1
00:00:06,898 --> 00:00:09,219
Тамхи бидний биед муу.

2
00:00:09,219 --> 00:00:13,865
Энэ гэхдээ мэдээ биш. Бид тамхины
уршгийг олон жилийн турш мэдэж байсан.

3
00:00:13,865 --> 00:00:16,860
Гэхдээ тамхи яг яаж биднийг хордуулдаг вэ?

4
00:00:16,860 --> 00:00:19,192
Тамхины орц найрлагад байдаг
бодисууд бидний биед

5
00:00:19,192 --> 00:00:20,851
хэрхэн тархаж, тамхинаас гарах үед

6
00:00:20,851 --> 00:00:25,478
биед ямар өөрчлөлт гардгийг харцгаая.

7
00:00:25,478 --> 00:00:27,358
Тамхины утааг амьсгалах бүрт

8
00:00:27,358 --> 00:00:31,158
5000 гаруй химийн бодис

9
00:00:31,158 --> 00:00:33,766
биеийн эсүүдтэй нийлдэг.

10
00:00:33,766 --> 00:00:37,444
Эхлээд давирхай буюу
хар, резинлэг материал

11
00:00:37,444 --> 00:00:39,825
шүд, буйлыг бүрхэх бөгөөд

12
00:00:39,825 --> 00:00:43,708
шүдний пааланг гэмтээж,
цоорол үүсгэдэг.

13
00:00:43,708 --> 00:00:47,721
Цаг хугацаа өнгөрөхөд
утаа нь хамрын мэдрэлийн эсүүдийг гэмтээж

14
00:00:47,721 --> 00:00:50,006
үнэрлэх чадвар алдуулна.

15
00:00:50,006 --> 00:00:51,815
Амьсгалын зам болон уушгинд

16
00:00:51,815 --> 00:00:54,604
халдвар авах магадлалыг нэмэгдүүлж,

17
00:00:54,604 --> 00:00:59,277
бронхит болон эмфизема зэрэг
архаг өвчинд өртөмхий болгоно.

18
00:00:59,277 --> 00:01:01,707
Энэ нь амьсгалын замыг цэвэр байлгах

19
00:01:01,707 --> 00:01:07,067
үүрэг бүхий үсэнцэрүүдийг 
гэмтээснээр үүсдэг.

20
00:01:07,067 --> 00:01:09,504
Улмаар уушиг, цусны хооронд

21
00:01:09,504 --> 00:01:12,324
хүчилтөрөгч, нүүрстөрөгчийн
солилцоог явуулдаг

22
00:01:12,324 --> 00:01:15,258
жижиг уутанцарууд буюу 
уушигны цулцанг дүүргэдэг.

23
00:01:15,258 --> 00:01:20,251
Нүүрстөрөгчийн дан исэл гэх
хортой хий цусны мембранд хүрч,

24
00:01:20,251 --> 00:01:22,648
цусны бөөмд наалдаж,

25
00:01:22,648 --> 00:01:26,211
биеэр гүйх хүчилтөрөгчийг
тасалдуулдаг байна.

26
00:01:26,771 --> 00:01:30,380
Энэ нь тамхи татах нь
хүчилтөрөгчийн дутагдал,

27
00:01:30,380 --> 00:01:32,954
амьсгаадалт үүсгэдэг нэг шалтгаан юм.

28
00:01:32,954 --> 00:01:35,121
10 секундын дотор

29
00:01:35,121 --> 00:01:38,237
никотин хэмээх бодис цусаар
дамжин тархинд хүрч,

30
00:01:38,237 --> 00:01:41,533
допамин болон эндорфин зэрэг

31
00:01:41,533 --> 00:01:43,689
мэдрэлийн импульс дамжуулдаг 
бодис ялгаруулж

32
00:01:43,689 --> 00:01:47,684
таатай мэдрэмж төрүүлдэг учир
тамхи татах нь донтолт үүсгэдэг.

