0:00:01.000,0:00:04.000
подготвен сум да се обложам дека јас сум најглупавиот човек во оваа просторија

0:00:04.000,0:00:06.000
бидејќи не можев да го завршам училиштето.

0:00:06.000,0:00:08.000
Но тоа што го знаев на многу рана возраст

0:00:08.000,0:00:10.000
е дека ги сакам парите и го сакам бизнисот

0:00:10.000,0:00:12.000
и го сакам претприемништвото.

0:00:12.000,0:00:14.000
И јас бев одгледан така за да бидам претприемач.

0:00:14.000,0:00:16.000
Уште од мал имав навистина голема страст за --

0:00:16.000,0:00:19.000
но за ова никогаш до сега не сум зборувал --

0:00:19.000,0:00:22.000
значи ова е прв пат некој друг да го слушне ова, освен жена ми пред три дена,

0:00:22.000,0:00:25.000
бидејќи таа ми рече, „За што зборуваш?“ и јас и кажав --

0:00:25.000,0:00:27.000
мислам дека пропуштаме можност

0:00:27.000,0:00:29.000
да ги најдеме оние деца

0:00:29.000,0:00:31.000
кои имаат претприемачки особини,

0:00:31.000,0:00:33.000
и да ги подготвиме или да им покажеме

0:00:33.000,0:00:35.000
дека да се биде претприемач е всушност кул.

0:00:35.000,0:00:38.000
Тоа не е нешто лошо, но е на лош глас,

0:00:38.000,0:00:41.000
и тоа се случува во многу општества.

0:00:41.000,0:00:44.000
Децата, кога ќе пораснат, имаат соништа.

0:00:44.000,0:00:46.000
Имаме страсти и имаме визии.

0:00:46.000,0:00:48.000
И некако тие работи ни се рушат.

0:00:48.000,0:00:51.000
И ни е кажано дека треба повеќе да учиме

0:00:51.000,0:00:53.000
или да бидеме пофокусирани или да земеме тутор.

0:00:53.000,0:00:55.000
Моите родители ми најдоа тутор за француски,

0:00:55.000,0:00:58.000
но јас и понатаму немам поим од француски.

0:00:58.000,0:01:00.000
Пред две години, јас бев највисоко оценет предавач

0:01:00.000,0:01:03.000
на магистерските студии за претприемништво на MIT.

0:01:03.000,0:01:06.000
А тоа беше настан на кој јас зборував пред група на претприемачи од цел свет.

0:01:06.000,0:01:09.000
Кога бев во второ одделение, јас ја освоив градската награда во натпреварот за говорништво,

0:01:09.000,0:01:11.000
но никој не рече,

0:01:11.000,0:01:13.000
„Еј, ова дете е добар говорник.

0:01:13.000,0:01:16.000
Не може да се фокусира, но сака да шета наоколу и да ги енергизира луѓето.“

0:01:16.000,0:01:18.000
Никој не рече, „Најдете му тренер за говорништво.“

0:01:18.000,0:01:20.000
Тие рекоа, најдете му тутор за она за што не го бива.

0:01:20.000,0:01:22.000
Значи децата пројавуваат такви особини.

0:01:22.000,0:01:24.000
И ние треба да почнеме да ги бараме тие особини.

0:01:24.000,0:01:26.000
Мислам дека треба да ги воспитуваме децата

0:01:26.000,0:01:28.000
да бидат претприемачи наместо адвокати.

0:01:28.000,0:01:30.000
А за жал училишниот систем

0:01:30.000,0:01:32.000
го подготвува овој свет

0:01:32.000,0:01:34.000
да каже, „Еј, ајде да бидеме адвокати или ајде да бидеме доктори,“

0:01:34.000,0:01:36.000
и ја пропуштаме можноста бидејќи

0:01:36.000,0:01:39.000
никој никогаш не вели, „Еј, биди претприемач.“

0:01:39.000,0:01:41.000
Претприемачите се луѓе -- бидејќи ги има многу овде во просторијава --

0:01:41.000,0:01:44.000
кои имаат некои идеи и страсти или гледаат некои потреби во светот

0:01:44.000,0:01:46.000
и одлучуваат да станат и да го направат тоа.

0:01:46.000,0:01:49.000
И ризикуваме се само за да го оствариме тоа.

0:01:49.000,0:01:51.000
И имаме способност да привлечеме група луѓе околу нас

0:01:51.000,0:01:53.000
кои би сакале да го градат тој сон со нас.

0:01:53.000,0:01:55.000
И мислам дека, ако децата

0:01:55.000,0:01:58.000
ја прифатат оваа идеја, на мала возраст, да бидат претприемачи,

0:01:58.000,0:02:01.000
би можеле да го промениме сето она во светот кое денес претставува проблем.

0:02:01.000,0:02:04.000
За секој проблем кој постои, некој има идеја за него.

0:02:04.000,0:02:06.000
Како мало дете, никој не може да ви каже дека тоа не може да се случи

0:02:06.000,0:02:08.000
бидејќи вие сте многу незрели за да бидете свесни

0:02:08.000,0:02:10.000
дека не можете да сфатите.

0:02:10.000,0:02:13.000
Мислам дека ние како родители, но и општеството, имаме обврска

0:02:13.000,0:02:15.000
да почнеме да ги учиме децата да ловат риба

0:02:15.000,0:02:17.000
наместо да им даваме риба.

0:02:17.000,0:02:19.000
Старата парабола, „Ако му дадеш на човекот риба, си го нахранил за еден ден.

0:02:19.000,0:02:22.000
Ако го научиш човекот да лови риба, си го нахранил за цел живот.“

0:02:22.000,0:02:24.000
Треба да ги научиме нашите деца да бидат претприемачи,

0:02:24.000,0:02:26.000
оние кои пројавуваат такви особини,

0:02:26.000,0:02:29.000
како што ги учиме оние кои имаат дарба за наука да бидат научници.

