1
00:00:09,610 --> 00:00:15,610
John Ronald Reuel Tolkien 
werd geboren op 3 januari 1892.

2
00:00:15,770 --> 00:00:18,900
Hij en z'n broer Hillary 
kenden een moeilijke jeugd.

3
00:00:19,060 --> 00:00:24,080
Toen John pas vier jaar oud was, stierf 
hun vader, Arthur, aan reumatische koorts.

4
00:00:24,240 --> 00:00:28,220
Hun moeder Mabel was 'n arme weduwe, 
en moest de kinderen thuis opleiden.

5
00:00:28,380 --> 00:00:31,660
Ze speelde 'n cruciale rol 
in hun opvoeding.

6
00:00:33,060 --> 00:00:38,000
Tolkien was 'n slimme jongen, 
en was gefascineerd door talen.

7
00:00:39,840 --> 00:00:45,060
Hij legde het toegangsexamen af aan 
King Edwards, in Birmingham, en slaagde.

8
00:00:45,220 --> 00:00:49,170
Vanaf de herfst van 1900
betaalde Tolkien twaalf pond per jaar

9
00:00:49,330 --> 00:00:55,290
om een opleiding te mogen volgen in een school 
waar hij z'n capaciteiten ten volle kon ontplooien.

10
00:00:55,450 --> 00:01:01,100
King Edward was zeer belangrijk voor Tolkien. 
Hij had zeer veel talent.

11
00:01:01,380 --> 00:01:04,840
King Edward bood hem 
veel mogelijkheden,

12
00:01:05,000 --> 00:01:10,100
en het gezelschap van andere jongens, 
die evenveel talent hadden.

13
00:01:10,260 --> 00:01:15,340
En dat was zeer uitzonderlijk 
in het geval van Tolkien.

14
00:01:15,500 --> 00:01:17,960
Hij speelde niet enkel rugby

15
00:01:18,120 --> 00:01:22,940
maar hij leidde ook de debatclub 
en de literatuurclub.

16
00:01:23,100 --> 00:01:25,040
Hij was de bezieler ervan.

17
00:01:26,660 --> 00:01:30,580
Hij miste de school vast verschrikkelijk, 
toen hij er vertrok.

18
00:01:30,740 --> 00:01:36,740
Toen John amper elf jaar oud was, verloren hij 
en z'n broer Hillary hun moeder, Mabel, aan diabetes.

19
00:01:37,200 --> 00:01:42,000
Overmand door verdriet
stort hij zich volledig op z'n schoolwerk.

20
00:01:42,160 --> 00:01:44,040
Hij blinkt uit op academisch vlak,

21
00:01:44,200 --> 00:01:50,200
maar in 1905 ontmoet hij 
z'n intellectuele rivaal, Christopher Wiseman.

22
00:01:50,420 --> 00:01:56,420
Tolkien ontmoette z'n beste vriend op King Edward, 
Christopher Wiseman, op het rugbyveld.

23
00:01:56,880 --> 00:02:01,060
Hij was 'n musicus en een wiskundige, 
en verschilde helemaal van Tolkien.

24
00:02:01,220 --> 00:02:05,800
Hun vriendschap was zo sterk
dat ze zichzelf de "Great Twin Brethren" noemden.

25
00:02:05,960 --> 00:02:10,759
Dat was een verwijzing naar 
"The Lays of Ancient Rome", van Lord Macaulay.

26
00:02:10,919 --> 00:02:15,200
Ze waren zowat elkaars rivalen, 
en beiden zeer academisch aangelegd.

27
00:02:15,360 --> 00:02:20,580
Wiseman was zeer slim, en interesseerde zich 
in vrijwel dezelfde dingen als Tolkien.

28
00:02:20,740 --> 00:02:26,260
Hij was geïnteresseerd in talen. 
Hij leerde zichzelf hiërogliefen, denk ik.

29
00:02:26,400 --> 00:02:29,680
Tolkien en Wiseman hebben elkaar beïnvloed

30
00:02:29,840 --> 00:02:35,220
en ze discussieerden altijd zeer sterk 
over al hun levensovertuigingen.

31
00:02:35,380 --> 00:02:41,380
Wiseman was 'n getalenteerde muzikant, 
terwijl Tolkien zowat toondoof was.

32
00:02:42,600 --> 00:02:46,700
Tolkien was ook bevriend met Rob Gilson,
de zoon van het schoolhoofd.

33
00:02:46,920 --> 00:02:52,920
Tolkien, Wiseman en Gilson bleven 
zeer goede vrienden, ook na hun schoolcarrière.

34
00:02:55,740 --> 00:03:01,020
Maar buiten de schoolmuren stond Tolkiens leven 
nogmaals op het punt te veranderen.

35
00:03:01,180 --> 00:03:03,580
Tolkien woonde samen met z'n broer.

36
00:03:03,740 --> 00:03:09,180
Toen hij zestien jaar was, 
ontmoette hij Edith Bratt,

37
00:03:09,340 --> 00:03:11,100
die toen negentien jaar was.

38
00:03:11,260 --> 00:03:15,300
Ze was een knappe jonge vrouw, 
en een getalenteerde pianiste.

39
00:03:15,460 --> 00:03:17,620
En ze was ook een wees.

40
00:03:17,780 --> 00:03:23,360
Ze vonden elkaar in hun gedeeld verdriet,
maar ook in hun hoop en dromen.

41
00:03:23,520 --> 00:03:28,400
Het probleem tussen Edith en Ronald,
zoals ze hem noemde,

42
00:03:28,560 --> 00:03:33,520
was dat hij rooms-katholiek was, 
terwijl zij anglicaans was.

43
00:03:33,680 --> 00:03:39,040
Broeder Francis Morgan, Tolkiens voogd,
vond dit verschil onoverbrugbaar.

