Nire izena Tony da
eta hau Frame bakoitza margolan
Hona hemen oinarrizko galdera:
Plano bat aukeratzen,
Zer da ikusten duzun lehenengoa?
Balantzea da?
Lerro nagusiak?
Urrezko proportzioa?
Kolorea? Argia? Formak?
Nire ustez, hori dena ezinbestekoa da,
irudi onetan
Baina badago zerbait
arinago somatzen dudana
Mugimendua
Sidney Lumet: “Nire ustez, Kurosawa
zuzendarien Beethoven da
Beethoven zuen soinu bete hori
horren erraz ezagutzen dena
horren zalantza gabekoa dena”
Kurosawaren pelikulak
beste inorena bezalakoa mugitzen da
Plano bakoitza mugimendu mota ezberdinen
eskola magistrala da
baita horien arteko nahaste motak ere.
Mende erdia luzatzen den bizitzan zehar
30 pelikula egin zituen
eta guztietan mugimendua
harrigarria eta zinematikoa da
Beraz, ze mugimendu motak zituen gustoko?
Lehenik, naturaren mugimendua.
Pelikula guztietan,
hartualdiaren hondoak
eguraldiari dagokion zerbait erakusten du.
haizea
ura
sua
kea
elurra
horrela planoek
erakartzen dute gure interesa
Baita pertsonak geldi egonda ere,
hondoan euria ari du, zure arreta deitzeko
pertsonak geldi egonda ere,
hondoan euria ari du, zure arreta deitzeko
Robert Alman: Euria, edozein pelikulatan
emozio eragilea da
ikusleak zentzumen mailera
hurbilduko dituen gakoa baitu
Bigarrenez, taldeen mugimendua
Kurosawaren filmak,
jendetza erakusten ohi dute
elkartzen ala banatzen
hauek oso zinematikoak dira.
plano batean jendetza sartzean,
emozio guztiak handiak dira.
probatu nahi baduzu,
lau lagun elkartuta
ala 25
Benetan handia nahi baduzu...
Honek 3.era garamatza:
norbanakoen mugimendua.
Kurasawaren ezaugarri gogokoa
irreala eta exageratua izatea da
Norbait urduri badago,
ezker-eskumara paseatzen da
Haserre badaude,
zutitu egiten dira.
Lotsatuta badaude...
Aktoreei maiz eskatzen zien
pertsonaiarentzat keinu bat aukeratzeko
eta pelikulan zehar errepikatzea.
Horrela azkar ikusiko dugu
nor den nor eta nolakoa den
Laugarrena: Kamara mugimenduak
Kurosawaren estiloaren ikur bat dira
kamara mugimendu errazak
hartualdi batean lehen plano batetik
plano orokor batera doana.
Honi buruzko beste azterketa batean
“The Spielberg oner” deitutakoa,
kamara mugimendu bakoitzak
badauka hasiera argia
erdi bidekoa
eta amaiera
Kamara mugimenduak, berez,
istorioa kontatzen du.
Eta bukatzeko, badago
eten mugimendua.
Kurosawa zen editatzen
aritu zen zuzendari gutxi horietako bat.
Bere filmak horren arin isurtzeko arrazoi bat da
mugimenduan mozteko joera zuela.
Maiz, arreta handiagoa jartzen diogu
mugitzen ari den horri
edizioari baino.
Eszena bukatzen zuenean,
erritmoa ere aldatzen zuen
askotan geldirik zegoen zeozerren bidez,
eta gero mugitzen den zeozer eteten.
Erritmoa arinduz
zure arreta erakartzen du,
ezin duzulako hurrengo moztea noiz izango den.
Beraz, honen jakinaren gainean,
goazen eszena baten mugimendua aztertzera.
“Zazpi Samurai”ren eszena hau
ez dizut esango zertaz doan.
Ikus dezagun noiz
jabetzen zaren, prest?