0:02:29.000,0:02:31.000
Што ако ги забележиме оние кои имаат претприемачки особини

0:02:31.000,0:02:33.000
и ги научиме да бидат претприемачи?

0:02:33.000,0:02:35.000
Би ги имале сите тие деца кои ќе го шират бизнисот

0:02:35.000,0:02:37.000
наместо да ги чекаат владините донации.

0:02:37.000,0:02:40.000
А ние седиме и ги учиме нашите деца што не треба да прават.

0:02:40.000,0:02:42.000
Немој да удираш; немој да гризаш; немој да пцуеш.

0:02:42.000,0:02:45.000
Сега ги учиме децата да бараат навистина добри вработувања,

0:02:45.000,0:02:47.000
знаете, а училишниот систем ги учи да изберат

0:02:47.000,0:02:49.000
да бидат доктори и да бидат адвокати

0:02:49.000,0:02:51.000
и да бидат сметководители и стоматолози

0:02:51.000,0:02:53.000
и учители и пилоти.

0:02:53.000,0:02:55.000
А медиумите велат дека е многу кул ако излеземе

0:02:55.000,0:02:57.000
и бидеме модел или пејач

0:02:57.000,0:03:00.000
или спортски херој како Сидни Крозби.

0:03:00.000,0:03:03.000
Нашата МВА програма не ги учи децата да бидат претприемачи.

0:03:03.000,0:03:05.000
Причината поради која јас ја избегнав МВА програмата --

0:03:05.000,0:03:07.000
на страна фактот дека не можев ниту да влезам во некоја

0:03:07.000,0:03:09.000
бидејќи имав 61 процент просек во средното училиште

0:03:09.000,0:03:11.000
и со 61 процент просек

0:03:11.000,0:03:13.000
едвај ме примија во единственото училиште во Канада кое ме прифати, Карлтон --

0:03:13.000,0:03:16.000
но нашите МВА програми не ги учат децата да бидат претприемачи.

0:03:16.000,0:03:18.000
Тие ги учат како да одат да работат во корпорации.

0:03:18.000,0:03:21.000
Но кој ги основа тие компании? Тоа се случајно неколку луѓе.

0:03:21.000,0:03:24.000
Дури и во популарната книжевност, единствената книга која јас ја најдов --

0:03:24.000,0:03:26.000
а оваа треба да се најде на листата за читање кај сите вас --

0:03:26.000,0:03:28.000
единствената книга која воопшто ја најдов

0:03:28.000,0:03:30.000
која претприемачот го претвора во херој е „Atlas Shrugged“.

0:03:30.000,0:03:32.000
Се друго во светот се стреми кон тоа да погледне во претприемачите

0:03:32.000,0:03:34.000
и да рече дека тие се лоши луѓе.

0:03:34.000,0:03:36.000
Јас гледам дури и на моето семејство.

0:03:36.000,0:03:38.000
Моите дедовци обајцата биле претприемачи. Татко ми беше претприемач.

0:03:38.000,0:03:41.000
И брат ми и сестра ми и јас, сите тројца поседуваме компании исто така.

0:03:41.000,0:03:43.000
И сите ние одлучивме да почнеме со тоа

0:03:43.000,0:03:45.000
бидејќи тоа е единственото место каде се вклопуваме.

0:03:45.000,0:03:47.000
Ние не се снаоѓавме на нормално работно место. Не можевме да работиме за некој друг

0:03:47.000,0:03:50.000
бидејќи сме премногу тврдоглави и имаме толку многу други способности.

0:03:50.000,0:03:52.000
Но и децата можат да бидат претприемачи исто така.

0:03:52.000,0:03:54.000
Јас сум голем дел од две глобални организации

0:03:54.000,0:03:56.000
наречени Организација на претприемачи и Организација на млади претседатели.

0:03:56.000,0:03:58.000
Штотуку се вратив од Барселона

0:03:58.000,0:04:01.000
каде што говорев на ОМP глобалната конференција,

0:04:01.000,0:04:03.000
и сите што ги запознав таму

0:04:03.000,0:04:05.000
кои се претприемачи

0:04:05.000,0:04:07.000
имаа потешкотии во училиштето.

0:04:07.000,0:04:10.000
Кај мене се дијагностицирани 18 од 19 знаци за растројство на вниманието.

0:04:10.000,0:04:13.000
Па ова нешто овде ме излудува.

0:04:13.000,0:04:15.000
-

0:04:15.000,0:04:17.000
Веројатно затоа сега сум во мала паника --

0:04:17.000,0:04:19.000
на страна сиот кофеин и шеќерот што ги земав --

0:04:19.000,0:04:22.000
но ова е навистина морничаво за еден претприемач.

0:04:22.000,0:04:24.000
Растројство на вниманието, биполарно растројство.

0:04:24.000,0:04:27.000
Дали знаевте дека биполарносто растројство има прекар директорска болест?

0:04:27.000,0:04:30.000
Тед Тарнер ја има. Стив Џобс ја има.

0:04:30.000,0:04:33.000
Сите тројца основачи на Netscape ја имаат.

0:04:33.000,0:04:35.000
Би можел да продолжам.

0:04:35.000,0:04:37.000
Децата -- би можеле да ги видите тие знаци кај децата.

0:04:37.000,0:04:39.000
Но тоа што го правиме ние е им даваме Ritalin и им велиме,

0:04:39.000,0:04:41.000
„Немој да бидеш претприемачки тип.

0:04:41.000,0:04:43.000
Вклопи се во овој систем и обиди се да станеш студент.“

0:04:43.000,0:04:45.000
Извинете, но претприемачите не се студенти.

0:04:45.000,0:04:47.000
Ние одиме по брзата патека. Ние ја сваќаме играта.

0:04:47.000,0:04:49.000
Ги крадев писмените задачи. Препишував на тестовите.

