WEBVTT 00:00:01.135 --> 00:00:04.952 Za mog muža je to bila ljubav na prvi pogled. NOTE Paragraph 00:00:04.976 --> 00:00:06.246 (Smeh) NOTE Paragraph 00:00:06.270 --> 00:00:07.865 Evo šta se dogodilo. 00:00:07.889 --> 00:00:09.839 Godinama unazad, Rudi, 00:00:09.863 --> 00:00:13.926 kojeg sam striktno držala u zoni prijatelja, 00:00:13.950 --> 00:00:16.410 je svratio kod mene kući i upoznao mog tatu, 00:00:16.434 --> 00:00:19.552 farmaceutskog naučnika koji se tek penzionisao, 00:00:19.576 --> 00:00:21.783 nakon lansiranja leka na tržište. 00:00:22.339 --> 00:00:23.672 Moj tata je rekao: 00:00:23.696 --> 00:00:25.747 ''Ah, verovatno nisi čuo za njega. 00:00:25.771 --> 00:00:27.302 Za IPF je, 00:00:27.326 --> 00:00:30.334 idiopatsku plućnu fibrozu.'' 00:00:30.644 --> 00:00:34.564 Rudi je ćutao dugo vremena, a zatim je rekao: 00:00:34.588 --> 00:00:39.065 ''To je bolest koja je oduzela život mom ocu pre 15 godina.'' 00:00:40.016 --> 00:00:43.103 Rudi kaže da je ovo momenat kada se zaljubio. NOTE Paragraph 00:00:43.127 --> 00:00:44.895 (Smeh) NOTE Paragraph 00:00:44.919 --> 00:00:46.071 U mog tatu. NOTE Paragraph 00:00:46.095 --> 00:00:48.243 (Smeh) NOTE Paragraph 00:00:48.847 --> 00:00:52.339 Iako je bilo prekasno da moj tata spasi njegovog, 00:00:52.363 --> 00:00:56.186 osetio je da nam je sudbina dostavila ovaj momenat punog kruga. 00:00:57.224 --> 00:01:01.565 U mojoj porodici gajimo posebnu ljubav za izume mog oca. 00:01:01.589 --> 00:01:04.950 I naročito imamo poštovanje prema njegovim patentima. 00:01:05.498 --> 00:01:09.459 Uramili smo patente na zidovima naše kuće. 00:01:09.887 --> 00:01:14.547 I postoji priznanje u našoj porodici da sve što sam uspela da uradim - 00:01:14.571 --> 00:01:17.936 koledž, studije prava, rad na zdravstvenom pravu - 00:01:17.960 --> 00:01:21.285 sve to je zato što je Amerika omogućila mom ocu 00:01:21.309 --> 00:01:24.661 da ispuni svoj potencijal kao pronalazač. NOTE Paragraph 00:01:25.411 --> 00:01:29.919 (Aplauz) NOTE Paragraph 00:01:30.363 --> 00:01:34.042 Prošle godine sam upoznala direktora Zavoda za američke patente 00:01:34.066 --> 00:01:35.257 po prvi put, 00:01:35.281 --> 00:01:38.956 i poslala sam mojoj porodici selfi iz te kancelarije u Virdžiniji. NOTE Paragraph 00:01:38.980 --> 00:01:39.981 (Smeh) NOTE Paragraph 00:01:40.005 --> 00:01:41.900 Primila sam toliko emotikona, 00:01:41.924 --> 00:01:44.325 da biste pomislili da sam upoznala Bijonse. NOTE Paragraph 00:01:44.349 --> 00:01:45.647 (Smeh) NOTE Paragraph 00:01:46.187 --> 00:01:47.347 Ali istinu govoreći, 00:01:47.371 --> 00:01:49.752 bila sam tamo da bih razgovarala o problemu - 00:01:49.776 --> 00:01:54.831 kako naš zastareli patentni sistem podstiče visoke cene lekova 00:01:54.855 --> 00:01:56.632 i košta živote. 00:01:57.315 --> 00:02:01.672 Danas preko dve milijarde ljudi živi bez pristupa lekovima. 00:02:01.696 --> 00:02:03.656 I uprkos ovoj globalnoj krizi, 00:02:03.680 --> 00:02:05.926 cene lekova rastu, 00:02:05.950 --> 00:02:08.331 uključujući i bogatije zemlje. 00:02:08.355 --> 00:02:13.176 Trideset četiri miliona Amerikanaca je izgubilo člana porodice ili prijatelja 00:02:13.200 --> 00:02:15.057 u poslednjih pet godina, 00:02:15.081 --> 00:02:17.382 ne zato što lečenje ne postoji, 00:02:17.406 --> 00:02:19.663 već zato što ne mogu da ga priušte. 