0:00:07.560,0:00:12.600
Het heeft me een menswaardig[br]bestaan gegeven.

0:00:12.600,0:00:17.280
Vroeger hing ik van mijn man af.

0:00:17.280,0:00:23.470
Maar door het basisinkomen[br]is dat voor mij veranderd.

0:00:23.470,0:00:27.920
Als ik mooie kleren maak[br]en ze kan verkopen,

0:00:27.920,0:00:32.759
Dan voel ik me goed.[br]Dan heb ik er ook iets voor gedaan.

0:00:47.000,0:00:49.600
Goeienavond, welkom bij Panorama,

0:00:49.600,0:00:53.360
vergeet alles wat u dacht en denkt[br]over arbeid en inkomen,

0:00:53.360,0:00:56.080
wij vegen vanavond[br]het bord schoon en zetten

0:00:56.080,0:01:00.080
er een ander idee op:[br]het basisinkomen voor iedereen

0:01:00.080,0:01:05.399
Wat als en dat is nu niet om te lachen,

0:01:05.399,0:01:08.920
wat als iedereen in ons land[br]vanaf 18 jaar maandelijks

0:01:08.920,0:01:12.559
1500 euro zou krijgen van de overheid?

0:01:12.559,0:01:15.839
Wie meer wil, kan boven[br]op dat basisinkomen nog werken,

0:01:15.839,0:01:19.679
wie genoeg heeft aan die 1500 euro[br]kan andere leuke dingen doen.

0:01:19.679,0:01:21.719
We schrappen wel alle andere uitkeringen

0:01:21.719,0:01:25.439
zoals leeflonen, pensioenen,[br]werkloosheidsvergoedingen, enz.

0:01:25.439,0:01:29.240
Gewoon iedereen 1500 euro per maand.

0:01:29.240,0:01:31.679
Onvoorwaardelijk en tot het einde[br]van uw dagen.

0:01:31.679,0:01:34.650
Waanzin, hoor ik u al denken.

0:01:34.650,0:01:36.460
Wel, dan moet u zeker[br]blijven kijken,

0:01:36.460,0:01:39.209
want dan zal u zien[br]dat de Zwitsers een referendum

0:01:39.209,0:01:44.109
gaan houden over dat basisinkomen[br]en dat het in de praktijk al bestaat.

0:01:44.109,0:01:46.840
Onder meer in een dorp in Namibië.

0:01:46.840,0:01:50.579
Reportages van[br]Alina Kneepkens en Jozef Devillé.

0:01:55.899,0:02:01.120
Ons land staat stil, we breken[br]wereldrecords als het op files aankomt,

0:02:01.120,0:02:04.920
1 op de 10 Belgische werknemers[br]zit thuis met een burnout

0:02:04.920,0:02:07.039
en geen enkel land gaat Belgie voor

0:02:07.039,0:02:09.719
in het slikken[br]van antidepressiva en slaappillen.

0:02:09.719,0:02:13.359
We werken ons kapot,[br]maar regering na regering

0:02:13.359,0:02:15.280
wordt er van ons[br]een inspanning gevraagd,

0:02:15.280,0:02:17.120
want we moeten nog harder werken

0:02:17.120,0:02:19.040
en de overheid moet besparen.

0:02:19.040,0:02:22.089
De regering wil in ieder geval haar[br]begrotingsobjectief bereiken.

0:02:22.089,0:02:24.280
Dit zouden eerder maatregelen zijn[br]in het kader

0:02:24.280,0:02:26.099
van de herschikking van de begroting.

0:02:26.099,0:02:28.800
En nu moeten we ten eerste besparen.

0:02:28.800,0:02:31.489
Er is geen geld bij Vlaanderen,[br]bij de Federale Overheid.

0:02:31.489,0:02:34.119
De inspanning is al zwaar[br]en ze zal nog zwaarder worden.

0:02:34.119,0:02:36.200
Dat is ook de keuze die we maken.

0:02:36.200,0:02:39.680
Het gevoel leeft dat velen[br]niet meer mee kunnen

0:02:39.680,0:02:43.000
en dat ook de middenklasse[br]stilaan uitgeperst wordt.

0:02:43.490,0:02:48.140
De ongerustheid is groot bij[br]de werkende bevolking in België.

0:02:49.000,0:02:52.000
Vaak horen we zeggen[br]dat er geen alternatief is,

0:02:52.000,0:02:54.000
we kunnen niet anders dan besparen.

0:02:55.080,0:03:01.040
Een revolutionair idee om[br]overheidssubsidies te hervormen

0:03:01.040,0:03:04.560
spreekt zowel de linker-[br]als de rechterzijde aan.

0:03:04.560,0:03:09.840
Het geet om minimale steun:[br]een gegarandeerd basisinkomen.

0:03:10.080,0:03:14.480
Hoe zou de wereld eruitzien[br]als iedereen een inkomen kreeg,

0:03:14.480,0:03:17.280
ook als ze geen werk vinden?

0:03:17.280,0:03:20.480
Een utopie[br]waarin iedereen geld krijgt?

0:03:20.480,0:03:23.800
Zwitserland vervangt misschien[br]zijn armoedebeleid

0:03:23.800,0:03:26.000
door een basisinkomen.

0:03:27.000,0:03:30.560
Een onvoorwaardelijk basisinkomen,[br]wat is dat?

0:03:30.560,0:03:34.879
Precies wat het woord zegt,[br]dat iedereen vanaf 18 jaar,

0:03:34.879,0:03:37.160
ongeacht geslacht of huidig inkomen,

0:03:37.160,0:03:40.039
van de overheid een basisinkomen krijgt,

0:03:40.039,0:03:42.679
onvoorwaardelijk, of je nu een job hebt,

0:03:42.679,0:03:45.920
studeert of thuisblijft[br]om voor de kinderen te zorgen,

0:03:45.920,0:03:50.960
iedereen krijgt hetzelfde om in zijn[br]basisbehoeften te kunnen voorzien.

0:03:50.960,0:03:55.480
Je mag naast je basisinkomen nog zoveel[br]werken en verdienen als je zelf wil.

0:03:55.480,0:03:58.280
In Belgie werken al sinds de jaren 80

0:03:58.280,0:04:00.759
verschillende mensen[br]rond het basisinkomen.

0:04:00.759,0:04:03.719
Zo maakte Philippe Van Parijs[br]destijds een werkgroep

0:04:03.719,0:04:07.439
met onder andere[br]Guy Standing en Roland Duchâtelet.

0:04:07.439,0:04:09.439
Duchâtelet kennen we nog van Vivant

0:04:09.439,0:04:13.079
maar vooral nu als eigenaar[br]van enkele voetbalploegen.

0:04:13.079,0:04:15.479
Francine Mestrum is een van de zeldzame

0:04:15.479,0:04:17.678
maar zeer uitgesproken tegenstanders.

0:04:17.678,0:04:23.079
Psychiater Dirk de Wachter en Sarah[br]van Liefferinghe van de piratenpartij

0:04:23.079,0:04:26.759
zien de voordelen[br]op het welzijn van mensen.

0:04:26.759,0:04:28.759
Wij zien hoe heel veel mensen vastzitten

0:04:28.759,0:04:34.159
in de rat race van meer werken,[br]harder werken, langer werken,

0:04:34.159,0:04:39.000
zodat we meer kunnen consumeren[br]en zodat onze economie kan groeien.

0:04:39.000,0:04:42.599
Maar wij voelen en heel veel mensen voelen[br]dat model dat frustreert ons,

0:04:42.599,0:04:45.079
het put ons uit[br]en het maakt ons emotioneel leeg.

0:04:45.079,0:04:49.480
Veel mensen kan het werk niet aan,

0:04:49.480,0:04:56.439
vindt het te zwaar, komt bij mij en zegt[br]van ‘dokter, help mij, ik kan niet meer,

0:04:56.439,0:05:02.239
en helpen, als dokter betekent,[br]werkonbekwaamheid schrijven’.

0:05:02.239,0:05:04.359
De laatste tien jaar is het aantal mensen

0:05:04.359,0:05:06.519
dat dus langdurig werkonbekwaam wordt,

0:05:06.519,0:05:08.840
is met 50% toegenomen, we moeten

0:05:08.840,0:05:11.879
daar heel fundamenteel beginnen[br]over nadenken

0:05:11.879,0:05:15.359
en basisinkomen is[br]een van die fundamentele dingen

0:05:15.359,0:05:19.000
die daar mee aanzet kan toe geven.

0:05:19.600,0:05:23.800
We moeten nu[br]een basisinkomen invoeren.

0:05:23.800,0:05:29.840
Want door de globalisiering[br]die in de jaren 1980 begonnen is,

0:05:29.840,0:05:35.040
is het arbeidsaanbod in de wereld,

0:05:35.040,0:05:41.680
het aantal mensen op de globale[br]arbeidsmarkt, verviervoudigd.

0:05:41.680,0:05:48.480
De voorbije dertig jaar is er dus sprake[br]van een neerwaartse druk

0:05:48.480,0:05:50.480
op onze reële lonen.

0:05:54.480,0:05:56.559
De Britse econoom Guy Standing

0:05:56.559,0:06:00.119
heeft het grootste experiment ooit[br]met een basisinkomen geleid.

0:06:00.119,0:06:06.120
In India ontvingen 20.000 mensen twee jaar[br]lang een echt basisinkomen.

0:06:06.120,0:06:07.760
Over die verbluffende resultaten

0:06:07.760,0:06:10.719
gaat hij overal ter wereld spreken.

0:06:10.719,0:06:12.679
Onlangs was hij nog te gast in Brussel,

0:06:12.679,0:06:15.800
op uitnodiging [br]van voormalig EU commissaris

0:06:15.800,0:06:20.000
van werk en sociale zaken, Laszlo Andor.