0:04:49.000,0:04:52.000
Ги најмував децата за да ги завршат сметководствените задачи на Универзитетот

0:04:52.000,0:04:54.000
за 13 Последователни задачи.

0:04:54.000,0:04:57.000
Но како претприемач вие не работите сметководство, туку најмувате сметководители.

0:04:57.000,0:04:59.000
Јас тоа порано го сфатив.

0:04:59.000,0:05:01.000
-

0:05:01.000,0:05:03.000
-

0:05:03.000,0:05:06.000
Бар можам да признаам дека препишував на факултет; повеќето од нас не би го направиле тоа.

0:05:06.000,0:05:09.000
Ме цитираат -- а јас и реков на личноста која ја пишуваше книгата --

0:05:09.000,0:05:11.000
Денес ме цитираат во истиот тој универзитетски учебник

0:05:11.000,0:05:14.000
во секој универзитет и колеџ во Канада.

0:05:14.000,0:05:17.000
Во сметководството за менаџери, јас сум во поглавје осум.

0:05:17.000,0:05:19.000
Го отворам поглавјето осум зборувајќи за буџетот.

0:05:19.000,0:05:22.000
И и реков на авторката, откако ме интервјуираа, дека препишував на тој предмет.

0:05:22.000,0:05:25.000
А таа мислеше дека тоа е премногу смешно за да не се додаде.

0:05:25.000,0:05:28.000
Но кај децата можете да ги забележите ваквите знаци.

0:05:28.000,0:05:30.000
Дефиницијата за претприемач е „личност која организира, спроведува

0:05:30.000,0:05:33.000
и го предвидува ризикот за деловната зделка.“

0:05:33.000,0:05:35.000
Тоа не значи дека треба да одите на МВА програмата.

0:05:35.000,0:05:37.000
Тоа не значи дека мора да го завршите училиштето.

0:05:37.000,0:05:40.000
Тоа само значи дека морате да се чувствувате добро во врска со тие работи.

0:05:40.000,0:05:43.000
Сме ги слушнале приказните за тоа, дали тоа се стекнува или е вродено, нели.

0:05:43.000,0:05:45.000
Дали е првото или е другото? Кое е?

0:05:45.000,0:05:48.000
Па, јас не мислам дека е ни едното ни другото. Мислам дека се и двете.

0:05:48.000,0:05:50.000
Јас бев подготвуван за претприемач.

0:05:50.000,0:05:52.000
Кога растев, јас немав избор,

0:05:52.000,0:05:54.000
бидејќи бев поучуван уште многу рано, на мала возраст --

0:05:54.000,0:05:56.000
кога татко ми сфати дека јас нема да се вклопам

0:05:56.000,0:05:58.000
во сето она што ме учеа на училиште --

0:05:58.000,0:06:01.000
дека тој може да ме научи да го сфатам бизнисот на многу мала возраст.

0:06:01.000,0:06:03.000
Тој не подготви нас, сите тројца,

0:06:03.000,0:06:05.000
да ја мразиме помислата да бидеме вработени

0:06:05.000,0:06:08.000
и да ја сакаме можноста да креираме компании во кои ќе можеме да вработиме други луѓе.

0:06:08.000,0:06:11.000
Мојата прва мала бизнис авантура, кога имав седум години, беше во Винипег,

0:06:11.000,0:06:13.000
и јас лежев на мојот кревет со еден од оние долги продолжени кабли.

0:06:13.000,0:06:15.000
И им се јавував на сите перални за хемиско чистење во Винипег

0:06:15.000,0:06:17.000
за да дознаам колку тие

0:06:17.000,0:06:19.000
би ми платиле за закачалки.

0:06:19.000,0:06:21.000
И мајка ми влезе во собата и ми рече,

0:06:21.000,0:06:24.000
„Од каде ќе ги набавиш закачалките за да им ги продадеш на хемиското чистење?“

0:06:24.000,0:06:26.000
А јас и реков, „Ајде да одиме и да погледнеме во подрумот.“

0:06:26.000,0:06:29.000
И отидовме долу во подрумот. И јас отворив еден креденец.

0:06:29.000,0:06:31.000
И таму имаше околу илјада закачалки кои јас ги собирав.

0:06:31.000,0:06:34.000
Бидејќи, кога јас и кажував дека излегувам надвор да си играм со децата,

0:06:34.000,0:06:36.000
јас одев од врата до врата во соседството за да собирам закачалки

0:06:36.000,0:06:38.000
и да ги чувам во подрумот за продавање.

0:06:38.000,0:06:40.000
Бидејќи видов неколку недели пред тоа --

0:06:40.000,0:06:43.000
дека може да се заработи од тоа. Понекогаш наплатуваа по два центи за една закачалка.

0:06:43.000,0:06:45.000
Сфатив дека има секакви видови на закачалки.

0:06:45.000,0:06:47.000
И јас само ќе ги соберам.

0:06:47.000,0:06:50.000
И јас знаев дека таа не би сакала јас да одам и да ги собирам, па јас едноствно отидов и го направив тоа.

0:06:51.000,0:06:53.000
И научив дека всушност можеш да преговараш со луѓето.

0:06:53.000,0:06:56.000
Една особа ми понуди три центи а јас ја убедив да ми даде три и половина.

0:06:56.000,0:06:58.000
На седум годишна возраст го знаев дури и тоа

0:06:58.000,0:07:01.000
дека всушност можам да добијам децимален процент од еден цент,

0:07:01.000,0:07:03.000
а луѓето би го плаќале тоа бидејќи се множи.

0:07:03.000,0:07:06.000
На седум години јас тоа го сфатив. Добив три и половина центи за илјада закачалки.

0:07:06.000,0:07:08.000
Продавав штитници за регистарски таблички од врата до врата.

0:07:08.000,0:07:10.000
Татко ми всушност ме натера да најдам некој

0:07:10.000,0:07:12.000
кој би ми ги продал сите тие работи на големо.

