1
00:00:00,000 --> 00:00:04,025
O verán pasado recibín a chamada
dunha muller, Ellie.

2
00:00:04,049 --> 00:00:07,289
Escoitara falar da separación de familias
na fronteira sur

3
00:00:07,313 --> 00:00:09,815
e quería saber como podía axudar.

4
00:00:09,839 --> 00:00:13,788
Contoume a historia
do seu avó e o seu bisavó.

5
00:00:14,285 --> 00:00:16,373
Cando eran cativos, en Polonia,

6
00:00:16,397 --> 00:00:17,640
o seu pai,

7
00:00:17,664 --> 00:00:19,568
temendo pola seguridade do seu fillo,

8
00:00:19,592 --> 00:00:22,726
deulles algúns cartos e díxolles
que marchasen cara ao oeste,

9
00:00:22,750 --> 00:00:25,110
que non parasen de camiñar
ata ter cruzado Europa.

10
00:00:25,134 --> 00:00:26,293
E así o fixeron.

11
00:00:26,317 --> 00:00:28,335
Cruzaron Europa camiñando
cara ao oeste,

12
00:00:28,359 --> 00:00:31,385
subiron a un barco
e chegaron aos Estados Unidos.

13
00:00:32,159 --> 00:00:36,179
Ellie díxome que cando escoitaba
as historias dos rapaces

14
00:00:36,203 --> 00:00:38,599
que cruzaban México camiñando,

15
00:00:38,623 --> 00:00:43,224
non podía deixar de pensar
no seu avó e o seu irmán.

16
00:00:43,248 --> 00:00:46,936
Para ela, díxome, as historias
eran exactamente iguais.

17
00:00:47,841 --> 00:00:51,432
Aqueles irmáns eran
os Irmáns Hassenfeld --

18
00:00:51,456 --> 00:00:53,360
os "Has" "bros" --

19
00:00:54,596 --> 00:00:56,769
os de Hasbro, a empresa de xoguetes,

20
00:00:56,793 --> 00:00:59,944
coñecerédelos porque crearon Mr. Potato.

21
00:01:01,254 --> 00:01:04,381
Pero esa non é a razón pola que
vos conto esta historia.

22
00:01:05,302 --> 00:01:08,562
Cóntovola porque esta historia
fíxome pensar

23
00:01:08,586 --> 00:01:11,803
en se eu tería a fe,

24
00:01:11,827 --> 00:01:13,372
a coraxe,

25
00:01:13,396 --> 00:01:16,815
de enviar os meus rapaces --
e teño tres --

26
00:01:16,839 --> 00:01:18,167
a unha viaxe como aquela.

27
00:01:19,169 --> 00:01:22,576
Sabendo que non estaban seguros
onde estaban,

28
00:01:22,600 --> 00:01:24,686
sería quen de velos marchar?

29
00:01:26,995 --> 00:01:31,874
Comecei na miña profesión hai décadas
na fronteira sur dos EUA,

30
00:01:31,898 --> 00:01:34,597
traballando con solicitantes de asilo
centroamericanos.

31
00:01:34,928 --> 00:01:38,494
Desde hai 16 anos estou na HIAS,

32
00:01:38,518 --> 00:01:42,619
a organización xudía que loita
polos dereitos dos refuxiados do mundo,

33
00:01:42,643 --> 00:01:44,332
como avogada.

34
00:01:44,919 --> 00:01:48,412
Unha das cousas que aprendín
é que, ás veces,

35
00:01:49,229 --> 00:01:53,119
aquilo que nos din que nos vai dar
máis seguridade e forza

36
00:01:53,143 --> 00:01:54,348
non fai tal.

37
00:01:55,262 --> 00:02:00,201
De feito, algunhas desas medidas teñen
un efecto contrario ao esperado

38
00:02:00,225 --> 00:02:05,328
e entrementres causan un sufrimento
enorme e innecesario.

39
00:02:06,571 --> 00:02:09,708
Así que por que razón aparecen
estas persoas na nosa fronteira sur?

