[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.07,0:00:03.79,Default,,0000,0000,0000,,Јас сум астроном кој гради телескопи. Dialogue: 0,0:00:04.56,0:00:08.52,Default,,0000,0000,0000,,Градам телескопи затоа што,\Nпод број еден - тие се неверојатни. Dialogue: 0,0:00:09.28,0:00:11.33,Default,,0000,0000,0000,,Но, под број два Dialogue: 0,0:00:11.35,0:00:15.06,Default,,0000,0000,0000,,- верувам дека ако сакате да откриете\Nнешто ново за универзумот, Dialogue: 0,0:00:15.09,0:00:16.62,Default,,0000,0000,0000,,мора да го гледате универзумот Dialogue: 0,0:00:16.64,0:00:17.87,Default,,0000,0000,0000,,од друг агол. Dialogue: 0,0:00:18.38,0:00:20.23,Default,,0000,0000,0000,,Новите технологии во астрономијата - Dialogue: 0,0:00:20.25,0:00:23.85,Default,,0000,0000,0000,,леќи, фотографски плочи, Dialogue: 0,0:00:23.87,0:00:26.29,Default,,0000,0000,0000,,па сѐ до вселенски телескопи - Dialogue: 0,0:00:26.31,0:00:29.40,Default,,0000,0000,0000,,ни овозможија нови начини \Nза набљудување на универзумот Dialogue: 0,0:00:29.43,0:00:32.13,Default,,0000,0000,0000,,и директно доведоа до ново поимање Dialogue: 0,0:00:32.16,0:00:33.31,Default,,0000,0000,0000,,на нашето место во него. Dialogue: 0,0:00:34.66,0:00:37.04,Default,,0000,0000,0000,,Но тие пронајдоци имаат своја цена. Dialogue: 0,0:00:37.45,0:00:41.09,Default,,0000,0000,0000,,Потребни беа илјадници луѓе и 44 години Dialogue: 0,0:00:41.12,0:00:44.92,Default,,0000,0000,0000,,за идејата за вселенскиот телескоп Хабл\Nда стане реалност. Dialogue: 0,0:00:45.38,0:00:46.90,Default,,0000,0000,0000,,Потребно е време, Dialogue: 0,0:00:46.93,0:00:48.74,Default,,0000,0000,0000,,потребно е толерирање на неуспех, Dialogue: 0,0:00:48.77,0:00:50.71,Default,,0000,0000,0000,,потребни се поединци Dialogue: 0,0:00:50.73,0:00:53.50,Default,,0000,0000,0000,,кои секој ден одлучуваат \Nда не се откажат. Dialogue: 0,0:00:54.25,0:00:57.20,Default,,0000,0000,0000,,Знам колку е тешка таа одлука,\Nзатоа што јас ја живеам. Dialogue: 0,0:00:57.22,0:01:03.28,Default,,0000,0000,0000,,На работа речиси постојано доживувам\Nнеуспеси, но сепак продолжувам, Dialogue: 0,0:01:03.30,0:01:05.68,Default,,0000,0000,0000,,затоа што така се градат телескопи. Dialogue: 0,0:01:06.75,0:01:08.59,Default,,0000,0000,0000,,Помогнав да се создаде телескоп со име Dialogue: 0,0:01:08.62,0:01:13.87,Default,,0000,0000,0000,,слаб меѓугалактички медиум\Nцрвено насочен емитувачки балон, Dialogue: 0,0:01:13.90,0:01:15.52,Default,,0000,0000,0000,,што е тешко да се изговори, Dialogue: 0,0:01:15.54,0:01:16.90,Default,,0000,0000,0000,,па ние го викаме „Фајербол." Dialogue: 0,0:01:16.92,0:01:20.68,Default,,0000,0000,0000,,И не грижете се, нема да експлодира\Nна крајот од приказнава. Dialogue: 0,0:01:22.14,0:01:24.65,Default,,0000,0000,0000,,Работам на Фајербол повеќе од 10 години Dialogue: 0,0:01:24.67,0:01:28.11,Default,,0000,0000,0000,,и