0:07:12.000,0:07:14.000
И на девет годишна возраст, јас одев низ градот Sudbury

0:07:14.000,0:07:17.000
и продавав штитници за таблички од врата на врата по куќите.

0:07:17.000,0:07:20.000
Живо се сеќавам на еден муштерија

0:07:20.000,0:07:22.000
бидејќи работев и други работи со тие клиенти.

0:07:22.000,0:07:24.000
Продавав весници.

0:07:24.000,0:07:26.000
А тој никогаш не сакаше да купи весник од мене.

0:07:26.000,0:07:29.000
Јас бев многу убеден дека ќе го натерам да купи штитник за таблички.

0:07:29.000,0:07:30.000
И тој рече, „Па, нам не ни требаат.“

0:07:30.000,0:07:33.000
А јас реков, „Но вие имате два автомобила...“ -- Јас имам девет години.

0:07:33.000,0:07:36.000
Велам, „Но вие имате два автомобила и тие немаат штитници за табличките.“

0:07:36.000,0:07:38.000
А тој рече, „Знам.“

0:07:38.000,0:07:40.000
А јас реков, „Овој автомобил има една табличка која е целата извиткана.“

0:07:40.000,0:07:43.000
А тој рече, „Да, тоа е автомобилот на жена ми.“ А јас реков, „Зошто не би тестирале само една

0:07:43.000,0:07:45.000
на предната страна од автомобилот на жена ви и да видиме дали ќе трае подолго.“

0:07:45.000,0:07:48.000
Значи знаев дека имаше два автомобила со по две регистарски таблички.

0:07:48.000,0:07:50.000
Ако не можам да му продадам за сите четири, би можел да продадам барем една.

0:07:50.000,0:07:52.000
Тоа го научив на мала возраст.

0:07:52.000,0:07:54.000
Препродавав стрипови.

0:07:54.000,0:07:56.000
Кога имав околу десет години, продавав стрипови

0:07:56.000,0:07:58.000
од нашата куќа во Џорџискиот залив.

0:07:58.000,0:08:00.000
Ќе одев со велосипедот до крајот на плажата

0:08:00.000,0:08:02.000
и ќе ги купев сите стрипови од сиромашните деца.

0:08:02.000,0:08:05.000
А потоа ќе се вратев на другиот крај на плажата и ќе им ги продадев на богатите деца.

0:08:05.000,0:08:07.000
Но тоа беше очигледно за мене, нели. Купи евтино, продај скапо.

0:08:07.000,0:08:09.000
Од оваа страна имаш побарувачка, тука се парите.

0:08:09.000,0:08:12.000
Не се обидувајте да им продадете на сиромашните деца; тие немаат пари. Богатите ги имаат. Одете и земете им ги.

0:08:12.000,0:08:14.000
Па тоа е очигледно, нели.

0:08:14.000,0:08:16.000
Тоа е како рецесија. Значи, ете ја рецесијата.

0:08:16.000,0:08:19.000
таму сеуште има 13 трилиони долари кои циркулираат низ економијата на Соединетите Држави.

0:08:19.000,0:08:22.000
Па земете малку од тоа. А јас го научив тоа на мала возраст.

0:08:22.000,0:08:24.000
Исто така научив да не ги откривам своите извори,

0:08:24.000,0:08:26.000
бидејќи бев истепан после четри недели додека го правев тоа

0:08:26.000,0:08:29.000
бидејќи едно од богатите деца откри од каде ги купувам стриповите,

0:08:29.000,0:08:31.000
и не му се допадна фактот дека тој плаќа многу повеќе.

0:08:31.000,0:08:33.000
На десет години бев приморан да разнесувам весници.

0:08:33.000,0:08:35.000
Всушност, многу и не го сакав разнесувањето на весници,

0:08:35.000,0:08:37.000
но на десет години, татко ми ми рече, „Тоа ќе биде твојот следен бизнис.“

0:08:37.000,0:08:39.000
Не само што ми обезбеди еден, туку јас морав да имам два весника,

0:08:39.000,0:08:42.000
а тогаш бараше од мене да најмам некого кој ќе ги носи половина од весниците,

0:08:42.000,0:08:45.000
а јас тоа и го направив, и при тоа сфатив дека од собирањето на бакшишот најмногу се заработува.

0:08:45.000,0:08:47.000
Па така, јас го собирав бакшишот и добивав плата.

0:08:47.000,0:08:49.000
Тогаш одев и собирав за сите весници.

0:08:49.000,0:08:51.000
Тој можеше само да ги носи.

0:08:51.000,0:08:53.000
Бидејќи тогаш сфатив дека можам да заработувам.

0:08:53.000,0:08:56.000
Од тогаш, јас дефинитивно не сакав да бидам вработен.

0:08:56.000,0:08:58.000
-

0:08:58.000,0:09:00.000
Мојот татко поседуваше авто и индустриски сервис.

0:09:00.000,0:09:02.000
Имаше премногу стари автоделови кои беа расфрлани наоколу.

0:09:02.000,0:09:04.000
Тие беа од месинг и од бакар.

0:09:04.000,0:09:07.000
Па јас го прашав што прави со нив. А тој рече дека едноставно ги фрла.

0:09:07.000,0:09:09.000
А јас реков, „Но, зарем нема некој кој би ти платил за тоа?“ А тој рече „Можеби.“

0:09:09.000,0:09:11.000
Запомнете, на десет години -- значи пред 34 години

0:09:11.000,0:09:13.000
јас видов можност во тоа.

0:09:13.000,0:09:15.000
Јас видов дека има пари во ѓубрето.

0:09:15.000,0:09:18.000
Го собирав ѓубрето од сите автосервиси во околината, на мојот велосипед.

0:09:18.000,0:09:20.000
А потоа татко ми во сабота ме возеше

0:09:20.000,0:09:22.000
до отпадот каде што ми плаќаа за тоа.

0:09:22.000,0:09:24.000
Мислев дека тоа е кул.

