WEBVTT

00:00:01.490 --> 00:00:03.930
Tôi chắc chắn rằng
nguyên nhân cơ bản

00:00:03.930 --> 00:00:07.218
cho mọi vấn đề của chúng ta,

00:00:07.218 --> 00:00:09.900
đặc biệt là các vấn đề về chính phủ,

00:00:09.900 --> 00:00:12.400
chính là gia tăng dân số.

00:00:12.472 --> 00:00:13.722
[âm nhạc]

00:00:13.722 --> 00:00:18.234
[Trao đổi kiến thức]

00:00:18.248 --> 00:00:22.401
[Tiếp theo là đoạn phỏng vấn
trích từ Denial 101x]

00:00:22.442 --> 00:00:24.322
Tôi yêu những năm
sống trong nguy hiểm

00:00:24.322 --> 00:00:26.702
vì chúng giải quyết một trong
những lầm tưởng chính

00:00:26.702 --> 00:00:28.982
về biến đổi khí hậu một cách trực tiếp.

00:00:28.982 --> 00:00:31.910
Một trong số đó là biến đổi khí hậu
là một vấn đề xa vời.

00:00:31.910 --> 00:00:33.776
Nó xa về khoảng cách địa lý;

00:00:33.776 --> 00:00:35.922
là chuyện của gấu bắc cực
không phải chúng ta,

00:00:35.922 --> 00:00:39.150
và nó xa về thời gian;
là chuyện của đời sau, không phải ta.

00:00:39.150 --> 00:00:42.975
Không chỉ những người không tin
biến đổi khí hậu mới có lầm tưởng này.

00:00:42.975 --> 00:00:45.403
Cả những người tin cũng cho rằng,

00:00:45.403 --> 00:00:47.803
"À ta sẽ giải quyết nó trong tương lai".

00:00:47.803 --> 00:00:49.403
Những năm sống cam go lại cho là,

00:00:49.403 --> 00:00:51.103
"Không. Chúng ta phải giải quyết nó

00:00:51.103 --> 00:00:53.910
bây giờ dù muốn hay không

00:00:53.910 --> 00:00:55.141
và các bạn hãy gặp
những người đại diện

00:00:55.141 --> 00:00:57.115
trên toàn cầu đang giải quyết nó."

00:00:57.120 --> 00:01:00.880
Chúng tôi không nói như thể
50, 40 năm trước.

00:01:00.880 --> 00:01:02.129
Ô, nó sẽ là một vấn đề.

00:01:02.129 --> 00:01:03.209
Nó là cả một vấn đề.

00:01:03.209 --> 00:01:04.821
Mọi hệ thống hiện nay:

00:01:04.821 --> 00:01:07.518
công nghiệp, môi trường đô thị.

00:01:07.518 --> 00:01:08.897
Mọi thứ chúng ta thiết lập

00:01:08.897 --> 00:01:10.857
đều dựa trên

00:01:10.862 --> 00:01:14.608
khí hậu rất rất ổn này, thứ mà

00:01:14.608 --> 00:01:16.648
chúng ta đang dần quan tâm đến,

00:01:16.648 --> 00:01:20.118
bạn biết đấy, nghịch ngợm với con số
một cách không kiểm soát.

00:01:20.118 --> 00:01:21.578
Nền khoa học đang nhìn vào

00:01:21.578 --> 00:01:23.780
sự ảnh hưởng đó lên khí hậu,

00:01:23.780 --> 00:01:26.329
ảnh hưởng lên con người,
mực nước biển,

00:01:26.329 --> 00:01:28.010
sự ảnh hưởng tới lượng mưa.

00:01:28.010 --> 00:01:29.563
Nó sẽ ảnh hưởng
nguồn thức ăn.

00:01:29.563 --> 00:01:30.596
Nó cũng ảnh hưởng lên

00:01:30.596 --> 00:01:32.114
nơi con người sống, đúng không?

00:01:32.114 --> 00:01:33.945
Có rất nhiều ảnh hưởng xấu.

00:01:33.945 --> 00:01:35.805
Cả tác động lên đa dạng sinh học

00:01:35.805 --> 00:01:36.815
mà theo tôi nghĩ rằng

00:01:36.815 --> 00:01:38.785
còn kinh khủng hơn 
mực nước biển dâng cao

00:01:38.785 --> 00:01:40.587
Sự phân huỷ của nhiều loài.

