WEBVTT

00:00:00.669 --> 00:00:03.444
Ta prelekcja jest o cukrze i raku.

00:00:03.889 --> 00:00:07.166
Zainteresowałam się cukrem jako studentka.

00:00:07.190 --> 00:00:09.042
Nie tym rodzajem cukru.

00:00:09.066 --> 00:00:14.017
Cukrem, o którym uczyli nas
profesorowie biologii,

00:00:14.041 --> 00:00:18.183
mówiąc, czym pokryte są komórki.

00:00:18.733 --> 00:00:22.843
Może nie wiecie,
ale komórki pokrywa cukier.

00:00:22.867 --> 00:00:24.442
Też tego nie wiedziałam

00:00:24.466 --> 00:00:26.621
przed podjęciem studiów,

00:00:26.645 --> 00:00:28.057
ale wtedy,

00:00:28.081 --> 00:00:31.340
powiedzmy gdzieś w latach 80.,

00:00:32.560 --> 00:00:36.814
ludzie za bardzo nie wiedzieli,
dlaczego komórki pokrywa cukier.

00:00:36.838 --> 00:00:40.805
Kiedy wertowałam notatki,
zauważyłam swój komentarz,

00:00:40.829 --> 00:00:45.034
że warstwa cukru na komórkach 
jest jak cukrowa polewa

00:00:45.064 --> 00:00:46.344
na drażach M&M's.

00:00:47.198 --> 00:00:50.864
Ludzie myśleli, że cukier
pokrywający komórki

00:00:50.888 --> 00:00:52.718
jest jak powłoka ochronna,

00:00:52.742 --> 00:00:55.993
która je jakoś wzmacnia.

NOTE Paragraph

00:00:56.934 --> 00:00:59.060
Teraz, po wielu dekadach, wiemy,

00:00:59.084 --> 00:01:01.360
że jest to bardziej skomplikowane,

00:01:01.906 --> 00:01:06.367
a cukry na komórkach są bardzo złożone.

00:01:07.183 --> 00:01:12.695
Gdyby się skurczyć do rozmiarów
miniaturowego samolotu

00:01:12.719 --> 00:01:16.501
i przelecieć nad powierzchnią komórek,

00:01:16.525 --> 00:01:18.891
wyglądałoby to trochę

00:01:18.915 --> 00:01:21.116
jak te elementy krajobrazu.

00:01:21.140 --> 00:01:25.170
Cukry złożone to krzewy i drzewa,

00:01:25.194 --> 00:01:27.726
wierzby płaczące kołysane wiatrem

00:01:27.750 --> 00:01:29.787
i falami.

00:01:29.811 --> 00:01:33.624
Kiedy zaczęłam myśleć o cukrach złożonych,

00:01:33.648 --> 00:01:36.574
które są jak liście na komórkach,

00:01:36.598 --> 00:01:39.235
ten temat stał się jednym
z najbardziej interesujących,

00:01:39.269 --> 00:01:42.743
jakie napotkałam jako biolog i chemik.

00:01:43.657 --> 00:01:46.592
Obecnie najczęściej myślimy o cukrach

00:01:46.616 --> 00:01:49.884
pokrywających powierzchnię komórek,

00:01:49.908 --> 00:01:51.703
jak o języku.

00:01:52.342 --> 00:01:56.223
Ich złożone struktury
przechowują mnóstwo informacji.

NOTE Paragraph

00:01:57.142 --> 00:01:59.711
Ale co próbują nam powiedzieć?

00:02:00.548 --> 00:02:03.863
Część informacji, którą posiadamy

00:02:03.887 --> 00:02:05.492
i która pochodzi z cukrów,

00:02:05.516 --> 00:02:08.451
okazała się niezwykle ważna

00:02:08.475 --> 00:02:10.295
w świecie medycyny.

NOTE Paragraph

00:02:10.777 --> 00:02:14.438
Na przykład, cukry mówią nam,

00:02:14.462 --> 00:02:15.919
jaką mamy grupę krwi.

