[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.42,0:00:04.91,Default,,0000,0000,0000,,In de 17e eeuw zaten er zoveel\Nnoordkapers in de baai van Cape Cod,
Dialogue: 0,0:00:04.91,0:00:06.74,Default,,0000,0000,0000,,voor de oostkust van de VS,
Dialogue: 0,0:00:06.74,0:00:10.39,Default,,0000,0000,0000,,dat je over hun ruggen kon lopen
Dialogue: 0,0:00:10.39,0:00:13.01,Default,,0000,0000,0000,,van de ene kant van de baai\Nnaar de andere.
Dialogue: 0,0:00:13.02,0:00:16.79,Default,,0000,0000,0000,,Nu zijn er nog maar een paar honderd\Nen worden ze met uitsterven bedreigd.
Dialogue: 0,0:00:16.79,0:00:21.73,Default,,0000,0000,0000,,Ook van veel andere walvissoorten\Nnam het aantal enorm af
Dialogue: 0,0:00:21.73,0:00:24.17,Default,,0000,0000,0000,,door 200 jaar walvisjacht.
Dialogue: 0,0:00:24.17,0:00:29.89,Default,,0000,0000,0000,,Zij werden bejaagd en gedood\Nvoor hun vlees, olie en beenderen.
Dialogue: 0,0:00:31.01,0:00:33.68,Default,,0000,0000,0000,,Dat er nu nog walvissen zijn,\Nhebben we te danken
Dialogue: 0,0:00:33.68,0:00:36.82,Default,,0000,0000,0000,,aan de walvisbeschermings-\Nbeweging uit de jaren 70,
Dialogue: 0,0:00:36.82,0:00:40.46,Default,,0000,0000,0000,,die bijdroeg aan het beëindigen\Nvan de commerciële walvisjacht.
Dialogue: 0,0:00:40.46,0:00:44.23,Default,,0000,0000,0000,,Als we de walvis niet\Nkonden redden, vond men,
Dialogue: 0,0:00:44.23,0:00:46.15,Default,,0000,0000,0000,,wat konden we dan wél redden?
Dialogue: 0,0:00:46.15,0:00:49.08,Default,,0000,0000,0000,,Het was uiteindelijk een test\Nvan ons politieke vermogen
Dialogue: 0,0:00:49.08,0:00:52.68,Default,,0000,0000,0000,,om te stoppen met\Nde vernietiging van het milieu.\N
Dialogue: 0,0:00:52.68,0:00:56.24,Default,,0000,0000,0000,,Dus kwam er begin jaren 80\Neen verbod op de commerciële walvisvangst,
Dialogue: 0,0:00:56.24,0:00:59.95,Default,,0000,0000,0000,,als gevolg van deze campagne.
Dialogue: 0,0:00:59.95,0:01:02.76,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn echter nog steeds weinig\Nwalvissen rond de VS
Dialogue: 0,0:01:02.76,0:01:07.49,Default,,0000,0000,0000,,door de vele andere door de mens\Nveroorzaakte bedreigingen.
Dialogue: 0,0:01:07.49,0:01:15.13,Default,,0000,0000,0000,,Helaas denken veel mensen nog steeds dat\Nwalvisbeschermers zoals ikzelf,
Dialogue: 0,0:01:15.14,0:01:20.51,Default,,0000,0000,0000,,dit werk alleen doen omdat deze wezens\Nzo charismatisch en mooi zijn.
Dialogue: 0,0:01:21.94,0:01:24.02,Default,,0000,0000,0000,,Dat doet onze zaak geen recht,
Dialogue: 0,0:01:24.02,0:01:28.50,Default,,0000,0000,0000,,want walvissen zijn cruciaal\Nvoor het ecosysteem.
Dialogue: 0,0:01:28.50,0:01:32.80,Default,,0000,0000,0000,,Zij helpen de oceaan haar stabiliteit\Nen gezondheid te behouden,
Dialogue: 0,0:01:32.80,0:01:37.30,Default,,0000,0000,0000,,en ze zijn zelfs nuttig voor\Nde mensenmaatschappij.
Dialogue: 0,0:01:37.30,0:01:41.28,Default,,0000,0000,0000,,Waarom is het redden van de walvis zo\Nbelangrijk
Dialogue: 0,0:01:41.28,0:01:44.81,Default,,0000,0000,0000,,voor het incasseringsvermogen\Nvan de oceanen?