0:06:20.680,0:06:22.680
Heel erg bedankt.

0:06:22.680,0:06:28.280
We mogen vooral niet terugvallen[br]op de oude norm.

0:06:28.320,0:06:32.480
Professor Standing komt uit de hoek [br]van de International Labour Organisation.

0:06:32.480,0:06:34.200
Nu vertelt hij in zijn boeken

0:06:34.200,0:06:37.160
over de groeiende onderklasse[br]in onze samenleving

0:06:37.160,0:06:40.440
en wat hij met zijn neologisme[br]het precariaat noemt.

0:06:40.440,0:06:47.280
Het precariaat bestaat[br]uit vele miljoenen mensen

0:06:47.280,0:06:50.860
die te maken krijgen[br]met onzekere arbeid.

0:06:50.860,0:06:56.280
Ze hebben geen richting.[br]Ze bouwen geen carrière uit.

0:06:56.280,0:06:58.390
Het is een trend waar[br]dat we in zitten sinds

0:06:58.390,0:07:00.120
de jaren ’80 met Thatcher en Reagan

0:07:00.120,0:07:03.639
en na dertig jaar ‘greed is good’

0:07:03.639,0:07:05.500
is het nu wel tijd voor iets anders.

0:07:05.500,0:07:08.000
Other models, now!

0:07:09.720,0:07:13.240
Investeer in mensen, niet in wapens /[br]Michel, marche arrière ou à la guerre

0:07:13.240,0:07:15.240
ZWIJGEN en WERKEN!

0:07:17.240,0:07:20.000
Bespaar niet op onze Toekomst!

0:07:20.000,0:07:22.280
Harder? Faster? Longer?[br]Like Machines?

0:07:23.720,0:07:28.000
En die onzekerheid brengt[br]veel stress teweeg.

0:07:28.000,0:07:32.880
Het precariaat gaat vaak[br]gebukt onder de dreiging

0:07:32.880,0:07:36.000
van een onhoudbare schuldenlast.

0:07:36.000,0:07:40.160
Eén tegenvaller[br]en ze staan op straat.

0:07:40.000,0:07:45.360
We zijn nu 2 of 3 keer,[br]volgens de landen, rijker,

0:07:45.360,0:07:49.320
pro capita dan in de golden sixties,

0:07:49.320,0:07:51.480
en we zitten hier nog altijd met een

0:07:51.480,0:07:52.839
enorme werkloosheid.

0:07:52.839,0:07:54.960
Mensen die angstig zijn voor hun job

0:07:54.960,0:07:57.760
en we zijn 2 tot 3 keer rijker.

0:07:57.760,0:08:00.239
Zijn we niet helemaal dwaas[br]aan het functioneren?

0:08:00.239,0:08:03.879
Armoede los je op met inkomen,

0:08:03.879,0:08:08.120
dus je moet arme mensen[br]een uitkering geven die hoog genoeg is,

0:08:08.120,0:08:10.160
wat vandaag niet gebeurt.

0:08:10.160,0:08:14.020
Daar hebben de voorstanders[br]van het basisinkomen volledig gelijk,

0:08:14.020,0:08:17.079
arme mensen hebben een inkomen nodig

0:08:17.079,0:08:19.000
waarmee ze waardig kunnen leven.

0:08:21.479,0:08:24.280
Om met eigen ogen te zien[br]wat een basisinkomen

0:08:24.280,0:08:28.399
met mensen in armoede doet,[br]reisden we naar Namibie,

0:08:28.399,0:08:30.479
een land van grote contrasten.

0:08:30.479,0:08:33.600
De gigantische opbrengsten[br]van de diamantexport

0:08:33.600,0:08:36.840
staan er in schril contrast[br]met de gevaarlijke situatie

0:08:36.840,0:08:40.280
waar mensen in armoede leven.

0:08:40.280,0:08:43.520
Otjivero is een arme nederzetting[br]in de woestijn

0:08:43.520,0:08:45.799
waar de mensen werkelijk niets hadden.

0:08:47.960,0:08:51.530
We waren arm in Otjivero.[br]Straatarm.

0:08:51.530,0:08:56.600
Maar door het basisinkomen hadden[br]we iets om te eten en te slapen.

0:08:57.000,0:09:01.159
Otjivero werd in 2009 uitgekozen[br]voor een experiment

0:09:01.159,0:09:06.079
waarbij haar 930 inwoners[br]elke maand 100 Namibische dollar

0:09:06.079,0:09:08.879
of zo’n 7 euro per persoon kregen.

0:09:08.879,0:09:11.560
Onvoorwaardelijk,[br]mensen kregen zelf de vrijheid

0:09:11.560,0:09:14.000
om te beslissen[br]wat ze met dat geld zouden doen.

0:09:14.240,0:09:21.120
Het waren meestal huizen[br]van plastic en karton

0:09:21.120,0:09:26.400
waar de mensen in woonden.[br]En door het basisinkomen

0:09:26.400,0:09:32.000
zag je zes maanden[br]tot een jaar later

0:09:32.000,0:09:37.360
dat Otjivero er anders[br]begon uti te zien.

0:09:38.000,0:09:42.480
De Namibische raad van kerken,[br]enkele vakbonden en NGO’s

0:09:42.480,0:09:45.759
zorgden voor de fondsen[br]van dit uitzonderlijke project.

0:09:45.759,0:09:49.400
Priester Wilfred Diergaart[br]en bisschop Zephania Kameeta

0:09:49.400,0:09:54.399
kozen Otjivero uit als ideale nederzetting[br]voor dit experiment.

0:09:54.399,0:09:56.239
Dit stukje niemandsland in de woestijn

0:09:56.239,0:09:59.120
is bevolkt[br]door verschillende etnische groepen.

0:09:59.120,0:10:02.079
Wetenschappers Claudia en Dirk Haarmann

0:10:02.079,0:10:04.519
hebben grondig onderzoek[br]ter plaatse gevoerd

0:10:04.519,0:10:07.399
en in samenwerking[br]met de universiteit van Kaapstad

0:10:07.399,0:10:09.000
de resultaten geanalyseerd.

0:10:09.000,0:10:13.920
In het begin leek honderd Nabimische[br]dollar geen groot bedrag

0:10:13.920,0:10:17.800
We dachten dat het zou helpen[br]met voedselzekerheid

0:10:17.800,0:10:23.000
en mensen zou helpen omgaan[br]met het dagelijkse leven in armoede.

0:10:23.000,0:10:26.380
Maar de resultaten waren[br]verrassend.

0:10:26.380,0:10:32.160
De ondervoeding in het dorp daalde[br]van 42 percent naar 10 percent.

0:10:32.160,0:10:34.160
Er was genoeg te eten.

0:10:34.160,0:10:38.280
Maar de mensen schoten[br]ook in actie

0:10:38.280,0:10:40.560
en namen hun leven in eigen handen.

0:10:40.560,0:10:44.300
Er kwam een process[br]van empowerment op gang.

0:10:46.360,0:10:49.400
Door het basisinkomen[br]bloeide mijn zaak op.

0:10:49.400,0:10:52.800
Ik ben meubelmaker.[br]Ik maak bedden en zo.

0:10:54.000,0:10:58.240
We dachten na over hoe we[br]ons leven konden verbeteren.

0:10:58.240,0:11:04.040
Marie-Rose is als kapster begonnen.[br]Ze verkoopt ook brood en koekjes.

0:11:05.240,0:11:07.560
Dit is mijn werk.

0:11:07.560,0:11:09.440
Zij betaalt me hiervoor.

0:11:10.771,0:11:14.000
Koopkracht heet dat,[br]van zodra je mensen geld geeft,

0:11:14.000,0:11:16.000
kunnen ze het ook spenderen.

0:11:17.600,0:11:21.760
Het grootste succesverhaal[br]dat ik daar gezien heb,

0:11:21.760,0:11:24.640
was het oprichten[br]van een bakkerij

0:11:24.640,0:11:27.640
met de opbrengsten[br]van het basisinkomen.

0:11:27.640,0:11:29.240
Ik heet Frida.

0:11:29.240,0:11:34.440
Die bakkerij is nu zelfvoorzienend.

0:11:34.440,0:11:39.840
Als je iemand geld geeft,[br]waarom zouden ze dan lui worden?

0:11:39.840,0:11:43.880
Ik ben niet lui.[br]Ik heb weer hoop gekregen.

0:11:43.880,0:11:48.000
en ik heb elke dag mijn bezigheid.

0:11:48.000,0:11:53.440
Als je iemand geld geeft, kunnen ze[br]zelf beslissen wat ze ermee doen.

0:11:53.440,0:11:57.760
De overheid gaf ons[br]allen maar maïsmeel

0:11:57.760,0:12:00.440
Maar niet iedereen eet pap.

0:12:00.440,0:12:03.600
Hoe weet je[br]dat iedereen maismeel wil eten?

0:12:03.600,0:12:05.600
Niet iedereen eet het.

0:12:06.840,0:12:11.280
Je geeft hen geld en zij beslissen[br]wat ze ermee kopen.

0:12:11.280,0:12:16.520
Zo leert een volwassene[br]hoe het leven in elkaar zit.

0:12:16.520,0:12:21.120
Het is eerder een volwassen[br]dan een paternalistisch beleid.

0:12:22.000,0:12:25.919
Maar waarom hebben we[br]een basisinkomen nodig in Belgie

0:12:25.919,0:12:29.240
als we al zo’n uitgebreid[br]uitkeringssysteem hebben.

0:12:29.240,0:12:34.480
Wel, alleen als je de koning bent krijg[br]je zomaar geld, onvoorwaardelijk.