0:09:24.000,0:09:27.000
Чудно но, 30 години подоцна, имаме линија 1-800-GOT-JUNK?(имате ѓубре?)

0:09:27.000,0:09:29.000
и заработуваме на тоа.

0:09:29.000,0:09:32.000
Кога имав 11 години, со извидниците правевме перничиња за игли,

0:09:32.000,0:09:34.000
и ги правевме за нашите мајки на денот на мајките.

0:09:34.000,0:09:37.000
А перничињата ги правевме од дрвени штипки за алишта --

0:09:37.000,0:09:39.000
кога ја закачуваме облеката на жица надвор.

0:09:39.000,0:09:41.000
И правевме вакви столчиња.

0:09:41.000,0:09:43.000
А имавме и мали перничиња кои ги зашивавме.

0:09:43.000,0:09:45.000
На нив може да се набоцкаат шпенадли.

0:09:45.000,0:09:48.000
Бидејќи луѓето порано знаеа да шијат и им беа потребни перничиња за игли.

0:09:48.000,0:09:51.000
Но јас сфатив дека мораме да имаме избор.

0:09:51.000,0:09:53.000
Така, голем број од нив ги обоив со спреј во кафена боја.

0:09:53.000,0:09:55.000
И тогаш, кога одев од врата на врата, немаше само „Дали сакате да купите едно?“

0:09:55.000,0:09:57.000
Туку, „Каква боја сакате?“

0:09:57.000,0:09:59.000
Имам 10 години; вие нема да ме одбиете,

0:09:59.000,0:10:02.000
особено ако имате две опции; ја имате кафената или обичната.

0:10:02.000,0:10:04.000
Па така јас ја научив оваа лекција уште на мала возраст.

0:10:04.000,0:10:07.000
Научив дека рачната работа е без врска.

0:10:09.000,0:10:11.000
Да, како што косењето трева е скотски.

0:10:11.000,0:10:14.000
Но бидејќи морав да ја косам тревата на сите комшии цело лето и бев платен за тоа,

0:10:14.000,0:10:16.000
сфатив дека е супер да се имаат

0:10:16.000,0:10:19.000
редовни примања од еден клиент.

0:10:19.000,0:10:21.000
Ако обезбедам еден клиент,

0:10:21.000,0:10:23.000
и секоја недела тој ми плаќа,

0:10:23.000,0:10:25.000
тоа е многу подобро отколку да се обидувам да продадам

0:10:25.000,0:10:27.000
едно перниче на една личност.

0:10:27.000,0:10:29.000
Бидејќи и не можете да им продадете повеќе.

0:10:29.000,0:10:32.000
Ми се допаѓа тоа што уште како мал го научив моделот на редовни примања.

0:10:32.000,0:10:35.000
Запомнете, јас бев така одгледуван. Не ми беше дозволено да се вработам.

0:10:35.000,0:10:38.000
Бев носач, одев на терените за голф и им бев носач на луѓето таму.

0:10:38.000,0:10:40.000
Но сфатив дека има уште еден рид на нашиот терен,

0:10:40.000,0:10:42.000
таа 13-та дупка која го имаше тој голем рид.

0:10:42.000,0:10:44.000
Луѓето никогаш не можеа до таму да ги однесат торбите.

0:10:44.000,0:10:46.000
Па јас седев таму на едно столче

0:10:46.000,0:10:49.000
и им ги носев торбите на луѓето кои немаа носачи.

0:10:49.000,0:10:52.000
Ги носев нивните торби за голф до врвот, а тие ми плаќаа по еден долар.

0:10:52.000,0:10:54.000
Во меѓувреме, моите пријатели работеа по пет часа

0:10:54.000,0:10:56.000
носејќи ја наоколу торбата на некој си, и за тоа беа платени по 10 долари.

0:10:56.000,0:10:59.000
Јас мислев, „Тоа е глупаво бидејќи мораш да работиш по пет часа.

0:10:59.000,0:11:02.000
Тоа нема никаква смисла.“ Едноставно сваќаш како побрзо да заработиш повеќе.

0:11:02.000,0:11:05.000
Секоја недела, одев до продавницата на аголот и купував секакви сокови.

0:11:05.000,0:11:08.000
Потоа им ги доставував на едни 70 годишни бабички кои играа бриџ.

0:11:08.000,0:11:10.000
А тие ќе ми ги дадеа своите порачки за следната недела.

0:11:10.000,0:11:12.000
Така јас само им го доставував сокот а им наплатував дупло.

0:11:12.000,0:11:15.000
Го имав тој сигурен пазар. Не беа потребни договори.

0:11:15.000,0:11:17.000
Едноставно требаше само да имате понуда и побарувачка

0:11:17.000,0:11:19.000
и публика која ви верува.

0:11:19.000,0:11:21.000
Тие бабички не би отишле кај некој друг,

0:11:21.000,0:11:23.000
бидејќи јас им се допаѓав, а јас тоа го сфатив.

0:11:23.000,0:11:26.000
Отидов и ги собирав топчињата од терените за голф.

0:11:26.000,0:11:28.000
Додека сите други ги бараа

0:11:28.000,0:11:30.000
по жбуновите и каналите.

0:11:30.000,0:11:32.000
Јас бев во елемент. Сите се кај езерото

0:11:32.000,0:11:34.000
а никој таму не влегува.

0:11:34.000,0:11:37.000
Тогаш јас влегував во езерото, ползев наоколу и ги собирав со ножните прсти.

0:11:37.000,0:11:39.000
Едноставно ги кревате со обете стопала.

0:11:39.000,0:11:41.000
Тоа не може да се изведе овде на сцената.

0:11:41.000,0:11:43.000
Само ги собирате топчињата за голф и ги ставате во џебовите од кратките панталони

0:11:43.000,0:11:46.000
а кога ќе завршите имате барем стотина.

