WEBVTT

00:00:00.289 --> 00:00:03.724
Bu şeker ve kanser hakkında bir
konuşmadır.

00:00:03.839 --> 00:00:07.116
Üniversitede iken şeker ile 
ilgilenmeye başladım.

00:00:07.190 --> 00:00:09.042
Bu tipte bir şekerle değil.

00:00:09.066 --> 00:00:14.017
Biyoloji profesörlerimizin
hücrelerinizin kaplaması bağlamında

00:00:14.041 --> 00:00:18.183
bize öğrettiği şekerdi.

00:00:18.733 --> 00:00:22.843
Belki de hücrelerinizin şekerle
kaplandığını bilmiyordunuz.

00:00:22.867 --> 00:00:25.042
Üniversitede bu dersleri alana kadar

00:00:25.042 --> 00:00:26.621
ben de bilmiyordum,

00:00:26.645 --> 00:00:28.057
fakat o zamana dönersek

00:00:28.081 --> 00:00:31.640
ki o zaman 1980'lerdi diyelim--

00:00:32.560 --> 00:00:36.814
İnsanlar hücrelerimizin neden
şekerle kaplandığını bilmiyordu bile.


00:00:36.838 --> 00:00:40.805
Notlarımı incelediğimde hücrelerimizi 
kaplayan şekerin

00:00:40.829 --> 00:00:45.374
tıpkı M&M fıstıklarının şeker kaplaması
gibi olduğunu

00:00:45.398 --> 00:00:46.604
not ettiğimi fark ettim.

00:00:47.198 --> 00:00:50.864
İnsanlar hücrelerimizi kaplayan şekerin

00:00:50.888 --> 00:00:53.268
hücreyi her nasılsa daha da
güçlü ve sert yapan

00:00:53.268 --> 00:00:55.993
koruyucu bir kaplama gibi
olduğunu düşünürlerdi.

NOTE Paragraph

00:00:56.934 --> 00:00:59.060
Fakat yıllar geçtikten sonra
öğrendik ki,

00:00:59.084 --> 00:01:01.360
bu kaplama düşünülenden 
daha karmaşık

00:01:01.906 --> 00:01:06.367
ve hücrelerimizi kaplayan şeker 
aslında çok karmaşık.

00:01:07.183 --> 00:01:12.695
Eğer kendinizi minyatür bir uçak 
olana kadar küçültüp

00:01:12.719 --> 00:01:16.501
hücrelerinizin yüzeyi boyunca 
uçabilseydiniz,

00:01:16.525 --> 00:01:18.891
buna benzer bir şey --

00:01:18.915 --> 00:01:21.116
coğrafi yapılar görebilirsiniz.

00:01:21.140 --> 00:01:25.170
Kompleks şekerler rüzgârda sallanan,

00:01:25.194 --> 00:01:27.726
dalgalarla hareket eden 
salkım söğüt gibi

00:01:27.750 --> 00:01:29.787
ağaçlar ve çalılar şeklindedir.

00:01:29.811 --> 00:01:33.624
Hücrelerimizin üzerindeki 
bu yaprak gibi

00:01:33.648 --> 00:01:36.574
kompleks şekerler hakkında
düşünmeye başladığımda,

00:01:36.598 --> 00:01:38.669
bir biyolog ve kimyager olarak

00:01:38.689 --> 00:01:42.573
karşılaştığım en ilginç
problemlerden biri hâline geldi.

00:01:43.657 --> 00:01:46.592
Ve şu anda şekerler hakkında

00:01:46.616 --> 00:01:49.884
hücrelerimizin yüzeyine
bir lisan gibi yerleştiğini

00:01:49.908 --> 00:01:51.703
düşünme eğilimindeyiz.

00:01:52.342 --> 00:01:56.223
Kompleks yapılarının içerisinde
çok fazla miktarda bilgi depoluyorlar.

