WEBVTT

00:00:00.760 --> 00:00:03.735
Ilu z was używa
elektronicznego arkusza kalkulacyjnego

00:00:03.760 --> 00:00:05.240
np. Microsoft Excel?

00:00:06.240 --> 00:00:07.496
Bardzo dobrze.

00:00:07.520 --> 00:00:12.096
A ilu z was prowadzi firmę
z użyciem arkusza wypełnianego odręcznie,

00:00:12.120 --> 00:00:15.200
tak jak to robił mój tata
w swojej małej drukarni w Filadelfii?

00:00:16.160 --> 00:00:17.320
Zdecydowanie mniej.

NOTE Paragraph

00:00:17.920 --> 00:00:20.520
Tak właśnie robiono przez setki lat.

00:00:21.480 --> 00:00:24.496
Na początku 1978 roku
zacząłem pracować nad pomysłem,

00:00:24.520 --> 00:00:26.920
który ostatecznie
przerodził się w VisiCalc.

00:00:27.480 --> 00:00:29.136
W kolejnym roku dostarczany był

00:00:29.160 --> 00:00:32.439
razem z nowością zwaną
komputerem osobistym Apple II.

00:00:33.240 --> 00:00:37.296
Można było zauważyć zmiany,
gdy sześć lat później

00:00:37.320 --> 00:00:39.496
ukazał się artykuł
w The Wall Street Journal,

00:00:39.520 --> 00:00:41.170
który zakładał, że czytelnicy

00:00:41.170 --> 00:00:43.760
znają VisiCalc i może nawet go używają.

NOTE Paragraph

00:00:43.760 --> 00:00:46.720
W 1990 roku Steve Jobs powiedział,

00:00:47.160 --> 00:00:50.400
że "arkusze kalkulacyjne
pchnęły branżę naprzód”.

00:00:50.880 --> 00:00:54.800
"VisiCalc napędził sukces Apple'a
bardziej niż cokolwiek innego".

00:00:55.440 --> 00:00:56.600
A tu osobisty akcent:

00:00:57.600 --> 00:01:00.736
Steve dodał: "Gdyby VisiCalc
napisano na inny komputer,

00:01:00.760 --> 00:01:02.960
ten wywiad przeprowadzałbyś z kimś innym”.

NOTE Paragraph

00:01:03.360 --> 00:01:09.736
VisiCalc odegrał kluczową rolę
w przeniesieniu komputerów do firm.

00:01:09.760 --> 00:01:10.920
Jak to się stało?

00:01:11.680 --> 00:01:14.600
Co to było? Przez co przeszedłem,
by do tego doprowadzić

00:01:15.920 --> 00:01:21.256
Zacząłem uczyć się programowania
w 1966 roku, gdy miałem 15 lat,

00:01:21.280 --> 00:01:23.520
kilka miesięcy po tym,
gdy zrobiono to zdjęcie.

00:01:24.200 --> 00:01:27.160
Niewielu licealistów miało wtedy
dostęp do komputerów.

00:01:27.560 --> 00:01:31.056
Ale dzięki szczęściu
i ogromnej wytrwałości

00:01:31.080 --> 00:01:33.320
miałem dostęp do komputera.

NOTE Paragraph

00:01:34.200 --> 00:01:39.080
Po spaniu w błocie na Woodstock
przyszedł czas na studia w MIT,

00:01:39.520 --> 00:01:42.600
gdzie dla zarobku pracowałem
nad projektem Multics.

00:01:43.320 --> 00:01:48.336
Multics był pionierskim systemem
do interaktywnego współdzielenia czasu.

00:01:48.360 --> 00:01:51.536
Słyszeliście o systemach Linux i Unix?

00:01:51.560 --> 00:01:52.800
Wywodzą się z Multicsa.

