0:00:00.504,0:00:03.066
Để bắt đầu, xin kể

0:00:03.066,0:00:04.555
về đời sống [br]xã hội của tôi,

0:00:04.555,0:00:07.473
tôi biết có thể [br]nó chẳng liên quan,

0:00:07.473,0:00:09.220
nhưng thực ra là có.

0:00:09.220,0:00:11.150
Khi mọi người [br]gặp tôi ở bữa tiệc

0:00:11.150,0:00:13.342
và họ biết tôi là [br]giáo sư Tiếng Anh

0:00:13.342,0:00:15.739
chuyên về ngôn ngữ,

0:00:15.739,0:00:19.189
nhìn chung họ có [br]một trong hai phản ứng,

0:00:19.189,0:00:24.378
Một nhóm có vẻ sợ hãi (Cười)

0:00:24.378,0:00:25.971
Họ thường nói [br]những câu đại loại,

0:00:25.971,0:00:29.277
"Ồ, tôi nên [br]nói năng cẩn thận.

0:00:29.277,0:00:32.495
Chắc là chị nghe thấy[br]từng lỗi tôi mắc phải."

0:00:32.495,0:00:36.553
Và họ im bặt. (Cười)

0:00:36.553,0:00:38.950
Rồi họ chờ tôi đi chỗ khác

0:00:38.950,0:00:41.187
và nói chuyện [br]với người khác.

0:00:41.187,0:00:43.222
Một nhóm khác,

0:00:43.222,0:00:45.647
mắt họ sáng lên,

0:00:45.647,0:00:46.878
và nói

0:00:46.878,0:00:51.187
"Chị là người [br]tôi muốn nói chuyện."

0:00:51.187,0:00:53.607
Và bắt đầu kể [br]trên trời dưới đất

0:00:53.607,0:00:56.142
những thứ họ nghĩ [br]tiếng Anh đang sai

0:00:56.142,0:00:58.511
(Cười)

0:00:58.511,0:01:00.828
Vài tuần trước, [br]tôi dự một tiệc tối

0:01:00.828,0:01:03.065
và người đàn ông[br]ngồi bên phải tôi

0:01:03.065,0:01:05.100
bắt đầu kể cho tôi[br]về các kiểu

0:01:05.100,0:01:08.381
Internet đang làm [br]xuống cấp Tiếng Anh.

0:01:08.381,0:01:11.620
Anh ta đề cập [br]đến Facebook và nói

0:01:11.620,0:01:17.470
"To defriend (hủy kết bạn) [br]có phải là một từ có thực không?

0:01:17.470,0:01:21.040
Tôi muốn dừng lại [br]với câu hỏi đó:

0:01:21.040,0:01:24.826
Điều gì khiến một từ [br]có thực hay không?

0:01:24.826,0:01:26.910
Người bạn ngồi cùng [br]và tôi đều biết

0:01:26.910,0:01:30.077
động từ "defriend" nghĩa là gì,

0:01:30.077,0:01:32.777
vậy thì khi nào một từ [br]như "defriend"

0:01:32.777,0:01:34.858
trở nên có thực?

0:01:34.858,0:01:37.362
Ai có thẩm quyển quyết đinh [br]

0:01:37.362,0:01:40.780
về những từ như vậy?

0:01:40.780,0:01:45.075
Đây là những vấn đề[br]tôi muốn nói hôm nay.

0:01:45.075,0:01:48.375
Tôi nghĩ nhiều người khi nói [br]một từ không có thực,

0:01:48.375,0:01:50.236
họ muốn nói [br]là nó không xuất hiện

0:01:50.236,0:01:51.864
trong từ điển chuẩn.

0:01:51.864,0:01:54.327
Điều đó, dĩ nhiên đặt ra [br]một loại câu hỏi khác,

0:01:54.327,0:01:59.724
ai là người biên soạn từ điển?

0:01:59.724,0:02:01.048
Trước khi nói xa hơn,

0:02:01.048,0:02:03.490
tôi xin làm rõ vai trò [br]của tôi trong vấn đề này

0:02:03.490,0:02:05.998
Tôi không biên soạn từ điển.

0:02:05.998,0:02:08.695
Tuy nhiên, [br]tôi thu thập từ mới

0:02:08.695,0:02:11.750
giống như các nhà [br]biên soạn từ điển,

0:02:11.750,0:02:13.573
một điều rất tuyệt[br]của người làm sử

0:02:13.573,0:02:14.640
về ngôn ngữ Anh

0:02:14.640,0:02:18.276
là việc tôi làm[br]được gọi là "nghiên cứu".