Dialogue: 0,0:01:44.81,0:01:49.06,Default,,0000,0000,0000,,Dat is vooral om twee redenen:
Dialogue: 0,0:01:49.06,0:01:52.55,Default,,0000,0000,0000,,walvissenpoep en rottende karkassen.
Dialogue: 0,0:01:52.55,0:01:58.01,Default,,0000,0000,0000,,Walvissen duiken diep voor voedsel, \Nkomen boven om te ademen
Dialogue: 0,0:01:58.01,0:02:01.92,Default,,0000,0000,0000,,en laten onderweg enorme\Npluimen ontlasting los.
Dialogue: 0,0:02:01.92,0:02:03.66,Default,,0000,0000,0000,,Deze walvisuitwerpselen
Dialogue: 0,0:02:03.66,0:02:06.96,Default,,0000,0000,0000,,brengen hele belangrijke voedingsstoffen\Nuit de diepte mee
Dialogue: 0,0:02:06.96,0:02:10.98,Default,,0000,0000,0000,,naar het oppervlaktewater en dat\Nstimuleert de groei van fytoplankton,
Dialogue: 0,0:02:10.98,0:02:14.42,Default,,0000,0000,0000,,wat de basis is van de voedselketen\Nin de oceaan.
Dialogue: 0,0:02:14.42,0:02:17.13,Default,,0000,0000,0000,,Als er meer poepende walvissen\Nin de oceaan zijn,
Dialogue: 0,0:02:17.13,0:02:21.21,Default,,0000,0000,0000,,is dat goed voor het \Ngehele ecosysteem.
Dialogue: 0,0:02:21.21,0:02:27.36,Default,,0000,0000,0000,,Walvissen ondernemen de langste trek\Nvan alle zoogdieren.
Dialogue: 0,0:02:27.36,0:02:32.70,Default,,0000,0000,0000,,De grijze walvis migreert jaarlijks\N16.000 kilometer
Dialogue: 0,0:02:32.71,0:02:38.81,Default,,0000,0000,0000,,van rijke voedselgebieden naar minder\Nrijke gebieden waar ze kalveren,
Dialogue: 0,0:02:38.81,0:02:41.90,Default,,0000,0000,0000,,en weer terug, elk jaar.
Dialogue: 0,0:02:41.90,0:02:46.89,Default,,0000,0000,0000,,Op hun tocht transporteren ze mest,\Nin de vorm van uitwerpselen,
Dialogue: 0,0:02:46.89,0:02:50.68,Default,,0000,0000,0000,,naar plaatsen die dat nodig hebben.
Dialogue: 0,0:02:50.68,0:02:52.66,Default,,0000,0000,0000,,Walvissen zijn dus heel belangrijk
Dialogue: 0,0:02:52.66,0:02:57.79,Default,,0000,0000,0000,,voor de horizontale en verticale\Nvoedselkringloop van de oceaan.
Dialogue: 0,0:02:57.81,0:03:04.47,Default,,0000,0000,0000,,Maar wat helemaal geweldig is: \Nna hun dood zijn ze ook belangrijk.
Dialogue: 0,0:03:04.47,0:03:08.56,Default,,0000,0000,0000,,Walviskarkassen zijn een van de\Ngrootste vormen van afval
Dialogue: 0,0:03:08.56,0:03:10.86,Default,,0000,0000,0000,,dat vanaf het oceaanoppervlak zinkt.
Dialogue: 0,0:03:10.86,0:03:13.16,Default,,0000,0000,0000,,Een soort 'walvisbezinksel'.
Dialogue: 0,0:03:13.16,0:03:15.47,Default,,0000,0000,0000,,Die zinkende karkassen\N
Dialogue: 0,0:03:15.47,0:03:18.50,Default,,0000,0000,0000,,vormen een feestmaal voor zo'n\N400 soorten,
Dialogue: 0,0:03:18.50,0:03:22.33,Default,,0000,0000,0000,,waaronder de slangachtige, \Nslijmproducerende slijmprik.
Dialogue: 0,0:03:23.02,0:03:26.38,Default,,0000,0000,0000,,In 200 jaar walvisvangst waarin we\Nwalvissen hebben gedood,
Dialogue: 0,0:03:26.38,0:03:29.52,Default,,0000,0000,0000,,en hun karkassen uit de oceaan verwijderd,
Dialogue: 0,0:03:29.52,0:03:35.25,Default,,0000,0000,0000,,hebben wij de geografische spreiding van\Ndie afvalregen beïnvloed,
Dialogue: 0,0:03:35.25,0:03:37.56,Default,,0000,0000,0000,,die in de diepte van de oceaan zakt.