00:02:17.041 --> 00:02:21.195
Czerwone krwinki są pokryte cukrami,

00:02:21.219 --> 00:02:25.896
a ich struktura chemiczna 
determinuje grupę krwi.

00:02:25.920 --> 00:02:29.783
Przykładowo moja grupa krwi to 0.

00:02:29.807 --> 00:02:33.608
Kto jeszcze ma grupę 0, ręka w górę.

00:02:33.634 --> 00:02:35.263
Jest bardzo częsta.

00:02:35.323 --> 00:02:36.730
Tylko kilka uniesionych rąk.

00:02:36.770 --> 00:02:39.310
Albo nie słuchacie,
albo nie znacie swojej grupy krwi.

00:02:39.330 --> 00:02:40.740
Tak czy inaczej jest źle.

NOTE Paragraph

00:02:40.770 --> 00:02:41.789
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:41.823 --> 00:02:44.746
Osoby z tą samą grupą krwi co ja

00:02:44.760 --> 00:02:47.715
mają taką oto strukturę chemiczną

00:02:47.739 --> 00:02:49.777
na powierzchni czerwonych krwinek.

00:02:50.296 --> 00:02:54.019
Trzy cukry proste
połączone w jeden złożony.

00:02:54.043 --> 00:02:56.311
To definiuje grupę krwi 0.

NOTE Paragraph

00:02:57.366 --> 00:02:59.496
Kto ma grupę krwi A?

00:03:00.574 --> 00:03:01.743
Tutaj.

00:03:01.767 --> 00:03:04.728
To oznacza, że macie w komórkach enzym,

00:03:04.752 --> 00:03:07.168
który dodaje kolejny fragment,

00:03:07.192 --> 00:03:08.567
czerwony cukier,

00:03:08.591 --> 00:03:10.415
tworząc bardziej złożoną strukturę.

00:03:11.116 --> 00:03:13.506
Kto ma grupę krwi B?

00:03:14.198 --> 00:03:15.253
Całkiem sporo.

00:03:15.267 --> 00:03:17.835
Macie trochę inny enzym
od ludzi z grupą A,

00:03:17.869 --> 00:03:20.015
więc budujecie trochę inną strukturę.

00:03:20.039 --> 00:03:22.352
Ci, którzy mają grupę AB,

00:03:22.386 --> 00:03:25.708
dostają jeden enzym
od matki, a drugi od ojca

00:03:25.732 --> 00:03:29.507
i mają, mniej więcej, 
obie struktury proporcjonalne.

00:03:29.531 --> 00:03:31.935
To odkrycie

00:03:31.959 --> 00:03:34.697
dokonane w poprzednim stuleciu

00:03:34.721 --> 00:03:38.238
umożliwiło jeden z najważniejszych
zabiegów w medycynie,

00:03:38.262 --> 00:03:40.640
czyli transfuzję krwi.

00:03:40.664 --> 00:03:42.560
Jeżeli ktoś zna swoją grupę krwi

00:03:42.584 --> 00:03:45.176
i potrzebuje transfuzji, może się upewnić,

00:03:45.200 --> 00:03:47.721
że dawca ma tę samą grupę krwi,

00:03:47.745 --> 00:03:51.066
żeby organizm nie wykrył obcych cukrów,

00:03:51.783 --> 00:03:54.220
które na pewno odrzuci.

NOTE Paragraph

00:03:56.113 --> 00:04:00.355
Co jeszcze mogą nam przekazać
cukry na powierzchni komórek?

00:04:01.112 --> 00:04:05.805
Mogą powiedzieć, że masz raka.

00:04:06.708 --> 00:04:08.960
Kilka dekad wcześniej

00:04:08.984 --> 00:04:14.377
zauważono pewne korelacje
podczas analizy tkanki nowotworowej.

00:04:14.401 --> 00:04:18.912
Zazwyczaj gdy u pacjenta
wykrywa się nowotwór,

00:04:18.936 --> 00:04:22.764
pobiera się tkankę do biopsji

00:04:22.788 --> 00:04:25.558
i wysyła na badanie histopatologiczne,

00:04:25.582 --> 00:04:29.713
czyli analizę zmian chemicznych w tkance,

00:04:29.737 --> 00:04:34.451
co może pomóc onkologowi dobrać leczenie.