0:02:18.276,0:02:20.620
Khi tôi dạy về [br]lịch sử ngôn ngữ Anh,

0:02:20.620,0:02:23.377
Tôi yêu cầu sinh viên [br]trước hết dạy cho tôi

0:02:23.377,0:02:26.903
hai từ lóng mới [br]rồi tôi mới giảng bài.

0:02:26.903,0:02:29.220
Trong nhiều năm, [br]tôi đã học được

0:02:29.220,0:02:32.454
khá nhiều từ lóng mới[br]theo cách này,

0:02:32.454,0:02:36.492
kiểu như "hangry" là[br](vừa đói vừa tức)

0:02:36.492,0:02:40.188
(Vỗ tay)

0:02:40.188,0:02:42.535
bạn cáu kỉnh[br]hay giận giữ

0:02:42.535,0:02:46.774
vi đang đói bụng,

0:02:46.774,0:02:51.550
và "adorkable"

0:02:51.550,0:02:53.257
nghĩa là bạn dễ thương

0:02:53.257,0:02:56.278
một cách quê kệch,

0:02:56.278,0:02:59.471
rõ ràng những từ [br]có nghĩa phá cách như thế

0:02:59.471,0:03:02.176
đã lấp những chỗ trống[br]của Tiếng Anh.

0:03:02.176,0:03:06.389
(Cười)

0:03:06.389,0:03:09.060
Nhưng chúng thật [br]đến đâu

0:03:09.060,0:03:11.279
nếu ta sử dụng chúng [br]chủ yếu như là tiếng lóng

0:03:11.279,0:03:15.396
và chúng không có [br]trong từ điển?

0:03:15.396,0:03:18.213
Nào, ta trở lại với từ điển.

0:03:18.213,0:03:20.053
Đề nghị các bạn giơ tay:

0:03:20.053,0:03:22.387
Có bao nhiêu người ở đây [br]thường xuyên

0:03:22.387,0:03:25.515
tra từ điển cứng[br]hoặc online?

0:03:27.338,0:03:29.532
Ok, hầu hết[br]đều làm việc này .

0:03:29.532,0:03:32.697
Câu hỏi thứ hai, [br]ta tiếp tục giơ tay:

0:03:32.697,0:03:35.902
Bao nhiêu người ở đây [br]từng để ý xem

0:03:35.902,0:03:38.791
ai là người biên soạn[br]cuốn từ điển đang dùng?

0:03:42.048,0:03:45.680
Ok, cũng ít nhỉ.

0:03:45.680,0:03:49.360
Mức độ nào đó, ta biết [br]có bàn tay con người

0:03:49.360,0:03:50.936
đằng sau những cuốn từ điển,

0:03:50.936,0:03:55.207
nhưng ta không biết [br]người đó là ai.

0:03:55.207,0:03:57.547
Tôi thực sự bị lôi cuốn[br]bởi điều này.

0:03:57.547,0:04:00.020
Ngay cả những người [br]hay chê bai nhất

0:04:00.020,0:04:02.614
cũng ít phê phán[br]với cuốn từ điển,

0:04:02.614,0:04:04.497
họ không phân biệt nhiều[br]cuốn nọ với cuốn kia

0:04:04.497,0:04:06.568
và không bận tâm hỏi xem

0:04:06.568,0:04:08.791
ai là người biên soạn.

0:04:08.791,0:04:10.414
Ta nghĩ về cụm từ

0:04:10.414,0:04:12.890
"Hãy tra từ điển"

0:04:12.890,0:04:14.567
câu này gợi ý rằng [br]mọi từ điển

0:04:14.567,0:04:16.273
đều y hệt như nhau.

0:04:16.273,0:04:18.873
Hãy đến thư viện [br]trong khuôn viên đại học,

0:04:18.873,0:04:20.569
khi vào phòng đọc,

0:04:20.569,0:04:23.442
ta thấy cuốn từ điển lớn

0:04:23.442,0:04:27.320
trên bệ danh dự trang trọng

0:04:27.320,0:04:29.667
đang mở ra và ta có thể [br]đến trước từ điển

0:04:29.667,0:04:31.870
để tìm câu trả lời.

0:04:31.870,0:04:34.176
Xin đừng hiểu sai ý tôi,

0:04:34.176,0:04:37.381
từ điển là nguồn [br]tra cứu tuyệt vời,

0:04:37.381,0:04:38.930
nhưng từ điển [br]cũng là con người

0:04:38.930,0:04:41.211
chúng không phải là bất tử.

