[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.90,0:00:09.22,Default,,0000,0000,0000,,Sigaretten zijn slecht voor je.
Dialogue: 0,0:00:09.22,0:00:13.86,Default,,0000,0000,0000,,Dat is algemeen bekend; we weten\Nal decennia over de gevaren van roken.
Dialogue: 0,0:00:13.86,0:00:16.86,Default,,0000,0000,0000,,Maar op welke manier zijn\Nsigaretten precies schadelijk?
Dialogue: 0,0:00:16.86,0:00:19.19,Default,,0000,0000,0000,,Laten we zien wat er gebeurt\Nals de bestandsdelen
Dialogue: 0,0:00:19.19,0:00:20.85,Default,,0000,0000,0000,,hun weg door ons lichaam afleggen
Dialogue: 0,0:00:20.85,0:00:25.48,Default,,0000,0000,0000,,en hoe ons lichaam er profijt van heeft\Nals we eindelijk stoppen met roken.
Dialogue: 0,0:00:25.48,0:00:27.36,Default,,0000,0000,0000,,Met elk trekje
Dialogue: 0,0:00:27.36,0:00:31.16,Default,,0000,0000,0000,,brengt de rook de meer dan 5000 \Nchemische bestandsdelen
Dialogue: 0,0:00:31.16,0:00:33.77,Default,,0000,0000,0000,,in contact met lichaamsweefsels.
Dialogue: 0,0:00:33.77,0:00:37.44,Default,,0000,0000,0000,,Allereerst begint teer,\Neen zwart, harsachtig materiaal,
Dialogue: 0,0:00:37.44,0:00:39.82,Default,,0000,0000,0000,,de tanden en het tandvlees te bedekken,
Dialogue: 0,0:00:39.82,0:00:43.71,Default,,0000,0000,0000,,waardoor het het glazuur beschadigt\Nen uiteindelijk tandbederf veroorzaakt.
Dialogue: 0,0:00:43.71,0:00:47.72,Default,,0000,0000,0000,,Na verloop van tijd beschadigt rook\Nook zenuwuiteinden in de neus,
Dialogue: 0,0:00:47.72,0:00:50.01,Default,,0000,0000,0000,,waardoor het reukvermogen vermindert.
Dialogue: 0,0:00:50.01,0:00:51.82,Default,,0000,0000,0000,,Binnenin de luchtwegen en de longen
Dialogue: 0,0:00:51.82,0:00:54.60,Default,,0000,0000,0000,,verhoogt rook de kans op infecties
Dialogue: 0,0:00:54.60,0:00:59.28,Default,,0000,0000,0000,,en chronische ziektes \Nzoals bronchitis en longemfyseem.
Dialogue: 0,0:00:59.28,0:01:01.71,Default,,0000,0000,0000,,Dat doet het door\Nde trilharen te beschadigen,
Dialogue: 0,0:01:01.71,0:01:07.07,Default,,0000,0000,0000,,kleine haarachtige structuren die ervoor \Nzorgen dat de luchtwegen schoon blijven.
Dialogue: 0,0:01:07.07,0:01:10.68,Default,,0000,0000,0000,,Daarna vult het de longblaasjes,\Nminuscule luchtzakjes
Dialogue: 0,0:01:10.68,0:01:13.65,Default,,0000,0000,0000,,die de uitwisseling van zuurstof \Nen CO2 mogelijk maken
Dialogue: 0,0:01:13.65,0:01:15.26,Default,,0000,0000,0000,,tussen de longen en het bloed.
Dialogue: 0,0:01:15.26,0:01:20.25,Default,,0000,0000,0000,,Een giftig gas genaamd koolstofmonoxide\Ngaat door het membraan naar het bloed,
Dialogue: 0,0:01:20.25,0:01:21.96,Default,,0000,0000,0000,,waar het bind aan hemoglobine
Dialogue: 0,0:01:21.96,0:01:23.56,Default,,0000,0000,0000,,en de zuurstof verdrijft
Dialogue: 0,0:01:23.56,0:01:26.77,Default,,0000,0000,0000,,die het normaal gesproken\Ndoor het lichaam vervoerd zou hebben.