00:01:53.320 --> 00:01:55.616
Pracowałem nad wersjami Multicsa,

00:01:55.640 --> 00:01:59.456
które znane są jako komputerowe
języki interpretowane,

00:01:59.480 --> 00:02:01.936
używane przez ludzi 
z pozakomputerowych dyscyplin

00:02:01.960 --> 00:02:04.960
do przeprowadzania obliczeń
podczas pracy przy komputerze.

NOTE Paragraph

00:02:05.560 --> 00:02:07.816
Po skończeniu studiów na MIT

00:02:07.840 --> 00:02:10.680
zacząłem pracę w Digital
Equipment Corporation.

00:02:11.320 --> 00:02:14.496
Pracowałem nad oprogramowaniem

00:02:14.520 --> 00:02:17.360
do komputerowego składu
tekstu nowego typu.

00:02:17.800 --> 00:02:22.136
Pomogłem gazetom wymienić
maszyny do pisania reporterów

00:02:22.160 --> 00:02:23.360
na terminale komputerowe.

00:02:23.880 --> 00:02:25.096
Pisałem oprogramowanie

00:02:25.120 --> 00:02:28.816
i jechałem w teren do takich miejsc
jak gazeta Kansas City Star,

00:02:28.840 --> 00:02:31.256
żeby uczyć użytkowników i zbierać opinie.

00:02:31.280 --> 00:02:33.136
To było życiowe doświadczenie,

00:02:33.160 --> 00:02:36.400
które bardzo się różniło od tego,
co widziałem w laboratoriach MIT.

NOTE Paragraph

00:02:37.880 --> 00:02:40.496
Następnie zostałem liderem projektu

00:02:40.520 --> 00:02:45.320
oprogramowania dla pierwszego
procesora tekstu, kolejna nowa dziedzina.

00:02:45.720 --> 00:02:51.216
Tak jak przy składzie tekstu, ważne było
stworzenie interfejsu użytkownika,

00:02:51.240 --> 00:02:55.320
który byłby zarówno naturalny i wydajny
dla ludzi nieobeznanych z komputerem.

00:02:56.360 --> 00:03:00.336
Następnie zacząłem współpracę
z małą firmą, która robiła

00:03:00.360 --> 00:03:06.480
oparte na mikroprocesorach elektroniczne
kasy dla branży fastfoodowej.

00:03:07.360 --> 00:03:11.056
Zawsze jednak chciałem otworzyć firmę
z moim przyjacielem Bobem Frankstonem,

00:03:11.080 --> 00:03:13.456
którego spotkałem
przy projekcie Multics w MIT.

NOTE Paragraph

00:03:13.480 --> 00:03:17.176
Zdecydowałem się wrócić na studia,
żeby jak najwięcej nauczyć się o biznesie.

00:03:17.200 --> 00:03:19.976
Jesienią 1977 roku

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
rozpocząłem studia MBA
w Harvard Business School.

00:03:23.840 --> 00:03:26.336
Byłem wśród tych kilku procent studentów,

00:03:26.360 --> 00:03:29.200
którzy mieli doświadczenie
w programowaniu komputerowym.

00:03:30.080 --> 00:03:33.256
Jest i zdjęcie naszego roku,
na którym siedzę w pierwszym rzędzie

NOTE Paragraph

00:03:33.280 --> 00:03:34.296
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:03:34.320 --> 00:03:36.936
Na Harvardzie uczyliśmy się
metodą studium przypadku.

00:03:36.960 --> 00:03:38.896
Omawialiśmy trzy przypadki dziennie.

00:03:38.920 --> 00:03:44.640
Przypadki składają się z dziesiątek stron,
opisujących konkretne sytuacje biznesowe.

00:03:45.600 --> 00:03:50.176
Często zawierają przykłady,
ze słowami i liczbami,

00:03:50.200 --> 00:03:53.360
ułożonymi w taki sposób,
by miało to sens w konkretnej sytuacji.

00:03:53.840 --> 00:03:55.776
Wszystkie zazwyczaj się nieco różnią.