33
00:01:47,684 --> 00:01:50,043
Тамхинд агуулагддаг никотин бол
бусад бодисууд нь

34
00:01:50,043 --> 00:01:53,006
цусны судсуудыг агшааж,

35
00:01:53,006 --> 00:01:55,372
эмзэг ханыг нь гэмтээж,

36
00:01:55,372 --> 00:01:57,675
улмаар цусны эргэлийг багасгадаг.

37
00:01:57,675 --> 00:02:00,957
Эдгээр нь судасны ханыг зузааруулж,

38
00:02:00,957 --> 00:02:03,471
цусны ялтсан эсний наалдамхай
байдлыг нэмэгдүүлж

39
00:02:03,471 --> 00:02:06,055
бөглөрөл үүсэх, зүрхний шигдээс

40
00:02:06,055 --> 00:02:08,929
болон цусны даралт харвах
магадлалыг ихэсгэдэг.

41
00:02:08,929 --> 00:02:12,689
Тамхин доторх маш олон химийн бодис
хавдар үүсэх магадалтай

42
00:02:12,689 --> 00:02:15,965
ДНК-д мутаци үүсгэдэг.

43
00:02:15,965 --> 00:02:18,955
Түүнчлэн хүнцэл, никель зэрэг орцууд нь

44
00:02:18,955 --> 00:02:21,524
ДНК засварлах үйл ажиллагааг
тасалдуулж,

45
00:02:21,524 --> 00:02:25,443
биеийн хорт хавдартай тэмцэх
чадварыг алдагдуулдаг.

46
00:02:25,443 --> 00:02:29,175
АНУ-д гурван үхэл тутмын нэг нь

47
00:02:29,175 --> 00:02:31,218
тамхинаас үүдэлтэй байна.

48
00:02:31,218 --> 00:02:33,571
Гэхдээ зөвхөн уушгины хорт хавдар ч бус.

49
00:02:33,571 --> 00:02:36,938
Тамхи татах нь маш олон эд,
эрхтэнд хорт хавдар үүсгэж

50
00:02:36,938 --> 00:02:38,745
нүдний хараа муутгаж

51
00:02:38,745 --> 00:02:40,901
ясыг сийрэгжүүлдэг.

52
00:02:40,901 --> 00:02:43,110
Эмэгтэйчүүд жирэмслэхэд
хүндрэлтэй болгож

53
00:02:43,110 --> 00:02:46,088
эрчүүдэд бэлгийн сулрал үүсгэдэг.

54
00:02:46,088 --> 00:02:47,785
Харин тамхинаас гарсан хүмүүст

55
00:02:47,785 --> 00:02:49,763
тэр даруй бөгөөд уртын хугацаанд

56
00:02:49,763 --> 00:02:53,328
маш олон сайн нөлөө илэрч эхэлдэг.

57
00:02:53,328 --> 00:02:57,010
Сүүлийн тамхиа татснаас 20 минутын дараа

58
00:02:57,010 --> 00:03:00,841
зүрхний хэм, цусны даралт 
хэвийн хэмжээнд хүрнэ.

59
00:03:00,841 --> 00:03:04,259
12 цагийн дараа, нүүрстөрөгчийн
дан исэл хэвийн хэмжээнд хүрч,

60
00:03:04,259 --> 00:03:07,023
цусны хүчилтөрөгч дамжуулах
чадвар нэмэгддэг.

61
00:03:07,023 --> 00:03:10,320
Тамнхинаас гарснаас
нэг өдрийн дараа

62
00:03:10,320 --> 00:03:13,894
цусны даралт, зүрхний хэм хэвийн болж,
зүрхний шигдээс болох магадлал бууна.

63
00:03:13,894 --> 00:03:15,170
Хоёр өдрийн дараа

64
00:03:15,170 --> 00:03:20,094
амтлах, үнэрлэх мэдрэмж
буцаж сэргэнэ.