сега го водам тимот \Nна неверојатни луѓе што го изгради. Dialogue: 0,0:01:28.48,0:01:32.87,Default,,0000,0000,0000,,Фајербол е создаден за набљудување\Nна најматните структури што ни се познати: Dialogue: 0,0:01:32.90,0:01:35.78,Default,,0000,0000,0000,,огромни облаци водороден гас. Dialogue: 0,0:01:36.44,0:01:37.73,Default,,0000,0000,0000,,Овие облаци се огромни. Dialogue: 0,0:01:37.76,0:01:40.30,Default,,0000,0000,0000,,Поголеми се од што и да мислите. Dialogue: 0,0:01:40.32,0:01:41.50,Default,,0000,0000,0000,,Тие се огромни. Dialogue: 0,0:01:41.53,0:01:44.85,Default,,0000,0000,0000,,Огромни облаци од водород\Nсе движат кон и од галаксиите. Dialogue: 0,0:01:45.52,0:01:47.37,Default,,0000,0000,0000,,Работам на Фајербол Dialogue: 0,0:01:47.39,0:01:50.58,Default,,0000,0000,0000,,затоа што сакам\Nда го сменам погледот за универзумот Dialogue: 0,0:01:50.60,0:01:53.76,Default,,0000,0000,0000,,од универзум само со светлина од ѕвезди Dialogue: 0,0:01:53.79,0:01:59.16,Default,,0000,0000,0000,,до онаков каде може да се види \Nи измери секој атом што постои. Dialogue: 0,0:01:59.71,0:02:01.19,Default,,0000,0000,0000,,Само тоа сакам да го направам. Dialogue: 0,0:02:01.22,0:02:03.21,Default,,0000,0000,0000,,(смеа) Dialogue: 0,0:02:03.23,0:02:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Но набљудувањето на некои од тие атоми Dialogue: 0,0:02:05.47,0:02:09.24,Default,,0000,0000,0000,,е клучно за разбирање зошто\Nгалаксиите изгледаат како што изгледаат. Dialogue: 0,0:02:09.26,0:02:10.60,Default,,0000,0000,0000,,Сакам да знам Dialogue: 0,0:02:10.63,0:02:14.62,Default,,0000,0000,0000,,како водородниот гас\Nвлегува во галаксија и создава ѕвезда. Dialogue: 0,0:02:15.91,0:02:18.52,Default,,0000,0000,0000,,Мојата работа на Фајербол\Nзапочна во 2008 г., Dialogue: 0,0:02:18.54,0:02:21.44,Default,,0000,0000,0000,,работејќи не на телескопот, \Nтуку на сензорот за светлина, Dialogue: 0,0:02:21.46,0:02:23.54,Default,,0000,0000,0000,,а тоа е срцето на секој телескоп. Dialogue: 0,0:02:24.15,0:02:27.82,Default,,0000,0000,0000,,Новиот сензор го развиваше тим при\Nлабораторијата за млазен погон на НАСА, Dialogue: 0,0:02:27.82,0:02:29.52,Default,,0000,0000,0000,,на кој јас му се приклучив. Dialogue: 0,0:02:29.71,0:02:33.87,Default,,0000,0000,0000,,И нашата цел беше да докажеме дека\Nовој сензор многу добро би функционирал Dialogue: 0,0:02:33.89,0:02:35.65,Default,,0000,0000,0000,,при пронаоѓање на водороден гас. Dialogue: 0,0:02:36.62,0:02:37.99,Default,,0000,0000,0000,,Додека работев на ова, Dialogue: 0,0:02:38.02,0:02:45.01,Default,,0000,0000,0000,,уништив неколку многу,\Nмногу скапи сензори Dialogue: 0,0:02:45.04,0:02:47.14,Default,,0000,0000,0000,,пред да сфатам дека\Nмашината што ја користев Dialogue: 0,0:02:47.17,0:02:51.29,Default,,0000,0000,0000,,создава плазма која го прегорува секој\Nелектричен уред