00:03:55.800 --> 00:03:57.016
A tu moja praca domowa.

00:03:57.040 --> 00:04:00.216
Znów liczby, słowa poukładane
w sensowny sposób.

00:04:00.240 --> 00:04:01.570
Mnóstwo obliczeń,

00:04:01.570 --> 00:04:04.720
kalkulatory stały się nam bardzo bliskie.

00:04:04.720 --> 00:04:06.600
A tu mój kalkulator.

00:04:08.200 --> 00:04:10.976
Nawet kiedyś na Halloween
przebrałem się za kalkulator.

NOTE Paragraph

00:04:11.000 --> 00:04:12.440
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:13.785 --> 00:04:16.976
Na początku każdych zajęć
wykładowca prosił kogoś

00:04:17.000 --> 00:04:18.279
o prezentację przypadku.

00:04:19.079 --> 00:04:21.856
Studenci wyjaśniali kontekst,

00:04:21.880 --> 00:04:25.616
następnie dyktowali informacje,
które wykładowca notował

00:04:25.640 --> 00:04:28.545
na wielu ruchomych tablicach na sali,

00:04:28.569 --> 00:04:30.096
po czym odbywała się dyskusja.

00:04:30.120 --> 00:04:34.576
W pracy domowej okropnie mnie denerwowało,

00:04:34.600 --> 00:04:37.616
że następnego dnia mogłeś znaleźć błąd

00:04:37.640 --> 00:04:40.176
i wszystkie wyniki
robiły się nieprawidłowe.

00:04:40.200 --> 00:04:42.240
Nie mogłeś za dobrze
uczestniczyć w lekcji,

00:04:42.240 --> 00:04:44.240
a udział był akurat oceniany.

NOTE Paragraph

00:04:45.320 --> 00:04:50.240
Siedząc na sali z 87 osobami,
często się rozmarzałem.

00:04:51.280 --> 00:04:55.136
Większość programistów w tamtych czasach
pracowała na komputerach typu mainframe,

00:04:55.160 --> 00:05:01.496
tworząc takie rzeczy jak systemy wykazów,
systemy płac czy rozliczeń.

00:05:01.520 --> 00:05:04.016
Ja zajmowałem się interaktywnym
procesowaniem tekstu

00:05:04.040 --> 00:05:06.136
i osobistymi obliczeniami na życzenie.

00:05:06.160 --> 00:05:10.440
Zamiast myśleć o wydrukach
i kartach perforowanych,

00:05:10.880 --> 00:05:13.656
wyobrażałem sobie magiczną tablicę,

00:05:13.680 --> 00:05:17.056
na której, po wymazaniu jednej liczby
i wpisaniu nowej,

00:05:17.080 --> 00:05:19.936
wszystkie inne wyniki
automatycznie się zmienią

00:05:19.960 --> 00:05:21.720
jak w procesorze tekstu z liczbami.

00:05:22.600 --> 00:05:26.840
Wyobrażałem sobie, że mój kalkulator
ma myszkę pod spodem

00:05:27.240 --> 00:05:30.200
i wyświetlacz przezierny, jak w myśliwcu.

00:05:30.720 --> 00:05:34.856
Mógłbym wpisać tam liczby,
zakreślić je i zsumować.

00:05:34.880 --> 00:05:38.616
I w środku negocjacji
miałbym gotową odpowiedź.

00:05:38.640 --> 00:05:41.640
Musiałem tylko przenieść
fantazje do rzeczywistości.

NOTE Paragraph

00:05:42.640 --> 00:05:45.080
Ojciec nauczył mnie prototypowania.

00:05:45.560 --> 00:05:47.176
Pokazał mi makiety,

00:05:47.200 --> 00:05:50.536
które tworzył, żeby zaplanować
rozmieszczenie elementów

00:05:50.560 --> 00:05:53.096
na stronie do broszur, które drukował.

