WEBVTT

00:00:06.809 --> 00:00:09.740
ကျီးပေါင်းပင် မြင်ရတာ သင့်ကို 
သုတ်သုတ်ပြာပြာ ပြေးစေနိုင်သလို

00:00:09.740 --> 00:00:11.781
တစ်စုံတစ်ယောက်ကို သင် မျက်စေ့ကျနေရင်တော့

00:00:11.781 --> 00:00:15.219
၎င်းရဲ့ဆွတ်ဆွတ်ဖြူဘယ်ရီသီးတွေအောက်မှာ 
အခွင့်တစ်ခုစောင့်နေတာဖြစ်လောက်တယ်။

00:00:15.219 --> 00:00:18.610
ဒါပေမဲ့ ကျီးပေါင်းပင်အောက်မှာ နမ်းတဲ့ 
ပျော်ပွဲသဘင် ခရစ္စမတ်အစဉ်အလာက

00:00:18.610 --> 00:00:20.010
ဘယ်လို ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တာလဲ။

00:00:20.010 --> 00:00:23.590
သက်တမ်းကြာရှည်ပြီဖြစ်တဲ့ အစဉ်အလာက 
ဒီစိတ်ဝင်စားစရာ အပင်ရဲ့ ဒဏ္ဍာရီနဲ့

00:00:23.590 --> 00:00:25.840
ဇီဝဗေဒနဲ့ ရောယှက်နေပါတယ်။

00:00:25.840 --> 00:00:28.600
ကမ္ဘာတစ်လွားမှာ ပေါက်တဲ့
ကျီးပေါင်းပင်မျိုးစိတ်

00:00:28.600 --> 00:00:30.750
၁၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။

00:00:30.750 --> 00:00:33.650
တကယ်က ရှေးဟောင်း ဥရောသားတွေဟာ
သူတို့ရဲ့ ရိုးရာပုံပြင်တွေမှာ

00:00:33.650 --> 00:00:35.991
ထည့်သွင်းတဲ့အထိတောင်

00:00:35.991 --> 00:00:39.481
ဒီအပင်ရဲ့ ထူးခြားတဲ့ ကြီးထွားမှု 
အလေ့အထတွေရဲ့ ညှို့ယူဖမ်းစားခံလိုက်ရတယ်။

00:00:39.481 --> 00:00:40.571
ရှေးဟောင်း ရောမမှာ

00:00:40.571 --> 00:00:44.280
ဒီကျီးပေါင်းပင်ဟာနတ်ဘုရားတွေရဲ့ 
ကောင်းကင်ဘုံကနေ ကြွေကျလာတယ်လို့

00:00:44.280 --> 00:00:49.362
ရှေးဟောင်း အင်္ဂလန်မှ ဘုန်းတော်ကြီး Druid
ယုံကြည်ပုံကို Pliny the Elder ကဖော်ပြတယ်။

00:00:49.362 --> 00:00:52.899
ဒါက အပင်တချို့ရဲ့ ကိုင်းမြင့်တွေကြားမှာ
၎င်းရဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိတဲ့

00:00:52.899 --> 00:00:54.591
အနေအထားကို ရှင်းပြခဲ့တယ်။

00:00:54.591 --> 00:00:56.971
အပင်မှာ ကုသပေးခြင်းနဲ့ 
သား၊သမီးရနိုင်တဲ့ အစွမ်းတွေ

00:00:56.971 --> 00:00:58.792
ရှိတယ်လို့ သူတို့ ယုံကြည်ကြသေးတယ်။

00:00:58.792 --> 00:01:03.288
တစ်ချိန်တည်း စကင်ဒီနေးဗီးယန်းရိုးရာပုံပြင်
က နတ်ဘုရား Baldr နဲ့ မြတ်နိုးရတဲ့ မိခင်၊

00:01:03.288 --> 00:01:07.844
အချစ်၊ ထိမ်းမြားမှုနဲ့ သားသမီး
ထွန်းကားမှု နတ်သမီး Frigg ပုံပြင်ထဲက