44
00:03:39,200 --> 00:03:44,920
Hij geloofde ook dat Edith Tolkien zou afleiden
van z'n pogingen om aan Oxford te kunnen beginnen.

45
00:03:45,080 --> 00:03:50,780
Francis Morgan verbood hen 
om elkaar te zien of te schrijven.

46
00:03:51,760 --> 00:03:54,800
Tolkien had enkel nog 
z'n vrienden van King Edward.

47
00:03:54,960 --> 00:03:58,400
Tijdens die laatste periode 
van z'n tijd in Birmingham

48
00:03:58,560 --> 00:04:03,720
begon Tolkien open te bloeien, 
en voelde hij er zich thuis.

49
00:04:04,040 --> 00:04:07,340
Hij deelde er de lakens uit, 
samen met z'n vrienden.

50
00:04:07,500 --> 00:04:12,330
Tolkien maakte 'r het beste van
tijdens z'n laatste jaar.

51
00:04:12,490 --> 00:04:16,769
Samen met z'n vrienden 
richtte hij een studentenclub op.

52
00:04:19,200 --> 00:04:22,060
De studenten spraken af 
in de schoolbibliotheek.

53
00:04:22,220 --> 00:04:25,760
Ze zetten thee, 
hoewel dat verboden was.

54
00:04:25,920 --> 00:04:30,320
Na schooltijd spraken ze vaak af
in Barrows Stores, een café in Birmingham.

55
00:04:30,480 --> 00:04:36,200
En dus noemden ze zichzelf spottend
de "Teaclub and Barrovian Society",

56
00:04:36,360 --> 00:04:38,200
ofwel de TCBS.

57
00:04:39,600 --> 00:04:45,480
Tolkien en Wiseman waren waarschijnlijk
de kern van de TCBS. De rest van de leden varieerde.

58
00:04:45,600 --> 00:04:50,300
Zo was er Robert Quilter Gilson, 
de zoon van de directeur.

59
00:04:50,460 --> 00:04:56,460
Rob was een beschaafde en sociale jongeman. 
Hij hield de groep bijelkaar.

60
00:04:56,660 --> 00:05:00,400
Hij was zeer gastvrij, 
en vond altijd iets om over te praten.

61
00:05:00,560 --> 00:05:04,800
Hij was een aangename, artistieke jongeman,
die graag tekende.

62
00:05:04,960 --> 00:05:09,940
Hij was een getalenteerde artiest,
en wou zeer graag architect worden.

63
00:05:10,100 --> 00:05:14,060
Later kwam daar ook Geoffrey Bache Smith bij.

64
00:05:14,660 --> 00:05:19,720
Hij was gefascineerd door 
de Keltische mythologie.

65
00:05:19,880 --> 00:05:23,140
Dat had hij gemeenschappelijk met Tolkien.

66
00:05:23,300 --> 00:05:26,280
Smith was een echte poëziekenner.

67
00:05:26,440 --> 00:05:30,140
Hij introduceerde Tolkien 
in de moderne poëzie.

68
00:05:30,300 --> 00:05:34,580
Toen Tolkien begon gedichten te schrijven

69
00:05:34,740 --> 00:05:40,740
liet hij zich inspireren door Smith en de rest. 
En zo is Tolkien beginnen schrijven.

70
00:05:40,940 --> 00:05:45,160
In het begin draaide het allemaal om plezier.

71
00:05:45,320 --> 00:05:49,920
Maar tijdens de oorlog 
groeide dit uit tot een gezelschap

72
00:05:50,080 --> 00:05:54,820
waaruit ze allemaal 
veel steun en troost konden halen.

73
00:05:54,980 --> 00:05:58,540
In datzelfde jaar 
eindigde Tolkiens schoolcarrière.

74
00:05:58,700 --> 00:06:03,940
Hij begint aan zijn eerste semester 
aan de universiteit van Oxford.

75
00:06:05,240 --> 00:06:10,280
Vlak voor z'n eenentwintigste verjaardag,
en het einde van de voogdij van broeder Frances,

76
00:06:10,440 --> 00:06:15,360
schrijft Tolkien een brief aan Edith, 
en minder dan een week zijn ze weer bij elkaar.

77
00:06:15,520 --> 00:06:17,500
Edith is verloofd met 'n andere man.

78
00:06:17,660 --> 00:06:21,600
Maar ondanks de schande 
verbreekt ze de verloving,

79
00:06:21,760 --> 00:06:23,860
zodat ze bij Ronald kan zijn.

80
00:06:24,180 --> 00:06:28,740
In de komende maanden 
neemt de onrust op het Europese vasteland toe.

81
00:06:28,900 --> 00:06:33,880
Op 28 juni 1914 veranderde alles.

82
00:06:40,190 --> 00:06:46,190
Gavrilo Princip wordt gearresteerd 
voor de moord op aartshertog Frans Ferdinand.

83
00:06:46,600 --> 00:06:48,960
Er breekt 'n diplomatieke crisis uit.

84
00:06:49,120 --> 00:06:53,860
In enkele weken tijd verkeren 
de Europese grootmachten in staat van oorlog.

85
00:06:54,020 --> 00:06:59,260
Duitsland valt België binnen, waarop 
Groot-Brittannië hen de oorlog verklaart.

86
00:06:59,420 --> 00:07:03,140
Het Parlement roept het volk op 
om de wapens op te nemen.

87
00:07:03,300 --> 00:07:06,300
Er was niet meteen
sprake van een wapenwedloop,

88
00:07:06,460 --> 00:07:11,760
De mensen traden pas toe in het leger 
toen die vreselijke verhalen opdoken.

89
00:07:11,920 --> 00:07:15,320
Pas vanaf dat moment 
werd het engagement algemeen.

90
00:07:15,480 --> 00:07:18,240
Men was opgewonden over de oorlog.