00:04:34.979 --> 00:04:37.863
W trakcie tych badań odkryto,

00:04:37.887 --> 00:04:40.751
że cukry ulegają zmianie,

00:04:40.775 --> 00:04:45.772
kiedy komórka ze zdrowej
zmienia się w chorą.

00:04:46.823 --> 00:04:51.806
Te korelacje pojawiały się raz za razem.

00:04:52.497 --> 00:04:56.963
Pytanie dlaczego.

00:04:56.987 --> 00:05:00.255
Dlaczego komórki raka mają inne cukry
i jaka jest waga tego odkrycia?

00:05:01.255 --> 00:05:04.616
Dlaczego tak się dzieje
i co można zrobić, jeśli okaże się,

00:05:04.640 --> 00:05:08.395
że ma to związek z przebiegiem choroby?

NOTE Paragraph

00:05:09.783 --> 00:05:12.994
Jedną ze zmian, które badamy,

00:05:13.018 --> 00:05:18.563
jest zwiększenie gęstości pewnego cukru,

00:05:18.587 --> 00:05:20.916
który nazywa się kwasem sjalowym.

00:05:21.617 --> 00:05:25.541
Myślę, że okaże się najważniejszym cukrem

00:05:25.565 --> 00:05:26.723
naszych czasów.

00:05:26.747 --> 00:05:30.822
Zachęcam was do zapoznania się z tą nazwą.

00:05:31.502 --> 00:05:34.467
Kwas sjalowy to nie cukier spożywczy.

00:05:34.491 --> 00:05:36.047
To zupełnie inne cukry.

00:05:36.602 --> 00:05:39.566
Ten cukier znajdujemy

00:05:39.590 --> 00:05:42.718
w określonym stężeniu
we wszystkich komórkach ciała.

00:05:42.742 --> 00:05:45.610
Powszechnie występuje na komórkach.

00:05:46.393 --> 00:05:47.704
Z jakiegoś powodu

00:05:48.451 --> 00:05:53.939
komórki rakowe, w przypadku 
postępującej choroby,

00:05:53.963 --> 00:05:57.072
mają zwykle więcej kwasu sjalowego

00:05:57.096 --> 00:05:59.443
niż zwykła, zdrowa komórka.

00:05:59.467 --> 00:06:00.909
Dlaczego?

00:06:00.933 --> 00:06:02.179
Co to oznacza?

00:06:03.276 --> 00:06:04.792
Dowiedzieliśmy się,

00:06:04.822 --> 00:06:08.227
że ma to związek 
z systemem odpornościowym.

NOTE Paragraph

00:06:08.935 --> 00:06:12.501
Pozwólcie, że powiem trochę
o znaczeniu systemu odpornościowego

00:06:12.525 --> 00:06:13.689
w przypadku raka.

00:06:13.713 --> 00:06:17.231
To odkrycie często ostatnio 
przewija się w mediach.

00:06:17.255 --> 00:06:20.161
Ludzie oswajają się z terminem

00:06:20.185 --> 00:06:22.947
"immunoterapia raka".

00:06:22.971 --> 00:06:24.782
Niektórzy z was mogą nawet znać kogoś,

00:06:24.806 --> 00:06:28.713
kto korzysta z nowych metod leczenia raka.

00:06:29.848 --> 00:06:33.089
Wiemy już, że komórki odpornościowe,

00:06:33.113 --> 00:06:37.047
czyli białe krwinki,
które wędrują w krwiobiegu,

00:06:37.071 --> 00:06:41.577
codziennie chronią nas przed usterkami,

00:06:41.607 --> 00:06:43.092
wliczając wystąpienie raka.

00:06:43.951 --> 00:06:45.942
Na tym obrazku

00:06:45.966 --> 00:06:48.687
małe zielone kulki
to komórki odpornościowe,

00:06:48.711 --> 00:06:51.659
a duża różowa kulka
to komórka nowotworowa.