40
00:02:09,732 --> 00:02:13,210
A maioría dos inmigrantes e refuxiados
que chegan á nosa fronteira sur

41
00:02:13,234 --> 00:02:17,348
veñen fuxindo de tres países:
Guatemala, Honduras e El Salvador.

42
00:02:17,952 --> 00:02:20,360
Son países que sistematicamente encabezan

43
00:02:20,384 --> 00:02:23,695
a lista de nacións 
máis violentas do mundo.

44
00:02:23,719 --> 00:02:26,086
É moi difícil estar seguro neses países,

45
00:02:26,110 --> 00:02:29,375
para canto máis construír un futuro
para ti e a túa familia.

46
00:02:30,180 --> 00:02:33,157
E a violencia contra mulleres e nenas
é xeralizada.

47
00:02:34,021 --> 00:02:37,291
A xente leva fuxindo de Centroamérica

48
00:02:37,315 --> 00:02:38,895
durante xeracións.

49
00:02:38,919 --> 00:02:41,567
Xeracións de refuxiados
seguen chegando ás nosas costas,

50
00:02:41,567 --> 00:02:46,312
escapando das guerras civís
da década de 1980,

51
00:02:46,336 --> 00:02:48,568
nas que Estados Unidos estivo
moi involucrado.

52
00:02:49,227 --> 00:02:50,178
Isto non é novo.

53
00:02:51,169 --> 00:02:55,937
O novo é que ultimamente
aumentou a chegada de familias,

54
00:02:55,961 --> 00:02:58,755
de nenos e familias, que se presentan
nos postos de control

55
00:02:58,779 --> 00:03:01,114
solicitando asilo.

56
00:03:02,262 --> 00:03:04,352
Vímolo estes días nos noticiarios,

57
00:03:04,352 --> 00:03:07,770
e quero que lembredes un par de cousas
cando vexades esas imaxes.

58
00:03:07,794 --> 00:03:13,888
Primeiro, non estamos ante un máximo
histórico de interceptacións na fronteira,

59
00:03:13,912 --> 00:03:17,023
e, de feito, estas persoas preséntanse
nos postos de control.

60
00:03:17,444 --> 00:03:22,315
Segundo, chegan só co que traen posto;

61
00:03:22,339 --> 00:03:24,681
algúns veñen literalmente en chancletas.

62
00:03:24,705 --> 00:03:27,651
E terceiro, somos o país máis poderoso
do mundo.

63
00:03:28,204 --> 00:03:29,808
Non hai motivo para o pánico.

64
00:03:30,601 --> 00:03:33,127
É doado desde a seguridade
do país de destino

65
00:03:33,151 --> 00:03:35,022
pensar en termos absolutos:

66
00:03:35,046 --> 00:03:37,345
É legal ou é ilegal?

67
00:03:37,734 --> 00:03:40,237
Pero as persoas que pelexan
con estas preguntas

68
00:03:40,261 --> 00:03:44,076
e toman estas decisións
sobre as súas familias

69
00:03:44,100 --> 00:03:46,664
pensan en preguntas moi distintas:

70
00:03:46,688 --> 00:03:48,561
Como manteño a miña filla a salvo?

71
00:03:49,458 --> 00:03:50,900
Como protexo o meu fillo?

72
00:03:52,114 --> 00:03:54,374
E se queredes termos absolutos,

73
00:03:54,398 --> 00:03:57,411
é absolutamente legal pedir asilo.

74
00:03:57,862 --> 00:04:02,749
É un dereito fundamental recoñecido
nas nosas leis e no dereito internacional.

75
00:04:02,773 --> 00:04:03,963
De feito --

76
00:04:03,987 --> 00:04:10,851
(Aplausos)

77
00:04:10,875 --> 00:04:14,416
derívase da Convención de 1951
sobre o Estatuto dos Refuxiados,

78
00:04:14,440 --> 00:04:17,512
que foi a resposta do mundo ao Holocausto

79
00:04:17,536 --> 00:04:21,346
e un modo para que as nacións
se comprometesen a non devolver a ninguén

80
00:04:21,370 --> 00:04:23,844
a un país onde puidese sufrir mal
ou ser asasinado.