0:04:41.211,0:04:43.013
Với tư cách là giáo viên[br]tôi rất ngạc nhiên

0:04:43.013,0:04:46.230
chúng ta dặn sinh viên [br]nhiều điều quan trọng

0:04:46.230,0:04:49.964
dặn họ đọc ở đâu[br]vào xem website nào,

0:04:49.964,0:04:51.452
trừ việc nói về từ điển,

0:04:51.452,0:04:54.617
là thứ bị ta đối xử [br]như là vô chủ

0:04:54.617,0:04:57.259
như thể đến từ hư không [br]để cho ta câu trả lời

0:04:57.259,0:05:01.603
về nghĩa của từ [br]thực ra là gì.

0:05:01.603,0:05:05.200
Nếu bạn hỏi [br]người biên soạn từ điển

0:05:05.200,0:05:06.358
họ sẽ nói

0:05:06.358,0:05:08.672
họ đang cố gắng[br]bắt kịp với chúng ta

0:05:08.672,0:05:10.427
khi chúng ta [br]đang biến đổi ngôn ngữ.

0:05:10.427,0:05:12.912
Họ xem cách [br]chúng ta nói và viết

0:05:12.912,0:05:15.070
gắng tìm xem cái gì còn

0:05:15.070,0:05:17.220
và cái gì không.

0:05:17.220,0:05:18.537
Họ phải liều đánh cuộc,

0:05:18.537,0:05:20.286
vì họ muốn mạo hiểm [br]bắt con mồi

0:05:20.286,0:05:22.942
và tóm được từ [br]rồi sẽ thành thông dụng,

0:05:22.942,0:05:25.381
như LOL,[br](cười lớn)

0:05:25.381,0:05:27.585
đồng thời họ không [br]muốn thành gàn dở

0:05:27.585,0:05:30.127
thêm vào các từ [br]không sống nổi qua đêm,

0:05:30.127,0:05:31.940
tôi thấy một từ [br]họ đang đưa vào tầm ngắm

0:05:31.940,0:05:35.359
là YOLO, you only live once.[br](bạn chỉ sống một lần)

0:05:37.317,0:05:39.811
Giờ tôi quay lại[br]với người biên soạn từ điển

0:05:39.811,0:05:41.319
và bạn sẽ bất ngờ

0:05:41.319,0:05:43.535
về nơi chúng tôi gặp gỡ.

0:05:43.535,0:05:45.672
Cứ đến tháng Một, [br]chúng tôi đến

0:05:45.672,0:05:48.825
cuộc họp thường niên [br]Hội Phương ngữ Mỹ

0:05:48.825,0:05:50.172
trong nhiều việc làm ở đó

0:05:50.172,0:05:53.930
có bầu chọn Từ của năm.

0:05:53.930,0:05:56.933
Có khoảng 200 [br]đến 300 người dự,

0:05:56.933,0:05:59.373
trong đó có những nhà [br]ngôn ngữ học nổi tiếng của Mỹ.

0:05:59.373,0:06:01.231
Tôi sẽ giúp các bạn [br]cảm nhận về cuộc họp,

0:06:01.231,0:06:04.532
cuộc họp bắt đầu [br]ngay trước giờ giảm giá.

0:06:04.532,0:06:06.608
Bất cứ ai đến buổi họp [br]đều có thể bầu chọn.

0:06:06.608,0:06:07.920
Luật quan trọng nhất là

0:06:07.920,0:06:11.049
chỉ được bầu bằng một tay.

0:06:11.049,0:06:14.513
Trong quá khứ đã có [br]một số từ được chọn như

0:06:14.513,0:06:16.998
"tweet" năm 2009

0:06:16.998,0:06:20.403
và "hashtag" (đánh dấu thăng),[br]năm 2012

0:06:20.403,0:06:23.462
"Chad" là từ của năm [br]trong năm 2000,

0:06:23.462,0:06:27.282
vì trước năm 2000 đã có ai [br]biết "chad" (gã da trắng) là gì

0:06:27.282,0:06:31.696
năm 2002 là "WMD" [br](vũ khí hủy diệt hàng loạt) [br]

0:06:31.696,0:06:34.497
Giờ ta có thể bầu [br]hạng mục khác nữa,

0:06:34.497,0:06:36.090
mục yêu thích của tôi

0:06:36.090,0:06:38.474
là từ sáng tạo nhất của năm.