0:11:46.000,0:11:49.000
Но проблемот беше во тоа што луѓето не сакаа стари голф топчиња.

0:11:49.000,0:11:51.000
Па јас ги пакував. А тогаш имав 12 години, нели.

0:11:51.000,0:11:53.000
Ги пакував на три начини.

0:11:53.000,0:11:55.000
Имав „Pinnacles“ и „DDH“ и уште едни, кои во тоа време беа многу кул.

0:11:55.000,0:11:57.000
Тие се продаваа за два долари парче.

0:11:57.000,0:12:00.000
Имав и некои добри кои не изгледаа многу лошо. Тие беа по 50 центи парче.

0:12:00.000,0:12:03.000
Тогаш продавав по 50 од оние лошите.

0:12:03.000,0:12:05.000
А тие можеа да се користат за вежбање.

0:12:05.000,0:12:07.000
Кога бев во училиште, продавав очила за сонце

0:12:07.000,0:12:09.000
на сите деца во средното училиште.

0:12:09.000,0:12:12.000
Тоа е нешто поради кое сите ве мразат,

0:12:12.000,0:12:15.000
бидејќи постојано се обидувате да им ги извлечете парите на пријателите.

0:12:15.000,0:12:17.000
Но тоа ги плаќаше сметките.

0:12:17.000,0:12:19.000
Така продадов голем број очила за сонце.

0:12:19.000,0:12:21.000
Но кога училиштето ме попречи --

0:12:21.000,0:12:23.000
ме повикаа во канцеларијата и ми рекоа дека не смеам повеќе да го правам тоа --

0:12:23.000,0:12:25.000
тогаш отидов на бензиската пумпа и

0:12:25.000,0:12:27.000
им продадов голем број на вработените

0:12:27.000,0:12:29.000
а тие пак ги продаваа на своите муштерии.

0:12:29.000,0:12:31.000
Тоа беше кул бидејќи имав малопродажни објекти.

0:12:31.000,0:12:33.000
А мислам дека тогаш имав четиринаесет години.

0:12:33.000,0:12:36.000
Потоа ја исплатив целата прва година од факултетот на Карлтон

0:12:36.000,0:12:38.000
продавајќи мешини за вино од врата на врата.

0:12:38.000,0:12:40.000
Знаете ли дека во една мешина за вино може да собере околу 1 литар рум

0:12:40.000,0:12:42.000
а

0:12:42.000,0:12:44.000
Да, ама знаете што? Го ставате тоа во панталоните,

0:12:44.000,0:12:47.000
кога одите на фудбалски натпревар го внесувате пијалокот за џабе,

0:12:47.000,0:12:49.000
и сите го купуваат.

0:12:49.000,0:12:52.000
Понуда, побарувачка, голема можност.

0:12:52.000,0:12:54.000
Јас и ги брендирав, па ги продавав по 5 пати повисока цена.

0:12:54.000,0:12:56.000
Го ставив логото на нашиот универзитет.

0:12:56.000,0:12:58.000
Знаете, ги учиме нашите деца и им купуваме игри.

0:12:58.000,0:13:01.000
Но ако тие се претприемачки деца, зошто не би им купиле некои игри,

0:13:01.000,0:13:04.000
такви игри кои ги негуваат особините потребни за претприемачи?

0:13:04.000,0:13:07.000
Зошто да не ги учиме да не ги расфрлаат парите?

0:13:07.000,0:13:10.000
Се сеќавам дека морав да излезам на сред улица во Banff, Alberta,

0:13:10.000,0:13:12.000
бидејќи фрлив една паричка на улицата.

0:13:12.000,0:13:14.000
А татко ми ми рече, „Оди и земи ја.“

0:13:14.000,0:13:16.000
Рече, „Јас работам проклето напорно за моите пари. Не сакам да видам дека ти ги расфрлаш.“

0:13:16.000,0:13:18.000
И јас се сеќавам на таа лекција до овој ден.

0:13:18.000,0:13:21.000
Џепарлакот ги учи децата на погрешни работи.

0:13:21.000,0:13:23.000
Џепарлакот, по природа, ги учи децата

0:13:23.000,0:13:25.000
да размислуваат за вработување.

0:13:25.000,0:13:28.000
А претприемачот не очекува редовна исплата.

0:13:28.000,0:13:30.000
Џепарлакот ги навикнува децата уште на мала возраст

0:13:30.000,0:13:32.000
да очекуваат редовна исплата.

0:13:32.000,0:13:34.000
Тоа е погрешно, според мене, ако сакате да подигате претприемачи.

0:13:34.000,0:13:36.000
Тоа што го правам со моите деца сега -- имам две деца, девет и седум годишно --

0:13:36.000,0:13:38.000
ги учам како да шетаат низ куќата и дворот,

0:13:38.000,0:13:40.000
и да бараат работи кои треба да бидат направени.

0:13:40.000,0:13:42.000
Дојдете до мене и кажете ми што е ова.

0:13:42.000,0:13:44.000
Или ќе им пријдам и ќе им речам, „Еве што треба да се направи.“

0:13:44.000,0:13:46.000
И потоа знаете што правиме? Преговараме.

0:13:46.000,0:13:48.000
Тие одат да видат за што се работи.

0:13:48.000,0:13:50.000
Но тогаш преговараме за тоа како ќе им биде платено.

0:13:50.000,0:13:53.000
И тогаш тие немаат редовна плата, но имаат повеќе прилики да пронајдат нешта

0:13:53.000,0:13:55.000
и да ги научат вештините на преговарање,

0:13:55.000,0:13:57.000
но и вештините за пронаоѓање на прилики.

0:13:57.000,0:14:00.000
Такво нешто се негува. Секое од моите деца има две каси прасенца.

0:14:00.000,0:14:02.000
50 % од парите кои ќе ги заработат или ќе им бидат поклонети,

0:14:02.000,0:14:04.000
50 % одат за нивната домашна сметка,

0:14:04.000,0:14:06.000
50 % одат за нивната сметка за играчки.