Dialogue: 0,0:01:26.77,0:01:30.38,Default,,0000,0000,0000,,Dat is één van de redenen dat roken\Nkan leiden tot zuurstoftekort
Dialogue: 0,0:01:30.38,0:01:32.95,Default,,0000,0000,0000,,en ademnood.
Dialogue: 0,0:01:32.95,0:01:35.12,Default,,0000,0000,0000,,Binnen ongeveer 10 seconden
Dialogue: 0,0:01:35.12,0:01:38.90,Default,,0000,0000,0000,,vervoert de bloedsomloop een stimulant\Ngenaamd nicotine naar het brein,
Dialogue: 0,0:01:38.90,0:01:42.41,Default,,0000,0000,0000,,waar het de afgifte activeert\Nvan dopamine en andere neurotransmitters,
Dialogue: 0,0:01:42.41,0:01:43.69,Default,,0000,0000,0000,,waaronder endorfines,
Dialogue: 0,0:01:43.69,0:01:47.68,Default,,0000,0000,0000,,die zorgen voor de aangename gevoelens\Ndie roken zo verslavend maken.
Dialogue: 0,0:01:47.68,0:01:50.04,Default,,0000,0000,0000,,Nicotine en andere stoffen uit de sigaret
Dialogue: 0,0:01:50.04,0:01:53.01,Default,,0000,0000,0000,,veroorzaken tegelijkertijd\Nhet samentrekken van bloedvaten
Dialogue: 0,0:01:53.01,0:01:55.94,Default,,0000,0000,0000,,en de beschadiging van het endotheel,
Dialogue: 0,0:01:55.94,0:01:57.68,Default,,0000,0000,0000,,waardoor het de bloedstroom beperkt.
Dialogue: 0,0:01:57.68,0:02:00.96,Default,,0000,0000,0000,,Deze vaateffecten leiden\Ntot een verdikking van de bloedvatwanden
Dialogue: 0,0:02:00.96,0:02:03.47,Default,,0000,0000,0000,,en stimuleren de kleverigheid\Nvan bloedplaatjes,
Dialogue: 0,0:02:03.47,0:02:06.06,Default,,0000,0000,0000,,waarmee de kans op vorming\Nvan bloedpropjes toeneemt
Dialogue: 0,0:02:06.06,0:02:08.93,Default,,0000,0000,0000,,en hartaanvallen en herseninfarcten\Nveroorzaakt worden.
Dialogue: 0,0:02:08.93,0:02:12.69,Default,,0000,0000,0000,,Veel van de stoffen in sigaretten\Nkunnen leiden tot gevaarlijke mutaties
Dialogue: 0,0:02:12.69,0:02:15.96,Default,,0000,0000,0000,,in het DNA van het lichaam,\Nwaardoor kankergezwellen kunnen ontstaan.
Dialogue: 0,0:02:15.96,0:02:18.96,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien kunnen ingrediënten\Nzoals arsenicum en nikkel
Dialogue: 0,0:02:18.96,0:02:21.52,Default,,0000,0000,0000,,het proces van DNA-reparatie verstoren
Dialogue: 0,0:02:21.52,0:02:25.44,Default,,0000,0000,0000,,en het vermogen van het lichaam\Nom kanker te bestrijden in gevaar brengen.
Dialogue: 0,0:02:25.44,0:02:29.18,Default,,0000,0000,0000,,Ongeveer één op de drie kankergerelateerde\Noverlijdens in de Verenigde Staten
Dialogue: 0,0:02:29.18,0:02:31.22,Default,,0000,0000,0000,,is veroorzaakt door roken.
Dialogue: 0,0:02:31.22,0:02:33.57,Default,,0000,0000,0000,,En dat is niet alleen longkanker.
