WEBVTT 00:00:00.720 --> 00:00:07.625 Bir basketbol takımının istatistikçisi takımdaki 12 oyuncunun her birinin bir maçta yaptığı sayının listesini tuttu ve bu verileri bir dal-yaprak grafiği üzerinde gösterdi. 00:00:07.625 --> 00:00:14.062 - 00:00:14.062 --> 00:00:19.862 Takımın toplam skoru nedir? Bu grafiğe ilk baktığınızda bunu anlamak biraz zor olabilir. 00:00:19.908 --> 00:00:23.831 Dalın altında 0, 1, 2 var. Yaprağın altında ise, bütün bu rakamlar var. 00:00:23.831 --> 00:00:29.212 Bu rakamların oyuncu skorlarıyla ne ilgisi var? 00:00:29.381 --> 00:00:36.046 Bu istatistikçinin çizdiği dal-yaprak grafiğinde yaprak en son rakamı, birler basamağındaki rakamı, gösteriyor. Dal ise onlar basamağındaki rakamı gösteriyor. 00:00:36.077 --> 00:00:43.166 - 00:00:43.166 --> 00:00:49.200 Genelde yaprak en sağdaki yani birler basamağındaki rakamı belirtir ve dal diğer tüm rakamları içerir. 00:00:49.200 --> 00:00:53.000 - 00:00:53.000 --> 00:00:57.333 Bu grafiğin faydalı tarafı, oyuncuların attığı sayıların dağılımını göstermesidir. 00:00:57.333 --> 00:01:01.400 Oyuncuların çoğunun sıfırla başlayan bir skor yaptığını görüyoruz. 00:01:01.400 --> 00:01:04.333 Birkaç tanesi 1'le başlayan bir skor yapmış. 00:01:04.333 --> 00:01:09.667 Ve sadece bir oyuncu 2 ile başlayan sayı atmış, 20 sayı atmış. 00:01:09.667 --> 00:01:15.400 Bu verileri daha alışkın olduğunuz bir şekilde yazayım. 00:01:15.400 --> 00:01:18.882 Sıfırları morla yazıyorum. 00:01:18.882 --> 00:01:24.825 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 oyuncunun ilk basamağı 0. 00:01:24.825 --> 00:01:31.266 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. 00:01:31.282 --> 00:01:37.151 7 sıfır yazdım. Bu oyuncunun birler basamağında da 0 var. 00:01:37.213 --> 00:01:43.867 Bu oyuncunun da birler basamağında 0 var. 00:01:43.867 --> 00:01:46.071 Buradaki oyuncunun birler basamağında 2 var, yani 2 sayı atmış. 00:01:46.071 --> 00:01:49.082 - 00:01:49.082 --> 00:01:54.000 Bu oyuncunun birler basamağında ise 4 var. 00:01:54.000 --> 00:02:01.748 Bu oyuncunun birler basamağı 7. Şu oyuncunun birler basamağı da 7. 00:02:03.179 --> 00:02:08.894 Ve bu oyuncunun da birler basamağı 9. 00:02:08.894 --> 00:02:15.267 Yani bu grafiği şu şekilde okuruz: Oyuncuların attığı sayılar 0, 0, 2, 4, 7, 9, 9. 00:02:15.267 --> 00:02:19.467 Onlar basamağını 0 olarak yazmak biraz gereksiz - burayı boş da bırakabilirdiniz - ama buradaki sıfır, oyuncuların 10 ve üzeri sayı atmadığını belirtiyor. 00:02:19.467 --> 00:02:23.800 - 00:02:23.800 --> 00:02:28.133 Bunlar bu yedi oyuncunun attığı sayılar. 00:02:28.133 --> 00:02:34.200 Şimdi dal-yaprak grafiğinin bir sonraki satırına geçelim. Buradaki sayılar 1 ile başlıyor ve bunlardan 4 tane var. 00:02:34.200 --> 00:02:39.333 - 00:02:39.333 --> 00:02:44.867 1, 1, 1, 1. 00:02:44.867 --> 00:02:51.503 Şimdi bu oyuncunun birler basamağı 1. 