91
00:07:18,400 --> 00:07:21,940
Men dacht zeer naïef
dat hun jonge mannen

92
00:07:22,100 --> 00:07:25,820
hierdoor hun dromen 
zouden kunnen waarmaken.

93
00:07:25,980 --> 00:07:29,500
Er was 'n groot gevoel 
van patriottisme en plichtsbesef

94
00:07:29,660 --> 00:07:33,460
tegenover Groot-Brittannië en haar waarden.

95
00:07:33,620 --> 00:07:38,620
Ze hadden nog een rekening te vereffenen 
met Duitsland.

96
00:07:38,780 --> 00:07:42,380
Men dacht de Duitsers eens goed 
op hun neus te kunnen slaan.

97
00:07:42,540 --> 00:07:48,360
De Duitsers waren lafhartig 
en moesten 's op hun plaats gezet worden.

98
00:07:48,520 --> 00:07:53,280
Ze sloten zich aan uit economische noodzaak.
En dat zie je bij elke oorlog.

99
00:07:53,540 --> 00:07:56,280
Het leven was niet erg opwindend.

100
00:07:56,440 --> 00:07:59,160
Het idee om zich in te schrijven in het leger

101
00:07:59,320 --> 00:08:05,000
en deel te kunnen uitmaken van 
een grote gebeurtenis, was vast aanlokkelijk.

102
00:08:05,160 --> 00:08:09,620
Ze zagen het als iets romantisch,
en waren op voorhand gedoemd te falen.

103
00:08:09,780 --> 00:08:12,560
We weten allemaal 
waar WO I toe geleid heeft.

104
00:08:12,720 --> 00:08:18,720
Het was geen levendige oorlog.
Er was geen wapengekletter of trompetgeschal.

105
00:08:19,460 --> 00:08:25,460
De oorlog werd eerder overheerst 
door machinegeweren en artilleriegeschut.

106
00:08:28,980 --> 00:08:32,440
Hun verwachtingen van de oorlog
bleken niet te kloppen.

107
00:08:32,600 --> 00:08:38,500
Ze hoopten vooral dat de oorlog voorbij zou zijn 
voor ze Frankrijk bereikten.

108
00:08:38,679 --> 00:08:44,420
Tolkien was toen Middeleeuwse heldendichten 
aan het lezen.

109
00:08:44,420 --> 00:08:49,560
En die lieten er geen twijfel over bestaan
over hoe het er echt aan toe gaat op het veld.

110
00:08:49,720 --> 00:08:53,720
Hij had een veel realistischere kijk 
op de oorlog.

111
00:08:53,880 --> 00:08:57,800
Tolkien zei van zichzelf 
dat hij te veel verbeelding had.

112
00:08:57,960 --> 00:09:00,920
Hij had het niet zo bekeken 
met veldslagen.

113
00:09:01,080 --> 00:09:04,940
Dat geldt niet alleen voor de soldaten
die moesten gaan vechten,

114
00:09:05,100 --> 00:09:08,600
maar ook voor de politiekers en de generaals.

115
00:09:08,760 --> 00:09:12,940
Veel mensen hadden door 
dat deze oorlog verschrikkelijk kon aflopen.

116
00:09:13,100 --> 00:09:19,100
De brieven van Gilson, Tolkien en Wiseman 
en de gedichten van Smith

117
00:09:19,300 --> 00:09:24,260
getuigen van een grondige vastberadenheid 
om hun plicht te doen

118
00:09:24,440 --> 00:09:26,880
en hun bereidheid 
om hun leven op te offeren.

119
00:09:27,040 --> 00:09:33,040
Ze beseften dat het donkere tijden waren, 
en dat ze moesten volhouden.

120
00:09:34,220 --> 00:09:38,640
G.B. Smith en Rob Gilson 
sloten zich aan bij het leger in 1914.

121
00:09:38,800 --> 00:09:41,940
Tolkiens broer Hillary 
schrijft zich in als klaroener.

122
00:09:42,100 --> 00:09:45,500
En Christopher Wiseman gaat in de marine.

123
00:09:45,660 --> 00:09:49,500
Tolkien staat echter voor 'n dilemma.

124
00:09:50,140 --> 00:09:53,140
Tolkien bevond zich in een moeilijke positie.

125
00:09:53,300 --> 00:09:59,090
Hij had nog een jaar te gaan aan Oxford. 
En hij had z'n diploma zeer erg nodig.

126
00:09:59,250 --> 00:10:01,500
Hij wou aan de slag 
aan de universiteit.

127
00:10:01,660 --> 00:10:06,740
Maar zijn familie beschikte niet over veel geld, 
in tegenstelling tot die van Gilson.

128
00:10:06,900 --> 00:10:09,040
Bijgevolg...

129
00:10:09,200 --> 00:10:13,980
Het wou eerst zijn opleiding afwerken,
want hij had er drie jaar aan gewijd.

130
00:10:14,140 --> 00:10:20,140
Hij ontdekte een mogelijkheid
waarin hij zijn legeropleiding kon verzetten

131
00:10:20,300 --> 00:10:25,460
en ondertussen zijn opleiding aan Oxford 
kon afwerken, waar hij met succes in geslaagd is.

132
00:10:25,620 --> 00:10:29,220
Hij volgt z'n goede vriend J.B. Smith 
bij de Lancashire Fusiliers,

133
00:10:29,380 --> 00:10:33,060
en hoopt zo 
om in hetzelfde bataljon te belanden.

134
00:10:33,220 --> 00:10:38,720
Tolkien zocht een manier om zijn talenten 
aan te wenden in de oorlog.

135
00:10:38,880 --> 00:10:44,720
Namelijk talen en schrijfsystemen.
Hij was gefascineerd door codes en dergelijke.

136
00:10:44,880 --> 00:10:49,020
Het was dus niet meer dan normaal 
dat hij een opleiding tot seiner volgde.

137
00:10:49,180 --> 00:10:55,040
Hij mocht met de nieuwste technologieën werken.
En dat moet hij interessant gevonden hebben.