NOTE Paragraph

00:01:57.142 --> 00:01:59.711
Fakat bize anlatmaya çalıştıkları şey ne?

00:02:00.548 --> 00:02:03.863
Bu şekerlerden elde edilen ve hâlihazırda

00:02:03.863 --> 00:02:06.598
sağlık dünyasında inanılmaz derecede

00:02:06.598 --> 00:02:08.395
önemli hâle gelen bazı bilgileri

00:02:08.395 --> 00:02:10.295
sizlerle paylaşabilirim.

NOTE Paragraph

00:02:10.777 --> 00:02:14.438
Örnek olarak, şekerinizin söylediği
şeylerden biri

00:02:14.462 --> 00:02:15.919
kan grubunuzdur.

00:02:17.041 --> 00:02:21.195
Kan hücreleriniz, kırmızı kan
hücreleriniz şekerle kaplanmıştır

00:02:21.219 --> 00:02:25.896
ve bu şekerlerin kimyasal yapısı sizin 
kan grubunuzu belirler.

00:02:25.920 --> 00:02:29.843
Örnek olarak kan grubumun "0" 
olduğunu biliyorum.

00:02:29.867 --> 00:02:32.978
Kaç kişinin kan grubu benim gibi "0"?

00:02:33.002 --> 00:02:34.160
Elinizi kaldırınız.

00:02:34.184 --> 00:02:35.377
Çok yaygın bir gruptur,

00:02:35.401 --> 00:02:37.680
az el kalkıyorsa, ya siz
dikkat etmemişsinizdir

00:02:37.680 --> 00:02:40.744
veya kan grubunuzu bilmiyorsunuzdur.
Bunlarını her ikisi de kötü.

NOTE Paragraph

00:02:40.744 --> 00:02:41.903
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:02:41.903 --> 00:02:44.720
Benimle aynı kan grubunda 
olduğunu söyleyenler,

00:02:44.720 --> 00:02:47.715
yani bizim kan hücrelerimizin yüzeyinde

00:02:47.739 --> 00:02:49.777
şu şekilde bir kimyasal yapıya sahibiz:

00:02:50.296 --> 00:02:54.019
Bileşik bir şeker elde etmek için
üç basit şeker birbiri ile bağlanır.

00:02:54.043 --> 00:02:56.311
Ve tanım gereği bu, 0 kan grubudur.

NOTE Paragraph

00:02:57.366 --> 00:02:59.496
Şimdi, kaç kişinin kan grubu A?

00:03:00.574 --> 00:03:01.743
Tam burada.

00:03:01.767 --> 00:03:04.728
Bunun anlamı sizler hücrelerinizde 
bir enzime sahipsiniz

00:03:04.752 --> 00:03:07.168
ve bu, fazladan bir yapı taşı olan

00:03:07.192 --> 00:03:09.157
kırmızı şekeri daha da bileşik bir yapı

00:03:09.157 --> 00:03:10.605
inşa etmek için ekler.

00:03:11.116 --> 00:03:13.506
Kaç kişinin kan grubu B?

00:03:14.198 --> 00:03:15.337
Oldukça az.

00:03:15.337 --> 00:03:18.215
A gruplu insanlardan çok az 
farklı bir enzime sahipsiniz,

00:03:18.239 --> 00:03:20.355
bu yüzden biraz farklı bir yapınız var

00:03:20.379 --> 00:03:22.492
ve siz AB grubu olanlar

00:03:22.516 --> 00:03:25.708
annenizden ve babanızdan 
enzimler alıp

00:03:25.732 --> 00:03:29.507
kabaca eşit oranlarda bu yapıların 
her ikisini oluşturuyorsunuz.

00:03:29.531 --> 00:03:31.935
Bu ilk çözüldüğünde,

00:03:31.959 --> 00:03:34.697
ki geçtiğimiz yüzyıl içerisindeydi,

00:03:34.721 --> 00:03:38.238
dünyada çok önemli tıbbi
prosedürlerden biri olan

00:03:38.262 --> 00:03:40.640
kan naklini ortaya çıkardı.