0:06:38.474,0:06:41.224
Một từ được bầu chọn trước đây [br]trong hạng mục này là

0:06:41.224,0:06:44.277
"recombobulation area" - [br]khu vực tái định hướng.

0:06:44.277,0:06:48.080
ở tại sân bay Milwaukee [br]sau khi kiểm tra an ninh,

0:06:48.080,0:06:50.640
nơi bạn có thể [br]định hướng lại.

0:06:50.640,0:06:52.124
(Cười)

0:06:52.124,0:06:53.643
Bạn có thể [br]thắt lại dây lưng,

0:06:53.643,0:06:56.104
đặt lại máy tính vào túi.

0:06:58.289,0:07:01.621
Và đây từ yêu thích [br]nhất đời của tôi

0:07:01.621,0:07:03.847
là "multi-slacking"

0:07:03.847,0:07:06.350
(Cười)

0:07:06.350,0:07:08.633
multi-slacking là hành động

0:07:08.633,0:07:11.501
có nhiều cửa sổ bật lên [br]trên màn hình

0:07:11.501,0:07:12.902
trông có vẻ như[br]bạn đang làm việc

0:07:12.902,0:07:14.996
nhưng thực ra[br]bạn đang lướt web.

0:07:14.996,0:07:19.825
(Cười) (Vỗ tay)

0:07:21.381,0:07:24.989
Những từ này liệu[br]có còn lại với thời gian?

0:07:24.989,0:07:27.888
Tuyệt đối không.[br]Chúng tôi đã nêu vài lựa chọn,

0:07:27.888,0:07:29.565
ví dụ vào năm 2006

0:07:29.565,0:07:31.604
từ của năm ấy [br]là "Plutoed"

0:07:31.604,0:07:33.596
nghĩa là giáng cấp

0:07:33.596,0:07:37.351
(Cười)

0:07:38.586,0:07:40.955
Một số từ khác

0:07:40.955,0:07:43.870
dường như hoàn toàn [br]không nổi bật,

0:07:43.870,0:07:45.388
như là "app"

0:07:45.388,0:07:47.401
và tiền tố "e",

0:07:47.401,0:07:50.360
"google" làm động từ

0:07:50.360,0:07:54.427
Vài tuần trước khi [br]chúng tôi bầu chọn,

0:07:54.427,0:07:56.208
Đại Học Lake Superior State

0:07:56.208,0:08:00.987
công bố danh sách [br]những từ bị truất của năm

0:08:00.987,0:08:02.920
Điều bất ngờ là

0:08:02.920,0:08:05.691
có khá nhiều trùng lắp

0:08:05.691,0:08:08.528
giữa danh sách của họ [br]với từ đang xem xét của chúng tôi

0:08:08.528,0:08:10.778
để chọn từ của năm

0:08:10.778,0:08:14.870
vì chúng tôi chú ý [br]đến cùng một điều.

0:08:14.870,0:08:17.900
Chúng tôi chú ý đến những từ [br]có sức chuyên chở.

0:08:17.900,0:08:20.053
Đây thực sự [br]là vấn đề thái độ.

0:08:20.053,0:08:23.720
Bạn có phiền bởi những nhất thời [br]và thay đổi trong ngôn ngữ,

0:08:23.720,0:08:27.130
hay bạn thấy nó vui [br]và nó hay hay,

0:08:27.130,0:08:28.484
có cái gì đây cho ta học hỏi

0:08:28.484,0:08:31.369
vì sinh ngữ [br]chẳng qua là vậy?

0:08:31.369,0:08:33.525
Danh sách của Đại học[br]Lake Superior Sate

0:08:33.525,0:08:36.170
tiếp tục truyền thống [br]lâu đời trong tiếng Anh

0:08:36.170,0:08:38.443
là than phiền về từ mới.

0:08:38.443,0:08:42.795
Và đây là Trưởng khoa Henry Alford [br]vào năm 1875,

0:08:42.795,0:08:45.041
ông rất lo ngại rằng từ[br]"desirability" (thèm muốn)

0:08:45.041,0:08:47.490
là một từ kinh khủng.

0:08:47.490,0:08:50.224
Năm 1760, Benjamin Franklin

0:08:50.224,0:08:51.680
viết một lá thư cho David Hume

0:08:51.680,0:08:55.483
từ bỏ từ "colonize" (thực dân hóa)[br]vì nó xấu xa.