00:01:07.844 --> 00:01:11.103
ဒီအပင်ရဲ့ ဆန်းပြားတဲ့ 
အရည်အသွေးတွေကို ပြောပြတယ်။

00:01:11.103 --> 00:01:14.992
Frigg ဟာ အပင်တိုင်း၊ တိရစ္ဆာန်တိုင်းနဲ့ 
သက်မဲ့ အရာဝတ္ထုတိုင်းကို

00:01:14.992 --> 00:01:15.768
သူ့သားကို လုံးဝ

00:01:15.768 --> 00:01:19.673
အန္တရာယ်မပြုမိအောင် အဓိဋ္ဌာန်ပြုဖို့
အမိန့်ပေးတဲ့အထိ သူသားကို သိပ်ချစ်ခဲ့တယ်။

00:01:19.673 --> 00:01:22.803
ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့ စိတ်ထက်သန်မှုမှာ
ကျီးပေါင်းပင်ကို သတိမမူမိခဲ့ဘူး။

00:01:22.803 --> 00:01:26.103
ကျီစယ်တတ်တဲ့ နတ်ဘုရား Loki က
ဒီသတိမမူမိတာကို သိသွားခဲ့ပြီး

00:01:26.103 --> 00:01:28.790
Baldr ရဲ့ နှလုံးသားကို ကျီးပေါင်းကိုင်းမှ
ထွင်းထားတဲ့

00:01:28.790 --> 00:01:30.889
မြားနဲ့ ထိုးစိုက်ခဲ့တယ်။

00:01:30.889 --> 00:01:32.771
မျက်ရည်တွေက ကျီးပေါင်းပင်ရဲ့

00:01:32.771 --> 00:01:36.013
ပုလဲလို ဘယ်ရီသီးတွေဖြစ်တဲ့အထိ 
Frigg ဟာ ဝမ်းနည်းမျက်ရည်ကျခဲ့ပြီး

00:01:36.013 --> 00:01:40.143
အခြားနတ်ဘုရားတွေ သူ့ကို သနားကာ Baldr ကို
ပြန်အသက်သွင်းဖို့ သဘောတူအောင်လုပ်ခဲ့တယ်။

00:01:40.143 --> 00:01:43.333
သတင်း ကြားတဲ့အခါ Frigg ဟာ
ကျီးပေါင်းပင်ကို သေခြင်းရဲ့ သင်္ကေတကနေ

00:01:43.333 --> 00:01:46.603
ငြိမ်းချမ်းမှုနဲ့ အချစ်ရဲ့ သင်္ကေတအဖြစ်
ပြောင်းလိုက်တဲ့အထိ

00:01:46.603 --> 00:01:49.354
ဝမ်းသာပီတိဖြစ်ခဲ့တယ်။

00:01:49.354 --> 00:01:52.313
ရန်ပွဲအားလုံးကို တစ်နေ့တာ 
စစ်ပြေငြိမ်းမှုတစ်ခု ပြဌာန်းပြီး

00:01:52.313 --> 00:01:55.823
ဖြတ်လျှောက်သွားတဲ့အခါ 
ကမ္ဘာထဲကို အချစ်တွေ ပိုပျံ့နှံ့စေဖို့

00:01:55.823 --> 00:01:58.624
လူတိုင်းဟာ ၎င်းရဲ့အကိုင်းတွေအောက်မှာ 
ပွေ့ဖက်ကြတယ်။

00:01:58.624 --> 00:02:00.073
၁၇ ရာစုမှာ

00:02:00.073 --> 00:02:02.863
ကမ္ဘာသစ်ကို ရောက်လာနေတဲ့
ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီတွေက

00:02:02.863 --> 00:02:05.394
ခြားနားပေမဲ့
အလားတူ ပုံပေါက်နေတဲ့

00:02:05.394 --> 00:02:07.463
ကျီးပေါင်း မျိုးစိတ်တွေကို တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

00:02:07.463 --> 00:02:11.034
သူတို့က မှော်ဆန် ကလေးရနိုင်မှုနဲ့ အချစ်
ပုံပြင်တွေမှာ ဒါကို အသုံးပြုခဲ့တယ်။

