WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:05.000 (Aplauz) 00:00:06.000 --> 00:00:11.000 AIDS je otkriven 1981. godine; virus, 1983. godine. 00:00:11.000 --> 00:00:13.000 Ovi Gepmajnderovi mehurići vam pokazuju 00:00:13.000 --> 00:00:17.000 kako se virus širio u svetu 1983. godine, 00:00:17.000 --> 00:00:19.000 ili kako mi procenjujemo da se širio. 00:00:19.000 --> 00:00:21.000 Ovde, na ovoj osi 00:00:21.000 --> 00:00:28.000 prikazujem procenat zaraženih odraslih osoba. 00:00:28.000 --> 00:00:33.000 A na ovoj osi, prikazujem prihod u dolarima po osobi. 00:00:33.000 --> 00:00:37.000 Veličina ovih mehurića, ovde, 00:00:37.000 --> 00:00:40.000 pokazuje koliko ima zaraženih u svakoj zemlji, 00:00:40.000 --> 00:00:42.000 a boja predstavlja kontinent. NOTE Paragraph 00:00:42.000 --> 00:00:44.000 Sada, možete da vidite SAD 1983. godine, 00:00:44.000 --> 00:00:47.000 je imala mali procenat zaraženih, 00:00:47.000 --> 00:00:51.000 ali zbog velike populacije, mehurić je ipak veliki. 00:00:51.000 --> 00:00:54.000 Bilo je dosta inficiranih ljudi u SAD. 00:00:54.000 --> 00:00:56.000 I gore, vidite Ugandu. 00:00:56.000 --> 00:00:59.000 Oni su imali skoro 5% zaraženih 00:00:59.000 --> 00:01:02.000 i dosta veliki mehurić uprkos tome što su tada bili mala zemlja. 00:01:02.000 --> 00:01:07.000 I oni su verovatno imali najviše zaraženih u svetu. 00:01:07.000 --> 00:01:09.000 Sada, šta se dogodilo? 00:01:09.000 --> 00:01:11.000 Razumeli ste grafik 00:01:11.000 --> 00:01:14.000 i u sledećih 60 sekundi 00:01:14.000 --> 00:01:17.000 prikazaćemo HIV epidemiju u svetu. NOTE Paragraph 00:01:17.000 --> 00:01:20.000 Ali prvo, ovde imam novi izum. 00:01:22.000 --> 00:01:25.000 (Smeh) 00:01:27.000 --> 00:01:31.000 Učvrstio sam snop lasera. NOTE Paragraph 00:01:31.000 --> 00:01:34.000 (Smeh) NOTE Paragraph 00:01:34.000 --> 00:01:37.000 (Aplauz) NOTE Paragraph 00:01:40.000 --> 00:01:44.000 Tako, tri, četiri, sad! 00:01:44.000 --> 00:01:48.000 Prvo, imamo brz rast u Ugandi i Zimbabveu. 00:01:48.000 --> 00:01:50.000 Otišli su na gore ovako. 00:01:50.000 --> 00:01:54.000 U Aziji, prva zemlja koja je bila teško zaražena je Tajland -- 00:01:54.000 --> 00:01:56.000 došli su do 1-2 odsto. 00:01:56.000 --> 00:01:58.000 Onda, Uganda je krenula nazad, 00:01:58.000 --> 00:02:00.000 dok je Zimbabve odleteo gore, 00:02:00.000 --> 00:02:04.000 i nekoliko godina kasnije Južna Afrika je imala strašan rast učestalosti HIV-a. 00:02:04.000 --> 00:02:06.000 Pogledajte, Indija ima puno zaraženih, 00:02:06.000 --> 00:02:08.000 ali je imala nisku stopu. 