0:00:00.760,0:00:03.735
Ilu z was używa[br]elektronicznego arkusza kalkulacyjnego

0:00:03.760,0:00:05.240
np. Microsoft Excel?

0:00:06.240,0:00:07.496
Bardzo dobrze.

0:00:07.520,0:00:12.096
A ilu z was prowadzi firmę[br]z użyciem arkusza wypełnianego odręcznie,

0:00:12.120,0:00:15.200
tak jak to robił mój tata[br]w swojej małej drukarni w Filadelfii?

0:00:16.160,0:00:17.320
Zdecydowanie mniej.

0:00:17.920,0:00:20.520
Tak właśnie robiono przez setki lat.

0:00:21.480,0:00:24.496
Na początku 1978 roku[br]zacząłem pracować nad pomysłem,

0:00:24.520,0:00:26.920
który ostatecznie[br]przerodził się w VisiCalc.

0:00:27.480,0:00:29.136
W kolejnym roku dostarczany był

0:00:29.160,0:00:32.439
razem z nowością zwaną[br]komputerem osobistym Apple II.

0:00:33.240,0:00:37.296
Można było zauważyć zmiany,[br]gdy sześć lat później

0:00:37.320,0:00:39.496
ukazał się artykuł[br]w The Wall Street Journal,

0:00:39.520,0:00:41.170
który zakładał, że czytelnicy

0:00:41.170,0:00:43.760
znają VisiCalc i może nawet go używają.

0:00:43.760,0:00:46.720
W 1990 roku Steve Jobs powiedział,

0:00:47.160,0:00:50.400
że "arkusze kalkulacyjne[br]pchnęły branżę naprzód”.

0:00:50.880,0:00:54.800
"VisiCalc napędził sukces Apple'a[br]bardziej niż cokolwiek innego".

0:00:55.440,0:00:56.600
A tu osobisty akcent:

0:00:57.600,0:01:00.736
Steve dodał: "Gdyby VisiCalc[br]napisano na inny komputer,

0:01:00.760,0:01:02.960
ten wywiad przeprowadzałbyś z kimś innym”.

0:01:03.360,0:01:09.736
VisiCalc odegrał kluczową rolę[br]w przeniesieniu komputerów do firm.

0:01:09.760,0:01:10.920
Jak to się stało?

0:01:11.680,0:01:14.600
Co to było? Przez co przeszedłem,[br]by do tego doprowadzić

0:01:15.920,0:01:21.256
Zacząłem uczyć się programowania[br]w 1966 roku, gdy miałem 15 lat,

0:01:21.280,0:01:23.520
kilka miesięcy po tym,[br]gdy zrobiono to zdjęcie.

0:01:24.200,0:01:27.160
Niewielu licealistów miało wtedy[br]dostęp do komputerów.

0:01:27.560,0:01:31.056
Ale dzięki szczęściu[br]i ogromnej wytrwałości

0:01:31.080,0:01:33.320
miałem dostęp do komputera.

0:01:34.200,0:01:39.080
Po spaniu w błocie na Woodstock[br]przyszedł czas na studia w MIT,

0:01:39.520,0:01:42.600
gdzie dla zarobku pracowałem[br]nad projektem Multics.

0:01:43.320,0:01:48.336
Multics był pionierskim systemem[br]do interaktywnego współdzielenia czasu.

0:01:48.360,0:01:51.536
Słyszeliście o systemach Linux i Unix?

0:01:51.560,0:01:52.800
Wywodzą się z Multicsa.

0:01:53.320,0:01:55.616
Pracowałem nad wersjami Multicsa,

0:01:55.640,0:01:59.456
które znane są jako komputerowe[br]języki interpretowane,

0:01:59.480,0:02:01.936
używane przez ludzi [br]z pozakomputerowych dyscyplin

0:02:01.960,0:02:04.960
do przeprowadzania obliczeń[br]podczas pracy przy komputerze.

0:02:05.560,0:02:07.816
Po skończeniu studiów na MIT

0:02:07.840,0:02:10.680
zacząłem pracę w Digital[br]Equipment Corporation.

0:02:11.320,0:02:14.496
Pracowałem nad oprogramowaniem

0:02:14.520,0:02:17.360
do komputerowego składu[br]tekstu nowego typu.

0:02:17.800,0:02:22.136
Pomogłem gazetom wymienić[br]maszyny do pisania reporterów

0:02:22.160,0:02:23.360
na terminale komputerowe.