138
00:10:55,280 --> 00:11:01,280
Hij gebruikte de radio, seinen en semaforen.

139
00:11:02,100 --> 00:11:06,960
Hij leerde de morsecode 
en het gebruik van lantaarns,

140
00:11:07,120 --> 00:11:12,180
en veldtelefoons, 
wat later niet bleek te werken.

141
00:11:12,340 --> 00:11:16,440
Uiteindelijk werd hij uitgeroepen 
tot seinofficier.

142
00:11:16,600 --> 00:11:19,540
Hij was verantwoordelijk 
voor de communicatie

143
00:11:19,700 --> 00:11:25,540
van 'n bataljon van zeshonderd tot duizend man, 
afhankelijk van de beschikbare mannen.

144
00:11:25,700 --> 00:11:30,520
Hij vormde een schakel 
tussen de verschillende commandoniveau's.

145
00:11:30,680 --> 00:11:36,040
Hij moest ervoor zorgen 
dat de juiste mensen de juiste orders kregen.

146
00:11:36,200 --> 00:11:42,660
En hij was natuurlijk ook verantwoordelijk 
voor de verdere doorgave van die informatie.

147
00:11:42,820 --> 00:11:44,640
Hij was 'n absolute spilfiguur

148
00:11:44,800 --> 00:11:50,800
in een oorlog waar alles draaide 
om de info die je had over de positie van de vijand.

149
00:11:52,020 --> 00:11:55,740
In maart 1916 loopt zijn opleiding af.

150
00:11:55,900 --> 00:12:01,900
Tolkien en Edith weten dat hij naar het front 
gestuurd zal worden. Ze besluiten te trouwen.

151
00:12:02,060 --> 00:12:06,500
Slechts twee maanden later
moet Tolkien vertrekken naar Frankrijk.

152
00:12:06,660 --> 00:12:12,660
Hun wegen scheiden. Ze weten niet 
of ze elkaar ooit nog zullen weerzien.

153
00:12:38,870 --> 00:12:43,760
Wanneer Tolkien aankomt aan het front 
is de oorlog bijna twee jaar aan het woeden.

154
00:12:43,920 --> 00:12:49,920
De tol is duidelijk. 
Het landschap is verwoest, en er zijn veel doden.

155
00:12:50,960 --> 00:12:55,540
In 1915 komt de loopgravenoorlog 
nagenoeg tot stilstand.

156
00:12:55,700 --> 00:13:01,700
Er komen duizenden nieuwe soldaten aan. 
Ze bereiden zich voor op het grote offensief.

157
00:13:03,640 --> 00:13:06,400
Tolkiens bataljon blijft op de reservelijst.

158
00:13:06,560 --> 00:13:12,000
Maar hij vreest voor de levens 
van z'n schoolvrienden aan het front.

159
00:13:12,160 --> 00:13:17,420
Een maand na zijn aankomst in Frankrijk 
lanceren de Geallieerden het Somme-offensief.

160
00:13:17,580 --> 00:13:21,120
Om halfacht 's ochtends op zaterdag 1 juli

161
00:13:21,280 --> 00:13:25,280
komen de Britse troepen 
uit hun loopgraven.

162
00:13:44,960 --> 00:13:49,360
Op de eerste dag van het offensief 
komen twintigduizend mannen om.

163
00:13:49,520 --> 00:13:54,520
Vijfendertigduizend soldaten raken gewond, 
en tweeduizend zijn vermist.

164
00:13:57,680 --> 00:14:03,680
Het plan viel snel in duigen.
Het brokkelde zeer snel uit elkaar.

165
00:14:03,860 --> 00:14:07,840
De mannen die naar boven kwamen 
waren ten dode opgeschreven.

166
00:14:08,000 --> 00:14:12,580
Eén op vijf soldaten 
die op die dag uitrukten kwam om.

167
00:14:13,200 --> 00:14:17,920
Het was de meest rampzalige dag 
in de Britse oorlogsgeschiedenis.

168
00:14:18,080 --> 00:14:21,080
Het was 'n tragedie voor het hele land.

169
00:14:22,660 --> 00:14:27,120
Sommige dorpen verloren die dag 
al hun jonge mannen.

170
00:14:28,520 --> 00:14:30,940
Er stierven veel onschuldigen.

171
00:14:32,100 --> 00:14:38,100
Die twintigduizend gesneuvelden
deden de Britse attitude omslaan.

172
00:14:38,260 --> 00:14:44,260
En misschien ook de verhouding tussen diegenen 
die de orders stelden en zij die ze uitvoerden.

173
00:14:52,700 --> 00:14:55,680
Tussen de vele doden

174
00:14:55,840 --> 00:15:01,260
zat ook Tolkiens goede vriend 
en lid van de TCBS, Robert Gilson.

175
00:15:02,560 --> 00:15:07,300
Hij leidde z'n peloton over de richel,

176
00:15:07,460 --> 00:15:12,260
voerde zijn soldaten aan, 
en werd neergeschoten in niemandsland.

177
00:15:15,620 --> 00:15:21,620
Hij maakte deel uit van de vierde aanvalsgolf. 
Hij zag hoe de eerste poging mislukte.

178
00:15:21,780 --> 00:15:26,440
En hoe ook de tweede golf mislukte.
En ook de derde daarna.

179
00:15:27,160 --> 00:15:31,320
En dan moest hij naar het slagveld, 
als deel van de vierde golf.

180
00:15:31,480 --> 00:15:33,220
En toch winnen ze.

181
00:15:33,380 --> 00:15:39,380
En dat was misschien wel 
het meest tragische van 1 juli 1916.

182
00:15:41,360 --> 00:15:46,080
Deze generatie had zoveel vertrouwen 
in hun meerderen,

183
00:15:46,240 --> 00:15:49,090
en was zo toegewijd aan hun vrienden

184
00:15:49,250 --> 00:15:53,580
dat ze bereid waren 
hun leven op te offeren voor hen.