00:05:53.120 --> 00:05:56.056
Makiet używał też
do zbierania opinii klientów

00:05:56.080 --> 00:05:59.680
i potwierdzania zanim
wysłał zlecenie do druku.

00:06:00.440 --> 00:06:05.536
Tworzenie prostych i działających
wersji produktu, który zamierzasz zrobić,

00:06:05.560 --> 00:06:07.880
wymusza wykrywanie istotnych problemów

00:06:08.720 --> 00:06:13.120
i pomaga znaleźć rozwiązania
mniejszym kosztem.

NOTE Paragraph

00:06:13.720 --> 00:06:15.960
Zdecydowałem się zrobić prototyp.

00:06:16.760 --> 00:06:21.336
Skorzystałem z terminala wideo
podłączonego do systemu w Harvardzie

00:06:21.360 --> 00:06:22.856
i zabrałem się do pracy.

00:06:22.880 --> 00:06:26.136
Jednym z pierwszych problemów
na jakie się natknąłem było to,

00:06:26.160 --> 00:06:28.840
jak zaprezentować wartości w formułach?

00:06:29.280 --> 00:06:30.640
Pokażę wam, o co mi chodzi.

00:06:32.000 --> 00:06:34.176
Myślałem, żeby wskazać miejsce,

00:06:34.200 --> 00:06:37.296
wpisać coś, potem wskazać inne miejsce,

00:06:37.320 --> 00:06:40.844
wpisać jakieś liczby, potem więcej,
wskazać miejsce na rezultat.

00:06:41.240 --> 00:06:44.456
Następnie wskazać pierwszą liczbę,
wcisnąć minus, wskazać drugą

00:06:44.480 --> 00:06:45.680
i uzyskać wynik.

00:06:46.360 --> 00:06:49.776
Miałem jednak problem,
co wpisać w formule?

00:06:49.800 --> 00:06:52.420
Musiało to być coś,
co komputer rozpozna.

00:06:52.444 --> 00:06:54.136
Patrząc na formułę,

00:06:54.160 --> 00:06:57.160
trzeba było wiedzieć, do którego
miejsca na ekranie się odnosi.

00:06:57.840 --> 00:07:00.736
Najpierw chciałem to potraktować
jak programista.

00:07:00.760 --> 00:07:02.665
Przy pierwszym wskazaniu miejsca

00:07:02.689 --> 00:07:05.369
komputer poprosiłby
o wpisanie unikalnej nazwy.

00:07:06.760 --> 00:07:10.536
Szybko okazało się to zbyt żmudne.

00:07:10.536 --> 00:07:13.800
Komputer powinien automatycznie
nadać i zapisać nazwę.

00:07:15.020 --> 00:07:18.960
A może zastosować
porządek dodawania wartości?

00:07:19.480 --> 00:07:21.976
Spróbowałem. Wartość 1, wartość 2.

00:07:22.000 --> 00:07:24.762
Szybko zauważyłem,
że przy większej liczbie wartości

00:07:24.786 --> 00:07:27.296
nie da się zapamiętać
elementów na ekranie.

NOTE Paragraph

00:07:27.320 --> 00:07:32.616
A jeśli zamiast pozwolić
wstawiać dane gdziekolwiek,

00:07:32.640 --> 00:07:34.240
ograniczę wybór do siatki?

00:07:34.720 --> 00:07:36.936
Wówczas po wskazaniu komórki

00:07:36.936 --> 00:07:39.680
komputer mógłby użyć
wiersza i kolumny jako nazwy.

00:07:40.640 --> 00:07:46.816
A jeśli zrobić to w formie mapy
i dodał litery na górze i liczby po boku,

00:07:46.840 --> 00:07:49.736
to na widok B7 w formule

00:07:49.760 --> 00:07:52.420
wiadomo by było dokładnie,
gdzie to jest na ekranie.

00:07:52.640 --> 00:07:56.880
Stałoby się jasne,
jak samemu wpisać formułę.