00:03:40.664 --> 00:03:42.560
Eğer kan grubunuzu biliyorsak,

00:03:42.584 --> 00:03:45.176
nakle ihtiyacınız olduğu anda

00:03:45.200 --> 00:03:47.721
donörünüzle kan grubunuz aynı ise

00:03:47.745 --> 00:03:51.066
vücudunuza kesinlikle reddedeceği
ve sevmeyeceği

00:03:51.783 --> 00:03:54.220
yabancı şekerlerin girmeyeceğinden
emin olabiliriz.

NOTE Paragraph

00:03:56.113 --> 00:04:00.355
Peki hücrelerinizin yüzeyindeki şekerler 
bize başka ne söylerler?

00:04:01.112 --> 00:04:05.805
Bu şekerler kanser hastası
olduğunuzu söyleyebilirler.

00:04:06.708 --> 00:04:08.694
Birkaç on yıl önce,

00:04:08.694 --> 00:04:14.377
tümör dokusunun analizinden koreleasyonlar
ortaya çıkmaya başladı.

00:04:14.401 --> 00:04:18.912
Ve normal bir durumda,
tümör tespit edilmiş tipik bir hastanın

00:04:18.936 --> 00:04:22.764
bir biopsi prosedürüyle dokusu alınır

00:04:22.788 --> 00:04:25.558
ve patoloji laboratuvarına gönderilir.

00:04:25.582 --> 00:04:29.713
Burada doku kimyasal
değişiklikler için analiz edilir,

00:04:29.737 --> 00:04:34.451
bu sayede en iyi tedavi hakkında 
onkolojist bilgilendirilecektir.

00:04:34.979 --> 00:04:37.863
Ve bu tip çalışmalarda

00:04:37.887 --> 00:04:40.751
hücrede sağlıklıdan
hasta olmaya geçişte

00:04:40.775 --> 00:04:45.772
şekerlerin değiştiği keşfedilmiştir.

00:04:46.823 --> 00:04:51.806
Bu koreleasyonlar tekrar ve tekrar 
önümüze gelmektedir.

00:04:52.497 --> 00:04:56.963
Bu alandaki büyük soru ise şudur: Neden?

00:04:56.987 --> 00:05:01.231
Niçin kanserler farklı şekere sahiptir?
Bunun önemi nedir?

00:05:01.255 --> 00:05:05.846
Niçin olmaktadır ve bunun hastalık
süreciyle ilişkili olduğu anlaşılırsa

00:05:05.846 --> 00:05:08.395
bu konuda ne yapabiliriz?

NOTE Paragraph

00:05:09.783 --> 00:05:12.994
Çalışmalarımızdaki değişiklerden biri

00:05:13.018 --> 00:05:18.563
sialik asit olarak isimlendirilen 
kısmi bir şekerin

00:05:18.587 --> 00:05:20.916
yoğunluğunun artmasıdır.

00:05:21.617 --> 00:05:24.975
Bizim zamanımızın en önemli 
şekerlerinden biri olacağına

00:05:24.975 --> 00:05:26.377
inanıyorum,

00:05:26.377 --> 00:05:30.822
bu nedenle bu kelimeye aşina olmaları 
yönünde herkesi teşvik ediyorum.

00:05:31.502 --> 00:05:34.467
Sialik asit bizim yediğimiz türde 
bir şeker değildir.

00:05:34.491 --> 00:05:36.047
Bunlar farklı şekerlerdir.

00:05:36.602 --> 00:05:39.566
Şekerin bu türü
vücudumuzdaki hücrelerin

00:05:39.590 --> 00:05:42.582
tümünün üzerinde belli
seviyelerde bulunur,

00:05:42.582 --> 00:05:45.610
aslında hücreleriniz üzerinde oldukça 
yaygındır da.