185
00:15:56,480 --> 00:16:02,480
Tolkien vernam de feiten na zijn actie 
aan de Somme, enkele weken later.

186
00:16:02,900 --> 00:16:04,820
Hij was helemaal overstuur.

187
00:16:04,980 --> 00:16:08,000
Zijn geloof werd er erg door op de proef gesteld.

188
00:16:08,160 --> 00:16:11,300
Net als de andere leden van de groep

189
00:16:11,460 --> 00:16:17,460
zag hij de TCBS als een vriendenclub 
met idealen, en een begeestering.

190
00:16:17,980 --> 00:16:20,640
Ze hadden iets te bieden aan de wereld.

191
00:16:20,800 --> 00:16:26,080
Ze waren alle vier onmisbaar.
En nu was één van hen dood.

192
00:16:26,240 --> 00:16:31,780
Welke invloed moet dat gehad hebben 
op hun doel, en Tolkiens doel?

193
00:16:31,940 --> 00:16:34,740
Geoffrey Smith schreef Tolkien een brief,

194
00:16:34,900 --> 00:16:40,900
waaruit duidelijk bleek 
dat hij zich ten einde raad voelde.

195
00:16:41,060 --> 00:16:45,800
Hij had het gevoel dat 
hun vriendschapsband gebroken was.

196
00:16:45,960 --> 00:16:48,680
Rob zou nooit een architect kunnen worden.

197
00:16:48,840 --> 00:16:54,840
Hij zou zijn dromen nooit meer kunnen waarmaken.

198
00:16:55,420 --> 00:17:00,740
Tolkien had er best wel wat tijd voor nodig
voor hij dit te boven was gekomen.

199
00:17:00,900 --> 00:17:06,300
De andere twee leden, Wiseman en Smith, 
waren vastberaden om hem te overtuigen

200
00:17:06,460 --> 00:17:12,460
dat de TCBS zou blijven bestaan. 
En daar trok Tolkien zich vast aan op.

201
00:17:12,880 --> 00:17:18,880
Tolkien schrijft naar Robs vader, de directeur 
van King Edward, en biedt z'n medeleven aan.

202
00:17:19,640 --> 00:17:25,640
De TCBS verloor een knappe jongeman,
een getalenteerde artiest, en meer pijnlijk,

203
00:17:26,510 --> 00:17:28,010
een goede vriend.

204
00:17:32,740 --> 00:17:35,420
De oorlog begint nu pas echt voor Tolkien.

205
00:17:35,580 --> 00:17:40,400
In de volgende maanden ontdekt hij 
de ontberingen van de loopgravenoorlog.

206
00:17:40,560 --> 00:17:44,920
Hij bracht z'n tijd door 
in en naast de loopgraven.

207
00:17:45,080 --> 00:17:46,940
De bataljons roteerden.

208
00:17:47,100 --> 00:17:52,800
Van het front naar de reserven, en dan op rust, 
zoals ze het lachend noemden.

209
00:17:52,960 --> 00:17:55,380
Maar in feite was het training.

210
00:17:55,550 --> 00:17:59,480
Tolkien sprak van de algemene vermoeidheid 
tijdens de oorlog.

211
00:17:59,640 --> 00:18:03,100
Tijdens deze periode 
werden ze drie keer aangevallen.

212
00:18:03,260 --> 00:18:06,800
Hij had geluk dat hij niet 
in het eerste Somme-offensief zat.

213
00:18:06,960 --> 00:18:10,480
Hij bevond zich enkele kilometers
achter de frontlinie.

214
00:18:10,640 --> 00:18:14,020
Zijn bataljon voerde het tweede offensief

215
00:18:14,180 --> 00:18:18,880
tegen het dorpje Oviers 
op de Duitse frontlinie.

216
00:18:19,040 --> 00:18:21,860
Eén van de eerste dingen die hem opvielen

217
00:18:22,020 --> 00:18:27,540
was de chaotische communicatie. 
Het ging er heel primitief aan toe.

218
00:18:27,700 --> 00:18:32,260
Het was slechts deels afgewerkt, 
en beschadigd door de oorlog.

219
00:18:32,420 --> 00:18:37,700
Zijn seingevers moesten
het niemandsland oversteken met berichten

220
00:18:37,860 --> 00:18:42,460
waarop stond dat men aangekomen was,
of dat men gevangen genomen had.

221
00:18:42,620 --> 00:18:47,400
Ze gebruikten duiven. 
Die waren zeer betrouwbaar.

222
00:18:47,560 --> 00:18:50,420
Eén van Tolkiens seiners 
won een medaille

223
00:18:50,580 --> 00:18:56,080
omdat hij erin geslaagd was 
zijn duiven over het niemandsland te sturen.

224
00:18:56,720 --> 00:19:00,520
De aanval is een succes.
Veel soldaten worden gevangengenomen.

225
00:19:00,680 --> 00:19:06,680
Eén van Tolkiens belangrijkste veldslagen 
zal uiteindelijk ook z'n laatste zijn;

226
00:19:07,080 --> 00:19:09,900
de aanval op Regina Trench.

227
00:19:10,060 --> 00:19:15,500
In oktober 1918 was het slagveld 
omgetoverd tot een modderpoel.

228
00:19:15,660 --> 00:19:18,780
De aanval werd uitgesteld 
door de hevige regenval.

229
00:19:18,940 --> 00:19:22,820
Maar op 21 oktober was de grond 
plotseling rotshard bevroren,

230
00:19:22,980 --> 00:19:25,270
waardoor de aanval kon doorgaan.

231
00:19:46,800 --> 00:19:50,180
Hij heeft mensen zien omkomen met geweld.

232
00:19:50,340 --> 00:19:54,740
Hij heeft ook extreme angst 
aanschouwd en doorgemaakt.