00:02:20.287 --> 00:02:24.224 Rastuće cene lekova guraju porodice u beskućništvo, 00:02:24.248 --> 00:02:26.581 starije u bankrot 00:02:26.605 --> 00:02:30.938 i roditelje u humanitarnu pomoć za lečenje njihove kritično obolele dece. 00:02:31.919 --> 00:02:34.990 Postoji dosta razloga za ovu krizu, 00:02:35.014 --> 00:02:38.418 ali jedan je zastareli patentni sistem 00:02:38.442 --> 00:02:42.109 koji Amerika pokušava da izveze u ostatak sveta. NOTE Paragraph 00:02:43.026 --> 00:02:45.689 Inicijalna namera iza patentnog sistema 00:02:45.713 --> 00:02:48.240 je bila da motivišu ljude da pronalaze 00:02:48.264 --> 00:02:51.852 nagrađujući ih sa vremenski ograničenim monopolom. 00:02:51.876 --> 00:02:56.177 Ali danas je ta namera iskrivljena do neprepoznatljivosti. 00:02:56.661 --> 00:02:59.884 Korporacije imaju timove advokata i lobista 00:02:59.908 --> 00:03:05.192 kojima je jedini posao da produže zaštitu patenta što je duže moguće. 00:03:05.795 --> 00:03:08.731 I oduzeli smo kancelariji za patente vremena. 00:03:08.755 --> 00:03:12.403 Trebalo je 155 godina američkom zavodu za patente 00:03:12.427 --> 00:03:15.125 da izda prvih pet miliona patenata. 00:03:15.149 --> 00:03:20.228 Trebalo je samo 27 godina da se izda narednih pet miliona. NOTE Paragraph 00:03:20.704 --> 00:03:23.795 Nismo postali drastično inventivniji. 00:03:23.819 --> 00:03:28.477 Korporacije su postale drastično bolje u poigravanju sa sistemom. 00:03:28.946 --> 00:03:31.200 Patenti lekova su eksplodirali - 00:03:31.224 --> 00:03:35.931 između 2006. i 2016. su se udvostručili. 00:03:36.246 --> 00:03:37.976 Ali uzmite u obzir ovo: 00:03:38.659 --> 00:03:44.310 velika većina lekova povezanih sa novim patentima za lekove 00:03:44.334 --> 00:03:45.593 nisu novi. 00:03:45.617 --> 00:03:49.688 Skoro osam od deset su za već postojeće, 00:03:49.712 --> 00:03:52.656 poput insulina ili aspirina. NOTE Paragraph 00:03:53.133 --> 00:03:56.926 Moja organizacija, tim advokata i naučnika 00:03:56.950 --> 00:04:02.529 su nedavno sproveli istragu o 12 najprodavanijih lekova u Americi. 00:04:02.553 --> 00:04:04.664 Saznali smo da, u proseku, 00:04:04.688 --> 00:04:09.759 ima 125 patenata podnesenih za svaki lek. 00:04:10.204 --> 00:04:13.395 Često za stvari koje znamo da radimo već decenijama, 00:04:13.419 --> 00:04:16.278 poput spajanja dve pilule u jednu. 00:04:16.855 --> 00:04:19.966 Što viši patentski zid kompanija gradi, 00:04:19.990 --> 00:04:22.626 to duže zadržava svoj monopol. 00:04:22.650 --> 00:04:24.951 I nemajući sa kim da se takmiče, 00:04:24.975 --> 00:04:27.292 mogu da postavljaju cene kako hoće. 00:04:27.316 --> 00:04:29.308 I pošto su ovo lekovi, 00:04:29.332 --> 00:04:31.419 a ne dizajnerski satovi, 00:04:31.443 --> 00:04:33.991 mi nemamo izbora sem da platimo. NOTE Paragraph 00:04:34.678 --> 00:04:38.693 Patentski zid je strategija da se blokira konkurencija. 00:04:39.075 --> 00:04:42.268 Ne za maksimalnih 14 godina, 00:04:42.292 --> 00:04:45.963 kako su prvobitno predvideli osnivači Amerike, 00:04:45.987 --> 00:04:49.371 niti 20 godina koliko je danas zakonski dozvoljeno, 00:04:49.395 --> 00:04:52.402 već za 40 ili više godina. 