0:14:06.000,0:14:08.000
Се што ќе оди на нивната сметка за играчки можат да го потрошат на што сакаат.

0:14:08.000,0:14:11.000
50-те % кои одат на домашната сметка, секои шест месеци, одат во банка.

0:14:11.000,0:14:14.000
Децата одат со мене. Секоја година сите нивни пари во банката одат кај нивниот брокер.

0:14:14.000,0:14:17.000
Обајцата имаат свој брокер на берзата.

0:14:18.000,0:14:20.000
Но јас ги учам да истраат во навиката за штедење.

0:14:20.000,0:14:23.000
Ме излудува тоа кога некои триесетгодишни велат,

0:14:23.000,0:14:25.000
„Можеби сега ќе почнам да вложувам во мојот пензиски фонд.“

0:14:25.000,0:14:27.000
Глупости, па сте пропуштиле 25 години.

0:14:27.000,0:14:29.000
Можете да ги научите децата на такви навики

0:14:29.000,0:14:31.000
додека се мали и сеуште не ја чувствуваат болката.

0:14:31.000,0:14:33.000
Не им читајте приспивни приказни секоја вечер.

0:14:33.000,0:14:35.000
Можеби е добро четири ноќи во неделата да им читате приспивни приказни

0:14:35.000,0:14:37.000
а три ноќи во неделата тие нека ви раскажуваат приказни.

0:14:37.000,0:14:40.000
Зошто не би седнале со децата и да им дадете 4 предмети,

0:14:40.000,0:14:43.000
црвена маица, сина вратоврска, еден кенгур и еден лаптоп,

0:14:43.000,0:14:45.000
и нека ви раскажат приказна за овие четири работи.

0:14:45.000,0:14:47.000
Моите деца го прават тоа постојано.

0:14:47.000,0:14:49.000
Тоа ги учи како да продаваат; ги учи на креативност;

0:14:49.000,0:14:51.000
ги учи да мислат со своја глава.

0:14:51.000,0:14:53.000
Едноставно правете такви нешта со децата и забавувајте се.

0:14:53.000,0:14:55.000
Направете децата да станат пред групата и да зборуваат,

0:14:55.000,0:14:57.000
па дури и да е тоа само група од нивни пријатели,

0:14:57.000,0:14:59.000
нека изведуваат претстави и нека држат говори.

0:14:59.000,0:15:01.000
Тоа се претприемачки вештини кои треба да ги негувате.

0:15:01.000,0:15:04.000
Покажете им на децата како изгледаат лоши муштерии или лоши работници.

0:15:04.000,0:15:06.000
Покажете им ги намуртените работници.

0:15:06.000,0:15:08.000
Кога ќе видите намќорести службеници, покажете им ги.

0:15:08.000,0:15:10.000
Речете, „Патем речено, овој дечко е лош работник.“

0:15:10.000,0:15:13.000
И речете, „А овие се добри.“

0:15:13.000,0:15:15.000
-

0:15:15.000,0:15:17.000
Ако одите во ресторан и ако добиете лоша услуга,

0:15:17.000,0:15:19.000
покажете им како изгледа лошата услуга.

0:15:19.000,0:15:21.000
-

0:15:21.000,0:15:23.000
Сите овие лекции ги имаме пред нас,

0:15:23.000,0:15:26.000
но не ги користиме тие прилики; ние ги учиме децата да си најдат тутор.

0:15:26.000,0:15:28.000
Замислете навистина да го земете

0:15:28.000,0:15:30.000
сето она што е непотребно од децата сега,

0:15:30.000,0:15:32.000
и сите оние играчки кои веќе ги надраснале,

0:15:32.000,0:15:35.000
и да им речете, „Зошто да не почнеме да ги продаваме овие на оглас?“

0:15:35.000,0:15:37.000
И тие можат навистина да ги продадат

0:15:37.000,0:15:39.000
и да научат како да ги препознаат измамниците кога ќе добијат понуди на email.

0:15:39.000,0:15:41.000
Можат да го користат вашиот налог или подналог или било како.

0:15:41.000,0:15:44.000
Но научете ги како да ја постават цената, да ја погодат цената,

0:15:44.000,0:15:46.000
да постават фотографии.

0:15:46.000,0:15:48.000
Научете како се прави тоа и како се заработуваат пари.

0:15:48.000,0:15:50.000
Потоа со парите кои ќе ги добијат, 50 % нека одат на домашната сметка,

0:15:50.000,0:15:52.000
50 % нека одат на нивната сметка за играчки.

0:15:52.000,0:15:54.000
На моите деца многу им се допаѓа ова.

0:15:54.000,0:15:57.000
Некои од претприемачките работи кои морате да ги негувате кај децата:

0:15:57.000,0:16:00.000
постигнување, истрајност, водство, интроспекција, меѓузависност, вредности.

0:16:00.000,0:16:03.000
Сите овие особини можете да ги најдете кај децата и можете да помогнете тие да се негуваат.

0:16:03.000,0:16:05.000
Барајте ги овие нешта.

0:16:05.000,0:16:07.000
Има и две особини кои исто така сакам да ги барате

0:16:07.000,0:16:10.000
а кои не ги извлекуваме од нив.

0:16:10.000,0:16:12.000
Немојте да им давате на децата лекови против растројство на вниманието

0:16:12.000,0:16:14.000
освен ако навистина, навистина е многу лошо.

0:16:14.000,0:16:16.000
-

0:16:16.000,0:16:19.000
Истото важи и за манијата и стресот и депресијата,

0:16:19.000,0:16:21.000
освен ако се толку клинички брутални, човече.

0:16:21.000,0:16:23.000
Биполарното растројство се нарекува и директорска болест.

0:16:23.000,0:16:25.000
Кога Stiv Jurvetson и Jim Clark

0:16:25.000,0:16:27.000
и Jim Barksdale ја имаат,

0:16:27.000,0:16:29.000
а тие го создадоа Netscape.