233
00:19:55,760 --> 00:20:01,760
Voor zover we weten heeft hij de 
loopgravenoorlog nooit in detail beschreven.

234
00:20:02,300 --> 00:20:08,300
Maar in één van zijn brieven vatte hij het 
samen in twee woorden; "beestelijke horror".

235
00:20:08,600 --> 00:20:11,940
Het reduceert je van 'n mens

236
00:20:12,100 --> 00:20:18,100
tot een walgelijk beest, 
dat wanhopig wil overleven.

237
00:20:18,640 --> 00:20:20,880
Als je "The Lord of the Rings" 's naleest,

238
00:20:21,040 --> 00:20:24,960
dan valt het op dat personages 
geconfronteerd met extreme angst

239
00:20:25,120 --> 00:20:30,160
altijd worden beschreven 
als "versteend van angst",

240
00:20:31,900 --> 00:20:34,360
"overmand door angst."

241
00:20:34,520 --> 00:20:37,200
Veel loopgraven werden 
oncomfortabel gehouden.

242
00:20:37,360 --> 00:20:41,340
De generaals wilden de soldaten doen geloven 
dat ze maar tijdelijk waren,

243
00:20:41,500 --> 00:20:46,720
dat ze snel verder zouden gaan. 
Dat ze zich hier niet thuis moesten voelen.

244
00:20:46,900 --> 00:20:50,660
Tolkien zit aan het westfront
en mist zijn thuis.

245
00:20:50,820 --> 00:20:54,320
Brieven van en naar Edith zijn z'n enige houvast.

246
00:20:54,480 --> 00:21:00,480
Omwille van het strategisch belang mag 
hij zijn locatie niet onthullen in z'n brieven.

247
00:21:00,900 --> 00:21:05,960
Dus ontwikkelt hij een code 
om Edith op de hoogte te houden van z'n locatie.

248
00:21:06,120 --> 00:21:11,140
Hij overliep de brief die hij naar haar geschreven had

249
00:21:11,300 --> 00:21:17,300
en zette een punt boven de letters 
van de naam van zijn locatie.

250
00:21:18,120 --> 00:21:24,120
Edith duidde met kopspelden aan 
waar Tolkien zich bevond op ieder moment.

251
00:21:26,840 --> 00:21:31,520
Na de geslaagde aanval op Regina's Trench
keert het bataljon terug van het front.

252
00:21:31,680 --> 00:21:34,080
Ze paraderen voor de legertop.

253
00:21:34,240 --> 00:21:37,060
Maar Tolkien wordt ziek.

254
00:21:37,220 --> 00:21:43,500
Loopgravenkoorts ontstaat door 
het gebrek aan hygiëne in de loopgraven.

255
00:21:43,660 --> 00:21:49,660
Het wordt doorgegeven door luizen.
De symptomen zijn zeer onaangenaam.

256
00:21:50,060 --> 00:21:54,040
Hoofdpijn, maagkrampen,

257
00:21:54,200 --> 00:21:59,260
mogelijk pijn in de gewrichten en botten.
Wondjes aan de huid.

258
00:21:59,420 --> 00:22:05,420
Je kunt er niet aan sterven, maar het kan je 
totaal nutteloos maken als soldaat.

259
00:23:06,540 --> 00:23:12,540
Christopher Wiseman deelt Tolkien mee
dat G.B. Smith gesneuveld is in de oorlog.

260
00:23:16,960 --> 00:23:19,140
De Slag om de Somme was afgelopen.

261
00:23:19,740 --> 00:23:25,740
Smith organiseerde 'n voetbalmatch 
voor de soldaten, zo'n vier mijl achter de linie.

262
00:23:26,120 --> 00:23:30,420
'n Afgeweken bom kwam naast hem tot ontploffing.

263
00:23:30,580 --> 00:23:36,260
Hij werd geraakt door de bomscherven. 
Hij ontwikkelde gasgangreen,

264
00:23:36,420 --> 00:23:39,000
Hij stierf enkele dagen later.

265
00:23:39,160 --> 00:23:44,460
Tijdens z'n opleiding, begin 1916,
ontving Tolkien een brief van G.B. Smith,

266
00:23:44,620 --> 00:23:47,820
die op dat moment in de Franse loopgraven zat.

267
00:23:47,980 --> 00:23:50,700
Smith moest die nacht patrouilleren.

268
00:23:50,860 --> 00:23:56,860
De soldaat van de avond voordien 
was gevangengenomen, en wellicht gedood.

269
00:23:57,060 --> 00:24:02,620
Het was zowat de gevaarlijkste taak aan het 
westfront, en Smith moest deze taak nu vervullen.

270
00:24:02,780 --> 00:24:06,400
Maar eerst stuurde hij
nog een brief naar Tolkien

271
00:24:06,560 --> 00:24:08,280
waarin hij schreef...

272
00:24:11,180 --> 00:24:14,280
"Ik sta op het punt te vertrekken op patrouille.

273
00:24:14,440 --> 00:24:19,340
Ik ben 'n grote fan 
van wat je geschreven hebt

274
00:24:19,500 --> 00:24:21,340
en wat je nog zult schrijven."

275
00:24:21,760 --> 00:24:26,260
Hij zei dat hij zeker wist 
dat Tolkien uitverkoren was.

276
00:24:27,900 --> 00:24:29,940
Je moet je boeken uitgeven.

277
00:24:32,340 --> 00:24:36,380
Smith was eigenlijk
de eerste fan van Middenaarde.

278
00:24:36,770 --> 00:24:42,770
In zijn brief schreef Smith dat zijn dood
niet het einde zou betekenen voor de TCBS.

279
00:24:43,460 --> 00:24:46,000
Hij noemde hen "de Onsterfelijke Vier".