00:04:52.854 --> 00:04:56.679 U međuvremenu su cene lekova nastavile da rastu - 00:04:56.703 --> 00:04:59.632 68 posto od 2012. 00:05:00.306 --> 00:05:04.021 To je sedam puta više od stope inflacije. 00:05:04.728 --> 00:05:07.347 I ljudi se muče ili umiru, 00:05:07.371 --> 00:05:09.704 jer ne mogu da priušte lekove. NOTE Paragraph 00:05:10.912 --> 00:05:13.444 Sada želim da budem jasna o nečemu. 00:05:13.468 --> 00:05:17.499 Ovde se ne radi o predstavljanju farmaceutske industrije kao negativca. 00:05:17.523 --> 00:05:19.659 Ono o čemu danas pričam je 00:05:19.683 --> 00:05:23.677 da li sistem koji smo stvorili kako bismo promovisali napredak 00:05:23.701 --> 00:05:26.264 zapravo radi onako kako je zamišljeno. 00:05:27.121 --> 00:05:31.034 Naravno da se farmaceutske kompanije poigravaju sa sistemom, 00:05:31.058 --> 00:05:34.016 ali se poigravaju zato što mogu. 00:05:34.040 --> 00:05:37.656 Jer nismo uspeli da adaptiramo ovaj sistem 00:05:37.680 --> 00:05:40.127 današnjoj realnosti. 00:05:40.151 --> 00:05:41.755 Vlada izdaje 00:05:41.779 --> 00:05:45.093 jednu od najcenjenijih nagrada u biznisu - 00:05:45.117 --> 00:05:50.466 mogućnost kreiranja proizvoda koji je zaštićen od konkurencije - 00:05:50.490 --> 00:05:54.236 i traži sve manje i manje zauzvrat u našu korist. 00:05:54.720 --> 00:06:00.720 Zamislite da nagradite jednog autora za istu knjigu sa 100 Pulicerovih nagrada. NOTE Paragraph 00:06:00.744 --> 00:06:02.021 (Mrmljanje) NOTE Paragraph 00:06:02.735 --> 00:06:04.695 Ne mora da bude ovako. 00:06:04.719 --> 00:06:07.776 Možemo da stvorimo moderni patentni sistem, 00:06:07.800 --> 00:06:11.219 koji bi odgovarao potrebama društva 21. veka. 00:06:11.243 --> 00:06:12.442 A da bismo to uradili, 00:06:12.466 --> 00:06:15.823 treba da osmislimo patentni sistem koji služi javnosti, 00:06:15.847 --> 00:06:17.934 a ne samo korporacijama. NOTE Paragraph 00:06:18.736 --> 00:06:20.003 Pa kako to da uradimo? 00:06:20.752 --> 00:06:22.172 Pet reformi. 00:06:22.633 --> 00:06:26.332 Prvo, treba da prestanemo da izdajemo toliko patenata. 00:06:27.077 --> 00:06:29.181 Pod Kenedijevom administracijom, 00:06:29.205 --> 00:06:32.753 u pokušaju da se suzbije rastuća cena lekova, 00:06:32.777 --> 00:06:35.738 član Kongresa iz Tenesija je predložio ideju. 00:06:36.211 --> 00:06:37.528 Rekao je, 00:06:37.552 --> 00:06:39.156 ''Ako želite da poboljšate lek, 00:06:39.180 --> 00:06:41.576 i želite da dobijete još jedan patent za isti, 00:06:41.600 --> 00:06:45.768 modifikovana verzija treba da bude znatno bolja, terapeutski, 00:06:45.792 --> 00:06:46.942 za pacijente.'' 00:06:47.419 --> 00:06:49.037 Zbog intenzivnog lobiranja, 00:06:49.061 --> 00:06:51.528 ova ideja nikada nije ugledala svetlost dana. 00:06:52.464 --> 00:06:55.075 Ali poboljšan patentni sistem 00:06:55.099 --> 00:07:00.123 bi osigurao i evoluirao ovaj jednostavan, a pametan predlog. 00:07:00.147 --> 00:07:01.543 Za dobijanja patenta, 00:07:01.567 --> 00:07:04.813 treba da izmislite nešto suštinski bolje 00:07:04.837 --> 00:07:06.892 od već postojećeg. 00:07:06.916 --> 00:07:09.241 Ovo ne bi trebalo da bude kontroverzno. 00:07:09.265 --> 00:07:10.662 Kao društvo, 00:07:10.686 --> 00:07:14.918 ostavljamo velike nagrade za velike ideje. 