00:05:46.393 --> 00:05:48.084
Fakat bazı nedenlerden dolayı,

00:05:48.451 --> 00:05:53.939
kanser hücreleri, en azından
başarılı olup hastalığı ilerletenler,

00:05:53.963 --> 00:05:57.072
sağlıklı hücrenin sahip 
olduğundan daha fazla

00:05:57.096 --> 00:05:59.443
silaik asit barındırma eğilimindedir.

00:05:59.467 --> 00:06:00.909
Peki niçin?

00:06:00.933 --> 00:06:02.179
Bunu anlamı nedir?

00:06:03.276 --> 00:06:05.088
Şunu öğrendik:

00:06:05.088 --> 00:06:08.227
Bu, sizin bağışıklık sisteminizle alakalı.

NOTE Paragraph

00:06:08.935 --> 00:06:12.285
Bu nedenle müsaadenizle kanserde
bağışıklık sisteminizin önemi hakkında

00:06:12.285 --> 00:06:13.689
size bir şeyler söyleyeyim.

00:06:13.713 --> 00:06:17.231
Sanırım bu tip şeyler bugünlerde
çok gündemde.

00:06:17.255 --> 00:06:20.261
Bilindiği gibi, insanlar 
"Kanser bağışıklık terapisi" terimine

00:06:20.261 --> 00:06:22.947
daha da aşina olmaya başladılar.

00:06:22.971 --> 00:06:25.142
Ve bazılarınız çok yeni
kanser tedavi yönteminden

00:06:25.142 --> 00:06:28.713
faydalanan insanlar tanıyor 
olabilirsiniz.

00:06:29.408 --> 00:06:33.089
Şu anda biliyoruz ki,
bağışıklık hücreleriniz,

00:06:33.113 --> 00:06:37.047
yani kan dolaşımınızda akan
beyaz kan hücreleriniz

00:06:37.071 --> 00:06:41.727
sizi kötü giden şeylerden
günlük olarak korurlar,

00:06:41.751 --> 00:06:43.092
buna kanser de dâhil.

00:06:43.951 --> 00:06:45.942
Bu resimdeki,

00:06:45.966 --> 00:06:48.687
küçük yeşil toplar sizin 
bağışıklık hücrelerinizdir

00:06:48.711 --> 00:06:52.269
ve bu pespembe hücre bir 
kanser hücresidir.

00:06:52.269 --> 00:06:57.015
Bağışıklık hücreleri vücudunuzdaki tüm
hücreleri dolaşır ve onların tadına bakar.

00:06:57.039 --> 00:06:58.334
Onların işi budur.

00:06:58.913 --> 00:07:01.668
Ve çoğu zaman hücrelerin tadı normaldir.

NOTE Paragraph

00:07:01.692 --> 00:07:04.196
Fakat bazen, bir hücrenin
tadı kötü olabilir.

00:07:04.744 --> 00:07:06.229
Umulur ki, bu kanser hücresidir

00:07:06.229 --> 00:07:08.962
ve bu bağışıklık sistemi hücreleri
kötü tadı tespit eder

00:07:08.986 --> 00:07:11.795
ve topyekûn saldırı ile
bu tip hücreleri öldürürler.

00:07:12.630 --> 00:07:13.783
Yani bunu biliyoruz.

00:07:13.807 --> 00:07:18.223
Aynı zamanda eğer bu tadımlamanın 
gücünü arttırabilirsek,

00:07:18.247 --> 00:07:20.869
bu bağışıklık hücrelerinin
bir kanser hücresi üzerinden

00:07:20.869 --> 00:07:23.342
büyük bir ısırık almaya
her gün teşvik edebilirseniz,

00:07:23.366 --> 00:07:26.957
kendini kanserden korunma işini
daha da iyi yaparsın

00:07:26.981 --> 00:07:28.913
ve belki kanseri tedavi de edebilirsin.