0:12:34.480,0:12:37.599
Belgie heeft inderdaad[br]een prima sociaal vangnet,

0:12:37.599,0:12:41.039
maar het is ook vreselijk complex.

0:12:41.039,0:12:44.440
Als men partieel gaat werken,[br]wat soms wel kan,

0:12:44.440,0:12:47.559
dan heeft men minder inkomen[br]dan zijn ziekte-uitkering.

0:12:47.559,0:12:50.399
Dus daar wordt men voor gestraft.

0:12:50.399,0:12:52.800
Dat is bijzonder contraproductief.

0:12:52.800,0:12:56.759
Dat maakt u afhankelijk,[br]dat neemt ook compleet de motivatie weg,

0:12:56.759,0:13:00.079
met een laagbetaalde job verdien je minder

0:13:00.079,0:13:02.159
dan dat je een uitkering zou krijgen.

0:13:02.159,0:13:05.119
En dus een van de basisargumenten

0:13:05.119,0:13:07.320
in de Belgische of de Europese context

0:13:07.320,0:13:10.759
is dat het huidig systeem[br]een soort armoedeval,

0:13:10.759,0:13:15.349
een werkloosheidsval creert,[br]door het feit dat die voorwaardelijk,

0:13:15.349,0:13:17.899
door het feit[br]dat die uitkeringen voorwaardelijk zijn.

0:13:17.899,0:13:20.759
Wij hebben het zover gebracht[br]dat wij mensen betalen

0:13:20.759,0:13:23.680
om te controleren wat een niet[br]-werkende persoon doet.

0:13:23.680,0:13:25.350
Dat is dus eigenlijk krankzinnig.

0:13:25.350,0:13:31.200
Met een basisinkomen heb je geen[br]groot ambtenarenapparaat nodig.

0:13:31.000,0:13:34.720
Nu kost het herverdelen van geld[br]heel veel geld,

0:13:34.720,0:13:38.960
aan mensen die daar dus[br]eigenlijk nutteloos mee bezig zijn.

0:13:38.960,0:13:41.160
Of die op die manier[br]dus wel vervangbaar zijn.

0:13:41.160,0:13:43.919
Men kan die herverdeling[br]dus veel efficienter maken

0:13:43.919,0:13:46.000
door gewoon een basisinkomen te geven.

0:13:46.560,0:13:50.200
En de mensen hoeven[br]niet te frauderen.

0:13:50.200,0:13:52.880
Er valt niks te frauderen.

0:14:00.000,0:14:04.200
Als niemand nog kan frauderen[br]om een basisinkomen te krijgen,

0:14:04.200,0:14:07.799
dan hoeft niemand[br]nog gecontroleerd te worden.

0:14:07.799,0:14:09.640
Een van de voornaamste onderdelen

0:14:09.640,0:14:13.119
in ons uitkeringssysteem[br]wordt zo overbodig.

0:14:14.439,0:14:17.500
Wie was er nog op zoek[br]naar plaatsen om te besparen?

0:14:23.760,0:14:27.719
Basisinkomen is an idea[br]that refuses to die.

0:14:27.719,0:14:31.719
Het begon al met Thomas Payne in 1795.

0:14:31.719,0:14:34.119
Maar ook in 1848 in Brussel

0:14:34.119,0:14:38.759
schreef de Belgische Liberaal[br]Joseph Charlier erover in dit huis.

0:14:44.640,0:14:46.600
Dat voorstel is dus echt een voorstel

0:14:46.600,0:14:48.840
van een echt[br]onvoorwaardelijk basisinkomen.

0:14:48.840,0:14:51.000
Bescheiden, maar echt onvoorwaardelijk.

0:14:51.640,0:14:56.760
Alleen de man van wie de[br]materiële behoeften verzekerd zijn,

0:14:56.760,0:14:58.280
is onafhankelijk.

0:14:58.280,0:15:04.840
Wie afhangt van anderen voor zijn[br]absolute behoeften, is een slaaf.

0:15:05.000,0:15:12.000
Misschien nog een laatste passage[br]die ook de ambitie goed uitdrukt.

0:15:12.120,0:15:19.120
Het antwoord op het sociale probleem[br]is even simpel als verreikend.

0:15:20.000,0:15:23.439
Dat een simpel idee[br]immense gevolgen kan hebben,

0:15:23.439,0:15:27.759
bewijst ook dit Belgisch fenomeen.

0:15:27.759,0:15:30.759
Dank u. Gracias. Grazie.

0:15:30.759,0:15:35.720
Ah ja, met 2000 Euro per maand[br]ben je gerust voor de rest van je leven.

0:15:35.720,0:15:37.920
Win for Life, ge moogt gerust zijn.

0:15:37.920,0:15:41.480
Ik heb dat lotje gekrabd in 2010

0:15:41.480,0:15:45.079
en dat drong nog altijd niet[br]goed tot mij door.

0:15:45.079,0:15:49.000
Maar als je dan dat lotje effectief[br]in de machine steekt, bij haar,

0:15:49.000,0:15:52.320
en dat muziekske gaat af[br]en dat ge zo iets hebt van

0:15:52.320,0:15:54.000
‘het is echt wel echt’.

0:15:54.000,0:15:55.799
En dan zei ze ‘oh, ge hebt chance,

0:15:55.799,0:15:58.840
want het wordt altijd de eerste[br]van de maand uitbetaald,

0:15:58.840,0:16:03.359
dus vanaf overmorgen staat[br]er elke maand 2000 euro

0:16:03.359,0:16:05.240
op uw rekening.

0:16:05.240,0:16:06.679
Voor de rest van uw leven.

0:16:06.679,0:16:09.159
We noemen onze winnares Anja.

0:16:09.159,0:16:11.159
Ze is bezorgd over het stigma

0:16:11.159,0:16:13.880
dat ze zou gaan luieren[br]voor de rest van haar leven.

0:16:13.880,0:16:19.159
Eigenlijk werk ik meer[br]dan ik vroeger werkte,

0:16:19.159,0:16:20.600
sinds ik de Win for Life heb.

0:16:20.600,0:16:22.759
Maar ook omdat ik het ook wel graag doe.

0:16:22.759,0:16:27.920
Wat ik als zelfstandige doe,[br]dat voelt voor mij niet aan als werken,

0:16:27.920,0:16:32.359
omdat ik het graag doe, maar als[br]ik die Win for Life niet had gehad,

0:16:32.359,0:16:36.950
dan had ik nooit die kans gehad[br]om iets te doen wat ik graag doe.

0:16:36.950,0:16:38.749
Dat is schitterend gewoon.

0:16:38.749,0:16:40.460
Die vrouw die doet haar goesting.

0:16:40.460,0:16:43.080
Die is vrij, en dat[br]is eigenlijk het hele punt.

0:16:43.080,0:16:45.959
Een basisinkomen[br]is een vrijheidsinkomen en dat hebben

0:16:45.959,0:16:49.400
de mensen nog niet door.

0:16:49.400,0:16:52.979
En eigenlijk als je ziet, het collectieve[br]geluk dat verspild wordt,

0:16:52.979,0:16:55.880
door het feit dat men weigert[br]daar serieus over na te denken,

0:16:55.880,0:16:57.290
dat is gigantisch.

0:16:57.290,0:17:02.840
Die full time job, voor mij is[br]ook zo geen druk niet meer,

0:17:02.840,0:17:05.239
op de ketel zoals vroeger.

0:17:05.239,0:17:08.519
Bij veel mensen denk ik,[br]ik moet die job hier houden,

0:17:08.519,0:17:11.239
want dat is alles[br]wat ik heb en dat is een houvast

0:17:11.239,0:17:15.439
en bij mij is dat ‘ja als[br]ik die job verlies dat is geen ramp’.

0:17:15.439,0:17:18.680
Wat ik als ondernemer[br]ook heb vastgesteld dat is

0:17:18.680,0:17:21.159
mensen die graag dingen doen,

0:17:21.159,0:17:25.358
die doen dat ook heel goed en die zijn [br]ook productiever dan mensen die

0:17:25.358,0:17:27.920
tegen hun zin aan het werken zijn.

0:17:27.920,0:17:34.599
Dat is ook de functie[br]van dat onvoorwaardelijk inkomen,

0:17:34.599,0:17:37.080
in termen van humaan kapitaal[br]van de mensen.

0:17:37.080,0:17:42.240
Ik zou nooit mijn eigen zaak gestart zijn[br]als ik die Win for Life niet had gehad,

0:17:42.240,0:17:47.479
uit angst om te falen[br]of in een faillisement terecht te komen.

0:17:47.479,0:17:51.199
Anja had voor het winnen[br]van haar Win for Life ook meer zorgen.

0:17:51.199,0:17:54.159
Allez zeg, mijne haardroger die[br]is nu kapot.

0:17:54.159,0:17:59.599
Bijvoorbeeld over de veiligheid[br]van het bouwvallige huis waar ze woonde

0:17:59.599,0:18:02.280
en ze kon ook niet rekenen[br]op financiële hulp van thuis

0:18:02.280,0:18:05.280
voor het kopen van een degelijke woning.

0:18:05.280,0:18:10.960
Ik had ook nooit kunnen dromen dat[br]we in zo’n mooi huis zouden kunnen wonen.

0:18:10.960,0:18:12.840
Maar dat was dan geen probleem,

0:18:12.840,0:18:14.639
want de bank zag ons ineens graag.

0:18:14.639,0:18:18.360
Met dat extra inkomen van 2000 Euro.

0:18:18.360,0:18:22.360
Dus in het geval van Win for Life[br]is het ‘For Life’.

0:18:22.360,0:18:27.800
Maar het groot probleem daar[br]is dat het een enorm verschil is tussen

0:18:27.800,0:18:33.639
10 mensen, 100 mensen,[br]1000 mensen op 11 miljoen.