0:02:23.880,0:02:25.096
Pisałem oprogramowanie

0:02:25.120,0:02:28.816
i jechałem w teren do takich miejsc[br]jak gazeta Kansas City Star,

0:02:28.840,0:02:31.256
żeby uczyć użytkowników i zbierać opinie.

0:02:31.280,0:02:33.136
To było życiowe doświadczenie,

0:02:33.160,0:02:36.400
które bardzo się różniło od tego,[br]co widziałem w laboratoriach MIT.

0:02:37.880,0:02:40.496
Następnie zostałem liderem projektu

0:02:40.520,0:02:45.320
oprogramowania dla pierwszego[br]procesora tekstu, kolejna nowa dziedzina.

0:02:45.720,0:02:51.216
Tak jak przy składzie tekstu, ważne było[br]stworzenie interfejsu użytkownika,

0:02:51.240,0:02:55.320
który byłby zarówno naturalny i wydajny[br]dla ludzi nieobeznanych z komputerem.

0:02:56.360,0:03:00.336
Następnie zacząłem współpracę[br]z małą firmą, która robiła

0:03:00.360,0:03:06.480
oparte na mikroprocesorach elektroniczne[br]kasy dla branży fastfoodowej.

0:03:07.360,0:03:11.056
Zawsze jednak chciałem otworzyć firmę[br]z moim przyjacielem Bobem Frankstonem,

0:03:11.080,0:03:13.456
którego spotkałem[br]przy projekcie Multics w MIT.

0:03:13.480,0:03:17.176
Zdecydowałem się wrócić na studia,[br]żeby jak najwięcej nauczyć się o biznesie.

0:03:17.200,0:03:19.976
Jesienią 1977 roku

0:03:20.000,0:03:23.000
rozpocząłem studia MBA[br]w Harvard Business School.

0:03:23.840,0:03:26.336
Byłem wśród tych kilku procent studentów,

0:03:26.360,0:03:29.200
którzy mieli doświadczenie[br]w programowaniu komputerowym.

0:03:30.080,0:03:33.256
Jest i zdjęcie naszego roku,[br]na którym siedzę w pierwszym rzędzie

0:03:33.280,0:03:34.296
(Śmiech)

0:03:34.320,0:03:36.936
Na Harvardzie uczyliśmy się[br]metodą studium przypadku.

0:03:36.960,0:03:38.896
Omawialiśmy trzy przypadki dziennie.

0:03:38.920,0:03:44.640
Przypadki składają się z dziesiątek stron,[br]opisujących konkretne sytuacje biznesowe.

0:03:45.600,0:03:50.176
Często zawierają przykłady,[br]ze słowami i liczbami,

0:03:50.200,0:03:53.360
ułożonymi w taki sposób,[br]by miało to sens w konkretnej sytuacji.

0:03:53.840,0:03:55.776
Wszystkie zazwyczaj się nieco różnią.

0:03:55.800,0:03:57.016
A tu moja praca domowa.

0:03:57.040,0:04:00.216
Znów liczby, słowa poukładane[br]w sensowny sposób.

0:04:00.240,0:04:01.570
Mnóstwo obliczeń,

0:04:01.570,0:04:04.720
kalkulatory stały się nam bardzo bliskie.

0:04:04.720,0:04:06.600
A tu mój kalkulator.

0:04:08.200,0:04:10.976
Nawet kiedyś na Halloween[br]przebrałem się za kalkulator.

0:04:11.000,0:04:12.440
(Śmiech)

0:04:13.785,0:04:16.976
Na początku każdych zajęć[br]wykładowca prosił kogoś

0:04:17.000,0:04:18.279
o prezentację przypadku.

0:04:19.079,0:04:21.856
Studenci wyjaśniali kontekst,

0:04:21.880,0:04:25.616
następnie dyktowali informacje,[br]które wykładowca notował

0:04:25.640,0:04:28.545
na wielu ruchomych tablicach na sali,

0:04:28.569,0:04:30.096
po czym odbywała się dyskusja.

0:04:30.120,0:04:34.576
W pracy domowej okropnie mnie denerwowało,

0:04:34.600,0:04:37.616
że następnego dnia mogłeś znaleźć błąd

0:04:37.640,0:04:40.176
i wszystkie wyniki[br]robiły się nieprawidłowe.