што ќе го ставиме внатре. Dialogue: 0,0:02:51.41,0:02:54.18,Default,,0000,0000,0000,,Употребивме друга машина,\Nимаше други предизвици, Dialogue: 0,0:02:54.21,0:02:56.18,Default,,0000,0000,0000,,па потребни беа години да се усоврши. Dialogue: 0,0:02:56.21,0:02:58.85,Default,,0000,0000,0000,,Но кога тој прв сензор проработе, Dialogue: 0,0:02:58.88,0:03:01.07,Default,,0000,0000,0000,,беше зачудувачко. Dialogue: 0,0:03:01.10,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Нашите сензори сега се 10 пати подобри \Nод претходните верзии Dialogue: 0,0:03:05.03,0:03:07.98,Default,,0000,0000,0000,,и се ставаат на \Nсите видови нови телескопи. Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:12.90,Default,,0000,0000,0000,,Сензорите ќе овозможат нов начин\Nза набљудување на универзумот. Dialogue: 0,0:03:14.04,0:03:16.12,Default,,0000,0000,0000,,Па, со готови сензори, Dialogue: 0,0:03:16.14,0:03:17.47,Default,,0000,0000,0000,,време е за телескоп. Dialogue: 0,0:03:17.49,0:03:21.11,Default,,0000,0000,0000,,Фајербол е чуден,\Nшто се однесува до телескопите, Dialogue: 0,0:03:21.13,0:03:24.12,Default,,0000,0000,0000,,затоа што не е во вселена,\Nа не е ни на земја. Dialogue: 0,0:03:24.15,0:03:27.64,Default,,0000,0000,0000,,Наместо тоа, истиот виси на кабел\Nод џиновски балон Dialogue: 0,0:03:27.66,0:03:30.68,Default,,0000,0000,0000,,и набљудува, во само една вечер, Dialogue: 0,0:03:30.71,0:03:33.47,Default,,0000,0000,0000,,од 210.000 км во стратосферата, Dialogue: 0,0:03:33.49,0:03:36.26,Default,,0000,0000,0000,,од самиот раб на вселената. Dialogue: 0,0:03:36.28,0:03:41.16,Default,,0000,0000,0000,,Делумно затоа што работ на вселената\Nе поевтин од самата вселена. Dialogue: 0,0:03:41.18,0:03:42.43,Default,,0000,0000,0000,,(смеа) Dialogue: 0,0:03:42.45,0:03:46.07,Default,,0000,0000,0000,,Додека го конструиравме,\Nсе јавија уште дефекти: Dialogue: 0,0:03:46.24,0:03:47.91,Default,,0000,0000,0000,,оштетени огледала, Dialogue: 0,0:03:47.91,0:03:50.66,Default,,0000,0000,0000,,т.е. изгребани огледала\Nкои требаше одново да се направат. Dialogue: 0,0:03:50.67,0:03:51.94,Default,,0000,0000,0000,,Откажа системот за ладење, Dialogue: 0,0:03:51.96,0:03:54.13,Default,,0000,0000,0000,,па целиот систем мораше\Nодново да се направи. Dialogue: 0,0:03:54.73,0:04:00.83,Default,,0000,0000,0000,,Грешки во калибрација, правевме тестови\Nодново и одново и одново. Dialogue: 0,0:04:00.85,0:04:03.27,Default,,0000,0000,0000,,Дефекти тогаш кога\Nнајмалку ги очекувавме. Dialogue: 0,0:04:03.29,0:04:07.20,Default,,0000,0000,0000,,Еднаш ни слета едно слатко,\Nно налутено бебе сокол Dialogue: 0,0:04:07.22,0:04:09.12,Default,,0000,0000,0000,,директно на садот за спектографија. Dialogue: 0,0:04:09.14,0:04:10.17,Default,,0000,0000,0000,,(смеа) Dialogue: 0,0:04:10.20,0:04:12.39,Default,,0000,0000,0000,,Но, сепак, тоа беше\Nеден од најдобрите денови