81
00:04:24,246 --> 00:04:26,291
Os refuxiados chegan aquí
de varias formas.

82
00:04:26,581 --> 00:04:29,655
Unha é a través do Programa de Admisión
de Refuxiados dos EUA.

83
00:04:29,679 --> 00:04:33,809
Por medio dese programa, identifícanse
e seleccionan refuxiados no estranxeiro

84
00:04:33,833 --> 00:04:35,889
para traelos aos Estados Unidos

85
00:04:36,527 --> 00:04:40,169
O ano pasado acollimos
o número máis baixo de refuxiados

86
00:04:40,193 --> 00:04:43,874
desde que o programa se 
puxo en marcha en 1980.

87
00:04:43,898 --> 00:04:45,856
Este ano serán probablemente aínda menos.

88
00:04:46,800 --> 00:04:49,763
E iso ocorre nun momento en que temos
máis refuxiados no mundo

89
00:04:49,787 --> 00:04:51,746
ca en ningún outro período da historia,

90
00:04:51,746 --> 00:04:53,645
mesmo desde a Segunda Guerra Mundial.

91
00:04:54,020 --> 00:04:57,787
Outro dos modos de entrar no país
como refuxiado é solicitando asilo.

92
00:04:57,811 --> 00:05:01,096
Os solicitantes de asilo son persoas
que se presentan na fronteira

93
00:05:01,120 --> 00:05:04,424
e din que serían perseguidos
se os enviasen de volta.

94
00:05:04,448 --> 00:05:07,486
Un solicitante de asilo é só
alguén que se somete a este proceso

95
00:05:07,486 --> 00:05:08,845
nos Estados Unidos

96
00:05:08,869 --> 00:05:11,497
para demostrar que se axusta
á definición de refuxiado.

97
00:05:13,407 --> 00:05:16,843
E nunca antes fora tan difícil
solicitar asilo.

98
00:05:16,867 --> 00:05:19,945
Os gardas dinlles aos que aparecen
nas nosas fronteiras

99
00:05:19,969 --> 00:05:22,518
que o país está cheo e
non poden solicitar.

100
00:05:22,542 --> 00:05:24,353
É algo sen precedentes e ilegal.

101
00:05:24,828 --> 00:05:27,068
No marco dun novo programa,

102
00:05:27,092 --> 00:05:31,258
co título orwelliano de
"Protocolo de Protección de Migrantes",

103
00:05:32,472 --> 00:05:35,128
díselles aos refuxiados
que teñen que agardar en México

104
00:05:35,152 --> 00:05:38,630
a que o seu caso supere os trámites
xudiciais nos Estados Unidos,

105
00:05:38,654 --> 00:05:40,310
o que pode levar meses ou anos.

106
00:05:40,334 --> 00:05:42,153
Entre tanto, non están seguros,

107
00:05:42,177 --> 00:05:44,200
e non teñen acceso a un avogado.

108
00:05:45,830 --> 00:05:50,190
O noso país, o noso goberno
leva detido a máis de 3.000 nenos,

109
00:05:50,214 --> 00:05:52,791
separándoos dos seus pais,

110
00:05:52,815 --> 00:05:55,561
como estratexia disuasoria
fronte ás solicitudes de asilo.

111
00:05:55,723 --> 00:05:57,132
Moitos eran nenos pequenos,

112
00:05:57,913 --> 00:06:00,557
incluso unha nena cega de seis anos.

113
00:06:00,581 --> 00:06:02,062
E iso aínda continúa.

114
00:06:02,812 --> 00:06:06,680
Gastamos miles de millóns en reter
no que practicamente son prisións

115
00:06:06,704 --> 00:06:08,721
a persoas que non cometeron
ningún delito.

116
00:06:10,799 --> 00:06:16,230
A separación familiar converteuse
no selo do noso sistema de inmigración.