0:18:33.639,0:18:36.960
Maar wat gebeurt er in het hoofd[br]van die 11 miljoen Belgen

0:18:36.960,0:18:40.599
wanneer wij lukraak enkele mensen[br]onvoorwaardelijk

0:18:40.599,0:18:43.199
de kans op 2000 euro per maand aanbieden.

0:18:43.199,0:18:45.000
Zouden zij stoppen met werken?

0:18:46.000,0:18:49.880
Tweeduizend is een aardig bedrag.

0:18:49.880,0:18:55.120
Ik zou niet direct minder gaan werken,[br]mijn echtgenote misschien wel.

0:18:55.120,0:18:59.640
Je kunt eens vaker op vakantie gaan.[br]Een korte vakantie.

0:18:59.640,0:19:02.280
Dat zou het leven aangenamer[br]en gemakkelijker maken.

0:19:02.280,0:19:04.280
Misschien een verbouwing?

0:19:04.280,0:19:08.320
Ik zou ook wel sparen. Ik zou het niet[br]meteen opdoen aan fancy dingen.

0:19:08.320,0:19:11.080
Dan hoef je niet meer[br]voor een baas te werken.

0:19:11.080,0:19:15.080
Ik zou een winkel opendoen[br]en ontslag nemen.

0:19:15.080,0:19:18.680
Een winkel of een restaurant[br]opendoen.

0:19:18.680,0:19:23.000
Ik zeg u vlakaf dat ik het zou[br]gebruiken voor goede doelen.

0:19:23.000,0:19:26.520
Kleinschalige projecten[br]van mensen die iets willen doen

0:19:26.520,0:19:28.640
of de minderbedeelden.

0:19:28.640,0:19:32.280
Weeskindjies, daar heb ik[br]ook veel medelijden mee.

0:19:32.280,0:19:34.280
Mag ik nu krabben?

0:19:34.000,0:19:37.520
De reacties hier bevestigen[br]toch wel de verwachtingen

0:19:37.520,0:19:40.599
van het maatschappelijk effect[br]van een basisinkomen,

0:19:40.599,0:19:42.679
het doet nadenken over vrije tijd,

0:19:42.679,0:19:45.839
het maakt zelfstandiger[br]en niemand denkt aan luieren.

0:19:45.040,0:19:47.080
Helaas.

0:19:47.880,0:19:49.440
Jammer.

0:19:50.489,0:19:52.280
Maar wat denken zij over de invoering

0:19:52.280,0:19:56.000
van een inkomen door de overheid[br]voor elke Belg?

0:19:56.280,0:19:59.640
Dat is natuurlijk geen slecht idee,[br]maar dat is niet haalbaar.

0:19:59.640,0:20:01.360
Haalbaar is dat niet.

0:20:01.360,0:20:03.400
Ik ben gevoelig voor vrijheid.

0:20:03.400,0:20:06.760
Het is een fantastisch systeem,[br]als het voor iedereen is.

0:20:06.760,0:20:11.040
Als iedereen daarnaast kan beslissen[br]wat ze doen,

0:20:10.320,0:20:12.320
onmiddellijk.[br]Ik teken nu.

0:20:12.320,0:20:15.640
Als iedereen het goed heeft,[br]is er ook geen miserie.

0:20:15.640,0:20:20.840
Waar gaan ze ten eerste[br]die centen halen, denk ik dan.

0:20:20.840,0:20:25.600
Maar ik ga niet te lang krabben,[br]want ik moet nog patatjes koken.

0:20:28.000,0:20:32.719
Als er 1 land is waar genoeg centen zijn[br]voor een basisinkomen,

0:20:32.719,0:20:34.719
dan wel Zwitserland.

0:20:34.719,0:20:38.480
De burgers van het land[br]van de banken stemmen in 2016

0:20:38.480,0:20:41.720
over een basisinkomen voor elke Zwitser.

0:20:41.720,0:20:43.519
Een groep van enkele kunstenaars

0:20:43.519,0:20:46.640
noemt zichzelf[br]‘Generation basic income’.

0:20:46.640,0:20:49.640
Zij haalden meer[br]dan 100.000 handtekeningen op

0:20:49.640,0:20:52.359
en verplichtte haar overheid[br]tot een referendum,

0:20:52.359,0:20:55.160
via het Zwitsers systeem[br]van directe democratie.

0:20:55.160,0:20:58.160
Indien met een ja gestemd wordt,

0:20:58.160,0:21:00.000
dan zal daar de Zwitserse overheid

0:21:00.000,0:21:02.399
grondwettelijk verplicht zijn[br]om het systeem

0:21:02.399,0:21:04.159
hoe dan ook te implementeren,

0:21:04.159,0:21:07.520
daarmee staat Zwitserland internationaal

0:21:07.520,0:21:11.600
het verst op het vlak van de mogelijkheid[br]van een utopie.

0:21:14.119,0:21:16.359
Daniel Häni is ondernemer en de man

0:21:16.359,0:21:18.719
achter ‘Unternehmen mitte’ in Basel.

0:21:18.719,0:21:21.439
Een koffiebar in een voormalig bankgebouw

0:21:21.439,0:21:25.000
waar iedereen welkom is,[br]zonder iets te moeten consumeren.

0:21:25.680,0:21:29.600
De volksraadpleging is[br]een politiek proces.

0:21:29.600,0:21:35.880
Maar er komt ook iets uit voort.[br]De mensen stellen zich vragen

0:21:35.880,0:21:39.520
en als mensen zich vragen[br]stellen, denken ze na.

0:21:39.520,0:21:42.640
Zo ontstaat er bewustzijn.

0:21:42.640,0:21:46.720
In die context past ook de actie[br]van de geldhoop in Bern.

0:21:53.800,0:21:58.480
Het basisinkomen is eigenlijk[br]een idee in een situatie

0:21:58.480,0:22:02.680
waar alles voorhanden is,[br]in overvloed.

0:22:03.556,0:22:07.000
Dit zijn wel degelijk 8 miljoen[br]echte Zwitserse muntjes.

0:22:07.000,0:22:11.850
Met deze stunt trok ‘Generation basic[br]income' internationaal de aandacht.

0:22:11.840,0:22:15.560
Je staat voor die geldhoop[br]en vraagt je af:

0:22:15.560,0:22:18.400
wat ontbreekt er nog,[br]als alles er is?

0:22:20.000,0:22:23.439
De Zwitsers mogen[br]dan zogezegd neutraal zijn.

0:22:23.439,0:22:25.120
Enno Schmidt is heel duidelijk:

0:22:25.120,0:22:28.560
een basisinkomen is zelfs[br]in een rijk land als Zwitserland

0:22:28.560,0:22:31.000
mogelijk en noodzakelijk.

0:22:33.080,0:22:39.200
Of er ja of nee gestemd zal worden,[br]is natuurlijk erg belangrijk voor ons.

0:22:39.200,0:22:41.200
We willen winnen.

0:22:41.200,0:22:44.840
Maar op te begrijpen hoe een[br]democratie werkt, moet je zeggen:

0:22:44.840,0:22:48.280
ook als de meerderheid[br]het basisinkomen wegstemt,

0:22:48.280,0:22:51.880
zegt dat gewoon waar we staan.[br]En dat is goed.

0:22:55.000,0:22:58.725
Enno en Co hebben nog een lange[br]weg te gaan met hun campagne,

0:22:58.725,0:23:01.614
want de man in de straat,[br]die twijfelt nog.

0:23:01.614,0:23:07.360
Ik weet het echt nog niet.[br]Je moet een afweging maken.

0:23:07.360,0:23:10.320
Ik heb er nog te weinig[br]over nagedacht.

0:23:10.320,0:23:16.280
Ik kan niet zeggen[br]of ik het goed of slecht vind.

0:23:16.040,0:23:18.040
Ik weet het echt nog niet.

0:23:18.040,0:23:22.600
Met het basisinkomen wordt[br]een discussie opgestart...

0:23:22.600,0:23:27.400
...over wat je echt wilt doen, niet?

0:23:27.400,0:23:32.520
Ik zou de tijd nemen[br]om me af te vragen

0:23:32.520,0:23:37.200
of dat wat ik nu doe[br]ook echt is wat ik wil doen.

0:23:37.200,0:23:39.200
Het is een ontwikkeling.

0:23:39.200,0:23:43.720
Dit is wat we nu doen als een deel[br]van de geschiedenis.

0:23:43.720,0:23:48.560
Het is noodzakelijk dat veel mensen[br]omgaan met het basisinkomen

0:23:48.560,0:23:52.880
en ook het vermogen ontwikkelen[br]dat je daarvoor nodig hebt.

0:23:52.880,0:23:55.640
Dat blijkt,[br]als je over de kwestie nadenkt.

0:23:55.640,0:23:58.720
Veel mensen kunnen[br]niet zelf nadenken.

0:23:58.720,0:24:02.640
Ze leggen zich neer[br]bij het argument 'punt uit'

0:24:02.640,0:24:06.560
Ze moeten dus zelf standigheid[br]ontwikkelen,

0:24:06.560,0:24:09.960
net als andere krachten[br]die ze nog niet hebben.

0:24:09.960,0:24:12.640
dan kom je al dicht in de buurt[br]van het basisinkomen

0:24:13.000,0:24:18.000
Goed, beste Zwitsers, zo uitzonderlijk[br]zijn jullie nu ook weer niet.

0:24:18.000,0:24:20.839
Ook in Europa kunnen burgers[br]een initiatief indienen.

0:24:20.839,0:24:23.039
Het Europese burgerinitiatief

0:24:23.039,0:24:26.880
is een initiatief[br]van de Europese Commissie.