0:08:55.483,0:08:57.682
Suốt nhiều năm, [br]ta thấy nhiều lo lắng

0:08:57.682,0:08:59.572
về những cách phát âm mới.

0:08:59.572,0:09:02.620
Samuel Rogers năm 1855

0:09:02.620,0:09:05.219
lo ngại những phát âm [br]thời thượng

0:09:05.219,0:09:07.226
khiến ông thấy phật lòng,

0:09:07.226,0:09:10.714
ông nói "như thể [br]chiêm ngưỡng chưa đủ tệ,

0:09:10.714,0:09:13.132
từ "balcony" [br]làm tôi thấy buồn nôn."

0:09:13.132,0:09:16.528
(Cười)

0:09:16.528,0:09:18.878
Từ này mượn từ tiếng Ý

0:09:18.878,0:09:22.418
và được phát âm là bal-COE-nee.

0:09:22.418,0:09:25.361
Những than phiền này [br]giờ đây thật kỳ quặc,

0:09:25.361,0:09:30.306
nếu không nói [br]là quê kệch dễ thương - (Cười)

0:09:30.306,0:09:33.040
nhưng vấn đề là:

0:09:33.040,0:09:37.413
ta hoảng lên trước những [br]đổi thay trong ngôn ngữ

0:09:37.413,0:09:39.475
Tôi có đầy một file

0:09:39.475,0:09:42.537
những bài báo

0:09:42.537,0:09:45.230
tỏ ý lo ngại [br]những từ bất hợp pháp

0:09:45.230,0:09:47.109
cho không nên đưa [br]từ này vào từ điển,

0:09:47.109,0:09:48.557
trong đó có từ "LOL"

0:09:48.557,0:09:50.627
khi nó được đưa [br]vào từ điển Oxford English

0:09:50.627,0:09:52.402
và "defriend"

0:09:52.402,0:09:55.174
khi nó được đưa [br]vào từ điển Oxford American.

0:09:55.174,0:09:57.391
Tôi cũng thấy những bài [br]tỏ mối lo âu

0:09:57.391,0:10:00.260
khi "invite"được dùng [br]như danh từ

0:10:00.260,0:10:02.216
và "impact" được dùng[br]như động từ,

0:10:02.216,0:10:05.187
họ nói chỉ có răng [br]mới được trám (impacted) mà thôi,

0:10:05.187,0:10:08.162
và " incentivize" thì họ bảo

0:10:08.162,0:10:12.673
là "bất nhã, [br]dọng điệu quan liêu"

0:10:12.673,0:10:14.634
Ở đây không phải [br]các nhà biên soạn từ điển

0:10:14.634,0:10:17.325
lờ đi thái độ ngôn ngữ này.

0:10:17.325,0:10:19.880
Họ cố gắng đưa ra [br]hướng dẫn về từ ngữ

0:10:19.880,0:10:21.684
đang được xem là từ lóng [br]hoặc từ không chính thức

0:10:23.488,0:10:25.293
hoặc gây xúc phạm, [br]qua chỉ dẫn cách dùng,

0:10:25.293,0:10:26.983
nhưng người làm từ điển[br]bi trói[br][br]

0:10:26.983,0:10:30.635
vì cố mô tả điều chúng ta vẫn làm

0:10:30.635,0:10:32.964
và biết rằng chúng ta [br]thường tìm đến từ điển

0:10:32.964,0:10:35.732
để biết nên dùng [br]một từ ra sao

0:10:35.732,0:10:37.640
cho tốt hay hợp lý.

0:10:37.640,0:10:40.664
Để đáp lại, [br]Từ điển American Heritage

0:10:40.664,0:10:42.805
đưa vào [br]hướng dẫn sử dụng từ

0:10:42.805,0:10:44.922
Hướng dẫn này [br]đi cùng với từ

0:10:44.922,0:10:46.245
theo một cách cũng [br]gây bất tiện

0:10:46.245,0:10:49.110
một trong những [br]điều bất tiện đó

0:10:49.110,0:10:51.043
là chúng chuyển nghĩa.

0:10:51.043,0:10:54.469
Ghi chú này liên quan [br]đến quyết định rất con-người

0:10:54.469,0:10:55.902
với tư cách là người [br]sử dụng từ điển

0:10:57.335,0:10:58.770
ta không nhận thức được [br]quyết định rất con người đó

0:10:58.770,0:10:59.869
đúng mức cần thiết.