00:07:29.509 --> 00:07:33.255
Bu tedavi şekliyle aynı hareket eden
ve kanser hastalarının tedavisinde

00:07:33.255 --> 00:07:35.190
kullanılan birkaç çeşit ilaç

00:07:35.190 --> 00:07:37.215
şu anda piyasada.

00:07:37.656 --> 00:07:39.545
Onlar bağışık sistemimizi etkinleştirir,

00:07:39.545 --> 00:07:42.126
bu sayede bağışıklık sistemi
bizi kanserde korumak için

00:07:42.150 --> 00:07:43.902
daha aktif olabilir.

NOTE Paragraph

00:07:43.926 --> 00:07:47.079
Aslında, bu ilaçlardan biri 
Başkan Jimmy Carter'ın

00:07:47.079 --> 00:07:48.983
hayatını uzatmış olabilir.

00:07:49.516 --> 00:07:51.990
Başkan Carter'ın beyninde yayılan

00:07:51.990 --> 00:07:56.262
kötü huylu kara tümör olduğunu
hatırlıyor musunuz?

00:07:56.602 --> 00:08:00.636
Ve bu teşhis "yaşanacak ayların"
sayılarla ifade edildiği

00:08:00.636 --> 00:08:02.125
hastalıklardan biridir.

00:08:03.093 --> 00:08:07.452
Fakat kendisi, yeni bağışıklığı uyarıcı
ilaçlardan biri ile tedavi edildi

00:08:07.452 --> 00:08:10.615
ve şimdi görünüşe göre tümör küçülüyor,

00:08:10.615 --> 00:08:13.966
ki sadece birkaç yıl önceki
durum düşünüldüğünde

00:08:13.966 --> 00:08:15.581
bu olağanüstü bir şey.

00:08:16.025 --> 00:08:20.455
Aslında, bu yeni bağışıklık iyileştirme
ilaçları hakkında insanların:

00:08:20.455 --> 00:08:23.039
"Kanser bir penisilin anında"

00:08:23.039 --> 00:08:24.808
gibi provakatif ifadeler kullanması

00:08:24.808 --> 00:08:26.057
çok dikkat çekici.

00:08:26.057 --> 00:08:29.399
Demek istediğim, çok uzun süredir 
savaştığımız ve çoğunlukla

00:08:29.399 --> 00:08:31.672
savaşı kaybettiğimiz bu hastalık

00:08:31.672 --> 00:08:34.252
hakkında söylenen inanılmaz cesur şeyler.

00:08:34.755 --> 00:08:36.664
Dolayısıyla bu oldukça heyecan verici.

NOTE Paragraph

00:08:36.907 --> 00:08:39.203
Şimdi bunun şekerle ne ilgisi var?

00:08:39.203 --> 00:08:42.063
Peki, size şu ana kadar
ne öğrendiğimi söyleyeceğim.

00:08:42.944 --> 00:08:49.280
Bir bağışıklık hücresi tadına bakmak için
kanser hücresine yanaştığında,

00:08:49.304 --> 00:08:51.953
hastalık işaretleri arar

00:08:51.977 --> 00:08:53.790
ve eğer bu işaretleri bulursa

00:08:53.790 --> 00:08:57.966
hücre etkinleşir ve füze saldırısı
gerçekleştirerek hücreyi öldürür.

00:08:59.269 --> 00:09:05.079
Fakat eğer kanser hücreleri sialik asit 
gibi bir şeker ormanı içerisinde ise

00:09:05.731 --> 00:09:08.699
tatları oldukça iyi gelmeye başlar.

00:09:09.507 --> 00:09:14.151
Bağışıklık sistemi üzerinde sialik asidi 
yakalayan bir protein vardır

00:09:14.175 --> 00:09:18.326
ve eğer bu protein bağışıklık hücreleri 
ile kanser hücresi arasındaki

00:09:18.326 --> 00:09:20.424
sinapsta tutulursa

00:09:21.171 --> 00:09:23.156
bağışıklık hücresini uyutur.