0:24:26.880,0:24:30.399
Christina Lambrecht van de Belgische[br]beweging rond basisinkomen

0:24:30.399,0:24:32.480
legt uit hoe dat werkt.

0:24:32.480,0:24:36.559
Wij hebben dus een tekst uitgeschreven[br]rond het basisinkomen.

0:24:36.559,0:24:38.760
Wij hebben dat voorgelegd aan de commissie

0:24:38.760,0:24:41.210
en zij hebben gezegd[br]‘ok, jullie mogen ervoor gaan’.

0:24:41.560,0:24:45.800
Eerst moeten we de minimumdrempel[br]van zeven landen halen.

0:24:45.800,0:24:50.720
Vijftien landen voeren al campagne[br]en zamelen handtekeningen in.

0:24:50.000,0:24:54.599
Dus in Belgie moesten[br]we 16500 handtekeningen halen

0:24:54.599,0:24:57.160
wij hebben er 19500 gehaald.

0:24:57.160,0:24:59.519
Toen ik in het ministerie toekwam

0:24:59.519,0:25:02.719
hebben ze mij gezegd,[br]heel vriendelijk, dat wel,

0:25:02.719,0:25:05.689
beste mevrouw, wij kunnen daar[br]op dit ogenblik niets mee doen,

0:25:05.689,0:25:08.760
op dit ogenblik zit iedereen[br]in de verkiezingssfeer

0:25:08.760,0:25:11.960
en de huidige minister[br]van binnenlandse zaken,

0:25:11.960,0:25:15.719
ik zal haar naam niet vernoemen,[br]dat is niet heel vriendelijk,

0:25:15.719,0:25:18.399
die gaat dat gewoon in een schuif leggen

0:25:18.399,0:25:20.320
en daar wordt niet meer naar gekeken.

0:25:20.320,0:25:25.359
Ik heb dus thuis bij mij,[br]19500 handtekeningen van al die Belgen,

0:25:25.359,0:25:28.759
uit noord en zuid[br]die ons initiatief gesteund hebben

0:25:28.759,0:25:32.119
en eigenlijk niet erkend[br]geweest zijn om te zeggen

0:25:32.119,0:25:36.719
‘kijk, wij willen dat idee, wij willen dat[br]de Europese commissie dat op tafel legt’.

0:25:36.719,0:25:40.320
Goed, terug naar Zwitserland dan maar.

0:25:40.320,0:25:42.600
Toevallig het land[br]dat geen lid is van de EU

0:25:42.600,0:25:47.679
en waar een nationaal burgerinitiatief[br]wel bindend is.

0:25:59.000,0:26:01.680
Thomas is biologisch landbouwer

0:26:01.680,0:26:04.560
in het wondermooie gebergte[br]van Lower Engadin.

0:26:07.480,0:26:12.560
Wat zou er gebeuren, als[br]het basisinkomen ingevoerd wordt?

0:26:12.560,0:26:14.760
Hoe staat u daar tegenover?

0:26:14.760,0:26:20.240
Ik zou vrijheid krijgen[br]die ik nu niet heb.

0:26:20.240,0:26:25.680
Het basisinkomen zou[br]een soort subsidie zijn.

0:26:27.200,0:26:32.800
Maar ik zou toch blijven werken.[br]En er zijn nog meer voordelen aan.

0:26:32.800,0:26:36.880
Wat bijvoorbeeld?[br]-Het is de enige oplossing

0:26:36.880,0:26:41.120
voor onze gestoorde verhouding...

0:26:41.120,0:26:47.400
...of liever ons gestoorde[br]financiële systeem.

0:26:47.400,0:26:53.760
Dat is eigenlijk een sociaal probleem[br]waar een oplossing voor nodig is.

0:26:53.760,0:26:59.440
En momenteel is er geen beter idee[br]dan het basisinkomen.

0:27:00.000,0:27:03.000
In Zwitserland is het idee aan het rijpen,

0:27:03.000,0:27:04.679
maar hoe zit dat bij ons?

0:27:04.679,0:27:08.119
Wij willen wel dromen[br]over een betere toekomst,

0:27:08.119,0:27:09.880
maar ons dagelijks doen en laten

0:27:09.880,0:27:12.320
wordt nog beheerst door[br]vastgeroeste ideeën.

0:27:12.320,0:27:14.919
Het concept van een werkweek

0:27:14.919,0:27:16.839
dat is een voorbijgestreefd concept.

0:27:16.839,0:27:20.000
Het concept van pensioen[br]op een bepaalde leeftijd,

0:27:20.000,0:27:22.240
is eigenlijk[br]ook een voorbijgestreefd concept.

0:27:23.039,0:27:26.719
En dan zijn er nog de robots, die worden[br]alleen maar beter in hun werk

0:27:26.719,0:27:28.879
en ze krijgen geen burnouts.

0:27:28.879,0:27:31.679
Robots nemen nu al een groot deel[br]van ons werk over

0:27:31.679,0:27:35.439
en dat zal in de toekomst[br]nog met 47% stijgen.

0:27:37.129,0:27:40.549
Wij kunnen ons eigenlijk permitteren[br]van aan iedereen geld uit te delen

0:27:40.549,0:27:43.359
en diegenen die willen werken,[br]die krijgen dan wat meer geld

0:27:43.359,0:27:45.069
en diegenen die niet willen werken,

0:27:45.069,0:27:47.480
die werken niet en die doen[br]wat ze wel willen doen.

0:27:47.480,0:27:50.240
De maatschappij is rijk genoeg in principe[br]om dat te doen.

0:27:50.240,0:27:53.359
Met een basisinkomen krijgt echt iedereen

0:27:53.359,0:27:56.000
in de geschiedenis van de mensheid

0:27:56.000,0:27:58.640
de keuze over welk soort werk[br]we willen doen.

0:28:00.840,0:28:04.000
Eindelijk de flexibele arbeidsmarkt[br]die men zo graag wil.

0:28:05.440,0:28:11.200
'Arbeidsmarkt' is eigenlijk een lelijk[br]woord. Mensen zijn geen koopwaar.

0:28:11.200,0:28:16.280
Maar met een basisinkomen[br]wordt het eindelijk een echte markt.

0:28:16.280,0:28:20.880
Je kunt dan ja of nee zeggen[br]tegen een baan. Dus ook nee.

0:28:21.000,0:28:24.080
Met een basisinkomen voor iedereen

0:28:24.080,0:28:29.160
ga je radicaal in tegen[br]het heersende status quo.

0:28:29.160,0:28:32.430
Vrijheid moet primeren en diegenen[br]die veel willen werken mogen

0:28:32.430,0:28:34.560
en die die niet willen werken [br]mogen dat ook.

0:28:34.560,0:28:36.439
Power to the people.

0:28:36.439,0:28:38.420
Wie zou daar iets op tegen kunnen hebben?

0:28:42.360,0:28:46.920
Als mensen een keus hebben,[br]kunnen ze zelf beslissingen nemen.

0:28:46.920,0:28:50.760
en verantwoordelijke,[br]democratische burgers worden.

0:28:50.760,0:28:56.840
Dat is niet altijd interessant voor[br]het bedrijfsleven of de politiek.

0:28:57.000,0:29:00.799
Het basisinkomen zal werknemers[br]de mogelijkheid geven

0:29:00.799,0:29:03.480
om neen te zeggen tegen[br]onaantrekkelijke jobs.

0:29:03.480,0:29:06.720
Op een recent debat over basisinkomen

0:29:06.720,0:29:08.640
gaat het ook heel snel over dit aspect.

0:29:08.640,0:29:12.439
Het basisinkomen is een vloer, een sokkel,

0:29:12.439,0:29:14.800
waarop men kan staan, een leven bouwen.

0:29:14.800,0:29:17.920
Geen net waarin men[br]dan gevangen kan blijven.

0:29:17.920,0:29:20.760
Wel, wanneer men er dan een beetje[br]over nadenkt,

0:29:20.760,0:29:23.879
blijkt het iets te zijn[br]dat niet alleen rechtvaardig is,

0:29:23.879,0:29:26.220
maar ook beter voor de economie

0:29:26.220,0:29:28.559
en beter voor de gezondheid[br]van onze maatschappij.

0:29:28.559,0:29:30.679
Wat ik daarnet al gezegd heb,[br]en waar we denk

0:29:30.679,0:29:32.280
ik het volledig over eens zijn,

0:29:32.280,0:29:35.439
onze arbeidsmarkt[br]is grondig aan het veranderen

0:29:35.439,0:29:40.640
maar daar een basisinkomen voor invoeren,[br]dat slaat nergens op.

0:29:40.640,0:29:43.799
Francine Mestrum blijft zich verzetten[br]tegen het basisinkomen,

0:29:43.799,0:29:47.000
uit bezorgdheid[br]voor de liberale gedachte erachter

0:29:47.000,0:29:51.520
en mogelijke afbraak[br]van de huidige sociale bescherming.

0:29:51.520,0:29:54.600
Er staan duizenden mensen te wachten,

0:29:54.600,0:29:57.520
die eender welk werk aannemen.

0:29:57.520,0:30:02.239
Dus, geen schijn van kans[br]dat werkgevers zullen zeggen

0:30:02.239,0:30:03.959
‘wij betalen u nog evenveel’

0:30:03.959,0:30:07.879
‘oh, u wilt dat werk niet doen,[br]ik zal u wat meer betalen’.

0:30:07.879,0:30:10.879
Die kans is nihil, nul.

0:30:10.879,0:30:12.599
Maar wat kan er dan wel gebeuren?

0:30:12.599,0:30:17.439
Wat kan er dan wel gebeuren, wel,[br]waar mijn organisatie aan werkt

0:30:17.439,0:30:19.959
en wat wij proberen te verdedigen

0:30:19.959,0:30:22.760
is een hervorming[br]van het sociale beschermingssysteem.