0:10:59.869,0:11:00.993
Để hiểu rõ hơn,

0:11:00.993,0:11:03.710
ta hãy xem ví dụ, [br]nhưng trước đó,

0:11:03.710,0:11:05.692
tôi muốn giải thích [br]người soạn từ điển

0:11:05.692,0:11:08.990
cố giải quyết vấn đề gì[br]trong ghi chú sử dụng.

0:11:08.990,0:11:11.664
Hãy xem xét từ "peruse" [br](đọc)

0:11:11.664,0:11:13.722
và cách sử dụng từ này

0:11:15.780,0:11:17.838
Tôi đoán nhiều bạn ở đây [br]đang nghĩ đến nghĩa

0:11:17.838,0:11:22.375
đọc lướt, đọc qua, đọc nhanh.

0:11:22.375,0:11:25.210
Vài người ở đây [br]thậm chi thấy mình đang đi,

0:11:25.210,0:11:27.456
nhìn lướt qua kệ [br]hàng tạp hóa

0:11:27.456,0:11:29.127
hoặc đại loại thế.

0:11:29.127,0:11:31.611
Có thể bạn ngạc nhiên [br]biết rằng

0:11:31.611,0:11:33.480
nếu tra những cuốn[br]từ điển chuẩn nhất

0:11:33.480,0:11:36.253
định nghĩa đầu tiên [br]của từ peruse là đọc kỹ

0:11:36.253,0:11:38.697
hoặc đọc chăm chú.

0:11:38.697,0:11:41.556
Từ điển American Heritage [br]có định nghĩa đầu tiên này

0:11:41.556,0:11:44.521
Sau đó đưa ra định nghĩa thứ hai,[br]skim: đọc lướt

0:11:44.521,0:11:48.316
kế đó, nó cho biết có[br]"vấn đề sử dụng" ở đây.

0:11:48.316,0:11:50.226
(Cười)

0:11:50.226,0:11:52.314
Và sau đó đưa ra[br]một ghi chú sử dụng,

0:11:52.314,0:11:54.191
đáng để chúng ta xem.

0:11:54.191,0:11:56.102
Đây là ghi chú sử dụng từ:

0:11:56.102,0:11:58.459
"Peruse lâu nay có nghĩa [br]là : 'đọc kỹ' ...

0:11:58.459,0:12:00.226
tuy nhiên từ này thường[br]được dùng lỏng lẻo hơn,

0:12:00.226,0:12:02.386
có nghĩa đơn giản là "đọc" ...

0:12:02.386,0:12:05.315
Nghĩa mở rộng của từ này [br]là "nhìn sơ qua, nhìn lướt"

0:12:05.315,0:12:07.771
trước đây thường[br]được coi là một lỗi,

0:12:07.771,0:12:10.174
nhưng kết quả bỏ phiếu [br]cho thấy nghĩa này

0:12:10.174,0:12:11.870
đang trở nên [br]được chấp nhận nhiều hơn.

0:12:11.870,0:12:13.269
Khi được hỏi về câu,

0:12:13.269,0:12:16.000
'Tôi chi có chút thời gian [br]để lướt nhanh qua bản hướng dẫn,"

0:12:16.000,0:12:18.075
66% Hội đồng Sử dụng từ ngữ

0:12:18.075,0:12:20.422
thấy rằng điều này khó chấp nhận vào năm 1988

0:12:20.422,0:12:22.529
58% vào năm 1999,

0:12:22.529,0:12:26.397
và 48% vào năm 2011.

0:12:26.397,0:12:28.358
Hóa ra, Hội đồng [br]Sử dụng ngôn ngữ

0:12:28.358,0:12:30.968
cơ quan có thẩm quyền [br]về ngôn ngữ

0:12:30.968,0:12:33.820
đang trở nên nhân hậu hơn [br]về vấn đề này.

0:12:33.820,0:12:35.890
Tôi hi vọng điều các bạn [br]đang nghĩ lúc này là

0:12:35.890,0:12:39.885
"Xin cho biết ai ở trong [br]Hội đồng Sử dụng ngôn ngữ?

0:12:39.885,0:12:42.997
Và tôi nên làm gì [br]với tuyên bố của họ?"

0:12:42.997,0:12:44.960
Nếu bạn nhìn vào [br]những trang đầu

0:12:44.960,0:12:46.068
của từ điển [br]American Heritage

0:12:46.068,0:12:47.643
bạn có thể thấy tên

0:12:47.643,0:12:49.212
của những người trong [br]Hội động Sử dụng ngôn ngữ

0:12:49.212,0:12:51.244
Nhưng hơi đâu nhìn vào [br]trang đầu của từ điển chứ?