Dialogue: 0,0:02:33.57,0:02:36.94,Default,,0000,0000,0000,,Roken kan kanker in verschillende\Nweefsels en organen veroorzaken,
Dialogue: 0,0:02:36.94,0:02:38.74,Default,,0000,0000,0000,,net als verminderd gezichtsvermogen
Dialogue: 0,0:02:38.74,0:02:40.90,Default,,0000,0000,0000,,en verzwakte botten.
Dialogue: 0,0:02:40.90,0:02:43.11,Default,,0000,0000,0000,,Vrouwen kunnen moeilijker zwanger raken.
Dialogue: 0,0:02:43.11,0:02:46.09,Default,,0000,0000,0000,,En bij mannen kan het\Nerectiestoornissen veroorzaken.
Dialogue: 0,0:02:46.09,0:02:47.78,Default,,0000,0000,0000,,Maar voor hen die stoppen met roken
Dialogue: 0,0:02:47.78,0:02:49.76,Default,,0000,0000,0000,,zijn er enorme pluspunten
Dialogue: 0,0:02:49.76,0:02:53.33,Default,,0000,0000,0000,,met bijna onmiddellijke\Nen langdurige lichamelijke voordelen.
Dialogue: 0,0:02:53.33,0:02:57.01,Default,,0000,0000,0000,,Slechts 20 minuten na de laatste\Nsigaret van een roker
Dialogue: 0,0:02:57.01,0:03:00.84,Default,,0000,0000,0000,,begint zijn hartfrequentie en bloeddruk\Nterug te keren naar normaal.
Dialogue: 0,0:03:00.84,0:03:04.26,Default,,0000,0000,0000,,Na 12 uur stabiliseert\Nhet koolstofmonoxideniveau
Dialogue: 0,0:03:04.26,0:03:07.02,Default,,0000,0000,0000,,en kan het bloed meer zuurstof vervoeren.
Dialogue: 0,0:03:07.02,0:03:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Een dag na het stoppen
Dialogue: 0,0:03:08.54,0:03:11.22,Default,,0000,0000,0000,,neemt het risico op hartaanvallen af
Dialogue: 0,0:03:11.22,0:03:13.89,Default,,0000,0000,0000,,doordat bloeddruk\Nen hartslag normaliseren.
Dialogue: 0,0:03:13.89,0:03:15.17,Default,,0000,0000,0000,,Na twee dagen
Dialogue: 0,0:03:15.17,0:03:20.09,Default,,0000,0000,0000,,beginnen de zenuwuiteinden die zorgen\Nvoor reuk en smaak zich te herstellen.
Dialogue: 0,0:03:20.09,0:03:23.52,Default,,0000,0000,0000,,Longen worden gezonder\Nna ongeveer een maand,
Dialogue: 0,0:03:23.52,0:03:25.88,Default,,0000,0000,0000,,met minder hoesten en ademnood.
Dialogue: 0,0:03:25.88,0:03:28.100,Default,,0000,0000,0000,,De fijne trilhaartjes\Nin de luchtwegen en longen
Dialogue: 0,0:03:28.100,0:03:31.08,Default,,0000,0000,0000,,beginnen binnen weken op te knappen
Dialogue: 0,0:03:31.08,0:03:35.34,Default,,0000,0000,0000,,en zijn na negen maanden hersteld, waarmee\Nde weerstand tegen infectie verbetert.
Dialogue: 0,0:03:35.34,0:03:37.72,Default,,0000,0000,0000,,Tegen de tijd dat iemand\Néén jaar gestopt is,
Dialogue: 0,0:03:37.72,0:03:42.76,Default,,0000,0000,0000,,keldert het risico op hartziekten \Ndoor verbeterde werking van de bloedvaten.
Dialogue: 0,0:03:42.76,0:03:44.02,Default,,0000,0000,0000,,Na vijf jaar
Dialogue: 0,0:03:44.02,0:03:46.84,Default,,0000,0000,0000,,neemt de kans op het vormen\Nvan een bloedprop dramatisch af
Dialogue: 0,0:03:46.84,0:03:49.75,Default,,0000,0000,0000,,en het risico op een herseninfarct\Nneemt steeds verder af.