00:09:23.809 --> 00:09:26.015
Sialik asitler bağışıklık hücrelerine:

00:09:26.015 --> 00:09:30.336
"Hey, bu hücre oldukça iyi.
Burada bir şey yok, devam edin.

00:09:30.360 --> 00:09:31.854
Başka yerlere bakın." derler.

00:09:32.741 --> 00:09:33.963
Diğer bir deyişle,

00:09:33.987 --> 00:09:38.731
hücrelerimiz kalın bir sialik asit
kaplaması ile kaplandığı sürece

00:09:39.399 --> 00:09:41.417
onlar muhteşem görünürler, değil mi?

00:09:42.036 --> 00:09:43.388
İnanılmaz.

00:09:44.524 --> 00:09:48.238
Eğer bu kaplamayı ayırır
ve şekeri uzaklaştırırsanız

00:09:48.238 --> 00:09:50.000
ne olur?

00:09:50.024 --> 00:09:53.023
Bu hâlde, bağışıklık sisteminiz

00:09:53.047 --> 00:09:57.248
kanser hücresinin
gerçek yüzünü görebilecektir:

00:09:57.272 --> 00:09:59.496
Yani yok edilmesi gereken
bir şey olduğunu.

NOTE Paragraph

00:10:00.875 --> 00:10:03.186
İşte bunlar laboratuvarımda
yaptığımız şeyler.

00:10:03.704 --> 00:10:06.026
Yeni ilaçlar geliştiriyoruz;

00:10:06.050 --> 00:10:09.107
bunlar basitçe hücre yüzeyinin 
çim biçme makinalarıdır.

00:10:09.861 --> 00:10:13.514
Kanserli hücrelerin yüzeylerine inerek

00:10:13.538 --> 00:10:16.403
onların sialik asitlerini kopartırlar

00:10:16.427 --> 00:10:20.732
ve bu sayede bağışıklı sistemi 
vücumuzdaki kanser hücrelerini

00:10:20.756 --> 00:10:23.863
yok etmek için en üst düzeydeki 
potensiyellerine ulaşabilirler.

NOTE Paragraph

00:10:24.743 --> 00:10:27.524
Ve cümlelerimi sonlandırırken,

00:10:27.524 --> 00:10:29.412
size bir şey hatırlatmama izin verin:

00:10:29.996 --> 00:10:32.263
Hücreleriniz şeker ile kaplanmıştır.

00:10:32.862 --> 00:10:37.661
Şekerler, kapladığı hücrenin
etrafındaki hücrelere, bu hücrenin

00:10:37.661 --> 00:10:39.981
iyi mi yoksa kötü mü olduğunu söylüyor.

00:10:40.502 --> 00:10:41.621
Ve bu önemli,

00:10:41.621 --> 00:10:45.017
çünkü bağışıklık sisteminizin
iyi hücreleri yalnız bırakması gerekiyor.

00:10:45.017 --> 00:10:47.421
Yoksa otoimmün hastalıklara yakalanırız.

00:10:48.315 --> 00:10:51.187
Fakat bir süre sonra,
kanserler bu yeni şekerleri

00:10:51.187 --> 00:10:53.043
ifade etme kabiliyetini edinirler.

00:10:53.067 --> 00:10:55.469
Ve artık bu şekerlerin
bağışıklık sistemini

00:10:55.469 --> 00:10:57.583
nasıl şaşırttığını bildiğimize göre,

00:10:57.607 --> 00:11:01.792
bağışıklık sistemimizi uyandırmak 
için yeni ilaçlar bulabiliriz.

00:11:01.816 --> 00:11:05.043
Onlara: "Şekerleri önemseme, hücreyi ye,

00:11:05.067 --> 00:11:07.650
kanserin üzerinde kendine
bir ziyafet çek." deriz.

NOTE Paragraph

00:11:08.574 --> 00:11:09.737
Teşekkürler.

00:11:09.765 --> 00:11:13.025
(Alkışlar)