00:01:40.587 --> 00:01:41.627
Tiếc rằng,

00:01:41.627 --> 00:01:44.313
không phải là loài người
gây hậu quả lớn nhất

00:01:44.313 --> 00:01:46.607
sẽ chịu nhiều ảnh hưởng nhất. Bạn biết đấy

00:01:46.607 --> 00:01:49.905
Hoa Kỳ có tổng bình quân

00:01:49.905 --> 00:01:51.325
người có việc làm cao nhất.

00:01:51.325 --> 00:01:53.305
Nhưng những người sống ở

00:01:53.305 --> 00:01:56.595
các khu vực đang phát triển sẽ
bị tác động nhiều nhất.

00:01:56.595 --> 00:01:58.587
Vì vậy khu rừng già (Curabeth) đã bị

00:01:58.587 --> 00:02:01.880
xâm nhập mặn, ngập lụt, mực nước dâng cao

00:02:01.880 --> 00:02:03.610
Và học không đưa bất cứ

00:02:03.610 --> 00:02:05.593
khí thải nhà kính nào ra bầu khí quyển.

00:02:05.593 --> 00:02:07.404
Bạn có thể hình dung rằng nếu bạn đang

00:02:07.404 --> 00:02:09.448
ở trên hòn đảo thấp Thái Bình Dương,

00:02:09.448 --> 00:02:11.438
thực chất chỉ một lượng nhỏ mực nước biển

00:02:11.438 --> 00:02:14.877
tạo nên thay đổi lớn đến đời sống của bạn.

00:02:14.877 --> 00:02:16.760
À, kết hợp thứ đó với, bạn biết đấy,

00:02:16.760 --> 00:02:18.496
triều cường hoặc là bão biển

00:02:18.496 --> 00:02:20.916
và sau đó, chúng ta nhận được những nơi

00:02:20.916 --> 00:02:23.856
trên thế giới rất dễ bị tổn thương

00:02:23.856 --> 00:02:25.766
bởi các kiểu hiện tượng kết hợp như thế.

00:02:25.766 --> 00:02:29.179
Chúng ta là một loài dễ bị tổn thương

00:02:29.179 --> 00:02:31.936
trước sự thay đổi nhỏ của mực nước biển.

00:02:31.936 --> 00:02:34.644
Có những đất nước như Bangladesh,

00:02:34.644 --> 00:02:36.984
Hà Lan, và tất cả đảo rạn san hô

00:02:36.984 --> 00:02:38.784
tại Nam Thái Bình Dương

00:02:38.784 --> 00:02:41.268
nơi mà sẽ hoàn toàn bị phá hủy

00:02:41.268 --> 00:02:44.848
từ mực nước biển dâng cao hơn cả 1 mét.

00:02:44.848 --> 00:02:45.933
Hàng triệu người

00:02:45.933 --> 00:02:49.102
buộc phải di dời vì những

00:02:49.102 --> 00:02:51.922
dự báo về mực nước biển dâng cao.

00:02:51.922 --> 00:02:54.982
Nếu chúng tôi bắt đầu theo dõi từ trên cao

00:02:54.982 --> 00:02:57.282
vì tốc độ băng tan nhanh chóng

00:02:57.282 --> 00:02:59.755
ở Greenland và Nam cực

00:02:59.755 --> 00:03:01.750
bạn có thể thấy

00:03:01.750 --> 00:03:04.265
tốc độ dân số di chuyển còn nhanh hơn.

00:03:04.265 --> 00:03:06.405
Mực nước biển dâng lên khoảng chừng 1 mét

00:03:06.405 --> 00:03:11.850
Điều đó có khả năng sẽ thay thế

00:03:11.850 --> 00:03:13.550
lên đến 200 triệu người.

00:03:13.550 --> 00:03:15.495
Điều này rất rõ ràng nếu bạn

00:03:15.495 --> 00:03:18.328 line:1
tác động đến khí hậu một cách chậm rãi,

00:03:18.328 --> 00:03:20.865 line:1
có rất nhiều thứ chúng tôi đã xây dựng

00:03:20.865 --> 00:03:23.119
vượt ngưỡng bất ngờ.

00:03:23.119 --> 00:03:26.829
Có thể thành phố đang ẩn náu dưới số thuế

00:03:26.829 --> 00:03:29.617
và nước sẽ nằm dưỡi mức thuế

00:03:29.617 --> 00:03:32.187
hoặc hơn.