1. planoak herri osoa erakusten du,
ondoren, pertsonai garrantzitsuenak
gero samuraiak bakarrik
hementxe
Kikuchiyo eseri bitartean, bere gogoa
ikusten da eta herri osoari eragin
Begiratu ze haize handia darabilen,
baita jendea geldi egonda ere
planoa osatzeko haize pixkat dago.
Orain etorkizunera 60 urte bidaiatuko dugu.
“The Avengers”
Kamara kokapen plano batean hasi da
Baina oraingoan,
elkarrizketa jarraian hasi da
eszenan mugitzen diren bakarrak
kamara eta Nick Fury dira
nahiz eta kanpoaldean eguraldia dugu eta
hondoan aktoreak ere
ez dira dinamikoak
Kamara mugimendua
ez du abiapunturik ezta amai punturik
Eta ez dago aldaketarik. Plano bakoitza
norabide berean jarraitzen du.
Baina “Zazpi Samurai”-n
kamara mugimenduek berezko abiapuntua,
erdi bidekoa eta amaiera puntua dute.
Eta plano bakoitza aurrekoaren
norabidea aldatzen du.
Hark eskalatzen duen neurrian, Kurosawak
banderaren mugimendua erabiltzen du
leunki mozteko angelu honetan:
zazpi samuraiak eta
haien estandartea, batera.
Mugimendu mota bakoitza
arreta handiz
lotuta eta tartekatuta
eguraldia.
taldea
pertsoniaia
kamara
mozketa
Baina eszena honek narrazioa
elkarrizketa bidez bideratzen du
Kamara mugitzen ari da, ziur
Baina ez doa inora.
Kostatu zuen dirutza izanda ere
eszena laua da
Garaiz kanpoko kontzeptua da.
Beno, nola hobetu ahal izango genuke eszena hau?
eszenaren gakoa ezagutzen baduzu,
mugimendu bidez azaltzen saiatu zaitezke.
Pertsonaiarekin hasi.
Badakizu nola sentitzen diren?
Aktoreok moduren baten adierazi
dezakete hori mugimendu bidez?
OK, agian hori gehiegitxo da
leunagoa izan behar da.
Sentimenduak
pertsonaiaren barrutik hartu
eta hondoaren bidez
zabaldu
Pertsonaia bat haserre edo larderiatsu bada,
hau egin dezakezu
Edo erresuminduta baldin badago.
Beste aukera bat bada
pertsona bat taldearekin
kontrastatzea da.
Beraz, norbaitek jendaurrean
umiliatzea pairatzen badu, hau badabil.
Ala lastategian
orratz bila baldin badaude
Kamara mugimendua
kitzikapena adierazteko erabil dezakezu
Mugimendua ebatzi dezakezu
harridura erakusteko
Eta mugimendu mota bakoitza nahastu dezakezu
irudi bitxi batean
Bide batez, ez duzu mugimendu mota bakoitza
hartualdi bakoitzean erabili behar.
Hau akigarria da.
Baina badago erdi bideko puntu atsegin bat
oso sotila eta aldakorra
Eta ez duzu jakingo zer da egokiena
probatu harte
Mugimendu eta zirrarra
egoki nahastuz gero
zinematikoa den zerbait lortzen duzu
Paul Verhoeven: ”haren pelikulak ikusten ditut,
urtean bi edo hirutan
sentitzeko baino ez, hori da
neu zinemagile izateko arrazoia
eta begiratu zer nabil orain egiten
efektu bereziak, eta gero
efektu bereziz beste pelikula bat
eta ondoren hirugarren bat.”
Orain, bere pelikuletako bat aukeratu.
Joan edozein eszenetara.
Eta begiratu nola dena batera mugitzen den.
“Badakizu? Ikus estimulazioa da
ikusleak hunkitzen duena.
filmen arrazoia da.
Bestela, argia itzali beharko genuke
eta irratia deitu.”