00:07:57.440 --> 00:08:00.520
Ograniczenie do siatki
pomogło rozwiązać problem.

00:08:01.200 --> 00:08:06.800
Otworzyło też nowe możliwości, 
jak używanie zakresów komórek.

00:08:07.360 --> 00:08:08.936
Ale nie było zbyt restrykcyjne.

00:08:08.960 --> 00:08:13.280
Nadal pozwalało dodać każdą wartość
i formułę w każdej z komórek.

00:08:14.120 --> 00:08:17.960
Tak to robimy do dziś,
prawie 40 lat później.

NOTE Paragraph

00:08:19.109 --> 00:08:22.776
Ja i mój przyjaciel Bob zdecydowaliśmy,
że razem zbudujemy ten produkt.

00:08:22.800 --> 00:08:27.216
Zająłem się opracowaniem
zasad funkcjonowania.

00:08:27.240 --> 00:08:30.496
Stworzyłem kartę referencyjną,
która posłużyła za dokumentację.

00:08:30.520 --> 00:08:35.296
Pomogła mi też zapewnić,
że definiowany interfejs użytkownika

00:08:35.320 --> 00:08:38.799
będzie można jasno
i zwięźle wyjaśnić laikom.

00:08:39.520 --> 00:08:44.936
Bob pracował na strychu mieszkania
wynajętego w Arlington w Massachusetts.

00:08:44.960 --> 00:08:46.680
Oto i wnętrze strychu.

00:08:48.240 --> 00:08:51.016
Bob wykupił czas w MIT Multics System,

00:08:51.040 --> 00:08:53.760
żeby pisać kod na terminalu takim jak ten.

00:08:54.400 --> 00:08:57.896
Potem pobierał testowe wersje
na pożyczony komputer Apple II

00:08:57.920 --> 00:09:01.176
przez telefon przy użyciu
przetwornika akustycznego

00:09:01.200 --> 00:09:02.360
i testował.

NOTE Paragraph

00:09:02.920 --> 00:09:07.640
Na potrzeby jednego z tych testów
wykorzystałem kampanię reklamową Pepsi.

00:09:08.220 --> 00:09:12.050
Drukowanie nie jeszcze działało,
więc musiałem wszystko przepisać.

00:09:12.130 --> 00:09:14.896
Zapisywanie nie działało,
więc przy każdym zawieszeniu

00:09:15.010 --> 00:09:18.010
musiałem wpisywać
wszystkie formuły od nowa.

00:09:18.240 --> 00:09:22.216
Następnego dnia zgłosiłem się na zajęciach
do przedstawienia mojego przypadku.

00:09:22.240 --> 00:09:25.816
Zrobiłem pięcioletnie prognozy
i różnego rodzaju scenariusze.

00:09:25.840 --> 00:09:29.520
Poszło mi świetnie, VisiCalc się przydał.

NOTE Paragraph

00:09:30.160 --> 00:09:32.760
Profesor zapytał, jak to zrobiłem.

00:09:33.469 --> 00:09:36.136
Nie chciałem ujawniać
naszego tajnego projektu.

NOTE Paragraph

00:09:36.160 --> 00:09:37.540
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:09:37.780 --> 00:09:40.056
Odpowiedziałem więc:
"Wziąłem to, dodałem,

00:09:40.080 --> 00:09:42.176
pomnożyłem przez to
i odjąłem tamto".

NOTE Paragraph

00:09:42.200 --> 00:09:44.296
Spytał, czemu nie użyłem proporcji.

NOTE Paragraph

00:09:44.320 --> 00:09:47.336
Na co ja: "Ha! Proporcje
nie byłyby tak dokładne".

00:09:47.360 --> 00:09:49.936
Choć miałem na myśli
"Dzielenie jeszcze nie działa".