00:03:32.187 --> 00:03:33.211
và

00:03:33.211 --> 00:03:35.410
những thay đổi nhỏ đó

00:03:35.410 --> 00:03:37.650
có thể tạo ra sự thay đổi rất lớn cho dù

00:03:37.650 --> 00:03:39.760
nơi bạn có thể sống hay không vài tuần tới

00:03:39.760 --> 00:03:41.555
Tôi nghĩ tại vùng nhiệt đới, có nơi

00:03:41.555 --> 00:03:45.145
bạn sẽ thấy sự ảnh hưởng thật sự đầu tiên

00:03:45.145 --> 00:03:49.145
lên con người vì họ sống ngay dòng hạ lưu

00:03:49.145 --> 00:03:50.805
phía dưới sông băng, có

00:03:50.805 --> 00:03:53.802
lượng lớn người sống ở đó.

00:03:53.802 --> 00:03:55.792
Vậy, đã có gì xảy ra với các sông băng đó

00:03:55.792 --> 00:03:57.608
khiến nó trở nên cực kì quan trọng.

00:03:57.608 --> 00:03:59.198
Điều mà những con băng này làm là

00:03:59.198 --> 00:04:01.880
về cơ bản chúng hoạt động như bọt biển.

00:04:01.920 --> 00:04:03.162 line:1
Vào mùa đông chúng giữ

00:04:03.162 --> 00:04:04.422 line:1
các hạt tuyết rơi,

00:04:04.422 --> 00:04:05.560 line:1
sau đó giải phóng chúng

00:04:05.560 --> 00:04:06.630
vào mùa khô trong năm,

00:04:06.630 --> 00:04:07.700
hay còn gọi là mùa hè.

00:04:07.700 --> 00:04:09.680
Vì thế những gì mà băng mà làm là chúng

00:04:09.680 --> 00:04:12.561
bỏ qua lượng mưa hàng năm,

00:04:12.561 --> 00:04:16.381
và về cơ bản cho phép các khu vực tiếp tục

00:04:16.381 --> 00:04:19.271
hoạt động nông nghiệp, ví dụ như mùa hè

00:04:19.271 --> 00:04:20.881
nếu không thì sẽ có những khu vực

00:04:20.881 --> 00:04:22.110
cực kỳ, cực kỳ khô hạn.

00:04:22.110 --> 00:04:23.679
Nếu bạn đi đến đất nước như Peru,

00:04:23.679 --> 00:04:25.319
70% băng hà nhiệt đới

00:04:25.319 --> 00:04:27.471
trên trái đất là ở Andes tại Peru.

00:04:27.471 --> 00:04:31.431
Tại đây có 1 quốc gia với 34 triệu người.

00:04:31.431 --> 00:04:34.851
Hơn 50% sống ở sa mạc tại ven biển

00:04:34.851 --> 00:04:36.871
phía Đông Peru, tùy vào các con sông

00:04:36.871 --> 00:04:39.388
bắt nguồn từ các sông băng ở Andes.

00:04:41.448 --> 00:04:44.310
76% năng lượng điện của họ làm từ

00:04:44.310 --> 00:04:45.236
năng lượng nước,

00:04:45.236 --> 00:04:47.835
dòng nước mà chảy từ các băng hà đó.

00:04:47.835 --> 00:04:49.425
Nếu bạn đang làm việc tại Tibet,

00:04:49.425 --> 00:04:51.771
sẽ có 46% các băng hà tại đó.

00:04:51.771 --> 00:04:54.378
Và bạn bắt gặp con sông như sông Indus,

00:04:54.378 --> 00:04:58.378
nó chảy xuyên Trung Quốc, qua Pakistan, và

00:04:58.378 --> 00:04:59.788
đi qua Ấn Độ, tất cả đều là

00:04:59.788 --> 00:05:01.530
các nước năng lượng điện hạt nhân.

00:05:01.530 --> 00:05:04.705
Tất cả phụ thuộc vào nguồn nước.

00:05:04.705 --> 00:05:06.739
Vì vậy, đây là những địa điểm, điểm nóng

00:05:06.739 --> 00:05:10.384
về địa chính trị trong tương lại.