00:02:11.034 --> 00:02:15.515
ကျီးပေါင်းပင် ချိတ်ဆွဲခြင်း အစဉ်အလာကို
ဥရောပကနေ အမေရိကကို ပျံ့နှံ့စေခြင်းပါ။

00:02:15.515 --> 00:02:17.586
၁၈ ရာစုလောက်မှာ

00:02:17.586 --> 00:02:20.764
ဗြိတိန်က လူတွေဟာ ဒါကို ခရစ္စမတ် 
အစဉ်အလာတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းခဲ့ပေမဲ့

00:02:20.764 --> 00:02:24.895
ဒီဓလေ့က လူသား စိတ်ကူးစိတ်သန်းထက်
ပိုတာအထိ ရောက်သွားပါတယ်။

00:02:24.895 --> 00:02:28.265
ဒါအားလုံးက ဒီအပင်ရဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ
ဇီဝဗေဒကနေ စေ့ဆော်ပေးတာပါ။

00:02:28.265 --> 00:02:31.465
ကျီးပေါင်းပင်ကို ပျော်ပွဲဆင်ယင်မှု
တစ်ခုအဖြစ် မြင်ကြပေမဲ့

00:02:31.465 --> 00:02:36.655
တောရိုင်းထဲက ကိုင်းမတွေမှာ လွှမ်းခြုတယ်။
တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ကပ်ပါးပင်လို့သိကြတယ်။

00:02:36.655 --> 00:02:39.935
ကျီးပေါင်းပင်ဟာ အခေါက်တွေကို ထိုးဖောက်ပြီး

00:02:39.935 --> 00:02:41.987
သစ်ပင်တွေက ပင်စည်တွေထိ သယ်ဆောင်လာတဲ့

00:02:41.987 --> 00:02:43.935
ရေနဲ့ သတ္တုတွေကို စုပ်ထုတ်တဲ့ haustoria

00:02:43.935 --> 00:02:46.936
လို့ခေါ်တဲ့ မွမ်းမံထားတဲ့ 
အမြစ်တွေကို အားထားတယ်။

00:02:46.936 --> 00:02:49.086
အစေ့တွေနဲ့ အနီးနားက 
အပင်တွေကို သိမ်းပိုက်ဖို့

00:02:49.086 --> 00:02:51.715
ကျီးပေါင်းပင်ဟာ အစုကွဲသွားစေဖို့ 
ငှက်တွေနဲ့

00:02:51.715 --> 00:02:53.504
အခြား သတ္တဝါတွေကို အမှီပြုတယ်။

00:02:53.504 --> 00:02:56.513
ကျီးပေါင်းပင်ရဲ့ စေးကပ်တဲ့ ဘယ်ရီဖြူတွေကို
စားတဲ့ ငှက်တွေဟာ

00:02:56.513 --> 00:03:00.911
အသီးတွေကို သစ်ပင်အခေါက်မှာ သုတ်ပစ်ရင်း
တစ်ခါတစ်ရံ စေးတဲ့ အစေ့တွေကို ရှင်းပစ်တယ်။

00:03:00.911 --> 00:03:05.377
(သို့) နည်းနည်း ကံကောင်းရင် မကြေနိုင်တဲ့
အစေ့တွေကို မစင်စွန့်တယ်။

00:03:05.377 --> 00:03:08.527
အဲဒီမှာ အညှောင့်ပေါက်ပြီး စကြီးထွားတယ်။

00:03:08.527 --> 00:03:11.166
၎င်းရဲ့ ဒဏ်ခံနိုင်မှု၊ စိမ်းလန်းဆဲ 
သစ်ရွက်နဲ့အတူ

00:03:11.166 --> 00:03:13.923
ဘေးဝန်းကျင်က သစ်ပင်တွေကတော့
အရွက်တွေ ကြွေနေစဉ်မှာတောင်

00:03:13.923 --> 00:03:18.077
ဘာကြောင့် အယူသည်းတဲ့ ဘိုးဘွားတွေကို
ကျီးပေါင်းပင်က ဖမ်းစားခဲ့တာကို သိနိုင်တယ်။