00:02:08.000 --> 00:02:10.000 I slično se događa ovde. 00:02:10.000 --> 00:02:13.000 Vidite, Uganda ide nadole, Zimbabve ide nadole, 00:02:13.000 --> 00:02:15.000 Rusija je otišla na 1 odsto. NOTE Paragraph 00:02:15.000 --> 00:02:18.000 U poslednje 2 do 3 godine, 00:02:18.000 --> 00:02:22.000 došli smo do mirnog stanja HIV epidemije u svetu. 00:02:22.000 --> 00:02:25.000 Trebalo je 25 godina. 00:02:25.000 --> 00:02:28.000 Ali, mirno stanje ne znači da se stvari poboljšavaju, 00:02:28.000 --> 00:02:31.000 nego da se ne pogoršavaju. 00:02:31.000 --> 00:02:35.000 I ima -- mirno stanje je, manje više, 00:02:35.000 --> 00:02:39.000 jedan odsto odraslih u svetu je zaraženo HIV-om. 00:02:39.000 --> 00:02:42.000 To znači 30 do 40 miliona, 00:02:42.000 --> 00:02:44.000 cela Kalifornija -- svaka osoba, 00:02:44.000 --> 00:02:46.000 to je ono što manje više imamo danas u svetu. NOTE Paragraph 00:02:46.000 --> 00:02:51.000 Sada, ponovo ću brzo pustiti Bocvanu. 00:02:51.000 --> 00:02:55.000 Bocvana -- zemlja u južnoj Africi sa osrednjim primanjima, 00:02:55.000 --> 00:02:58.000 demokratska vlada, dobra ekonomija, 00:02:58.000 --> 00:03:00.000 i evo šta se tu događa. 00:03:00.000 --> 00:03:02.000 Loše su počeli i odleteli su, 00:03:02.000 --> 00:03:05.000 vrhunac im je bio 2003. godine, 00:03:05.000 --> 00:03:07.000 i sada su dole. 00:03:07.000 --> 00:03:09.000 Ali padaju polako, 00:03:09.000 --> 00:03:11.000 jer u Bocvani, sa dobrom ekonomijom i vladom, 00:03:11.000 --> 00:03:14.000 mogu da leče ljude. 00:03:14.000 --> 00:03:17.000 I ako se inficirani leče, neće umreti od SIDE. 00:03:17.000 --> 00:03:20.000 Ovi procenti se neće spustiti 00:03:20.000 --> 00:03:22.000 jer ljudi mogu da prežive od 10 do 20 godina. 00:03:22.000 --> 00:03:25.000 Tako da sada ima problema sa ovom metrikom. 00:03:25.000 --> 00:03:29.000 Ali siromašnije zemlje u Africi, sa malim primanjima ovde dole, 00:03:29.000 --> 00:03:35.000 tu stope procenata inficiranih brže padaju, 00:03:35.000 --> 00:03:37.000 jer ljudi i dalje umiru. 00:03:37.000 --> 00:03:40.000 Uprkos PEPFAR-u, velikodušnom PEPFAR-u, 00:03:40.000 --> 00:03:43.000 lečenje ne dobijaju svi, 00:03:43.000 --> 00:03:45.000 a samo 60 odsto onih koji se leče u siromašnim zemljama, 00:03:45.000 --> 00:03:48.000 nastavlja lečenje nakon 2 godine. 00:03:48.000 --> 00:03:52.000 Lečenje koje traje čitav život nije realistično rešenje 00:03:52.000 --> 00:03:54.000 za sve u najsiromašnijim zemljama. 00:03:54.000 --> 00:03:57.000 Ali je veoma dobro da se radi ono što se radi. NOTE Paragraph 00:03:57.000 --> 00:04:01.000 Ali je fokus opet na prevenciji. 00:04:01.000 --> 00:04:04.000 Samo će zaustavljanjem prenosa 00:04:04.000 --> 00:04:07.000 svet moći da se nosi sa time. 00:04:07.000 --> 00:04:09.000 Lekovi su skupi -- da smo imali vakcine, 00:04:09.000 --> 00:04:12.000 ili kada ih dobijemo, to je efektivnije -- 00:04:12.000 --> 00:04:14.000 ali lekovi su mnogo skupi za siromašne. 