00:07:14.942 --> 00:07:19.109 Ne dajemo Mišelinove zvezdice za šefove kuhinja koji su samo poboljšali recept, 00:07:19.133 --> 00:07:23.555 dajemo ih onima koji su promenili način na koji razmišljamo o hrani. 00:07:23.579 --> 00:07:26.602 A ipak, izdajemo patente vredne milijarde dolara, 00:07:26.626 --> 00:07:28.499 zbog malih promena. 00:07:28.523 --> 00:07:30.323 Vreme je da podignemo standard. NOTE Paragraph 00:07:31.499 --> 00:07:33.077 Drugo, 00:07:33.101 --> 00:07:37.514 treba da promenimo finansijske podsticaje Zavoda za patente. 00:07:37.538 --> 00:07:40.093 Upravo sada je prihod Zavoda za patente 00:07:40.117 --> 00:07:44.013 direktno povezan sa brojem patenata koje odobrava. 00:07:45.292 --> 00:07:50.879 To je kao da privatni zatvori zarađuju više ukoliko zatvore više ljudi - 00:07:50.903 --> 00:07:54.680 prirodno je da dolazi do više zatvaranja, 00:07:54.704 --> 00:07:56.101 ne manje. 00:07:56.125 --> 00:07:58.696 Isto je istinito i za patente. NOTE Paragraph 00:08:00.173 --> 00:08:04.069 Treće, treba nam više javnog učešća. 00:08:04.093 --> 00:08:07.180 Sada je patentni sistem poput crne kutije. 00:08:07.204 --> 00:08:12.629 To je dvosmerni razgovor između patentnog sistema i industrije. 00:08:12.653 --> 00:08:15.700 Vi i ja nismo pozvani na tu žurku. 00:08:16.454 --> 00:08:18.541 Ali zamislite da je umesto toga 00:08:18.565 --> 00:08:24.197 Zavod za patente postao dinamični centar za građansku obuku i domišljatost, 00:08:24.221 --> 00:08:28.269 čiji su članovi ne samo tehnički eksperti i birokrate, 00:08:28.293 --> 00:08:31.706 već i sjajni pripovedači javnog zdravstva 00:08:31.730 --> 00:08:34.109 sa strašću prema nauci. 00:08:34.133 --> 00:08:38.056 Obični građani bi imali dostupne informacije 00:08:38.080 --> 00:08:40.087 o kompleksnim tehnologijama 00:08:40.111 --> 00:08:43.940 poput veštačke inteligencije ili modifikovanja gena, 00:08:43.964 --> 00:08:48.503 omogućavajući nam da učestvujemo u političkim razgovorima, 00:08:48.527 --> 00:08:51.963 koji direktno utiču na naše zdravlje i živote. NOTE Paragraph 00:08:53.948 --> 00:08:55.098 Četvrto, 00:08:56.095 --> 00:08:58.761 treba da steknemo pravo odlaska na sud. 00:08:59.245 --> 00:09:02.888 Sada u Americi, nakon što se patent odobri, 00:09:02.912 --> 00:09:05.570 javnost nema legalnu poziciju. 00:09:05.895 --> 00:09:10.807 Samo oni sa komercijalnim interesom, često druge farmaceutske kompanije, 00:09:10.831 --> 00:09:12.243 imaju to pravo. 00:09:12.680 --> 00:09:16.387 Ali svedočila sam iz prve ruke kako se životi mogu spasiti 00:09:16.411 --> 00:09:19.831 kada obični građani imaju pravo odlaska na sud. 00:09:20.720 --> 00:09:22.929 U Indiji 2006, 00:09:22.953 --> 00:09:26.072 moja organizacija je radila sa zaštitnicima pacijenata, 00:09:26.096 --> 00:09:30.493 kako bismo legalno izazvali nepravedne patente lekova za HIV, 00:09:30.517 --> 00:09:33.450 u doba kada je dosta ljudi umiralo, 00:09:33.474 --> 00:09:36.244 jer su cene lekova bile nedostižne. 00:09:36.268 --> 00:09:38.806 Uspeli smo da spustimo cene lekova 00:09:38.830 --> 00:09:40.982 za 87 posto. NOTE Paragraph 00:09:41.006 --> 00:09:45.823 (Aplauz) NOTE Paragraph 00:09:45.847 --> 00:09:47.735 Za samo tri leka 00:09:47.759 --> 00:09:51.672 smo uspeli da uštedimo pola milijarde dolara zdravstvenim sistemima. 