NOTE Paragraph

00:09:49.960 --> 00:09:53.056
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:09:53.080 --> 00:09:56.936
Ostatecznie udało nam się
dokończyć VisiCalc na tyle,

00:09:56.960 --> 00:09:58.800
by móc przedstawić go publicznie.

00:09:59.440 --> 00:10:01.416
Mój tata wydrukował
broszurę informacyjną,

00:10:01.440 --> 00:10:03.850
która mogła też służyć
jako materiał promocyjny.

NOTE Paragraph

00:10:04.280 --> 00:10:06.674
W czerwcu 1979 roku

00:10:06.674 --> 00:10:11.118
nasz wydawca ogłosił VisiCalc światu
na małym stoisku

00:10:11.118 --> 00:10:14.200
ogromnej Narodowej Konferencji
Komputerowej w Nowym Jorku.

00:10:14.800 --> 00:10:18.960
The New York Times napisał
humorystyczny artykuł o tej konferencji.

00:10:19.480 --> 00:10:21.936
"Maszyny wykonują coś
w stylu obrzędów religijnych

00:10:21.960 --> 00:10:23.341
Wierni jeszcze się schodzą,

00:10:23.365 --> 00:10:26.461
a już malarze w recepcji Koloseum
dodają VISICALC do panteonu

00:10:26.485 --> 00:10:29.656
starannymi czarnymi literami
na żółtym tle.

00:10:29.680 --> 00:10:31.496
Chwała VISICALC!”

00:10:31.520 --> 00:10:35.096
(Łapiąc dech) New York Times:
"Chwała VISICALC!”.

NOTE Paragraph

00:10:35.120 --> 00:10:36.616
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:10:36.640 --> 00:10:40.896
Na temat elektronicznych arkuszy

00:10:40.920 --> 00:10:44.816
popularna prasa biznesowa
milczała potem dwa lata.

00:10:44.840 --> 00:10:46.976
Większość ludzi tego jeszcze nie załapała.

00:10:47.000 --> 00:10:48.200
Ale niektórzy owszem.

NOTE Paragraph

00:10:48.920 --> 00:10:53.120
W październiku 1979 roku
wypuściliśmy VisiCalc.

00:10:53.880 --> 00:10:56.696
Dostarczany był w takim opakowaniu.

00:10:56.720 --> 00:10:59.200
A tak wyglądał uruchomiony na Apple II.

00:11:00.000 --> 00:11:01.960
A reszta, jak mówią, jest historią.

NOTE Paragraph

00:11:02.360 --> 00:11:04.456
Oczywiście można by
jeszcze długo opowiadać,

00:11:04.480 --> 00:11:06.536
ale musi to poczekać na inny dzień.

00:11:06.560 --> 00:11:08.800
Wspomnę o jednym – Harvard pamięta.

00:11:09.400 --> 00:11:10.600
To ta sala.

00:11:11.240 --> 00:11:13.590
Umieścili tablicę
upamiętniającą wydarzenie.

00:11:13.590 --> 00:11:16.300
[Na tej sali w 1978 roku
Dan Bricklin, absolwent '79

00:11:16.300 --> 00:11:18.600
wymyślił pierwszy program
arkusza kalkulacyjnego

00:11:18.600 --> 00:11:20.795
VisiCalc, zabójcza apka
wieku informatycznego

00:11:20.795 --> 00:11:22.972
zapewniła komputerom miejsce w biznesie.]

00:11:22.972 --> 00:11:24.400
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:11:24.400 --> 00:11:27.336
To powinno przypominać,

00:11:27.360 --> 00:11:32.856
że, bazując na unikalnych doświadczeniach,
zdolnościach, potrzebach,

00:11:32.880 --> 00:11:38.136
warto budować prototypy, by odkrywać
i rozwiązywać kluczowe problemy

00:11:38.160 --> 00:11:40.280
i w ten sposób zmieniać świat.

NOTE Paragraph

00:11:41.040 --> 00:11:42.256
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:11:42.280 --> 00:11:46.880
(Brawa)