1
00:00:06,648 --> 00:00:09,226
Bạn đang kể với bạn mình
một câu chuyện hấp dẫn,

2
00:00:09,226 --> 00:00:13,637
và bạn đang kể đến phần hay nhất
thì anh ấy bất ngờ ngắt lời

3
00:00:13,637 --> 00:00:17,819
"The alien and I",
không phải "Me and the alien"

4
00:00:17,819 --> 00:00:19,813
Hầu hết chúng ta sẽ cảm thấy khó chịu,

5
00:00:19,813 --> 00:00:21,907
nhưng hãy tạm gác chuyện đó lại,

6
00:00:21,907 --> 00:00:23,822
hãy xem cậu ấy có lý không?

7
00:00:23,849 --> 00:00:26,100
Câu nói của bạn có thật sự
sai ngữ pháp không?

8
00:00:26,100 --> 00:00:29,673
Nếu anh ta vẫn hiểu,
thì có vấn đề gì đâu?

9
00:00:29,673 --> 00:00:32,777
Từ quan điểm ngôn ngữ học,

10
00:00:32,777 --> 00:00:35,977
ngữ pháp là một tập hợp khuôn mẫu
về cách sắp xếp từ

11
00:00:35,977 --> 00:00:38,552
để thành những cụm từ hoặc mệnh đề,

12
00:00:38,552 --> 00:00:39,937
trong văn nói hoặc văn viết

13
00:00:39,937 --> 00:00:43,946
Ngôn ngữ khác nhau 
có những khuôn mẫu khác nhau

14
00:00:43,946 --> 00:00:47,955
Trong tiếng Anh, chủ ngữ 
thường đứng đầu,

15
00:00:47,955 --> 00:00:48,955
rồi đến động từ

16
00:00:48,955 --> 00:00:50,333
và sau đó là bổ ngữ

17
00:00:50,333 --> 00:00:52,049
trong khi tiếng Nhật
và nhiều ngôn ngữ khác,

18
00:00:52,049 --> 00:00:55,907
thứ tự là chủ ngữ, bổ ngữ, động từ

19
00:00:55,907 --> 00:01:00,184
Vài học giả đã thử định nghĩa khuôn mẫu chung
cho mọi ngôn ngữ,

20
00:01:00,184 --> 00:01:02,648
nhưng ngoài những đặc điểm cơ bản,

21
00:01:02,648 --> 00:01:05,171
như danh từ hoặc động từ,

22
00:01:05,171 --> 00:01:08,816
một số ít được mệnh danh là 
ngôn ngữ chung được tìm thấy

23
00:01:08,816 --> 00:01:12,033
trong khi bất kỳ ngôn ngữ nào 
cũng cần các khuôn mẫu thống nhất,

24
00:01:12,033 --> 00:01:17,349
việc nghiên cứu các khuôn mẫu này mở ra 
một cuộc tranh luận không ngừng nghỉ giữa 2 phe

25
00:01:17,349 --> 00:01:20,906
được biết đến như thuyết thói quen và thuyết đa dạng.

26
00:01:20,906 --> 00:01:22,226
Hiểu một cách đơn giản,

27
00:01:22,226 --> 00:01:26,093
thuyết thói quen cho rằng một ngôn ngữ
nên tuân theo những quy tắc thống nhất,

28
00:01:26,093 --> 00:01:29,591
trong khi thuyết đa dạng thấy rằng 
tính khác biệt và thích nghi

29
00:01:29,591 --> 00:01:32,591
là một phần tự nhiên 
và cần thiết của ngôn ngữ.

30
00:01:33,881 --> 00:01:38,312
Trong quá khứ, phần lớn ngôn ngữ là văn nói.

31
00:01:38,312 --> 00:01:42,300
Nhưng vì người ta trở nên liên kết nhau hơn
và việc viết dần trở nên quan trọng.

32
00:01:42,300 --> 00:01:46,371
Ngôn ngữ viết được tiêu chuẩn hóa để
giao tiếp rộng rãi hơn

33
00:01:46,371 --> 00:01:51,096
và để mọi người cư trú những địa phương
khác nhau của một cộng đồng có thể hiểu nhau

34
00:01:51,096 --> 00:01:56,741
Trong nhiều ngôn ngữ, hình thức chuẩn 
dần được xem là một cách phù hợp nhất,

35
00:01:56,741 --> 00:02:00,681
mặc dù bắt nguồn từ nhiều cách nói khác nhau,

36
00:02:00,681 --> 00:02:03,081
nhưng thường từ những người có quyền lực.

37
00:02:03,081 --> 00:02:07,485
Những nhà ngôn ngữ học thuần túy 
đã thiết lập và truyền bá tiêu chuẩn này

38
00:02:07,485 --> 00:02:13,018
bằng cách chi tiết hóa các bộ quy tắc 
phản ánh qua những bộ ngữ pháp

39
00:02:13,018 --> 00:02:17,246
Và những quy tắc ngữ pháp trong văn viết
cũng được dùng trong văn nói.