00:02:51.503 --> 00:02:57.067 Yani bu oyuncunun skoru 11. Onlar basamağında 1, birler basamağında da 1 var. 00:02:57.067 --> 00:03:02.579 Buradaki oyuncu da 11 sayı atmış. Onlar basamağında 1, birler basamağında 1 var. 00:03:02.579 --> 00:03:08.733 Bu oyuncunun birler basamağında ise 3 var. 00:03:08.733 --> 00:03:15.800 Yani bu oyuncu 13 sayı atmış. Onlar basamağında 1 var, birler basamağında ise 3 var. 00:03:15.800 --> 00:03:21.200 Bu oyuncunun birler basamağında ise 8 var. Yani 18 sayı atmış. 00:03:21.200 --> 00:03:27.133 Onlar basamağında 1, birler basamağında 8 var. 00:03:27.133 --> 00:03:36.042 Son olarak da onlar basamağı 2 olan oyuncu var. Birler basamağı da 0. 00:03:36.042 --> 00:03:42.400 Yani bu oyuncu 20 sayı atmış. 00:03:42.400 --> 00:03:47.400 Böylece dal-yaprak grafiğine bakarak tüm oyuncuların attığı sayıları yazabildik. 00:03:47.400 --> 00:03:49.867 - 00:03:49.867 --> 00:03:52.966 Bu grafiği kaç oyuncunun 0 ile 9 arasında, 9 dahil, sayı attığını belirlemekte kullanabiliriz. 00:03:52.966 --> 00:03:55.867 - 00:03:55.867 --> 00:04:00.733 Kaç oyuncunun 10 ile 19 arasında sayı attığını, kaç oyuncunun 20 ve daha fazla sayı attığını görebiliriz. Bu dağılımı burada görebiliyoruz. 00:04:00.733 --> 00:04:02.800 - 00:04:02.800 --> 00:04:06.224 Ama sorulan soruyu yanıtlayalım - takım kaç sayı atmıştır? 00:04:06.224 --> 00:04:09.406 - 00:04:09.406 --> 00:04:12.733 Yani bu sayıların tamamını toplamamız gerekiyor. 00:04:12.733 --> 00:04:15.400 En büyükle başlayayım. 00:04:15.400 --> 00:04:22.605 20 artı 18 artı 13 artı 11 artı 11, 13-11-11. Artı 9 artı 7, yine artı 7, artı 4 artı 2. 00:04:22.605 --> 00:04:33.113 - 00:04:33.113 --> 00:04:38.825 Doğru yazdım mı? 2 tane 11, bir 9, iki tane 7, bir adet 4 ve bir adet 2 var. 00:04:38.825 --> 00:04:43.575 Bu iki arkadaş sayı atamamış, şimdi bunların hepsini toplayalım. 00:04:43.600 --> 00:04:45.629 Hepsini toplayalım. 00:04:45.629 --> 00:04:55.533 0 artı 8 eşittir 8. Artı 3 eşittir 11. Artı 1 eşittir 12. Artı 1 eşittir 13. Artı 9 eşittir 22. 00:04:55.533 --> 00:05:05.400 Artı 7 eşittir 27. 34, 38, 30 veya 40. Yani 40 buluruz. 00:05:05.400 --> 00:05:06.800 Bir daha yapalım. 00:05:06.800 --> 00:05:21.800 8, 11, 11, 12, 13, 22, 29. Ve 29, 36, 40 ve 42. 00:05:22.754 --> 00:05:25.452 Galiba hata yaptım. Toplamayı bir daha yapayım. 00:05:25.452 --> 00:05:28.164 İşin zor tarafı bunları toplamak. Son bir defa deneyeyim. 00:05:28.164 --> 00:05:30.533 Toplamın ne olduğunu belirteceğim. 00:05:30.533 --> 00:05:41.467 0, 8 artı 3, 11, 12, 13, 22, 29, 36, 40, 42. 00:05:41.467 --> 00:05:44.333 İyi ki kontrol ettim. İlk hesaplamayı hatalı yapmışım. 00:05:44.333 --> 00:05:49.739 4 artı 2 eşittir 6, 7, 8, 9, 10. 00:05:49.739 --> 00:05:52.409 Böylece 102 sayıya ulaşırız. 00:05:52.409 --> 00:05:57.431 Takım 102 sayı atmış.