Dialogue: 0,0:04:12.41,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,во историјата на проектот. Dialogue: 0,0:04:14.03,0:04:15.21,Default,,0000,0000,0000,,(смеа) Dialogue: 0,0:04:15.23,0:04:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Навистина го сакав тој сокол. Dialogue: 0,0:04:18.21,0:04:21.36,Default,,0000,0000,0000,,Штетата од соколот се поправи,\Nи го подготвивме Dialogue: 0,0:04:21.38,0:04:23.61,Default,,0000,0000,0000,,за лансирање во август, 2017 г., Dialogue: 0,0:04:23.63,0:04:25.76,Default,,0000,0000,0000,,но не успеавме да го лансираме, Dialogue: 0,0:04:25.79,0:04:30.57,Default,,0000,0000,0000,,поради шестнеделен дожд\Nво пустината Ново Мексико. Dialogue: 0,0:04:30.59,0:04:33.12,Default,,0000,0000,0000,,(смеа) Dialogue: 0,0:04:33.14,0:04:35.11,Default,,0000,0000,0000,,Бевме потиштени,\Nно пак дојдовме Dialogue: 0,0:04:35.13,0:04:38.16,Default,,0000,0000,0000,,во август, 2018 г.,\N10 година по ред. Dialogue: 0,0:04:38.25,0:04:41.29,Default,,0000,0000,0000,,И на 22 септември Dialogue: 0,0:04:44.61,0:04:47.05,Default,,0000,0000,0000,,конечно го лансиравме телескопот. Dialogue: 0,0:04:47.50,0:04:52.21,Default,,0000,0000,0000,,(аплауз) Dialogue: 0,0:04:52.24,0:04:56.96,Default,,0000,0000,0000,,Целиот мој живот го вложив\Nво овој проект, Dialogue: 0,0:04:56.98,0:04:59.93,Default,,0000,0000,0000,,и сѐ уште не можам \Nда поверувам дека се оствари. Dialogue: 0,0:05:00.66,0:05:04.38,Default,,0000,0000,0000,,Имам фотографија која е направена\Nоколу зајдисонце истиот ден. Dialogue: 0,0:05:04.40,0:05:07.16,Default,,0000,0000,0000,,Се гледа нашиот балон, Dialogue: 0,0:05:07.18,0:05:08.60,Default,,0000,0000,0000,,како виси Фајербол од него Dialogue: 0,0:05:08.60,0:05:10.02,Default,,0000,0000,0000,,и речиси полната месечина. Dialogue: 0,0:05:10.04,0:05:11.29,Default,,0000,0000,0000,,Ја обожавам сликава. Dialogue: 0,0:05:11.31,0:05:13.52,Default,,0000,0000,0000,,Боже, колку ја сакам. Dialogue: 0,0:05:15.09,0:05:16.24,Default,,0000,0000,0000,,Но кога ќе ја погледнам, Dialogue: 0,0:05:16.27,0:05:17.70,Default,,0000,0000,0000,,ми доаѓа да заплачам, Dialogue: 0,0:05:18.75,0:05:23.01,Default,,0000,0000,0000,,затоа што кога ќе се надуваат,\Nовие балони се сферични, Dialogue: 0,0:05:23.04,0:05:24.55,Default,,0000,0000,0000,,а овој не е. Dialogue: 0,0:05:24.58,0:05:26.55,Default,,0000,0000,0000,,Има форма на солза. Dialogue: 0,0:05:26.58,0:05:29.90,Default,,0000,0000,0000,,Затоа што има дупка во него. Dialogue: 0,0:05:31.10,0:05:33.13,Default,,0000,0000,0000,,Понекогаш и балоните се расипуваат. Dialogue: 0,0:05:33.86,0:05:36.21,Default,,0000,0000,0000,,Фајербол падна \Nво пустината Ново Мексико, Dialogue: 0,0:05:36.23,0:05:38.54,Default,,0000,0000,0000,,и не ги добивме бараните податоци. Dialogue: 0,0:05:38.56,0:05:42.50,Default,,0000,0000,0000,,На крајот од денот,\Nси помислив: Dialogue: 0,0:05:42.52,0:05:44.17,Default,,0000,0000,0000,,„Зошто го правам ова?