40
00:02:17,246 --> 00:02:21,651
Những mẫu văn nói mà lệch khỏi 
những quy tắc trong văn viết được xem là tha hóa,

41
00:02:21,651 --> 00:02:24,095
hoặc là dấu hiệu của giai cấp thấp trong xã hội

42
00:02:24,095 --> 00:02:26,683
ngày nay nhiều người đã phát triển văn nói

43
00:02:26,683 --> 00:02:30,570
buộc phải chấp nhận tiêu chuẩn hóa.

44
00:02:30,570 --> 00:02:31,865
Tuy nhiên gần đây,

45
00:02:31,865 --> 00:02:36,110
những nhà ngôn ngữ học hiểu rằng văn nói là một hiện tượng riêng biệt với văn viết

46
00:02:36,110 --> 00:02:38,376
theo những quy định và khuôn mẫu riêng của nó

47
00:02:38,376 --> 00:02:42,970
Hầu hết chúng ta học nói từ lúc nhỏ mà chúng ta thậm chí không nhớ.

48
00:02:42,970 --> 00:02:46,537
Chúng ta nói theo những thói quen vô thức,

49
00:02:46,537 --> 00:02:48,711
chứ không ghi nhớ những quy tắc.

50
00:02:48,711 --> 00:02:52,318
Vì văn nói còn sử dụng nét mặt và ngữ điệu để diễn đạt,

51
00:02:52,318 --> 00:02:54,578
nên cấu trúc của nó thường phức tạp hơn,

52
00:02:54,578 --> 00:02:57,531
để đáp ứng với nhu cầu người nói và nghe

53
00:02:57,531 --> 00:03:03,265
Điều này có nghĩa là trong thực tế nên tránh những câu phức mà khó phân tích cú pháp,

54
00:03:03,265 --> 00:03:06,027
bằng việc tạo những thay đổi để tránh những phát âm khó,

55
00:03:06,027 --> 00:03:09,581
hoặc loại bỏ những âm để nói mượt hơn.

56
00:03:09,581 --> 00:03:13,197
Phương pháp ngôn ngữ mà cố gắng hiểu và sắp xếp những khác biệt

57
00:03:13,197 --> 00:03:17,947
mà không yêu cầu sự chính xác được xem là thuyết đa dạng.

58
00:03:17,947 --> 00:03:21,405
Tốt hơn hãy quyết định ngôn ngữ nên được dùng như thế nào,

59
00:03:21,405 --> 00:03:23,823
nó mô tả cách người ta thật sự dùng nó,

60
00:03:23,823 --> 00:03:27,291
và theo dõi ngữ điệu đi kèm.

61
00:03:27,291 --> 00:03:28,895
Nhưng trong khi cuộc tranh luận giữa

62
00:03:28,895 --> 00:03:31,191
thuyết thói quen và thuyết đa dạng tiếp diễn,

63
00:03:31,191 --> 00:03:33,621
cả hai thật ra không mâu thuẫn nhau.

64
00:03:33,621 --> 00:03:37,069
Tốt nhất, thuyết thói quen hữu ích cho việc thông báo người ta

65
00:03:37,069 --> 00:03:41,688
về việc thiết lập khuôn mẫu chung nhất trong một thời điểm nhất định.

66
00:03:41,688 --> 00:03:44,465
Điều này là quan trọng, không chỉ trong những tình huống chính thức,

67
00:03:44,465 --> 00:03:48,508
mà còn tạo sự giao tiếp dễ dàng hơn giữa những người không phải là dân bản địa

68
00:03:48,508 --> 00:03:50,652
từ nhiều bối cảnh khác nhau.

69
00:03:50,652 --> 00:03:52,195
Mặt khác, thuyết đa dạng

70
00:03:52,195 --> 00:03:54,461
cho chúng ta thấy rõ cách tâm trí hoạt động

71
00:03:54,461 --> 00:03:58,872
và theo bản năng mà chúng ta cấu trúc cách nhìn với thế giới.

72
00:03:58,872 --> 00:04:03,470
Tóm lại, cách định nghĩa ngữ pháp tốt nhất là một tập hợp những thói quen ngôn ngữ mà

73
00:04:03,470 --> 00:04:06,764
liên tục được thương lượng và tái phát minh

74
00:04:06,764 --> 00:04:09,987
bởi những nhóm người dùng ngôn ngữ đó.

75
00:04:09,987 --> 00:04:11,365
Như bản chất ngôn ngữ,

76
00:04:11,365 --> 00:04:13,221
nó là một kết cấu phức hợp và tuyệt vời

77
00:04:13,221 --> 00:04:17,091
được tạo bởi những đóng góp của người nói và người nghe,

78
00:04:17,091 --> 00:04:18,576
người viết và người đọc,

79
00:04:18,576 --> 00:04:20,852
bới những người theo thuyết thói quen và đa dạng,

80
00:04:20,852 --> 00:04:22,547
từ cả hai mặt gần và xa.