00:03:18.077 --> 00:03:22.841
ဒါတွေကို အပင်ရဲ့ မှော်ဆန်တဲ့ အရည်အသွေးနဲ့
ကလေးမွေးနိုင်မှု လက္ခဏာတွေအဖြစ် မြင်တယ်။

00:03:22.841 --> 00:03:26.038
ယနေ့မှာတောင် ကျီးပေါင်းပင်ဟာ 
၎င်း ထောက်ပံ့တဲ့ တောရိုင်းရဲ့

00:03:26.038 --> 00:03:29.958
ထွေပြားမှုနဲ့ အံ့ဖွယ်ရာကို
စေ့ဆော်ပေးတယ်။

00:03:29.958 --> 00:03:33.989
ကပ်ပါးတစ်ခုဆိုတာထက် အချက်အချာ
မျိုးစိတ်တစ်ခုလို့လည်း သိကြပါသေးတယ်။

00:03:33.989 --> 00:03:36.009
ဒါကို တိရစ္ဆာန်မျိုးစုံက စားသောက်ပါတယ်။

00:03:36.009 --> 00:03:37.009
သမင် အပါအဝင်

00:03:37.009 --> 00:03:37.799
သမင်ကြီး၊

00:03:37.799 --> 00:03:38.528
ရှဉ့်တွေ၊

00:03:38.528 --> 00:03:39.331
ရှည့်အစင်းတွေ

00:03:39.331 --> 00:03:40.275
ဖြူကောင်တွေ၊

00:03:40.275 --> 00:03:41.169
မြေလူးငှက်တွေ၊

00:03:41.169 --> 00:03:42.098
ငှက်ပြာတွေ၊

00:03:42.098 --> 00:03:43.101
ချိုးငှက်တွေနဲ့

00:03:43.101 --> 00:03:46.508
genus Dellas လိပ်ပြာတွေပါ။

00:03:46.508 --> 00:03:48.769
တချို့ကျီးပေါင်း မျိုးစိတ်တွေက

00:03:48.769 --> 00:03:53.219
ငှက်မျိုးစုံအတွက်အသိုက်လုပ်တဲ့ နေရာကောင်း
ဖြစ်တဲ့ ချုံပုတ်ထူတွေ ထုတ်ပေးတယ်။

00:03:53.219 --> 00:03:57.569
သစ်ပင်တွေနဲ့ ကပ်ပါး ဆက်စပ်မှုဆိုပေမဲ့

00:03:57.569 --> 00:03:59.832
ကျီးပေါင်းပင်ဟာ အခြားအပင်တွေကို
ကူညီနိုင်သေးတယ်။

00:03:59.832 --> 00:04:02.789
ဥပမာ၊ ကျီးပေါင်းပင်အနီးက 
ထင်းရှူးချုံ အစို့တွေက

00:04:02.789 --> 00:04:05.949
လာလည်တဲ့ ဘယ်ရီစားတဲ့ ငှက်တွေဆီကနေ
အကျိုးခံစားဖို့ပါ။

00:04:05.949 --> 00:04:09.530
၎င်းက ပေးတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးများစွာကနေ
ကျီးပေါင်းပင်ဟာ ထွေပြားမှုကို

00:04:09.530 --> 00:04:12.161
ဩဇာလွမ်းကာ ဂေဟစစနစ်ကို 
ရှင်သန်ခွင့်ပေးပါတယ်။

00:04:12.161 --> 00:04:16.258
ဒီအထင်ကရ အပင်အတွက် ဘဝဟာ ဒဏ္ဍာရီကို
တုပတယ်လို့အောင် သင်ပြောနိုင်လောက်တယ်။

00:04:16.258 --> 00:04:19.781
တောရိုင်းထဲမှာ ကျီးပေါင်းပင်မှာ အရာတွကို
အတူစုဖို့ စွမ်းအားရှိပြီး

00:04:19.781 --> 00:04:22.669
ကျွန်ုပ်တို့ အစဉ်အလာတွေမှာတော့
ဒါ ဖြစ်နေတာကိုလည်း မြင်ရတယ်။