00:09:52.212 --> 00:09:57.276 Sada, slučajevi poput ovih mogu da sačuvaju milione života 00:09:57.300 --> 00:09:59.410 i milijarde dolara. 00:09:59.434 --> 00:10:03.253 Zamislite kada bi i Amerikanci imali pravo odlaska na sud. NOTE Paragraph 00:10:05.259 --> 00:10:08.870 I naposletku, treba nam dobar nadzor. 00:10:09.969 --> 00:10:15.477 Treba nam nezavisna jedinica koja bi služila poput javnog zagovornika, 00:10:15.501 --> 00:10:18.969 redovno nadgledajući aktivnosti Zavoda za patente 00:10:18.993 --> 00:10:20.949 i izveštavajući Kongres. 00:10:21.592 --> 00:10:23.585 Da je jedinica poput ove postojala, 00:10:23.609 --> 00:10:28.243 opazili bi na primer, kompaniju Teranos, iz Silicijumske doline, 00:10:28.267 --> 00:10:32.022 pre nego što su dobili toliko patenata za testiranje krvi 00:10:32.046 --> 00:10:35.569 i stekli procenu na devet milijardi dolara 00:10:35.593 --> 00:10:36.847 dok u stvarnosti, 00:10:36.871 --> 00:10:39.271 uopšte nije postojao izum. NOTE Paragraph 00:10:39.673 --> 00:10:44.585 Ova vrsta odgovornosti će postati izuzetno hitna. 00:10:44.609 --> 00:10:46.870 U doba ''23andMe", 00:10:46.894 --> 00:10:49.008 postavljaju se važna pitanja 00:10:49.032 --> 00:10:52.291 o tome da li kompanije mogu da patentiraju i prodaju 00:10:52.315 --> 00:10:55.980 naše genetske informacije i naše podatke o pacijentima. 00:10:56.004 --> 00:10:58.678 Treba da postanemo deo tih razgovora 00:10:58.702 --> 00:11:00.281 pre nego što bude prekasno. 00:11:00.821 --> 00:11:05.109 Naše informacije se koriste za stvaranje novih terapija. 00:11:05.133 --> 00:11:09.672 I kada dođe trenutak dijagnoze za mene i moju porodicu, 00:11:09.696 --> 00:11:11.593 ili za vas i vašu, 00:11:11.617 --> 00:11:15.834 da li ćemo se okrenuti humanitarnoj pomoći kako bismo spasili živote onih koje volimo 00:11:16.660 --> 00:11:19.160 To nije svet u kojem želim da živim. 00:11:19.184 --> 00:11:22.584 To nije svet koji želim za mog dvogodišnjeg sina. NOTE Paragraph 00:11:24.260 --> 00:11:28.164 Moj tata sada stari, 00:11:28.188 --> 00:11:32.985 i i dalje je prilično brilijantan i moralan kao i uvek. 00:11:33.478 --> 00:11:37.390 Ponekad nas ljudi pitaju da li su se stvari između nas zahuktale: 00:11:37.414 --> 00:11:39.279 patentski naučnik 00:11:39.303 --> 00:11:42.036 i njegova ćerka, advokat za reformu patenata. 00:11:43.377 --> 00:11:47.978 To je takvo temeljno nerazumevanje o tome šta je u pitanju, 00:11:48.002 --> 00:11:51.981 jer nije o naučnicima nasuprot aktivista, 00:11:52.005 --> 00:11:54.716 ili o izumima nasuprot zaštite. 00:11:54.740 --> 00:11:56.788 Ovo je o ljudima, 00:11:56.812 --> 00:12:00.137 našoj potrazi za stvaranjem i našem pravu da živimo. 00:12:00.629 --> 00:12:04.766 Moj tata i ja razumemo da naša domišljatost i naše dostojanstvo 00:12:04.790 --> 00:12:07.257 idu ruku pod ruku. 00:12:07.281 --> 00:12:09.567 Na istoj smo strani. 00:12:09.868 --> 00:12:13.098 Vreme je da osmislimo patentni sistem 00:12:13.122 --> 00:12:15.304 koji oslikava to saznanje. NOTE Paragraph 00:12:15.710 --> 00:12:16.860 Hvala. NOTE Paragraph 00:12:16.884 --> 00:12:21.500 (Aplauz)