280
00:24:46,720 --> 00:24:52,340
Tolkien schreef de dingen
die Smith had willen zeggen,

281
00:24:52,640 --> 00:24:55,780
lang nadat hij nog in staat was om ze te zeggen.

282
00:24:55,940 --> 00:24:58,040
Da's zeer ontroerend.

283
00:24:58,200 --> 00:25:04,200
Hoewel Tolkien 
zijn eigen weg ging,

284
00:25:04,360 --> 00:25:08,920
denk ik toch dat hij 
tijdens zijn latere carrière

285
00:25:09,080 --> 00:25:12,100
hun gedeelde artistieke dromen wou waarmaken.

286
00:25:12,260 --> 00:25:15,900
Hij slaagde erin al zijn moed te verzamelen.

287
00:25:16,100 --> 00:25:21,840
Misschien zag hij Smith wel als een voorbeeld

288
00:25:22,000 --> 00:25:23,800
waaraan hij wou voldoen.

289
00:25:23,960 --> 00:25:29,060
In de zomer van 1918 verzamelden
Tolkien en Wiseman enkele van Smiths gedichten,

290
00:25:29,220 --> 00:25:34,380
en publiceerden ze in een klein boek, 
getiteld "A Spring Harvest".

291
00:25:36,440 --> 00:25:41,740
Tolkiens oorlog zit erop, maar zijn 
ervaringen zullen hem altijd bijblijven,

292
00:25:41,900 --> 00:25:44,940
en zullen vaak terugkeren in zijn verhalen.

293
00:25:45,140 --> 00:25:51,140
Tolkiens oorlogservaringen zullen een 
belangrijke rol spelen in zijn mythologie.

294
00:25:51,560 --> 00:25:55,880
Vlak na zijn terukeer van de Somme, 
schreef hij "De Val van Gondolin",

295
00:25:56,040 --> 00:26:00,980
het eerste verhaal uit zijn mythologie
waarin veldslagen plaatsvinden..

296
00:26:01,140 --> 00:26:04,420
Het fascinerende hieraan is dat de vijand

297
00:26:04,580 --> 00:26:08,780
voor het eerst "draken", 
"beesten" of "monsters" inzet.

298
00:26:08,940 --> 00:26:10,780
Maar Tolkien beschrijft ze

299
00:26:10,940 --> 00:26:16,180
als rijdende metalen monsters die vuurspuwen, 
en waaruit troepen tevoorschijn komen.

300
00:26:16,500 --> 00:26:22,500
Een duidelijke verwijzing naar tanks, 
het geheime wapen van de Britten

301
00:26:22,660 --> 00:26:26,340
dat voor de eerste keer 
gebruikt werd aan de Somme.

302
00:26:26,500 --> 00:26:30,080
In "The Lord of the Rings" staat 
een reisgenootschap centraal,

303
00:26:30,240 --> 00:26:34,060
dat moet vechten op verschillende fronten, 
net zoals de TCBS.

304
00:26:34,220 --> 00:26:39,840
Het is ondenkbaar dat Tolkien bij het schrijven 
van het uiteenvallen van het Reisgenootschap

305
00:26:40,000 --> 00:26:45,260
niet beïnvloed zou geweest zijn 
door z'n eigen verlies tijdens WOI,

306
00:26:45,420 --> 00:26:48,700
en het uiteenvallen van de TCBS.

307
00:26:48,860 --> 00:26:52,400
In één van de laatste brieven vermeldt Tolkien

308
00:26:52,560 --> 00:26:57,300
dat de Dode Moerassen die Frodo, 
Sam en Gollem moeten oversteken

309
00:26:57,460 --> 00:27:02,540
geïnspireerd zijn door het gebied 
rond de Somme, waar hij gevochten heeft.

310
00:27:02,700 --> 00:27:06,840
Frodo en Sam symboliseren de relatie tussen

311
00:27:07,000 --> 00:27:10,020
'n officier en z'n ondergeschikte.

312
00:27:10,180 --> 00:27:13,960
En Tolkien zei ook dat Sam Gamgee 
geïnspireerd was

313
00:27:15,860 --> 00:27:20,220
op de lakeien van de soldaten
uit de Eerste Wereldoorlog.

314
00:27:20,380 --> 00:27:25,340
Frodo symboliseert de gevoelens 
van 'n jongeman zoals Tolkien,

315
00:27:25,500 --> 00:27:30,440
die ongewild terechtkomt in 'n oorlog, 
en een zware last moet dragen,

316
00:27:30,600 --> 00:27:32,300
een zware plicht.

317
00:27:32,460 --> 00:27:37,520
Frodo ontwikkelt duidelijk symptomen

318
00:27:37,680 --> 00:27:41,360
van wat we nu post-traumatisch 
stresssyndroom zouden noemen.

319
00:27:41,760 --> 00:27:45,380
of hoe men het toen ook noemde, <i>shell shock.</i>

320
00:27:45,540 --> 00:27:51,000
Hij schermt zich af van de wereld, 
en trekt zich terug in zichzelf.

321
00:27:51,160 --> 00:27:56,260
Hij kan zich niet meer herinneren
hoe gras aanvoelt, of hoe zonlicht aanvoelt.

322
00:27:56,420 --> 00:28:02,420
Als de oorlog eropzit in "The Lord of the Rings"
wordt Frodo niet gevierd als een held.

323
00:28:02,660 --> 00:28:07,000
Hij is zichtbaar getraumatiseerd,
en dat gold ook

324
00:28:07,160 --> 00:28:10,620
voor de vele soldaten 
die terugkwamen van het westfront.

325
00:28:10,780 --> 00:28:16,400
Ze waren niet in staat om te praten over 
hun ervaringen, die hen zo diep hadden geraakt.

326
00:28:21,740 --> 00:28:26,640
De generatie die in WO I 
gevochten heeft is ongetwijfeld heldhaftig.

327
00:28:26,800 --> 00:28:30,480
De opofferingen van die generatie 
waren uitzonderlijk.