0:30:22.760,0:30:27.159
Wij hebben 100 jaar lang gewerkt[br]aan een systeem

0:30:27.159,0:30:30.680
van sociale bescherming met rechten.

0:30:30.680,0:30:37.719
En, nogmaals, dat systeem werkt[br]op dit ogenblik onvoldoende goed.

0:30:37.719,0:30:41.000
Het betekent dat we dat moeten verbeteren,

0:30:41.000,0:30:43.599
maar we mogen dat niet overboord gooien,

0:30:43.599,0:30:45.480
dat recht hebben we niet.

0:30:45.480,0:30:49.400
Ik denk niet dat het nut heeft[br]aan de knopjes te zitten draaien,

0:30:49.400,0:30:52.270
en kindergeld een beetje omhoog[br]voor het eerste

0:30:52.270,0:30:54.570
en een beetje omlaag[br]voor het tweede en dan weer,

0:30:54.570,0:30:57.519
dat heeft geen nut meer,[br]we moeten echt radicaal durven denken.

0:30:58.519,0:31:01.840
Jongeren durven bestaande systemen meer[br]in vraag te stellen

0:31:01.840,0:31:05.379
en dat horen en zien we ook op dit debat.

0:31:05.379,0:31:08.000
Ja net zoals de meeste mensen[br]die komen luisteren zijn,

0:31:08.000,0:31:11.599
heb ik goede argumenten[br]voor en tegen gehoord.

0:31:11.599,0:31:15.240
Ja, een vriend van mij introduceerde[br]het een jaar of 2 geleden

0:31:15.240,0:31:16.800
en ik was meteen tegen.

0:31:16.800,0:31:20.680
Want ik dacht, dat is zo’n linkse utopie,

0:31:20.680,0:31:23.560
daar kan geen realistisch mens[br]voor zijn.

0:31:23.560,0:31:26.159
Maar ondertussen[br]heb ik daar zoveel over gelezen

0:31:26.159,0:31:27.960
en ik ben van gedachten veranderd.

0:31:27.960,0:31:30.680
Ik zie een jonge generatie mensen

0:31:30.680,0:31:33.479
en de jonge generatie[br]zal de volgende jaren

0:31:33.479,0:31:34.840
zijn stem moeten verheffen.

0:31:34.840,0:31:38.000
Een jonge generatie mensen[br]die heel anders nadenken

0:31:38.000,0:31:40.560
over arbeid, over samenleving.

0:31:40.560,0:31:43.080
Neem mij maar als voorbeeld,[br]ik ben werkloos,

0:31:43.080,0:31:45.080
ik heb gestudeerd, ik ben werkloos,

0:31:45.080,0:31:46.599
diploma, nog steeds werkloos,

0:31:46.599,0:31:49.199
opleiding gevolgd, behaald,[br]nog steeds werkloos,

0:31:49.199,0:31:51.990
betaald opleiding gevolgd, nog werkloos,

0:31:51.990,0:31:54.000
als iemand anders in mijn plaats zou zijn,

0:31:54.000,0:31:56.919
die zou zeggen, niet doen, ik ga slapen.

0:31:56.919,0:32:00.560
Jongeren denken ook niet zoals[br]de vorige generatie,

0:32:00.560,0:32:04.680
voor hen is de wereld iets nieuw,[br]ze zijn het aan het ontdekken.

0:32:04.680,0:32:07.080
Ik denk dat de jongeren[br]er ook veel meer wel

0:32:07.080,0:32:10.159
van uitgaan dat er welvaart is.

0:32:10.159,0:32:13.159
Ik vind het wel goed[br]dat er eens nagedacht wordt

0:32:13.159,0:32:16.680
over sociale rechten van een mens

0:32:16.680,0:32:19.400
en heden ten dage wordt er vooral[br]op de plichten gewezen.

0:32:19.400,0:32:22.830
Heden ten dage wordt er vooral nagedacht[br]over activeren, activeren.

0:32:22.830,0:32:25.050
Maar ja, inderdaad,[br]de plicht om bij te dragen,

0:32:25.050,0:32:27.240
maar je hebt ook het recht[br]om iets te krijgen.

0:32:27.240,0:32:30.159
Basisinkomen benadrukt dat recht[br]en maakt gelukkig.

0:32:30.159,0:32:34.159
Dan wil ik u de vraag stellen wat u gaat[br]doen met uw systeem van basisinkomen

0:32:34.159,0:32:39.729
waarin dat die bijvoorbeeld[br]op een ogenblik

0:32:39.729,0:32:42.239
waarin dat die diep in de put zit,

0:32:42.239,0:32:46.280
hij gaat eens een avondje gokken,[br]hij verliest alles.

0:32:46.280,0:32:51.000
Rugzakje leeg, wat doe je met zo iemand?

0:32:51.000,0:32:53.759
U heeft uw kans gehad. Pech gehad.

0:32:53.759,0:32:56.040
Ga nu maar in de goot creperen of wat?

0:32:56.040,0:33:02.040
In een algemeen systeem weet ik dat jij[br]het krijgt en jij weet dat ik het krijg.

0:33:02.040,0:33:04.520
Ik kan dus tegen jou zeggen:

0:33:04.520,0:33:08.880
Je krijgt een basisinkomen.[br]Doe er iets nuttigs mee.

0:33:08.880,0:33:10.880
Dat kun jij ook tegen mij zeggen.

0:33:10.880,0:33:16.560
Als ije met de mensen in Otjivero[br]praat, zullen ze je zeggen:

0:33:16.560,0:33:20.039
Wij zijn één grote familie.

0:33:21.440,0:33:27.480
Ze vertelden ons dat de mensen zich[br]vroeger niks van elkaar aantrokken.

0:33:28.160,0:33:36.160
Als er ruzie was bij een van de buren,[br]ging niemand vragen wat er was.

0:33:36.160,0:33:41.200
Maar nu vormen ze[br]één grote familie.

0:33:46.000,0:33:50.519
Het basisinkomen versterkt[br]dus het community gevoel,

0:33:50.519,0:33:52.280
maar wat met inflatie?

0:33:52.280,0:33:53.960
Als gezonde, consumerende Belgen,

0:33:53.960,0:33:56.000
willen wij toch ook wel weten of ons brood

0:33:56.000,0:33:59.000
niet plots drie keer zo duur zal worden?

0:33:59.759,0:34:05.160
Het heeft feitelijk een mogelijk[br]verlagend effect op de prijzen.

0:34:05.160,0:34:10.159
Als je een basisinkomen geeft en[br]als dat leidt tot een verhoogde vraag

0:34:10.159,0:34:15.600
naar lokale voeding of lokale[br]diensten, wat gebeurt er dan?

0:34:15.600,0:34:19.359
Het komt er, want mensen hebben[br]een grotere drijfveer

0:34:19.359,0:34:22.639
om het aanbod te verhogen.

0:34:22.639,0:34:29.560
Geld moet rollen om de economie[br]van een land te stimuleren.

0:34:29.560,0:34:34.920
En dan vooral de economie[br]in de plattelandsgebieden.

0:34:34.920,0:34:40.280
Je stimuleert de lokale economie,[br]je creëert meer banen.

0:34:40.280,0:34:44.280
En dat leidt tot importsubstitutie.

0:34:44.280,0:34:46.360
Het geld gaat niet weg,

0:34:46.360,0:34:53.719
zoals diamanten die het land[br]utigevoerd worden.

0:34:53.719,0:34:55.719
Het blijft hier.

0:34:55.719,0:34:58.080
Het brengt meer geld op,

0:34:58.080,0:35:02.200
want de productie en[br]de belastinginkomsten verhogen.

0:35:02.200,0:35:08.280
Een basisinkomen kan dus[br]voor groeipotentieel zorgen.

0:35:08.280,0:35:11.160
Er zijn geen pilotprojecten[br]meer nodig

0:35:11.160,0:35:14.320
om te bewijzen wat het kan doen.

0:35:14.320,0:35:20.720
Otjivero is een goed voorbeeld van[br]hoe Namibië zich kan ontwikkelen.

0:35:20.720,0:35:25.200
Ja, Namibië kan dat voorbeeld zijn.

0:35:25.200,0:35:30.400
Als de autoriteiten genoeg moed[br]en politieke wil tonen,

0:35:30.400,0:35:33.640
kan Namibië een voorbeeld[br]voor de wereld zijn.

0:35:33.640,0:35:38.640
Mensen zeggen plots:[br]We hebben jaren gedacht

0:35:38.640,0:35:43.200
dat een basisinkomen in Afrika[br]onmogelijk was.

0:35:43.200,0:35:46.320
Onze coalitie heeft alles becijferd.

0:35:46.320,0:35:52.680
En volgens ons is een basisinkomen[br]op nationaal niveau haalbaar.

0:36:12.000,0:36:14.526
En voor België?

0:36:14.526,0:36:16.822
Is het betaalbaar in België?

0:36:16.822,0:36:20.510
Het is niet betaalbaar.

0:36:20.510,0:36:23.519
Bullshit, er is genoeg welvaart[br]op deze wereld.

0:36:23.519,0:36:26.640
Iedereen weet ondertussen[br]dat de 85 rijkste mensen op deze planeet

0:36:26.640,0:36:29.719
evenveel bezitten als 3,5 miljard armsten.

0:36:29.719,0:36:32.239
Je kan met het basisinkomen[br]een aantal posten

0:36:32.239,0:36:34.199
schrappen in je sociale bescherming.

0:36:34.199,0:36:36.800
Leefloon, bijvoorbeeld, valt weg.