0:12:51.244,0:12:54.291
Có khoảng 200 người[br]trong Hội đồng này

0:12:54.291,0:12:56.668
Họ gồm các viện sĩ,

0:12:56.668,0:12:58.345
nhà báo và nhà văn có tiếng.

0:12:58.345,0:13:00.437
Cả một Tòa công lý tối cao [br]

0:13:00.437,0:13:02.336
và một vài nhà ngôn ngữ học.

0:13:02.336,0:13:07.168
Vào năm 2005, [br]danh sách này có tôi.

0:13:07.168,0:13:10.980
(Vỗ tay)

0:13:11.342,0:13:14.710
Đây là những gì [br]chúng tôi làm được cho các bạn.

0:13:14.710,0:13:17.070
Chúng tôi có thể [br]cho bạn ý niệm

0:13:17.070,0:13:20.122
về các ý kiến khác nhau trong[br]cách sử dụng đang gây tranh cãi

0:13:20.122,0:13:23.479
việc này thuộc và nên thuộc[br]thẩm quyển của chúng tôi.

0:13:23.479,0:13:26.890
Chúng tôi không phải [br]là viện hàn lâm về ngôn ngữ.

0:13:26.890,0:13:29.837
Khoảng một năm một lần, [br]tôi nhận một lá phiếu

0:13:29.837,0:13:32.869
hỏi tôi về [br]những cách dùng mới,

0:13:32.869,0:13:36.207
cách phát âm mới, nghĩa mới của từ [br]có được chấp nhận hay không.

0:13:36.207,0:13:39.099
Đây là cách tôi [br]điền vào lá phiếu.

0:13:39.099,0:13:42.607
Tôi lắng nghe những điều[br]mọi người nói và viết.

0:13:42.607,0:13:44.851
Tôi không nghe [br]cái tôi thích

0:13:44.851,0:13:48.060
hoặc không thích [br]về Tiếng Anh

0:13:48.060,0:13:49.529
Tôi nói thật với các bạn:

0:13:49.529,0:13:52.478
Tôi không thích từ [br]"impactful" (tác động mạnh)

0:13:52.478,0:13:54.480
nhưng cái đó [br]không ảnh hưởng

0:13:54.480,0:13:57.719
việc "impactful" có được [br]dùng phổ biến

0:13:57.719,0:14:00.970
và được chấp nhận nhiều hơn[br]trong văn xuôi hay không.

0:14:00.970,0:14:02.018
Trách nhiệm của tôi,

0:14:02.018,0:14:04.546
là nhìn vào cách sử dụng

0:14:04.546,0:14:06.382
việc này thường liên quan [br]đến tìm kiếm

0:14:06.382,0:14:09.077
cơ sở dữ liệu trên mạng [br]như Google Books

0:14:09.077,0:14:11.897
Nếu bạn tìm từ "impactful" [br]trong Google Books,

0:14:11.897,0:14:15.103
thì kết quả tìm kiếm là đây.

0:14:15.103,0:14:17.344
Chắc chắn từ "impactful" này

0:14:17.344,0:14:19.074
đang tỏ ra rất hữu dụng

0:14:19.074,0:14:20.703
cho một số nhà văn,

0:14:20.703,0:14:22.303
và càng ngày càng hữu dụng

0:14:22.303,0:14:24.262
trong hơn 20 năm qua.

0:14:24.262,0:14:26.415
Hiện có nhiều thay đổi

0:14:26.415,0:14:29.049
trong ngôn ngữ[br]mà ta không thích

0:14:29.049,0:14:31.233
Sẽ có những thay đổi [br]khiến cho bạn nghĩ,

0:14:31.233,0:14:32.220
"Thật sao?

0:14:32.220,0:14:35.905
Ngôn ngữ phải thay đổi[br]theo cách đó ư?"

0:14:35.905,0:14:37.588
Điều tôi muốn nói là,

0:14:37.588,0:14:39.310
chúng ta chớ nên nhanh quá

0:14:39.310,0:14:43.101
khi quả quyết rằng [br]thay đổi đó là quá đáng,

0:14:43.101,0:14:44.815
hãy chậm áp đặt

0:14:44.815,0:14:48.116
việc ta thích hay không thích [br]những từ người khác đang dùng,

0:14:48.116,0:14:51.030
ta nên dè dặt càng hơn

0:14:51.030,0:14:53.774
khi nghĩ rằng Tiếng Anh [br]đang gặp nạn.