00:05:10.384 --> 00:05:11.794
Tôi nghĩ ảnh hưởng lớn nhất

00:05:11.794 --> 00:05:15.182
có thể là nông nghiệp, vì nếu bạn nghĩ đến

00:05:15.182 --> 00:05:17.212
thảo nguyên trải dài phía Đông của Rockies

00:05:17.212 --> 00:05:19.262
các khu vực bao la ấy được bồi dắp

00:05:19.262 --> 00:05:21.322
bởi dòng sông chảy từ Rockies.

00:05:21.322 --> 00:05:23.202
Bạn có thể tưởng tượng rằng nếu

00:05:23.202 --> 00:05:25.402
chúng ta cố gắng nuôi dưỡng toàn cầu,

00:05:25.402 --> 00:05:29.402
thì ta có loại cây trồng như lúa mì,

00:05:29.402 --> 00:05:32.502
một thứ không có khả năng chịu đựng cao

00:05:32.502 --> 00:05:35.302
đối với ngưỡng cao nhất định, có thể ta

00:05:35.302 --> 00:05:37.649
sẽ gặp rắc rối nghiêm trọng.

00:05:37.649 --> 00:05:41.519
Những thứ không thể xâm nhập vào

00:05:41.519 --> 00:05:43.529
như khí điều hòa hay cơ sở y tế tốt.

00:05:43.529 --> 00:05:45.529
Như bạn biết, nếu bạn gặp 1 đợt nắng nóng

00:05:45.529 --> 00:05:46.539
tại các khu vực đó

00:05:46.539 --> 00:05:48.559
con người sẽ ngã bệnh, hoặc người lớn tuổi

00:05:48.559 --> 00:05:49.629
nhìn chung sẽ đổ bệnh.

00:05:49.629 --> 00:05:50.962
Nếu không có cơ sở công cộng

00:05:50.962 --> 00:05:52.842
để đối phó thì nhiều người không may sẽ

00:05:52.842 --> 00:05:53.852
qua đời,

00:05:53.852 --> 00:05:55.462
Vì thế khi bạn nhìn vào sức khỏe,

00:05:55.462 --> 00:05:58.665
và bạn nhìn vào bệnh tật và tỷ lệ tử vong,

00:05:58.665 --> 00:06:01.866
chúng tăng liên tục theo đợt nắng nóng,

00:06:01.866 --> 00:06:05.396
sự thật thì vào 2003 tại Châu Âu đã có

00:06:05.396 --> 00:06:08.786
đâu đó khoảng 36 đến 50 nghìn

00:06:08.786 --> 00:06:12.180
số người tử vong vì cái nóng.

00:06:12.180 --> 00:06:14.700
Một trong số các bài nghiên cứu của tôi

00:06:14.700 --> 00:06:16.100
tại Đông Phi. Chúng tôi thấy rằng biến đổi

00:06:16.100 --> 00:06:18.200
khí hậu ảnh hưởng đến những khu vực này

00:06:18.200 --> 00:06:19.500
và khiến họ sợ hãi.

00:06:19.500 --> 00:06:20.950
Bạn thấy những gì xảy ra với loài người

00:06:20.950 --> 00:06:23.600
khi sự phân bố của bệnh sốt rét mang theo

00:06:23.600 --> 00:06:24.887
sự sinh sôi của loài muỗi.

00:06:25.509 --> 00:06:26.709
Nó hiện đang giết họ.

00:06:26.709 --> 00:06:30.709
Nó không phải là vấn đề học thuật với tôi.

00:06:30.710 --> 00:06:32.270
Nó là một vấn đề sâu sắc.

00:06:32.270 --> 00:06:34.400
Biến đổi khí hậu ngắn hạn

00:06:34.400 --> 00:06:37.760
thực sự tốn kém nhưng cũng không nhiều.

00:06:37.760 --> 00:06:40.590
Khí hậu biến đổi càng lớn,

00:06:40.590 --> 00:06:42.691
ta càng nhìn xa hơn về tương lai,

00:06:42.691 --> 00:06:45.758
Vật giá leo cao. Nguy hại cũng thế.

00:06:45.758 --> 00:06:49.758
Nói trắng ra, mỗi một mực độ nóng lên

00:06:49.758 --> 00:06:51.819
sẽ tiêu tốn nhiều hơn cả kỳ trước.