00:06:52.250 --> 00:06:56.885
Komórki odpornościowe
krążą po ciele i smakują inne komórki.

00:06:56.905 --> 00:06:58.334
To ich praca.

00:06:58.913 --> 00:07:01.668
Zazwyczaj komórki są smaczne.

NOTE Paragraph

00:07:01.692 --> 00:07:04.196
Ale raz na jakiś czas
trafia się niesmaczna.

00:07:04.674 --> 00:07:06.775
Jak dobrze pójdzie,
będzie to komórka rakowa

00:07:06.775 --> 00:07:08.962
i kiedy nie zasmakuje
komórkom odpornościowym,

00:07:08.986 --> 00:07:11.795
przypuszczą atak i ją zabiją.

00:07:12.630 --> 00:07:13.783
To wiemy.

00:07:13.807 --> 00:07:18.223
Wiemy też, że gdyby udało się
nasilić ten zły smak

00:07:18.247 --> 00:07:22.075
i zachęcić komórki odpornościowe
do porządnego ugryzienia

00:07:22.099 --> 00:07:23.342
komórki rakowej,

00:07:23.366 --> 00:07:26.897
udoskonaliłoby to ochronę przed rakiem,

00:07:26.927 --> 00:07:28.763
a może nawet wyleczyło z raka.

00:07:29.509 --> 00:07:32.355
Obecnie na rynku dostępne są leki

00:07:32.379 --> 00:07:34.450
dla pacjentów onkologicznych,

00:07:34.474 --> 00:07:37.215
które działają na tej zasadzie.

00:07:37.726 --> 00:07:39.355
Aktywizują system odpornościowy,

00:07:39.379 --> 00:07:43.735
sprawiając, że energiczniej
chroni nas przed rakiem.

NOTE Paragraph

00:07:43.926 --> 00:07:45.969
Jedno z tych lekarstw

00:07:45.993 --> 00:07:48.983
prawdopodobnie uratowało życie 
prezydenta Jimmy'ego Cartera.

00:07:49.516 --> 00:07:53.966
Jak pamiętacie, Carter miał czerniaka

00:07:53.996 --> 00:07:56.878
z przerzutami do mózgu.

00:07:56.902 --> 00:08:00.256
Takiej diagnozie zwykle
towarzyszy prognoza

00:08:00.280 --> 00:08:02.125
kilku miesięcy życia.

00:08:03.093 --> 00:08:07.488
Zastosowano u niego jeden z nowych
leków stymulujących odporność

00:08:07.512 --> 00:08:10.871
i choroba wydaje się być w remisji.

00:08:10.895 --> 00:08:12.536
To niesamowite,

00:08:12.560 --> 00:08:16.001
biorąc pod uwagę sytuację
sprzed zaledwie kilku lat.

00:08:16.025 --> 00:08:17.845
Jest to wręcz tak niesamowite,

00:08:17.869 --> 00:08:20.479
że prowokuje stwierdzenia w rodzaju:

00:08:20.519 --> 00:08:25.968
"Immunoterapia to
przełom na miarę penicyliny".

00:08:26.008 --> 00:08:29.475
Uważam, że to niesamowicie
zuchwałe słowa o chorobie,

00:08:29.499 --> 00:08:32.148
z którą od dawna walczymy,

00:08:32.172 --> 00:08:34.252
zwykle przegrywając.

00:08:34.855 --> 00:08:36.384
To bardzo ekscytujące.

NOTE Paragraph

00:08:36.907 --> 00:08:39.319
Ale co to ma wspólnego z cukrami?

00:08:39.343 --> 00:08:42.063
Już mówię, co odkryliśmy.

00:08:42.944 --> 00:08:49.280
Kiedy komórka odpornościowa mości się
obok komórki rakowej, żeby jej posmakować,

00:08:49.304 --> 00:08:51.953
szuka śladów choroby,

00:08:51.977 --> 00:08:53.896
a jeżeli je znajdzie,

00:08:53.920 --> 00:08:58.166
aktywuje się, zabijając chorą komórkę.