0:14:53.774,0:14:57.970
Ồ không. Tiếng Anh giàu, [br]sôi động và dồi dào

0:14:57.970,0:15:00.980
sự sáng tạo của những người [br]đang nói ngôn ngữ ấy.

0:15:00.980,0:15:03.598
Khi nhìn lại, chúng ta thấy[br]thật thú biết bao

0:15:03.598,0:15:06.976
từ "nice" (dễ thương)[br]được dùng với nghĩa là ngu ngốc,

0:15:06.976,0:15:08.660
và từ "decimate" (tàn sát)

0:15:08.660,0:15:12.165
được sử dụng để nói[br]giết một trong 10 người.

0:15:12.165,0:15:16.358
(Cười)

0:15:17.162,0:15:22.255
Chúng ta nghĩ [br]Ben Franklin quả là ngu

0:15:22.255,0:15:24.904
khi lo rằng từ "notice" [br]được dùng làm động từ

0:15:24.904,0:15:26.291
Bạn biết sao không?

0:15:27.678,0:15:29.067
Chúng ta từng ngớ ngẩn [br]suốt cả một trăm năm

0:15:29.067,0:15:31.364
đi lo rằng từ "impact" [br]được dùng làm động từ

0:15:31.364,0:15:34.176
và "invite" làm danh từ.

0:15:34.176,0:15:36.416
Ngôn ngữ là thứ[br]không thay đổi quá nhanh

0:15:36.416,0:15:38.313
tới mức làm ta không bắt kịp.

0:15:38.313,0:15:40.596
Ngôn ngữ không diễn ra[br]theo cách đó.

0:15:40.596,0:15:42.209
Hy vọng bạn có thể nhận ra

0:15:42.209,0:15:45.038
sự thay đổi ngôn ngữ [br]là không đáng ngại

0:15:45.038,0:15:47.076
mà lại còn vui và khoái,

0:15:47.076,0:15:50.085
như các nhà soạn từ điển [br]vẫn hưởng lâu nay.

0:15:50.085,0:15:52.047
Mong bạn cũng thích [br]thành một phần

0:15:52.047,0:15:57.051
của sự sáng tạo [br]được liên tục tái tạo

0:15:57.051,0:16:00.327
ngôn ngữ của chúng ta,[br]làm cho nó thật sung.

0:16:00.327,0:16:03.247
Vậy thì một từ [br]được đưa vào từ điển ra sao?

0:16:03.247,0:16:05.716
Nó được đưa vào [br]vì chúng ta dùng nó

0:16:05.716,0:16:07.340
và chúng ta [br]vẫn đang tiếp tục dùng,

0:16:07.340,0:16:11.575
nhà biên soạn từ điển [br]đang chú ý đến chúng ta.

0:16:11.575,0:16:14.695
Nếu bạn nghĩ "Chúng ta hãy

0:16:14.695,0:16:16.444
quyết định nghĩa của từ là gì"

0:16:16.444,0:16:20.495
Tôi sẽ trả lời rằng: [br]"Vâng, đúng vậy,

0:16:20.495,0:16:22.847
và luôn luôn như vậy."

0:16:22.847,0:16:26.774
Từ điển là nguồn tra cứu[br]và hướng dẫn tuyệt vời,

0:16:26.774,0:16:30.270
nhưng không có cơ quan [br]thẩm quyền nào về từ điển

0:16:30.270,0:16:34.043
là trọng tài phán quyết cuối cùng [br]về nghĩa của từ.

0:16:34.043,0:16:36.556
Nếu một cộng đồng [br]đang sử dụng một từ

0:16:36.556,0:16:40.152
và biết nghĩa của nó là gì, [br]thì từ đó là có thật.

0:16:40.152,0:16:41.520
Đó có thể là từ lóng,

0:16:41.520,0:16:43.162
đó có thể là từ [br]không chính thức

0:16:43.162,0:16:45.067
đó có thể là một từ [br]bạn nghĩ

0:16:45.067,0:16:47.524
là không logic [br]hoặc không cần thiết,

0:16:47.524,0:16:50.075
nhưng nếu một từ[br]đang được dùng.

0:16:50.075,0:16:52.433
thì từ đó sống.

0:16:52.433,0:16:54.774
Cảm ơn

0:16:54.774,0:16:56.453
(Vỗ tay)