00:06:51.828 --> 00:06:56.628
Mức độ đầu tiên là tiếng ồn như ta đã biết

00:06:56.628 --> 00:06:59.748
nó không quá đắt. Nhưng ta đã sử dụng nó

00:06:59.748 --> 00:07:01.998
Ở mức độ thứ hai sẽ tiêu tốn một chút

00:07:01.998 --> 00:07:04.597
Nó nằm ngoài kinh nghiệm,

00:07:04.597 --> 00:07:06.018
nó bắt đầu những áp lực

00:07:06.018 --> 00:07:10.018
và chúng tôi thừa nhận thứ đó rất rộng lớn

00:07:10.018 --> 00:07:12.208
Mức độ thứ 3 chi phí hơn mức thứ 2

00:07:12.208 --> 00:07:13.758
Và rồi mức thứ 4 và 5

00:07:13.758 --> 00:07:16.680
bây giờ, mực độ nước biển dâng sẽ rất cao

00:07:16.680 --> 00:07:19.370
ta có những vấn đề thực sự với cây trồng

00:07:19.370 --> 00:07:21.030
thứ mà có thể phát triển trở lại

00:07:21.030 --> 00:07:24.970
giới hạn sinh hóa và khả năng tự sống sót

00:07:24.970 --> 00:07:26.508
có đôi phần đáng lo ngại

00:07:26.508 --> 00:07:28.278
Vì thế, ngay thời điểm bạn bắt đầu

00:07:28.278 --> 00:07:30.344
tiến hành mức độ thứ 3,4 và 5

00:07:30.344 --> 00:07:34.344
cái giá cho sự tàn phá, nguy hại sẽ đi lên

00:07:34.344 --> 00:07:36.474
Nhưng chúng ta đang thảo luận

00:07:36.474 --> 00:07:38.804
về mức độ 3 bởi vì cơ bản chúng tôi

00:07:38.804 --> 00:07:42.804
đã khởi động hầu hết phần đầu lẫn phần 2.

00:07:42.804 --> 00:07:45.390
Có những hậu quả về mặt đời sống

00:07:45.390 --> 00:07:48.860
của nhân loại, tỷ lệ tuyệt chủng

00:07:48.860 --> 00:07:51.467
Cũng như về dịch vụ hệ sinh thái.

00:07:51.467 --> 00:07:53.000
Từng ngày trôi qua

00:07:53.000 --> 00:07:54.969
mà ta không bắt đầu giải quyết

00:07:54.969 --> 00:07:58.243
những vấn đề, chúng sẽ trở nên kinh khủng

00:07:58.243 --> 00:08:02.243
tiêu tốn hơn, khẩn cấp hơn

00:08:02.243 --> 00:08:04.253
và một số nơi trên thế giới

00:08:04.253 --> 00:08:07.773
sẽ có người chết

00:08:07.773 --> 00:08:10.142
Đối với tôi đây là điều cơ bản

00:08:10.142 --> 00:08:12.572
Ta không có thời gian để hành xử ngớ ngần

00:08:12.572 --> 00:08:15.452
Đây không phải cuộc tranh luận viễn vông

00:08:15.452 --> 00:08:17.292
Đây là thứ có hậu quả thực sự

00:08:17.292 --> 00:08:19.612
Chúng tôi rất nỗ lực và đánh thức

00:08:19.612 --> 00:08:21.443
mọi người nhận ra vấn đề

00:08:21.443 --> 00:08:22.863
Nó thực sự rất nghiêm trọng

00:08:22.863 --> 00:08:24.303
Nhưng ta có thể giải quyết nó

00:08:24.303 --> 00:08:26.806
Nhưng ta phải làm thế không phải bởi vì

00:08:26.806 --> 00:08:30.016
bạn biết đấy, nó sẽ cắt giảm nền kinh tế

00:08:30.016 --> 00:08:31.765
mà là vì hành tinh nơi ta sinh sống

00:08:31.765 --> 00:08:34.008 line:1
vì người chúng ta yêu thương bị ảnh hưởng

00:08:34.008 --> 00:08:38.034 line:1
(nhạc)

00:08:38.034 --> 00:08:39.324 line:1
(nhạc)

00:08:39.324 --> 00:08:40.504 line:1
(nhạc)

00:08:40.504 --> 00:08:41.621
(nhạc)

00:08:41.621 --> 00:08:43.121
(nhạc)

00:08:43.121 --> 00:08:44.131
(nhạc)

00:08:44.000 --> 00:08:45.590
(nhạc)

00:08:45.590 --> 00:08:48.000
(nhạc)