0:36:36.800,0:36:38.839
Ik heb de berekening gemaakt,

0:36:38.839,0:36:42.480
er is zo’n 12 tot 13 miljard[br]wat je zo kan schrappen.

0:36:42.480,0:36:46.640
12 tot 13 miljard, je komt er dus niet.

0:36:46.640,0:36:50.719
En ik daag alle voorstanders[br]van het basisinkomen uit

0:36:50.719,0:36:52.799
om met een gedetailleerde,

0:36:52.799,0:36:58.000
gefundeerde berekening te komen[br]van het basisinkomen.

0:36:58.000,0:37:01.079
Goed, mevrouw Mestrum,[br]dit zijn Pierre Catelin,

0:37:01.079,0:37:03.840
Ismaël Daoud en Axelle De Brandt.

0:37:03.840,0:37:06.600
Axelle en Pierre zijn therapeuten[br]en werken aan hun boek

0:37:06.600,0:37:10.359
over hun model ‘revenue de base XXL’.

0:37:10.359,0:37:14.119
Ismaël is ingenieur en werkte[br]in zijn vrije tijd 6 maanden

0:37:14.119,0:37:15.439
aan een berekeningsmodel.

0:37:15.439,0:37:20.000
In zijn vrije tijd, want we hebben[br]voorlopig nog geen basisinkomen

0:37:20.000,0:37:23.000
om vrije en innoverende burgers[br]te kunnen zijn.

0:37:23.520,0:37:29.000
Het basisinkomen naar het model[br]van Pierre en Axelle is heel genereus.

0:37:29.000,0:37:32.800
Ik dacht eerst:[br]nee, dat is onmogelijk.

0:37:32.800,0:37:39.560
Maar toch was ik nieuwsgierig[br]genoeg om alles te becijferen.

0:37:43.760,0:37:47.320
Als het ooit gestemd wordt,[br]zal het hier zijn.

0:37:47.320,0:37:53.200
De gedeputeerden zullen dan minder[br]macht hebben. Dat vergt moed.

0:38:00.120,0:38:04.480
We zitten hier in de Kamer,[br]het federale parlement van België.

0:38:04.480,0:38:08.760
Enige tijd terug is hier de zesde[br]staatshervorming gestemd

0:38:08.760,0:38:11.890
waarbij meer bevoegdheden[br]werden overgeheveld

0:38:11.890,0:38:14.440
naar de gewesten[br]en gemeenschappen.

0:38:14.440,0:38:16.560
Maar de burger werd vergeten.

0:38:16.560,0:38:22.200
Ze moeten meer bevoegdheden[br]overhevelen naar de burgers.

0:38:22.200,0:38:26.320
Daarvoor hebben we een zevende[br]staatshervorming nodig.

0:38:27.480,0:38:31.920
Beroepshalve ben ik[br]al een hele tijd bezig

0:38:31.920,0:38:35.600
met mensen te helpen[br]om hun leven op orde te krijgen.

0:38:35.600,0:38:40.280
En zij zeggen me vaak

0:38:40.280,0:38:43.800
dat ze daarvoor meer geld[br]en meer tijd nodig hebben.

0:38:43.000,0:38:46.439
De becijfering ziet eruit als volgt,

0:38:46.439,0:38:50.080
in miljarden franken.

0:38:50.080,0:38:54.000
187 miljarden euro’s hebben we nodig[br]voor een basisinkomen

0:38:54.000,0:38:58.400
van 1500 Euro[br]voor elke volwassene, levenslang.

0:38:58.400,0:39:01.719
Ook voor elk kind 200 euro[br]en voor iedereen

0:39:01.719,0:39:05.960
alle mogelijke persoonlijke verzekeringen,[br]betaald door de overheid.

0:39:05.960,0:39:09.399
Wij hebben het nagerekend[br]en de cijfers blijken te kloppen.

0:39:09.399,0:39:12.000
Maar is dit allemaal niet[br]een beetje te genereus?

0:39:13.240,0:39:17.440
Als de sommen lager[br]zouden liggen,

0:39:17.440,0:39:20.520
gaan we voorbij aan het potentieel[br]van het systeem:

0:39:20.520,0:39:22.800
meer vrijheid krijgen.

0:39:22.800,0:39:28.160
Eerst zijn er de staatsuitgaven[br]die overbodig worden,

0:39:28.160,0:39:31.800
want die worden vervangen.

0:39:31.800,0:39:37.120
De staat hoeft geen 41 miljard meer[br]uit te trekken voor de pensioenen,

0:39:37.120,0:39:40.680
want het basisinkomen is[br]een soort pensioen.,

0:39:40.680,0:39:43.800
Ook werkloosheidsuitkeringen[br]worden overbodig,

0:39:43.800,0:39:47.400
want in dit systeem is er[br]geen werkloosheid.

0:39:47.400,0:39:50.480
Of je nu werkt of niet,[br]je krijgt 1500 euro per maand.

0:39:51.000,0:39:53.359
Een hele rits zaken zoals uitkeringen

0:39:53.359,0:39:55.400
en pensioenen kunnen vervangen worden,

0:39:55.400,0:39:58.320
waarmee we zo’n 71 miljard besparen,

0:39:58.320,0:40:02.160
maar we moeten nog op zoek[br]naar 116,7 miljard.

0:40:02.160,0:40:05.400
Door een stevige rationalisering[br]van het overheidsapparaat

0:40:05.400,0:40:10.080
vindt Ismaël nog eens ruim 25 miljard.

0:40:10.080,0:40:15.400
Het derde luik zijn de extra[br]opbrengsten via een taxshift.

0:40:15.400,0:40:20.160
Men gaat zich richten op degenen[br]die nu weinig belast worden.

0:40:20.160,0:40:23.760
De lasten op kapitaal bedragen[br]in België zo'n 6 percent,

0:40:23.760,0:40:28.440
de lasten op arbeid 43 percent.[br]Dat is een groot verschil.

0:40:28.440,0:40:34.280
Het idee is om de lasten op kapitaal,[br]roerend of onroerend goed,

0:40:34.280,0:40:40.200
te verhogen. Daardoor kun je[br]de lasten op arbeid verlagen.

0:40:40.200,0:40:43.840
Zo krijg je[br]een evenwichtiger systeem

0:40:43.840,0:40:46.960
waarin de mensen niet[br]hoeven te betogen,

0:40:46.960,0:40:50.000
omdat ze vinden dat ze genoeg[br]bijgedragen hebben.

0:40:50.000,0:40:54.320
Wij vinden het een nobele bijdrage.

0:40:54.320,0:40:57.120
Het biedt een ruime marge[br]in de maatschappij.

0:40:57.120,0:40:59.960
Als mensen nu[br]het woord 'bijdrage' horen,

0:40:59.960,0:41:04.480
vinden ze het geldklopperij.[br]Dat is niet het doel.

0:41:04.480,0:41:08.120
Er moet een gedifferentieerd[br]btw-systeem komen:

0:41:08.120,0:41:12.480
hoger voor luxegoederen,[br]lager voor basisgoederen.

0:41:12.480,0:41:16.960
Maar de btw-opbrengst zou[br]gemiddeld 25 percent bedragen.

0:41:16.960,0:41:20.960
Dat levert nog eens[br]16 miljard euro op.

0:41:21.000,0:41:25.200
Door een gemiddelde verhoging[br]van de BTW naar 25%,

0:41:25.200,0:41:30.160
en andere shifts in taxen en lasten komen[br]we aan 95,4 miljard.

0:41:30.160,0:41:32.480
Zo komen we uit bij een positief saldo.

0:41:32.480,0:41:36.519
Dit model levert een winst van meer[br]dan 4 miljard op voor de overheid.

0:41:37.519,0:41:40.679
Dat koopkracht kan stijgen zien we[br]in Namibië.

0:41:40.679,0:41:42.679
Maar een exacte projectie van koopkracht

0:41:42.679,0:41:45.280
is met dit statisch model niet mogelijk.

0:41:45.280,0:41:47.000
Maar deze mensen houden ook rekening

0:41:47.000,0:41:49.600
met blijvende inkomsten[br]en kosten van de overheid.

0:41:49.600,0:41:53.920
De prijs voor de lancering[br]van het basisinkomen is 0 euro

0:41:53.920,0:41:57.520
mits het privatiseren[br]van enkele overheidsbedrijven.

0:41:57.520,0:42:02.000
Beste Pierre, Ismaël en Axelle,[br]zijn jullie echt zeker van dit model?

0:42:02.200,0:42:03.640
Ja.[br]- Absoluut.

0:42:03.640,0:42:05.640
Er wordt de facto bespaard,

0:42:05.640,0:42:08.600
zonder dat de dienstverlening[br]achteruitgaat.

0:42:08.600,0:42:12.000
Want het systeem zit[br]veel simpeler in elkaar.

0:42:12.000,0:42:16.200
Je begint eigenlijk[br]met een schone lei.

0:42:16.200,0:42:21.160
Er zijn geen politieke a priori's[br]of ideologiëen.

0:42:21.000,0:42:23.919
Nogmaals, waarom zou je het doen?

0:42:23.919,0:42:27.440
Waarom zou je aan rijke mensen[br]het basisinkomen geven?

0:42:27.440,0:42:30.000
Dat iemand me[br]dat simpele gegeven eens uitlegt.

0:42:30.280,0:42:34.880
Het basisinkomen is voor iedereen.[br]Dat is het verschil.

0:42:34.880,0:42:40.880
Sommigen hebben niet door dat ze in feite[br]het liefst de rijken willen uitsluiten

0:42:40.880,0:42:44.280
Dat is ook mensen uitsluiten.

0:42:44.280,0:42:48.960
Een basisiinkomen sluit niemand uit.[br]Het is geen klassenstrijd.

0:42:48.960,0:42:50.720
Het gaat om het menselijke.