Dialogue: 0,0:03:37.56,0:03:41.25,Default,,0000,0000,0000,,Waarschijnlijk heeft dit tot\Nhet uitsterven geleid
Dialogue: 0,0:03:41.25,0:03:43.39,Default,,0000,0000,0000,,van gespecialiseerde soorten
Dialogue: 0,0:03:43.39,0:03:47.88,Default,,0000,0000,0000,,die van de karkassen afhankelijk zijn\Nvoor hun overleving.
Dialogue: 0,0:03:47.88,0:03:55.81,Default,,0000,0000,0000,,We weten ook dat walviskarkassen\N190.000 ton CO2,
Dialogue: 0,0:03:55.81,0:04:01.17,Default,,0000,0000,0000,,evenveel als 80.000 auto's\Nper jaar produceren,
Dialogue: 0,0:04:01.17,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,van de atmosfeer naar de diepte\Nvan de oceaan brengen.
Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:07.51,Default,,0000,0000,0000,,De diepere lagen van de oceanen worden\Nook wel koolstofputten genoemd
Dialogue: 0,0:04:07.51,0:04:11.57,Default,,0000,0000,0000,,omdat ze overtollige CO2 uit de\Nde atmosfeer opvangen en vasthouden,
Dialogue: 0,0:04:11.57,0:04:15.79,Default,,0000,0000,0000,,waardoor ze de opwarming\Nvan de aarde vertragen.\N
Dialogue: 0,0:04:15.79,0:04:19.47,Default,,0000,0000,0000,,Soms spoelen er karkassen aan\Nop het strand
Dialogue: 0,0:04:19.47,0:04:24.54,Default,,0000,0000,0000,,en hebben landdieren een feestmaaltijd.
Dialogue: 0,0:04:24.54,0:04:28.46,Default,,0000,0000,0000,,De 200 jaar durende walvisvangst\Nis duidelijk schadelijk geweest.
Dialogue: 0,0:04:28.46,0:04:31.36,Default,,0000,0000,0000,,De walvispopulatie is erdoor afgenomen
Dialogue: 0,0:04:31.36,0:04:34.48,Default,,0000,0000,0000,,met 60 tot 90 procent.
Dialogue: 0,0:04:34.48,0:04:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Zeker, de walvisbeschermingsbeweging
Dialogue: 0,0:04:36.30,0:04:40.71,Default,,0000,0000,0000,,heeft een einde gemaakt aan de commerciële\Nwalvisvaart,
Dialogue: 0,0:04:40.71,0:04:43.85,Default,,0000,0000,0000,,maar we moeten dit bijstellen.
Dialogue: 0,0:04:43.85,0:04:47.17,Default,,0000,0000,0000,,We moeten de actuele,\Ndringende problemen aanpakken
Dialogue: 0,0:04:47.17,0:04:50.35,Default,,0000,0000,0000,,die de walvissen in onze zeeën \Ntegenwoordig bedreigen.
Dialogue: 0,0:04:50.35,0:04:52.48,Default,,0000,0000,0000,,We moeten er bijvoorbeeld voor zorgen
Dialogue: 0,0:04:52.48,0:04:57.19,Default,,0000,0000,0000,,dat ze niet door containerschepen worden\Novervaren in hun foerageergebieden,
Dialogue: 0,0:04:57.19,0:04:59.98,Default,,0000,0000,0000,,en dat ze niet verstrikt raken\Nin visnetten,
Dialogue: 0,0:04:59.98,0:05:02.47,Default,,0000,0000,0000,,als ze liggen te dobberen in de oceaan.
Dialogue: 0,0:05:02.47,0:05:06.84,Default,,0000,0000,0000,,We moeten ook onze beschermende boodschap\Nin een context leren plaatsen,
Dialogue: 0,0:05:06.84,0:05:13.96,Default,,0000,0000,0000,,opdat men de werkelijke waarde van deze\Nwezens voor het ecosysteem begrijpt.
Dialogue: 0,0:05:13.98,0:05:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Laten we dus de walvis weer beschermen,
Dialogue: 0,0:05:18.14,0:05:22.28,Default,,0000,0000,0000,,maar laten we het deze keer niet alleen\Nvoor hén doen.
Dialogue: 0,0:05:22.28,0:05:24.81,Default,,0000,0000,0000,,Laten we het ook voor onszelf doen.
Dialogue: 0,0:05:24.81,0:05:27.15,Default,,0000,0000,0000,,Bedankt.
Dialogue: 0,0:05:27.15,0:05:31.98,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)