117
00:06:16,603 --> 00:06:21,661
Está lonxe daquilo da "cidade brillante
do outeiro" ou "o faro de esperanza"

118
00:06:21,685 --> 00:06:25,524
ou deses outros xeitos nos que falamos
de nós mesmos e dos nosos valores.

119
00:06:26,137 --> 00:06:29,385
As migracións sempre estiveron con nós,
e sempre estarán.

120
00:06:29,899 --> 00:06:33,578
Os motivos polos que foxe a xente --
persecución, guerra, violencia,

121
00:06:33,602 --> 00:06:35,115
cambio climático

122
00:06:35,139 --> 00:06:39,429
e a capacidade de ver no teléfono
como é a vida noutros sitios --

123
00:06:39,453 --> 00:06:41,269
esas presións non fan máis ca medrar.

124
00:06:42,602 --> 00:06:48,279
Pero existen modos de ter políticas
que reflictan os nosos valores

125
00:06:48,303 --> 00:06:51,218
e teñan sentido de verdade
na realidade actual.

126
00:06:51,980 --> 00:06:58,063
En primeiro lugar é necesario
reducir a retórica tóxica

127
00:06:58,087 --> 00:07:02,778
que está no fondo do debate nacional
sobre esta cuestión desde hai demasiado.

128
00:07:03,437 --> 00:07:08,551
(Aplausos)

129
00:07:10,702 --> 00:07:13,846
Eu non son unha inmigrante
nin unha refuxiada,

130
00:07:13,870 --> 00:07:17,870
pero tomo estes ataques como algo persoal
porque os meus avós si que o eran.

131
00:07:19,211 --> 00:07:23,759
A miña bisavoa Rose estivo sete anos
sen ver os seus fillos,

132
00:07:23,783 --> 00:07:26,245
cando trataba de traelos desde Polonia
a Nova York.

133
00:07:26,269 --> 00:07:28,200
Deixou o meu avó cando tiña sete anos

134
00:07:28,224 --> 00:07:30,245
e non o volveu ver ata que tiña 14.

135
00:07:30,269 --> 00:07:31,865
No outro lado da miña familia,

136
00:07:31,889 --> 00:07:35,526
a miña avoa Aliza saíu de Polonia
nos anos 30 do século pasado

137
00:07:35,550 --> 00:07:38,423
para ir ao que entón era
o Mandato británico de Palestina

138
00:07:38,447 --> 00:07:40,693
e non volveu ver a familia nin os amigos.

139
00:07:41,741 --> 00:07:46,795
A cooperación global como resposta
á migración e ao desprazamento global

140
00:07:46,819 --> 00:07:51,304
contribuiría moito a facer da migración
algo que non é unha crise

141
00:07:51,328 --> 00:07:52,681
senón algo que está aí

142
00:07:52,705 --> 00:07:55,253
e debemos afrontar
como comunidade global

143
00:07:56,488 --> 00:07:58,893
A axuda humanitaria tamén é crucial.

144
00:07:58,917 --> 00:08:01,918
A asistencia que lles damos
aos países centroamericanos

145
00:08:01,942 --> 00:08:04,371
que envían refuxiados e migrantes

146
00:08:04,395 --> 00:08:09,590
é unha mínima fracción do que gastamos
en aplicación da lei e detencións.

147
00:08:10,756 --> 00:08:14,525
Está claro que podemos ter
un sistema de asilo que funcione.

148
00:08:15,460 --> 00:08:18,180
Por unha fracción minúscula
do custo de construír un muro,

149
00:08:18,204 --> 00:08:19,585
poderiamos contratar máis xuíces,

150
00:08:19,609 --> 00:08:21,839
garantir avogados aos solicitantes

151
00:08:21,863 --> 00:08:24,384
e comprometernos cun sistema
de asilo decente.

152
00:08:24,955 --> 00:08:29,621
(Aplausos)

153
00:08:33,090 --> 00:08:35,656
E poderiamos acoller a máis refuxiados.