Dialogue: 0,0:03:49.75,0:03:53.35,Default,,0000,0000,0000,,Na tien jaar is de kans dat iemand\Ndodelijke longkanker ontwikkelt
Dialogue: 0,0:03:53.35,0:03:55.40,Default,,0000,0000,0000,,afgenomen met 50%,
Dialogue: 0,0:03:55.40,0:04:00.17,Default,,0000,0000,0000,,waarschijnlijk omdat het lichaam\Nweer in staat is om DNA te repareren.
Dialogue: 0,0:04:00.17,0:04:04.01,Default,,0000,0000,0000,,Vijftien jaar na het stoppen is de kans\Nop het ontwikkelen van een hartinfarct
Dialogue: 0,0:04:04.01,0:04:07.46,Default,,0000,0000,0000,,ongeveer gelijk als bij een niet-roker.
Dialogue: 0,0:04:07.46,0:04:10.82,Default,,0000,0000,0000,,Het heeft geen zin om te doen\Nalsof dit alles makkelijk te bereiken is.
Dialogue: 0,0:04:10.82,0:04:13.64,Default,,0000,0000,0000,,Stoppen kan leiden\Ntot angststoornissen en depressie
Dialogue: 0,0:04:13.64,0:04:15.58,Default,,0000,0000,0000,,door nicotine-ontwenningsverschijnselen.
Dialogue: 0,0:04:15.58,0:04:19.29,Default,,0000,0000,0000,,Maar gelukkig zijn zulke effecten\Nnormaal gesproken tijdelijk.
Dialogue: 0,0:04:19.29,0:04:23.98,Default,,0000,0000,0000,,Stoppen wordt steeds makkelijker, dankzij\Neen groeiende hoeveelheid hulpmiddelen.
Dialogue: 0,0:04:23.98,0:04:26.43,Default,,0000,0000,0000,,Nicotinevervangingstherapie\Ndoor middel van kauwgom,
Dialogue: 0,0:04:26.43,0:04:27.66,Default,,0000,0000,0000,,pleisters,
Dialogue: 0,0:04:27.66,0:04:29.36,Default,,0000,0000,0000,,zuigtabletten en mondsprays
Dialogue: 0,0:04:29.36,0:04:32.34,Default,,0000,0000,0000,,kunnen helpen om rokers\Nvan sigaretten af te helpen.
Dialogue: 0,0:04:32.34,0:04:35.46,Default,,0000,0000,0000,,Ze werken door nicotinereceptoren\Nin het brein te stimuleren,
Dialogue: 0,0:04:35.46,0:04:37.85,Default,,0000,0000,0000,,waardoor ontwenningsverschijnselen\Nvoorkomen worden
Dialogue: 0,0:04:37.85,0:04:40.76,Default,,0000,0000,0000,,zonder de toevoeging\Nvan andere schadelijke chemicaliën.
Dialogue: 0,0:04:40.76,0:04:42.47,Default,,0000,0000,0000,,Psychologische begeleiding,
Dialogue: 0,0:04:42.47,0:04:44.41,Default,,0000,0000,0000,,cognitieve gedragstherapie
Dialogue: 0,0:04:44.41,0:04:46.61,Default,,0000,0000,0000,,en matige lichaamsoefening
Dialogue: 0,0:04:46.61,0:04:50.06,Default,,0000,0000,0000,,helpen rokers ook\Nom sigaret-vrij te blijven.
Dialogue: 0,0:04:50.06,0:04:51.61,Default,,0000,0000,0000,,Dat is goed nieuws,
Dialogue: 0,0:04:51.61,0:04:56.26,Default,,0000,0000,0000,,omdat stoppen jou en je lijf\Nterugvoert naar een gezonde levensstijl.