“ Dialogue: 0,0:05:45.54,0:05:48.56,Default,,0000,0000,0000,,И многу размислував \Nза тоа од тој ден. Dialogue: 0,0:05:49.20,0:05:53.63,Default,,0000,0000,0000,,И сфатив дека мојата дејност\Nсе состои од работи Dialogue: 0,0:05:53.66,0:05:55.14,Default,,0000,0000,0000,,кои се кршат и расипуваат. Dialogue: 0,0:05:55.16,0:05:57.72,Default,,0000,0000,0000,,Работи кои не ги разбираме,\Nпа се расипуваат. Dialogue: 0,0:05:57.74,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Работи кои ги грешиме првиот пат, Dialogue: 0,0:06:00.02,0:06:01.49,Default,,0000,0000,0000,,па се расипуваат. Dialogue: 0,0:06:01.51,0:06:04.08,Default,,0000,0000,0000,,Размислувам за илјадниците луѓе\Nшто го изградија Хабл Dialogue: 0,0:06:04.11,0:06:06.06,Default,,0000,0000,0000,,и колку неуспеси претрпеле. Dialogue: 0,0:06:06.09,0:06:09.22,Default,,0000,0000,0000,,Имаше безброј неуспеси,\Nразочарувачки неуспеси, Dialogue: 0,0:06:09.24,0:06:10.92,Default,,0000,0000,0000,,дури и кога беше во вселената. Dialogue: 0,0:06:10.95,0:06:14.52,Default,,0000,0000,0000,,Но ниеден од тие неуспеси\Nне беа причина за откажување. Dialogue: 0,0:06:15.54,0:06:17.35,Default,,0000,0000,0000,,Размислувам зошто си ја\Nсакам работата. Dialogue: 0,0:06:17.35,0:06:19.54,Default,,0000,0000,0000,,Сакам да знам\Nшто се случува во универзумот. Dialogue: 0,0:06:19.56,0:06:22.36,Default,,0000,0000,0000,,И вие сакате да го знаете тоа. Dialogue: 0,0:06:22.38,0:06:24.72,Default,,0000,0000,0000,,Сакам да знам\Nшто се случува со водородот. Dialogue: 0,0:06:25.89,0:06:29.37,Default,,0000,0000,0000,,Па, сфатив дека откривањето\Nглавно е процес Dialogue: 0,0:06:29.39,0:06:31.55,Default,,0000,0000,0000,,на пронаоѓање работи\Nшто не функционираат, Dialogue: 0,0:06:31.55,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,а неуспехот е неизбежен кога\Nсе поместуваат границите на знаењето. Dialogue: 0,0:06:35.02,0:06:36.63,Default,,0000,0000,0000,,И тоа сакам да го правам. Dialogue: 0,0:06:37.01,0:06:39.46,Default,,0000,0000,0000,,Затоа одлучувам да продолжам. Dialogue: 0,0:06:39.96,0:06:41.64,Default,,0000,0000,0000,,Нашиот тим ќе постапи онака Dialogue: 0,0:06:41.67,0:06:45.85,Default,,0000,0000,0000,,како што постапиле сите други пред нас. Dialogue: 0,0:06:45.87,0:06:47.11,Default,,0000,0000,0000,,Ќе се обидеме повторно, Dialogue: 0,0:06:47.13,0:06:48.31,Default,,0000,0000,0000,,во 2020. Dialogue: 0,0:06:48.65,0:06:53.60,Default,,0000,0000,0000,,И можеби звучи како неуспех денес - \Nи навистина е - Dialogue: 0,0:06:53.63,0:06:55.91,Default,,0000,0000,0000,,но ќе остане неуспех Dialogue: 0,0:06:55.93,0:06:57.54,Default,,0000,0000,0000,,само ако се откажам. Dialogue: 0,0:06:57.56,0:06:58.79,Default,,0000,0000,0000,,Ви благодарам многу. Dialogue: 0,0:06:58.81,0:07:05.09,Default,,0000,0000,0000,,(аплауз)