:43.708
niszczy szkliwo
i przyczynia się do próchnicy.

00:00:43.708 --> 00:00:47.721
Dym niszczy zakończenia nerwowe w nosie,

00:00:47.721 --> 00:00:50.006
powodując utratę węchu.

NOTE Paragraph

00:00:50.006 --> 00:00:51.815
W drogach oddechowych i płucach

00:00:51.815 --> 00:00:54.604
dym zwiększa prawdopodobieństwo infekcji,

00:00:54.604 --> 00:00:59.277
a także chorób przewlekłych,
jak zapalenie oskrzeli czy rozedma płuc.

00:00:59.277 --> 00:01:01.767
Dym niszczy rzęski,

00:01:01.767 --> 00:01:07.067
włosowate struktury utrzymujące
w czystości drogi oddechowe.

00:01:07.067 --> 00:01:09.504
Potem wypełnia pęcherzyki płucne,

00:01:09.504 --> 00:01:13.654
malutkie woreczki umożliwiające
wymianę tlenu i dwutlenku węgla

00:01:13.654 --> 00:01:15.258
między płucami a krwią.

00:01:15.258 --> 00:01:20.251
Trujący gaz, tlenek węgla, przekracza
tę membranę i dostaje się do krwiobiegu,

00:01:20.251 --> 00:01:21.958
łączy z hemoglobiną,

00:01:21.958 --> 00:01:23.561
wypierając tlen,

00:01:23.561 --> 00:01:26.771
który miał dotrzeć do każdej komórki.

00:01:26.771 --> 00:01:30.380
To jeden z powodów, dlaczego
palenie prowadzi do niedotlenienia

00:01:30.380 --> 00:01:32.954
i duszności.

NOTE Paragraph

00:01:32.954 --> 00:01:35.121
W ciągu 10 sekund

00:01:35.121 --> 00:01:38.897
krew transportuje do mózgu nikotynę,

00:01:38.897 --> 00:01:42.413
która uwalnia dopaminę
i inne neuroprzekaźniki,

00:01:42.413 --> 00:01:43.689
w tym endorfiny,

00:01:43.689 --> 00:01:47.684
odpowiadające za odczuwanie przyjemności,
co sprawia, że palenie wysoce uzależnia.

00:01:47.684 --> 00:01:50.043
Nikotyna i inne substancje chemiczne

00:01:50.043 --> 00:01:53.006
zwężają naczynia krwionośne

00:01:53.006 --> 00:01:55.942
i niszczą delikatny śródbłonek,

00:01:55.942 --> 00:01:57.675
ograniczając przepływ krwi.

00:01:57.675 --> 00:02:00.957
Ich oddziaływanie prowadzi
do zwężenia ścian naczyń,

00:02:00.957 --> 00:02:03.471
zwiększa lepkość płytek krwi,

00:02:03.471 --> 00:02:06.055
podwyższając ryzyko zakrzepów,

00:02:06.055 --> 00:02:08.929
powodujących zawały i udary.

NOTE Paragraph

00:02:08.929 --> 00:02:12.979
Wiele papierosowych chemikaliów
może wywołać niebezpieczne mutacje DNA,

00:02:12.979 --> 00:02:15.965
sprzyjające rozwojowi raka.

00:02:15.965 --> 00:02:18.955
Składniki takie jak arszenik i nikiel

00:02:18.955 --> 00:02:21.524
zakłócają proces naprawy DNA,

00:02:21.524 --> 00:02:25.443
zmniejszając zdolność
organizmu walki z rakiem.

00:02:25.443 --> 00:02:29.175
W USA palenie papierosów jest przyczyną

00:02:29.175 --> 00:02:31.218
co trzeciego zgonu na raka.

NOTE Paragraph

00:02:31.218 --> 00:02:33.571
Nie tylko raka płuc.

00:02:33.571 --> 00:02:36.938
Palenie może wywołać raka
różnych tkanek i organów,

00:02:36.938 --> 00:02:38.745
utratę wzroku

00:02:38.745 --> 00:02:40.901
i osłabienie kości.

00:02:40.901 --> 00:02:43.110
Utrudnia zajście w ciążę

00:02:43.110 --> 00:02:46.088
i powoduje zaburzenia erekcji.

NOTE Paragraph

00:02:46.088 --> 00:02:47.785
Ale na tych, którzy rzucą palenie,

00:02:47.785 --> 00:02:49.763
czekają wielkie korzyści,

00:02:49.763 --> 00:02:53.328
prawie natychmiastowe i długoterminowe.