0:04:40.200,0:04:42.240
Nie mogłeś za dobrze[br]uczestniczyć w lekcji,

0:04:42.240,0:04:44.240
a udział był akurat oceniany.

0:04:45.320,0:04:50.240
Siedząc na sali z 87 osobami,[br]często się rozmarzałem.

0:04:51.280,0:04:55.136
Większość programistów w tamtych czasach[br]pracowała na komputerach typu mainframe,

0:04:55.160,0:05:01.496
tworząc takie rzeczy jak systemy wykazów,[br]systemy płac czy rozliczeń.

0:05:01.520,0:05:04.016
Ja zajmowałem się interaktywnym[br]procesowaniem tekstu

0:05:04.040,0:05:06.136
i osobistymi obliczeniami na życzenie.

0:05:06.160,0:05:10.440
Zamiast myśleć o wydrukach[br]i kartach perforowanych,

0:05:10.880,0:05:13.656
wyobrażałem sobie magiczną tablicę,

0:05:13.680,0:05:17.056
na której, po wymazaniu jednej liczby[br]i wpisaniu nowej,

0:05:17.080,0:05:19.936
wszystkie inne wyniki[br]automatycznie się zmienią

0:05:19.960,0:05:21.720
jak w procesorze tekstu z liczbami.

0:05:22.600,0:05:26.840
Wyobrażałem sobie, że mój kalkulator[br]ma myszkę pod spodem

0:05:27.240,0:05:30.200
i wyświetlacz przezierny, jak w myśliwcu.

0:05:30.720,0:05:34.856
Mógłbym wpisać tam liczby,[br]zakreślić je i zsumować.

0:05:34.880,0:05:38.616
I w środku negocjacji[br]miałbym gotową odpowiedź.

0:05:38.640,0:05:41.640
Musiałem tylko przenieść[br]fantazje do rzeczywistości.

0:05:42.640,0:05:45.080
Ojciec nauczył mnie prototypowania.

0:05:45.560,0:05:47.176
Pokazał mi makiety,

0:05:47.200,0:05:50.536
które tworzył, żeby zaplanować[br]rozmieszczenie elementów

0:05:50.560,0:05:53.096
na stronie do broszur, które drukował.

0:05:53.120,0:05:56.056
Makiet używał też[br]do zbierania opinii klientów

0:05:56.080,0:05:59.680
i potwierdzania zanim[br]wysłał zlecenie do druku.

0:06:00.440,0:06:05.536
Tworzenie prostych i działających[br]wersji produktu, który zamierzasz zrobić,

0:06:05.560,0:06:07.880
wymusza wykrywanie istotnych problemów

0:06:08.720,0:06:13.120
i pomaga znaleźć rozwiązania[br]mniejszym kosztem.

0:06:13.720,0:06:15.960
Zdecydowałem się zrobić prototyp.

0:06:16.760,0:06:21.336
Skorzystałem z terminala wideo[br]podłączonego do systemu w Harvardzie

0:06:21.360,0:06:22.856
i zabrałem się do pracy.

0:06:22.880,0:06:26.136
Jednym z pierwszych problemów[br]na jakie się natknąłem było to,

0:06:26.160,0:06:28.840
jak zaprezentować wartości w formułach?

0:06:29.280,0:06:30.640
Pokażę wam, o co mi chodzi.

0:06:32.000,0:06:34.176
Myślałem, żeby wskazać miejsce,

0:06:34.200,0:06:37.296
wpisać coś, potem wskazać inne miejsce,

0:06:37.320,0:06:40.844
wpisać jakieś liczby, potem więcej,[br]wskazać miejsce na rezultat.

0:06:41.240,0:06:44.456
Następnie wskazać pierwszą liczbę,[br]wcisnąć minus, wskazać drugą

0:06:44.480,0:06:45.680
i uzyskać wynik.

0:06:46.360,0:06:49.776
Miałem jednak problem,[br]co wpisać w formule?

0:06:49.800,0:06:52.420
Musiało to być coś,[br]co komputer rozpozna.

0:06:52.444,0:06:54.136
Patrząc na formułę,

0:06:54.160,0:06:57.160
trzeba było wiedzieć, do którego[br]miejsca na ekranie się odnosi.

0:06:57.840,0:07:00.736
Najpierw chciałem to potraktować[br]jak programista.