00:08:59.269 --> 00:09:05.079
Kiedy komórkę rakową pokrywa
gęsty las cukru, czyli kwas sjalowy,

00:09:05.731 --> 00:09:08.699
smakuje ona całkiem dobrze.

00:09:09.507 --> 00:09:14.151
Komórki odpornościowe mają białko, 
które chwyta kwas sjalowy,

00:09:14.175 --> 00:09:17.916
a jeśli to białko utknie

00:09:17.946 --> 00:09:20.424
między komórką odpornościową a rakową,

00:09:21.171 --> 00:09:23.156
usypia komórkę odpornościową.

00:09:23.759 --> 00:09:25.831
Kwas sjalowy mówi komórce odpornościowej:

00:09:25.861 --> 00:09:30.336
"Hej, ta komórka jest w porządku
i nie ma tu nic ciekawego,

00:09:30.360 --> 00:09:31.854
więc leć szukać dalej".

00:09:32.741 --> 00:09:33.963
Innymi słowy,

00:09:33.987 --> 00:09:38.731
dopóki komórki noszą
gruby płaszcz kwasu sjalowego,

00:09:39.399 --> 00:09:41.417
wyglądają świetnie.

00:09:42.036 --> 00:09:43.388
To niesamowite.

00:09:44.524 --> 00:09:47.678
A gdyby tak zdjąć ten płaszcz

00:09:47.702 --> 00:09:50.000
i zabrać cukier?

00:09:50.024 --> 00:09:53.023
System odpornościowy

00:09:53.047 --> 00:09:57.248
mógłby rozpoznać komórkę rakową

00:09:57.272 --> 00:09:59.496
i zrozumieć, że trzeba ją zniszczyć.

NOTE Paragraph

00:10:00.875 --> 00:10:03.186
To właśnie robi mój zespół badawczy.

00:10:03.704 --> 00:10:06.026
Pracujemy nad lekarstwem,

00:10:06.050 --> 00:10:09.107
które działa jak kosiarka
na powierzchni komórek.

00:10:09.861 --> 00:10:13.514
Molekuły docierają
do powierzchni komórek rakowych

00:10:13.538 --> 00:10:16.403
i ścinają kwas sjalowy,

00:10:16.427 --> 00:10:20.732
umożliwiając systemowi odpornościowemu 
osiągnięcie pełnego potencjału

00:10:20.756 --> 00:10:23.413
w eliminacji komórek rakowych.

NOTE Paragraph

00:10:24.983 --> 00:10:27.114
Na koniec

00:10:27.819 --> 00:10:29.972
pozwólcie, że przypomnę.

00:10:29.996 --> 00:10:32.263
Komórki są pokryte cukrami,

00:10:32.972 --> 00:10:37.667
które mówią sąsiednim komórkom,

00:10:37.691 --> 00:10:39.611
czy dana komórka jest dobra czy zła.

00:10:40.682 --> 00:10:42.611
To ważne, bo system odpornościowy

00:10:42.641 --> 00:10:44.927
musi zostawić dobre komórki w spokoju.

00:10:44.951 --> 00:10:47.421
Inaczej rozwiną się
choroby autoimmunologiczne.

00:10:48.315 --> 00:10:52.923
Czasem rak potrafi wydzielać takie cukry.

00:10:53.067 --> 00:10:54.369
Skoro już rozumiemy,

00:10:54.399 --> 00:10:57.583
jak cukry mogą zahipnotyzować
system odpornościowy,

00:10:57.607 --> 00:11:01.502
możemy stworzyć lekarstwa,
które obudzą komórki,

00:11:01.536 --> 00:11:05.043
mówiąc: "Zignoruj cukry i zjedz komórkę,

00:11:05.067 --> 00:11:07.650
to przepyszna przekąska z raka".

NOTE Paragraph

00:11:08.574 --> 00:11:09.737
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:11:10.073 --> 00:11:12.441
(Brawa)