154
00:08:36,118 --> 00:08:39,291
Isto daravos unha idea da redución
do programa de acollida:

155
00:08:39,315 --> 00:08:43,574
hai tres anos, Estados Unidos acolleu
a 15.000 refuxiados sirios

156
00:08:43,598 --> 00:08:46,237
en resposta á maior crise
de refuxiados do planeta.

157
00:08:46,261 --> 00:08:49,378
Un ano despois, a cifra era de 3.000.

158
00:08:49,402 --> 00:08:52,837
E o ano pasado foron 62 persoas.

159
00:08:54,109 --> 00:08:55,840
62 persoas.

160
00:08:56,819 --> 00:09:00,719
Malia crueza retórica e os esforzos
por bloquear a inmigración

161
00:09:00,743 --> 00:09:02,680
e manter os refuxiados fóra do país,

162
00:09:02,704 --> 00:09:06,085
o apoio aos refuxiados e inmigrantes
no noso país, segundo as enquisas,

163
00:09:06,109 --> 00:09:07,352
é máis forte ca nunca.

164
00:09:07,376 --> 00:09:09,517
Organizacións como HIAS,
para a que traballo,

165
00:09:09,517 --> 00:09:11,849
e outras organizacións humanitarias
e relixiosas,

166
00:09:11,873 --> 00:09:14,020
facilitan que nos pronunciemos

167
00:09:14,044 --> 00:09:16,614
cando unha lei merece
que nos opoñamos a ela

168
00:09:16,638 --> 00:09:20,015
ou merece o noso apoio, ou unha política
require supervisión.

169
00:09:20,485 --> 00:09:21,836
Se tedes teléfono,

170
00:09:21,860 --> 00:09:23,183
podedes facer algo,

171
00:09:23,207 --> 00:09:24,955
e se queredes facer máis, podedes.

172
00:09:24,979 --> 00:09:28,509
Direivos que se algunha vez vedes
un destes centros de detención

173
00:09:28,509 --> 00:09:29,854
distribuídos pola fronteira

174
00:09:29,878 --> 00:09:31,835
onde hai nenos -- son cárceres --

175
00:09:31,849 --> 00:09:33,322
non volveredes ser os mesmos.

176
00:09:35,320 --> 00:09:37,915
O que máis me gustou
da miña conversa con Ellie

177
00:09:38,792 --> 00:09:42,648
foi ver que no fondo ela sabía
que as historias dos seus avós

178
00:09:43,537 --> 00:09:45,676
non eran diferentes das historias de hoxe,

179
00:09:45,700 --> 00:09:47,766
e quería facer algo ao respecto.

180
00:09:48,974 --> 00:09:51,320
Se quero que quededes con algo,

181
00:09:51,344 --> 00:09:53,746
ademais da historia tras Mr. Potato,

182
00:09:53,770 --> 00:09:57,198
que, por suposto, tamén é
unha boa historia que deixarvos,

183
00:09:57,222 --> 00:10:01,370
é a idea de que un país amosa fortaleza

184
00:10:02,522 --> 00:10:04,839
a través da compaixón e o pragmatismo,

185
00:10:04,863 --> 00:10:06,770
non por medio da forza e do medo

186
00:10:07,448 --> 00:10:13,441
(Aplausos)

187
00:10:17,139 --> 00:10:21,305
Estas historias dos Hassenfeld
e dos meus parentes e os vosos

188
00:10:21,329 --> 00:10:23,879
seguen a acontecer hoxe;
son todas a mesma.

189
00:10:25,269 --> 00:10:28,546
Un país é forte cando
non lle di "Fóra!" ao refuxiado,

190
00:10:28,570 --> 00:10:31,767
senón que lle di:

191
00:10:31,791 --> 00:10:34,608
"Está ben, xa te temos, estás a salvo".

192
00:10:35,112 --> 00:10:36,275
Grazas.

193
00:10:36,299 --> 00:10:39,124
(Aplausos)

194
00:10:39,148 --> 00:10:40,354
Grazas.

195
00:10:40,378 --> 00:10:41,739
(Aplausos)