NOTE Paragraph

00:02:53.328 --> 00:02:57.010
Już 20 minut po wypaleniu
ostatniego papierosa

00:02:57.010 --> 00:03:00.841
tętno i ciśnienie krwi wraca do normy.

00:03:00.841 --> 00:03:04.259
Po 12 godzinach poziom
tlenku węgla stabilizuje się,

00:03:04.259 --> 00:03:07.023
zwiększając zdolność krwinek
do transportu tlenu.

00:03:07.023 --> 00:03:08.540
Dzień po rzuceniu nałogu

00:03:08.540 --> 00:03:13.894
ryzyko zawału serca spada dzięki
unormowaniu ciśnienia krwi i tętna.

00:03:13.894 --> 00:03:15.170
Po dwóch dniach

00:03:15.170 --> 00:03:20.094
zakończenia nerwowe odpowiadające
za węch i smak ulegają regeneracji.

NOTE Paragraph

00:03:20.094 --> 00:03:23.520
Płuca zdrowieją w ciągu miesiąca,

00:03:23.520 --> 00:03:25.875
kaszel i duszność powoli ustępują.

00:03:25.875 --> 00:03:28.999
Delikatne, włosowate rzęski
w drogach oddechowych i płucach

00:03:28.999 --> 00:03:31.077
zaczynają zdrowieć w ciągu kilku tygodni.

00:03:31.077 --> 00:03:35.340
Odbudowa, po której są odporne
na infekcje, zajmuje 9 miesięcy.

NOTE Paragraph

00:03:35.340 --> 00:03:37.717
Po roku od rzucenia palenia

00:03:37.717 --> 00:03:40.291
ryzyko chorób serca spada o połowę

00:03:40.291 --> 00:03:42.761
w miarę poprawy działania
naczyń krwionośnych.

00:03:42.761 --> 00:03:44.025
Po pięciu latach

00:03:44.025 --> 00:03:46.845
ryzyko zakrzepu gwałtownie spada,

00:03:46.845 --> 00:03:49.751
a ryzyko udaru nadal się obniża.

00:03:49.751 --> 00:03:53.352
Po dziesięciu latach
ryzyko śmierci na raka płuc

00:03:53.352 --> 00:03:55.398
spada o 50%,

00:03:55.398 --> 00:04:00.169
dzięki odnowieniu zdolności
organizmu do naprawy DNA.

00:04:00.169 --> 00:04:04.008
Po 15 latach prawdopodobieństwo
rozwoju choroby wieńcowej

00:04:04.008 --> 00:04:07.522
jest praktycznie takie samo,
jak u osoby niepalącej.

NOTE Paragraph

00:04:07.522 --> 00:04:10.818
Nie ma sensu udawać,
że rzucenie nałogu to łatwizna.

00:04:10.818 --> 00:04:13.640
Może to prowadzić do lęku i depresji

00:04:13.640 --> 00:04:15.662
po odstawieniu nikotyny.

00:04:15.662 --> 00:04:19.292
Na szczęście takie skutki
są zazwyczaj chwilowe.

00:04:19.292 --> 00:04:23.980
Rzucenie staje się łatwiejsze
dzięki wielu pomocnym metodom.

00:04:23.980 --> 00:04:26.426
Można zastosować gumę z nikotyną,

00:04:26.426 --> 00:04:27.655
plastry,

00:04:27.655 --> 00:04:28.439
pastylki

00:04:28.439 --> 00:04:29.352
i spraye do ust.

00:04:29.352 --> 00:04:32.345
Wszystkie mogą pomóc rzucić nałóg.

00:04:32.345 --> 00:04:35.458
Stymulują receptory nikotynowe w mózgu

00:04:35.458 --> 00:04:37.850
i zapobiegają objawom odstawienia,

00:04:37.850 --> 00:04:40.758
bez szkodliwych chemikaliów.

00:04:40.758 --> 00:04:42.470
Doradztwo i grupy wsparcia,

00:04:42.470 --> 00:04:44.413
terapia poznawczo-behawioralna

00:04:44.413 --> 00:04:46.606
i ćwiczenia fizyczne

00:04:46.606 --> 00:04:50.061
też pomagają wytrwać byłym nałogowcom.

NOTE Paragraph

00:04:50.061 --> 00:04:51.608
To dobra wiadomość,

00:04:51.608 --> 00:04:56.256
bo rzucenie nałogu wiąże się
z powrotem na drogę do zdrowia.