65
00:03:20,094 --> 00:03:23,520
Уушиг нэг сарын дараа эрүүлжиж

66
00:03:23,520 --> 00:03:25,875
ханиах, амьсгаадах нь багасна.

67
00:03:25,875 --> 00:03:28,999
Амьсгалын зам, уушигны 
үсэрхэг эдүүд

68
00:03:28,999 --> 00:03:31,077
хэдэн 7 хоногийн дараагаар сэргэж

69
00:03:31,077 --> 00:03:35,340
9 сарын дараа буцаж эдгэн,
халдвараас хамгаалж эхэлнэ.

70
00:03:35,340 --> 00:03:37,717
Нэг жилийн дараа

71
00:03:37,717 --> 00:03:42,761
зүрх судасны үйл ажиллагаа сайжирч 
өвчлөх магадлал хоёр дахин багасна.

72
00:03:42,761 --> 00:03:44,025
Таван жилийн дараа

73
00:03:44,025 --> 00:03:46,845
цусны бөглөрөл үүсэх магадлал
багасч

74
00:03:46,845 --> 00:03:49,751
цус харвах магадлал
буурсаар байна.

75
00:03:49,751 --> 00:03:53,352
10 жилийн дараа уушигны
хавдар тусах магадлал

76
00:03:53,352 --> 00:03:55,398
50 хувиар буурдаг нь

77
00:03:55,398 --> 00:04:00,169
ДНК-гаа эмчлэх биеийн 
чадвар сэргэсэнтэй холбоотой.

78
00:04:00,169 --> 00:04:04,008
15 жилийн дараа зүрх
судасны өвчнөөр өвдөх магадлал

79
00:04:04,008 --> 00:04:07,522
тамхи татдаггүй хүнтэй ижил болно.

80
00:04:07,522 --> 00:04:10,818
Энэ гэхдээ амархан биш.

81
00:04:10,818 --> 00:04:13,640
Тамхинаас гарах нь никотины 
дутагдал үүсгэж

82
00:04:13,640 --> 00:04:15,582
улмаар сэтгэл гутрал үүсгэж болно.

83
00:04:15,582 --> 00:04:19,292
Азаар энэ нь зөвхөн түр зуурынх.

84
00:04:19,292 --> 00:04:23,980
Тамхинаас гарах олон аргууд
бий болсон учир улам л амар болж байна.

85
00:04:23,980 --> 00:04:26,426
Бохиор никотин орлуулах бохь,

86
00:04:26,426 --> 00:04:27,655
арьсны наалт,

87
00:04:27,655 --> 00:04:28,439
хүлхдэг эм

88
00:04:28,439 --> 00:04:29,352
цацлага зэрэг нь

89
00:04:29,352 --> 00:04:32,345
тамхинаас гарахад туслана.

90
00:04:32,345 --> 00:04:35,458
Тархинд никотин хүлээн авагчийг өдөөж,

91
00:04:35,458 --> 00:04:37,850
өөр нэмэлт хортой химийн элементгүйгээр

92
00:04:37,850 --> 00:04:40,758
тамхи татах хүслийг зогсооно.

93
00:04:40,758 --> 00:04:42,470
Зөвлөгөө, дэмжлэгийн бүлгүүд

94
00:04:42,470 --> 00:04:44,413
зан төлөв, сэтгэл заслын эмчилгээ
болон

95
00:04:44,413 --> 00:04:46,606
тохиромжтой хэмжээний дасгал хөдөлгөөн

96
00:04:46,606 --> 00:04:50,061
тамхинаас гарахад тусалдаг.

97
00:04:50,061 --> 00:04:51,608
Энэ нь мэдээж сайн зүйл учир нь

98
00:04:51,608 --> 00:04:56,256
тамхинаас гарах нь та болон таны
биеийг эрүүл байх замд буцаан оруулна.