00:04:14.000 --> 00:04:16.000 Ne sam lek, nego lečenje 00:04:16.000 --> 00:04:18.000 i nega koja ide uz to. 00:04:20.000 --> 00:04:23.000 Tako da, kada pogledamo šablon, 00:04:23.000 --> 00:04:25.000 jedna stvar je jasna : 00:04:25.000 --> 00:04:27.000 vidite plave mehuriće 00:04:27.000 --> 00:04:29.000 i ljudi kažu da je HIV dosta rasprostranjen u Africi. 00:04:29.000 --> 00:04:32.000 Ja bih rekao, HIV je dosta drugačiji u Africi. 00:04:32.000 --> 00:04:36.000 Naći ćete najvišu stopu HIV-a u svetu 00:04:36.000 --> 00:04:38.000 u afričkim zemljama, 00:04:38.000 --> 00:04:40.000 i još ćete naći Senegal, ovde dole -- 00:04:40.000 --> 00:04:42.000 ista stopa kao u SAD-u. 00:04:42.000 --> 00:04:44.000 I naći ćete Madagaskar, 00:04:44.000 --> 00:04:46.000 i dosta afričih zemalja 00:04:46.000 --> 00:04:49.000 s niskom stopom kao kod ostatka sveta. 00:04:49.000 --> 00:04:53.000 To je strašno pojednostavljanje da postoji jedna Afrika 00:04:53.000 --> 00:04:55.000 i da stvari rade na samo jedan način u Africi. 00:04:55.000 --> 00:04:57.000 Moramo da zaustavimo to. 00:04:57.000 --> 00:05:00.000 Nema poštovanja, i nije baš pametno 00:05:00.000 --> 00:05:02.000 da se razmišlja tako. NOTE Paragraph 00:05:02.000 --> 00:05:06.000 (Aplauz) NOTE Paragraph 00:05:06.000 --> 00:05:09.000 Imao sam sreću da živim i radim neko vreme u SAD-u. 00:05:09.000 --> 00:05:13.000 I video sam da su Solt Lejk Siti i San Francisko različiti. 00:05:13.000 --> 00:05:15.000 (Smeh) 00:05:15.000 --> 00:05:18.000 Tako je i u Africi -- ima dosta razlika. 00:05:18.000 --> 00:05:20.000 I zašto je toliko visoko? Zbog rata? 00:05:20.000 --> 00:05:22.000 Ne, nije. Pogledajte ovde. 00:05:22.000 --> 00:05:25.000 Ratom podeljen, Kongo je ovde dole -- 2, 3, 4 odsto. 00:05:25.000 --> 00:05:29.000 Ovo je miroljubiva susedna zemlja, Zambija -- 15 odsto. 00:05:29.000 --> 00:05:32.000 I postoji dobro istraživanje o izbeglicama iz Konga -- 00:05:32.000 --> 00:05:34.000 imaju 2, 3 odsto zaraženih, 00:05:34.000 --> 00:05:36.000 a miroljubiva Zambija -- mnogo više. 00:05:36.000 --> 00:05:38.000 Sada postoje istraživanja koja jasno pokazuju 00:05:38.000 --> 00:05:41.000 da su ratovi strašni, silovanja su strašna, 00:05:41.000 --> 00:05:44.000 ali ovo nije uzrok za visoke stope u Africi. NOTE Paragraph 00:05:44.000 --> 00:05:46.000 Dakle, da li je zbog siromaštva? 00:05:46.000 --> 00:05:48.000 Pa, ako pogledate na makro nivou, 00:05:48.000 --> 00:05:50.000 izgleda dašto je više novca, više je HIV-a. 00:05:50.000 --> 00:05:53.000 Ali je to previše jednostavno, 00:05:53.000 --> 00:05:55.000 hajdemo dole, da vidimo Tanzaniju. 