0:00:08.086,0:00:11.916
Dünyada hayata, kupkuru Sahra Çölü'nden[br]daha az misafirperver olan

0:00:11.916,0:00:14.167
çok az yer vardır.

0:00:14.787,0:00:17.207
Fakat bu hep böyle değildi.

0:00:17.547,0:00:22.117
Yüz milyon yıl önce, Orta-Mikalı olarak da[br]bilinen dönem sırasında,

0:00:22.117,0:00:25.536
kocaman bir nehir sistemi[br]günümüzde Mısır ve Fas arası

0:00:25.536,0:00:28.347
olarak bilinen bölgede taştı.

0:00:28.647,0:00:32.087
O zamanki bütün dünya[br]bize daha farklı gönürdü.

0:00:32.317,0:00:35.358
Kıtalar henüz mevcut pozisyonlarını[br]almamışlardı.

0:00:35.618,0:00:37.628
Aşırı sıcaklar sıkça yaşanır

0:00:37.628,0:00:40.927
ve sert fırtınalar hayatı [br]tahmin edilemez yapardı.

0:00:41.297,0:00:43.799
Dinozorlar karada gelişti,

0:00:43.799,0:00:45.907
uçan sürüngenler gökyüzünü dolaştı

0:00:45.907,0:00:50.858
ve sıcak denizlerde dev deniz sürüngenleri[br]ve köpek balıkları yüzdü.

0:00:51.378,0:00:56.458
Küçük memeliler, yani atalarımız,[br]gerçek anlamda bu sıra dışı hayvanların

0:00:56.458,0:00:58.528
gölgesinde yaşadı.

0:00:59.948,0:01:02.169
Bu devasa yırtıcıların dünyasında,

0:01:02.169,0:01:04.873
şu anda Kuzey Afrika [br]olarak bilinen

0:01:04.873,0:01:07.758
Devler Nehri

0:01:07.758,0:01:10.419
özellikle tehlikeliydi.

0:01:10.809,0:01:14.748
Ekosistemlerin bir çoğunda,[br]besin zincirinin en üstü yalnızdır.

0:01:14.748,0:01:18.078
Genellikle, yırtıcılara yetecek kadar[br]av yoktur.

0:01:18.438,0:01:23.920
Yine de nehir temelli ekosistemdeki[br]su avı türlerinin inanılmaz çeşitliliği,

0:01:23.920,0:01:30.009
büyük ve çeşitli bir avcı popülasyonunun[br]birlikte bulunmasına izin vermiş olabilir.

0:01:30.599,0:01:34.079
Kem Kem Yatakları adı verilen bölgede[br]bulduğumuz zengin fosiller sayesinde

0:01:34.079,0:01:35.899
bunu biliyoruz.

0:01:36.429,0:01:39.919
Keşfettiğimiz yırtıcıların[br]birçoğunun

0:01:39.919,0:01:43.170
su avlarının farklı boyutları[br]ve çeşitlerini avlamak için

0:01:43.170,0:01:45.901
eşsiz adaptasyon sağlayan baş[br]ve göde formları vardır.

0:01:46.791,0:01:49.950
Bu Kem Kem yırtıcılarının, [br]bu bölgede çokça bulunan

0:01:49.950,0:01:53.969
besin kaynağı olan balıktan [br]faydalanmasına izin vermiştir.

0:01:55.489,0:01:58.462
Ayrıca bu, karada yaşayan hayvanları[br]avlamak için ortaya çıkan

0:01:58.462,0:02:01.790
yarışmadan kaçınmalarını sağlamıştır.

0:02:03.110,0:02:08.098
Nehir sistemindeki av türleri,[br]yukarı dahil tüm yönlerden gelebilen

0:02:08.098,0:02:10.131
saldırılarla mücadele[br]etmek zorunda kaldı.

0:02:10.431,0:02:13.052
Uçan sürüngenler gökyüzüne hakimdi.

0:02:13.052,0:02:17.232
Alanqa Saharica'nın balıkları ve küçük[br]hayvanları yakalamayı sağlayan

0:02:17.232,0:02:20.709
dokuz metreye yakın kanatları,

0:02:20.709,0:02:23.241
uzun ince çeneleri vardı.

0:02:24.661,0:02:27.950
En az yedi farklı tipte[br]timsah benzeri yırtıcı,

0:02:27.950,0:02:29.851
yaklaşık on metre uzunluğundaki

0:02:29.851,0:02:33.031
Elosuchus da dahil olmak üzere [br]su yollarında devriye gezdi.

0:02:33.411,0:02:38.982
Theropodlar denilen T-rex boyutlu[br]etobur dinozorların birden fazla türü,

0:02:38.982,0:02:40.762
yan yana yaşadı.

0:02:41.882,0:02:45.121
Devler Nehri'nin kralı[br]Spinosaurus'du.

0:02:45.661,0:02:49.542
Bu on beş metre uzunluğundaki[br]dinozor, kısa arka bacakları,

0:02:49.542,0:02:51.732
esnek kuyruğu

0:02:51.732,0:02:53.132
ve geniş ayakları ile

0:02:53.132,0:02:54.992
T-Rex'ten bile uzundu.

0:02:54.992,0:02:59.202
İki metrelik yelkeni, korkutucu boyutu [br]hakkında diğer hayvanları uyarırdı

0:02:59.202,0:03:03.012
ve eş cezbetmek için [br]kullanılmış da olabilir.

0:03:03.012,0:03:07.912
Spinosaurus'un uzun ince çeneleri,[br]kaygan suda yaşayan avlara

0:03:07.912,0:03:12.583
aman vermemek için mükemmel olan[br]konik dişlerle süslenmiştir.

0:03:13.793,0:03:16.870
Ekosistemi gibi bu apeks avcısı

0:03:16.870,0:03:20.610
dünyadaki yaşam tarihinde eşsizdir.

0:03:21.710,0:03:25.007
Bu korkunç avcılardan[br]geriye kalanlar fosildir.

0:03:25.337,0:03:28.852
Neredeyse doksan üç milyon[br]yıl önce, deniz seviyesi yükseldi,

0:03:28.852,0:03:32.083
Kem Kem bölgesini[br]sığ bir denizde batırdı.

0:03:32.663,0:03:34.543
On milyonlarca yıl sonra,

0:03:34.543,0:03:36.023
astroid etkisi,

0:03:36.023,0:03:37.744
patlayan volkanlar,

0:03:37.744,0:03:40.303
iklimle alakalı değişiklikler

0:03:40.303,0:03:45.983
dinozorların, uçan sürüngenlerin[br]ve diğer canlı ve bitki türlerinin

0:03:45.983,0:03:48.672
ayrıca ekosistemlerinin [br]yok olmasına sebep oldu.

0:03:49.192,0:03:52.485
Bu kitlesel yok oluş,[br]yeni kuş türlerinin,

0:03:52.485,0:03:54.824
daha büyük memelilerin[br]ve nihayetinde bizlerin

0:03:54.824,0:03:57.015
yükselişinin yolunu açtı.