0:42:50.500,0:42:53.000
Dat probleem is ook geregeld.

0:42:53.000,0:42:56.000
(Applaus)

0:42:55.920,0:42:59.360
Politici zijn bang dat[br]als je mensen te veel stimuleert,

0:42:59.360,0:43:03.840
dat ze eisen gaan stellen[br]en mondige burgers worden.

0:43:03.840,0:43:06.160
Daar zijn politici bang voor.

0:43:06.160,0:43:09.360
In Otjivero kon je dat proces[br]van empowerment zien.

0:43:09.360,0:43:14.440
Ze konden hun verhaal doen[br]en zelfs tegen de president zeggen:

0:43:14.440,0:43:17.360
Als u nog twijfels hebt[br]over het basisinkomen.

0:43:17.360,0:43:20.400
kom dan met ons[br]in Otjivero praten.

0:43:20.400,0:43:25.320
Het is niet zo dat er in de politiek[br]niet over gesproken wordt.

0:43:25.320,0:43:31.600
Veel politici in Duitsland, Zwitserland[br]en Canada spreken er wel over.

0:43:31.600,0:43:34.880
Het zal binnenkort[br]op de politieke agenda staan.

0:43:35.000,0:43:37.680
Een van de problemen met basisinkomen

0:43:37.680,0:43:44.720
is dat je binnen elke partij[br]zowel voorstanders als tegenstanders

0:43:44.720,0:43:50.640
en soms zeer emotionele[br]voorstanders en tegenstanders vindt

0:43:50.640,0:43:53.379
en dat maakt het natuurlijk[br]moeilijker om vooruit te gaan.

0:43:53.379,0:43:56.430
Omdat het moeilijk is voor een partij[br]om genoeg eenheid te vinden

0:43:56.430,0:43:59.280
binnen de partij omdat idee te verdedigen.

0:43:59.280,0:44:01.480
Voor mij bewijst[br]dat ook dat het een idee is

0:44:01.480,0:44:03.640
van de toekomst en niet van het verleden,

0:44:03.640,0:44:06.720
want die links-rechts polarisatie[br]is een illusie.

0:44:06.720,0:44:12.286
Het komt voort uit ons parlementair[br]systeem dat van de 19e eeuw dateert.

0:44:12.286,0:44:17.592
De enige Belgische partij met het[br]basisinkomen in hun programma

0:44:17.592,0:44:20.000
is de piratenpartij.

0:44:27.840,0:44:30.920
Basisinkomen nu, is hun boodschap.

0:44:30.920,0:44:35.309
Er wordt niet gediscussieerd[br]over een ander economisch paradigma

0:44:35.309,0:44:37.880
of een andere manier[br]om de welvaartsstaat op te bouwen,

0:44:37.880,0:44:40.110
omdat iedereen vastzit[br]in ‘dit hebben we nu’

0:44:40.110,0:44:41.879
en ‘we durven daar niet meer buiten’,

0:44:41.879,0:44:44.280
want we moeten onze kiezers aan ons binden

0:44:44.280,0:44:47.079
en tevreden houden[br]en die geloven daar niet in.

0:44:47.079,0:44:52.400
En elke nieuwe partij, zeker als[br]die er een is met frisse en goede ideeën,

0:44:52.400,0:44:55.319
die zijn gevaarlijker[br]dan als het een idioot

0:44:55.319,0:44:57.840
is die daar wat zever komt vertellen.

0:44:57.840,0:45:01.239
En wij waren[br]een heel gevaarlijke partij in die zin

0:45:01.239,0:45:04.210
omdat we wel degelijk[br]een sterk imago hadden,

0:45:04.210,0:45:06.120
we hadden dat wel goed voorbereid en zo.

0:45:06.120,0:45:11.380
Duchatelet kwam eind jaren ’90 ook met[br]een duidelijk voorstel voor basisinkomen

0:45:11.380,0:45:13.579
met zijn partij Vivant.

0:45:13.579,0:45:15.909
Wij hebben ook veel stemmen[br]gehad tussen haakjes.

0:45:15.909,0:45:19.840
We hadden 1 stem op 40 in 1999[br]voor een partij

0:45:19.840,0:45:21.840
die amper op televisie is geweest.

0:45:21.840,0:45:24.040
Dus dat is enorm.

0:45:24.040,0:45:27.000
Zodra dan, na die verkiezingen heeft men[br]hier in Belgie

0:45:27.000,0:45:29.259
onmiddellijk die kiesdrempel ingevoerd,

0:45:29.259,0:45:32.526
om zeker te zijn dat we er de volgende[br]keer toch niet zouden geraken.

0:45:53.176,0:45:56.563
Voor het profijt van de rijken[br]moeten de werknemers wijken.

0:45:57.483,0:46:01.320
Het is dringend noodzakelijk.

0:46:01.320,0:46:04.840
om een progressief beleid[br]van herverdeling in te voeren.

0:46:04.840,0:46:07.800
En een nieuw systeem[br]van inkomensherverdeling

0:46:07.800,0:46:11.480
waarin mensen het recht hebben[br]op zekerheid

0:46:11.480,0:46:14.400
om in de moderne maatschappij[br]te leven.

0:46:14.400,0:46:17.120
Als het basisinkomen[br]geen deel uitmaakt

0:46:17.120,0:46:19.440
van dat progressieve beleid,

0:46:19.440,0:46:24.680
moeten we ons terecht zorgen[br]maken over wat er gebeurt.

0:46:24.000,0:46:28.919
En daarom is die utopie en die droom[br]belangrijk om mensen hoop te geven

0:46:28.919,0:46:31.040
en om mensen de boodschap te geven

0:46:31.040,0:46:34.400
‘het is niet fout om optimistisch[br]en hoopvol te zijn’.

0:46:34.400,0:46:37.240
‘Indignez-vous, engagez-vous’

0:46:37.240,0:46:40.079
zegt hij en daar ben ik het erg mee eens

0:46:40.079,0:46:44.640
‘denk na over uw wereld, uw bestaan,[br]uw job en uw leven

0:46:44.640,0:46:48.519
en probeer van daaruit iets te betekenen[br]in de wereld

0:46:48.519,0:46:52.239
en wacht niet tot een[br]of andere grote leider

0:46:52.239,0:46:54.000
van bovenaf zegt ‘van zo moet het’.

0:46:53.840,0:46:59.480
Als we toelaten dat de samenleving[br]steeds ongelijker wordt,

0:46:59.480,0:47:03.920
en dat de onzekerheid[br]voor veel mensen groter wordt,

0:47:03.920,0:47:05.920
is dat onrustbarend.

0:47:30.000,0:47:34.120
Een maatschappij[br]met minder onzekere en boze mensen,

0:47:34.120,0:47:37.519
zou een basisinkomen[br]daar echt voor kunnen zorgen?

0:47:37.519,0:47:40.599
Het basisinkomen roept ook[br]veel nieuwe vragen op,

0:47:40.599,0:47:43.039
want wat doen we met immigratie

0:47:43.039,0:47:45.960
als je enkel in België[br]een basisinkomen hebt?

0:47:45.960,0:47:48.600
Zou de invoering niet op Europees vlak

0:47:48.600,0:47:51.519
en zelfs wereldwijd[br]onderzocht moeten worden?

0:47:51.519,0:47:55.120
Of spreken we dan pas[br]over een echte utopie?

0:47:55.120,0:48:03.079
Ja, ik zal u zeggen ‘het is niet[br]denkbaar van het niet te doen’.

0:48:03.079,0:48:08.880
Ja, omdat een 8% van de mensen[br]produceren eigenlijk alles wat nodig is.

0:48:08.880,0:48:15.159
En die 92% anderen dan, moeten[br]we daar perse werk voor gaan uitvinden,

0:48:15.159,0:48:18.539
in een administratie of weet[br]ik veel om ze geld te geven?

0:48:18.539,0:48:20.210
Nee geef gewoon geld aan iedereen.

0:48:20.360,0:48:26.360
Mensen zijn bang voor het systeem[br]van basisinkomens.

0:48:26.360,0:48:32.520
Want het stopt niet bij honderd[br]Namibische dollar voor de armen.

0:48:32.520,0:48:35.200
Het raakt veel problemen.

0:48:35.200,0:48:39.600
Bij elk nieuw idee

0:48:39.600,0:48:44.160
of elk idee dat oude problemen[br]aankaart,

0:48:44.160,0:48:49.000
is de grootste uitdaging[br]om ruimdenkend te zijn.

0:49:22.520,0:49:26.640
Dit is mijn leven. Niet alleen[br]mijn werk, maar mijn leven.

0:49:59.000,0:50:03.480
Geef toe, stof om over na te praten[br]tijdens de familiediners

0:50:03.480,0:50:04.960
die u te wachten staan.

0:50:04.960,0:50:07.080
Als u extra argumenten zoekt,

0:50:07.080,0:50:09.759
op onze Facebook-pagina[br]vindt u nog meer informatie

0:50:09.759,0:50:14.119
over het berekeningsmodel[br]van Ismaël, Pierre en Axelle.

0:50:14.119,0:50:17.320
En voor wie dat basisinkomen[br]een belachelijk idee vindt,

0:50:17.320,0:50:23.239
nog dit, stemrecht voor vrouwen was[br]dat ook in een niet zo ver verleden.

0:50:23.239,0:50:26.879
Rest me nog u een menselijk[br]warm jaareinde toe te wensen

0:50:26.879,0:50:29.800
en een nieuw jaar[br]met enkel aangename verrassingen.

0:50:29.800,0:50:34.200
Ik zie u graag terug voor een nieuwe[br]Panorama op donderdag 8 januari.

0:50:34.200,0:50:36.200
Bedankt voor het kijken.