00:05:55.000 --> 00:05:59.000 Podeliću Tanzaniju na 5 grupe po primanjima, 00:05:59.000 --> 00:06:01.000 od najviših do najnižih, 00:06:01.000 --> 00:06:03.000 i idemo. 00:06:03.000 --> 00:06:06.000 One sa najvišim primanjima, one kojima je bolje -- ne bih rekao bogate -- 00:06:06.000 --> 00:06:08.000 oni imaju veću stopu HIV-a. 00:06:08.000 --> 00:06:11.000 Razlika je od 11 do 4 odsto 00:06:11.000 --> 00:06:13.000 i još je veća kod žena. 00:06:13.000 --> 00:06:17.000 Postoji dosta toga što smo mislili, a što sada dobro istraživanje, 00:06:17.000 --> 00:06:20.000 afričkih institucija i istraživača 00:06:20.000 --> 00:06:23.000 zajedno sa međunarodnim istraživačima, pokazuje da nismo bili u pravu. 00:06:23.000 --> 00:06:25.000 Tako, ovo je razlika unutar Tanzanije. NOTE Paragraph 00:06:25.000 --> 00:06:27.000 Ne mogu, a da ne pokažem Keniju. 00:06:27.000 --> 00:06:29.000 Pogledajte Keniju. 00:06:29.000 --> 00:06:31.000 Podelio sam Keniju u njene provincije. 00:06:31.000 --> 00:06:33.000 Evo ide. 00:06:33.000 --> 00:06:36.000 Vidite razliku unutar jedne afričke zemlje -- 00:06:36.000 --> 00:06:39.000 ide od veoma niske stope do visoke 00:06:39.000 --> 00:06:42.000 i većina provincija u Keniji je dosta skromna. NOTE Paragraph 00:06:42.000 --> 00:06:44.000 Pa šta je u pitanju? 00:06:44.000 --> 00:06:48.000 Zašto vidimo ove ekstremno visoke stope u nekim zemljama? 00:06:48.000 --> 00:06:51.000 Pa, to je zbog više partnera, 00:06:51.000 --> 00:06:54.000 manje se koriste kondomi 00:06:54.000 --> 00:06:57.000 i postoji razlika u godinama kod partnera -- 00:06:57.000 --> 00:07:00.000 to jest, stariji muškarci teže da imaju seks sa mlađim ženama. 00:07:00.000 --> 00:07:03.000 Vidimo više stope kod mlađih žena nego kod mlađih muškaraca 00:07:03.000 --> 00:07:05.000 u puno zemalja koje su najviše pogođene. NOTE Paragraph 00:07:05.000 --> 00:07:07.000 Ali gde se nalaze? 00:07:07.000 --> 00:07:09.000 Zameniću mehuriće na mapi. 00:07:09.000 --> 00:07:13.000 Pogledajte, one sa najviše zaraženih su sa 4 odsto cele populacije 00:07:13.000 --> 00:07:16.000 i oni drže 50 odsto zaraženih HIV-om. 00:07:16.000 --> 00:07:19.000 HIV postoji u celom svetu. 00:07:19.000 --> 00:07:21.000 Pogledajte, ovde imate mehuriće po celom svetu. 00:07:21.000 --> 00:07:24.000 Brazil ima puno zaraženih HIV-om. 00:07:24.000 --> 00:07:27.000 Arapske zemlje nemaju puno, ali ih ima dosta u Iranu. 00:07:27.000 --> 00:07:31.000 U Iranu takođe postoje zavisnost od heroina i prostitucija. 00:07:31.000 --> 00:07:33.000 Indija ima dosta jer ih je puno. 00:07:33.000 --> 00:07:35.000 Jugoistočna Azija, i tako dalje. 