0:07:00.760,0:07:02.665
Przy pierwszym wskazaniu miejsca

0:07:02.689,0:07:05.369
komputer poprosiłby[br]o wpisanie unikalnej nazwy.

0:07:06.760,0:07:10.536
Szybko okazało się to zbyt żmudne.

0:07:10.536,0:07:13.800
Komputer powinien automatycznie[br]nadać i zapisać nazwę.

0:07:15.020,0:07:18.960
A może zastosować[br]porządek dodawania wartości?

0:07:19.480,0:07:21.976
Spróbowałem. Wartość 1, wartość 2.

0:07:22.000,0:07:24.762
Szybko zauważyłem,[br]że przy większej liczbie wartości

0:07:24.786,0:07:27.296
nie da się zapamiętać[br]elementów na ekranie.

0:07:27.320,0:07:32.616
A jeśli zamiast pozwolić[br]wstawiać dane gdziekolwiek,

0:07:32.640,0:07:34.240
ograniczę wybór do siatki?

0:07:34.720,0:07:36.936
Wówczas po wskazaniu komórki

0:07:36.936,0:07:39.680
komputer mógłby użyć[br]wiersza i kolumny jako nazwy.

0:07:40.640,0:07:46.816
A jeśli zrobić to w formie mapy[br]i dodał litery na górze i liczby po boku,

0:07:46.840,0:07:49.736
to na widok B7 w formule

0:07:49.760,0:07:52.420
wiadomo by było dokładnie,[br]gdzie to jest na ekranie.

0:07:52.640,0:07:56.880
Stałoby się jasne,[br]jak samemu wpisać formułę.

0:07:57.440,0:08:00.520
Ograniczenie do siatki[br]pomogło rozwiązać problem.

0:08:01.200,0:08:06.800
Otworzyło też nowe możliwości, [br]jak używanie zakresów komórek.

0:08:07.360,0:08:08.936
Ale nie było zbyt restrykcyjne.

0:08:08.960,0:08:13.280
Nadal pozwalało dodać każdą wartość[br]i formułę w każdej z komórek.

0:08:14.120,0:08:17.960
Tak to robimy do dziś,[br]prawie 40 lat później.

0:08:19.109,0:08:22.776
Ja i mój przyjaciel Bob zdecydowaliśmy,[br]że razem zbudujemy ten produkt.

0:08:22.800,0:08:27.216
Zająłem się opracowaniem[br]zasad funkcjonowania.

0:08:27.240,0:08:30.496
Stworzyłem kartę referencyjną,[br]która posłużyła za dokumentację.

0:08:30.520,0:08:35.296
Pomogła mi też zapewnić,[br]że definiowany interfejs użytkownika

0:08:35.320,0:08:38.799
będzie można jasno[br]i zwięźle wyjaśnić laikom.

0:08:39.520,0:08:44.936
Bob pracował na strychu mieszkania[br]wynajętego w Arlington w Massachusetts.

0:08:44.960,0:08:46.680
Oto i wnętrze strychu.

0:08:48.240,0:08:51.016
Bob wykupił czas w MIT Multics System,

0:08:51.040,0:08:53.760
żeby pisać kod na terminalu takim jak ten.

0:08:54.400,0:08:57.896
Potem pobierał testowe wersje[br]na pożyczony komputer Apple II

0:08:57.920,0:09:01.176
przez telefon przy użyciu[br]przetwornika akustycznego

0:09:01.200,0:09:02.360
i testował.

0:09:02.920,0:09:07.640
Na potrzeby jednego z tych testów[br]wykorzystałem kampanię reklamową Pepsi.

0:09:08.220,0:09:12.050
Drukowanie nie jeszcze działało,[br]więc musiałem wszystko przepisać.

0:09:12.130,0:09:14.896
Zapisywanie nie działało,[br]więc przy każdym zawieszeniu

0:09:15.010,0:09:18.010
musiałem wpisywać[br]wszystkie formuły od nowa.

0:09:18.240,0:09:22.216
Następnego dnia zgłosiłem się na zajęciach[br]do przedstawienia mojego przypadku.

0:09:22.240,0:09:25.816
Zrobiłem pięcioletnie prognozy[br]i różnego rodzaju scenariusze.

0:09:25.840,0:09:29.520
Poszło mi świetnie, VisiCalc się przydał.

0:09:30.160,0:09:32.760
Profesor zapytał, jak to zrobiłem.

0:09:33.469,0:09:36.136
Nie chciałem ujawniać[br]naszego tajnego projektu.