0:16:29.000,0:16:31.000
Замислете да им било давано Ritalin.

0:16:31.000,0:16:33.000
Не би ги имале тие работи сега, нели?

0:16:33.000,0:16:36.000
Al Gore тогаш би го измислил интернетот.

0:16:36.000,0:16:38.000
-

0:16:38.000,0:16:40.000
Овие вештини се вештини кои треба да се учат во училиштата

0:16:40.000,0:16:42.000
исто како и се друго.

0:16:42.000,0:16:44.000
Јас не велам да не им давате на децата да бидат адвокати.

0:16:44.000,0:16:46.000
Но како би било претприемништвото

0:16:46.000,0:16:48.000
да биде се наоѓа на исто ниво како и се друго останато.

0:16:48.000,0:16:50.000
Бидејќи постојат огромни можности таму.

0:16:50.000,0:16:52.000
Сакам да завршам со едно кратко видео.

0:16:52.000,0:16:55.000
Тоа е видео направено од една компанија која јас ја менторирав.

0:16:55.000,0:16:57.000
Овие момци, Grasshopper.

0:16:57.000,0:16:59.000
Се работи за децата. Се работи за претприемништвото.

0:16:59.000,0:17:02.000
Се надевам дека ова ќе ве инспирира да го земете ова што го слушнавте од мене

0:17:02.000,0:17:04.000
и ќе направите нешто за да го промените светот.

0:17:04.000,0:17:07.000
[Дете... „Мислевте дека можете се да направите?“]

0:17:07.000,0:17:09.000
[Вие сеуште можете.]

0:17:09.000,0:17:11.000
[Бидејќи многу од тоа што го сметаме за невозможно...]

0:17:11.000,0:17:14.000
[...лесно е да се надмине]

0:17:14.000,0:17:17.000
[Бидејќи, во случај да не сте забележале, живееме на место каде]

0:17:17.000,0:17:20.000
[една индивидуа може да ги промени работите]

0:17:20.000,0:17:21.000
[Сакате доказ?]

0:17:21.000,0:17:22.000
[Само погледнете во луѓето кои ја изградиле нашата земја;]

0:17:22.000,0:17:25.000
[Нашите родители, баби и дедовци, нашите тетки, чичковци...]

0:17:25.000,0:17:28.000
[Тие биле имигранти, новодојденци подготвени да остават свој печат]

0:17:28.000,0:17:31.000
[Можеби тие дошле со многу малку]

0:17:31.000,0:17:34.000
[или веројатно тие не поседувале ништо друго освен...]

0:17:34.000,0:17:37.000
[... една брилијантна идеја]

0:17:37.000,0:17:40.000
[Тие луѓе биле мислители, чинители...]

0:17:40.000,0:17:42.000
[...иноватори...]

0:17:42.000,0:17:45.000
[...се додека не го смислиле името...]

0:17:46.000,0:17:49.000
[...претприемачи!]

0:17:49.000,0:17:52.000
[Тие го менуваат нашето мислење за тоа што е возможно.]

0:17:52.000,0:17:54.000
[Тие имаат јасна визија за тоа како животот може да биде подобар]

0:17:54.000,0:17:57.000
[за сите нас, дури и кога времињата се тешки.]

0:17:57.000,0:17:59.000
[Токму сега, тешко е да се види...]

0:17:59.000,0:18:01.000
[...кога погледот ни е затрупан со препреки.]

0:18:01.000,0:18:04.000
[Но турбуленциите креираат можности]

0:18:04.000,0:18:07.000
[за успех, постигнување, и не туркаат...]

0:18:07.000,0:18:10.000
[да најдеме нови начини за правење на нештата]

0:18:10.000,0:18:13.000
[Па, кои шанси ќе ги искористите и зошто?]

0:18:13.000,0:18:16.000
[Ако сте претприемач]

0:18:16.000,0:18:19.000
[знаете дека ризикот не е награда.]

0:18:19.000,0:18:21.000
[Не. Награди се постојаните иновации...]

0:18:21.000,0:18:24.000
[...менување на животот на луѓето. Создавање на работни места.]

0:18:24.000,0:18:26.000
[Поттикнување на растот.]

0:18:26.000,0:18:29.000
[И градење на подобар свет.]

0:18:29.000,0:18:31.000
[Претприемачите се насекаде.]

0:18:31.000,0:18:33.000
[Тие водат мали бизниси кои ја поддржуваат нашата економија,]

0:18:33.000,0:18:35.000
[создаваат алатки за да ви помогнат...]

0:18:35.000,0:18:37.000
[...за да останете поврзани со пријателите, семејството и колегите низ светот.]

0:18:37.000,0:18:40.000
[И тие пронаоѓаат нови начини за помош во решавањето на најстарите општествени проблеми.]

0:18:40.000,0:18:42.000
[Дали познавате некој претприемач?]

0:18:42.000,0:18:43.000
[Претприемач може да биде секој...]

0:18:43.000,0:18:45.000
[Дури... и вие!]

0:18:45.000,0:18:48.000
[Па искористете ја можноста да ја создадете работата која отсекогаш сте ја сакале]

0:18:48.000,0:18:50.000
[Помогнете да зајакне економијата]

0:18:50.000,0:18:51.000
[Направете разлика.]

0:18:51.000,0:18:53.000
[Кренете го вашиот бизнис до нови височини.]

0:18:53.000,0:18:55.000
[Но најважно,]

0:18:55.000,0:18:58.000
[сетете се кога бевте дете...]

0:18:58.000,0:19:01.000
[кога се ви беше на дофат на раката,]

0:19:01.000,0:19:05.000
[и тогаш речете си на себе си тивко, но одлучно:]

0:19:07.000,0:19:09.000
[„Тоа сеуште е.“]

0:19:11.000,0:19:13.000
Ви благодарам многу за вниманието.