00:07:35.000 --> 00:07:37.000 Ali postoji jedan deo Afrike -- 00:07:37.000 --> 00:07:39.000 a težak deo je, istovremeno, 00:07:39.000 --> 00:07:43.000 ne napraviti homogenu izjavu o Africi, 00:07:43.000 --> 00:07:47.000 ne doći do jednostavnih ideja o tome, s jedne strane. NOTE Paragraph 00:07:47.000 --> 00:07:50.000 S druge strane, pokušavam da kažem da to nije slučaj, 00:07:50.000 --> 00:07:54.000 jer sada postoji naučni konsenzus o ovom šablonu. 00:07:54.000 --> 00:07:57.000 UNAIDS je konačno napravio podatke 00:07:57.000 --> 00:08:00.000 o širenju HIV-a dostupnim. 00:08:00.000 --> 00:08:03.000 Možda je u pitanju više partnera. 00:08:03.000 --> 00:08:06.000 Možda ima više tipova virusa. 00:08:06.000 --> 00:08:10.000 Možda postoje druge stvari 00:08:10.000 --> 00:08:13.000 zbog čega se prenos češće dešava. 00:08:13.000 --> 00:08:16.000 Posle svega, ako ste potpuno zdravi i imate heteroseksualni seks, 00:08:16.000 --> 00:08:21.000 rizik za infekciju u jednom odnosu je 1 prema 1000. 00:08:21.000 --> 00:08:23.000 Nemojte da odlučujete sada o svom 00:08:23.000 --> 00:08:25.000 ponašanju večeras i nadalje. 00:08:25.000 --> 00:08:27.000 (Smeh) 00:08:27.000 --> 00:08:30.000 Ali -- i ako se nalazite u nezavidnoj situaciji, 00:08:30.000 --> 00:08:33.000 više seksualno-prenosivih bolesti, može da bude 1 prema 100. NOTE Paragraph 00:08:33.000 --> 00:08:36.000 Ali mislimo da je u pitanju više partnera. 00:08:36.000 --> 00:08:38.000 Šta to znači? 00:08:38.000 --> 00:08:40.000 U Švedskoj, mi to nemamo. 00:08:40.000 --> 00:08:42.000 Imamo serijsku monogamiju. 00:08:42.000 --> 00:08:44.000 Vodka, doček Nove godine -- novi partner za proleće. 00:08:44.000 --> 00:08:46.000 Vodka, letnje veče -- novi partner za jesen. 00:08:46.000 --> 00:08:48.000 Vodka -- i tako dalje, znate? 00:08:48.000 --> 00:08:51.000 I sakupite puno bivših. 00:08:51.000 --> 00:08:53.000 I imamo strašnu epidemiju hlamidije -- 00:08:53.000 --> 00:08:57.000 koja ostaje puno godina. 00:08:57.000 --> 00:09:00.000 HIV ima vrhunac 3 do 6 nedelja nakon infekcije 00:09:00.000 --> 00:09:03.000 i zato, više partnera u mesecu 00:09:03.000 --> 00:09:06.000 je veća opasnost za HIV nego za druge. 00:09:06.000 --> 00:09:08.000 Verovatno je kombinacija ovog. NOTE Paragraph 00:09:08.000 --> 00:09:11.000 I raduje me to da napredujemo ka 00:09:11.000 --> 00:09:13.000 činjenici da možemo da se osvrnemo na ovo. 00:09:13.000 --> 00:09:15.000 Možete da dobijete ovaj grafikon, besplatno. 00:09:15.000 --> 00:09:18.000 Stavili smo UNAIDS podatke na sajtu Gepmajnder-a. 00:09:18.000 --> 00:09:22.000 I nadamo se da kada radimo nešto u budućnosti povodom globalnih problema 00:09:22.000 --> 00:09:25.000 da nećemo imati samo srce, 00:09:25.000 --> 00:09:27.000 niti samo novac, 00:09:27.000 --> 00:09:30.000 već da ćemo koristiti i mozak. NOTE Paragraph 00:09:30.000 --> 00:09:32.000 Hvala vam puno. NOTE Paragraph 00:09:32.000 --> 00:09:38.000 (Aplauz)