328
00:28:31,000 --> 00:28:36,640
Het was 'n tragisch verlies, 
niet enkel voor de familie en vrienden,

329
00:28:36,800 --> 00:28:39,920
maar voor de hele samenleving.

330
00:28:40,240 --> 00:28:41,240
Het schudde

331
00:28:42,760 --> 00:28:47,580
onze oude opvattingen
over eer en glorie door elkaar.

332
00:28:47,740 --> 00:28:53,740
Het was de eerste echte oorlog 
waarin machines werden ingezet.

333
00:28:54,240 --> 00:28:58,780
Zoveel duizenden, en uiteindelijk 
zelfs miljoenen mensen

334
00:28:58,940 --> 00:29:04,940
kunnen worden uitgeroeid, zonder dat ze 
hun vijand ooit in de ogen hadden gekeken.

335
00:29:05,640 --> 00:29:10,800
Deze mannen hadden niet de luxe 
om alleen te sterven. Ze stierven in massa's.

336
00:29:10,960 --> 00:29:14,520
Het zijn die aantallen die ons zo aangrijpen.

337
00:29:14,680 --> 00:29:19,500
Daarom organiseren we al die herdenkingen 
in Thiepval en aan de Menenpoort,

338
00:29:19,660 --> 00:29:22,940
met die ellenlange lijst namen.

339
00:29:23,100 --> 00:29:29,100
De lichamen zijn verdwenen. 
De levens van die mensen zijn op slag verdwenen.

340
00:29:30,160 --> 00:29:37,620
Als je de King Edwards Chronicle leest, zoals 
ik gedaan heb voor m'n onderzoek naar Tolkien,

341
00:29:37,780 --> 00:29:42,900
dan leer je de jongens kennen 
waarmee hij opgroeide.

342
00:29:43,060 --> 00:29:45,780
dan zie je hun verwezenlijkingen,

343
00:29:45,940 --> 00:29:50,840
dan zie je hoe intelligent ze waren,
hoe creatief en briljant.

344
00:29:52,500 --> 00:29:58,000
En dan zie je hoe ze 
op de Eerste Wereldoorlog afstevenen.

345
00:29:58,160 --> 00:30:01,280
Deze jongens hadden hun hele leven nog voor hen.

346
00:30:01,440 --> 00:30:05,240
We zeggen het vaak, 
maar ze zijn ons te vroeg ontnomen.

347
00:30:05,400 --> 00:30:10,380
Ze zaten vol levenslust en ambitie.

348
00:30:10,540 --> 00:30:15,880
Ze wouden vanalles doen met hun professioneel 
en privéleven. En dat gaat niet meer.

349
00:30:16,040 --> 00:30:20,400
Het is verbazingwekkend
hoe Tolkien dit alles overleefde

350
00:30:20,560 --> 00:30:26,380
en daarna zo'n meesterwerken kon schrijven, 
die onze cultuur hebben bepaald.

351
00:30:26,540 --> 00:30:31,440
Je kunt je afvragen hoeveel mensen 
dit niet overleefd hebben.

352
00:30:31,600 --> 00:30:37,320
Welk potentieel hadden ze nog, 
maar hebben ze nooit kunnen uiten?

353
00:30:37,480 --> 00:30:41,040
Het verlies is ondenkbaar.

354
00:30:43,200 --> 00:30:46,520
G.B. Smith geeft ons 'n kortstondige blik

355
00:30:46,680 --> 00:30:50,760
van 'n jongeman, die nog 
z'n hele leven voor zich had,

356
00:30:50,920 --> 00:30:56,180
maar die slechts weinig van z'n dromen
heeft kunnen waarmaken.

357
00:30:56,340 --> 00:30:59,580
Er werd in die generatie niet gepraat 
over gevoelens.

358
00:30:59,740 --> 00:31:03,680
Het psychologisch effect daarvan
zinderde nog lang na.

359
00:31:03,840 --> 00:31:09,840
Vele overlevenden van de oorlog ondervonden 
dat ze niet met vrede konden omgaan.

360
00:31:10,840 --> 00:31:12,840
In de kapel van King Edwards

361
00:31:13,000 --> 00:31:18,540
staan de namen van 245 oud-studenten 
gegraveerd op acht koperen gedenkplaten.

362
00:31:18,700 --> 00:31:21,560
Ze sneuvelden 
tijdens de Eerste Wereldoorlog.

363
00:31:21,720 --> 00:31:27,320
Tolkien en z'n vrienden van de TCBS 
zijn slechts vier van bijna 1500 ex-studenten

364
00:31:27,480 --> 00:31:31,720
die gehoor gaven aan de roep van hun land,
en meevochten in de Groote Oorlog.

365
00:31:31,880 --> 00:31:35,800
Elk van hun verhalen is het vertellen waard.

366
00:31:35,960 --> 00:31:39,840
Je kunt rondlopen op kerkhoven 
in Noord-Frankrijk

367
00:31:40,000 --> 00:31:43,360
die nu bijna kathedralen zijn geworden.

368
00:31:43,520 --> 00:31:49,520
We moeten ons enkele zeer belangrijke vragen 
stellen over de aard van oorlog en opoffering.

369
00:31:53,180 --> 00:31:58,400
En de grootte van die opoffering, 
in het geval van de Eerste Wereldoorlog.

370
00:31:58,560 --> 00:32:01,560
Welke oorlog kan die opoffering waard zijn?

371
00:32:10,640 --> 00:32:16,160
1403 oude Edwardianen dienden ons land 
tijdens het conflict. Bijna één op vijf kwam om.

372
00:32:16,300 --> 00:32:22,300
Naar schatting zijn er toen meer dan 16 miljoen 
mensen gestorven. 20 miljoen mensen kwamen om.

373
00:32:24,750 --> 00:32:27,440
vertaling: Dries Van der Smissen