0:09:36.160,0:09:37.540
(Śmiech)

0:09:37.780,0:09:40.056
Odpowiedziałem więc:[br]"Wziąłem to, dodałem,

0:09:40.080,0:09:42.176
pomnożyłem przez to[br]i odjąłem tamto".

0:09:42.200,0:09:44.296
Spytał, czemu nie użyłem proporcji.

0:09:44.320,0:09:47.336
Na co ja: "Ha! Proporcje[br]nie byłyby tak dokładne".

0:09:47.360,0:09:49.936
Choć miałem na myśli[br]"Dzielenie jeszcze nie działa".

0:09:49.960,0:09:53.056
(Śmiech)

0:09:53.080,0:09:56.936
Ostatecznie udało nam się[br]dokończyć VisiCalc na tyle,

0:09:56.960,0:09:58.800
by móc przedstawić go publicznie.

0:09:59.440,0:10:01.416
Mój tata wydrukował[br]broszurę informacyjną,

0:10:01.440,0:10:03.850
która mogła też służyć[br]jako materiał promocyjny.

0:10:04.280,0:10:06.674
W czerwcu 1979 roku

0:10:06.674,0:10:11.118
nasz wydawca ogłosił VisiCalc światu[br]na małym stoisku

0:10:11.118,0:10:14.200
ogromnej Narodowej Konferencji[br]Komputerowej w Nowym Jorku.

0:10:14.800,0:10:18.960
The New York Times napisał[br]humorystyczny artykuł o tej konferencji.

0:10:19.480,0:10:21.936
"Maszyny wykonują coś[br]w stylu obrzędów religijnych

0:10:21.960,0:10:23.341
Wierni jeszcze się schodzą,

0:10:23.365,0:10:26.461
a już malarze w recepcji Koloseum[br]dodają VISICALC do panteonu

0:10:26.485,0:10:29.656
starannymi czarnymi literami[br]na żółtym tle.

0:10:29.680,0:10:31.496
Chwała VISICALC!”

0:10:31.520,0:10:35.096
(Łapiąc dech) New York Times:[br]"Chwała VISICALC!”.

0:10:35.120,0:10:36.616
(Śmiech)

0:10:36.640,0:10:40.896
Na temat elektronicznych arkuszy

0:10:40.920,0:10:44.816
popularna prasa biznesowa[br]milczała potem dwa lata.

0:10:44.840,0:10:46.976
Większość ludzi tego jeszcze nie załapała.

0:10:47.000,0:10:48.200
Ale niektórzy owszem.

0:10:48.920,0:10:53.120
W październiku 1979 roku[br]wypuściliśmy VisiCalc.

0:10:53.880,0:10:56.696
Dostarczany był w takim opakowaniu.

0:10:56.720,0:10:59.200
A tak wyglądał uruchomiony na Apple II.

0:11:00.000,0:11:01.960
A reszta, jak mówią, jest historią.

0:11:02.360,0:11:04.456
Oczywiście można by[br]jeszcze długo opowiadać,

0:11:04.480,0:11:06.536
ale musi to poczekać na inny dzień.

0:11:06.560,0:11:08.800
Wspomnę o jednym – Harvard pamięta.

0:11:09.400,0:11:10.600
To ta sala.

0:11:11.240,0:11:13.590
Umieścili tablicę[br]upamiętniającą wydarzenie.

0:11:13.590,0:11:16.300
[Na tej sali w 1978 roku[br]Dan Bricklin, absolwent '79

0:11:16.300,0:11:18.600
wymyślił pierwszy program[br]arkusza kalkulacyjnego

0:11:18.600,0:11:20.795
VisiCalc, zabójcza apka[br]wieku informatycznego

0:11:20.795,0:11:22.972
zapewniła komputerom miejsce w biznesie.]

0:11:22.972,0:11:24.400
(Brawa)

0:11:24.400,0:11:27.336
To powinno przypominać,

0:11:27.360,0:11:32.856
że, bazując na unikalnych doświadczeniach,[br]zdolnościach, potrzebach,

0:11:32.880,0:11:38.136
warto budować prototypy, by odkrywać[br]i rozwiązywać kluczowe problemy

0:11:38.160,0:11:40.280
i w ten sposób zmieniać świat.

0:11:41.040,0:11:42.256
Dziękuję.

0:11:42.280,0:11:46.880
(Brawa)